SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 42
Radyoloji: Nereden Nereye?
                 (Bir yol hikayesi)


                       Dr. E. Tuncel
                 Emekli Radyoloji Profesörü
                    (http://www.ercantuncel.net)

  TRD Ġzmir ġubesi 2012-2013 dönemi bilimsel etkinlikleri, 22 Kasım 2012   1/42
KonuĢmanın içeriği
• Uzmanlık öncesi dönem
• Röntgen dönemi: 1897-1972
• Radyoloji (görüntüleme) dönemi: 1972-
  2003
• Günümüzde radyoloji
• Radyoloji nereye koĢuyor?: Bir projeksiyon
  denemesi

                                          2/42
KonuĢmanın içeriği
• Uzmanlık öncesi dönem
• Röntgen dönemi: 1897-1972
• Radyoloji (görüntüleme) dönemi: 1972-
  2003
• Günümüzde radyoloji
• Radyoloji nereye koĢuyor?: Bir projeksiyon
  denemesi

                                          3/42
• Tıbbi uygulamalarını klinisyenler yapmıĢ
   – ABD’de:John Caffey, Edward B.D. Neuhauser
   – Türkiyede Yıldız Hastanesinde (18 Mayıs 1897)
      • Op.Dr.Cemil bey (Esat Feyzi ve Rifat Osman)
      • Dr.Salih bey (Dahiliye ve Çocuk hastalıkları uzmanı)




           1897 Osmanlı-Yunan savaĢında yaralanan
           Boyabatlı Mehmet’in radyografisi ve radyogramı      6/42
Radyolojide     BATIDA            BİZDE
ilkler
Tıbbi uygulaması 1896             1897

Enstitüler      1902 Viyana       1935 Çapa

Dernek          1897 UK           1924 Ġstanbul
                1898 Almanya      (Elektroradyoloji)
Kongre          1900 Paris        1966 Ġstanbul
                1905 Berlin

Dergi           1896 Skiagraphy   1955 Türk
                1897 Am X-ray J   Radyoloji Mec.
                                               7/42
KonuĢmanın içeriği
• Uzmanlık öncesi dönem
• Röntgen dönemi: 1897-1972
• Radyoloji (görüntüleme) dönemi: 1972-
  2003
• Günümüzde radyoloji
• Radyoloji nereye koĢuyor?: Bir projeksiyon
  denemesi

                                          8/42
• 1955’den önce radyoterapi ve radyodiyagnostik
  birleĢikti,1955’de ayrıldılar,1980’de tekrar
  birleĢtiler,1981’de tekrar ayrıldılar

• Radyodiyagnostik uzmanı ne iĢ yapardı?
   – Floroskopi: ÖMD, kolon, (miyelografi)
   – ĠVP, ĠV kolanjiyo-kolesistografi, fistülografi vb


• Ġnvaziv iĢlemler (anjiyografi, ventrikülografi,
  pnömoansefalografi, miyelografi, vb) Ġlgili klinik dallar
  tarafından yapılırdı

                                                              9/42
• Uzmanlığın özellikleri
  – Mesai 5 saat, Ģua izni, nöbet yok, fiili hizmet
    zammı
  – ÇalıĢma alanı: Özel laboratuarlar


• Radyolog profili
  – Çok para kazanan laboratuvar sahibi, tıbbı
    bırakmıĢ, hastaya dokunmayan, fotoğrafçı


                                               10/42
• 1960’ların sonlarından itibaren radyolojinin
  klinikteki öneminin artması ile birlikte
  radyologların da değeri arttı

• Radyoloğun iĢi
  – Görüntülerin üretilmesi ustalık ister
  – Görebilme çok önemli; ustalık ister
  – Yorum radyolojik iĢaretlere (“sign”) dayanır;
    ustalık ister

                                                    11/42
12/42
13/42
KonuĢmanın içeriği
• Uzmanlık öncesi dönem
• Röntgen dönemi: 1897-1972
• Radyoloji (görüntüleme) dönemi: 1972-
  2003
• Günümüzde radyoloji
• Radyoloji nereye koĢuyor?: Bir projeksiyon
  denemesi

                                         14/42
• Dönemin belirleyicileri
  – Teknolojik geliĢmeler
     •   1972: BT
                         Bu süreçte anjio gereçlerindeki
     •   1972: US        ĠyileĢmeler; stent, coil vb geliĢtirilmesi

     •   1980: MR
     •   Son iki dekatta: PACS-Teleradyoloji


  – Tıptaki geliĢmeler
     • Bilgi birikimi baĢ döndürücü hıza ulaĢtı; uzmanlaĢma, dallar
       içerisinde konulara kadar indi (epilepsici, karaciğerci gibi)

                                                                      15/42
"citius, fortius, altius”




“daha hızlı, daha ayrıntılı, daha kolay”

                                           16/42
•   Görüntülerin üretilmesi: ustalık istemez
•   Görme kolaylaĢtı: ustalık istemez
•   Yorumda klinik bilginin ağırlığı arttı
•   Ġnvaziv iĢlemlerin hemen hepsi ortadan
    kalktı
    – Radyolojide eksen kayması: GiriĢimsel
      radyoloji


                                               17/42
Bu geliĢmelerin radyolojiye etkisi
• Radyologlar hiç de hazır olmadıkları halde,
  ardı ardına gelen bu teknolojik devrimleri
  kahramanca sahiplendiler

• Göz kamaĢtıran görüntüler yetenekli bir
  çok genç hekimi radyolojiye çekti, radyolog
  profili değiĢti


                                          18/42
19/42
Bu geliĢmelerin kliniğe etkisi
• Tıpta eksen kayması:
Fizik muayene temelli tıp→Görüntüleme temelli tıp


• Görüntüleme merkezleri açıldı
  – Sermaye yoğun iĢletmeler
     “Ne kadar hasta o kadar kâr!”



                                              20/42
Bu geliĢme klinisyenin radyolojiye bakıĢını değiĢtirdi!




                                                   21/42
• Klinisyenler ya görüntüleme merkezleri
  açmak veya ortak olmak istediler ya da
  gönderdikleri hasta baĢına PRĠM aldılar

• Merkez sahipleri zaten buna mecburdular;
  böylece klinisyenin, merkez sahibinin ve
  çalıĢan radyoloğun mutlu olduğu bir düzen
  kurulmuĢ oldu!
                                            22/42
23/42
KonuĢmanın içeriği
• Uzmanlık öncesi dönem
• Röntgen dönemi: 1897-1972
• Radyoloji (görüntüleme) dönemi: 1972-
  2003
• Günümüzde radyoloji
• Radyoloji nereye koĢuyor?: Bir projeksiyon
  denemesi

                                         24/42
25/42
Sağlığın metalaşması




                       26/42
•   Hastanelerin özelleĢmesi ile birlikte çalıĢan sayısı azaltılıyor, iĢ yükü
    dayanılamayacak boyutta (hasta bakım kalitesi düĢüyor)
•   Hasta artık odak noktasında durmuyor,tam tersine rahatsız edici bir faktöre
    dönüĢmüĢ durumda; “ekonomileĢtirilmiĢ” tıp bu durumu “teknik” ile
    dengeliyor
•   Tanıya dayalı her Ģey dahil ödemeler, hangi tedavi kazançlı hangisi değil
    dikte eden tüccar direktörler: ”daha fazla inme hastasına bakın, MS daha az
    olsun”
•   Yılda 880.000 kiĢi koroner anjiyografi oluyor (1000€!)
•   EkonomileĢtirilmiĢ sağlık sisteminde sağlık kuruluĢları “büyüme” peĢindeler
•   “Tarama” ve “risk minimizasyonu”adı altında sağlıklı insanlar tedavi ediliyor
•   Müdahale etmemeye para ödenmediği için modern tıp hızla “fazla
    diyagnostik” ve “fazla tedavi” yönünde ilerliyor
•   Avrupada kalp uzmanlarına göre sağlıklı insan kalmadı: eriĢkinlerin ancak ¼
    ü belirlenen sınır değerlerin altında
                                     Von Werner Bartens. Kranke Hauser!.
                                     Süddeutsche Zeitung Magazin 29.Juni 2012


                                                                            27/42
Sağlıkta DönüĢüm
• Her vatandaĢ hekime ve her radyolojik
  incelemeye kolayca ve parasız ulaĢacak!

• Nasıl olacak bu iĢ?:Havuç ve Sopa yöntemiyle!
     – Hekimlere zorunlu hizmet/ Özel sektöre kadro mecburiyeti (sopa)
     – Hastanelerde performans (havuç)
     – Radyolojide hizmet alımı (“outsourcing”)*


___________________________________
*Dış kaynak kullanımı ; daha önce Ģirket içinde üretilen bir mal ya da hizmetin dıĢarıdan
    tedarik edilmesi [1].
1. (Lacity, M.C. Hirschheim, R, 1993.)


                                                                                    28/42
• Performans ve hizmet alımının
  radyolojideki sonuçları

  – AĢırı hasta yükü
    • Günde 110-140 MR okumak ya da 70-80 BT
      okumak üzerine 40-50 US yapmak


  – Radyoloji uzmanlığının aĢınması




                                               29/42
• AĢırı hasta bakmanın sonuçları
  – Silik akciğer lezyonlarında, bakma süresi
    <4sn olduğunda, saptanabilirlik önemli ölçüde
    düĢüyor
                          (Oestmann JW ve ark. Radyoloji; 1988)


  – Mamogramların değerlendirme hızı:
       – 40-50 MM/2 saat = 36/39 kanser
       – 40-50 MM/15 dak. = 31/39 kanser
                          (Kopans DB, RCNA; 2000)



  – Abdomen BT’de >20/gün = yanlıĢ x 2
                          (Bechtold RE, JCAT; 1997)
                                                                  30/42
• Radyoloji uzmanlığının aĢınması
   – Radyoloğun EMG raporu yazar gibi test raporu yazan bir
     laboratuvarcı konumuna indirgenmesi
   – Radyolog-Klinisyen ve Radyolog-Hasta iliĢkilerinde kopma

  “Sadece görüntüleri raporlayan bir doktor radyolog
  değildir, çünkü radyoloji uzmanlığını oluşturan diğer
  bileşenler* yoktur.”

 (A physician who only interprets imaging studies is not a radiologist,
  because the other integrated components of a radiologist’s profession are
  absent.)
                                    Borgstede JP. Radiology: Commodity or Speciality?
                                    Radiology 2008; 247:613-616
  ______________________
  * 1.İstenen incelemenin gerekliliği ve uygunluğu
    2. İncelemenin kalitesinin sağlanması
    3. İnceleme sonuçlarının yorumlanması
    4. Refere eden klinisyenle konsültasyon

                                                                                   31/42
KonuĢmanın içeriği
• Uzmanlık öncesi dönem
• Röntgen dönemi: 1897-1972
• Radyoloji (görüntüleme) dönemi: 1972-
  2003
• Günümüzde radyoloji
• Radyoloji nereye koşuyor?: Bir
  projeksiyon denemesi

                                          32/42
•    3 temel sorunumuz var; geleceği bu
     sorunların nasıl çözüleceği belirleyecek

    1. “turf battle” (iĢimizin elimizden alınması)
    2. “adding-value” yetersizliği (klinisyenin
       yorumuna ek bir Ģey söyleyememiz)
    3. MetalaĢma (tetkik ve raporunun alınıp
       satılması)

                                                     33/42
1. “turf battle” (iĢimizin elimizden alınması)
  –   Hastayı kontrol eden klinisyen!
  –   Tıp artık görüntüleme temelli hale geldi
  –   US temel muayene enstrümanı
  –   GiriĢimsel radyoloji mi, görüntü
      kılavuzluğunda cerrahi mi?




                                                 34/42
• “Teknoloji bir uzmanlık tarafından
  sahiplenilemez. Teknik, bir disiplin veya bir
  uzmanlık oluĢturmaz, sadece bir araçtır”
                                              Chris Zarins
                                     Vasküler Cerrahi Derneği Başkan


    Krestin GP.
    The Professional and Organizational Future of Imaging.
    Ġnsight into Imaging. 2010, 16 January




                                                                       35/42
2. “adding-value” yetersizliği (klinisyenin
   yorumuna ek bir Ģey söyleyememiz)

  – Klinisyen kadar bilmek ve kliniğe hakim
    olmak
  – Klinisyen temelli radyologlar




                                              36/42
– I. Basamak hekimleri (pratisyenler, aile
  hekimleri ve muayenehane hekimleri) →
  Genel radyolog

– II. ve III. Basamak hekimleri →
  Subspesialite radyologları



                                       37/42
3. MetalaĢma (tetkik ve raporunun
   alınıp satılması)
     “indirimli medikal servis;yakınınızdaki
     merkezlerde:
     •   MR scan+report=Ġndirimli fiyat $ 650
     •   CT scan+report=Ġndirimli fiyat $ 450”


  – Meta haline geliĢin en agressif formu
    bölgesel, milli ve milletlerarası teleradyoloji
    kumpanyalarıdır
                                                  38/42
“Allaha Ģükür ki gazeteciyim, muhasebeci
veya radyolog değilim. Yerimi baĢkasıyla
dolduramayacaklar.”

(Thank goodness I’m a journalist and not an accountant
or a radiologist. There will be no outsourcing for me.)
                    Thomas Friedman.The World is Flat: A Brief History of the
                    Twenty-First Century. Farrar, Straus and Giroux, 2005

Recht M.
Translational Research: The Future of Radiology. Image 2009 07 06

                                                                         39/42
•   Görüntü elde etme ve interpretasyon
    standardize edildikçe, kan testleri gibi
    ticarileĢmesi kaçınılmaz olacaktır
                    Glazer GM, Ruiz-Wibbelsmann JA.
                    The Invisible Radiologist.
                    Radiology 2011;258:18-22


•   ġimdi radyoloğun fonksiyonunu yeniden
    tanımlamak gerekir. Bu görev konsültasyondur
    ve standardize de edilemez, ticarileĢtirilemez
    de!
            Krestin GP
            Commoditization in Radiology: Threat or Opportunity?
            Radiology 2010;256:338-342
                                                                   40/42
Ölçütler                         NEREDEN                         NEREYE?
                     Dün             Bugün
Görüntü üretilmesi   Ustalık ister         Basit                 Daha basit ve
                                                                 standardize

Görme                Ustalık ister         Herkes görebilir      -Herkes görebilir
                     (Projeksiyon)         (Kesit görüntü)       -CAD yardımı

Yorum                Ustalık önemli        Klinik ve literatür   -Literatüre daha
                                           bilgisi önemli        fazla hakimiyet
                                                                 -CAD?
Ġnvaziv iĢlemler     Ġlgili klinisyenler   GiriĢimsel            Perkütan tedavi
                                           radyolog              uzmanı

Radyolog             -Genel radyolog       -Genel radyolog       -Klinisyen radyolog
                     -Muayenehane          -Subspesiyalist       -Perkütan tedavi
                      hekimi (iĢveren)     -Hastane çalıĢanı     uzmanı
                                                                              41/42
Sonuç
CEVĠZ AĞACI ĠLE TOPAL YUNUSUN HĠKAYESĠ
…………
Sabahın sahibi vardır.
Gün daima bulutta kalmaz.
Herhal ilerdedir
             yaĢanacak günlerin
                            en güzelleri...
ġimdilik
    sohbetimizde kederi:
                       kesilip
                            satılmıĢ
                                     bir ceviz ağacının…

                                            Nazım Hikmet


                                                           42/42

Mais conteúdo relacionado

Semelhante a 57

Klinik uygulama kilavuzlarinda koroner revaskülarizasyon dr. serdar ener
Klinik uygulama kilavuzlarinda koroner revaskülarizasyon   dr. serdar enerKlinik uygulama kilavuzlarinda koroner revaskülarizasyon   dr. serdar ener
Klinik uygulama kilavuzlarinda koroner revaskülarizasyon dr. serdar eneruvcd
 
Pekdemir: 2014 yılı makaleleri [DOMATES MÜTF Acil 29.11.14]
Pekdemir: 2014 yılı makaleleri [DOMATES MÜTF Acil 29.11.14]Pekdemir: 2014 yılı makaleleri [DOMATES MÜTF Acil 29.11.14]
Pekdemir: 2014 yılı makaleleri [DOMATES MÜTF Acil 29.11.14]Haldun Akoglu
 
Neoadjuvant chemotherapy in patients treated with radical cystectomy, itfurol...
Neoadjuvant chemotherapy in patients treated with radical cystectomy, itfurol...Neoadjuvant chemotherapy in patients treated with radical cystectomy, itfurol...
Neoadjuvant chemotherapy in patients treated with radical cystectomy, itfurol...TC İÜ İTF Üroloji AD
 
Böbrek taşlarında fleksible URS, miniperk, mikroperk ve PCN
Böbrek taşlarında fleksible URS, miniperk, mikroperk ve PCN Böbrek taşlarında fleksible URS, miniperk, mikroperk ve PCN
Böbrek taşlarında fleksible URS, miniperk, mikroperk ve PCN Perviz Haciyev
 
Tıbbi Görüntüleme Teknikeri
Tıbbi Görüntüleme TeknikeriTıbbi Görüntüleme Teknikeri
Tıbbi Görüntüleme Teknikeriacan16
 
Cerrrahi tararf işaretlemesi
Cerrrahi tararf işaretlemesiCerrrahi tararf işaretlemesi
Cerrrahi tararf işaretlemesiSULE AKIN
 
Radyoterapi sonrası takip
Radyoterapi sonrası takipRadyoterapi sonrası takip
Radyoterapi sonrası takipankaramhd
 
YBU da uyku tedavisi1.ppt
YBU da uyku tedavisi1.pptYBU da uyku tedavisi1.ppt
YBU da uyku tedavisi1.pptHikmetYlmaz5
 
12.dcyb. sözlü sunum. dr.i̇brahim
12.dcyb. sözlü sunum. dr.i̇brahim12.dcyb. sözlü sunum. dr.i̇brahim
12.dcyb. sözlü sunum. dr.i̇brahimtyfngnc
 
Acil dahiliye(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Acil dahiliye(fazlası için www.tipfakultesi.org)Acil dahiliye(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Acil dahiliye(fazlası için www.tipfakultesi.org)www.tipfakultesi. org
 
Oligometastatik Akciğer Kanserinde Pulmoner Rezeksiyon, Uzun Süreli Sağkalım ...
Oligometastatik Akciğer Kanserinde Pulmoner Rezeksiyon, Uzun Süreli Sağkalım ...Oligometastatik Akciğer Kanserinde Pulmoner Rezeksiyon, Uzun Süreli Sağkalım ...
Oligometastatik Akciğer Kanserinde Pulmoner Rezeksiyon, Uzun Süreli Sağkalım ...Burak Geyik
 
2022.11 robotic&open mastectomy 9.pptx
2022.11 robotic&open mastectomy 9.pptx2022.11 robotic&open mastectomy 9.pptx
2022.11 robotic&open mastectomy 9.pptxevrenpeker1
 
sistemik hastalıkta lokal tedavinin yeri
sistemik hastalıkta lokal tedavinin yerisistemik hastalıkta lokal tedavinin yeri
sistemik hastalıkta lokal tedavinin yeriankaramhd
 

Semelhante a 57 (20)

Klinik uygulama kilavuzlarinda koroner revaskülarizasyon dr. serdar ener
Klinik uygulama kilavuzlarinda koroner revaskülarizasyon   dr. serdar enerKlinik uygulama kilavuzlarinda koroner revaskülarizasyon   dr. serdar ener
Klinik uygulama kilavuzlarinda koroner revaskülarizasyon dr. serdar ener
 
Pekdemir: 2014 yılı makaleleri [DOMATES MÜTF Acil 29.11.14]
Pekdemir: 2014 yılı makaleleri [DOMATES MÜTF Acil 29.11.14]Pekdemir: 2014 yılı makaleleri [DOMATES MÜTF Acil 29.11.14]
Pekdemir: 2014 yılı makaleleri [DOMATES MÜTF Acil 29.11.14]
 
Neoadjuvant chemotherapy in patients treated with radical cystectomy, itfurol...
Neoadjuvant chemotherapy in patients treated with radical cystectomy, itfurol...Neoadjuvant chemotherapy in patients treated with radical cystectomy, itfurol...
Neoadjuvant chemotherapy in patients treated with radical cystectomy, itfurol...
 
Ozgehan Onay IGRT RADIATIONTHERAPHY
Ozgehan Onay  IGRT RADIATIONTHERAPHYOzgehan Onay  IGRT RADIATIONTHERAPHY
Ozgehan Onay IGRT RADIATIONTHERAPHY
 
38
3838
38
 
Böbrek taşlarında fleksible URS, miniperk, mikroperk ve PCN
Böbrek taşlarında fleksible URS, miniperk, mikroperk ve PCN Böbrek taşlarında fleksible URS, miniperk, mikroperk ve PCN
Böbrek taşlarında fleksible URS, miniperk, mikroperk ve PCN
 
Tıbbi Görüntüleme Teknikeri
Tıbbi Görüntüleme TeknikeriTıbbi Görüntüleme Teknikeri
Tıbbi Görüntüleme Teknikeri
 
Cerrrahi tararf işaretlemesi
Cerrrahi tararf işaretlemesiCerrrahi tararf işaretlemesi
Cerrrahi tararf işaretlemesi
 
Radyoterapi sonrası takip
Radyoterapi sonrası takipRadyoterapi sonrası takip
Radyoterapi sonrası takip
 
Kitap
KitapKitap
Kitap
 
YBU da uyku tedavisi1.ppt
YBU da uyku tedavisi1.pptYBU da uyku tedavisi1.ppt
YBU da uyku tedavisi1.ppt
 
12.dcyb. sözlü sunum. dr.i̇brahim
12.dcyb. sözlü sunum. dr.i̇brahim12.dcyb. sözlü sunum. dr.i̇brahim
12.dcyb. sözlü sunum. dr.i̇brahim
 
Acil dahiliye(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Acil dahiliye(fazlası için www.tipfakultesi.org)Acil dahiliye(fazlası için www.tipfakultesi.org)
Acil dahiliye(fazlası için www.tipfakultesi.org)
 
Nükleer tıp
Nükleer tıpNükleer tıp
Nükleer tıp
 
Oligometastatik Akciğer Kanserinde Pulmoner Rezeksiyon, Uzun Süreli Sağkalım ...
Oligometastatik Akciğer Kanserinde Pulmoner Rezeksiyon, Uzun Süreli Sağkalım ...Oligometastatik Akciğer Kanserinde Pulmoner Rezeksiyon, Uzun Süreli Sağkalım ...
Oligometastatik Akciğer Kanserinde Pulmoner Rezeksiyon, Uzun Süreli Sağkalım ...
 
Di̇rsek
Di̇rsekDi̇rsek
Di̇rsek
 
2022.11 robotic&open mastectomy 9.pptx
2022.11 robotic&open mastectomy 9.pptx2022.11 robotic&open mastectomy 9.pptx
2022.11 robotic&open mastectomy 9.pptx
 
PET & MRI
PET & MRI PET & MRI
PET & MRI
 
MedVET module 8 TR
MedVET module 8 TRMedVET module 8 TR
MedVET module 8 TR
 
sistemik hastalıkta lokal tedavinin yeri
sistemik hastalıkta lokal tedavinin yerisistemik hastalıkta lokal tedavinin yeri
sistemik hastalıkta lokal tedavinin yeri
 

Mais de acan16

BİLİM VE TEKNOLOJİDE NEDEN GERİ KALDIK?
BİLİM VE TEKNOLOJİDE NEDEN GERİ KALDIK? BİLİM VE TEKNOLOJİDE NEDEN GERİ KALDIK?
BİLİM VE TEKNOLOJİDE NEDEN GERİ KALDIK? acan16
 
Batılılaşma 67
Batılılaşma 67Batılılaşma 67
Batılılaşma 67acan16
 
SON DERS from A CAN
SON DERS from A CANSON DERS from A CAN
SON DERS from A CANacan16
 
TECHNOLOGY
TECHNOLOGYTECHNOLOGY
TECHNOLOGYacan16
 
SAĞLIKTA NELER OLUYOR?
SAĞLIKTA NELER OLUYOR?SAĞLIKTA NELER OLUYOR?
SAĞLIKTA NELER OLUYOR?acan16
 
Egitim
EgitimEgitim
Egitimacan16
 

Mais de acan16 (14)

333
333333
333
 
BİLİM VE TEKNOLOJİDE NEDEN GERİ KALDIK?
BİLİM VE TEKNOLOJİDE NEDEN GERİ KALDIK? BİLİM VE TEKNOLOJİDE NEDEN GERİ KALDIK?
BİLİM VE TEKNOLOJİDE NEDEN GERİ KALDIK?
 
68
6868
68
 
Batılılaşma 67
Batılılaşma 67Batılılaşma 67
Batılılaşma 67
 
63a
63a63a
63a
 
64
6464
64
 
SON DERS from A CAN
SON DERS from A CANSON DERS from A CAN
SON DERS from A CAN
 
TECHNOLOGY
TECHNOLOGYTECHNOLOGY
TECHNOLOGY
 
SAĞLIKTA NELER OLUYOR?
SAĞLIKTA NELER OLUYOR?SAĞLIKTA NELER OLUYOR?
SAĞLIKTA NELER OLUYOR?
 
Egitim
EgitimEgitim
Egitim
 
56
5656
56
 
55
5555
55
 
54
5454
54
 
50
5050
50
 

57

  • 1. Radyoloji: Nereden Nereye? (Bir yol hikayesi) Dr. E. Tuncel Emekli Radyoloji Profesörü (http://www.ercantuncel.net) TRD Ġzmir ġubesi 2012-2013 dönemi bilimsel etkinlikleri, 22 Kasım 2012 1/42
  • 2. KonuĢmanın içeriği • Uzmanlık öncesi dönem • Röntgen dönemi: 1897-1972 • Radyoloji (görüntüleme) dönemi: 1972- 2003 • Günümüzde radyoloji • Radyoloji nereye koĢuyor?: Bir projeksiyon denemesi 2/42
  • 3. KonuĢmanın içeriği • Uzmanlık öncesi dönem • Röntgen dönemi: 1897-1972 • Radyoloji (görüntüleme) dönemi: 1972- 2003 • Günümüzde radyoloji • Radyoloji nereye koĢuyor?: Bir projeksiyon denemesi 3/42
  • 4.
  • 5.
  • 6. • Tıbbi uygulamalarını klinisyenler yapmıĢ – ABD’de:John Caffey, Edward B.D. Neuhauser – Türkiyede Yıldız Hastanesinde (18 Mayıs 1897) • Op.Dr.Cemil bey (Esat Feyzi ve Rifat Osman) • Dr.Salih bey (Dahiliye ve Çocuk hastalıkları uzmanı) 1897 Osmanlı-Yunan savaĢında yaralanan Boyabatlı Mehmet’in radyografisi ve radyogramı 6/42
  • 7. Radyolojide BATIDA BİZDE ilkler Tıbbi uygulaması 1896 1897 Enstitüler 1902 Viyana 1935 Çapa Dernek 1897 UK 1924 Ġstanbul 1898 Almanya (Elektroradyoloji) Kongre 1900 Paris 1966 Ġstanbul 1905 Berlin Dergi 1896 Skiagraphy 1955 Türk 1897 Am X-ray J Radyoloji Mec. 7/42
  • 8. KonuĢmanın içeriği • Uzmanlık öncesi dönem • Röntgen dönemi: 1897-1972 • Radyoloji (görüntüleme) dönemi: 1972- 2003 • Günümüzde radyoloji • Radyoloji nereye koĢuyor?: Bir projeksiyon denemesi 8/42
  • 9. • 1955’den önce radyoterapi ve radyodiyagnostik birleĢikti,1955’de ayrıldılar,1980’de tekrar birleĢtiler,1981’de tekrar ayrıldılar • Radyodiyagnostik uzmanı ne iĢ yapardı? – Floroskopi: ÖMD, kolon, (miyelografi) – ĠVP, ĠV kolanjiyo-kolesistografi, fistülografi vb • Ġnvaziv iĢlemler (anjiyografi, ventrikülografi, pnömoansefalografi, miyelografi, vb) Ġlgili klinik dallar tarafından yapılırdı 9/42
  • 10. • Uzmanlığın özellikleri – Mesai 5 saat, Ģua izni, nöbet yok, fiili hizmet zammı – ÇalıĢma alanı: Özel laboratuarlar • Radyolog profili – Çok para kazanan laboratuvar sahibi, tıbbı bırakmıĢ, hastaya dokunmayan, fotoğrafçı 10/42
  • 11. • 1960’ların sonlarından itibaren radyolojinin klinikteki öneminin artması ile birlikte radyologların da değeri arttı • Radyoloğun iĢi – Görüntülerin üretilmesi ustalık ister – Görebilme çok önemli; ustalık ister – Yorum radyolojik iĢaretlere (“sign”) dayanır; ustalık ister 11/42
  • 12. 12/42
  • 13. 13/42
  • 14. KonuĢmanın içeriği • Uzmanlık öncesi dönem • Röntgen dönemi: 1897-1972 • Radyoloji (görüntüleme) dönemi: 1972- 2003 • Günümüzde radyoloji • Radyoloji nereye koĢuyor?: Bir projeksiyon denemesi 14/42
  • 15. • Dönemin belirleyicileri – Teknolojik geliĢmeler • 1972: BT Bu süreçte anjio gereçlerindeki • 1972: US ĠyileĢmeler; stent, coil vb geliĢtirilmesi • 1980: MR • Son iki dekatta: PACS-Teleradyoloji – Tıptaki geliĢmeler • Bilgi birikimi baĢ döndürücü hıza ulaĢtı; uzmanlaĢma, dallar içerisinde konulara kadar indi (epilepsici, karaciğerci gibi) 15/42
  • 16. "citius, fortius, altius” “daha hızlı, daha ayrıntılı, daha kolay” 16/42
  • 17. Görüntülerin üretilmesi: ustalık istemez • Görme kolaylaĢtı: ustalık istemez • Yorumda klinik bilginin ağırlığı arttı • Ġnvaziv iĢlemlerin hemen hepsi ortadan kalktı – Radyolojide eksen kayması: GiriĢimsel radyoloji 17/42
  • 18. Bu geliĢmelerin radyolojiye etkisi • Radyologlar hiç de hazır olmadıkları halde, ardı ardına gelen bu teknolojik devrimleri kahramanca sahiplendiler • Göz kamaĢtıran görüntüler yetenekli bir çok genç hekimi radyolojiye çekti, radyolog profili değiĢti 18/42
  • 19. 19/42
  • 20. Bu geliĢmelerin kliniğe etkisi • Tıpta eksen kayması: Fizik muayene temelli tıp→Görüntüleme temelli tıp • Görüntüleme merkezleri açıldı – Sermaye yoğun iĢletmeler “Ne kadar hasta o kadar kâr!” 20/42
  • 21. Bu geliĢme klinisyenin radyolojiye bakıĢını değiĢtirdi! 21/42
  • 22. • Klinisyenler ya görüntüleme merkezleri açmak veya ortak olmak istediler ya da gönderdikleri hasta baĢına PRĠM aldılar • Merkez sahipleri zaten buna mecburdular; böylece klinisyenin, merkez sahibinin ve çalıĢan radyoloğun mutlu olduğu bir düzen kurulmuĢ oldu! 22/42
  • 23. 23/42
  • 24. KonuĢmanın içeriği • Uzmanlık öncesi dönem • Röntgen dönemi: 1897-1972 • Radyoloji (görüntüleme) dönemi: 1972- 2003 • Günümüzde radyoloji • Radyoloji nereye koĢuyor?: Bir projeksiyon denemesi 24/42
  • 25. 25/42
  • 27. Hastanelerin özelleĢmesi ile birlikte çalıĢan sayısı azaltılıyor, iĢ yükü dayanılamayacak boyutta (hasta bakım kalitesi düĢüyor) • Hasta artık odak noktasında durmuyor,tam tersine rahatsız edici bir faktöre dönüĢmüĢ durumda; “ekonomileĢtirilmiĢ” tıp bu durumu “teknik” ile dengeliyor • Tanıya dayalı her Ģey dahil ödemeler, hangi tedavi kazançlı hangisi değil dikte eden tüccar direktörler: ”daha fazla inme hastasına bakın, MS daha az olsun” • Yılda 880.000 kiĢi koroner anjiyografi oluyor (1000€!) • EkonomileĢtirilmiĢ sağlık sisteminde sağlık kuruluĢları “büyüme” peĢindeler • “Tarama” ve “risk minimizasyonu”adı altında sağlıklı insanlar tedavi ediliyor • Müdahale etmemeye para ödenmediği için modern tıp hızla “fazla diyagnostik” ve “fazla tedavi” yönünde ilerliyor • Avrupada kalp uzmanlarına göre sağlıklı insan kalmadı: eriĢkinlerin ancak ¼ ü belirlenen sınır değerlerin altında Von Werner Bartens. Kranke Hauser!. Süddeutsche Zeitung Magazin 29.Juni 2012 27/42
  • 28. Sağlıkta DönüĢüm • Her vatandaĢ hekime ve her radyolojik incelemeye kolayca ve parasız ulaĢacak! • Nasıl olacak bu iĢ?:Havuç ve Sopa yöntemiyle! – Hekimlere zorunlu hizmet/ Özel sektöre kadro mecburiyeti (sopa) – Hastanelerde performans (havuç) – Radyolojide hizmet alımı (“outsourcing”)* ___________________________________ *Dış kaynak kullanımı ; daha önce Ģirket içinde üretilen bir mal ya da hizmetin dıĢarıdan tedarik edilmesi [1]. 1. (Lacity, M.C. Hirschheim, R, 1993.) 28/42
  • 29. • Performans ve hizmet alımının radyolojideki sonuçları – AĢırı hasta yükü • Günde 110-140 MR okumak ya da 70-80 BT okumak üzerine 40-50 US yapmak – Radyoloji uzmanlığının aĢınması 29/42
  • 30. • AĢırı hasta bakmanın sonuçları – Silik akciğer lezyonlarında, bakma süresi <4sn olduğunda, saptanabilirlik önemli ölçüde düĢüyor (Oestmann JW ve ark. Radyoloji; 1988) – Mamogramların değerlendirme hızı: – 40-50 MM/2 saat = 36/39 kanser – 40-50 MM/15 dak. = 31/39 kanser (Kopans DB, RCNA; 2000) – Abdomen BT’de >20/gün = yanlıĢ x 2 (Bechtold RE, JCAT; 1997) 30/42
  • 31. • Radyoloji uzmanlığının aĢınması – Radyoloğun EMG raporu yazar gibi test raporu yazan bir laboratuvarcı konumuna indirgenmesi – Radyolog-Klinisyen ve Radyolog-Hasta iliĢkilerinde kopma “Sadece görüntüleri raporlayan bir doktor radyolog değildir, çünkü radyoloji uzmanlığını oluşturan diğer bileşenler* yoktur.” (A physician who only interprets imaging studies is not a radiologist, because the other integrated components of a radiologist’s profession are absent.) Borgstede JP. Radiology: Commodity or Speciality? Radiology 2008; 247:613-616 ______________________ * 1.İstenen incelemenin gerekliliği ve uygunluğu 2. İncelemenin kalitesinin sağlanması 3. İnceleme sonuçlarının yorumlanması 4. Refere eden klinisyenle konsültasyon 31/42
  • 32. KonuĢmanın içeriği • Uzmanlık öncesi dönem • Röntgen dönemi: 1897-1972 • Radyoloji (görüntüleme) dönemi: 1972- 2003 • Günümüzde radyoloji • Radyoloji nereye koşuyor?: Bir projeksiyon denemesi 32/42
  • 33. 3 temel sorunumuz var; geleceği bu sorunların nasıl çözüleceği belirleyecek 1. “turf battle” (iĢimizin elimizden alınması) 2. “adding-value” yetersizliği (klinisyenin yorumuna ek bir Ģey söyleyememiz) 3. MetalaĢma (tetkik ve raporunun alınıp satılması) 33/42
  • 34. 1. “turf battle” (iĢimizin elimizden alınması) – Hastayı kontrol eden klinisyen! – Tıp artık görüntüleme temelli hale geldi – US temel muayene enstrümanı – GiriĢimsel radyoloji mi, görüntü kılavuzluğunda cerrahi mi? 34/42
  • 35. • “Teknoloji bir uzmanlık tarafından sahiplenilemez. Teknik, bir disiplin veya bir uzmanlık oluĢturmaz, sadece bir araçtır” Chris Zarins Vasküler Cerrahi Derneği Başkan Krestin GP. The Professional and Organizational Future of Imaging. Ġnsight into Imaging. 2010, 16 January 35/42
  • 36. 2. “adding-value” yetersizliği (klinisyenin yorumuna ek bir Ģey söyleyememiz) – Klinisyen kadar bilmek ve kliniğe hakim olmak – Klinisyen temelli radyologlar 36/42
  • 37. – I. Basamak hekimleri (pratisyenler, aile hekimleri ve muayenehane hekimleri) → Genel radyolog – II. ve III. Basamak hekimleri → Subspesialite radyologları 37/42
  • 38. 3. MetalaĢma (tetkik ve raporunun alınıp satılması) “indirimli medikal servis;yakınınızdaki merkezlerde: • MR scan+report=Ġndirimli fiyat $ 650 • CT scan+report=Ġndirimli fiyat $ 450” – Meta haline geliĢin en agressif formu bölgesel, milli ve milletlerarası teleradyoloji kumpanyalarıdır 38/42
  • 39. “Allaha Ģükür ki gazeteciyim, muhasebeci veya radyolog değilim. Yerimi baĢkasıyla dolduramayacaklar.” (Thank goodness I’m a journalist and not an accountant or a radiologist. There will be no outsourcing for me.) Thomas Friedman.The World is Flat: A Brief History of the Twenty-First Century. Farrar, Straus and Giroux, 2005 Recht M. Translational Research: The Future of Radiology. Image 2009 07 06 39/42
  • 40. Görüntü elde etme ve interpretasyon standardize edildikçe, kan testleri gibi ticarileĢmesi kaçınılmaz olacaktır Glazer GM, Ruiz-Wibbelsmann JA. The Invisible Radiologist. Radiology 2011;258:18-22 • ġimdi radyoloğun fonksiyonunu yeniden tanımlamak gerekir. Bu görev konsültasyondur ve standardize de edilemez, ticarileĢtirilemez de! Krestin GP Commoditization in Radiology: Threat or Opportunity? Radiology 2010;256:338-342 40/42
  • 41. Ölçütler NEREDEN NEREYE? Dün Bugün Görüntü üretilmesi Ustalık ister Basit Daha basit ve standardize Görme Ustalık ister Herkes görebilir -Herkes görebilir (Projeksiyon) (Kesit görüntü) -CAD yardımı Yorum Ustalık önemli Klinik ve literatür -Literatüre daha bilgisi önemli fazla hakimiyet -CAD? Ġnvaziv iĢlemler Ġlgili klinisyenler GiriĢimsel Perkütan tedavi radyolog uzmanı Radyolog -Genel radyolog -Genel radyolog -Klinisyen radyolog -Muayenehane -Subspesiyalist -Perkütan tedavi hekimi (iĢveren) -Hastane çalıĢanı uzmanı 41/42
  • 42. Sonuç CEVĠZ AĞACI ĠLE TOPAL YUNUSUN HĠKAYESĠ ………… Sabahın sahibi vardır. Gün daima bulutta kalmaz. Herhal ilerdedir yaĢanacak günlerin en güzelleri... ġimdilik sohbetimizde kederi: kesilip satılmıĢ bir ceviz ağacının… Nazım Hikmet 42/42