Geen pan-Europese strategie meer,
maar een strategie gericht op het
inzetten van eigen competenties in
drie kernlanden in het buitenland.
Het verzekeringsconcern Eureko
na de crisis is er een van behoedzaamheid
en het terugdringen van
complexiteit. “Daar ligt de nadruk
op”, aldus CFO Gerard van Olphen.
Interview Gerard van Olphen CFO magazine - Toekomst in eigen hand
1. Interview | tekst Ronald Bruins fotografie Eric Fecken
Gerard van Olphen, CFO eurekO
Toekomst in
eigen hand
12 | CFO juli-augustus 2011
2. Bedrijf Eureko
naam Gerard van Olphen
Functie CFO en vice/voorzitter van de Raad van Bestuur
Burgerlijke staat gehuwd
kinderen 3
hobby’s skiën, lezen, muziek
Geboortedatum 22 maart 1962
Carrière 2002 – heden Eureko (CFO en vice-CEO)
2001 – 2002 NIBC (CFO en vice-CEO)
1991 – 2001 SNS Reaal (CEO, CFO Reaal Verzekeringen)
1985 – 1991 ABN AMRO (financial controller)
juli-augustus 2011 CFO | 13
3. Interview |
e
Geen pan-Europese strategie meer, ureko werd hard geraakt Ubezpieczen (PZU), een in Polen geves-
maar een strategie gericht op het door de kredietcrisis, die tigd, maar in meerdere Oost-Europese
inzetten van eigen competenties in in volle hevigheid toesloeg. landen actief concern, werd voor meer
drie kernlanden in het buitenland. “Daar is geen ontkennen dan 4,7 miljard euro verkocht. Het was
aan”, beaamt ook de CFO. een transactie waar Van Olphen zich
Het verzekeringsconcern Eureko
“Een verlies van 2,8 miljard euro over rechtstreeks mee bemoeide. “Door de
na de crisis is er een van behoed- 2008 maak je niet vaak mee als CFO. crisis konden we het geld goed gebrui-
zaamheid en het terugdringen van Dat bedrag spreek ik niet snel zonder ken, maar het afscheid van PZU was al
complexiteit. “Daar ligt de nadruk stotteren uit. Ik hoop een dergelijke af- veel eerder ingezet. We besloten eerder
op”, aldus CFO Gerard van Olphen. schrijving ook nooit meer mee te ma- al afstand te nemen. Dat probeer je te
ken.” De grootste klap kreeg het concern doen in een optimale situatie. Maar in
op beleggingen, waar ineens miljarden 2008 en 2009 krijg je minder tijd, opti-
afgeschreven voor moesten worden, hoe maal is lastiger te bepalen. Kortom, het
• Eureko is een Europees opererende
verzekeringsgroep. De groep is het gediversifieerd de portefeuille ook was. moment van verkoop is door de crisis
moederbedrijf van Achmea. Het bedrijf Het verlies bracht de aandeelhouders versneld. Maar als je in 2009 de kans
is niet-beursgenoteerd en heeft een
coöperatieve achtergrond. van de coöperatieve verzekeraar, Rabo- krijgt om het bedrijf af te stoten met een
bank en Vereniging Achmea, ertoe bij cashopbrengst van 4,7 tot 5 miljard, met
• In het buitenland richt het bedrijf zich
op de drie kernlanden Rusland, te springen. Ze legden maar liefst 1 mil- boekwinsten daarop van 2,5 tot 3 mil-
Griekenland en Turkije. Verder is jard euro op tafel als aanvullend kapi- jard, dan doe je dat. Zeker in die tijd.”
Eureko actief in Ierland, Bulgarije,
Roemenië en Slowakije. taal. Verder kondigde de onderneming Met de verkoop van PZU, marktleider
onder de naam SENS een programma in Polen, maar ook een bekend merk in
• De Vereniging Achmea heeft een belang
van 63,3 procent, Rabobank heeft een voor complexiteitsreductie aan. Daarin omliggende landen, verdween het plat-
belang van 31,3 procent. De overige opgenomen is een reductie van 2.500 form voor de pan-Europese strategie.
aandelen zijn in het bezit van gelijk-
soortige, veelal coöperatieve, financiële banen. “PZU was simpelweg niet houdbaar
instellingen in Europa. “Daarnaast werd het tijd om de voor- voor ons. Het verwerven van PZU in
• Het hoofdkantoor van Eureko/Achmea delen van schaalgrootte aan te wenden. 1999 was op zich een heel goede stap.
staat in Zeist. Daar was tot die tijd te weinig mee ge- Die klopte precies. Het was een waar-
• Medewerkers: 20.000. daan, omdat we in het verleden door devol bedrijf in een snelgroeiende, grote
fusies en overnames hard zijn gegroeid”, markt. Later werd duidelijk dat de over-
• Winst over 2010: 1,2 miljard.
aldus Van Olphen. “Om een voorbeeld heid niet van zins was om dat bedrijf vol-
te noemen: Achmea is druk bezig de ledig te verkopen en de afspraken na te
backoffices van schade- en levensverze- komen.” Eureko wilde vanaf 30 procent
keringen over de merken heen in elkaar meerderheidsaandeelhouder worden, de
te schuiven. Kortom, net als bij een au- Poolse overheid was niet van plan haar
tofabrikant is de motor achter de mer- 55 procent van de hand te doen. De
ken hetzelfde, alleen kennen de merken beide partijen troffen elkaar in Brussel
verschillende verschijningsvormen.” voor het Internationale Arbitrage Tri-
bunaal. Volgens Eureko was toegezegd
verBeTerprOCeS dat het concern zijn aandelenpakket
Van Olphen: “We zijn een groot en mocht uitbreiden tot een meerderheids-
soms complex fusiebedrijf. Tot een belang. Polen was het daarmee niet eens
jaar of twee geleden dachten we dat de en deed alles om onder de transactie uit
maximale synergie lag op divisieniveau, te komen. Van Olphen: “Je komt in een
nu pakken we door over divisies heen. patstelling terecht. In 2006 kreeg ik de
Dat moet ook wel in de sterk verzadigde verantwoordelijkheid voor het buiten-
Nederlandse verzekeringsmarkt. Dat landbedrijf. Ik heb toen samen met col-
verbeterproces, het vereenvoudigen van lega’s gediscussieerd over de vraag wat er
producten en processen, levert meteen zou gebeuren als we de arbitrage won-
al kostenbesparingen op. Dat proces is nen. Dan zou je samen met de overheid,
nog niet ten einde, maar we zijn er in die aandeelhouder blijft, nadat je die
2009 en 2010 wel al heel succesvol mee op de knieën hebt gedwongen en een
geweest.” schadevergoeding hebt gekregen, verder
Tegelijkertijd werd ook afscheid geno- moeten bouwen aan een zinvolle propo-
men van de pan-Europese gedachte, sitie. Die zou dan ook nog je platform
waarin een investering in Polen een in Oost-Europa moeten zijn. Je kunt
centrale rol had. Powszechny Zaklad niet langdurig op voet van oorlog met
14 | CFO juli-augustus 2011
4. Daarnaast werd
het tijd om de
voordelen van
schaalgrootte aan
te wenden. Daar
was tot die tijd
te weinig mee
gedaan omdat Bedrijf
naam
Functie
Eureko
Gerard van Olphen
CFO en vicevoorzitter van de raad van bestuur
we in het verle- Burgerlijke staat
kinderen
gehuwd
3
den door fusies en hobby’s
Geboortedatum
skiën, lezen, muziek
22 maart 1962
overnames hard Carrière 2002 – heden
Eureko (CFO en vice-CEO)
zijn gegroeid 2001 – 2002
NIBC (CFO en vice-CEO)
1991 – 2001
SNS Reaal (CEO, CFO Reaal Verzekeringen)
1985 – 1991
ABN AMRO (financial controller)
juli-augustus 2011 CFO | 15
5. Interview |
een overheid leven. En je zit als verze- king van de identiteit van het concern.
keraar zo in het hart van een samenle- Die identiteit komt voort uit de coö-
ving dat we op deze manier niet verder peratieve gedachte en gaat terug naar CFO zijn in
wilden. Mede daarom besloten we tot
verkoop.”
1811, toen Friese boeren in Achlum een
geldpot vormden om samen geleden
de financiële
schade van bijvoorbeeld hooibranden te dienstverlening
COMFOrTaBel
Onder andere door de PZU-deal heeft
betalen. In lijn met die gedachte zou het
uitgeven van ledencertificaten een mo-
is een bijzondere
Eureko nu een solide financiële positie gelijkheid zijn om de relatie met klanten tak van sport.
en kon het concern de kapitaalinjecties
van aandeelhouders via verhoogde divi-
te verstevigen, vindt ook Van Olphen.
“Maar dat wil niet zeggen dat we dat
Je hele bedrijf is
denduitkeringen terugbetalen. “Onze ook meteen gaan doen, zoals sommige georganiseerd
financiële positie is nu sterker dan toen
we de crisis in gingen. Ten opzichte van
media onlangs meldden. Het staat niet
op de agenda. Je moet eerst een aantal
rondom geld.
andere financiële partijen is dat comfor- vragen beantwoorden. Bijvoorbeeld over Je zit in het
tabel. We zijn de enige die kunnen zeg-
gen dat we onze toekomst helemaal in
Solvency II. Waar moeten ledencertifi-
caten aan voldoen om tot het vermogen
hart van de
eigen hand hebben. Ook onder nieuw gerekend te worden? Hoe organiseer je bedrijfsvoering
toezicht van wet- en regelgeving zoals de uitgifte? En het belangrijkste: is er
Solvency II houdt die stabiele kapitaal- voldoende interesse bij leden?”
situatie stand.” “CFO zijn in de financiële dienstver-
Het verbeterproces na het invallen van lening is een bijzondere tak van sport.
de crisis ging gepaard met een verster- Je hele bedrijf is georganiseerd rondom
16 | CFO juli-augustus 2011
6. geld. Je zit in het hart van de bedrijfs- Rusland, Turkije en Griekenland lig- competentiestrategie op inspelen. “De
voering, in het hart van het product, en gen dicht bij onze competenties. In bij- volwassenheid is per land verschillend.
overziet samen met de bestuursvoorzit- voorbeeld Frankrijk hebben we afscheid In Rusland doe je niet zo snel zaken via
ter of CEO alle aspecten van het con- genomen van een heel goed bedrijf in het internet, mede door een geschiede-
cern. In een andersoortig bedrijf is geld levensverzekeringen dat de distributie nis van onteigening. Je financiën ver-
slechts een van de grondstoffen. Ik ben via agenten deed. Dat past dan dus niet. zorg je daarom bij iemand die je kent.
daardoor nauw bij de bedrijfsvoering Voor Avéro België geldt hetzelfde. Dat In Griekenland is de direct writer die
betrokken. Je moet wel, zeker nu het is een schadebedrijf dat via het inter- we hebben geïntroduceerd een groot
vakgebied breder en complexer wordt. mediaire kanaal werkte. Je wilt in het succes. Mensen zijn daar op zoek naar
Het beweegt zich van alleen financiële buitenland bedrijven dichter bij je com- lagere kosten en het agentenmodel
verantwoording al jaren naar sturing, petenties brengen.” kwam onder druk te staan. Onder druk
riskmanagement, volatiliteit van de Dat wil volgens Van Olphen niet zeg- wordt alles vloeibaar, en zo kunnen we
markten, stressscenario’s, enzovoorts. gen dat de tussenpersoon in Nederland als marktleider een transformatie van de
De wet- en regelgeving daaraan ge- niet belangrijk is. “We zetten in ons markt op gang brengen.”
koppeld lijkt me soms iets te veel. De land ongeveer 3 miljard euro om via De strategiediscussie van pan-Europees
hoeveelheid intelligentie die we in dit het intermediaire kanaal. Via tussen- naar competenties was een initiatief van
bedrijf moeten aanwenden voor verant- personen zitten we in marktsegmenten de gezamenlijke raad van bestuur. De
woording… Ik zou een groot deel daar- in Nederland waar we anders via het di- CFO speelt daar volgens Van Olphen
van liever aanwenden voor sturing. Be- recte kanaal of via bank assurance niet een bijzondere rol in. “Je brengt vanuit
grijp me niet verkeerd, verantwoording komen. Wat we wel zeggen, is dat we via financiële en risicoparameters objective-
afleggen moet gebeuren, maar iedere dat kanaal alleen producten willen voe- ring aan. Dat op basis van kennis van
stakeholder kijkt op zijn of haar manier ren die bijdragen aan de schaalgrootte elk onderdeel van het bedrijf. Daar sta
naar de werkelijkheid van je bedrijf. Je van ons bedrijf. We gaan niet speciaal je voor opgesteld. Zou je je niet met
hebt te maken met een realiteit vanuit voor Avéro Achmea compleet andere de strategie bemoeien, dan ben je niet
De Nederlandsche Bank, vanuit de Au- producten maken. We maken produc- lang CFO meer. Als je je er te veel mee
toriteit Financiële Markten, vanuit ra- ten die we direct en via de Rabobank bemoeit, word je wel door de collega’s
ting agencies, Europese regelgeving, de verkopen, maar die volgens ons ook pri- of de bestuursvoorzitter of CEO op de
politiek… Ze kijken er allemaal net iets ma geschikt zijn om via tussenpersonen vingers getikt. Dan word je als persoon
anders tegenaan. Je probeert vanuit je aan de man te brengen.” te dominant. Voor de CFO is het zaak
interne modellen sturing te geven en de De verzekeringsmarkt is per land ver- om daar een balans in te vinden en die
wereld daaromheen als randvoorwaarde schillend en Eureko wil daar met de te bewaken.”
te zien, maar dat kan niet meer. Je moet
de verschillende dimensies die alle stake-
holders aangeven ook definiëren.”
Rusland, Griekenland en Turkije zijn
nu belangrijk in de buitenlandambities
van Eureko. “In de switch van de regi-
onaal georiënteerde strategie met PZU
als fundament naar de op competenties
gerichte strategie, springen die landen
eruit. Van oudsher zijn we goed in scha-
de-, zorg- en inkomensverzekeringen,
vooral als we deze via het directe of via
het bancaire kanaal verkopen. We gaan
met die landen vanuit Nederland com-
petenties uitwisselen. We gaan bijvoor-
beeld met de kennis van Centraal Be-
heer Achmea en van Inshared kijken of
we in Griekenland direct consumenten
kunnen verzekeren. Met kennis van In-
terpolis zijn we in Turkije bezig samen
met Garanti Bank een bank assurance
vorm te geven. Je selecteert vanuit het
pallet die landen en bedrijven die het
dichtst bij je competenties liggen. Zo
kun je daadwerkelijk waarde toevoegen.
juli-augustus 2011 CFO | 17