1. DIGESTINO APARATUA
Digestinoa hartzen doguzan elikagaiak deskonpozatu
eta gure organismoarentzat beharrezkoarentzat da.
Ahoan elikagaiak mastekatu eta xehatu egiten
dira, hortz-haginen bidez, Mihinak txu guruinek
sortzen daben txuagaz nahasten dauz elikagaiak,
eta elikadura boloa sortzen da holan.
Faringea eta hestegorrian behera, elikadura boloa
urdailaraino heltzen da.
Urdailean, elikadura boloa urin gastrikoak
nahasten da
urdailaren mogimenduei esker, eta kimo
izeneko
subtantzia oretsua bihurtzen da.
Heste mearrean, kimoa pankreako
urinakaz,
behazunagaz eta heste urinakaz nahasten
da, eta kiloa
sortzen da,
Elikagaien mantenugaiak osotutako substantzia likidoa.
Heste meharrean, mantenugaiak xurgatzen dira, hau da,
2. mantengaiak odolera heltzen dira, eta odolak gure
gorputzeko zelula guztietara eroaten dauz.
Hezte lodiak gure gorputzak aprobetzatu ez dauzan
substantzia batu eta gorozki bihurtzen dauz.
Gorozkiak uzkiaren bidez gozt
ZATIAK
AHOA
MIHINA
TXU GURUINAK
FARINGEA
HESTEGORRIA
GIBELAK
PRANKEA
GIBELA
PIROLOA
URDAILA
HESTE LODIA
4. Sudur hobiak airea gure gorputzean sartzeko eta
ateratzeko hobiak dira.
Faringea digestino aparatuaren osagaiak dira.
Izan ere, hodi horrek, ahoa eta hestegorria
lotzeaz.
Laringea faringea eta trakea lotzen dauzan hodia
da.
Trakea bronkio izeneko hodi bitan banandutako
hodia da.
Bronkioak birikietara heltzen diran hodi bi dira.
Birikietan, bronkiolo izeneko hodi txikiagotan
adarkatzen dira.
Birikiak birikietara heltzen koloreko organo arol
bi dira.
5. ARNASKETA PROZEZUA
Arnasketa mogimenduak, arnasgorea eta
arnasbehera, gure birikietan airea sartzeko eta
kamporatzeko.
Gazen trukea biriki albeoloetan gertatzen da.
Biriki albeoloen bidez, hartzen dogu airearen
oxigenoa odolera doa.
ZIRKULAZINO APARATUAREN OSAGAIAK
6. Bihotza toraxaren ezkerraldean dago kokatuta dago,
eta, ponpa bat balitz legez odola gorputz guztira
bultzatzen dau.
Aurikula izeneko bi barrumbe daukaz.
Bentrikulu izeneko bi balbulez dagoz osotuta dagoz.
Trikuspideak eskumako aurikulea da.
Mitralak eskerreko aurikulea eta eskumako bentrikulua
bereizten dauz.
Odol basoak era askotako lodiera daukien hodiak dira,
eta odolak zirkulatzen dauan zirkuitu itxi bat osotzen
dabe.
Arteriek odola bihotzetik gorputzeko organo
guztietara zabaltzen dabe.
Benek odola gorputzeko atal guztietatik bihotzera
daroe.
Kapilarrak oso meheak dira, eta arteriak eta zainak
lotzen dauz.
Odola bihotzak bultzatuta, odol basoetan zehar
zirkulatzen dauan likidoa da.
Plasmea likido horixka bat da, eta likido horretan
floratzen dagoz odol zelula guztiak.
Odol zelulak globulu gorriak, globulu zuriak eta
7. plaketak dira.
Plaketak zauriak tapatzeko eta odola ez irtetzeko
geiago dira.
Globulu zuriak dira infecsinoak ez artzeko.
Globulu gorriak dira odola eta oxigenoa daroana da.
8. ODOL ZIRKULAZINOA
2 Motatako zirkulazino dagoz bat da luzea eta
beztea laburra.
Lehenengokoa azalduko deutzuet azin konaiz ba.
Zirkulazino nagusia edo orokorra bihotzetik azita
beste organo guztietaraino doa, eta bihotzera
eltzen da.
Zirkulazino txikia edo birikietakoa bihotzetik
beste organoetara doa, eta bihotzera itzultzen
da.
9.
10. 2 Zenbakia da kuntzurrunak. Kuntzurrunak dira
gure gorputzeko ura eta bezte elikagaiak
zeparatzen diran lekuan.
3 Zenbakia da ureterrak dira. Ureterrak dira
gure gorputzeko ura eta bezte elikagaiak doazen
tubotik.
4 Zenbakia da maskuria. Maskuria da gure ziza
gordeten dan lekuan eta maskuria beteten
danean ziza gurea emoten deuzku.
6 Zenbakia da uretrea. Uretrea da maskuria
beteten danean ziza urteten dan lekutik.
8 Zenbakia da aorta arteria eta biriki bena
tuboak orrek bi tuboak eroaten dabe odola bi
odol mota biriki benak odol garbia eta aorta
arteriak odol lohia au da oxigenoko odola.
11. IZERDI GURUINAK
Izerdi guruinen bidez horeetatik hur dagozan
kapilarretako substantzia toxikoak ezabatzen
dira horreetarako izerdia zortzen da.
Izerdi guruinei ezker, gorputzaren tenperatura
kontrolatzen da, izerdia lurrundu egiten dalako.