SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 5
Kasaysayan ng Nobela

    I. Matandang Panahon (1565-1872)

        A. Barban at Josaphat
          - San Juan Damaceno- isinulat sa wikang Griyego
          - Padre Antonio de Borja- isinalin sa wikang Tagalog
          - hinango sa kwento sa BIBLIYA.

        B. Si Tandang Basiang Macunat
          - Padre Miguel Lucio Bustamante
          - inilimbag sa Maynila (1885)
          - pumapaksa sa lipunan at relihiyon na nagsasaad ng mga pangaral at pagtupad sa mga tungkulin
             bilang katoliko.

        C. Urbana at Feliza
           - Padre Modesto P. Castro
           - tumatalakay sa kagandahang- asal.
           - Ito ay pagsusulatan ng magkaibigan na ang isa ay nasa lungsod at ang isa naman ay nasa lalawigan.

        Urban (Urbanidad) - kagandahang-asal
        Feliza (Felicitacion) - masayahin
        Honesto - tapat

II. Panahon ng Propaganda o Panahon ng Paggising ng Damdaming Makabayan (1878-1900)
          Ang damdaming makabayan dahil sa pag-aalipin at paniniil ng mga dayuhan, labis na paghamak sa mga
Pilipino na tinatawag nilang mga Indio, suliranin sa seklurasisasyon at pagmamalabis ng mga taong umuugit sa
pamahalaan. Nagtatag ng mga bagong kilusan sa pulitika at nagging mapanuligsa ang panitikan. Naging
makabayan ang dating diwang makarelihiyon na humihingi ng mga pagbabago sa pamamalakad ng mga tauhan ng
pamahalaan at simbahan.

        A. Noli Me Tangere (1887) – Isinulat ni Jose Rizal. Ito ay tumatalakay sa mga kabulukan sa lipunan.
        B. El Filibusterismo (1897) – maling pamamalakad ng pamahalaan at simbahan, depekto ng edukasyon sa
          kapuluan, paniniil ng mga mapagsamantala at pagnanasang pakinggan ng mga maykapangyarihan ang
          hinaing ng bayan. Itinuturing na pinakadakilang dokumentong sosyal ng Pilipinas at ebanghelyo ng
          pagkamakabayang Pilipino. Sinasabing ang mga ito ang napasigla sa kilusang propaganda at nagbunsod
          sa himagsikan laban sa Espanya.
        C. Ang Anak ng Prayle (La Hija Del Fraile)
          - Graciano Lopez Jaena.
          - nang-uugam sa mahalay na gawain ng mga prayle.
        D. Ninay
          - Pedro Paterno.
          - kauna-unahang nobelang panlipunan sa Kastila na isinulat ng isang Pilipino.
          - Pangkaugalian o pangkaasalan ang nais nitong pairaling layunin.



III. Panahon ng Amerikano (1900-1941)
          Sa panahong ito’y naging mas malaya ang mga Pilipino na nagdulot sa pagdami ng mga babasahin,
pagkakaroon ng kalayaan sa pagsasalita, sa pahayagan, sa paniniwala. Ang mga manunulat sa katutubong wika ay
nagging masigla lalo na sa Tagalog.

A. Salawahang Pag-ibig
- Lope K. Santos
      - nalathala sa pahayagan “Ang Kaliwanagan” noong taong 1900.
B. Unang Bulaklak - Valeriano Hernandez Peña
C. Pagsintang Naluoy - Modesto Santiago
D. Si Rosa at si Valerio (1901) - Valeriano Hernandez Peña
E. Nena at Neneng - Valeriano Hernandez Peña
F. Mag-inang Mahirap - nalathala sa pahayagang “Muling Pagsilang” (1903)
G. Banaag at Sikat (1905)
   - Lope K. Santos
   - kauna-unahang nobelang nagbandila ng sosyalismo sa Pilipinas.
H. Anino ng Kahapon - Francisco Lacsamana
I. Pinaglahuan – Isinulat ni Faustino Aguilar noong 1907. Inilarawan ditto ang kalunos-lunos na kalagayan ng mga
   manggagawang Pilipino. Sagana rin ito sa paglalarawan ng kapangyarihan ng salapi at kayamanan. Dahil sa dami
   ng papuring tinanggap ng nobelang tinawag ni Iñigo Ed Regalado si Faustino Aguilar na “Alejandro Duma ng
   Panitikang Tagalog” at tinatawag ni Amando V. Hernandez na “Bagong Propagandista.”

J. Mga Busabos ng Palad – Isinulat ni Faustino Aguilar noong 1909. Ito’y tungkol sa isang babaeng naging kalapating
   mababa ang lipad dahil sa kagawan ng isang lalaki. Siya’y naligtas ng kanyang kasintalang wagas na umiibig sa
   kanya sa putikang kanyang kinasadlakan.
K. Kapatid ng Bayan
   - Valeriano Hernandez Peña
   - Panahon ng ginto/Panahon ng Amerikano

IV. Panahon ng Hapon (1941-1945)
         Sa panahong ito, ang paksa ng mga akdang pampanitikan ay buhay-lalawigan. Naging mapalad ang
panitikan dahil kay Kinichi Isikawa na tumulong sa pagpapaunlad ng mga gawaing kaugnay ng panitikan at kultura.
Hindi naging maunlang ang nobela dahil sa kakapusan ng papel na magagamit.

    A. Tatlong Maria
    - Jose Esperanza Cruz
    B. Pamela
    - Adriano Laudico
    C. Magandang Silangan
    - Gervacio Santiago
    D. Sa lunod ng pangarap
    - Gervacio Santiago
    E. Lumubog na Bituin
    - Isido Z. Castillo



V. Panahon ng Republika (1946 hanggang kaslukuyan)
       Sa panahong ito ay nabuhayan ng loob ang mga manunulat. Nagkaroon ng kasagnahan lalo na sa papel sa
mga panulatan. Sa ikalawang hati ng dekada 40 namalasak ang tungkol sa pag-ibig na may tatak G-I ang Pier.

    A.   Sa Kuko ng Kasalanan- Cirio G. Almario
    B.   Hanggang Pier- Mateo Cruz Cornelio
    C.   Tinik ng Pagsisisi- Antonio Sempro
    D.   May Landas ang Kaligayahan- Maximo Agustin
    E.   Langit ng Isang Pag-ibig- Macario Pineda

Ang dekada 50 ang maituturing na panahon ng pag-papakilala sa masa bilang pinakamalakas na puwersa sa
pulitika.
A. Pagkamulat ni Magdalena- Alejandro A. Abadilla at Kapolong (1958)
       B. Ang Tundo Man May Langit Din- Andres Cristobal Cruz
       C. Mga Ibong Magdaragit- Amado V. Hernandez (1959)

Ang dekada 60 ay simula ng protesta. Sa unang tatlong taon ng 60 at nanatili ang mga sintahang tema, ang
tradisyonal na nobela, samantalang sa kalagitnaan ay nagsimula na ang pakikilahok sa pagmumulat tungkol sa mga
problemang kinakabaka ng maraming mamamayan.

       1. Luha ng Buwaya- Amodo V. Hernandez—1962
       2. Sa Mga Kuko ng Liwanag- Edgardo M. Reyes—1967
       3. Dugp sa Kayumangging Lupa- Efren R. Abueg—1965

Dekada 70 naging magiting ang pamumuno sa lipunan.

       1.     Mga Buwaya sa Lipunan      Celso Al. Caranungan
       2.     Santanas sa Lupa           (1971)

Dekada 80 ang sinasabing panahon ng Bagong Republika. Ang nobela sa panahong ito karamihan ay nasa
pamantayang komersyal lalo na iyong isinulat na ang pananaw ay nakatoon sa pagkakapli nito upang
maisapelikula.

       1.     Gapo - Luwalhati Bautista (1989)
              - tumatalakay sa pakikibaka ng mga manggagawang Pilipino sa base military upang sa ating bayan ay
              makatanggap sila ng pagtatratong kapantay ng mga dayuhan.
       2.     Hulagpas - tanging palihim na nobelang nalathala sa panahong ng pag-iral ng batas militar na isinulat ni
              Manade Verdades Pasadas (1981)
       3.     Dekada 70- Lualhati Bautista
              - tinatalakay dito ang mga pangyayaring kaugnay ng pagkakadeklara at pag-iral ng batas military. Tinawag
              itong isang uri ng developmental journalism o mapagbuong panulat.

Uri ng Nobela

  1.        Nobela ng pangyayari o makabanghay
            - nangingibabaw ang pagkakabalangkas ng mga pangyayari o ang porma ng pagkakalahad ng kwento.

  2.        Nobela ng tauhan
            - binibigyang- diin ang katauhan ng pangunahing tauhan gayundin ang mga pangangailangan at hangarin
              nito.

  3.        Nobela ng romansa
            - binibigyang-pansin dito ang pag-ibig: sa bayan, sa Diyos, sa kapwa, sa mga magulang. Nagbibigay halaga
              s autos ng puso o damdamin at paghuhumaling.

  4.        Nobela ng pagbabago o panlipunan
            - binibigyang-diin ang mga layunin ng may-akda o mga ninanais na pagbabago sa pamahalaan at lipunan.

  5.        Nobela ng kasaysayan
            - ang may akda ay hindi lamang naglalayong maiulat ang mahahalagang pangyayaring may kinalaman sa
              kasaysayan kundi maglarawan ng pagmamahal at pakikipaglabang ginawa n gating mga bayani para sa
              minimithing kalayaan ng Inang Bayan.

  6.        Nobela ng layunin
- nagbibigay-diin sa mga layunin at simulang mahalaga sa buhay ng tao.

  7.   Nobela ng Masineng
       - mahusay ang pagkakahanay at pagkakatalakay ng mga pangyayari. Taglay rin nito ang mahusay na
         paglalarawan ng pagkatao ng mga tauhan.

Mga Sangkop ng Nobela

  1.   Kasaysayan
       - ang nobela ay isang paglalarawan ng buhay o ng isang kapana-panabik na kasaysayang aakit sa babasa
         upang basahin at subaybayan ito.

  2.   Pag-aaral
       - upang maging makatotohanan ang paglalarawan sa buhay, ang nobela ay dapat gumawa ng masusing
         pagmamasid sa kilos at gawa sa lipunan. Dapat nitong unawain ang tunay na sanhi sa likod ng mga
         pangyayari at sa kilos ng mga tauhang ito ay kinatawan lamang ng mga talagang taong may sariling
         adhika; tagumpay, kabiguan, pag-asa at pangarap sa buhay.

  3. Paggamit ng malikhaing guni-guni
       - Dito nakasalakay ang buhay ng nobela. Ito ang mag papagalaw sa mga tagpo at magbibigay ng tinig sa
          pamamagitan ng wastong pananalita sa mga damdamin o kaisipang nais pahayag. Ito rin ang nagsasaayos
          upang ang pagkakaugnay ng mga pangyayari ay maging likas at makaktotohanan.

Layunin ng Nobela
    1. Makalibang
    2. Maglahad ng isang suliranin.
    3. Ipahayag ang mga kuru-kuro ng mga akda hinggit sa isang paksa sa pilosopiya, sosyolohiya o sikolohiya.
    4. Bigyan ng higgit sa karaniwang pansin ang isang dakilang tao o panahon sa kasaysayan.
Katangiang Dapat Taglayin ng Nobela
    1. Maliwanag at maayos na pagsulat ng mga tagpo at kaisipan.
    2. Kailangang isaalang-alang ang tungkol sa kaasahan.
    3. Ang pumukaw-damdaming nobela ay kawili-wili.
    4. Pumupuno ito sa lahat ng larangan sa buhay- sa mga aspekto ng lipunan tulad ng gobyerno at relihiyon.
    5. Dapat maging malikhain ito’y maguniguning nilalahad.
    6. Ang balangkas ng mga pangyayari ay tumuturol sa kaisahang ibig mangyari.

Kahalagahan ng Nobela
- Ang marangal ng kaalaman na maipapahayag sa nobela pumupukaw at nagpapakilos sa damdamin ay isang
napakalakas na puwersa na humuhubog sa kamalayan ng mambabasa ay
    a. Nagpalawak ng kanilang kumulatan
    b. Nagpapalalim ng kanilang pagkatao
    c. Nagpapalabas
    d. Nagpapailanlangan ng kanilang pagkalaki
    e. Nagpapakalinang ng kanilang kultura
    f. Nagsisilbing tala aralan na kinapapanutuhan ng buhay

Bahagi ng Nobela
    1. Tagpuan – sumasaklaw sa panahon, pook at mga pangyayaring nasalikod o nakalilikod sa kwentong
        nilalaman.
    2. Banghay – pinakabalangkas ng buong kwento na nagbibigay-hugis sa nobela. Ito ay karaniwang may isang
        punong hibla at mga kasangay na hibla ng magkakaugnay ng mga pangyayari.
3.   Tauhan – dapat tumugon sa hinihinging tunay na buhay at di-karapat-dapat makilala bilang iba. Hindi
     dapat maging parang mga tau-tauhan na pinagagalaw lamang. Sila ang nagpapatakbo sa galaw ng kwento
     at hindi ang kwento ang nagpapakilos sa kanila.

Mais conteúdo relacionado

Mais procurados (20)

Awit
AwitAwit
Awit
 
Haiku sa panahon ng hapon
Haiku sa panahon ng haponHaiku sa panahon ng hapon
Haiku sa panahon ng hapon
 
Pamahayan/ Pahayagan
Pamahayan/ PahayaganPamahayan/ Pahayagan
Pamahayan/ Pahayagan
 
Malayang Taludturan
Malayang TaludturanMalayang Taludturan
Malayang Taludturan
 
Kaligirang Kasaysayan ng Nobela
Kaligirang Kasaysayan ng NobelaKaligirang Kasaysayan ng Nobela
Kaligirang Kasaysayan ng Nobela
 
Sanaysay
Sanaysay Sanaysay
Sanaysay
 
Elementongtula 090311172947-phpapp02
Elementongtula 090311172947-phpapp02Elementongtula 090311172947-phpapp02
Elementongtula 090311172947-phpapp02
 
Teoryang Pampanitikan
Teoryang PampanitikanTeoryang Pampanitikan
Teoryang Pampanitikan
 
Karagatan
KaragatanKaragatan
Karagatan
 
Teoryang imahismo
Teoryang imahismoTeoryang imahismo
Teoryang imahismo
 
Panunuring Pampanitikan
Panunuring Pampanitikan Panunuring Pampanitikan
Panunuring Pampanitikan
 
Ang Kasaysayan ng Maikling Kuwento
Ang Kasaysayan ng Maikling KuwentoAng Kasaysayan ng Maikling Kuwento
Ang Kasaysayan ng Maikling Kuwento
 
Kasaysayan ng maikling kwento sa panahon ng hapon
Kasaysayan ng maikling kwento sa panahon ng haponKasaysayan ng maikling kwento sa panahon ng hapon
Kasaysayan ng maikling kwento sa panahon ng hapon
 
Grade 8 Filipino Module
Grade 8 Filipino ModuleGrade 8 Filipino Module
Grade 8 Filipino Module
 
Tula, elemento at uri nito
Tula, elemento at uri nitoTula, elemento at uri nito
Tula, elemento at uri nito
 
MGA URI NG NOBELA
MGA URI NG NOBELAMGA URI NG NOBELA
MGA URI NG NOBELA
 
Retorika at Gramatika
Retorika at GramatikaRetorika at Gramatika
Retorika at Gramatika
 
Maikling Kwento
Maikling KwentoMaikling Kwento
Maikling Kwento
 
Dulang pantanghalan
Dulang pantanghalanDulang pantanghalan
Dulang pantanghalan
 
BALAGTASAN
BALAGTASANBALAGTASAN
BALAGTASAN
 

Destaque

Pagsusuri sa panitikang pilipino sa panahon ng kontemporaryo
Pagsusuri sa panitikang pilipino sa panahon ng kontemporaryoPagsusuri sa panitikang pilipino sa panahon ng kontemporaryo
Pagsusuri sa panitikang pilipino sa panahon ng kontemporaryoDenni Domingo
 
Ang Kapanahunan ng Nobelang Filipino
Ang Kapanahunan ng Nobelang FilipinoAng Kapanahunan ng Nobelang Filipino
Ang Kapanahunan ng Nobelang FilipinoMckoi M
 
Ang Sampung Natatanging Nobelang Filipino
Ang Sampung Natatanging Nobelang FilipinoAng Sampung Natatanging Nobelang Filipino
Ang Sampung Natatanging Nobelang FilipinoMckoi M
 
Canal de la reina
Canal de la reinaCanal de la reina
Canal de la reinaTin Dee
 
Kasaysayan ng saligang batas ng pilipinas
Kasaysayan ng saligang batas ng pilipinasKasaysayan ng saligang batas ng pilipinas
Kasaysayan ng saligang batas ng pilipinassiredching
 
Janare t. nobela
Janare t. nobelaJanare t. nobela
Janare t. nobelayokininore
 
Modyul 9 pagsusuri ng akda batay sa teoryang humanismo at re
Modyul 9 pagsusuri ng akda batay sa teoryang humanismo at reModyul 9 pagsusuri ng akda batay sa teoryang humanismo at re
Modyul 9 pagsusuri ng akda batay sa teoryang humanismo at reMaricar Ronquillo
 
Dekada 70 : Pagsusuri
Dekada 70 : PagsusuriDekada 70 : Pagsusuri
Dekada 70 : PagsusuriRodel Moreno
 
Ang Pagkaunlad ng Nobelang Tagalog
Ang Pagkaunlad ng Nobelang TagalogAng Pagkaunlad ng Nobelang Tagalog
Ang Pagkaunlad ng Nobelang Tagalognica casareno
 
Nobela: KASAYSAYAN AT SIMULA
Nobela: KASAYSAYAN AT SIMULANobela: KASAYSAYAN AT SIMULA
Nobela: KASAYSAYAN AT SIMULALovely Bolastig
 
Canal Dela Reina (christinesusana)
Canal Dela Reina (christinesusana)Canal Dela Reina (christinesusana)
Canal Dela Reina (christinesusana)Ceej Susana
 
Limang elemento ng nobela
Limang elemento ng nobelaLimang elemento ng nobela
Limang elemento ng nobelaLovely Centizas
 
Isang Pagsusuri sa Akdang Canal dela Reina sa Pananaw Realismo
Isang Pagsusuri sa Akdang Canal dela Reina sa Pananaw RealismoIsang Pagsusuri sa Akdang Canal dela Reina sa Pananaw Realismo
Isang Pagsusuri sa Akdang Canal dela Reina sa Pananaw RealismoIris Joy Yabyabin
 
Buod ng ang lumang simbahan isang nobela
Buod ng ang lumang simbahan  isang nobelaBuod ng ang lumang simbahan  isang nobela
Buod ng ang lumang simbahan isang nobelaRosalie Orito
 
Ang Tundo Man Ay May Langit Din
Ang Tundo Man Ay May Langit DinAng Tundo Man Ay May Langit Din
Ang Tundo Man Ay May Langit DinMinnie Rose Davis
 

Destaque (20)

Pagsusuri sa panitikang pilipino sa panahon ng kontemporaryo
Pagsusuri sa panitikang pilipino sa panahon ng kontemporaryoPagsusuri sa panitikang pilipino sa panahon ng kontemporaryo
Pagsusuri sa panitikang pilipino sa panahon ng kontemporaryo
 
Ang Kapanahunan ng Nobelang Filipino
Ang Kapanahunan ng Nobelang FilipinoAng Kapanahunan ng Nobelang Filipino
Ang Kapanahunan ng Nobelang Filipino
 
Maganda Pa Ang Daigdig
Maganda Pa Ang DaigdigMaganda Pa Ang Daigdig
Maganda Pa Ang Daigdig
 
Ang Sampung Natatanging Nobelang Filipino
Ang Sampung Natatanging Nobelang FilipinoAng Sampung Natatanging Nobelang Filipino
Ang Sampung Natatanging Nobelang Filipino
 
Nobela
NobelaNobela
Nobela
 
Canal de la reina
Canal de la reinaCanal de la reina
Canal de la reina
 
Sa bagong paraiso
Sa bagong paraisoSa bagong paraiso
Sa bagong paraiso
 
Kasaysayan ng saligang batas ng pilipinas
Kasaysayan ng saligang batas ng pilipinasKasaysayan ng saligang batas ng pilipinas
Kasaysayan ng saligang batas ng pilipinas
 
Janare t. nobela
Janare t. nobelaJanare t. nobela
Janare t. nobela
 
El filibusterismo
El filibusterismoEl filibusterismo
El filibusterismo
 
Modyul 9 pagsusuri ng akda batay sa teoryang humanismo at re
Modyul 9 pagsusuri ng akda batay sa teoryang humanismo at reModyul 9 pagsusuri ng akda batay sa teoryang humanismo at re
Modyul 9 pagsusuri ng akda batay sa teoryang humanismo at re
 
Dekada 70 : Pagsusuri
Dekada 70 : PagsusuriDekada 70 : Pagsusuri
Dekada 70 : Pagsusuri
 
Ang Pagkaunlad ng Nobelang Tagalog
Ang Pagkaunlad ng Nobelang TagalogAng Pagkaunlad ng Nobelang Tagalog
Ang Pagkaunlad ng Nobelang Tagalog
 
Nobela: KASAYSAYAN AT SIMULA
Nobela: KASAYSAYAN AT SIMULANobela: KASAYSAYAN AT SIMULA
Nobela: KASAYSAYAN AT SIMULA
 
Canal Dela Reina (christinesusana)
Canal Dela Reina (christinesusana)Canal Dela Reina (christinesusana)
Canal Dela Reina (christinesusana)
 
Limang elemento ng nobela
Limang elemento ng nobelaLimang elemento ng nobela
Limang elemento ng nobela
 
Isang Pagsusuri sa Akdang Canal dela Reina sa Pananaw Realismo
Isang Pagsusuri sa Akdang Canal dela Reina sa Pananaw RealismoIsang Pagsusuri sa Akdang Canal dela Reina sa Pananaw Realismo
Isang Pagsusuri sa Akdang Canal dela Reina sa Pananaw Realismo
 
Buod ng ang lumang simbahan isang nobela
Buod ng ang lumang simbahan  isang nobelaBuod ng ang lumang simbahan  isang nobela
Buod ng ang lumang simbahan isang nobela
 
Ang Tundo Man Ay May Langit Din
Ang Tundo Man Ay May Langit DinAng Tundo Man Ay May Langit Din
Ang Tundo Man Ay May Langit Din
 
Canal De La Reina
Canal De La ReinaCanal De La Reina
Canal De La Reina
 

Semelhante a Pinoi notes (kasaysayan bahagi ng nobela) iii

111191909-Kasaysayan-Ng-Nobela-Sa-Pilipinas (2).pptx
111191909-Kasaysayan-Ng-Nobela-Sa-Pilipinas (2).pptx111191909-Kasaysayan-Ng-Nobela-Sa-Pilipinas (2).pptx
111191909-Kasaysayan-Ng-Nobela-Sa-Pilipinas (2).pptxMerryAnnRamos
 
Kaligirang pangkasaysayan ng maikling kwento
Kaligirang pangkasaysayan ng maikling kwentoKaligirang pangkasaysayan ng maikling kwento
Kaligirang pangkasaysayan ng maikling kwentoCacai Gariando
 
KASAYSAYAN_080430.pptx Sanaysay at Talumpati
KASAYSAYAN_080430.pptx Sanaysay at TalumpatiKASAYSAYAN_080430.pptx Sanaysay at Talumpati
KASAYSAYAN_080430.pptx Sanaysay at TalumpatiKentsLife1
 
Ang Ating Panitikang Filipino
Ang Ating Panitikang FilipinoAng Ating Panitikang Filipino
Ang Ating Panitikang FilipinoMark Arce
 
Kaligirang kasaysayan-ng-nobela-sa-asya-at-pilipinas
Kaligirang kasaysayan-ng-nobela-sa-asya-at-pilipinasKaligirang kasaysayan-ng-nobela-sa-asya-at-pilipinas
Kaligirang kasaysayan-ng-nobela-sa-asya-at-pilipinasRajna Coleen Carrasco
 
Panulaang Filipino (LIT-6) Reviewer.pptx
Panulaang Filipino (LIT-6) Reviewer.pptxPanulaang Filipino (LIT-6) Reviewer.pptx
Panulaang Filipino (LIT-6) Reviewer.pptxJulienMaeGono
 
Ang muling pagsigla ng Panitikan sa Ingles (5).pptx
Ang muling pagsigla ng Panitikan sa Ingles (5).pptxAng muling pagsigla ng Panitikan sa Ingles (5).pptx
Ang muling pagsigla ng Panitikan sa Ingles (5).pptxjobellejulianosalang
 
Panitikan sa panahon ng kalayaan
Panitikan sa panahon ng kalayaanPanitikan sa panahon ng kalayaan
Panitikan sa panahon ng kalayaancharlhen1017
 
Kasaysayan ng maikling kwento
Kasaysayan ng maikling kwentoKasaysayan ng maikling kwento
Kasaysayan ng maikling kwentochrisbasques
 
Maikling Kasaysayan ng Panitikang Pilipino
Maikling Kasaysayan ng Panitikang PilipinoMaikling Kasaysayan ng Panitikang Pilipino
Maikling Kasaysayan ng Panitikang PilipinoMarlene Panaglima
 
KASAYSAYAN NG NOBELA/KATUTURAN NG NOBELA
KASAYSAYAN NG NOBELA/KATUTURAN NG NOBELAKASAYSAYAN NG NOBELA/KATUTURAN NG NOBELA
KASAYSAYAN NG NOBELA/KATUTURAN NG NOBELAcgderderchmsu
 
panahon ng pagkamulat
panahon ng pagkamulatpanahon ng pagkamulat
panahon ng pagkamulatshekainalea
 
108441256 kasaysayan-ng-nobela-sa-pilipinas
108441256 kasaysayan-ng-nobela-sa-pilipinas108441256 kasaysayan-ng-nobela-sa-pilipinas
108441256 kasaysayan-ng-nobela-sa-pilipinasRogerSalvador4
 
ANG KALIKASAN AT KAHALAGAHAN NG PANITIKAN
ANG KALIKASAN AT KAHALAGAHAN NG PANITIKANANG KALIKASAN AT KAHALAGAHAN NG PANITIKAN
ANG KALIKASAN AT KAHALAGAHAN NG PANITIKANMARYJEANBONGCATO
 

Semelhante a Pinoi notes (kasaysayan bahagi ng nobela) iii (20)

111191909-Kasaysayan-Ng-Nobela-Sa-Pilipinas (2).pptx
111191909-Kasaysayan-Ng-Nobela-Sa-Pilipinas (2).pptx111191909-Kasaysayan-Ng-Nobela-Sa-Pilipinas (2).pptx
111191909-Kasaysayan-Ng-Nobela-Sa-Pilipinas (2).pptx
 
Panitikan sa panahon ng Republika
Panitikan sa panahon ng RepublikaPanitikan sa panahon ng Republika
Panitikan sa panahon ng Republika
 
Kaligirang pangkasaysayan ng maikling kwento
Kaligirang pangkasaysayan ng maikling kwentoKaligirang pangkasaysayan ng maikling kwento
Kaligirang pangkasaysayan ng maikling kwento
 
KASAYSAYAN_080430.pptx Sanaysay at Talumpati
KASAYSAYAN_080430.pptx Sanaysay at TalumpatiKASAYSAYAN_080430.pptx Sanaysay at Talumpati
KASAYSAYAN_080430.pptx Sanaysay at Talumpati
 
Ang Panitikang Filipino
Ang Panitikang FilipinoAng Panitikang Filipino
Ang Panitikang Filipino
 
Ang Ating Panitikang Filipino
Ang Ating Panitikang FilipinoAng Ating Panitikang Filipino
Ang Ating Panitikang Filipino
 
Pag unlad ng panitikan
Pag unlad ng panitikanPag unlad ng panitikan
Pag unlad ng panitikan
 
Kaligirang kasaysayan-ng-nobela-sa-asya-at-pilipinas
Kaligirang kasaysayan-ng-nobela-sa-asya-at-pilipinasKaligirang kasaysayan-ng-nobela-sa-asya-at-pilipinas
Kaligirang kasaysayan-ng-nobela-sa-asya-at-pilipinas
 
Panulaang Filipino (LIT-6) Reviewer.pptx
Panulaang Filipino (LIT-6) Reviewer.pptxPanulaang Filipino (LIT-6) Reviewer.pptx
Panulaang Filipino (LIT-6) Reviewer.pptx
 
Ang muling pagsigla ng Panitikan sa Ingles (5).pptx
Ang muling pagsigla ng Panitikan sa Ingles (5).pptxAng muling pagsigla ng Panitikan sa Ingles (5).pptx
Ang muling pagsigla ng Panitikan sa Ingles (5).pptx
 
Panitikan sa panahon ng kalayaan
Panitikan sa panahon ng kalayaanPanitikan sa panahon ng kalayaan
Panitikan sa panahon ng kalayaan
 
Kasaysayan ng maikling kwento
Kasaysayan ng maikling kwentoKasaysayan ng maikling kwento
Kasaysayan ng maikling kwento
 
Maikling Kasaysayan ng Panitikang Pilipino
Maikling Kasaysayan ng Panitikang PilipinoMaikling Kasaysayan ng Panitikang Pilipino
Maikling Kasaysayan ng Panitikang Pilipino
 
KASAYSAYAN NG NOBELA/KATUTURAN NG NOBELA
KASAYSAYAN NG NOBELA/KATUTURAN NG NOBELAKASAYSAYAN NG NOBELA/KATUTURAN NG NOBELA
KASAYSAYAN NG NOBELA/KATUTURAN NG NOBELA
 
panahon ng pagkamulat
panahon ng pagkamulatpanahon ng pagkamulat
panahon ng pagkamulat
 
108441256 kasaysayan-ng-nobela-sa-pilipinas
108441256 kasaysayan-ng-nobela-sa-pilipinas108441256 kasaysayan-ng-nobela-sa-pilipinas
108441256 kasaysayan-ng-nobela-sa-pilipinas
 
NOBELA
NOBELANOBELA
NOBELA
 
Pahapyaw ng Panitikan
Pahapyaw ng PanitikanPahapyaw ng Panitikan
Pahapyaw ng Panitikan
 
GROUP-1-FILN4-Midterm-Report.pptx
GROUP-1-FILN4-Midterm-Report.pptxGROUP-1-FILN4-Midterm-Report.pptx
GROUP-1-FILN4-Midterm-Report.pptx
 
ANG KALIKASAN AT KAHALAGAHAN NG PANITIKAN
ANG KALIKASAN AT KAHALAGAHAN NG PANITIKANANG KALIKASAN AT KAHALAGAHAN NG PANITIKAN
ANG KALIKASAN AT KAHALAGAHAN NG PANITIKAN
 

Pinoi notes (kasaysayan bahagi ng nobela) iii

  • 1. Kasaysayan ng Nobela I. Matandang Panahon (1565-1872) A. Barban at Josaphat - San Juan Damaceno- isinulat sa wikang Griyego - Padre Antonio de Borja- isinalin sa wikang Tagalog - hinango sa kwento sa BIBLIYA. B. Si Tandang Basiang Macunat - Padre Miguel Lucio Bustamante - inilimbag sa Maynila (1885) - pumapaksa sa lipunan at relihiyon na nagsasaad ng mga pangaral at pagtupad sa mga tungkulin bilang katoliko. C. Urbana at Feliza - Padre Modesto P. Castro - tumatalakay sa kagandahang- asal. - Ito ay pagsusulatan ng magkaibigan na ang isa ay nasa lungsod at ang isa naman ay nasa lalawigan. Urban (Urbanidad) - kagandahang-asal Feliza (Felicitacion) - masayahin Honesto - tapat II. Panahon ng Propaganda o Panahon ng Paggising ng Damdaming Makabayan (1878-1900) Ang damdaming makabayan dahil sa pag-aalipin at paniniil ng mga dayuhan, labis na paghamak sa mga Pilipino na tinatawag nilang mga Indio, suliranin sa seklurasisasyon at pagmamalabis ng mga taong umuugit sa pamahalaan. Nagtatag ng mga bagong kilusan sa pulitika at nagging mapanuligsa ang panitikan. Naging makabayan ang dating diwang makarelihiyon na humihingi ng mga pagbabago sa pamamalakad ng mga tauhan ng pamahalaan at simbahan. A. Noli Me Tangere (1887) – Isinulat ni Jose Rizal. Ito ay tumatalakay sa mga kabulukan sa lipunan. B. El Filibusterismo (1897) – maling pamamalakad ng pamahalaan at simbahan, depekto ng edukasyon sa kapuluan, paniniil ng mga mapagsamantala at pagnanasang pakinggan ng mga maykapangyarihan ang hinaing ng bayan. Itinuturing na pinakadakilang dokumentong sosyal ng Pilipinas at ebanghelyo ng pagkamakabayang Pilipino. Sinasabing ang mga ito ang napasigla sa kilusang propaganda at nagbunsod sa himagsikan laban sa Espanya. C. Ang Anak ng Prayle (La Hija Del Fraile) - Graciano Lopez Jaena. - nang-uugam sa mahalay na gawain ng mga prayle. D. Ninay - Pedro Paterno. - kauna-unahang nobelang panlipunan sa Kastila na isinulat ng isang Pilipino. - Pangkaugalian o pangkaasalan ang nais nitong pairaling layunin. III. Panahon ng Amerikano (1900-1941) Sa panahong ito’y naging mas malaya ang mga Pilipino na nagdulot sa pagdami ng mga babasahin, pagkakaroon ng kalayaan sa pagsasalita, sa pahayagan, sa paniniwala. Ang mga manunulat sa katutubong wika ay nagging masigla lalo na sa Tagalog. A. Salawahang Pag-ibig
  • 2. - Lope K. Santos - nalathala sa pahayagan “Ang Kaliwanagan” noong taong 1900. B. Unang Bulaklak - Valeriano Hernandez Peña C. Pagsintang Naluoy - Modesto Santiago D. Si Rosa at si Valerio (1901) - Valeriano Hernandez Peña E. Nena at Neneng - Valeriano Hernandez Peña F. Mag-inang Mahirap - nalathala sa pahayagang “Muling Pagsilang” (1903) G. Banaag at Sikat (1905) - Lope K. Santos - kauna-unahang nobelang nagbandila ng sosyalismo sa Pilipinas. H. Anino ng Kahapon - Francisco Lacsamana I. Pinaglahuan – Isinulat ni Faustino Aguilar noong 1907. Inilarawan ditto ang kalunos-lunos na kalagayan ng mga manggagawang Pilipino. Sagana rin ito sa paglalarawan ng kapangyarihan ng salapi at kayamanan. Dahil sa dami ng papuring tinanggap ng nobelang tinawag ni Iñigo Ed Regalado si Faustino Aguilar na “Alejandro Duma ng Panitikang Tagalog” at tinatawag ni Amando V. Hernandez na “Bagong Propagandista.” J. Mga Busabos ng Palad – Isinulat ni Faustino Aguilar noong 1909. Ito’y tungkol sa isang babaeng naging kalapating mababa ang lipad dahil sa kagawan ng isang lalaki. Siya’y naligtas ng kanyang kasintalang wagas na umiibig sa kanya sa putikang kanyang kinasadlakan. K. Kapatid ng Bayan - Valeriano Hernandez Peña - Panahon ng ginto/Panahon ng Amerikano IV. Panahon ng Hapon (1941-1945) Sa panahong ito, ang paksa ng mga akdang pampanitikan ay buhay-lalawigan. Naging mapalad ang panitikan dahil kay Kinichi Isikawa na tumulong sa pagpapaunlad ng mga gawaing kaugnay ng panitikan at kultura. Hindi naging maunlang ang nobela dahil sa kakapusan ng papel na magagamit. A. Tatlong Maria - Jose Esperanza Cruz B. Pamela - Adriano Laudico C. Magandang Silangan - Gervacio Santiago D. Sa lunod ng pangarap - Gervacio Santiago E. Lumubog na Bituin - Isido Z. Castillo V. Panahon ng Republika (1946 hanggang kaslukuyan) Sa panahong ito ay nabuhayan ng loob ang mga manunulat. Nagkaroon ng kasagnahan lalo na sa papel sa mga panulatan. Sa ikalawang hati ng dekada 40 namalasak ang tungkol sa pag-ibig na may tatak G-I ang Pier. A. Sa Kuko ng Kasalanan- Cirio G. Almario B. Hanggang Pier- Mateo Cruz Cornelio C. Tinik ng Pagsisisi- Antonio Sempro D. May Landas ang Kaligayahan- Maximo Agustin E. Langit ng Isang Pag-ibig- Macario Pineda Ang dekada 50 ang maituturing na panahon ng pag-papakilala sa masa bilang pinakamalakas na puwersa sa pulitika.
  • 3. A. Pagkamulat ni Magdalena- Alejandro A. Abadilla at Kapolong (1958) B. Ang Tundo Man May Langit Din- Andres Cristobal Cruz C. Mga Ibong Magdaragit- Amado V. Hernandez (1959) Ang dekada 60 ay simula ng protesta. Sa unang tatlong taon ng 60 at nanatili ang mga sintahang tema, ang tradisyonal na nobela, samantalang sa kalagitnaan ay nagsimula na ang pakikilahok sa pagmumulat tungkol sa mga problemang kinakabaka ng maraming mamamayan. 1. Luha ng Buwaya- Amodo V. Hernandez—1962 2. Sa Mga Kuko ng Liwanag- Edgardo M. Reyes—1967 3. Dugp sa Kayumangging Lupa- Efren R. Abueg—1965 Dekada 70 naging magiting ang pamumuno sa lipunan. 1. Mga Buwaya sa Lipunan Celso Al. Caranungan 2. Santanas sa Lupa (1971) Dekada 80 ang sinasabing panahon ng Bagong Republika. Ang nobela sa panahong ito karamihan ay nasa pamantayang komersyal lalo na iyong isinulat na ang pananaw ay nakatoon sa pagkakapli nito upang maisapelikula. 1. Gapo - Luwalhati Bautista (1989) - tumatalakay sa pakikibaka ng mga manggagawang Pilipino sa base military upang sa ating bayan ay makatanggap sila ng pagtatratong kapantay ng mga dayuhan. 2. Hulagpas - tanging palihim na nobelang nalathala sa panahong ng pag-iral ng batas militar na isinulat ni Manade Verdades Pasadas (1981) 3. Dekada 70- Lualhati Bautista - tinatalakay dito ang mga pangyayaring kaugnay ng pagkakadeklara at pag-iral ng batas military. Tinawag itong isang uri ng developmental journalism o mapagbuong panulat. Uri ng Nobela 1. Nobela ng pangyayari o makabanghay - nangingibabaw ang pagkakabalangkas ng mga pangyayari o ang porma ng pagkakalahad ng kwento. 2. Nobela ng tauhan - binibigyang- diin ang katauhan ng pangunahing tauhan gayundin ang mga pangangailangan at hangarin nito. 3. Nobela ng romansa - binibigyang-pansin dito ang pag-ibig: sa bayan, sa Diyos, sa kapwa, sa mga magulang. Nagbibigay halaga s autos ng puso o damdamin at paghuhumaling. 4. Nobela ng pagbabago o panlipunan - binibigyang-diin ang mga layunin ng may-akda o mga ninanais na pagbabago sa pamahalaan at lipunan. 5. Nobela ng kasaysayan - ang may akda ay hindi lamang naglalayong maiulat ang mahahalagang pangyayaring may kinalaman sa kasaysayan kundi maglarawan ng pagmamahal at pakikipaglabang ginawa n gating mga bayani para sa minimithing kalayaan ng Inang Bayan. 6. Nobela ng layunin
  • 4. - nagbibigay-diin sa mga layunin at simulang mahalaga sa buhay ng tao. 7. Nobela ng Masineng - mahusay ang pagkakahanay at pagkakatalakay ng mga pangyayari. Taglay rin nito ang mahusay na paglalarawan ng pagkatao ng mga tauhan. Mga Sangkop ng Nobela 1. Kasaysayan - ang nobela ay isang paglalarawan ng buhay o ng isang kapana-panabik na kasaysayang aakit sa babasa upang basahin at subaybayan ito. 2. Pag-aaral - upang maging makatotohanan ang paglalarawan sa buhay, ang nobela ay dapat gumawa ng masusing pagmamasid sa kilos at gawa sa lipunan. Dapat nitong unawain ang tunay na sanhi sa likod ng mga pangyayari at sa kilos ng mga tauhang ito ay kinatawan lamang ng mga talagang taong may sariling adhika; tagumpay, kabiguan, pag-asa at pangarap sa buhay. 3. Paggamit ng malikhaing guni-guni - Dito nakasalakay ang buhay ng nobela. Ito ang mag papagalaw sa mga tagpo at magbibigay ng tinig sa pamamagitan ng wastong pananalita sa mga damdamin o kaisipang nais pahayag. Ito rin ang nagsasaayos upang ang pagkakaugnay ng mga pangyayari ay maging likas at makaktotohanan. Layunin ng Nobela 1. Makalibang 2. Maglahad ng isang suliranin. 3. Ipahayag ang mga kuru-kuro ng mga akda hinggit sa isang paksa sa pilosopiya, sosyolohiya o sikolohiya. 4. Bigyan ng higgit sa karaniwang pansin ang isang dakilang tao o panahon sa kasaysayan. Katangiang Dapat Taglayin ng Nobela 1. Maliwanag at maayos na pagsulat ng mga tagpo at kaisipan. 2. Kailangang isaalang-alang ang tungkol sa kaasahan. 3. Ang pumukaw-damdaming nobela ay kawili-wili. 4. Pumupuno ito sa lahat ng larangan sa buhay- sa mga aspekto ng lipunan tulad ng gobyerno at relihiyon. 5. Dapat maging malikhain ito’y maguniguning nilalahad. 6. Ang balangkas ng mga pangyayari ay tumuturol sa kaisahang ibig mangyari. Kahalagahan ng Nobela - Ang marangal ng kaalaman na maipapahayag sa nobela pumupukaw at nagpapakilos sa damdamin ay isang napakalakas na puwersa na humuhubog sa kamalayan ng mambabasa ay a. Nagpalawak ng kanilang kumulatan b. Nagpapalalim ng kanilang pagkatao c. Nagpapalabas d. Nagpapailanlangan ng kanilang pagkalaki e. Nagpapakalinang ng kanilang kultura f. Nagsisilbing tala aralan na kinapapanutuhan ng buhay Bahagi ng Nobela 1. Tagpuan – sumasaklaw sa panahon, pook at mga pangyayaring nasalikod o nakalilikod sa kwentong nilalaman. 2. Banghay – pinakabalangkas ng buong kwento na nagbibigay-hugis sa nobela. Ito ay karaniwang may isang punong hibla at mga kasangay na hibla ng magkakaugnay ng mga pangyayari.
  • 5. 3. Tauhan – dapat tumugon sa hinihinging tunay na buhay at di-karapat-dapat makilala bilang iba. Hindi dapat maging parang mga tau-tauhan na pinagagalaw lamang. Sila ang nagpapatakbo sa galaw ng kwento at hindi ang kwento ang nagpapakilos sa kanila.