Макро эдийн засгийн тогтвортой байдал

1. МОНГОЛ УЛСЫН
Макро Эдийн засгийн
тогтвортой байдал

2. Гарчиг
• Дэлхийн өрсөлдөх чадварын индекс
• Монгол улсын макро эдийн засгийн
тогтвортой байдлын судалгаа
• Дүгнэлт
• Ном зүй

3. Макро эдийн
засгийн
үзүүлэлт
Микро эдийн
засгийн
үзүүлэлт
Дэлхийн өрсөлдөх чадварын
индекс

4. Удирдах
ажилчдын
санал
асуулга
Нийтэд ил
тод
мэдээлэл
110
хувьсагч
Дэлхийн өрсөлдөх чадварын
индекс

5. Дэлхийн өрсөлдөх чадварын
индекс
United
States
2010
Switzer
land

6. Дэлхийн өрсөлдөх чадварын
индекс
• Хандив
тусламж
• Байгалийн нөөц
Хүчин зүйлд
тулгуурласан
• Бүтээгдэхүүн
үйлдвэрлэл
• Бүтээгдэхүүний
чанар
Бүтээмжид
тулгуурласан • Онцлог бараа
бүтээгдэхүүн
• Хөдөлмөрийн
хөлс
Шинэчлэлд
тулгуурласан

7. Дэлхийн өрсөлдөх чадварын
индекс
• Монгол улс
96
93
107
98
2011-2012 2012-2013 2013-2014 2014-2015

8. Дэлхийн өрсөлдөх чадварын
индекс

9. Дэлхийн өрсөлдөх чадварын
индекс
• Макро эдийн засгийн тогтвортой байдал

10. Макро Эдийн засаг гэж юу вэ ?
Эдийн засгийн үзэгдлийг улс үндэстний түвшинд авч
судалж байгаа үйл явцыг макро эдийн засаг гэж үзнэ.
1. Үндэсний болон дотоодын нийт бүтээгдэхүүн түүнийг тооцох арга
2. Зах зээлийн нийт эрэлт, нийт нийлүүлэлт
3. Төрийн мөнгө зээлийн бодлого
4. Үндэсний орлогод хэрэглээ ба хуримтлал, хөрөнгө оруулалтын нөлөөлөх нөлөөлөл
5. Төрийн сангийн бодлого
6. Төрийн нийгмийн бодлого
7. Эдийн засгийн өсөлтийн асуудал
8. Эдийн засгийн гадаад харилцаа
9. Төлбөрийн баланс ба валютын ханш

11. Макро Эдийн засгийн тогтвортой байдал
гэж юу вэ ?
Макро эдийн засгийн тогтвортой байдал гэж эдийн засгийн (гарц, хэрэглээ,
Засгийн газрын зардал гэх мэт) гол агрегатууд болон (инфляци, валютын
ханш гэх мэт) эдийн засгийн үзүүлэлтүүд их савлахгүйгээр жигдхэн өсөхийг
хэлнэ.
Тогтвортой эдийн засгийн орчин дараах шинж чанарыг агуулж байдаг.
 Үйлдвэрлэлийн гарцын өсөлт хэлбэлзэл багатай байх
 Инфляци тогтвортой, бага байх
 Зээлийн хүү тогтвортой байх
 Ханшийн тогтвортой байдал
 Төсвийн тогтвортой байдал
 Урсгал тэнцэл тогтвортой байх
http://mof.gov.mn/wp-content/uploads/2013/09/LONG-TERM-GROWTH_MON.pdf

12. Монгол улсын макро эдийн засгийн
өнөөгийн байдал
http://mof.gov.mn/wp-content/uploads/2014/11/Taniltsuulga-2014-10.pdf
1. Үйлдвэрлэлийн гарцын өсөлт хэлбэлзэл багатай байх
Монгол улсын эдийн засгийн өсөлт болон ДНБ тогтвортой
харьцаагаар тодорхойлогддог.

13. Монгол улсын макро эдийн засгийн
өнөөгийн байдал
2. Инфляци тогтвортой, бага байх
Хэрэглээний үнийн түвшний өсөлт буюу инфляци тогтвортой байха
нь удийн засгийн тогтвортой байдлын үзүүлэлт болдог. Монголын
хувьд 2007 онд инфляци 37% хүрээд 2009 онд 1% хүрж байсан
тохиолдол байдаг байна.
http://mof.gov.mn/wp-content/uploads/2014/11/Taniltsuulga-2014-10.pdf

14. Монгол улсын макро эдийн засгийн
өнөөгийн байдал
3. Зээлийн хүү тогтвортой байх
Зээлийн хүү нь зээлдэгчээс төлсөн мөнгөний төлбөрийг хэмждэг. Мөн
бэлэн мөнгөний худалдан авах чадвар инфляцийн түвшнээр буурч
байдаг тул зээлийн хүү дор хаяж эдийн засагт байгаа хөрөнгийн үр
өгөөжийн түвшин дээр инфляцийг нэмсэнтэй тэнцүү байх ёстой.
http://mof.gov.mn/wp-content/uploads/2014/11/Taniltsuulga-2014-10.pdf

15. Монгол улсын макро эдийн засгийн
өнөөгийн байдал
4. Ханшийн тогтвортой байдал
Нэрлэсэн ханш нь нэг мөнгөн тэмдэгт нөгөөд хөрвөх үнийг хэлдэг.
Валютын ханшийн дээш доош өөрчлөлт хэвийн зүйл боловч хэт их
савлах нь нэг талаас валютын эрэлт нийлүүлэлт огцом ихсэх, багасах
буюу удийн засагтаа итгэх итгэл байхгүй байгаагийн илрэл болж нөгө
талаас эдийн засгийн тогтворгүй байдлын илрэл юм.
http://mof.gov.mn/wp-content/uploads/2014/11/Taniltsuulga-2014-10.pdf

16. Монгол улсын макро эдийн засгийн
өнөөгийн байдал
5. Төсвийн тогтвортой байдал
Засгийн газрын зардал нь хэрэглээ, хөрөнгө оруулалт, цэвэр
экспортын хамтаар ДНБ-ийг бүрдүүлдэг. ЗГ-ын зардал их хэмжээгээр
өсч буурах нь макро эдийн засгийн тогтворгүй байдлын илэрхийлэл
болдог.
http://mof.gov.mn/wp-content/uploads/2014/11/Taniltsuulga-2014-10.pdf

17. Монгол улсын макро эдийн засгийн
өнөөгийн байдал
6. Урсгал тэнцэл тогтвортой байх
Урсгал тэнцэл нь нээлттэй эдийн засаг бусад орнуудтай хийсэн
худалдааны цэвэр дүн байдаг. Тогтвортой макро эдийн засгийн орчин
нь тогтвортой урсгалтай байх ёстой.
http://mof.gov.mn/wp-content/uploads/2014/11/Taniltsuulga-2014-10.pdf

18. Дүгнэлт
 Макро эдийн засгийн тогтвортой байдлыг төсвийн тогтвортой байдал
болон инфляци гэсэн хоёр үзүүлэлтээр авсан.
 Монгол Улсын нэгдсэн төсвийн 2014 оны 1 сарыг 10 сартай
харьцуулахад нийт төсвийн алдагдал 212% өссөн.
 ДНБ 2014 оныг 2013 харьцуулахад буурсан.
 ЗГ-ын зардал их хэмжээгээр өсч буурах нь макро эдийн засгийн
тогтворгүй байдлын илэрхийлэл болдог.
 Хэрэглээний үнийн түвшний өсөлт буюу инфляци тогтворгүй байгаа
нь эдийн засгийн тогтворгүй байдлын үзүүлэлт болж байна.
http://mof.gov.mn/wp-content/uploads/2014/11/Taniltsuulga-2014-10.pdf

19. АНХААРАЛ ТАВЬСАНД
БАЯРЛАЛАА!