1. Απαληήζεηο ζε ζέκαηα Εξεπλεηηθώλ Εξγαζηώλ ζρ.έηνπο
2013-14
ΡΕΠΟΡΣΑΖ:esos.gr
Σνπ Γηάλλε Σδσξηδάθε
΢ρνιηθνύ ΢πκβνύινπ
Πνιηηηθώλ Μεραληθώλ,
Αξρηηεθηόλσλ &
Σνπνγξάθσλ Μεραληθώλ
Πεξηθέξεηαο Κξήηεο &
Κπθιάδσλ
Αγαπεηνί/εο ζπλάδειθνη,
Σε ζπλέρεηα ηνπ αληίζηνηρνπ
πεξζηλνχ εγγξάθνπ κνπ θαη
κε αθνξκή, εξσηήζεηο πνπ
κνπ έρνπλ ππνβιεζεί
ζρεηηθά κε ηελ νξγάλσζε θαη πινπνίεζε ησλ Δξεπλεηηθψλ Δξγαζηψλ θαηά ηα
πξνεγνχκελα έηε, παξαηεξήζεηο πνπ έγηλαλ θαηά ηε δηάξθεηα ησλ
επηκνξθσηηθψλ κνπ ζεκηλαξίσλ, ζπδεηήζεηο κε εθπαηδεπηηθνχο, θαζψο θαη ην
πξφζθαην έγγξαθν ΑΠ 120885/Γ2/03-09-2013 ηνπ ΥΠΑΙΘ, παίξλσ ηελ
πξσηνβνπιία λα θαηαγξάςσ ζε κνξθή εξψηεζεο-απάληεζεο, ηηο
ζεκαληηθφηεξεο απφ απηέο, ψζηε λα είλαη δηαζέζηκεο ζε φινπο ηνπο
ζπλαδέιθνπο αξκνδηφηεηάο κνπ.
Τν έγγξαθν δελ αλαπιεξψλεη ηηο ζρεηηθέο νδεγίεο ηνπ ΥΠΑΙΘ, πνπ
πεξηιακβάλνπλ θαη δεηήκαηα εθηφο απφ απηά πνπ παξνπζηάδνληαη εδψ. Όπνπ
ρξεηάδεηαη δίλνληαη παξαπνκπέο ζε πεγέο πνπ παξαηίζεληαη ρξνλνινγηθά ζην
ηέινο ηνπ εγγξάθνπ.
1. Σί αιιαγέο ππάξρνπλ ζε ζρέζε κε ηελ πξνεγνύκελε ζρνιηθή
ρξνληά;
Σχκθσλα κε ην πξφζθαην έγγξαθν ΑΠ 120885/Γ2/03-09-2013 ηνπ ΥΠΑΙΘ
(πεγή 4) θαη ηηο ζρεηηθέο αλαθνξέο ζηα έγγξαθα (3) θαη (2), έρνπλ γίλεη
ζεκαληηθέο νξγαλσηηθέο αιιαγέο ζε ζρέζε κε ηε ζρνιηθή ρξνληά 2012-13.
Δπηγξακκαηηθά, γηα ην ζρνιηθφ έηνο 2013-14 δελ δίλεηαη ε δπλαηφηεηα
αλάιεςεο Δξεπλεηηθψλ Δξγαζηψλ απφ εθπαηδεπηηθνχο θιάδσλ ΠΔ02, ΠΔ03,
θαη ΠΔ04, ν θαζεγεηήο πιεξνθνξηθήο απνθηά δηαθξηηφ ξφιν, απμάλνληαη νη
ζρεηηθέο ππνζηεξηθηηθέο θαη επηκνξθσηηθέο αξκνδηφηεηεο ησλ Σρνιηθψλ
Σπκβνχισλ παηδαγσγηθήο επζχλεο ησλ ζρνιείσλ θαη δίλεηαη έκθαζε ζηελ
νξζή αμηνιφγεζε ησλ καζεηψλ.
2. Πόζνη θαη πνηνη εθπαηδεπηηθνί εκπιέθνληαη ζε θάζε Εξεπλεηηθή
Εξγαζία;
Γηα ηε ζρνιηθή ρξνληά 2013-14 νη ζρεηηθέο εγθχθιηνη (πεγέο 4, 2 & 3)
θαζνξίδνπλ φηη ζε θάζε Δξεπλεηηθή Δξγαζία εκπιέθεηαη έλαο κφλν
εθπαηδεπηηθφο, φισλ ησλ θιάδσλ, πιελ ησλ ΠΔ02, ΠΔ03, θαη ΠΔ04. Δπίζεο,
ζχκθσλα κε ηελ (2): «Η αλάζεζε ηνπ Project ζα γίλεηαη ππνρξεσηηθά
ηειεπηαία θαη αθνχ ζα έρνπλ νινθιεξσζεί νη αλαζέζεηο φισλ ησλ άιισλ
καζεκάησλ».
3. Πόζεο Εξεπλεηηθέο Εξγαζίεο κπνξεί λα αλαιάβεη θάζε
εθπαηδεπηηθόο;
Κάζε εθπαηδεπηηθφο κπνξεί λα αλαιάβεη, ηελ επνπηεία θαη θαζνδήγεζε κέρξη

2. δχν ζπλνιηθά εξεπλεηηθψλ εξγαζηψλ (4 ψξεο) πνπ εκπίπηνπλ ζηελ εηδηθφηεηά
ηνπ, γηα ηελ θάιπςε ηνπ δηδαθηηθνχ ηνπ σξαξίνπ, αλεμάξηεηα απφ ηνλ αξηζκφ
ησλ ζρνιείσλ ζηα νπνία ηπρφλ ππεξεηεί (πεγέο 4 & 2).
Ιζρχεη φπσο θαη πέξπζη φηη, νη εθπαηδεπηηθνί πνπ είραλ σο πξψηε αλάζεζε ην
κάζεκα ηεο Τερλνινγίαο ηεο Α΄ ηάμεο ηνπ Γεληθνχ Λπθείνπ (Υ.Α.
118842/Γ2/17-09-2008, ΦΔΚ 1984 Β΄) κπνξνχλ λα αλαιάβνπλ ζπλνιηθά κέρξη
ηέζζεξηο Δξεπλεηηθέο Δξγαζίεο (8 ψξεο), δελ δίλεηαη φκσο πιένλ ε
δπλαηφηεηα ζπλδηδαζθαιίαο Δξεπλεηηθψλ Δξγαζηψλ κε άιινπο ζπλαδέιθνπο.
Δπίζεο, δίλεηαη ε δπλαηφηεηα ζε έλα θαζεγεηή πιεξνθνξηθήο ηνπ ζρνιείνπ,
αληί λα αλαιάβεη ν ίδηνο ηελ επνπηεία θαη θαζνδήγεζε Δξεπλεηηθψλ Δξγαζηψλ,
λα ππνζηεξίδεη ζε ζέκαηα ΤΠΔ, εθ πεξηηξνπήο, ηηο πξαγκαηνπνηνχκελεο
Δξεπλεηηθέο Δξγαζίεο ηνπ ζρνιείνπ, κέρξη ηελ θάιπςε δχν δίσξσλ ηελ
εβδνκάδα θαη λα ιχλεη δεηήκαηα αζθαινχο ζχλδεζεο ηνπ ζρνιείνπ ζην
δηαδίθηπν, ζπλεξγαδφκελνο κε ην Σρνιηθφ Σχκβνπιν Πιεξνθνξηθήο.
4. Πνηα είλαη ε δηάξθεηα πινπνίεζεο ηεο Εξεπλεηηθήο Εξγαζίαο;
Η δηάξθεηα πινπνίεζεο ηεο Δξεπλεηηθήο Δξγαζίαο απφ ηνπο καζεηέο είλαη έλα
ηεηξάκελν (πεγή 4). Γελ πξνβιέπεηαη ε πινπνίεζε Δξεπλεηηθψλ Δξγαζηψλ
εηήζηαο δηάξθεηαο, δίλεηαη φκσο, ππφ πξνυπνζέζεηο, ε δπλαηφηεηα επέθηαζεο
ζέκαηνο ηνπ πξψηνπ ηεηξακήλνπ θαη ζην δεχηεξν ηεηξάκελν. Απηφ κπνξεί λα
δεηεζεί, κφλν ζηελ πεξίπησζε πνπ απαηηείηαη λα δηεξεπλεζνχλ λέα
εξσηήκαηα πνπ πξνέθπςαλ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο πινπνίεζεο ηεο
ζπγθεθξηκέλεο Δξεπλεηηθήο Δξγαζίαο ζην πξψην ηεηξάκελν, αθνχ
νινθιεξσζεί ε εξγαζία ηνπ πξψηνπ ηεηξακήλνπ θαη κεηά απφ έγθξηζε ηνπ
Σρνιηθνχ Σπκβνχινπ Παηδαγσγηθήο Δπζχλεο (4).
Η εκπεηξία έρεη δείμεη φηη νη νκαδηθέο εξγαζίεο κεγάιεο δηάξθεηαο θηλδχλεπαλ
πεξηζζφηεξν απφ ηηο κηθξφηεξεο λα “ραιαξψζνπλ”, ελψ έδηλαλ ηελ εληχπσζε
ζηνπο καζεηέο φηη ζα αμηνινγεζνχλ κφλν ζην ηέινο, δεκηνπξγψληαο έηζη
πξνβιήκαηα ζηα παξαδνηέα, ηελ παξνπζίαζε θαη ηελ αμηνιφγεζε ηνπ πξψηνπ
ηεηξακήλνπ. Δπηπιένλ, ηπρφλ πξνβιήκαηα ζπλεξγαζίαο ησλ καζεηψλ ή
δηάθνξα πξνβιήκαηα πνπ πξνέθππηαλ δηαξθνχζαλ ζε φιε ηε δηάξθεηα ηεο
ζρνιηθήο ρξνληάο, επηβαξχλνληαο εθπαηδεπηηθνχο θαη καζεηέο.
5. Πσο ηνπνζεηνύληαη νη Εξεπλεηηθέο Εξγαζίεο ζην σξνιόγην
πξόγξακκα ηνπ ζρνιείνπ;
Σχκθσλα κε ηα φζα πεξηγξάθνληαη ζην βηβιίν «Η Καηλνηνκία ησλ
Δξεπλεηηθψλ Δξγαζηψλ ζην Νέν Λχθεην», ή «Οδεγφο Δξεπλεηηθψλ Δξγαζηψλ»
(1), θαζψο θαη ζηελ πξφζθαηε ζρεηηθή εγθχθιην (4), νη Δξεπλεηηθέο Δξγαζίεο
πξέπεη λα πινπνηνχληαη ζε Τκήκαηα Δλδηαθέξνληνο 16–20 καζεηψλ, πνπ
ιεηηνπξγνχλ παξάιιεια ζε δίσξε δψλε ζην σξνιφγην πξφγξακκα.
Τν κεγάιν παηδαγσγηθφ πιενλέθηεκα απηήο ηεο ιχζεο είλαη ε δπλαηφηεηα ησλ
καζεηψλ λα επηιέγνπλ ηα ζέκαηα πνπ ηνπο ελδηαθέξνπλ, ζηνηρείν
αλαπφζπαζην ηεο δηδαζθαιίαο κε ηε κέζνδν project. Τν κεηνλέθηεκα, εηδηθά
γηα κεγάια ζρνιεία, είλαη ε ηαπηφρξνλε αλάγθε αμηνπνίεζεο ρψξσλ θαη πφξσλ
ηνπ ζρνιείνπ θαη ε αχμεζε ηεο πνιππινθφηεηαο ζηε δηακφξθσζε ηνπ
σξνινγίνπ πξνγξάκκαηνο ηνπ ζρνιείνπ.
Σε πεξίπησζε πνπ νη ηάμεηο ηνπ ζρνιείνπ δελ επαξθνχλ θαη δελ ππάξρεη άιιε
ιχζε, κπνξνχλ νη Δξεπλεηηθέο Δξγαζίεο λα πινπνηνχληαη αλά ηκήκα γεληθήο
παηδείαο, κεηά απφ έγθξηζε ηνπ Σρνιηθνχ Σπκβνχινπ Παηδαγσγηθήο Δπζχλεο.
Έλα επηπιένλ κεηνλέθηεκα απηήο ηεο επηινγήο, φπσο ε πιεηνςεθία ησλ
εθπαηδεπηηθψλ δειψλεη, είλαη ε δπζθνιία γηα καζεηέο θαη εθπαηδεπηηθνχο, ζηελ
πινπνίεζε Δξεπλεηηθψλ Δξγαζηψλ κε κεγαιχηεξν αξηζκφ καζεηψλ, θαζψο,
εθηφο απφ ζπάληεο πεξηπηψζεηο, ν αξηζκφο ησλ καζεηψλ ησλ ηάμεσλ γεληθήο

3. παηδείαο είλαη κεγαιχηεξνο απφ 20.
Δλεκεξσηηθά, ζε πνιιά ζρνιεία έρεη ιεηηνπξγήζεη κε επηηπρία θαη ε ιχζε ησλ
δχν δσλψλ, ε νπνία πεξηνξίδεη, αιιά δελ ζηεξεί, ην δηθαίσκα ησλ καζεηψλ
ζηελ επηινγή ησλ ζεκάησλ πνπ ηνπο ελδηαθέξνπλ, ελψ ηαπηφρξνλα κεηψλεη
ζην κηζφ ηηο αλάγθεο ζε αίζνπζεο θαη πφξνπο.
6. Πώο γίλνληαη νη πξνηάζεηο θαη νη αλαιήςεηο ζεκάησλ από ηνπο
εθπαηδεπηηθνύο;
Οη ελδηαθεξφκελνη εθπαηδεπηηθνί ηνπ ζρνιείνπ ζηελ αξρή ηεο ζρνιηθήο
ρξνληάο πξνηείλνπλ ζέκαηα Δξεπλεηηθψλ Δξγαζηψλ, πνπ εκπίπηνπλ ζηελ
εηδηθφηεηά ηνπο θαη ν Σχιινγνο Γηδαζθφλησλ ζπδεηά, ηξνπνπνηεί θαη εγθξίλεη
ηνλ αλαγθαίν αξηζµφ ζεµάησλ, ιακβάλνληαο ππφςε ηηο ηπρφλ ηδηαηηεξφηεηεο
ηνπ ζρνιείνπ θαη ηα φπνηα ελδηαθέξνληα ησλ καζεηψλ (4). Οη εθπαηδεπηηθνί
ζέηνπλ ζηε δηάζεζε ηνπ Σπιιφγνπ ζπκπιεξσκέλν ην έληππν «Σρέδην
Υπνβνιήο Δξεπλεηηθήο Δξγαζίαο» (ζπλεκκέλν ζην ΑΠ 120885/Γ2/03-09-
2013), ην νπνίν έρεη αλαδηαηππσζεί ζε ζρέζε κε ην αληίζηνηρν ησλ
πξνεγνχκελσλ εηψλ θαη εθηφο ησλ ζηνηρείσλ ηνπ ζέκαηνο πεξηιακβάλεη θαη
ρψξν γηα ηα ζρφιηα θαη ηηο πξνηάζεηο ηνπ Σρνιηθνχ Σπκβνχινπ Παηδαγσγηθήο
Δπζχλεο, ν νπνίνο «παξέρεη θαηά πεξίπησζε ηελ αλαγθαία ζηήξημε ηφζν θαηά
ηε δηακφξθσζε ησλ ζεκάησλ θαη εξεπλεηηθψλ εξσηεκάησλ πνπ ζα
ππνβιεζνχλ πξνο έγθξηζε απφ ηνπο εθπαηδεπηηθνχο ζηνλ Σχιινγν
Γηδαζθφλησλ, φζν θαη θαηά ηε δηεμαγσγή, επνπηεία ηεο εξεπλεηηθήο
δηαδηθαζίαο θαη ηε ζχλζεζε ηεο γξαπηήο εξεπλεηηθήο έθζεζεο» (4)
Σε αξθεηέο πεξηπηψζεηο ζρνιείσλ, έρεη παξαηεξεζεί, λα ππάξρεη κηθξφηεξε ή
κεγαιχηεξε κνλνκέξεηα ζην είδνο ησλ ζεκάησλ πνπ ηδαληθά πξέπεη λα
αληηπξνζσπεχνπλ θαη ηνπο ηέζζεξηο θχθινπο: α) «Αλζξσπηζηηθέο θαη
Κνηλσληθέο Δπηζηήκεο», β) «Τέρλε θαη Πνιηηηζκφο», γ) «Τερλνινγία θαη
Αλάπηπμε» θαη δ) «Πεξηβάιινλ θαη Αεηθφξνο Αλάπηπμε». Αλ θαη ε δπζθνιία
ζηελ επίηεπμε απηνχ ηνπ ζηφρνπ είλαη ζεκαληηθή, εηδηθφηεξα ηε θεηηλή
ρξνληά πνπ δελ ζα γίλεη αλάιεςε Δξεπλεηηθψλ Δξγαζηψλ απφ εθπαηδεπηηθνχο
ζπγθεθξηκέλσλ εηδηθνηήησλ (4), ν Σχιινγνο Γηδαζθφλησλ πξέπεη λα θάλεη φηη
είλαη δπλαηφλ ψζηε λα ππάξρεη ζεκαηηθή πνηθηιία.
7. Ση πξέπεη λα θάλεη ν εθπαηδεπηηθόο πξηλ ηελ πξώηε ζπλάληεζε κε
ηνπο καζεηέο;
Πξνηείλσ, κεηά ηελ έγθξηζε ηνπ Σπιιφγνπ θαη ηελ αλάιεςε ηνπ ζέκαηνο απφ
ηνλ εθπαηδεπηηθφ θαη πξηλ ηελ πξψηε ζπλάληεζε κε ηνπο καζεηέο, ν
εθπαηδεπηηθφο λα θάλεη έλα γεληθφ αιιά θαη επέιηθην ζηξαηεγηθφ ζρεδηαζκφ
πνπ λα αθνξά θπξίσο ζην κέγεζνο θαη ηνπο γεληθνχο ζηφρνπο ηεο Δξεπλεηηθήο
Δξγαζίαο ζην δηαζέζηκν δηδαθηηθφ ρξφλν. Έλαο απαξάβαηνο θαλφλαο είλαη φηη
ε πξνζπάζεηα ηνπ εθπαηδεπηηθνχ πξέπεη λα αθνξά, ζην πιαίζην ησλ
Δξεπλεηηθψλ Δξγαζηψλ θαη φρη ζην πεξηερφκελν, ην νπνίν πξέπεη λα είλαη απιφ
θαη κηθξφ. Οη Δξεπλεηηθέο Δξγαζίεο πξέπεη λα πξαγκαηνπνηνχληαη ζε φια ηνπο
ηα ζηάδηα ζχκθσλα κε ηα πεξηγξαθφκελα ζηνλ Οδεγφ ησλ Δξεπλεηηθψλ
Δξγαζηψλ (1). Η πξνζπάζεηα πξέπεη λα εζηηάδεηαη ζην λα γίλεη θάηη
κεζνδνινγηθά ζσζηφ, ρσξίο ειιείςεηο, θαη φρη ζηελ έθηαζε ηνπ ζέκαηνο
πξνζζέηνληαο πνιιά εξεπλεηηθά εξσηήκαηα.
8. Ση πξέπεη λα θάλεη ν εθπαηδεπηηθόο θαηά ηηο πξώηεο ζπλαληήζεηο κε
ηνπο καζεηέο;
Πξνηείλσ, θαηά ηηο πξψηεο ζπλαληήζεηο κε ηνπο καζεηέο, ν εθπαηδεπηηθφο λα
θάλεη απαξαίηεηα ηξία πξάγκαηα, λα επαλαδηαπξαγκαηεπηεί ην ζέκα κε ηνπο
καζεηέο, λα εμεγήζεη θαη ζπλδεκηνπξγήζεη κε ηνπο καζεηέο ηε κέζνδν θαη ηα
θξηηήξηα αμηνιφγεζεο θαη λα θξνληίζεη γηα ηε δεκηνπξγία ησλ νκάδσλ ησλ

4. καζεηψλ.
Δθηελέζηεξε παξνπζίαζε ησλ παξαπάλσ ππάξρεη ζηελ ηζηνζειίδα
http://projectktiti.weebly.com, πνπ πεξηέρεη ηηο ζρεηηθέο παξνπζηάζεηο πνπ
έρνπλ γίλεη ζε επηκνξθσηηθά ζεκηλάξηα εθπαηδεπηηθψλ.
Σπλνπηηθά:
Α) ε επαλαδηαπξαγκάηεπζε ηνπ ζέκαηνο είλαη ζεκαληηθή, πξνθεηκέλνπ λα
ελζσκαησζνχλ νη απφςεηο θαη πξνηάζεηο ησλ καζεηψλ, βαζηθή πξνυπφζεζε
ηεο κεζφδνπ project. Σε απηφ ην ζηάδην κπαίλνπλ ηα φξηα θαη νη πεξηνξηζκνί
πξνθεηκέλνπ ην ηειηθφ κέγεζνο ηεο Δξεπλεηηθήο Δξγαζίαο λα θξαηεζεί κηθξφ
θαη πξαγκαηνπνηήζηκν, απφ άπνςε ρξφλνπ, ρψξσλ, πφξσλ θαη
πξναπαηηνχκελσλ γλψζεσλ.
Β) ηα θξηηήξηα αμηνιφγεζεο ζπλδηακνξθψλνληαη απφ ηελ αξρή κε ηνπο
καζεηέο, πξνζαξκφδνληαο θαηάιιεια ηηο γεληθέο ξνπκπξίθεο αμηνιφγεζεο πνπ
πεξηέρνληαη ζηνλ νδεγφ ησλ Δξεπλεηηθψλ Δξγαζηψλ. Με απηφ ηνλ ηξφπν ν
καζεηήο γίλεηαη ζπκκέηνρνο θαη ππεχζπλνο γηα ηηο ππνρξεψζεηο πνπ
αλαιακβάλεη, ζχκθσλα κε ηηο νπνίεο ζα γίλεη θαη ε ηειηθή ηνπ αμηνιφγεζε.
Γ) νη νκάδεο ησλ καζεηψλ πξέπεη λα θαζνξίδνληαη απφ ηελ αξρή, έζησ θαη αλ
δελ απαηηεζεί νκαδηθή εξγαζία ζηηο πξψηεο ζπλαληήζεηο. Ο ηξφπνο
δεκηνπξγίαο ηνπο είλαη πνιχ ζεκαληηθφο θαη ν ηειηθφο ζθνπφο είλαη λα
επηηεπρζεί ηζνδπλακία κεηαμχ ηνπο, ελψ ηαπηφρξνλα θάζε κία απφ απηέο λα
πεξηιακβάλεη καζεηέο θαη πςειφηεξσλ θαη ιηγφηεξν πςειψλ επηδφζεσλ (1).
Δπίζεο ζα πξέπεη λα ηθαλνπνηνχληαη θαη άιια θξηηήξηα πνπ ζρεηίδνληαη κε ηηο
ηδηαηηεξφηεηεο ηεο ζπγθεθξηκέλεο εξγαζίαο ή ηνπ ζρνιείνπ. Ο Οδεγφο ησλ
Δξεπλεηηθψλ Δξγαζηψλ ππνδεηθλχεη ηε δηακφξθσζε ησλ νκάδσλ κε βάζε ηε
ζρνιηθή επίδνζε. Δπηθνπξηθά, πξνηείλσ κηα δνθηκαζκέλε επξχηεξε κέζνδν,
πνπ είλαη λα ζπλ-θαζνξίδνληαη θάπνηα θξηηήξηα απφ εθπαηδεπηηθφ θαη καζεηέο
θαη ζηε ζπλέρεηα νη καζεηέο λα επηιέγνπλ ηηο νκάδεο ηνπο, ρσξίο φκσο λα
παξαβαίλνπλ ηα θξηηήξηα πνπ έρνπλ θαζνξηζηεί (αλ ηεζνχλ ζαλ θξηηήξηα
απνθιεηζηηθά νη επηδφζεηο, ηφηε ε κέζνδνο είλαη απηή πνπ πεξηγξάθεη ν
Οδεγφο, βειηησκέλε κφλν σο πξνο ηε δπλαηφηεηα ησλ καζεηψλ λα επηιέγνπλ
νη ίδηνη ηα κέιε ησλ νκάδσλ ηνπο).
Πξέπεη λα απνθεχγεηαη κε θάζε ηξφπν ε απζαίξεηε δεκηνπξγία νκάδσλ κε
θξηηήξην ηηο ζρέζεηο ησλ καζεηψλ, αθνχ απηφ απνδεδεηγκέλα νδεγεί ζε κε
ηζνδχλακεο νκάδεο, πξάγκα πνπ απνηειεί παηδαγσγηθφ ιάζνο θαη δελ είλαη
ζχκθσλν κε ηα πεξηγξαθφκελα ζηνλ Οδεγφ ησλ Δξεπλεηηθψλ Δξγαζηψλ (1).
Σπληζηάηαη επίζεο λα απνθεχγεηαη ε παξφκνηα ηαθηηθή, ηεο επηινγήο νκάδσλ
απφ ηνπο καζεηέο κε κνλαδηθφ θξηηήξην ην «ελδηαθέξνλ» γηα θάπνην ππνζέκα
κίαο επξχηεξεο Δξεπλεηηθήο Δξγαζίαο, αθνχ πνιιέο θνξέο πίζσ απφ απηφ
βξίζθεηαη κεηακθηεζκέλε ε πξνεγνχκελε πεξίπησζε.
9. Πνηα είλαη ε θαιύηεξε εξεπλεηηθή κέζνδνο θαη πνηό ην θαιύηεξν
νξγαλσηηθό ζρήκα;
Κάζε κέζνδνο έρεη ηα δηθά ηεο πιενλεθηήκαηα θαη ην δηθφ ηεο πεδίν
εθαξκνγήο. Σε πεξίπησζε ζεκάησλ πνπ κπνξνχλ λα αληηκεησπηζηνχλ κε
δηάθνξεο κεζφδνπο απηφ ζα πξέπεη λα ζπλαπνθαζηζηεί κε ηνπο καζεηέο,
ζχκθσλα θαη κε ηηο γλψζεηο/εηδηθφηεηα ηνπ εθπαηδεπηηθνχ.
Σαλ παξάδεηγκα, κία Δξεπλεηηθή Δξγαζία πνπ ζρεηίδεηαη κε ην έζηκν ηεο
θαηαζθεπήο θαη αλχςσζεο κηθξψλ ράξηηλσλ αεξφζηαησλ ζε πεξηνρέο ηεο
Διιάδαο, ζα κπνξνχζε λα αληηκεησπηζηεί κε ηελ Δξκελεπηηθή κέζνδν,
βξίζθνληαο αλαθνξέο ζε πεγέο, εξκελεχνληαο θαη θξίλνληάο ηηο, κε ηε
Γεκνζθνπηθή κέζνδν, κέζσ ηεο δεκηνπξγίαο θαη επεμεξγαζίαο
εξσηεκαηνινγίσλ απφ ηνπο καζεηέο, κε ηελ Πεξηγξαθηθή κέζνδν, κέζσ

5. παξαηήξεζεο θαη αλάιπζεο ησλ ζηνηρείσλ απφ ηηο ζπγθεληξψζεηο θαη ηηο
πηήζεηο ησλ αεξνζηάησλ, ή αθφκα κε ηελ Πεηξακαηηθή κέζνδν, κέζσ ηεο
θαηαζθεπήο θαη κέηξεζεο ζηνηρείσλ πηήζεο πξαγκαηηθψλ αεξνζηάησλ, πνπ
πξνθαλψο ζα απνηειέζνπλ θαη ην ηέρλεκα ηεο ζπγθεθξηκέλεο Δξεπλεηηθήο
Δξγαζίαο. Σε θακία πάλησο πεξίπησζε δελ λνείηαη ζαλ αμηφινγε Δξεπλεηηθή
Δξγαζία ε ζπιινγή απνθνκκάησλ πεξηνδηθψλ ή πιεξνθνξηψλ απφ ην
δηαδίθηπν γηα ην ζπγθεθξηκέλν έζηκν.
Ωο πξνο ηα νξγαλσηηθά ζρήκαηα, πνπ θαζνξίδνπλ ηνπο ηξφπνπο ρσξηζκνχ
ηνπ επξχηεξνπ ζέκαηνο κηαο Δξεπλεηηθήο Δξγαζίαο, παξαηεξείηαη κία
πξνηίκεζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ ζην Οξγαλσηηθφ Σρήκα 2, πνπ νπζηαζηηθά
αλαζέηεη ζε θάζε νκάδα καζεηψλ έλα δηαθξηηφ ππνζέκα ελφο επξχηεξνπ
ζέκαηνο. Αλ θαη ε επηινγή ηνπ Οξγαλσηηθνχ Σρήκαηνο είλαη ζηε δηαθξηηηθή
επρέξεηα εθπαηδεπηηθνχ θαη καζεηψλ, ζα πξέπεη λα γίλεη ε ππελζχκηζε φηη,
φπσο αλαθέξεηαη θαη ζηνλ Οδεγφ ησλ Δξεπλεηηθψλ Δξγαζηψλ (1), «ην Σρήκα
απηφ πξνζθέξεηαη γηα ζέκαηα κεγάιεο επξχηεηαο, ηα νπνία αλαιχνληαη ζε
ππνζέκαηα ζπγθεθξηκέλεο επηζηεκνληθήο εηδηθφηεηαο».
Η επηινγή ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ Σρήκαηνο, κεηαμχ ησλ άιισλ πξνηεηλφκελσλ,
φηαλ δελ ζπληξέρνπλ νη παξαπάλσ ιφγνη, νδεγεί ζε αχμεζε ηνπ θφξηνπ
εξγαζίαο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ, πνπ θαιείηαη λα ζπληνλίζεη ηέζζεξα δηαθνξεηηθά
ζέκαηα, ελψ ζα κπνξνχζε λα απινπνηήζεη ηνλ εθπαηδεπηηθφ ηνπ ζρεδηαζκφ ζε
φθεινο ηεο πνηφηεηαο ηεο εξγαζίαο. Τειηθά θάζε Σρήκα έρεη ηα δηθά ηνπ
ραξαθηεξηζηηθά θαη πξνζθέξεηαη πεξηζζφηεξν ή ιηγφηεξν γηα θάζε Δξεπλεηηθή
Δξγαζία.
10. Πνηεο βαζηθέο αξρέο πξέπεη λα ηεξνύληαη γηα ηελ επηηπρή
πινπνίεζε θάζε Εξεπλεηηθήο Εξγαζίαο;
Πξνηείλσ ηα εμήο:
Α) Πξέπεη λα ηίζεληαη ζπγθεθξηκέλνη ζηφρνη θαη ρξνληθά φξηα γηα απηνχο, απφ
πξηλ.
Β) Πξέπεη λα πεξηνξίδεηαη ην κέγεζνο ηεο Δξεπλεηηθήο Δξγαζίαο θαη λα
απινπνηείηαη σο πξνο ηα εξεπλεηηθά εξσηήκαηα, ε Δξεπλεηηθή Δξγαζία πξέπεη
λα νινθιεξψλεηαη πιήξσο, καδί κε ηα παξαδνηέα, ην ηέρλεκα θαη ηελ
παξνπζίαζή ηεο ζην δηαζέζηκν ρξφλν.
Γ) Πξέπεη λα απαηηνχκε επηζηεκνληθφηεηα / ηεθκεξησκέλεο απαληήζεηο, δε
λννχληαη λα παξνπζηάδνληαη άθξηηεο πιεξνθνξίεο πνπ ζπιιέγνληαη απφ ην
δηαδίθηπν ζαλ απνηειέζκαηα δηεξεχλεζεο, πιεξνθνξίεο πνπ θάπνηεο θνξέο
είλαη εληειψο αλαθξηβείο.
Γ) Πξέπεη λα ζρεδηάδνληαη αιιεινεκπιεθφκελεο δξαζηεξηφηεηεο θαη ξφινη γηα
ηνπο καζεηέο. Απηφο είλαη ν θαζηεξσκέλνο ηξφπνο εκπινθήο θαη ζπλεξγαζίαο
ησλ καζεηψλ θαη ηαπηφρξνλα ε απάληεζε ζε κία απφ ηηο ζπλήζεηο εξσηήζεηο
ησλ εθπαηδεπηηθψλ πνπ ζπλήζσο εθθξάδεηαη ζαλ «πσο ζα θάλσ ηνπο καζεηέο
κνπ λα ζπλεξγάδνληαη;»
11. Πνηα είλαη ηα δεηνύκελα παξαδνηέα ησλ καζεηώλ ζην ηέινο θάζε
Εξεπλεηηθήο Εξγαζίαο θαη πσο γίλεηαη ε αμηνιόγεζε;
Αλ θαη δελ ππάξρνπλ αιιαγέο ζε απηφ ην ζέκα ηα ηειεπηαία δχν ρξφληα
εθαξκνγήο ησλ Δξεπλεηηθψλ Δξγαζηψλ, ε εξψηεζε εμαθνινπζεί λα είλαη
επίθαηξε, θαζψο ππάξρεη αθφκα κηα αδξάλεηα πνπ ζρεηίδεηαη κε ηελ θαηλνηφκα
πξνζέγγηζε ηνπ αληηθεηκέλνπ. „Έηζη, απφ ηα ζηνηρεία πνπ βξίζθνληαη ζηε
δηάζεζε ησλ Σρνιηθψλ Σπκβνχισλ, ζπλάγεηαη φηη πεξίπνπ ην 50% ησλ
εθπαηδεπηηθψλ δελ αθνινπζνχλ ηα πξνβιεπφκελα γηα ηελ αμηνιφγεζε ζηνλ
Οδεγφ ησλ Δξεπλεηηθψλ Δξγαζηψλ (1), ελψ επηπιένλ έρνπλ παξαηεξεζεί
ηδηαίηεξα «αηζηφδνμεο» βαζκνινγίεο.

6. Δπαλαιακβάλεηαη φηη, ζηελ εγθχθιην (4) αιιά φπσο νξίδεηαη θαη ζαθψο ηνλ
Οδεγφ ησλ Δξεπλεηηθψλ Δξγαζηψλ, θάζε νκάδα καζεηψλ (ζπλήζσο
ηεηξακειήο ή πεληακειήο) πξέπεη λα παξαδψζεη ηνπιάρηζηνλ:
α) κία γξαπηή έθζεζε (έσο 8000 ιέμεσλ θαη κε πεξηερφκελα πνπ νξίδνληαη
ζηνλ Οδεγφ)
β) έλα ηέρλεκα (φπσο νξίδεηαη ζηνλ Οδεγφ)
γ) Δπηπιένλ πξέπεη λα παξνπζηάζεη ηελ εξγαζία ηεο θαη λα αμηνινγεζεί γηα ηελ
παξνπζίαζε απηή (ζχκθσλα κε θξηηήξηα πνπ νξίδνληαη ζηνλ Οδεγφ, φπνπ
πεξηγξάθεηαη αλαιπηηθά ν ηξφπνο θαη ηα θξηηήξηα αμηνιφγεζεο φισλ ησλ
επηκέξνπο παξαδνηέσλ)
Απφ ηα παξαπάλσ δχν παξαδνηέα, ηελ παξνπζίαζε θαη φηη άιιν πξφζζεην
παξαδψζεη ε θάζε νκάδα, εμάγεηαη ν βαζκφο ηεο νκάδαο ησλ καζεηψλ. Σηε
ζπλέρεηα κε ζεκείν εθθίλεζεο απηφ ην βαζκφ θαη ιακβάλνληαο ππφςε ηνλ
αηνκηθφ θάθειν ηνπ θάζε καζεηή, ηελ παξαηήξεζε ηνπ εθπαηδεπηηθνχ θαηά
ηελ ψξα ηεο πινπνίεζεο, θαζψο θαη άιια θξηηήξηα πνπ νξίδνληαη ζηνλ Οδεγφ
ησλ Δξεπλεηηθψλ Δξγαζηψλ (1), εμάγεηαη ν αηνκηθφο βαζκφο ηνπ θάζε
καζεηή.
Η βαζκνινγία ησλ καζεηψλ είλαη έλα αθφκε απφ ηα ζέκαηα, πνπ
παξαθνινπζεί ν αξκφδηνο Σρνιηθφο Σχκβνπινο Παηδαγσγηθήο Δπζχλεο (4) θαη
ε νπνία πξέπεη λα είλαη ηεθκεξησκέλε θαη λα αληαπνθξίλεηαη ζηελ επίηεπμε
ησλ θξηηεξίσλ πνπ νξίδνληαη ζηνλ Οδεγφ ησλ Δξεπλεηηθψλ Δξγαζηψλ (1)
12. Πνην ξόιν έρεη ν ζπληνληζηήο ησλ Εξεπλεηηθώλ Εξγαζηώλ;
Δπεηδή γηα ηελ νκαιή ιεηηνπξγία ησλ Τκεκάησλ Δλδηαθέξνληνο απαηηείηαη
κία νξγάλσζε ζην ζρνιείν, θπξίσο ζηε δηαρείξηζε ησλ αηζνπζψλ, ησλ
εξγαζηεξίσλ, ησλ πφξσλ, ησλ ηπρφλ επηζθέςεσλ θηι. ν Σχιινγνο
Γηδαζθφλησλ επηιέγεη έλαλ εθπαηδεπηηθφ κε απηά ηα θαζήθνληα φπσο νξίδεηαη
ζηελ εγθχθιην (4). Ο Σπληνληζηήο είλαη θαη ν κνλαδηθφο αξκφδηνο γηα ηελ
θαηαλνκή ησλ καζεηψλ ζηα Τκήκαηα Δλδηαθέξνληνο ζχκθσλα κε ηελ
πξνβιεπφκελε δηαδηθαζία (επηινγή απφ ηνπο καζεηέο, θιήξσζε θιπ)
Πξνηείλσ, εθηφο απφ ηα θαζήθνληα απηά, ν ζπληνληζηήο λα έρεη κηα
γεληθφηεξε αληίιεςε γηα ηηο πξαγκαηνπνηνχκελεο Δξεπλεηηθέο Δξγαζίεο ζην
ζρνιείν θαη λα θπιάζζεη φια ηα ζρεηηθά έγγξαθα θαη εξγαζίεο, πξνθεηκέλνπ
λα είλαη απηά δηαζέζηκα θαη ζην Σρνιηθφ Σχκβνπιν Παηδαγσγηθήο Δπζχλεο.
13. Ση απαηηείηαη γηα επηζθέςεηο πνπ πξαγκαηνπνηνύληαη ζην πιαίζην
ησλ Εξεπλεηηθώλ Εξγαζηώλ;
Γηα είζνδν αηφκσλ ζην ζρνιείν, πξνθεηκέλνπ λα θάλνπλ θάπνηα παξνπζίαζε
ζηνπο καζεηέο, ηζρχνπλ νη γεληθέο δηαηάμεηο θαη απαηηείηαη άδεηα πνπ
ρνξεγείηαη απφ ην ΥΠΑΙΘ κεηά απφ αίηεζε κέζσ ηεο Γηεχζπλζεο Γ/ζκηαο
Δθπαίδεπζεο.
Γηα επηζθέςεηο καζεηψλ ζε άιινπο, εθηφο ζρνιείνπ, ρψξνπο, ζηα πιαίζηα ησλ
Δξεπλεηηθψλ Δξγαζηψλ, απαηηείηαη, εθηφο απφ ηελ αληίζηνηρε άδεηα
κεηαθίλεζεο απφ ηε Γηεχζπλζε Γ/ζκηαο Δθπαίδεπζεο θαη ζπλαίλεζε ζηε
Γηδαθηηθή Δπίζθεςε απφ ηνλ αξκφδην Σρνιηθφ Σχκβνπιν, φπσο άιισζηε
απαηηείηαη ζε θάζε πεξίπησζε επίζθεςεο ησλ καζεηψλ ζηα πιαίζηα
καζεκάησλ, ζε ρψξνπο εθηφο ζρνιείνπ.
14. Πνηνο αλαιακβάλεη ηελ ςεθηαθή αλάξηεζε ησλ Εξεπλεηηθώλ
Εξγαζηώλ θαη ηη πεξηιακβάλεη απηή;
Καζψο δελ νξίδεηαη ζπγθεθξηκέλν άηνκν πνπ πξέπεη λα αλαιάβεη ηελ εξγαζία
ηεο ςεθηαθήο αλάξηεζεο ησλ Δξεπλεηηθψλ Δξγαζηψλ, επαθίεηαη ζην Σχιινγν
Γηδαζθφλησλ, αθνχ ιάβεη ππφςε ηηο ηδηαηηεξφηεηεο ηνπ θάζε ζρνιείνπ, λα ηελ
αλαζέζεη ζε έλαλ ή πεξηζζφηεξνπο εθπαηδεπηηθνχο.

7. Πξνηείλσ, λα αθνινπζεζεί θαη γηα απηή ηελ πεξίπησζε, ε δηαδηθαζία
αλάιεςεο εμσδηδαθηηθψλ θαζεθφλησλ, πξνζζέηνληαο ηελ ςεθηαθή αλάξηεζε
ησλ Δξεπλεηηθψλ Δξγαζηψλ ζηηο ππφινηπεο εμσδηδαθηηθέο εξγαζίεο ηνπ
ζρνιείνπ.
Σπλήζσο παξαηεξείηαη φηη, ηα ζρνιεία αλαξηνχλ ζην δηαδίθηπν έλα αξρείν ζε
κνξθή powerpoint, πνπ εηνηκάδνπλ νη καζεηέο γηα ηελ ππνζηήξημε ηεο
παξνπζίαζεο ηεο Δξεπλεηηθήο Δξγαζίαο ηνπο. Τν αξρείν απηφ, ηηο
πεξηζζφηεξεο θνξέο, δελ δίλεη πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ηνλ ηξφπν εξγαζίαο
ησλ καζεηψλ, ηε κέζνδν, ηηο πεγέο, ηνλ ηξφπν ζπλεξγαζία ηνπο θαη
γεληθφηεξα δελ εζηηάδεη ζηα ζηνηρεία εθείλα πνπ κπνξνχλ λα είλαη ρξήζηκα γηα
άιινπο καζεηέο θαη εθπαηδεπηηθνχο. Έλα ηέηνην αξρείν κπνξεί πξναηξεηηθά λα
αλαξηεζεί, πξνηεξαηφηεηα φκσο έρεη ε αλάξηεζε ηεο γξαπηήο έθζεζεο θαη
ηνπ ηερλήκαηνο (ςεθηνπνηεκέλε κνξθή) ηεο θάζε νκάδαο, εθφζνλ είλαη
δπλαηφλ. Γηα ιφγνπο πιεξφηεηαο, θάζε Δξεπλεηηθή Δξγαζία ζα ήηαλ θαιφ λα
ζπλνδεχεηαη απφ κία κηθξή πεξίιεςε πνπ ζα δειψλεη ην είδνο ηεο εξγαζίαο,
ηνλ θχθιν ζηνλ νπνίν αλήθεη θαη ηνλ επηδησθφκελν ζηφρν ηεο.
Θα ήζεια γηα κία αθφκα θνξά λα επραξηζηήζσ ηνπο ζπλαδέιθνπο πνπ έρνπλ
αγθαιηάζεη ην αληηθείκελν κε πνιχ αμηφινγα απνηειέζκαηα. Παξά ηηο αξρηθέο
δπζθνιίεο θαη ηνπο πξφζθαηνπο πεξηνξηζκνχο, νη Δξεπλεηηθέο Δξγαζίεο
βξίζθνληαη ζε πνιχ θαιφ δξφκν. Γηα λα ρξεζηκνπνηήζσ ηα ιφγηα ηνπ
Σπλεγφξνπ ηνπ Πνιίηε «... ε πξφζθαηε εκπεηξία ησλ εξεπλεηηθψλ εξγαζηψλ
(projects), ζχκθσλα κε καξηπξίεο ησλ ίδησλ ησλ καζεηψλ, ήηαλ απφ ηηο
πεξηζζφηεξν ελδηαθέξνπζεο παηδαγσγηθέο δηαδηθαζίεο ηνπ ιπθείνπ. Παξείρε
ζηνπο καζεηέο ηε δπλαηφηεηα λα ελεξγνπνηεζνχλ ζε ζεκαηηθά πεδία
ελδηαθέξνληφο ηνπο θαη αθνινχζσο λα παξνπζηάζνπλ θαη λα αληαιιάμνπλ
απφςεηο ζρεηηθά κε ηα πξντφληα ησλ εξγαζηψλ ηνπο.»
Δίκαη ζηε δηάζεζή ζαο γηα νπνηνδήπνηε δήηεκα αξκνδηφηεηάο κνπ, γηα
αληαιιαγή πξνηάζεσλ, γηα αιιεινελεκέξσζε θαη επηθνηλσλία, θαζψο θαη γηα
ηελ ζπκκεηνρή κνπ ζε ελδερφκελεο ελδνζρνιηθέο επηκνξθψζεηο ζηηο
εξεπλεηηθέο εξγαζίεο. Μπνξείηε λα επηθνηλσλείηε καδί κνπ ζην ηειέθσλν ή
ζην e-mail πνπ αλαγξάθνληαη ζηελ αξρή ηνπ εγγξάθνπ.
Γηάλλεο Τδσξηδάθεο
Σρνιηθφο Σχκβνπινο ΠΔ12
(1) ΒΙΒΛΙΟ ΔΚΠΑΙΓΔΥΤΙΚΟΥ «Η Καηλνηνκία ησλ Δξεπλεηηθψλ Δξγαζηψλ ζην
Νέν Λχθεην» ηνπ Ηιία Γ. Μαηζαγγνχξα,
http://digitalschool.minedu.gov.gr/courses/DSGL-A107/
(2) «Υπνινγηζκφο θελψλ θαη πιενλαζκάησλ εθπαηδεπηηθνχ πξνζσπηθνχ
∆επηεξνβάζκηαο
Δθπαίδεπζεο γηα ην ζρνιηθφ έηνο 2013-2014» έγγξαθν ηνπ ΥΠΑΙΘΠΑ αξ.
πξση 70607/∆2/23/05/2013
(3) «Γηεπθξηλήζεηο επί ηεο εγθπθιίνπ ππνινγηζκνχ θελψλ θαη πιενλαζκάησλ
εθπαηδεπηηθνχ πξνζσπηθνχ Γεπηεξνβάζκηαο Δθπαίδεπζεο γηα ην ζρνιηθφ έηνο
2013-2014» έγγξαθν ηνπ ΥΠΑΙΘΠΑ αξ. πξση 72772/∆2/29/05/2013
(4) «Οδεγίεο γηα ηε δηδαζθαιία ηεο Δξεπλεηηθήο Δξγαζίαο (project) ηεο Α΄ θαη
Β΄ηάμεο Γεληθνχ Λπθείνπ θαη Α΄ θαη Β΄ ηάμεο Δζπεξηλνχ Γεληθνχ Λπθείνπ γηα
ην ζρ.έηνο 2013-2014» έγγξαθν ηνπ ΥΠΑΙΘ αξ. πξση 120885/Γ2/03-09-2013