Prof. Dr. Vladimir Trajkovski predavanje za postdiplomci: Kako da se napishe, podnese i objavi naucehn trud.

1. 1
Како да се напише,поднесе
и објави научен труд
Проф. д-р Владимир Трајковски
14.12.2013

2. 2
 Научниот експеримент не е завршен с¢
додека резултатите не се објават и не се
разберат.
 Научен труд е напишан и објавен извештај
кој опишува оригинални истражувачки
резултати.
ВОВЕД

3. 3
Што е научно пишување?
 Целта на научното пишување е да се
комуницира со нови научни сознанија.
 Тоа треба да биде јасна, едноставна и
добро средена комуникација која ќе ги
пренесе новите научни сознанија.
 Научното пишување мора да биде на
соодветен македонски или англиски јазик.

4. 4
Потекло на научното пишување
 Знаењето е изгубено без пишани докази.
 Пештерски цртежи и натписи се првите обиди.
 Околу 2000 п.н.е., папирус хартија се користи како
медиум за комуникација.
 Во 190 п.н.е., пергамент од животинска кожа почнал да
се користи.
 Во 105 н.е., Кинезите измислиле хартија.
 Знаењето не може да се шири без ефикасно дуплирање.
 Во 1455 година н.е., Гутенберг ја печати неговата 42-
линиска Библија на подвижен тип на печатарска преса.
 Во 1665 год. се објавени првите научни списанија.

5. 5
ВМРД приказна
(Вовед, Методи, Резултати и Дискусија)
 Во почетокот списанијата објавувале описни
документи (уште се користи во приказ на случаи,
геолошки истражувања и др.).
 Во втората половина на 19 век, репродуцибилноста на
експериментите станала основен принцип на
филозофијата на науката.
 Делот на методи станал важен бидејќи Луј Пастер ја
потврдил теоријата дека микроорганизмите се
предизвикувачи на одредени болести.
 ВМРД формат полека напредувал во втората
половина на 19 век.

6. 6
ВМРД формат
 В = Вовед, кој е проблемот на
проучување?
 M = Методи, како проблемот е проучуван?
 Р = Резултати, кои се наодите
 Д = Дискусија, што значат тие наоди?

7. 7
Што е научен труд?
 Научен труд е напишан и објавен извештај кој
опишува оригинални истражувачки резултати.
1. Тоа мора да биде прво објавување на
оригиналните истражувачки резултати,
2. Во форма во која врсниците на авторот може да
го повторат истражувањето и да ги тестираат
заклучоците.
3. Во списание или друг извор документот треба
да биде на располагање во рамките на научната
заедница.

8. 8
Дефиниција за научен труд
 Прифатените оригинални научни публикации
содржат научни информации за да овозможат на
врсниците:
1. Да се проценат набљудувањата​​
2. Да се повторат експериментите​​
3. Да се оценат интелектуалните процеси​​
4. Мора да имаат влијание во науката
5. Да бидат на располагање на научната заедница без
ограничување
6. Достапни за редовен скрининг преку
пребарувачите (Biological abstracts, Index Medicus,
Pub Med итн ...)

9. 9
Пред да почнете да пишувате
 Снимете ги вашите резултати
 Направете табели
 Подгответе графикони
 Ставете датум на датотеките
 Ревидирајте ги своите читања, можеби
ќе треба да се повтори експериментот,
додека се уште имате материјали
 Запишете ги идеите кога тие ви се
јавуваат.

10. 10
Каде да се најдат упатства за
пишување научен труд?
 Секое научно списание е должно да објавува
упатство за пишување до авторите.
 Постојат меѓународно договорени изедначени
критеируми за објавување биомедицински
трудови (International Committee of Medical
Journal Editors (ICMJE)):
http://www.icmje.org/urm_main.html
 Критериуми за JSER може да се најдат на:
http://jser.fzf.ukim.edu.mk/index.php?option=com_conte

11. 11
Важни делови на научен труд
 Наслов: Опишете ја концизно содржината на трудот
Апстракт: Ги резимира главните елементи на трудот
Вовед: обезбедува контекст и ја образложува студијата
Материјали: Опишете го експерименталниот дизајн, за да
може да се репродуцира
Методи: Опишете ги експерименталните процедури
Резултати: Ги резимира наодите без толкување
Дискусија: Толкување на наодите во студијата
Резиме: Резимира наоди од целиот труд
Благодарност: Дајте благодарност на оние кои ви
помогнале
Референци: Листа на сите научни трудови, книги и веб-
страници кои сте ги цитирале.

12. 12
Наслов (1)
 Насловот треба да биде краток, точен и информативен и
адекватно да ја опишува содржината на трудот.
 Насловот на трудот е најзначајниот, најчитаниот и
најпребаруваниот дел од трудот.
 Целта на насловот е со најмалку зборови на читателот да
му ја прикаже содржината на трудот.
 При складиравето на трудот во компјутерските бази,
насловот се пребарува според поимите, додека сврзниците,
предлозите и прилозите (и, или, во, на) најчесто не се
пребаруваат.
 Затоа при создававето наслов на трудот потребно е да се
наредат поимите кои го опишуваат трудот, а потоа од нив
да се конструира најкраток можен наслов.

13. 13
 Насловот ниту смее да биде премногу краток, ниту
премногу долг и да не биде бесмислен.
 Зборовите студии за, претражувања за, членувања, не
треба да се користат.
 Синтаксата (зборовниот ред) мора да биде многу
внимателно разгледан.
 Тој треба да ги содржи клучните зборови, кои ја
одразуваат содржината на трудот.
 Тој треба да биде со значење, а не општ.
 Тој треба да ја опфати фундаменталната природа на
експерименти и наоди.
Наслов (2)

14. 14
Како да го подготвите насловот
 Направете листа на најважните клучни зборови
 Мислете на насловот, што ги содржи овие зборови
 Насловот може да наведува на заклучокот на трудот
 Насловот НИКОГАШ содржи кратенки, хемиски
формули, патентирани називи или жаргони
 Мислете го, промислувајте го насловот пред да го
поднесете трудот
 Бидете внимателни на граматичките грешки поради
неисправна синтакса
 Избегнете ја употребата на зборот "користење"

15. 15
Автори
 Како автори неопходно е да се вклучат сите оние
кои значајно придонеле во теориската или
експерименталната работа на трудот.
 Како автори не се ставаат луѓе кои само дале
совет или дале техничка помош при нормалниот
процес на работа, во смисол чукање на текстот.
 Не се ставаат автоматски директорите, шефовите
или постарите колеги, ако тие значајно не
придонеле во работата која треба да се објави.
 Од секој автор треба да се добие согласност за
негово учество во трудот.

16. 16
Препораки за авторите
 Првиот автор е млад истражувач.
 Последниот автор е искусен (постар)
истражувач.
 Сите помеѓу нив се коавтори.

17. 17
Институција/и
 По авторот неопходно е да се наведе институцијата каде
е работен трудот, односно каде е вработен авторот.
 Името на институцијата се пишува со полн наслов и
целосна адреса.
 Доколку има повеќе автори од повеќе институции на
крајот од секоја институција се дава бројка (степен или
суперскрипт) истата се додава по секој автор.
 Пример:
Зоран КИТКАЊ1
, Емилија ГЕОРГИЕВА2
1
Филозофски факултет, Институт за дефектологија, Скопје
2
Посебно основно училиште „Иднина“, Скопје

18. 18
Апстракт
 Апстрактот може да се дефинира како резиме на
информациите во еден документ
 Од фундаментално значење апстрактот да биде напишан
јасно и едноставно.
 Тој треба да обезбеди краток преглед на секоја од главните
делови (ВМРД) на трудот:
 Да ја опише главната цел и опсегот на истражувањето
 Ги опишува методите кои се користат
 Ги сумира резултатите
 Ги наведува главните заклучоци
 Полесно е да се напише апстрактот по завршувањето на
трудот.

19. 19
Критериуми за апстрактот
 Тој не треба да надминува 250 зборови.
 Тој треба да биде напишан во еден параграф.
 Тој треба да биде напишан во минато време и да се однесува
на завршена работа.
 Долгите зборови треба да бидат следени со кратенки.
 Во него НЕ треба да се цитира.
 Во него НЕ треба никогаш да се даваат никакви информации
или заклучок кои не се наведени во трудот
 Мора да биде прецизен и точен во однос на ставовите
цитирани во главниот текст.

20. 20
Вовед
 Воведот треба да одговори на следните
прашања:
1. Што проучував?
2. Зошто беше ова важно прашање?
3. Што знам за оваа тема пред да почнам да
истражувам?
4. Кој модел да го тестирам?
5. Кој пристап да го одберам во оваа студија

21. 21
Предложени правила за добар вовед:
 Тој треба да ја претстави природата и
обемот на проблемот што се истражува
 Да направи преглед на релевантна
литература
 Да го наведе методот на истражување
 Да ги наведе главните резултати од
истражувањето
 Да го наведе принципиелниот заклучок кој
произлегува од резултатите.

22. 22
Општи правила
 Користете сегашно време кога се однесува на работата што
веќе е објавена, но минато време, кога се однесува на вашата
студија.
 Пишувајте во активна форма колку што е можно повеќе.
 Избегнувајте долги или нефокусирани прегледи на
претходните истражувања.
 Цитирајте рецензирани научни списанија. Избегнете општи
референтни дела како што се учебниците.
 Дефинирајте какви било кратенки.
 На крајот од воведот се пишува која е целта на
истражувавето во трудот и со оваа реченица завршува
воведот, под неа не треба да има друга реченица.

23. 23
Материјали и методи
 Обезбедете целосни детали, така што студијата може да
се репродуцира.
 Ако рецензентот има сомневање дека експериментот
може да се повтори, ракописот ќе биде одбиен.
 Организирајте ги методи како подброеви, со сродни
методите опишани заедно (на пример, предмети,
експериментален дизајн, мерење на ..., хормонални
тестови итн ...).
 Опишете го експерименталниот дизајн во детали.
 Не мешајте некои од резултатите во овој дел.
 Пишувајте во минато време.

24. 24
Материјали
 Мора да ги идентификуваат точно експерименталните
животни, растенија, и микроорганизми што се користат
 Прецизно се опишува предметот на истражување, на кои
луѓе е работено, на која возраст, кој пол, која етничка
припадност, со која болест и слично за да може читателот
да заклучи со каква хомогеност се употребени
контролната и експерименталните групи.
 Ако се користат човечки субјекти, селекциските
критериуми за избор треба да се опишат, и да се бара
согласност за учество.
 За употребените хемикалии, вклучете точно технички
спецификации и извор или метод на изработка.
 Избегнувајте употреба на трговски марки на хемикалии,
генерички или хемиски имиња се потребни.

25. 25
Методи (1)
 Овој дел од ракописот мора да биде јасен, прецизен и
концизен, така што тоа може да биде репродуциран.
 Ако методот е нов, сите детали мора да се обезбедат.
 Ако метод е претходно објавен во научно списание, само
референцата треба да се даде со некои идентификација:
пример "Клетките беа уништени од страна на
ултразвучен третман како што беше претходно опишан
од страна ...".
 Прашања како што се "како" или "колку" мора да бидат
одговорени.

26. 26
Методи (2)
 Во овој дел се внесува и бројот на дозволата од
Етичкиот комитет за истражување (на луѓе или на
животни).
 Вообичаените статистички методи само се цитираат,
а не се изнесуваат формулите за нивно користење, со
обврзно внесување во која база се складирани
податоците и со кој статистички пакет се
обработени.
 Се наведува и со која гранична вредност на
веројатноста (p) разликите се сметани за статистички
значајни.
 На крајот, во заграда се внесува бројот на
цитираните статистички методи.

27. 27
Резултати
 Резултатите се пишуваат во минато време.
 Тие се суштината или срцето на трудот.
 Тие треба да бидат јасно и едноставно кажани, бидејќи
тие претставуваат нови знаења и нови придонеси за
светот.
 Целта на овој дел е да се сумираат и да се илустрираат
наодите на уреден и логичен редослед, без толкување.
 Текстот треба да води читателот низ наоди, нагласувајќи
ги главните точки.
 Не треба да се опишуваат методите кои веќе се опишани
во М & М секцијата или кои биле ненамерно испуштени.

28. 28
Методи на презентирање на податоците
1. Директно во текстот
2. Во табела
3. Во слика
 Сите слики мора да бидат придружени со
текстуална презентација на клучните
наоди.
 Никогаш не треба да се става табела или
слика што не се споменати во текстот.

29. 29
Табели и слики
 Табелите се соодветни за големи или комплицирани
сетови на податоци кои ќе биде тешко јасно да се објаснат
во текстот.
 Сликите се соодветни за сетови на податоци кои
покажуваат трендови, обрасци, или врски кои е најдобро
да се пренесат визуелно.
 Секоја табела или слика мора да бидат доволно опишани
со нивниот наслов или легендата, за да бидат разбирливи,
без читање на главниот текст во делот резултати.
 Не вклучувајте ги и двете табела и слика таму каде што се
прикажуваат исти информации.

30. 30
Дискусија
 Тоа е најтешкиот дел за да се напише.
 Нејзината примарна цел е да се покажат односите
меѓу набљудуваните факти.
 Таа треба да заврши со кратко резиме или
заклучок во однос на значењето на работа.
 Текстот на дискусијата започнува со опишување
на сопствените резултати.
 Се анализира точноста на добиените резултати,
се анализира нивната значајност и се поврзува со
претходните сознанија.
 Не е добро да се повторуваат истите реченици од
делот Резултати, но на различен начин.

31. 31
Компоненти на дискусија
 Обидете се да ги претставите принципите, односите, како и
да генерализарате што е прикажано во резултати.
 Истакнете ги сите исклучоци или било каков недостаток на
корелација и дефинирање нерешените работи.
 Покажете како вашите резултати и толкувања се
согласуваат или се во контраст со претходно објавени
трудови.
 Дискутирајте за теоретските импликации од вашиот труд и
сите можни практични апликации.
 Наведете ги вашите заклучоци што е можно појасно.
 Резимирајте ги вашите докази за секој заклучок.

32. 32
Благодарност
 Треба да се заблагодарите на:
1. Секоја значајна техничка помош што сте ја добиле од било кој
поединец во вашата лабораторија или на друго место.
2. Извор на специјална опрема, култури, или било кој друг
материјал.
3. Било каква финансиска помош од надвор, како што се
грантови, договори или стипендии.
4. Не го користете зборот “би сакал", едноставно напишете "Му
благодарам .....", а не "Би сакал да им се заблагодарам ...“
5. Покажете го предложениот текстот на лицето што ви
помогнало
 Благодарноста се пишува на посебна страница на крајот од
текстот (пред литературата), доколку не е поинаку наведено
во списанието во кое се испраќа трудот за објавување.

33. 33
Конфликт на интереси
 На крајот се внесува изјави за конфликт на интереси.
 Конфликтот на интереси опфаќа: кој го финансира
истражувањето, дали некој автор е поврзан со материјалите
кои се истражуваат, дали некој од авторите или нивните
фамилии добил финансиска помош и слично.
 Во списанието ДТП се поднесува специјален формулар за
Конфликт на интереси заедно со поднесениот труд за
објавување:
http
://jser.fzf.ukim.edu.mk/index.php?option=com_pro

34. 34
Референци
Што е референцирање?
 Референцирање е стандардизиран начин на наведување
извори на информации и идеи што сте ги користеле во
вашиот документ.
 Листа на сите референци што се користат во текстот мора
да бидат напишани.
 Формат за референци варира:
 Харвард формат (име и годината систем) е најстариот
широко се користи;
 според азбучен (абецеден) редослед;
 Цитирање по ред на појавување (Ванкуверски стил)

35. 35
Цитирање во текстот
Во Харвардски систем:
 Цитат во текстот е проследен со презимето на авторот и
годината на издавање помеѓу загради.
 Ако има двајца автори тогаш и презимињата на двајцата
се напишани.
 Ако се повеќе од тројца по името на само првиот автор е
напишана кратенката сор.
 Ако една изјава бара повеќе од еден цитат тогаш
референци се подредени хронолошки од најстарите до
поновите, одделени со запирки.
 Ако повеќе од една референца делат истата година, тогаш
тие се наредени по азбучен ред во текот на годината.
Во азбучен ред систем:
Цитат според бројот од азбучно нумерирани референтна
листа.
Во Ванкуверски систем:
Референци се нумерирани по редослед како што се
споменати во текстот.

36. 36
Листа на референци
 Сите трудови што не се цитирани во текстот не треба
да бидат вклучени.
 Листата на референци им овозможува на читателите
да се испита оваа тема во поголема длабочина.
 Листа на референци содржи само книги, статии и веб
страници итн, кои се цитирани во текстот на
документот.
 Библиографијата ги вклучува сите извори
консултирани за позадина или дополнително читање.

37. 37
Во Харвардски систем:
 Листа на референци е наредена по азбучен ред по автор. Ако
некој објект нема автор, тоа е цитирано од насловот, и
вклучени во азбучен листата со користење на првиот
значаен збор од насловот.
 Ако еден автор има повеќе објавено трудови, листата на
предмети хронолошки, почнува со првите објавени трудови.
 Секоја референца се појавува во нов ред.
 Нема вовлекување на референци.
 Нема нумерирање на референци.
Во азбучен ред систем:
Во прилог на секоја референца е даден број.
Во Ванкуверски систем:
Листа на референци е покриена од страна на број даден по
ред на појавување во текстот.

38. 38
 Книга
 1. Okuda M, Okuda D. Star Trek Chronology: The
History of the Future. New York: Pocket Books; 1993.
 Труд од списание (со број на волумен)
 2. Wilcox RV. Shifting roles and synthetic women in
Star trek: the next generation. Stud Pop Culture.
1991;13:53-65.
 Весник, магазин, труд од списание (без број на волумен)
 3. Di Rado A. Trekking through college: classes explore
modern society using the world of Star trek. Los Angeles
Times. March 15, 1995:A3.
 Енциклопедиски труд
 4. Sturgeon T. Science fiction. In: Lorimer LT, editorial
director; Cummings C, ed-in-chief; Leish KW, managing
ed. The Encyclopedia Americana. Vol 24. International
ed. Danbury, Conn: Grolier
Incorporated; 1995:390-392.

39. 39
 Поглавје од книга
 5. James NE. Two sides of paradise: the Eden myth
according to Kirk and Spock. In: Palumbo D, ed. Spectrum
of the Fantastic. Westport, Conn: Greenwood; 1988:219-
223.
 Website
 6. Lynch T. DSN trials and tribble-ations review. Psi Phi:
Bradley's Science Fiction Club Web site. 1996. Available at:
http://www.bradley.edu/campusorg/psiphi/DS9/ep
/503r.htm. Accessed October 8, 1997.
 Труд од електронско списание на Интернет
 7. McCoy LH. Respiratory changes in Vulcans during pon
farr. J Extr Med [serial online]. 1999;47:237-247. Available
at:
http://infotrac.galegroup.com/itweb/nysl_li_liu. Accessed
April 7, 1999.

40. 40
Етика на објавување на стручно
научни трудови (1)
 Постојат случаи на јасна злоупотреба во истражувањата.
 Ако се случи злоупотребата, тоа создава немир, не само
за научната заедница и нејзините институции, туку и за
сите поединци вклучени во тој процес.
 Списанијата се стремат да ги изберат трудовите преку
рецензија, оние со највисок квалитет во науката и
нивната репутација зависи од довербата на читателите,
авторите, истражувачите и рецензентите.
 Процесот на рецензирање на списанијата се потпира на
експертско и објективно рецензирање од страна на
искусни истражувачи со цел за да се обезбеди квалитетот
на списанијата што објавуваат такви трудови.

41. 41
Етика на објавување на стручно
научни трудови (2)
 Рецензијата на ракописи во рецензирани списанија отвора
многу етички прашања и проблеми.
 Препораките на рецензентите што се даваат во врска со
објавувањето и советите што тие ги даваат на авторите ги
поставуваат научните стандарди во дисциплината.
 Со зголемување на едукацијата и свеста за етичките
прашања релевантни за научните истражувања и
објавувањето, одредени отстапувања ќе бидат намалени.
 Во иднина, авторите можат да очекуваат дека нивните
поднесоци ќе треба да исполнат низа на етички стандарди.

42. 42
Плагијаторство во научната
работа (1)
 Во научното пишување, плагијат се смета за сериозно
прекршување на етиката.
 Постојат различни форми на плагијати, но може да се
категоризираат во две општи различни категории - плагијат
на идеи и плагијат на текст.
 Уредниците на научните списанија, исто така, имаат
одговорност да ги обесхрабрат плагијатите.
 Едни од најважните чекори во спречувањето на плагијат се
оние кои се преземат за да се потенцираат неговите
причини.
 Софтверот за откривање плагијати значително влијаеше на
квалитетот на издаваштвото во науката.

43. 43
Плагијаторство во научната
работа (2)
 Во македонски услови многу малку или воопшто не се
води грижи за етика во науката.
 Често пати сме сведоци на плагијаторство што останува
неказнето од страна на пошироката научна заедница, ниту
од судските органи.
 Во иднина мора да бидат санкционирани и
интелектуалната сопственост мора да се почитува.
 МОН создаде софтвер за детектирање плагијати на
магистерски и докторски тези:
http://plagijati.mon.gov.mk/

44. 44
Зошто да се публикува?
 Ви овозможува да ги организирате вашите
мисли.
 Ако имате производ достоен за објавување.
 Да влијаете во науката.
 Признавање во науката и лично задоволство.
 Себепромоција.

45. 45
Што да се публикува?
 Истражувачки трудови
 Синтеза на истражувачки трудови
(ревијални трудови, симулации)
 Ревијални трудови
 Приказ (студија) на случај
 Писмо до уредникот

46. 46
Kако да се засили квантитетот и квалитетот на
академското публицирање
 Публицирањето истражувачки резултати е
очекувано.
 Треба и понатаму да се зголеми научната
база на знаење.
 Добро е за кариерата.
 Потребно е за успешно финансирање
грантови.

47. 47
Рецензирање
 Публикации (и други академски трудови)
мораат да се рецензираат.
Добро: нашите врсници со заеднички цели,
интереси и етика одлучуваат
Лошо: не секогаш се смета за добар труд;
несоодветно време и напор оди во
преглед /евалуација.
Грдо: академска конкуренција може да се
елиминира добар труд со цел да се
елиминира конкуренцијата.

48. 48
Системски бариери за публикување
 “Publish or Perish” „Објави или загини“
 Што, каде и како да се објави?
 Отфрлање на ракопис.
 Тешко да се завршат барањата на рецензијата
 Долго чекање помеѓу поднесување,
прифаќање и издавање.

49. 49
Лични бариери за публикување
 Тешко да се најде време
 Нема рокови да може лесно да го одложи
 Недостаток на поддршка на младите
 Недостаток на повратни информации
 Како да започнете?

50. 50
Совети за академско публицирање (1)
 Не се споредувајте со другите.
 Откажете се од перфекционизам.
 Треба да знаете како работите.
 Користете го она што веќе сте го напишале:
•Апстракти
•Материјал од конференции
•Наставен материјал
•Материјал од сопствено искуство

51. 51
Совети за академско публицирање (2)
 Покажете ја на луѓето на вашата работа.
 Не ги сфаќајте критики лично.
 Ревидирајте го трудот според
напатствијата на рецензентите.
 Очекувајте одбивање на трудот и повторно
обидете се во друго списание.

52. 52
Каде да објавите?
 Најпрвин треба да се направи избор на соодветно
списание, односно списание од најтесната област на
истражување и наменето за читатели од својата област.
 Треба да се видат факторите на влијание (ИФ) на секое
списание и да се одбере тоа списание со најсоодветен
фактор на влијание.
 Најмала веројатност трудот да се прифати за печатење
има во списанијата со највисок ИФ, а најголема
веројатност д асе прифати има во списанијата без ИФ.
Одлуката треба да е некаде на средина (зависно од
квалитетот на резултатите).

53. 53
Совети за издавање
 Прочитајте го списанието пред да поднесете
труд.
 Следете го упатството за автори внимателно.
 Не поднесувајте труд во повеќе од едно списание
во исто време.
 Списанија имаат различни стилови на формат,
особено во однос на цитати и референци.
 Ако трудот не е прифатен и повторно поднесен
во друго списание, форматирајте го да одговара
на барањата на новото списание.

54. 54
Видови списанија
 Печатени списанија
 Електронски списанија
 Хибридни списанија (печатени +
електронски)

55. 55
 Spisanija so otvoren pristap se nau~ni spiсanija {to se
dostapni onlajn na ~itatelite bez finansiski, pravni ili tehni~ki
barieri.
 ОП е компатибилна со авторските права, рецензија,
приходите (дури и профит), печатење, чување, престиж,
квалитет, унапредување на кариерата, индексирање, и
други можности и поддржувачки услуги поврзани со
конвенционални научналитература.
 Субвенционирани списанија се финансираат од една
академскаинституцијаили Владин информативен центар.
 Оние кои бараат плаќање обично се финансираат од пари
ставени на располагање на истражувачи за потребите од
јавни или приватни финансирачки агенции, како дел од
истражувачки грант.
Списанијасо отворен пристап

56. 56
Поделба на списанија со ОП
 Списанија целосно со отворен пристап.
 Списанија со отворен пристап истражувачки трудови
(хибрид списанија со отворен пристап).
 Списанија со некои научни статии со отворен пристап
(хибрид списанија со отворен пристап).
 Списанија со отворен пристап на некои статии и други со
одложен пристап.
 Списанија со отворен пристап но одложен (одложени
списанија со отворен пристап).
 Списанија кои дозволуват само-архивирање на статии.

57. 57
Што мора да исполнува едно е-списание
 Одделна ВЕБ страница (портал)
 Регистриран eISSN
 Целосна содржина
 Постојано обновување и одржување
 Електронска комуникација со авторите,
рецензентите, базите и корисниците.

58. 58
Како да одберете списание?
 Која е целта на списанието? Што обично
таму се објавува? Прашајте некој колега ...
 Дали вашиот труд е од интерес за нивната
публика?
 Дали списанието е престижно и има фактор
на влијание?
 Дали да објавите во списанија со отворен
пристап?
 Дали имате поставено високи цели?
 Дали вашиот труд обработува врвна тема?

59. 59
Поднесување на трудот
 Одберете го списанието внимателно
 Прочитајте ги целите и опфатот
 Размислете за вашата целна публика и за нивото на
вашата работа - дали има реални шанси да биде прифатен
трудот?
 Следете ги упатствата во белешките за автори и работете
според нив, - тоа ќе му ја олесни работата на уредникот.
 Трудови не треба да бидат доставени до повеќе од едно
списание .
 Стил на пишување (јасно, кратко, доследно)
 Внимавајте на: плагијати, дупликат објавувања
 Лекториран труд!
 Почитувајте ги предлозите на рецензентите

60. 60
Плагијаторство и дупликат публикација
 Детектори за плагијаторство
 www.turnitin.com
 www.ithenticate.com
 www.doccop.com
 eTBLAST ( http://etest.vbi.vt.edu/etblast3/
 http://www.plagiarismchecker.com/
 http://en.wikipedia.org/wiki/Plagiarism_detection
.
 Уредниците треба да пребаруваат на Google,
Google Scholar, MEDLINE и други бази на
податоци.

61. 61
Онлајн поднесување
 Многу издавачи сега нудат процес на
комплетно електронско поднесување.
 Трудот се поднесува на интернет и сите на
постапката за ревизија, исто така, се
случува онлајн.
 Со тоа се забрзува уредувачкиот процес.
 Тоа е од непроценливо значење за автори
во земјите со низок стандард.

62. 62
Пропратно писмо
 Во пропратното писмо (Cover Letter) се пишува
наслов на трудот и авторите.
 Се опишува содржината на трудот.
 Се изјавува дека истражувањето е оригинално и
не е претходно доставено за објавување.
 Се изјавува дека за испитувањето учесниците
потпишале согласност.
 Се опишува големината на ракописот (колку
страници, зборови, табели, слики).

63. 63
По поднесувањето
 Повеќето уредници на списанијата прават првичната
одлука на трудот - да го прати на рецензија или да го
одбие.
 Повеќето уредници назначуваат најмалку двајца
рецензенти, понекогаш три
 Брзина на рецензија варира значително помеѓу списанија,
во JSER три седмици.
 Авторите треба да добијат одлука: Прифатено,
Прифатено со (помали или поголеми промени), или
Одбиено.
 Ако трудот е одбиен, уредниците треба да напишат
зошто нивната одлука е таква.
 По одбивање, авторите имаат можност за поднесување на
трудот во друго списание – забелешките на уредникот
треба да се применат.

64. 64
Преглед на процесот на рецензирање
Поднесен труд
Иницијална одлука на уредникот
Потврда за примање
Одбивање Одлука за рецензија
Одредување рецензенти
Рецензентите прифаќаат
Комплетирана рецензија
ОдбиенПрифатен
Известување за авторот
Ревизија
Труд пратен до издавачот
ПрифатенРевизија
Примена ревизија
Проверена ревизија

65. 65
Издавачки приоритети на авторот
 Квалитет и брзина
Врвни прашања се:
• Брзина на рецензирање
• Стандард на рецензирање
• Репутација на списанието
 Кој е уредник / уредувачки одбор, физички
квалитет и услуги за објавување

66. 66
Приоритети на читателот
 Авторитативен квалитетен труд
 Олеснет пристап
 Брза испорака
 Пригоден формат
 Поврзување на информации – кластери
 Ниски или никакви трошоци
 Ажурирани информации

67. 67
Автор наспроти читател
 Однесување на автор
 Сака повеќе да објавува
 Рецензијата е од
суштинско значење
 Пошироко
распространување
 Однесување на читател
 Сака интегриран
систем
 Сурфање е од клучно
значење
 Важни се квалитетни
информации
 Сака да чита помалку
Elsevier study of 36,000 authors (1999-2002) presented by Michael Mabe at
ALPSP Seminar on “Learning from users” 2003; www.alpsp.org

68. 68
Разлики: Автори и читатели
 Авторите се фокусирани на списанија
 Читателите се фокусирани на трудот
 Објавувај повеќе/читај помалку
дихотомија

69. 69
Одбивање без рецензија
 Зошто?
 Погрешно списание / публика
 Мало влијание на трудот
 Не е оригинален
 Методи со фатални недостатоци / резултатите
не се поддржани од заклучоците
 Лош апстракт

70. 70
Праќање на рецензија
 Од соработник уредник (кој исто така може да го
одбие)
1-3 рецензенти, можеби статистички уредник, од
предложена листа или пребарување
 Трае 1-3 месеци
 Рецензија слепа наспроти неслепа
 Соработник уредник ги зема предвид
коментарите на рецензентите
 Прави препорака до уредникот или уредувачкиот
одбор

71. 71
Евентуално предложете рецензенти
 Предложете 2 до 3 потенцијални рецензенти со
полно име и презиме, установа, е-маил адреса.
 Предложените рецензенти треба да објавиле
последните години сличен труд од подрачјето на
предложениот труд.
 Рецензентите НЕ смеат да бидат колеги од иста
лабораторија, ист тим, иста институција, можеби
и иста земја.
 Некои списанија бараат образложение зошто баш
тие се предлагаат за рецензенти (обично се
пишува: затоа што објавиле труд од таа област).

72. 72
Донесување одлука
 "Жалиме што мораме да ве информираме дека
вашиот труд не е прифатлив за објавување во
неговата сегашна форма."
Можни одлуки
 А. Одбиен
Б. Ревидирање и повторно поднесување (големи
или мали промени)
В. Прифатен со мала ревизија
Г. Прифатен

73. 73
Одговор на допишувачкиот автор за
корекции на трудот точка по точка
 Одговорот на главниот и одговорен уредник се
подготвува точка по точка за секој од
рецензентите.
 Најдобро е сите забелешки да бидат одговорени.
Не мора секоја забелешка да биде прифатена, но
ако не се прифаќа треба да се објасни зошто не се
прифаќа.
 Не пишувајте обопштено: сите сугестии од
рецензентите се внесени во корегираниот труд.
Тоа им создава проблеми и на рецензентите и на
уредниците прецизно да ги следат направените
корекции.

74. 74
Лиценца за објавување

75. 75
Финално објавен труд
 Конечно објавениот труд има
библиографски податоци (година,
волумен, број, страници, DOI број) и
целосно се цитира.
 Овој труд е внесен конечно во
библиографските бази на податоци, на
официјалната ВЕБ страница на списанието
и е цитиран во PubMed.

76. 76

77. 77
Краен резултат во индексирана база PubMed

78. 78
Списанија со ИФ од специјална едукација
(37)

79. 79
Индексации на JSER

80. 80
JSER во Google Scholar

81. 81
JSER во OJS
Главен и одговорен уредник: проф. д-р Владимир Трајковски

82. 82
Референци
 Kundačina M, Banđur V. Akademsko pisanje. Učiteljski
fakultet, Užice, 2007.
 Robert Day (1995): How to write and publish a scientific paper.
4th
Edition, Cambridge University Press.
 Спироски МЖ. Научниот труд – да се напише и да се
објави. Институт за имунобиологија и хумана генетика,
Медицински факултет, Скопје, 2002:200.
 Трајковски В. Етика на објавување на стручно-научни
трудови. Годишен зборник на Филозофски факултет,
Скопје, 2011; 64: 453-468.
 Трајковски В. Плагијаторство во научната работа. Годишен
зборник на Филозофски факултет, Скопје, 2012; 65: 262-
274.

83. 83
Благодарам за вниманието
+389-2-3148-834
+389-2-3118-143
jser@fzf.ukim.edu.mk
http://jser.fzf.ukim.edu.mk
http://www.facebook.com/group.php?gid=99826414576
@MacedonianJSER
 http://www.linkedin.com/manageGroup?dispAddMbrs=&gid=45020
Контакт на JSER редакција