Τα δικαιώματα των γυναικών από τα Προϊστορικά χρόνια έως τις μέρες μας

1. Η θέση της γυναίκας
από την αρχαιότητα
έως σήμερα
Μπέζα Αναστασία
Γ2 2020-21

2. Οι γυναίκες
στην
αρχαιότητα
(Προϊστορικά
χρόνια.-5ος
αι. π.Χ.)
 Η μητριαρχία αποτέλεσε την πρώτη μορφή κοινωνικής
οργάνωσης κατά τα προϊστορικά χρόνια. Η γυναίκα θεωρούταν
πηγή της ζωής και λατρευόταν ως θεά, καθώς αυτή έφερνε στον
κόσμο απογόνους.
 Στην Μινωική Εποχή (3500-1100 π.Χ.) οι γυναίκες είχαν περίπου
ίσα δικαιώματα και ελευθερίες με του άντρες, συμμετείχαν σε
όλες τις κοινωνικές εκδηλώσεις, γιορτές, λατρευτικές τελετές,
αγωνίσματα, ακόμα και στο κυνήγι.
 Κατά την αρχαϊκή εποχή (750-480 π.Χ.) έρχεται στο προσκήνιο η
ανδροκρατούμενη κοινωνία, όπου μόνο οι άντρες έχουν
πολιτικά δικαιώματα και ενεργό δράση στην κοινωνική ζωή της
πόλης – κράτους. Η γυναίκα ασχολιόταν αποκλειστικά με την
ανατροφή των παιδιών και με τα του οίκου.

3. Οι γυναίκες
στην
αρχαιότητα
(Προϊστορικά
χρόνια.-5ος αι.
π.Χ.)
 Στην Σπάρτη, της ίδιας περιόδου, οι γυναίκες είχαν παρόμοια
δικαιώματα με τους άνδρες, είχαν κληρονομικά δικαιώματα,
συμμετείχαν στο δημόσιο βίο και είχαν λόγο για την
κοινωνικοπολιτική ζωή.
 Κατά την κλασική περίοδο(499-323 π.Χ.) η θέση της γυναίκας
παρουσιάζεται δυσμενέστερη και τα δικαιώματά της ακόμα πιο
περιορισμένα.
 Στην κλασική Αθήνα, η γυναίκα ήταν περιορισμένη και πάντοτε
υπό την κηδεμονία ενός άντρα. Ακόμα, η γυναίκα
παρουσιαζόταν υποχείριο του άντρα και θεωρούταν ανάξια
λόγου.

4. Οι γυναίκες
στην
αρχαιότητα
Προϊστορτικά
χρόνια-5ος
αι. π.Χ.)
Γυναίκες στην αρχαία
Σπάρτη
Γυναίκες στην αρχαία
Αθήνα

5. Οι γυναίκες
στον
Μεσαίωνα
(476 - 1492
μ.Χ)
 Κατά τους Βυζαντινούς χρόνους και τον Μεσαίωνα γενικότερα,
οι γυναίκες περνούν τον περισσότερο χρόνο στην κατοικία τους,
η μόρφωσή τους είναι περιορισμένη και παντρεύονται από
μικρή ηλικία, διαφορετικά γίνονται καλόγριες. Ανάλογα το
κοινωνικό στρώμα από το οποίο προέρχονται,
διαφοροποιούνται τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις τους. Στην
αγροτική κοινωνία των σκοτεινών χρόνων η αντιμετώπιση του
γυναικείου φύλου ήταν υποτιμητική και ταπεινωτική. Ένας
εξίσου σημαντικός παράγοντας είναι και ο σκοταδισμός και η
δεισιδαιμονία αυτής της εποχής που οδήγησε σε ακρότητες
όπως την οδήγηση στην πυρά πολλών γυναικών, θεωρώντας τες
μάγισσες. Ένα ακόμα χαρακτηριστικό αυτής της εποχής αποτελεί
το γεγονός ότι η γυναικεία σεξουαλικότητα θεωρούταν αμαρτία,
ως αποτέλεσμα της έντονης θρησκευτικής μισαλλοδοξίας.

6. Οι γυναίκες
στον
Μεσαίωνα
(476 - 1492
μ.Χ)

7. Οι γυναίκες
στην περίοδο
της
Αναγέννησης
(15ο_17ο αι.
μ.Χ.)
 Μπορεί η Αναγέννηση να ήταν μια περίοδος ακμής για τις τέχνες
και τα γράμματα, ωστόσο, δεν έφερε τις κοινωνικές αλλαγές που
θα εξίσωναν τα δύο φύλα και θα παρείχαν περισσότερα
δικαιώματα στο γυναικείο φύλο. Κι αυτή την ιστορική περίοδο
βλέπουμε τις γυναίκες πλήρως υποταγμένες στους άνδρες, η
μόρφωσή τους είναι πενιχρή, συνεχίζουν να μην έχουν πολιτικά
δικαιώματα και ελευθερία λόγου.

8. Διαφωτισμός
(17ος-18ος αι.)
Η αρχή της αντιμετώπισης των φυλετικών ανισοτήτων έγινε την
περίοδο του Διαφωτισμού. Σημαντικές μορφές του Διαφωτισμού,
όπως ο Τζον Λοκ, ο Άνταμ Σμιθ και ο Ζαν – Ζακ Ρουσσώ έκαναν
λόγο για την ισότητα των φύλων. Τα δικαιώματα των γυναικών
υπερασπίστηκε η Μαίρη Γουόλστονκραφτ, Αγγλίδα συγγραφέας
και φιλόσοφος στο έργο της «Η διεκδίκηση των δικαιωμάτων της
γυναίκας», 1792.

9. Οι γυναίκες
στην
Αμερικάνικη
Επανάσταση
(1775-1783)
 Το 1776 στην Αμερική επικυρώνεται η ισότητα και η ελευθερία
του ανθρώπου, και αρχίζουν να εξισορροπούνται τα δύο φύλα.
Θεμελιώνονται αργά μα σταθερά οι βάσεις για τις νέες
δραστηριότητες της γυναίκας. Το γυναικείο φύλο, παρά τις
πολλές προκαταλήψεις κερδίζει συνεχώς έδαφος και προχωρεί.

10. Οι γυναίκες
στη
Γαλλική
Επανάσταση
(1789-1799)
 Οι γυναίκες είχαν ενεργό ρόλο στη Γαλλική Επανάσταση,
ωστόσο στα επίσημα κείμενα της Επανάστασης δεν γίνεται
λόγος για δικαιώματα των γυναικών. Οι γυναίκες, δεν είχαν το
δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι. Ήταν
όμως, γραμμένες στους φορολογικούς καταλόγους, σε ισότιμη
με τους άνδρες επιβάρυνση. Οι Γαλλίδες, ένιωθαν άβολα με τη
μειονεκτική θέση που τις είχαν τοποθετήσει. Διεκδικούσαν την
αναγνώρισή τους. Aποφασίστηκε η δραστηριοποίησή τους σε
ένα φεμινιστικό αγώνα. Εξήντα εννέα φεμινιστικές ή
προσκείμενες στο κίνημα εφημερίδες, έκαναν την εμφάνιση
τους μέχρι τα τέλη τουΑυγούστου του 1789.

11. Οι γυναίκες
στη
Γαλλική
Επανάσταση
(1789-1799)
 Τον Σεπτέμβριο του 1791, το φυλλάδιο της Ολυμπίας ντε Γκουζ
με τον τίτλο, ‘‘Τα δικαιώματα της γυναίκας και της πολίτιδας’’,
ήταν αφιερωμένο στην Μαρία Αντουανέττα. Με αυτό τον τρόπο
προσπαθούσε να δείξει ότι όλες οι γυναίκες ανήκουν στην ίδια
ενιαία τάξη και η μια στηρίζει την άλλη. Απαιτούσε τη
συμμετοχή της γυναίκας σε δημόσιες και ιδιωτικές θέσεις
και την καθιέρωση του θεσμού της αναζήτησης της
πατρότητας. Στις 19 Οκτωβρίου 1793, αποκεφάλισαν την Μαρία
Αντουανέττα.
 Την περίοδο εκείνη οι αποκεφαλισμοί των γυναικών ήταν
συνηθισμένο και καθημερινό φαινόμενο γιατί οι γυναίκες
εθεωρούντο επικίνδυνες για την επανάσταση ιδίως μετά τη
δολοφονία του ηγέτη Μαρά, τον Ιούλιο του 1793, από τη Σαρλότ
Κορνταί.

12. Οι γυναίκες
στη
Γαλλική
Επανάσταση
(1789-1799)
 Καμιά γυναικεία πρόταση και αναγνώριση τελικά δεν έγινε
αποδεκτή από τους επαναστάτες. «Τώρα θα μας ζητήσετε και
όπλα», πήραν σαν απόκριση. Στις 11 Ιουλίου του 1792, άρχισε ο
πόλεμος –γιατί θεωρήθηκε σαν η μόνη διέξοδος για να βγουν οι
Γάλλοι από την κρίση-, οι γυναίκες αυτές, όλες οι κατατρεγμένες,
στάθηκαν κοντά στους άνδρες τους που πολεμούσαν. Οι
Επαναστάτες δεν ήθελαν τελικά αγωνίστριες γυναίκες. Ήθελαν
Γαλλίδες υποταγμένες στην παραδοσιακή θέση που τους
έχτισαν. Το 1795 η Συμβατική τοιχοκόλλησε. «Όλες οι
γυναίκες να γυρίσουν στα σπίτια τους .Εκεί και μόνο είναι η
θέση τους και οι δουλειές τους. «Όσες βρεθούν να γυρίζουν στο
δρόμο, θα διαλύονται βίαια». Και όταν αργότερα μετά το τέλος
της επαναστατικής περιόδου, ήρθε στην εξουσία ο
Ναπολέοντας, στους περίφημους νομικούς ‘‘Κώδικές’’ του,
καταγράφηκε ότι οι γυναίκες οφείλουν να υπακούν τους άνδρες.

13. Οι γυναίκες
στη
Γαλλική
Επανάσταση
(1789-1799)

14. Οι γυναίκες
στον
Νεοελληνικό
Διαφωτισμό
και την
Ελληνική
Επανάσταση
(1821 – 1830)
 Ο Ρήγας Φερραίος αναγνωρίζει στο Σύνταγμά του δικαιώματα
στις Γυναίκες και γαλουχεί με τις ιδέες του τις Ελληνίδες
αγωνίστριες του 1821
 Στον εθνικό ξεσηκωμό του 1821 δεν έλειψε η ενθουσιώδης και
ηρωική συμμετοχή των γυναικών. Αγωνίστριες από κάθε
κοινωνική τάξη και τόπο έσπευσαν να συμβάλουν στην
εξέγερση, αψηφώντας τον πανίσχυρο οθωμανικό στρατό. Για
πολύ μεγάλο διάστημα, η παρουσία των γυναικών στον Αγώνα
είχε υποτιμηθεί.
 Κατά την Καλλιρρόη Παρρέν, οι Σουλιώτισσες έλυσαν με τα ξίφη
τους το ζήτημα της ισότητας των δύο φύλων. Πράγματι, όπως
μας θυμίζει και η δημοτική μας παράδοση, ο ηρωισμός τους
είναι μνημειώδης: «Οι Σουλιώτισσες δε ζούνε μες στη μαύρη τη
σκλαβιά».

15. Οι γυναίκες
στην
Ελληνική
Επανάσταση
(1821 – 1832)
 Ο χορός του Ζαλόγγου, τις παραμονές των Χριστουγέννων του
1803, αποτελεί γεγονός που συγκλόνισε την Ελλάδα, αλλά και
την Ευρώπη της εποχής. Ξακουστή είναι η στάση των γυναικών
του Μεσολογγίου, οι οποίες, κατά τη μεγάλη Εξοδο, πολεμούσαν
κρατώντας με το ένα χέρι το σπαθί και με το άλλο το μωρό τους,
ενώ μετά τη φοβερή σφαγή των κατοίκων της Χίου, το 1822, οι
αιχμάλωτες γυναίκες δεν δέχονταν τροφή, ώστε πεθαίνοντας
από την πείνα, να μην εξευτελιστούν στα σκλαβοπάζαρα.
 Δύο κορυφαία σύμβολα της γυναικείας μαχητικότητας με
αναμφίβολο κύρος είναι η Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα και η
Μαντώ Μαυρογένους. Η πρώτη, ενθουσιώδης και δυναμική,
ρίχτηκε στον Αγώνα προσφέροντας μέρος της περιουσίας της και
διαθέτοντας τα πλοία της, ενώ η δεύτερη έκανε γνωστούς τους
σκοπούς της Επανάστασης, απευθυνόμενη σε Αγγλίδες και
Γαλλίδες φιλέλληνες.

16. Οι γυναίκες
στην
Ελληνική
Επανάσταση
(1821 – 1832)

17. Οι γυναίκες
στην
Βιομηχανική
Επανάσταση
( 1760-1860)
 Την πλειοψηφία του εργατικού δυναμικού στα, υφαντουργικά
κυρίως, εργοστάσια την αποτελούσαν γυναίκες. Το 1820, το 75-
80% των ενήλικων γυναικών στην Ευρώπη εργάζονταν στη
βιομηχανία υφασμάτων. Η γυναικεία εργασία, βεβαίως,
θεωρούνταν κατώτερης ποιότητας σε σχέση με την ανδρική,
καθώς ήταν ανειδίκευτη. Οι χαμηλοί μισθοί των ανδρών
αποτέλεσαν καθοριστικό παράγοντα για τη συμμετοχή των
γυναικών στο εργατικό δυναμικό. Βεβαίως, οι γυναίκες
αμείβονταν πολύ λιγότερο, ωστόσο, η αγροτική εργασία ήταν
αβέβαιη και η οικοτεχνία έσβηνε. Με την είσοδο των γυναικών
στη μισθωτή εργασία, τουλάχιστον, ενίσχυαν το οικογενειακό
εισόδημα.

18. Οι γυναίκες
στην
Βιομηχανική
Επανάσταση
( 1760-1860)

19. Γυναίκες και
εκλογές
 Η Νέα Ζηλανδία είναι η πρώτη χώρα που έδωσε δικαίωμα ψήφου σε
γυναίκες, σε εθνικές εκλογές. Οι Νεοζηλανδές της βρετανικής αποικίας,
έδωσαν μεγάλο αγώνα, κέρδισαν και πήγαν στις κάλπες για πρώτη
φορά, στις 28 Νοεμβρίου του 1893.
 Στις 21 Ιουλίου 1960 η Σιρίμαβο Μπανταρανάικε, ορκίζεται
πρωθυπουργός της Κεϋλάνης. Το 1940 σε ηλικία 24 ετών παντρεύτηκε
τον Σόλομον Μπανταρανάικε. Οκτώ χρόνια αργότερα. Το 1959 ένας
βουδιστής μοναχός πυροβόλησε και σκότωσε τον Μπανταρανάικε. Η
Σιρίμα αποφάσισε να βουτήξει στα βαθιά και άγνωστα νερά της
πολιτικής.
 Στην Ελλάδα οι γυναίκες για πρώτη φορά ψήφισαν στις δημοτικές
εκλογές της 11ης Φεβρουαρίου 1934. Εκλογικό δικαίωμα δεν δόθηκε σε
όλες, αλλά μόνο σε όσες είχαν κλείσει τα 30 χρόνια και διέθεταν
τουλάχιστον απολυτήριο Δημοτικού. Στους εκλογικούς καταλόγους της
Αθήνας γράφτηκαν μόλις 2.655 κυρίες, από τις οποίες ψήφισαν τελικά
μόνο 439
 Σε βουλευτικές εκλογές, οι Ελληνίδες ψήφισαν για πρώτη φορά στις 19
Φεβρουαρίου του 1956. Ήταν η απαρχή της εφαρμογής στην πράξη της
καθολικής ψηφοφορίας, που είχε κατοχυρωθεί ήδη στο Σύνταγμα του
1864, με την αναγνώριση της ιδιότητας του πολίτη στις γυναίκες.
 Ελένη Σκούρα (Βόλος, 1896 – 1991) ήταν Ελληνίδα πολιτικός και
δικηγόρος. Υπήρξε η πρώτη Ελληνίδα βουλευτής(1953)

20. Γυναίκες και
εκπαίδευση
 Το 1834 κατοχυρώνεται με διάταγμα η υποχρεωτική συμμετοχή
των Ελληνίδων στην δημόσια δημοτική εκπαίδευση.Το 1897
αποφοιτά με άριστα η πρώτη γυναίκα γιατρός στην Ελλάδα, η
Αγγελική Παναγιωτάτου.
 Η Ιωάννα Στεφανόπολι (20 Οκτωβρίου 1875,Αθήνα - 27 Μαρτίου
1961,Αθήνα)ήταν Ελληνίδα δημοσιογράφος.Ήταν η πρώτη
γυναίκα φοιτήτρια ελληνικού πανεπιστημίου.

21. Βιβλιογραφία
 https://eleftherostypos.gr/istories/387326-oi-agones-ton-
gynaikon-stin-epanastasi-toy-1821-o-simantikos-toys-rolos/
 https://el.wikipedia.org/wiki/ Ελένη Σκούρα
 https://www.mixanitouxronou.gr/i-proti-gineka-ston-kosmo-pou-
egine-prothipourgos-sti-thesi-tou-sizigou-tis-pou-dolofonithike-i-
ekpliktiki-istoria-tis-bantaranaike-pou-kivernise-3-fores-ti-sri-
lanka-ke-antimetopise-mia-megali-exe/
 https://www.lifo.gr/team/sansimera/53410
 https://el.wikipedia.org/wiki/ Βιομηχανική επανάσταση
 https://www.ebdomi.com/arthra/arthra/857----.html
 https://www.auth.gr/committee/1073
 https://el.wikipedia.org/wiki/ Ιωάννα Στεφανόπολι