Αφιέρωμα στο πλαίσιο εγκυκλίου του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων για την 27η Ιανουαρίου που καθιερώθηκε διεθνώς ως Ημέρα Μνήμης των Θυμάτων του Ολοκαυτώματος.

1. To Ολοκαύτωμα των Ελλήνων
Εβραίων
ΓΕΛ Καρέα

2. Οι Γερμανοί μπαίνουν στη Θεσσαλονίκη στις 9.4.41.
Λίγες μέρες αργότερα
απαγορεύουν την είσοδο
των Εβραίων σε καφενεία,
ζαχαροπλαστεία κ.λπ.,
επιτάσσουν το νοσοκομείο
Χιρς και πολλά εβραϊκά
σπίτια, φυλακίζουν τα μέλη
του κοινοτικού Συμβουλίου,
διατάζουν τουs Εβραίους να
παραδώσουν τα ραδιόφωνα
τους και λεηλατούν τα
γραφεία της Κοινότητας και
τις πλουσιότερες εβραϊκές
βιβλιοθήκες.

3. «BlackSabbath», το δραματικό Σάββατο στις 11 Ιουλίου του
1942…
10.000 άνδρες
Εβραίοι ηλικίας
18 - 45 ετών
διατάζονται να
παρουσιαστούν
στην πλατεία
Ελευθερίας.

4. Τους παρέταξαν σε
σειρές, κάτω από τον
καυτό ήλιο του Ιουλίου
και στην συνέχεια
προχώρησαν σε
δημόσιους εξευτελισμούς
και σε ταπεινωτικές
«γυμναστικές ασκήσεις»
μέχρις εξαντλήσεως.
Τελικά, καταγράφονται
και οδηγούνται σε
καταναγκαστικά έργα.
Η Κοινότητα θα
καταβάλει στους ναζί 2,5
δισ. δρχ. για να τους
απελευθερώσει.

5. Στο τέλος του 1942, οι ναζί κατάσχουν τις σημαντικότερες
εβραϊκές επιχειρήσεις και καταστρέφουν το Ισραηλιτικό
Νεκροταφείο.

6. Στις 6.2.43 φτάνει στη
Θεσσαλονίκη μια επιτροπή
των SD με επικεφαλής τους
Ντήτερ Βισλιτσένι και Αλόις
Μπρύνερ και βάζει σε
κίνηση τον μηχανισμό για το
οριστικό ξεκλήρισμα των
Εβραίων, που
υποχρεώνονται τώρα να
φορούν το κίτρινο άστρο του
Δαυίδ και να κατοικούν σε
ορισμένες μόνο συνοικίες
(γκέτο).
Τους απαγορεύεται επίσης η
χρήση τηλεφώνων και
δημοσίων μεταφορικών
μέσων.

7. Οι ναζί κρύβοντας τις
πραγματικές τους προθέσεις,
ισχυρίζονται μέσω του
Αρχιρραβίνου Κόρετς, τον οποίο
διορίζουν και πρόεδρο, ότι
αποβλέπουν στην
αναδιοργάνωση της Κοινότητας
σε μια αυτόνομη περιοχή της
πόλης με δικό της Δήμαρχο και
Επιμελητήριο.
Σχηματίζουν ακόμα μια εβραϊκή
πολιτοφυλακή και επιβάλλουν
στους Εβραίους να συντάξουν
αναλυτικές δηλώσεις των
περιουσιακών τους στοιχείων.
Στις 6 Μαρτίου 1943
απαγορεύεται η έξοδος των
Εβραίων από τα γκέτο, ενώ στο
συνοικισμό του Βαρώνου Χιρς
στήνεται το σκηνικό για την
τελευταία πράξη της τραγωδίας…

8. Στις 15 Μαρτίου 1943
αναχωρεί ο πρώτος συρμός
με προορισμό τα
στρατόπεδα του θανάτου
Aουσβιτς και Μπιρκενάου.
Διαδοχικές αποστολές που
αναχωρούν η μια μετά την
άλλη θα μεταφέρουν σε
λίγες εβδομάδες τους
Εβραίους της Θεσσαλονίκης
στοιβαγμένους σε βαγόνια
που προορίζονταν για ζώα,
στον τόπο της εξόντωσης.

9. Το ίδιο διάστημα εκτοπίστηκαν επίσης όλοι οι Εβραίοι της Μακεδονίας και της
Θράκης που υπάγονταν στη γερμανική και τη βουλγαρική διοίκηση.
Ελάχιστοι ήταν εκείνοι που γλύτωσαν είτε κρυπτόμενοι, είτε εντασσόμενοι στην
Αντίσταση, είτε καταφεύγοντας στην ιταλική ζώνη κατοχής.

10. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να
εξαρθεί η αυτοθυσία εκείνων των
Ελλήνων που δεν ήταν Εβραίοι
αλλά που με κίνδυνο της ζωής
τους πρόσφεραν βοήθεια σε
πολλούς Εβραίους.
Ένα μεγάλο κομμάτι του
ελληνικού λαού
συμπαραστάθηκε όπου και όπως
μπορούσε, νιώθοντας από την
πρώτη στιγμή φρίκη απέναντι
στο έγκλημα, έστω και αν δεν το
είχε συλλάβει σε όλη του την
έκταση, όπως άλλωστε δεν το
είχαν συλλάβει και τα θύματα.

11. Εξήντα χιλιάδες Ελλήνων
Εβραίων και μερικές
δεκάδες άλλοι, που
συνελήφθησαν για
αντιστασιακή δράση ή
γιατί βοήθησαν Εβραίους
συμπολίτες τους να
διαφύγουν, γνώρισαν
απίστευτα μαρτύρια στην
κόλαση των ναζιστικών
στρατοπέδων
συγκέντρωσης που ακόμα
και η πένα του Δάντη θα
αδυνατούσε να
περιγράψει...

12. «Έχω καταγράψει παιδιά που
γεννήθηκαν ακόμη και το
1943, ενώ υπήρξαν και κάποια
που γεννήθηκαν μέσα στα
τρένα του θανάτου.
Αυτά τα παιδιά, μόλις έφτασαν
στο Άουσβιτς, ούτε νούμερο
δεν πήραν. Ούτε όνομα δεν
είχαν. Αυτά τα παιδιά τα
πήγαν κατευθείαν στους
φούρνους, μαζί με τις μανάδες
τους» αναφέρει η κ. Σαλέμ
στην έρευνα που έκανε
σχετικά με τα παιδιά που
γεννήθηκαν μεταξύ του 1936
και του 1943 και κατέληξαν
αιχμάλωτα των Ναζί σε
στρατόπεδα συγκέντρωσης....

13. Η σφαγή των Εβραίων της
Θεσσαλονίκης ήταν μαζική.
Βασικός υπεύθυνος, ήταν ο
τότε στρατιωτικός διοικητής
της πόλης Μαξ Μέρτεν ο
οποίος είναι γνωστός μέχρι
σήμερα σαν ο «σφαγέας της
Θεσσαλονίκης» ...
Κοντά του ήταν και ο
Αξιωματικός των Ες Ες Αλόις
Μπρούνερ, ο
αποκαλούμενος «Χασάπης
της Θεσσαλονίκης», ο οποίος
είναι ο μόνος ναζί
εγκληματίας, που παρά
το διεθνές ένταλμα
σύλληψης έζησε
ελεύθερος....

14. Τα ναζιστικά στρατόπεδα…

15. Από το 1933 έως το 1945, οι
ναζί δημιούργησαν περίπου
20.000 στρατόπεδα για τον
εγκλεισμό των πολλών
εκατομμυρίων ανθρώπων.
Τα στρατόπεδα αυτά
χρησιμοποιούνταν για
διάφορους σκοπούς: άλλα
ήταν στρατόπεδα
καταναγκαστικής εργασίας,
κάποια αποτελούσαν
προσωρινά κέντρα που
λειτουργούσαν ως
ενδιάμεσοι σταθμοί και άλλα
ήταν κέντρα εξόντωσης που
δημιουργήθηκαν κυρίως ή
αποκλειστικά με σκοπό τις
μαζικές δολοφονίες.

16. Οι περισσότεροι
κρατούμενοι στα πρώτα
στρατόπεδα συγκέντρωσης
ήταν Γερμανοί
κομμουνιστές, σοσιαλιστές,
σοσιαλδημοκράτες, Ρομά
(Τσιγγάνοι), μάρτυρες του
Ιεχωβά, ομοφυλόφιλοι και
άτομα που κατηγορούνταν
για «αντικοινωνική» ή
κοινωνικά αποκλίνουσα
συμπεριφορά.
Οι εγκαταστάσεις αυτές
αποκαλούνταν «στρατόπεδα
συγκέντρωσης» επειδή τα
άτομα που φυλακίζονταν
εκεί ήταν «συγκεντρωμένα»
σε μία τοποθεσία.

17. Μετά τη γερμανική εισβολή
στην Πολωνία το Σεπτέμβριο
του 1939, οι Ναζί
εγκατέστησαν στρατόπεδα
καταναγκαστικής εργασίας.
Ο τρόπος αυτός της
καταναγκαστικής εργασίας
αποτελούσε για τα SS μια
καλή ευκαιρία να
αποκομίσουν κέρδη σε
βάρος των φυλακισμένων.
Παράλληλα, στρατιώτες της
SS, αλλά και υπάλληλοι των
γερμανικών επιχειρήσεων,
κακομεταχειρίζονταν
αυθαίρετα τους
εργαζόμενους, πολλοί από
τους οποίους τελικά
πέθαιναν εξαντλημένοι από
την εργασία.

18. Για να διευκολυνθεί η εφαρμογή
της «Τελικής Λύσης» (η
γενοκτονία ή μαζική
εξολόθρευση των Εβραίων), οι
Ναζί δημιούργησαν κέντρα
εξόντωσης στην Πολωνία, τη
χώρα με το μεγαλύτερο εβραϊκό
πληθυσμό.
Η μέθοδος εκτέλεσης στα
στρατόπεδα αυτά ήταν με
δηλητηριώδη αέρια, συχνά σε
θαλάμους αερίων, αν και πολλοί
κρατούμενοι φονεύονταν με
μαζικές εκτελέσεις και με άλλους
τρόπους.
Τα σώματα των εκτελεσμένων
καταστρέφονταν σε κρεματόρια
(εκτός από το Ζομπιμπόρ όπου
καίγονταν σε υπαίθριες πυρές),
και οι στάχτες θάβονταν ή
διασκορπίζονταν.

19. Περιήγηση στο Μουσείο του
Άουσβιτς…

20. Ο κατάλογος
μεταφορών των
ανθρώπων ανάλογα
με τα κράτη από τα
οποία προέρχονταν
και που κατέληξαν
στο Άουσβιτς…
55.οοο άνθρωποι
έφτασαν στο
Άουσβιτς από την
Ελλάδα…

21. Έλληνες Εβραίοι
που
συγκεντρώθηκαν
στην Θεσσαλονίκη
για να οδηγηθούν
στον θάνατο…
Ο δρόμος για το
Άουσβιτς, 1943

22. Η εξέγερση των Ελλήνων στο
Άουσβιτς
• «Στις 7 Οκτωβρίου του 1944, οι
Γερμανοί επιχείρησαν να
απομακρύνουν 200 άνδρες (Έλληνες
και Ούγγρους) που είχαν ήδη επιλεγεί
για εξόντωση.
• Όταν άρχισαν να εκφωνούν τα
ονόματα των Ελλήνων, κανείς δεν
απάντησε. Σε κάποια στιγμή
ακούστηκε μια φωνή (πιθανόν του
Ιωσήφ Βαρούχ) στα ελληνικά: «θα
γίνει ή όχι το ντου που λέγαμε;»
• Αμέσως όρμησαν στους Γερμανούς
φρουρούς, τους αφόπλισαν και
οχυρώθηκαν μέσα στο κρεματόριο με
τα λίγα όπλα που διέθεταν,
αναμένοντας από τους συντρόφους
τους να κινηθούν. Δυστυχώς, αν και
μυημένοι στο σχέδιο της εξέγερσης, οι
άνδρες στα άλλα κρεματόρια δεν
κινήθηκαν. (…)
• Από τους 300 Έλληνες Εβραίους που
πήραν μέρος στην εξέγερση,
επέζησαν μόνο οι 26. Όσοι Έλληνες
Εβραίοι από τα άλλα κρεματόρια και
το γειτονικό παρακολουθούσαν τα
γεγονότα, ανήμποροι να
αντιδράσουν, θυμούνται πως μέσα
στους κρότους και τα ουρλιαχτά
ακούγονταν ο ελληνικός Εθνικός
Ύμνος».
• [Αποσπάσματα από το βιβλίο της
Φωτεινής Τομαή «Έλληνες στο
Άουσβιτς-Μπιρκενάου", εκδόσεις
Παπαζήση, Αθήνα, 2009]

23. Άδεια κουτιά Zyklon B, το
αέριο που
χρησιμοποιήθηκε στα
ναζιστικά κρεματόρια και
που μ’ αυτό εξοντώθηκαν
χιλιάδες άνθρωποι…
Η εταιρεία που το
κατασκεύασε τότε
λεγόταν «Φάρμπεν», ενώ
σήμερα κυκλοφορεί με τo
όνομα «Μπάγερ»…
Το βιομηχανικό
συγκρότημά της
κατασκευάστηκε από
κρατούμενους του
Άουσβιτς… Κατά την
διάρκεια της κατασκευής
του πέθαναν 25.000
άνθρωποι…

24. Μια από τις συλλογές του
Μουσείου του Άουσβιτς…
Σωρός από 40
κιλά γυαλιά…
Οι ναζί ως γνωστόν, εκτός
από την απέχθειά τους
στους ανθρώπους που
έπασχαν και στους
ηλικιωμένους, έτρεφαν
τεράστιο μίσος και για
τους διανοούμενους που
τους ταύτιζαν με όσους
φορούσαν γυαλιά…

25. Σωροί από
παπούτσια ανηλίκων
και ενηλίκων…
Πάνω από 80.οοο
παπούτσια
περιλαμβάνει η
συλλογή του
μουσείου…

26. Μια άλλη συλλογή
του Μουσείου
είναι οι
προσθέσεις
(τεχνητά μέλη)…
460 «προσθέσεις»,
λοιπόν…

27. Προσωπικά είδη
των παιδιών που
έφτασαν στο
Άουσβιτς και που
στο τέλος
εξοντώθηκαν από
τους ναζί…

28. Περίπου 3,8 χιλ.
βαλίτσες βρέθηκαν
στο Άουσβιτς από τις
οποίες 2,1 χιλ.
φέρουν γραφές με τα
στοιχεία των
ανθρώπων που
έφτασαν στο
στρατόπεδο…

29. 2 τόνοι μαλλιά που
κόπηκαν από τις
γυναίκες που
έφτασαν στο
στρατόπεδο…
Μετά από ειδική
επεξεργασία τα
μαλλιά
μετατρέπονταν σε
παλτά που φορούσαν
οι ναζί…

30. Τα τρομακτικά ιατρικά
πειράματα που γίνονταν σε
διάφορα στρατόπεδα
συγκέντρωσης (πειράματα
ευγονικής), κατάψυξης
κρατουμένων για να
προσδιοριστεί πώς επηρέαζε
αυτό το φαινόμενο τους
πιλότους σε περίπτωση
κατάρριψής τους και
παραμονής τους σε ψυχρό
νερό καθώς και δοκιμές
πειραματικών ουσιών και
θανατηφόρων φαρμάκων σε
κρατουμένους.

31. Ηλεκτροφόρα σύρματα για
τις αποδράσεις…
Συνολικά περίπου 700
φυλακισμένοι προσπάθησαν
να δραπετεύσουν από το
Άουσβιτς και περίπου 300 τα
κατάφεραν.
Όσοι δραπέτες
συλλαμβάνονταν από τα SS
αφήνονταν, συνήθως, να
πεθάνουν από την πείνα.
Άλλες φορές τιμωρούνταν
συγγενείς ή και άλλοι,
επιλεγμένοι στην τύχη,
κρατούμενοι στη θέση τους.

32. Φούρνοι
Η «Ντόιτσε Μπανκ» –
«της Μέρκελ και του
Σόιμπλε»- είναι η ίδια
«Ντόιτσε Μπανκ» που
χρηματοδότησε τη
δημιουργία και
λειτουργία των
ναζιστικών φούρνων του
Άουσβιτς…

33. Η ανθρώπινη τέφρα
που παραμένει εκεί
για να μας θυμίζει
55,5 εκατομμύρια
ζωές που χάθηκαν σ’
αυτό τον πόλεμο…

34. Αυτοί που ήταν «πίσω» και «δίπλα» στη ναζιστική μηχανή, που πλούτισαν
από την λειτουργία της και από τα φρικτά εγκλήματά της,
(δηλ. τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα και οι πολιτικοί που τους εξ-
υπηρετούν με το «αζημίωτο», φυσικά),
είναι οι ίδιοι που σήμερα καταδικάζουν τους λαούς σε φτώχεια, ανεργία,
πολέμους και θάνατο…
Ας ρίξουμε μια ματιά…

35.  Η εταιρεία «Κρουπ» των
διαλυμένων ναυπηγείων του
Σκαραμαγκά είναι η ίδια «Κρουπ»
που τροφοδοτούσε όλη την
πολεμική μηχανή του Χίτλερ…
 Η εταιρεία «Ford», είναι εκείνη που
κατασκεύασε για λογαριασμό του
Χίτλερ τα μισά σχεδόν φορτηγά της
Βέρμαχτ, και οι μισοί
«εργαζόμενοι» ήταν σκλάβοι των
στρατοπέδων συγκέντρωσης…
 Η τράπεζα «UBC» ήταν από τους
μεγαλύτερους χρηματοδότες του
ναζιστικού καθεστώτος… Πρόεδρός
της ήταν ο Πρέσκοτ Μπους, πατέρας
και παππούς δυο αμερικανών
προέδρων…
 Η «IBM» (78 στρατόπεδα έγιναν με
τεχνολογία IBM), η «Standard Oil»
(συμφερόντων Ροκφέλερ, που στη
διάρκεια του πολέμου, προμήθευε
με καύσιμα τον Άξονα), η «General
Motors» (χιλιάδες τεθωρακισμένα
αυτοκίνητα, φορτηγά και τανκς για
τον γερμανικό στρατό
κατασκευάστηκαν απ’ αυτή)…

36. Από τους 46.091 Θεσσαλονικείς Εβραίους που μεταφέρθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης,
επέστρεψαν μόνο 1950, δηλ. ένα ποσοστό 4% περίπου.
Η Ελλάδα έχασε τουλάχιστον το 81% του Εβραϊκού πληθυσμού της κατά τη διάρκεια του
Ολοκαυτώματος.
Περίπου 60.000 με 70.000 Ελληνο-Εβραίοι θανατώθηκαν, οι περισσότεροι στο Άουσβιτς-
Μπιρκενάου.