2. Bibliotheek = cultureel archief ≠ neutraal
selectie, ordening, trefwoorden
bv. ‘wereldmuziek’ ‘derde wereld’
Dekoloniseren = koloniale erfenis op onze
kennisvormen erkennen en deconstrueren
Literatuur = dé katalysator waarmee we
ons collectieve geheugen kunnen
beïnvloed en transformeren
3. Community librarians aan zet…
15 tips als introductie op actuele debat als
toolkit voor dekoloniaal denken en doen
Bredere collectie uit persoonlijke selectie
van curatoren - voor ons / door ons
Doel: literaire canon vernieuwen en
verbreden - nieuwe narratieven toevoegen
≠ Vlaamse Congoromans, reisverhalen
(empire adventure stories), geschiedenis,
kunst, antropologie, ‘Afrika themastand’
Toegankelijk programma met
boekenrondleidingen, debatten, open mic,
film, poëzie, workshops voor kinderen… =
betrokkenheid bij collectie
4. Dekoloniseren = macht herverdelen = niet alleen
nieuw publiek opbouwen of personeel diversifiëren
maar ook duurzaam ruimte en medezeggenschap
creëren om instituten en hun werkwijze te
vernieuwen
Resultaten: hoogste aantal leners + uitleningen
66% van de leners - vrouwen voornamelijk tussen
de 20 en 45 jaar - grote respons online
Eigenaarschap bij externe curatoren = agency =
community = publieksvernieuwing en verbreding
Notas do Editor
‘Dekoloniseren is een werkwoord: iedereen kan het in de praktijk brengen in zijn of haar eigen domein. Het is een bewustwordingsproces, dat leidt tot andere manieren van denken en doen.’ ‘Dekoloniseren is geen verhaal van schuld en boete, maar van heling en herstel.’
≠ wegnemen, censureren maar juist, mythes en blinde vlekken opsporen in ons collectieve geheugen -> het contextualiseren en toevoegen aan huidige kennisvormen, literaire/culturele canon.Waarschijnlijk zijn bibliotheken de instellingen die het meest diverse publiek over de vloer krijgen, meer dan eender welk ander cultureel huis. Maar diversiteit vertaalt zich nog niet altijd even goed in het proces van collectievorming, manieren van communiceren, partners die betrokken worden of personeelsbestand etc. Het project Dekoloniseren is een werkwoord is een eerste onderzoek naar hoe we in de bibliotheek structureel ruimte kunnen creëren voor andere narratieven en werkvormen.
Als getuige van een veranderende samenleving, zijn we als bibliotheek verplicht om vragen te stellen over onze neutraliteit als cultureel archief en informatiecentrum. Hoe en waarom krijgt bepaalde kennis prioriteit en autoriteit tegenover anderen? Hoe ordenen en catalogiseren we deze kennisvormen? Wie bepaalt de selectie- en kwaliteitscriteria? En hoe dragen we bij aan een vernieuwing van de canon met verhalen en referentiekaders die er systematisch moeilijk hun toegang tot vinden?
Ondertussen kreeg Muntpunt van heel wat andere bibliotheken de vraag om de lijst beschikbaar te maken. Maar dekoloniseren is in eerste plaats contextualiseren en context is afhankelijk van de lokale realiteit. We raden lokale bibliotheken aan om deze oefening ook te doen met hun eigen lokale curator en commissie. Want dekoloniseren omvat natuurlijk veel meer dan een reeks boeken aankopen. Het gaat om rechtstreekse inspraak creëren en het hef uit eigen handen durven geven op lange termijn.
Toekomst? Uitwerken van algemene guidelines - collectieprofielen - selectiecriteria die ook voor andere bibliotheken als tool kan dienen?
Aanpassing zoektermen / catalografie (bv. wereldmuziek, derde wereld, vrouwenliteratuur etc.)