1. ISL A M DA L A M
TA MA DUN ME L A YU

2. 1. Pengenalan Tamadun Melayu
1.1 Pengenalan Tamadun Melayu
- Turut dikenali sebagai Nusantara (merujuk kpd. negara-
negara Asia Tenggara iaitu Kepulauan-kepulauan
Indonesia, Malaysia dan Filipina.)
- Juga terkenal sebagai ‘Mutiara Timur’ (muka bumi yg.
subur dgn. pelbagai flora fauna & menyimpan pelbagai
khazanah sumber ekonomi di muka bumi ini.)
- Menurut sejarah, Tamadun Melayu berusia >5000
tahun dgn. mengambil kira Tamadun Melayu Deutro
(~3000 tahun sblm. Masehi )

3. - Proses perkembangan Tamadun Melayu melalui 3
peringkat utama :-
b. Tamadun Purba / Pra-Sejarah
c. Tamadun Hindu ( Bermulanya kedatangan pengaruh
Hindu pada abad ke-3M & Arab Jahiliyah hinggan
tahun 1200M )
d. Tamadun Moden (selepas kedatangan Islam, 1200M
hingga kini )
- Tamadun Melayu dan islam bagaikan dua entiti yg.
tidak dpt. dipisahkan krn. sudah sekian lama bangsa
Melayu dikenal pasti menganut agama Islam.

4. 1.2 Konsep dan Takrifan Tamadun Melayu
• Mohd. Ghouse Nasuddin, 1993 : Tamadun Melayu
merujuk kpd satu rumpun bangsa yg berasal drpd satu
punca, mempunyai asas yg sama dan hanya berbeza
dari segi pengaruh alam persekitaran.
• Dari segi kesenian : Merangkumi kwsn dunia Melayu
lama yg terletak di kwsn kepulauan dan benua Asia
Tenggara dan berpusat di kerajaan2 Srivijaya,
Majapahit, Melaka dan Kedaram.
• Keadaan Geopolitik : Merangkumi Malaysia, Brunei,
Indonesia, Thai Selatan, sebahagian Kemboja dan
Selatan Filipina.

5. 1.3 Takrifan Melayu
a. Bedasarkan rumpun bangsa / bahasanya
- Bangsa : bangsa yg tergolong dlm Rumpun
Melayu-Indonesia atau Nusantara spt Jawa, Sunda,
Madura, Acheh, Minangkabau dsb.
- Bahasa : Terdiri drpd. Keluarga bahasa Austronesia
- Perlembagaan Persekutuan M’sia Perkara 160
Fasal 2 : “ Melayu ertinya seseorang yg menganut
agama islam, lazimnya bercakap bahasa Melayu dan
mengamalkan adat-istiadat dan resam Melayu.”

6. b. Berdasarkan wilayah
- Meliputi kwsn Asia Tenggara spt Selatan
Siam, Sem. Tanah Melayu, Sumatera, Jawa,
Borneo, Sulawesi dan beberapa kepulauan lain.
- Namun dua elemen utama yg mewarnai
wilayah itu sebagai Melayu ialah Bahasa Melayu
dan agama Islam.

7. 1.4 Unsur-unsur Penting dalam Pembinaan
Tamadun Melayu
Pandangan
Ruang Masa
Semesta
Persekitaran UNSUR-UNSUR
PEMBINAAN
T.MELAYU

8. a. Ruang Masa
• Tamadun Melayu mula muncul dgn terdirinya beberapa kota
pada awal abad pertama Masehi spt Langkasuka, Srivijaya,
Pasai, Majapahit dan Melaka.
• Dari segi masa, tamadun Melayu dibahagikan kpd beberapa
zaman :
- Zaman Pra Kolonial ( zaman kemuncak pd pemerintahan
Kerajaan Melayu Melaka pd abad ke-15-pertengahan abad ke-20
)
- Zaman Kolonial ( zaman penjajahan oleh Portugis, Belanda &
British.)
- Zaman Pasca Kolonial ( Tanah Melayu merdeka,1957 dan lahir
negeri2 spt Malaysia, Brunei & Indonesia )

9. b. Persekitaran
• Ibnu Khaldun :
- faktor persekitaran yg sesuai penting dlm
pembinaan tamadun.
- Faktor persekitaran yg sesuai mempengaruhi
pertumbuhan sesebuah tamadun spt iklim,
bentuk muka bumi, air, sumber jaya alam s/jadi
dsb.
- Persekitaran yg baik menarik ramai penduduk
dan akhirnya membina sebuah tamadun.

10. - Tamadun tdk mungkin terjadi di sebuah daerah yg
terletak ant 64º-90º krn tiada percampuran ant cuaca
panas & sejuk ekoran drpd waktu selang menanti di ant
keduanya yg sgt lama.Ini tdk mungkin berlakunya
kelahiran manusia.
- Tamadun tdk terbentuk di tempat2 yg terlalu
sejuk/panas ttp akan wujud dlm suasana yg sederhana.
• Usman Haji Yaakob, 1989 :
- berpendapat manusia dahulu dan hari ini memilih tempat
tinggal yg sesuai utk menetap, sesuai dari segi sosial,
ekonomi, politik dan alam sekitar.

11. • Faktor geografi :
- Tanah Melayu / Malaysia merupakan
sebahagian drpd Benua Asia.
- Terletak betul2 di tengah jalan perdagangan
antarabangsa ant India dan China, dua buah
pusat tamadun utama yg terletak di sebelah
Timur dan barat.
- Tanah Melayu sentiasa terdedah dgn pengaruh2
yg dtg dr India dan China.

12. • Faktor Iklim :
- Sem Malaysia dan Negeri2 Borneo terletak ant 1º - 7º
di utara khatulistiwa.
- Iklimnya adalah panas dan lembap dgn suhu ant 25.5º
dan 33º kecuali di tempat2 lebih tinggi dgn suhu lebih
sejuk pada waktu malam.
- Perubahan musim tdk menunjukkan perubahan suhu
ttp terdapat perubahan hujan yg berkaitan dgn angin
monsun.
- Malaysia merupakan ‘rumah separuh jalan’ yg plg
penting kpd kegiatan perniagaan sejak berabad
lampau,berhubungan dgn byk peradaban dan gol.
manusia yg membawa kpd pelbagai corak
kebudayan,peradaban dsb.

13. c. Pandangan Semesta
• Mohd. Taib Osman :
- Berpendapat pandangan semesta Tamadun
Melayu dipengaruhi beberapa faktor spt sifat
fizikal alam sekelilingnya, matlamat hidup dan
pengalaman individu & masyarakat berdasarkan
pancaindera, keharmonian ( gabungan yg
berkembang selari ant kepercayaan warisan dan
agama islam )

14. • Sebelum kedatangan pengaruh agama islam,
Tamadun Melayu dipengaruhi Tamadun India
melalui pelbagai saluran spt perdagangan,
migrasi, politik, kepercayaan, pendidikan dsb.
• Tamadun India turut mempengaruhi adat resam,
perniagaan, kraftangan, nilai estetika, muzik,
tarian dsb yg selalunya bercampuraduk dgn
ekspresi agama.
• Pengaruh Tamadun India lebih mempengaruhi
golongan istana sedangkan golongan majoriti
rakyat tdk byk berubah krn masih dipengaruhi
oleh animisme.

15. • Kedatangan Islam telah membawa perubahan
besar dlm Tamadun Melayu. Perkara2 yg
dilakukan telah ditentukan oleh ajaran agama
Islam.
• Pandangan semesta bukan shj telah
menyatukan umat islam secara khasnya ttp juga
umat islam yg terdiri drpd ratusan suku, bangsa
dan bahasa di seluruh dunia umumnya.

16. • Pandangan semesta Tamadun Melayu boleh
dibahagikan kpd 2 zaman iaitu :
b. Pandangan Semesta Melayu Pra-Islam
- Pandangan Semesta Melayu Pra-agama Hindu &
Buddha
- Pandangan Semesta Melayu pengaruh agama Hindu
dan Buddha
b. Pandangan Semesta Melayu Zaman Islam

17. • Menurut Hashim Musa (2001) asas-asas Tamadun
Melayu-Islam ialah :
 Kepercayaan kpd Tuhan Yang Maha Esa sbg pencipta,
pentadbir dan pemelihara alam jagat raya iaitu konsep
tauhid
 Konsep penghisaban dan pembalasan yg muktamad di
akhirat.
 Keyakinan kpd pembalasan yg baik bg amalan yg baik
dan sebaliknya di dunia dan akhirat.
 Menghormati maruah dan martabat semua insan.
 Keadilan dan kesaksamaan tanpa kompromi.
 Kehidupan pertengahan dan seimbang ant jasmani,
akal dan rohani.

18. 1.5 Nilai-nilai & Struktur Sosial Budaya Masyarakat
Melayu
• Mengalami perubahan dlm semua aspek stlh kedatangan
Islam dan mengekalkan nilai dan struktur yg tdk berlawanan
spt lemah-lembut, sopan-santun dsb.
• Proses sosialisasi anak-anak Melayu berlaku dgn melihat
kpd nilai dan budaya yg dibawa melalui ibu bapa.
• Namun, dlm era yg semakin mencabar dan maju nilai dan
struktur sosial budaya Melayu tdk terkecuali menerima
kesannya sehingga generasi Melayu kini mula
meninggalkan sedikit sebanyak nilai dan struktur sosial
budaya msykt Melayu tradisional.