2. 1. De voor de Arsenale in Venetië ontwikkelde
Flylight won de internationale Arte Laguna Prize
2013. 2. Obsidiaan, het bijproduct dat ontstaat
na het recyclen van chemisch afval, is gebruikt
voor de spiegel die klinkt als metaal, eruit ziet als
glas en zo zwaar is als steen • Foto Eric & Petra
Hesmerg. 3. Fragile Future is september 2014 als
solitaire installatie getoond tijdens de São Paulo
Biënnale. 4. Lonneke Gordijn & Ralph Nauta. 5.
Shylight in de Philipsvleugel van het Rijksmuseum
Amsterdam. 6. Interactieve lichtsculptuur voor
de Kapelbrug in Luzern i.s.m. DUS Architects,
lichtspecialist Digiluce en Rombout Frieling.
Met tientallen beamers ontstaat een interactief
lichtspel met elke passant op de brug.
1 3
5
6
2
4
ArchitectuurNL
52-53_design2of3p.indd 52 20-04-15 13:27
3. Pure poëzieZe zijn nog steeds aanstormend en veelbelovend, maar draaien al een tijd mee in de creatieve
wereld. De talentvolle dertigers zijn nog net geen gevestigde namen, maar dat zit eraan te
komen. Ze tonen energie, gedrevenheid, ambitie, durf en een geloof in de toekomst. Deel 12
van een serie: Lonneke Gordijn (1980) en Ralph Nauta (1978), samen Studio Drift, brengen
natuur en techniek samen in verbazingwekkende poëtische lichtsculpturen.
Dichtbij het creatieven-bedrijfsverzamelgebouw
Pand Noord en Pek2, de nieuwe vestiging met
expositieruimte van Stichting Zetel, is Studio
Drift gevestigd. De studio van Ralph Nauta
en Lonneke Gordijn oogt als een combinatie
van een werkplaats en een laboratorium.
Met precisie stofzuigt een medewerker de
restjes pluis van de fragiele paardenbloemen
die eerder met pincetten aan ledlampjes zijn
geprikt en in het bronzen elektrische circuit van
de grote Fragile Future-installatie geplaatst.
Verderop poetst een andere medewerker de
handgeblazen buizen voor de Flylight met witte
handschoentjes glimmend. In de kast staan dozen
met ‘pluizenbolletjes’ die zodra het seizoen weer
begint worden geplukt door mensen die hier de
‘pluizenmeisjes’ worden genoemd.
Zelfontwikkelde apparaten met robotica testen
de nieuwste Shylight waarvan het Rijksmuseum
er een vijftal heeft aangekocht voor de
nieuwe Philipsvleugel. De lichtinstallatie oogt
als een groep zwemmende kwallen of
balletdanseressen van wie de witte zijden
rokjes elegant op en neer bewegen. Pure
magie en poëzie.
Symbiose van natuur en techniek
In het eigenzinnige werk wil Studio Drift
een alternatieve wereld laten zien waarin
geen absolute waarheid bestaat, maar
dingen worden bevraagd. Een wereld waarin
egocentrisme, dat ontwikkeling tegenhoudt
en de potentie beperkt, geen kans krijgt. Waar
samenwerken voor vooruitgang zorgt. Waar
mensen tot nadenken worden gestemd over
massaproductie en de wegwerpmaatschappij.
Nauta: ‘Wij geven een utopische visie op
de toekomst van onze planeet waarbij twee
ogenschijnlijk tegengestelde elementen een
pact smeden om te overleven. Natuur en
techniek vormen een poëtische symbiose.’
Licht en beweging
Het zijn geen gebruiksobjecten die ze maken:
‘Voor functionele producten ga je maar naar
Ikea’, zegt Nauta. Zo is Fragile Future geen
lamp maar een modulaire lichtsculptuur waarin
het artistieke aspect altijd boven het functionele
gaat. Daarnaast zijn licht en beweging vaste
elementen in alle ontwerpen. Ingrediënten
die het werk tot leven brengen, die energie
en poëzie toevoegen in interactie met de
toeschouwer. Beweging zo natuurgetrouw
nabootsen is schier onmogelijk. Toch streven
de twee ontwerpers dat tot in de perfectie na.
Zoals ze een zwerm vogels kunnen vangen
in Flylight. Het is dan ook geen uitzondering
dat in de ontwikkeling van een project al
gauw vijf, zes jaar gaan zitten. Ongelofelijk
arbeidsintensief, tijdrovend en kostbaar is het.
Naast twaalf vaste medewerkers, werkt per
project een grote groep externe mensen mee.
Zo zijn er vaak wel drie teams ergens op de
wereld bezig om een installatie te bouwen.
Als kind al bestudeerde Lonneke de processen
in de natuur. Uren kijken naar hoe beestjes
in het gras bewegen. Ralph was altijd al
gefascineerd door science fiction, ‘niet alleen
als escape van deze idiote wereld’, verklaart
hij, ‘maar ook als onderzoek naar interessante
samenlevingsvormen, naar techniek die veel
mogelijk maakt en vanwege de vraag of de
snel voortschrijdende technologie wel meer
ontwikkeld is dan de evolutie van de natuur.’
Voeg daarbij Lonnekes gevoel voor compositie
en concepten, en Ralphs gevoel voor materiaal
en je krijgt een samenvloeiing van twee
werelden die ogenschijnlijk niet bij elkaar passen,
maar die toch een evolutionair verband hebben.
Ze kwamen elkaar tegen tijdens hun eerste dag
op de Design Academy Eindhoven. Het klikte
meteen. Ze volgden verschillende richtingen en
pas een jaar na het afstuderen in 2005, zetten
ze samen Studio Drift op. Daarbinnen vullen de
ontwerpers elkaar volledig aan: waar Lonneke
stopt met denken, gaat Ralph verder en
andersom. Ze kunnen kritisch naar elkaar kijken
waardoor ze dingen scherper krijgen en steeds
een stapje verder zetten in de ontwikkeling van
hun projecten.
Spiegel van obsidiaan
Het meest recente researchproject borduurt
voort op een interessant onderzoek naar
synthetisch obsidiaan, waar een chemicus al
sinds 1972 mee bezig is. Een materiaal dat een
wereldwijde oplossing kan zijn voor het recyclen
van chemisch afval zonder emissie. Door het
nabootsen van een vulkaanuitbarsting waarbij
obsidiaan als natuurlijk vulkanisch glas ontstaat,
kan het afval als nieuw materiaal aan de wereld
worden toegevoegd en voor talloze toepassingen
dienen. Het eerste object dat de ontwerpers
vooralsnog produceerden, glimt als een zwarte
spiegel waarin je de reflectie van jezelf ziet.
‘Maatschappelijker dan dit kan bijna niet’, zegt
Nauta. ‘Het verbrandingsproces vormt één van de
oplossingen om de wereld te redden.’
Daarnaast is het een droom om een installatie
te ontwerpen voor de Turbine Hall van het
museum Tate Modern in Londen. ‘In zo’n mooie
publieke ruimte waar veel mensen komen,
willen we het onverwachte dat we tegenkomen,
waarover wij ons verbazen en dat onmogelijk
lijkt, in een sculptuur vangen. Dat gevoel
overbrengen is absoluut het belangrijkste
aspect van ons werk’, vinden de ontwerpers.
53 ArchitectuurNLTekst Viveka van de Vliet i.s.m. Stichting Zetel
DESIGN
52-53_design2of3p.indd 53 20-04-15 13:27
