Kwartalnik Psychiatryczny Równowaga nr 3

1. Gazeta bezpłatna Nr 3 Listopad 2009 r.
n
SZTUKA, SEKS I CHOROBY PSYCHICZNE
Sławy polskiej psychiatrii spotkały się
w Dubiu k. Bełchatowa!
Na zaproszenie Kliniki Wolmed po-
nad 150 lekarzy, terapeutów i psycho-
logów z całego kraju spotkało się
w Bełchatowie i w Dubiu na II Ogólno-
polskiej Konferencji Naukowej „Wokół
Mózgu”. -Tym wydarzeniem wpisujemy
się w szeroką kampanię społeczną, za-
inicjowaną 17 lat temu w październiku
przez Światową Organizację Zdrowia,
promującą wiedzę o zdrowiu psychicz-
nym- podkreślił Sławomir Wolniak, or-
dynator Kliniki i gospodarz Konferencji.
Wymienione w tytule dziedziny tylko pozornie
wydają się oddalone od siebie. Profesor Jerzy Ve-
tulani, słynny polski neurobiolog, przypomniał
w swoim wykładzie, że tworzenie i odbieranie sztu-
ki jest immanentną cechą naszego gatunku. Jej
wpływ na rozwój ludzkiego mózgu dowodzą bada-
nia nad prehistorią, a potwierdzają najnowocze-
śniejsze metody obrazowania reakcji układu nerwo-
wego. O ile chorzy z zaburzeniami psychicznymi Prof. Jerzy Vetulani, ordynator Sławomir Wolniak, organizatorka konferencji, lek. psychiatra
odzyskali już swoje prawa do uczestniczenia w two- Joanna Wysogląd-Wolniak, poseł Stanisław Witaszczyk, prof. Wojciech Gruszczyński,
rzeniu i odbiorze sztuki, o tyle prawa do spełnienia
prof. Zbigniew Lew-Starowicz.
w życiu seksualnym są wciąż lekceważone i wsty-
dliwie omijane nawet przez lekarzy. Mówił o tym zwyczaj dobra wiadomość dla wielu chorych, którzy chicznego, zapewniając o swoim poparciu dla dzia-
profesor Zbigniew Lew-Starowicz. borykają się z orzecznictwem. łań tak istotnych jak te, które inicjuje klinika Wol-
Autor unikalnych badań nad uszkodzeniami oko- Profesor Lucyna Golińska, dr Julita Gryz- med. Przekazał również list gratulacyjny od wicemi-
łoporodowymi mózgu, profesor Wojciech Grusz- -Gruszczyńska i mgr Nina Lewandowicz przed- nistra zdrowia Adama Fronczaka
czyński przypomniał, że wiele chorób psychicz- stawiły rolę neuropsychologii i psychoterapii w le- -Nie ma zdrowia, bez zdrowia psychicznego!
nych, które objawiają się w dorosłym życiu, ma swój czeniu zaburzeń psychicznych. Profesor Rabe- Ja- – przypomniała na zakończenie Joanna Wyso-
początek w wieku prenatalnym. Tym razem profesor błońska podkreśliła rolę wczesnej diagnostyki, gląd-Wolniak, założycielka Kliniki i organizatorka
skupił się na diagnostyce i sporach orzeczników, a profesor Iwona Kłoszewska i dr hab. Tomasz spotkania, zapraszając gości i grono wykładowców,
dotyczących padaczki skroniowej. Potwierdził, że Sobów znaczenie nowoczesnych leków w choro- na III Ogólnopolską Konferencję Naukową, która
jego zdaniem napadowość objawów psychopatolo- bach otępiennych i depresji. odbędzie się także w październiku 2010 roku.
gicznych, którym towarzyszy patologia EEG, upo- Poseł Stanisław Witaszczyk podkreślił znacze- (Omówienie wykładów i tematyki Konferen-
ważnia do pełnego rozpoznania padaczki. To nad- nie inicjatyw regionalnych dla promocji zdrowia psy- cji na stronach 2-4).
Niebezpieczny czas adolescencji Post Traumatic
Dla wie lu osób nie zwią za nych
z medycyną stwierdzenie, że ponad
powiedzialna za rozwój poznawczy.
Ta część mózgu kontroluje i przetwa-
Stres Disorder
Czyli Zespół Stresu Pourazowego (PTSD) doty-
dwu dzie sto kil ku let ni czło wiek jest rza sy gna ły wy sy ła ne przez ją dro ka najczęściej osób, które przeżyły traumatyczną
jeszcze niedojrzały, stanowi duże za- migdałowate. Do momentu pełnego sytuację lub były jej świadkiem, zetknęły się ze
skoczenie. W tym wieku podejmuje wytworzenia się kory mózgowej, in- śmiercią, uległy wypadkowi, poważnemu okale-
się przecież najważniejsze w życiu for ma cje z ją dra mig da ło wa te go czeniu, doświadczyły zagrożenia własnej integral-
ności fizycznej lub zagrożenia innych osób. W sy-
decyzje. Kończy studia, znajduje sta- – czyli emocje – mogą dominować tuacjach tych przeżyły silny strach, poczucie bez-
łego partnera, tworzy podwaliny sta- w decyzjach i działaniach podejmo- silności, pa niki i przerażenia. Taki uraz przełącza
bilizacji zawodowej i społecznej. Oka- wanych przez człowieka. Tak więc regulację świadomą na automatyczną, za którą
zuje się jednak, że funkcje jego mó- młody człowiek może być bardzo in- odpowiedzialne jest w naszym mózgu ciało mig-
da ło wa te re je stru ją ce naj sil niej sze emocje.
zgu nie są jeszcze w pełni sprawne. teligentny i dysponować rozległą wie-
Pod wpływem stresu uruchamia ono reakcję hor-
Aż do 25 roku życia (prof. J. Vetulani dzą, ale o tym jak je spożytkuje, decy- mo nalną i przesyła informacje do połączo nego
twierdzi nawet, że w wielu przypad- dować będzie ostateczna struktura z nim hipokampa, odpowiedzialnego za pamięć
kach do 26.) kształtuje się u człowie- jego kory mózgowej. długoterminową. Tu zostają zapisa ne i utrwalo ne
ka przedczołowa kora mózgowa, od- Cd. na stronie 2 Cd. na stronie 3

2. 2 NR 3 n LISTOPAD 2009 R.
Groźne Niebezpieczny czas adolescencji
Cd. ze strony 1 ronów. Otępienie wciąż pozostaje nieodwracalne
dysfunkcje Wczesna dorosłość, jak określa się termin adole-
scencji, jest również okresem powstawania naj-
i żadne z nowych badań klinicznych nie zakończyło
się do tej pory sukcesem. Nie oznacza to jednak, że
seksualne częstszych zaburzeń poznawczych u ludzi młodych
– schizofrenii.
Mimo rozpowszechnie-
osobom chorym nie możemy pomóc w ich funkcjo-
nowaniu w codziennym życiu i adaptacji do choro-
by, spowalniając jej rozwój.
Na cho ro by psy chicz ne za pada co raz nia (dotyka ok. 0,7 – 1% Rozpoznanie może być postawione przed wystą-
więcej młodych ludzi (np. schizofrenia 15 populacji) pozostaje ona pieniem objawów. Łagodne zaburzenia poznawcze,
– 35 lat) w wieku prokreacyjnym, dla których wciąż jedną z najmniej roz- odkryte przy okazji innych badań powinny być
problemy seksualne stają się dodatkowym pozna nych chorób psy- wskazaniami do głębszej diagnozy i rozpoczęcia te-
czynnikiem, pogłębiającym zaburzenia psy- chicznych. rapii. Wczesne leczenie cukrzycy, chorób naczynio-
chicz ne, ruj nu ją cym związ ki part ner skie Profesor Jolanta Rabe- wych, innych zespołów metabolicznych także opóź-
i utrudniającym powrót do aktywności spo- -Jabłońska zwraca uwa- nia ten proces.
łecznej. Pro fe sor Zbi gniew Lew -Sta ro - gę, że tzw. kryzys wieku
wicz podkreślił, że problemy te zbyt często adolescencji i związa ne NAJWIĘKSZA TAJEMNICA EWOLUCJI
z nim zaburzenia, utrudnia- Każdy etap życia czło-
są baga te li zo wa ne w proce sie le cze nia.
ją diagnozę wczesnego wieka – zarówno w jego
Tymczasem bada nia na dużej, blisko ośmio-
etapu schizofrenii. Wyma- wzroście jak i schyłku,
tysięcznej populacji chorych wykazały, że
ga więc nadzwyczajnej staranności w badaniu pa- może być równie piękny
po nad połowa z nich cierpi na zaburzenia
cjenta. Należy dokładnie rozpoznać charakterystykę – wnioskujemy z wykładu
seksualne.
grup wysokiego ryzyka i „drogi” przejścia w psycho- profesora Jerzego Vetu-
Pacjenci rzadko mówią o tym sponta nicz-
zę. Określić zagrożenia genetyczne, zmiany w co- laniego, wygłoszo nego
nie, a lekarze nie stawiają pomocnych py-
dziennym porządku, nadużywanie substancji psy- dla mieszkańców gminy
tań. Zaledwie 3% bada nych stwierdziło, że choaktywnych, poznać opinie rodziny i obraz chore-
byli pyta ni o funkcje seksualne. Zaburzenia Szczerców i przybyłych le-
go w środowisku. Badania laboratoryjne i neuro- karzy. Profesor ukazał
seksualne mogą być przyczyną psychozy, obrazowe pogłębiają diagnostykę i chro nią
jej objawem, ale także bardzo często na- przemiany jakie zachodzą
przed fałszywie pozytywnym rozpoznaniem schizo- w mózgu człowieka od je-
stępstwem farmakoterapii. Wiele leków apli- frenii, które jest ogromnym stresem dla pacjenta
kowa nych chorym na schizofrenię, (głównie go poczęcia do późnej
i jego rodziny, może również zniekształcić obraz in- starości. Podkreślił też, że w znacznym stopniu je-
neuroleptyki, ale także przeciwdepresyjne nych chorób. steśmy autorami nie tylko swojego psychicznego
czy normotymiczne) powoduje zaburzenia Rozpozna nie i wczesne leczenie pierwszego i fizycznego obrazu, ale również kondycji przy-
podniecenia, pożąda nia i orgazmu. Chory epizodu schizofrenii, jest kluczem do sukcesu te- szłych pokoleń. Na wiele spraw nie mamy wpływu,
po wi nien być bez względ nie in for mo wa ny rapii. Nie powinno jednak ogra niczać się wyłącz- jednak siłą woli i pracą nad własnym rozwojem, mo-
o tym fakcie, mieć możliwość zamia ny leku nie do farmakologii. Podobnie jak w przypadku żemy nawet zmienić złe rokowania genetyczne.
na mniej szkodliwy i skorzysta nia z leczenia depresji, stresu pourazowego czy zaburzeń emo- Mózg jest bardziej plastyczny niż wcześniej sądzo-
zaburzeń. Aby określić czy przyczyną dole- cjo nalnych, prawidłowe leczenie nie może obyć no i zdolny do regeneracji. Nieoceniony wpływ na te
gliwości jest sama choroba czy zażywa ne się bez terapii wzmacniającej psychikę człowieka, procesy może wywierać nauka i sztuka. Wrażenia
leki, wystarczy dobry wywiad i proste bada - wyjaśniającej przyczyny jego choroby i sposób le- estetyczne aktywują nawet mocno uszkodzony
nia hormo nalne. Podstawą powinny być już czenia. mózg, a pasja tworzenia może sprawić, że mimo
dostępne kwestio nariusze i skale badające spustoszeń jakie poczyniła choroba, człowiek
funkcje seksualne. Lekceważenie sfery ży- STAROŚĆ OSWOJONA do końca swoich dni będzie przekazywał własne
cia intymnego osób chorych jest błędem, Profesor Iwona Kło- przesłanie.
który znacznie utrudnia powodzenie terapii. szewska przypomniała, Sztuka tworzona przez ludzi dotkniętych chorobą
Wykształca się silny lęk przed niepowodze- że wraz z przewidywanym psychiczną, umożliwia wgląd w ich subiektywny
niem w kontaktach z partnerami, skłonność wydłużaniem życia czło- świat i często jest lepszym narzędziem analitycz-
do zachowań ryzykownych, zaburzają się wieka, najczęściej wystę- nym i badawczym niż nowoczesne maszyny me-
zachowa nia socjoseksualne. Pewną nadzie- pującym problemem zdro- dyczne. Twórczość chorych na schizofrenię i inne
ję niesie fakt, że coraz więcej leków zawiera wotnym mogą okazać się choroby układu nerwowego przekroczyła już dawno
już potrzebne informacje i chorzy sami mo- choroby otępienne. Sza- progi światowych salonów. El Greco, Goya, Van
gą zwrócić na to uwagę. Wszyscy – także cuje się, że do 2040 roku Gogh czy współcześni twórcy kierunku „Art.Brut”
osoby zdrowe – powinni wykształcić nawyk będzie nimi dotkniętych jak Adolf Wölfi i Heinrich Müller, pozostawili trwały
ich uważnego czyta nia, bo nawet niewinne ponad 81 milionów ludzi ślad w dziedzictwie światowej kultury. Wielcy schi-
z po zo ru su ple men ty die ty czy pre pa rat na całym świecie. Dziś, zofrenicy zmieniali obraz sztuki, a nawet losy świa-
na wzmocnienie włosów może stać się przy- według szacunków staty- ta. Być może właśnie dlatego zaburzenia takie jak
czyną kłopotów. stycznych, cierpi na nie ok. 33 milionów. Wraz ze schizofrenia nie zostały wyeliminowane w toku
starzeniem się mózgu następuje obumieranie neu- ewolucji człowieka?
Brain bechaviour relations (mózgowe mechanizmy zachowań)
Pamięć, uwaga, ucze- zmów kierujących ludzkimi zachowa niami i reak- Bez oceny neuropsychologicznej, w wielu przy-
nie się i pro ce sy po - cjami, ich pomiar i bada nie, sta nowiło ważny padkach, lekarz nie jest w sta nie uzyskać pełne-
znawcze, to najważniej- krok w diagnostyce i leczeniu zaburzeń psy- go ob ra zu sta nu zdro wia pa cjen ta. Sto pień
sze umiejętności, które chicznych. Neuropsychologia – dziedzina bada- uszkodzenia mózgu wpływa na konkretne funk-
umożliwiają człowiekowi jąca od XIX wieku zależności działa nia mózgu cje somatyczne i poznawcze. Informacja o po-
adaptację do zmieniają- i umysłu, jest nauką z pogra nicza neurologii, szcze gól nych struk tu rach mó zgu, wpły wie
cych się warunków śro- psychiatrii i psychologii. Doktor Julita Gryz- uszkodzeń i nieprawidłowości na reakcje i za-
dowiskowych. Pozna nie Gruszczyńska przybliżyła historyczny rys roz- chowa nia, powinna być podstawą do pla nowa nia
mó zgo wych me cha ni - woju i współpracy tych dziedzin badawczych. terapii psychiatrycznej i psychologicznej.
Patronat Honorowy Deklarowany
sponsoring
konferencji:

3. NR 3 n LISTOPAD 2009 R. 3
Post Traumatic Stres Disorder EMOCJE
Cd. ze strony 1 Zagro że nia te
najsilniejsze emocje towarzyszące traumatyczne-
mu wydarzeniu. Dręczące wspomnienia – lęk,
wy stę pu ją ta kże – symboliczna
w pol skiej ar mii,
wstyd, poczucie winy i złość – przypominają o so-
bie nieustannie, powodując niewyobrażalne cier-
szczególnie w gru-
pach uczestniczą-
wartość leku
pienia psychiczne. Wielu naukowców, w tym pro- cych w mi sjach Coraz więcej specjalistów z ró-
fesor Lucyna Golińska podkreśla, że nieocenio - woj sko wych. Po -
ną formą pomocy w takich przypadkach jest psy- żnych dziedzin medycyny podkre-
wraca ją cy z nich
choterapia, która uczy pacjenta racjo nalizacji swo- młodzi ludzie do- śla, że nasza cywilizacja opano-
ich lęków i przestawienia ich regulacji z automa- tknię ci są czę sto wana została przez mit farmaceu-
tycznej na świadomą. Leki takie jak propra nolol, syndromem stresu
imipramina czy klo nidyna powinny sta nowić uzu- tyków poprawiających wskaźniki
bojowego i wyma-
pełnienie leczenia. ga ją dłu go trwa łej badań biologiczno-chemiczno-
opie ki psy chia - -elektronicznych. Każdy lekarz
Stres bojowy trycznej i psycho- wie, jak szybko poprawić nastrój
Ocenia się, że w Sta nach Zjednoczo nych blisko logicz nej. 2000
100 tys. wetera nów wojny afgańskiej leczo nych żołnierzy (wg. ofi- pacjenta albo jak można go wyci-
jest w poradniach psychicznych, codziennie 17 cjalnych da nych) w Afga nista nie, 360 na gra nicy szyć przy pomocy pigułki. Więk-
byłych żołnierzy popełnia samobójstwo, a nakłady izraelsko-syryjskiej, po nad 300 w Czadzie i w ró-
na terapię zaburzeń są największymi wydatkami
szość chorych również wie, które
żnych re gio nach świa ta, ocze ku ją nie tyl ko
na opiekę medyczną w tej grupie. na sprawny sprzęt i zabezpieczenie przed zama- substancje mogą ich pobudzić,
W wielu przypadkach po kilku latach od trauma- chami, ale również na pełną opiekę medyczną. uspokoić, a nawet przysposobić
tycznego wydarzenia, osoby dotknięte PTSD wy- Także psychiatryczną, która pomoże im w adapta-
kazują patologiczne zmia ny w strukturze mózgu.
do funkcjonowania w trudnych
cji po powrocie z misji.
Uczeni przypisują to działa niu hormo nów z grupy W kwietniu br. w wyniku restrukturyzacji powo- warunkach zewnętrznych. Me-
sterydów, które zalewając mózg, niszczą komórki ła ny został w Łodzi Centralny Szpital Wetera nów. chanizm nałogowego regulowa-
hipokampa. Równie niebezpieczny jest utrzymują- Przy nim powstaje Klinika zaburzeń nerwicowych
cy się wysoki poziom kortyzolu, zwa nego hormo -
nia emocji znany jest od zarania
związa nych ze stresem, która już zajmuje się sta -
nem stresu. Osoby dotknięte stresem pourazo- nami nagłymi w psychiatrii, psychiatrią katastrof wieków zarówno lekarzom jak pa-
wym nie są w sta nie samodzielnie powrócić sta nów nagłych i stre su bo jo we go. Kon kurs cjentom.
do normalnego funkcjo nowa nia. Negatywne emo- na kierownika tej placówki wygrał profesor Woj-
cje wpisują się w cały system postrzega nia rze- ciech Gruszczyński, który od wielu lat prowadzi
czywistości, uniemożliwiając adaptację. bada nia nad tymi zagadnieniami.
Czy depresji można się oduczyć?
Z badań Świa- mózgu. Uczony udowodnił, że jest to jeden z najwa-
towej Organizacji żniejszych neuroprzekaźników, odpowiedzialny
Zdrowia (WHO) za przenoszenie informacji między neuronami. Wy-
wynika, że ok. nikiem tych odkryć był lek najnowszej generacji, sto-
25% pacjentów sowany m.in. w chorobie Parkinsona i nowe podej-
podstawowej ście do sposobów pobudzania centralnego układu
opieki zdrowot- nerwowego.
nej ma rozpozna- Efektem innych najnowszych badań było także
walne zaburze- odkrycie, że depresja i zaburzenia nastroju nie za-
nia psychiczne. wsze są związane bezpośrednio z zaburzeniami
Wśród nich naj- neurochemicznymi. Nowy lek, który wkrótce praw-
powszechniejsze dopodobnie dostępny będzie w Polsce, jest pierw-
należą do grupy szym melatonergicznym środkiem przeciwdepresyj-
zaburzeń depre- nym. Idea tej farmakologii polega na twierdzeniu, że
Profesor Lucyna Golińska, z Instytutu Psy-
syjnych. Szacuje zaburzenia rytmów dobowych (sen, czuwanie, ak-
chologii Uniwersytetu Łódzkiego, superwizorka
się, że dotyczą tywność) mogą być samoistną przyczyną depresji
Kliniki Wolmed, przypomina trzy podstawowe
one 10-17% całej populacji. 15-25% pacjentów lub objawem innych zaburzeń psychicznych bądź
me cha ni zmy uza le żnie nia, okre ślo ne przez
z depresją endogenną (organiczną) odbiera so- somatycznych. Podkreśla się, że zakłócenia snu
prof. Jerzego Mellibrudę w 2006 r.:
bie życie, blisko połowa podejmuje próby samo- mogą być nie tylko objawem zaburzeń nastroju, ale
l me cha nizm na łogo we go re gu lo wa nia
bójcze, a prawie 80% rozważa taką możliwość. także ich przyczyną.
emocji
Dobrą wiadomością dla pacjentów i lekarzy jest Organizm człowieka podlega określonej rytmice
l mecha nizm iluzji i zaprzecza nia
ogromne zainteresowanie koncernów farmaceutycz- dobowej. Może ona zostać zakłócona na skutek
l mecha nizm dezintegracji JA
nych i naukowców, poszukiwaniem skutecznych le- wielu czynników zewnętrznych (relacje społeczne
Przyczyną wielu zaburzeń emocjo nalnych
ków i metod terapii. i zawodowe), organicznych (choroby), a także świa-
jest zaburzenie postrzega nia własnej osoby,
Wśród najnowszych strategii farmakologicznych domej manipulacji nastrojem (substancje psychoak-
wywodzące się z okresu dzieciństwa, dojrze-
leczenia depresji, wymienia się strategię melatoner- tywne). Jej przywrócenie – jak twierdzą naukowcy
wa nia, a także czasu adolescencji (pełnego
giczną i dopaminoergiczną. W dotychczasowych – jest podstawą poszukiwania równowagi somatycz-
rozwoju mózgu człowieka, który wg. różnych
diagnozach zaburzenia nastroju przypisywano głów- nej i psychicznej organizmu.
badań trwa od 11 do 25 roku życia). Każdy le-
nie działaniu neuroprzekaźników i niedoborom ta- Na ten aspekt terapii zwrócił również uwagę dr
karz wyposażo ny w podstawową wiedzę, może
kich hormonów jak noradrenalina i serotonina. Zada- hab. Tomasz Sobów, przypominając, że istnieją
spełnić warunki psychoterapii: -Przepisując lek
niem leków było wyrównywanie i podnoszenie ich niefarmakologiczne metody leczenia depresji, które,
można zachęcić pacjenta do poszukiwa nia in-
poziomu. Do niedawna badania podążały głównie szczególnie w pierwszych jej etapach, przynoszą
nych wzmocnień, można przeko nać go, że bez
w kierunku opracowania leków, które niosą najmniej znakomite rezultaty. Metodą behawioralno-poznaw-
leku sobie nie poradzi lub zasugerować, że
skutków ubocznych i są najlepiej tolerowane przez czą (CBT) udowodniono, że niektórych stanów de-
w ogóle nie potrzebuje leku, tylko psychotera-
pacjentów. presji można się oduczyć. Modyfikacja schematów
pii.
W 2000 roku Nagroda Nobla w dziedzinie medy- myślenia, kontroli emocji, wprowadzeniesystemu na-
Symboliczna wartość leku – czyli to, co po-
cyny dla Armida Carlssona, szwedzkiego lekarza grody w procesie uczenia nowych zachowań spra-
wie lekarz o jego działa niu na nasz orga nizm,
i farmaceuty, przybliżyła światu znaczenie dopaminy wia, że CBT może być określane mianem terapii do-
może mieć zasadniczy wpływ na terapię.
– substancji chemicznej wytwarzanej w komórkach paminowej.

4. 4 NR 3 n LISTOPAD 2009 R.
Nowości w Klinice Wolmed – obrazowanie emocji Holistyczne podejście do terapii micznego z kamieniami nefrytowy- żności od nastroju bada nego. Powo-
i leczenia w Klinice Wolmed przeja- mi, z masaży ręcznych i wielu innych dują to fale mózgowe, opór elek-
wia się nie tylko nadzwyczajną dba- zabiegów. W sali fitness zrzucają tryczny skóry (GSR), napięcie mięsni
łością o otoczenie i estetykę miejsc, zbędne kilogramy na nowoczesnych i inne zmia ny fizjologiczne, które
w których przebywają pacjenci. bieżniach, rowerkach i wyciągach. można kontrolować siłą woli. Zale-
Wiele uwagi poświęca się także Wśród wielu nowinek wzmacniają- żności między sta nem psychicznym,
wprowadza niu najnowszych metod cych działa nia lekarzy, najnowszym a fizjologicznym stają się czytelne
relaksacji, które pomagają chorym jest program Biofeedback (biolo- i zrozumiałe. O zastosowa niu naj-
odzyskiwać utraconą energię i rów- giczne sprzężenie zwrotne), służące nowszych metod terapii w klinice
nowagę psychiczną, poznawać tech- ob ra zo wa niu emocji. Urzą dze nie Wolmed mówiła na konferencji psy-
niki kontroli emocji i walki ze stresem. składa się z głowicy wzmacniającej cho log Ni na Le wan do wicz.
W działającym od ubiegłego roku fale EEG i elektrod przekazujących Na przykładzie studium przypadku
kompleksie SPA, pacjenci na zlece- da ne. Sterując aktywnością mózgu pacjentki z silną nerwicą, ukaza ny
nie prowadzących lekarzy, mogą ko- pacjent mo że wpły wać na ob raz został przebieg pracy terapeutów
rzystać z jacuzzi – anatomicznej ukazujący się na ekra nie. Np. może i sposobu leczenia z wykorzysta -
wanny do hydroterapii i relaksacji, powodować, że kwiat będzie się niem wielu metod niefarmakologicz-
fińskiej sauny, łóżka do masażu ter- pięknie rozwijał, lub wiądł w zale- nych.
Zapraszamy
do naszej placówki
w każdy wtorek i środę
w godz.12.00 - 14.00
bezpłatne konsultacje telefoniczne:
tel. 0801 000 552
koszt z całego kraju jak za połączenie lokalne,
tylko z telefonów stacjonarnych
Klinika Wolmed
97-420 Szczerców
Dubie 1A, k. Bełchatowa, woj. łódzkie
Mapa dojazdowa do Kliniki Wolmed Pabianice
Łask 14
12
Sieradz Zduńska
480 Wola 485
Zelów
Widawa Drużbice
483
Kluki
DUBIE
Bełchatów
Szczerców
8 Rusiec
Wieluń
483
486
Radomsko
Pajęczno 42
97-420 Szczerców, Dubie 1A koło Bełchatowa, woj. Łódzkie
www.wolmed.pl 631 92 51
tel. (044) 635 63 03, (044)
tel. 044 635 63 03, 044 635 63 23
tel. Kom. 0667 951 824
faks: 044 631 92 51
e-mail: biuro@wolmed.pl
oraz
Poradni Zdrowia Psychicznego Medycyna po godzinach
i Terapii Uzależnień Wolmed Pamiętnik trenera zachowań. – Dokąd idziesz, Czerwony Kapturku?!
Dzień pierwszy: – Do babci.
97-400 Bełchatów – pies nasikał na dywan. Wsadziłem mu pysk – Musisz podać mi adres!
ul. Opalowa 9 w kałużę i wyrzuciłem przez okno
– Oczywiście: www.wolmed.pl
tel. 044 633 78 99 Dzień drugi:
– pies nasikał na dywan. Wsadziłem mu pysk lll
97-300 Piotrków Trybunalski w kałużę i wyrzuciłem przez okno – Jasiu musisz zjeść chlebek – mówi babcia
Al. 3 Maja 2 Dzień trzeci: j.w. przy śniadaniu.
Dzień czwarty: – Ale ja nie lubię chlebka.
tel.044 649 96 12 pies nasikał na dywan. Umoczył pysk w kałuży
– Musisz jeść chlebek, żebyś był duży i silny.
96-330 Pajęczno i wyskoczył przez okno.
lll – Po co mam być duży i silny?
ul. Wiśniowa 1 Czerwony Kapturek wraca z terapii behawioral- – Żebyś zarabiał na chleb!
tel. 034 311 24 47 nej. Wyskakuje wilk i pyta groźnie: – Ale ja nie lubię chleba!!!
Równowaga NR 3/09 bezpłatny kwartalnik psychiatryczny. Agencja prowadząca
Wydawca: WOLMED Klinika psychiatryczna i terapi uzależnień. S. Napieraj. Tel. 506 819 690
Adres: 97-420 Szczerców, Dubie1. www.wolmed.pl e-mail swieta.napieraj@wolmed.pl