1. Kasaysayan ng Nobela
I. Matandang Panahon (1565-1872)
A. Barban at Josaphat
- San Juan Damaceno- isinulat sa wikang Griyego
- Padre Antonio de Borja- isinalin sa wikang Tagalog
- hinango sa kwento sa BIBLIYA.
B. Si Tandang Basiang Macunat
- Padre Miguel Lucio Bustamante
- inilimbag sa Maynila (1885)
- pumapaksa sa lipunan at relihiyon na nagsasaad ng mga pangaral at pagtupad sa mga tungkulin
bilang katoliko.
C. Urbana at Feliza
- Padre Modesto P. Castro
- tumatalakay sa kagandahang- asal.
- Ito ay pagsusulatan ng magkaibigan na ang isa ay nasa lungsod at ang isa naman ay nasa lalawigan.
Urban (Urbanidad) - kagandahang-asal
Feliza (Felicitacion) - masayahin
Honesto - tapat
II. Panahon ng Propaganda o Panahon ng Paggising ng Damdaming Makabayan (1878-1900)
Ang damdaming makabayan dahil sa pag-aalipin at paniniil ng mga dayuhan, labis na paghamak sa mga
Pilipino na tinatawag nilang mga Indio, suliranin sa seklurasisasyon at pagmamalabis ng mga taong umuugit sa
pamahalaan. Nagtatag ng mga bagong kilusan sa pulitika at nagging mapanuligsa ang panitikan. Naging
makabayan ang dating diwang makarelihiyon na humihingi ng mga pagbabago sa pamamalakad ng mga tauhan ng
pamahalaan at simbahan.
A. Noli Me Tangere (1887) – Isinulat ni Jose Rizal. Ito ay tumatalakay sa mga kabulukan sa lipunan.
B. El Filibusterismo (1897) – maling pamamalakad ng pamahalaan at simbahan, depekto ng edukasyon sa
kapuluan, paniniil ng mga mapagsamantala at pagnanasang pakinggan ng mga maykapangyarihan ang
hinaing ng bayan. Itinuturing na pinakadakilang dokumentong sosyal ng Pilipinas at ebanghelyo ng
pagkamakabayang Pilipino. Sinasabing ang mga ito ang napasigla sa kilusang propaganda at nagbunsod
sa himagsikan laban sa Espanya.
C. Ang Anak ng Prayle (La Hija Del Fraile)
- Graciano Lopez Jaena.
- nang-uugam sa mahalay na gawain ng mga prayle.
D. Ninay
- Pedro Paterno.
- kauna-unahang nobelang panlipunan sa Kastila na isinulat ng isang Pilipino.
- Pangkaugalian o pangkaasalan ang nais nitong pairaling layunin.
III. Panahon ng Amerikano (1900-1941)
Sa panahong ito’y naging mas malaya ang mga Pilipino na nagdulot sa pagdami ng mga babasahin,
pagkakaroon ng kalayaan sa pagsasalita, sa pahayagan, sa paniniwala. Ang mga manunulat sa katutubong wika ay
nagging masigla lalo na sa Tagalog.
A. Salawahang Pag-ibig
2. - Lope K. Santos
- nalathala sa pahayagan “Ang Kaliwanagan” noong taong 1900.
B. Unang Bulaklak - Valeriano Hernandez Peña
C. Pagsintang Naluoy - Modesto Santiago
D. Si Rosa at si Valerio (1901) - Valeriano Hernandez Peña
E. Nena at Neneng - Valeriano Hernandez Peña
F. Mag-inang Mahirap - nalathala sa pahayagang “Muling Pagsilang” (1903)
G. Banaag at Sikat (1905)
- Lope K. Santos
- kauna-unahang nobelang nagbandila ng sosyalismo sa Pilipinas.
H. Anino ng Kahapon - Francisco Lacsamana
I. Pinaglahuan – Isinulat ni Faustino Aguilar noong 1907. Inilarawan ditto ang kalunos-lunos na kalagayan ng mga
manggagawang Pilipino. Sagana rin ito sa paglalarawan ng kapangyarihan ng salapi at kayamanan. Dahil sa dami
ng papuring tinanggap ng nobelang tinawag ni Iñigo Ed Regalado si Faustino Aguilar na “Alejandro Duma ng
Panitikang Tagalog” at tinatawag ni Amando V. Hernandez na “Bagong Propagandista.”
J. Mga Busabos ng Palad – Isinulat ni Faustino Aguilar noong 1909. Ito’y tungkol sa isang babaeng naging kalapating
mababa ang lipad dahil sa kagawan ng isang lalaki. Siya’y naligtas ng kanyang kasintalang wagas na umiibig sa
kanya sa putikang kanyang kinasadlakan.
K. Kapatid ng Bayan
- Valeriano Hernandez Peña
- Panahon ng ginto/Panahon ng Amerikano
IV. Panahon ng Hapon (1941-1945)
Sa panahong ito, ang paksa ng mga akdang pampanitikan ay buhay-lalawigan. Naging mapalad ang
panitikan dahil kay Kinichi Isikawa na tumulong sa pagpapaunlad ng mga gawaing kaugnay ng panitikan at kultura.
Hindi naging maunlang ang nobela dahil sa kakapusan ng papel na magagamit.
A. Tatlong Maria
- Jose Esperanza Cruz
B. Pamela
- Adriano Laudico
C. Magandang Silangan
- Gervacio Santiago
D. Sa lunod ng pangarap
- Gervacio Santiago
E. Lumubog na Bituin
- Isido Z. Castillo
V. Panahon ng Republika (1946 hanggang kaslukuyan)
Sa panahong ito ay nabuhayan ng loob ang mga manunulat. Nagkaroon ng kasagnahan lalo na sa papel sa
mga panulatan. Sa ikalawang hati ng dekada 40 namalasak ang tungkol sa pag-ibig na may tatak G-I ang Pier.
A. Sa Kuko ng Kasalanan- Cirio G. Almario
B. Hanggang Pier- Mateo Cruz Cornelio
C. Tinik ng Pagsisisi- Antonio Sempro
D. May Landas ang Kaligayahan- Maximo Agustin
E. Langit ng Isang Pag-ibig- Macario Pineda
Ang dekada 50 ang maituturing na panahon ng pag-papakilala sa masa bilang pinakamalakas na puwersa sa
pulitika.
3. A. Pagkamulat ni Magdalena- Alejandro A. Abadilla at Kapolong (1958)
B. Ang Tundo Man May Langit Din- Andres Cristobal Cruz
C. Mga Ibong Magdaragit- Amado V. Hernandez (1959)
Ang dekada 60 ay simula ng protesta. Sa unang tatlong taon ng 60 at nanatili ang mga sintahang tema, ang
tradisyonal na nobela, samantalang sa kalagitnaan ay nagsimula na ang pakikilahok sa pagmumulat tungkol sa mga
problemang kinakabaka ng maraming mamamayan.
1. Luha ng Buwaya- Amodo V. Hernandez—1962
2. Sa Mga Kuko ng Liwanag- Edgardo M. Reyes—1967
3. Dugp sa Kayumangging Lupa- Efren R. Abueg—1965
Dekada 70 naging magiting ang pamumuno sa lipunan.
1. Mga Buwaya sa Lipunan Celso Al. Caranungan
2. Santanas sa Lupa (1971)
Dekada 80 ang sinasabing panahon ng Bagong Republika. Ang nobela sa panahong ito karamihan ay nasa
pamantayang komersyal lalo na iyong isinulat na ang pananaw ay nakatoon sa pagkakapli nito upang
maisapelikula.
1. Gapo - Luwalhati Bautista (1989)
- tumatalakay sa pakikibaka ng mga manggagawang Pilipino sa base military upang sa ating bayan ay
makatanggap sila ng pagtatratong kapantay ng mga dayuhan.
2. Hulagpas - tanging palihim na nobelang nalathala sa panahong ng pag-iral ng batas militar na isinulat ni
Manade Verdades Pasadas (1981)
3. Dekada 70- Lualhati Bautista
- tinatalakay dito ang mga pangyayaring kaugnay ng pagkakadeklara at pag-iral ng batas military. Tinawag
itong isang uri ng developmental journalism o mapagbuong panulat.
Uri ng Nobela
1. Nobela ng pangyayari o makabanghay
- nangingibabaw ang pagkakabalangkas ng mga pangyayari o ang porma ng pagkakalahad ng kwento.
2. Nobela ng tauhan
- binibigyang- diin ang katauhan ng pangunahing tauhan gayundin ang mga pangangailangan at hangarin
nito.
3. Nobela ng romansa
- binibigyang-pansin dito ang pag-ibig: sa bayan, sa Diyos, sa kapwa, sa mga magulang. Nagbibigay halaga
s autos ng puso o damdamin at paghuhumaling.
4. Nobela ng pagbabago o panlipunan
- binibigyang-diin ang mga layunin ng may-akda o mga ninanais na pagbabago sa pamahalaan at lipunan.
5. Nobela ng kasaysayan
- ang may akda ay hindi lamang naglalayong maiulat ang mahahalagang pangyayaring may kinalaman sa
kasaysayan kundi maglarawan ng pagmamahal at pakikipaglabang ginawa n gating mga bayani para sa
minimithing kalayaan ng Inang Bayan.
6. Nobela ng layunin
4. - nagbibigay-diin sa mga layunin at simulang mahalaga sa buhay ng tao.
7. Nobela ng Masineng
- mahusay ang pagkakahanay at pagkakatalakay ng mga pangyayari. Taglay rin nito ang mahusay na
paglalarawan ng pagkatao ng mga tauhan.
Mga Sangkop ng Nobela
1. Kasaysayan
- ang nobela ay isang paglalarawan ng buhay o ng isang kapana-panabik na kasaysayang aakit sa babasa
upang basahin at subaybayan ito.
2. Pag-aaral
- upang maging makatotohanan ang paglalarawan sa buhay, ang nobela ay dapat gumawa ng masusing
pagmamasid sa kilos at gawa sa lipunan. Dapat nitong unawain ang tunay na sanhi sa likod ng mga
pangyayari at sa kilos ng mga tauhang ito ay kinatawan lamang ng mga talagang taong may sariling
adhika; tagumpay, kabiguan, pag-asa at pangarap sa buhay.
3. Paggamit ng malikhaing guni-guni
- Dito nakasalakay ang buhay ng nobela. Ito ang mag papagalaw sa mga tagpo at magbibigay ng tinig sa
pamamagitan ng wastong pananalita sa mga damdamin o kaisipang nais pahayag. Ito rin ang nagsasaayos
upang ang pagkakaugnay ng mga pangyayari ay maging likas at makaktotohanan.
Layunin ng Nobela
1. Makalibang
2. Maglahad ng isang suliranin.
3. Ipahayag ang mga kuru-kuro ng mga akda hinggit sa isang paksa sa pilosopiya, sosyolohiya o sikolohiya.
4. Bigyan ng higgit sa karaniwang pansin ang isang dakilang tao o panahon sa kasaysayan.
Katangiang Dapat Taglayin ng Nobela
1. Maliwanag at maayos na pagsulat ng mga tagpo at kaisipan.
2. Kailangang isaalang-alang ang tungkol sa kaasahan.
3. Ang pumukaw-damdaming nobela ay kawili-wili.
4. Pumupuno ito sa lahat ng larangan sa buhay- sa mga aspekto ng lipunan tulad ng gobyerno at relihiyon.
5. Dapat maging malikhain ito’y maguniguning nilalahad.
6. Ang balangkas ng mga pangyayari ay tumuturol sa kaisahang ibig mangyari.
Kahalagahan ng Nobela
- Ang marangal ng kaalaman na maipapahayag sa nobela pumupukaw at nagpapakilos sa damdamin ay isang
napakalakas na puwersa na humuhubog sa kamalayan ng mambabasa ay
a. Nagpalawak ng kanilang kumulatan
b. Nagpapalalim ng kanilang pagkatao
c. Nagpapalabas
d. Nagpapailanlangan ng kanilang pagkalaki
e. Nagpapakalinang ng kanilang kultura
f. Nagsisilbing tala aralan na kinapapanutuhan ng buhay
Bahagi ng Nobela
1. Tagpuan – sumasaklaw sa panahon, pook at mga pangyayaring nasalikod o nakalilikod sa kwentong
nilalaman.
2. Banghay – pinakabalangkas ng buong kwento na nagbibigay-hugis sa nobela. Ito ay karaniwang may isang
punong hibla at mga kasangay na hibla ng magkakaugnay ng mga pangyayari.
5. 3. Tauhan – dapat tumugon sa hinihinging tunay na buhay at di-karapat-dapat makilala bilang iba. Hindi
dapat maging parang mga tau-tauhan na pinagagalaw lamang. Sila ang nagpapatakbo sa galaw ng kwento
at hindi ang kwento ang nagpapakilos sa kanila.