Presentatie door Dennis van Tilborg. Hij heeft de vragen besproken die opkomen naar aanleiding van regelmatige berichten in de media over woningcorporaties die in financiële problemen zijn gekomen. Hoe functioneert het toezicht op woningcorporaties? Kunnen woningcorporaties financiële steun ontvangen van de overheid? Wat zijn de gevolgen van financiële problemen voor bestaande contracten? Op deze en andere vragen is Dennis kort ingaan en daarbij heeft hij ook aandacht besteedt aan toekomstige wet- en regelgeving.

1. Woningcorporaties en
gemeenten anno 2013
Actualiteitenseminar
D. van Tilborg
Advocaat Overheid en Onderneming
23 januari 2013

2. Een veld in beweging
‘Woningstichting Padua stopt bouw 280
Woningen’
‘Domesta stopt voorbereiding bouw 500
woningen’
Enige recente berichten naar aanleiding van het
Wetsvoorstel verhuurderheffing

3. Verhouding gemeente en
corporatie 1
Gemeente Corporatie
Publiekrechtelijk Feitelijk werkzaam op het
(eind)verantwoordelijk voor gebied van de
het belang van de volkshuisvesting (artikel 11
volkshuisvesting e.v. BBSH):
(Woningwet, Huisvestingswet -Bouw en beheer (sociale)
en Wro): onder andere huurwoningen;
stellen kaders. -Bijdrage aan de leefbaarheid
in de wijk.
Geen directe Volledig zelfstandig ten
sturingsmogelijkheden/toezic opzichte van gemeenten
htbevoegdheden (meer) ten (toezicht en aansturing
aanzien van corporaties berust bij de minister en het
CFV)

4. Verhouding gemeente en
corporatie 1
Gemeente Corporatie
Gemeente heeft (adviserende) Gemeente moet worden
rol bij: beleidsvoorbereiding betrokken bij
corporatie en bij een aantal beleidsvoorbereiding en de
besluiten van de minister corporatie heeft een aantal
(bijvoorbeeld informatieverplichtingen
statutenwijziging en jegens de gemeente
vervreemding woningen)
‘Achtervangovereenkomsten’ In beginsel inkomsten uit de
met het WSW exploitatie van het eigen
woningbezit, maar financiële
voordelen via het WSW en
onder omstandigheden recht
op steun
4

5. Verhouding gemeente en
corporatie 2
Doel wetgever bij uitvoering volkshuisvestingsbeleid:
lokaal maatwerk
Praktijk: prestatieafspraken + overeenkomsten
(gebiedsontwikkeling)

6. Corporaties met financiële
problemen 1
Steeds meer corporaties kampen met financiële
problemen: door beleidskeuzes corporaties zelf
(Vestia, WSG) of door heffingen (bijvoorbeeld de
Vogelaar- en de Vestia-heffing) en belastingen
(invoering Vpb, Wet verhuurderheffing)

7. Corporaties met financiële
problemen 2
De financiële problemen vs. Pacta sunt servanda:
correctiemechanismen
Overmacht (artikel 6:75 BW)
Corrigerende werking redelijkheid en billijkheid
(artikel 6:248 BW)
Onvoorziene omstandigheden (artikel 6:258 BW)

8. Corporaties met financiële
problemen 3
Kansrijkheid ‘Habe nichts-verweer’:
-Financiële problemen als gevolg van nadelige
beleidskeuzes/kredietcrisis in beginsel voor rekening
corporatie.
-Indien financiële problemen het gevolg zijn van
overheidsingrijpen mogelijk anders oordelen.
-Mogelijkheid om een beroep op onvoorziene
omstandigheden te doen?

9. Corporaties met financiële
problemen 4
Kansrijkheid van het ‘ik wil wel, maar ik mag niet’-
verweer  zou in principe overmacht kunnen
opleveren c.q. aan nakoming in de weg kunnen staan

10. Corporaties met financiële
problemen 5

11. Corporaties met financiële
problemen 6
Bevoegdheden exclusief bij de minister:
-Goedkeuringsrecht aantal voorgenomen
rechtshandelingen
-Aanwijzingsbevoegdheid
-Extern toezichthouder
-Bewind
-Intrekken toelating
Kunnen deze ook betrekking hebben op bestaande
Projecten/overeenkomsten?

12. Corporaties met financiële
problemen 7
Procedures tussen gemeenten en corporaties geen
lonkend perspectief: heronderhandelen kan positie
gemeente ook versterken  let bijvoorbeeld op
informatiepositie van de gemeente.
Blik naar de toekomst:
-Herzieningswet bouwt voort op het bestaande stelsel
met enige versterking van de positie van gemeenten.
-Regeerakkoord lijkt verdergaande wijzigingen te
suggereren.