Presentatie van Erik Kwakkel, Universitair Docent en boekwetenschapper aan de Universiteit Leiden. Op Bessensap, het evenement voor pers en wetenschap, legde hij zijn onderzoek naar de Laatmiddeleeuwse boekenbranche uit aan pers en geïnteresseerden. Zijn belangrijkste stelling: onze moderne boekenbranche is zo'n 200 jaar ouder dan het gedrukte boek. Beschrijving presentatie: Laatmiddeleeuwse boeken werden niet bij uitstek in de kloosters gemaakt. Nieuw onderzoek betoogt dat er vanaf 1200 een goed georganiseerde handel in het boek bestond, waarin manuscripten tegen winst werden geschreven en verkocht. In deze stedelijke wereld van winst en concurrentie zien we de moderne boekenbranche opdoemen. Zowel bij het grote publiek als onder vakgenoten wordt er vanuit gegaan dat het in de middeleeuwen kloosterlingen zijn die bij uitstek boeken produceerden. Dat beeld blijkt alleen te kloppen tot 1200. Daarna werden de kloosters buitenspel gezet door de stedelijke vakhandel. In twee recente publicaties, waarvan een in een nieuw handboek van Cambridge University Press, laat ik zien dat de laatmiddeleeuwse handel in het boek al erg modern is. Frappant is bijvoorbeeld de verbreding van het aanbod. Zo konden er goedkope en dure versies van een boek worden besteld, werd papier geïntroduceerd als aanvulling op perkament en presenteerden kopiisten nieuwe lettertypes. Ook werden er vanaf 1200 marketingstrategieën gebruikt, zoals advertenties en uithangborden. Dit alles is ingegeven door twee economische principes die er in de kloosterwereld niet toe deden, maar die nog steeds courant zijn in de wereld van het boek: concurrentie en het maken van winst.