Giao trinhdutoanxaydungthuchanh

www.dutoan.com
Tủ sách Kinh tế Xây dựng thực hành
Ks. Trần Chiến Thắng
www.dutoan.com – 094.233.1972
Tp. HCM tháng 4 năm 2014
Giáo trình
Dự toán Xây dựng thực hành

2 | dự toán xây dựng thực hành 2014.04
Cuốn sách này là tổng kết những kinh nghiệm gần 20 năm làm dự toán –
viết phần mềm dự toán – giảng dạy – va chạm các tình huống đấu thầu, thanh
quyết toán … của tôi, với mong muốn đem lại cho độc giả những kiến thức thực
tế khi làm dự toán, đấu thầu, thanh quyết toán, áp dụng các văn bản pháp luật và
những việc liên quan.
Tôi viết dưới dạng hỏi đáp, mỗi câu hỏi là một tình huống cụ thể, tập
trung vào các vấn đề thường gặp khi làm dự toán thực tế. Với nhịp sống gấp gáp
hiện nay, tôi cố gắng viết ngắn gọn và cô đọng nhất có thể. Những vấn đề
vướng mắc, các bạn có thể tra khảo trên mạng internet hoặc liên hệ với tôi.
ĐT: 094.233.1972
Email: thangdutoan@gmail.com
Website: www.dutoan.com
Facebook: www.facebook.com/thangdutoan72
Phiên bản online trên blog: www.dutoanonline.blogspot.com
Bố cục cuốn sách này như sau:
Chương 1 Từ bài 1 - bài 3 Khái niệm dự toán Trang 3
Chương 2 Từ bài 4 - bài 9 Tính khối lượng Trang 7
Chương 3 Từ bài 10 - bài 15 Đơn giá thực tế Trang 18
Chương 4 Từ bài 16 - bài 22 Cách quản lý của nhà nước trong
dự toán
Trang 27
Chương 5 Từ bài 23 - bài 32 Đơn giá nhà nước Trang 36
Chương 6 Từ bài 33 - bài 48 Sử dụng máy tính Trang 50
Chương 7 Từ bài 49 - bài 59 Dự toán dự thầu & tiến độ Excel Trang 76
Phụ lục 1 Một số lưu ý khi sử dụng đơn giá, định mức Trang 97
Tài liệu này và tất cả các file định mức – đơn giá và các văn bản liên quan
tới dự toán có thể download tại địa chỉ
https://drive.google.com/folderview?id=0By5DhT7vu8-
7cU5xd2RqZDZZMkk&usp=sharing

CHƯƠNG 1: KHÁI NIỆM VỀ DỰ TOÁN
Bài 1: Dự toán là gì?
Dự toán, đơn giản chỉ là các bảng tính chi phí cần thiết để xây dựng công trình
hoặc hạng mục công trình.
Thông dụng nhất là cách bóc tách khối lượng cho từng công việc một.
VD: Một chủ đầu tư muốn tính dự toán một sân bê tông. Họ sẽ đưa cho bạn bản
vẽ (hoặc các mô tả cần thiết). Trong ví dụ này, sân dài 500m, rộng 300m, gồm
các lớp: Đệm cát đầm chặt dày 600, BT lót đá 4x6 M100 dày 100, BT nền đá
1x2 M200 cắt joint 6x6m. Bảng dự toán như sau:
STT MÃ
HIỆU
TÊN CÔNG VIỆC ĐƠN
VỊ
KHỐI
LƯỢNG
ĐƠN
GIÁ
THÀNH
TIỀN
1 AB.1234 Đắp cát đầm chặt
300x500x0.6
M3 9.000 150.000 1.350.000.000
2 AB.1234 BT lót đá 4x6 M100
300x500x0.1
M3 1.500 600.000 900.000.000
3 AB.1234 BT nền đá 1x2
M200
300x500x0.2
M3 3.000 1.200.000 3.600.000.000
4 AB.1234 Cắt joint 6m x 6m
300x83+500x49
M 49.400 12.000 592.800.000
TỔNG CỘNG 6.442.800.000
Bạn thấy rằng về hình thức, dự toán cũng tương tự một bảng tính tiền (quán ăn,
siêu thị …).
Bạn sẽ tính khối lượng cho từng công việc một, áp giá tương ứng và cộng tổng
lại là xong. Trường hợp các bạn làm dự toán những công trình lớn hơn, phức tạp
hơn (tòa nhà chung cư, cây cầu, nhà máy …) cũng tương tự, tất nhiên là số
lượng công việc và cách tính toán sẽ nhiều và rắc rối hơn.
Lưu ý: Thường càng bóc tách thành nhiều công tác thì dự toán càng chính xác.
Nhưng ta cũng có thể cân nhắc để gộp những công việc liên quan cho thuận tiện
tính toán và kiểm soát hơn.
VD: Ta có thể gộp công tác BT nền và cắt joint lại. Đương nhiên, lúc này
đơn giá sẽ không còn là 1.200.000đ/m3 nữa mà sẽ phải cộng thêm chi phí cắt
joint. Thậm chí có thể gộp cả 4 công việc lại và tính trên cơ sở m2 sân hoàn
thiện (trường hợp này là 6.442.800.000/15.000=429.520đ/m2)

 Với các công trình nước ngoài hoặc tư nhân, họ rất hay gộp các công việc lại
cho gọn. Chẳng hạn công tác cọc khoan nhồi D1000: Nếu bóc tách sẽ có rất
nhiều công việc như khoan cọc, hốt bùn, chở đi, bentonite, cốt thép, bê tông,
vận chuyển máy ... nhưng người ta có thể gộp chung và dự toán theo md cọc
(tất nhiên phải dựa trên cơ sở số liệu từ thực tế để tính ra đơn giá tổng hợp là
bao nhiêu tiền/md cọc).
 Nhưng với các công trình có yếu tố nhà nước thì bắt buộc phải bóc tách chi
tiết để áp đúng đơn giá theo quy định của nhà nước.
 Nhà dân là trường hợp đặt biệt vì dự toán bóc tách chi tiết là quá phức tạp
với cả chủ nhà và nhà thầu nên thường tính theo m2 xây dựng, dù rằng cách
đó không được chính xác và dễ nảy sinh những tranh cãi khi thực hiện.
Bài 2: Dự toán nhà nước
Rất nhiều học viên hỏi: Thày nói thấy rất đơn giản, nhưng dự toán ở công ty em
làm thấy rắc rối và phức tạp hơn nhiều?
Đúng là như vậy. Nhưng việc phức tạp nên tách thành 2 nguyên nhân
1. Phức tạp do công trình lớn, quá nhiều công việc nên tính toán khó khăn.
VD: Một tòa nhà văn phòng hay chung cư có tới cả ngàn đầu công việc. Có
những công việc phải tính toán từ vài trăm cấu kiện (VD: BT dầm mỗi tầng mấy
chục loại nhân với 20 tầng).
2. Phức tạp thứ 2 do cách làm dự toán theo quy định nhà nước hiện nay khá rắc
rối. Những công trình có yếu tố nhà nước đều phải tuân thủ quy định này.
Dự toán (theo đơn giá nhà nước) gồm các bước sau:
2.1. Áp giá theo bộ đơn giá của Sở XD (tỉnh, thành phố) công bố. Công trình
nằm trên địa bàn tỉnh nào thì áp bộ đơn giá tỉnh đó.
2.2. Phân tích vật tư: Áp định mức dự toán do Bộ Xây dựng công bố để tính
xem mỗi công việc sử dụng hết bao nhiêu vật tư.
3.3. Tổng hợp vật tư: Cộng tổng vật tư sử dụng cho toàn bộ công trình rồi áp giá
thực tế để tính tổng giá trị vật tư thực tế (hoặc tính bù giá vật liệu).
3.4. Tổng hợp dự toán: Nhân giá trị nhân công và máy theo đơn giá với hệ số
điều chỉnh theo mức lương mới nhất. Sau đó tính thêm một số chi phí theo quy
định như: chi phí chung, thu nhập chịu thuế tính trước, thuế GTGT, lán trại ...
để được tổng chi phí xây dựng.
3.5. Tổng dự toán: Tính thêm các chi phí thiết bị (nếu có) và chi phí tư vấn -
quản lý dự án. Thường thì chỉ Chủ đầu tư và dự toán thiết kế mới phải làm bước
này. Nhà thầu thì chỉ quan tâm tới tổng hợp dự toán (ở bước 3.4)
Nói chung, dự toán nhà nước phức tạp hơn dự toán thực tế rất nhiều.

Dự toán thực tế (với CĐT là tư nhân hoặc nước ngoài) chỉ cần xong khối lượng
là xong, còn đơn giá là đơn giá thực tế thị trường. CĐT cũng chỉ cần đơn giá
tương đối để kiểm soát, còn giá chính xác được xác định thông qua đấu thầu.
Nhưng đối với công trình nhà nước thì tất cả phải tuân thủ quy định nhà nước.
Phê duyệt phải qua rất nhiều cấp (tư vấn thẩm tra, CĐT, các cơ quan quản lý
khác …) và chỉ cần sai chút xíu là phải chỉnh sửa rất mệt mỏi.
Bài 3: Tại sao phải rắc rối như vậy, tại sao không làm theo kiểu lum-sum
cho nhanh
Đúng là làm dự toán và quản lý theo kiểu nước ngoài (lump-sum) như ở trong ví
dụ của bài 1 rất nhanh, chỉ khối lượng x đơn giá là xong. Thực tế thì các công
trình tư nhân và nước ngoài hiện nay cũng thường tính theo cách này cho đơn
giản và dễ quản lý.
Nhưng với các công trình của nhà nước (vốn ngân sách) hoặc “có yếu tố nhà
nước”, thì chủ đầu tư (và có thể sau này được thụ hưởng) chỉ là người quản lý
vốn của nhà nước, vì vậy nhà nước phải ra rất nhiều quy định để kiểm soát tránh
thất thoát (nhưng thực tế vẫn thất thoát như thường !!!)
Thực ra năm 2007 nghị định 99 và thông tư 05 đã có quy định về việc nhà nước
không quản lý định mức và đơn giá nữa (định mức đơn giá giờ chỉ là công bố
chức không phải ban hành như trước nữa), CĐT là người quyết định và chịu
trách nhiệm, kỹ sư định giá sẽ là người tư vấn giúp CĐT về định mức và đơn
giá ... Nhưng trong thực tế thì cách quản lý "nguyễn y vân", đơn giản là vì
những người thực hiện thà cứ làm đúng theo định mức đơn giá như cũ, nếu có
gì sai sót thì đó là do định mức đơn giá sai, chứ nếu tự mình quyết định nếu xảy
ra cái gì thì mình lại phải chịu trách nhiệm.
VD: Một vài thay đổi về hình thức định mức, đơn giá sau năm 2007:
2005: Ban hành định mức 24 (phần xây dựng), định mức 33 (phần lắp đặt)
2007: Bãi bỏ định mức 24, định mức 33. Công bố định mức 1776 (phần xây
dựng), 1777 (phần lắp đặt) nhưng nội dung y chang ĐM 24 và ĐM 33 (tức là
chỉ thay hình thức ban hành bằng công bố mà thôi)
Ở thành phố HCM, năm 2008 công bố đơn giá 1297, 1298, 1299 thay thế cho
bộ đơn giá xây dựng (103), lắp đặt (104) và khảo sát đã ban hành năm 2006
nhưng do nội dung không có gì thay đổi nên vẫn sử dụng lại các cuốn đơn giá
cũ.
Ở các tỉnh khác tương tự. Một số tỉnh "siêng" tính lại và công bố đơn giá mới,
các tỉnh khác làm giống Tp. HCM, bình mới rượu cũ cho nhanh.
Tóm lại, về đơn giá định mức và cách quản lý của nhà nước, các bạn chỉ cần
nhớ 2 điểm:

1. Cách quản lý của chúng ta hiện nay vẫn theo nguyên tắc của thời bao cấp
(kinh tế kế hoạch, nhà nước kiểm soát mọi chi phí của công trình thông qua các
bộ định mức, đơn giá và các văn bản khác)
2. Về nguyên tắc sau NĐ 99 và TT 05 năm 2007 thì nhà nước đã không quản lý
nữa. Nhưng mọi người vẫn làm theo đúng kiểu cũ cho an toàn, dễ giải trình.

CHƯƠNG 2: TÍNH KHỐI LƯỢNG
Bài 4: Làm sao để bóc tách không bị sót công việc
Khi mới đi làm, tôi cũng được các bậc đàn anh đàn chị đi trước truyền cho
nhiều kinh nghiệm, ví dụ:
- Bóc khối lượng từ dưới lên (từ móng đến mái).
- Bóc theo danh mục cuốn định mức đơn giá.
Nhưng theo tôi, cách làm đúng nhất và tránh được sai sót nhất là: Bóc tách theo
trình tự thi công, tức là làm cái gì tính cái đó.
Với các công trình sửa chữa thì cách này gần như là cách duy nhất hiệu quả, nếu
không bạn sẽ rối tung lên và không biết bắt đầu từ đâu và kết thúc thế nào.
Như vậy, khi được giao tính dự toán một công trình, bạn cứ bình tĩnh:
- Đọc toàn bộ bản vẽ để nắm tổng thể công trình.
- Tìm hiểu những sai sót, những chi tiết bị thiếu trong bản vẽ để mình tính cho
đúng.
- Tìm hiểu về trình tự thi công, biện pháp, tổ chức và kỹ thuật thi công.
- Lập danh sách công việc.
- Cuối cùng mới là bóc tách chi tiết.
Kinh nghiệm của tôi là cứ bình tĩnh làm từng bước như trên, ghi chép bóc tách
ra giấy trước rồi mới nhập vào máy thì lúc đầu sẽ hơi chậm nhưng tổng thời
gian sẽ nhanh hơn và tránh được sai sót hơn so với việc cứ bóc và nhập ngay
vào máy.
Bài 5: Làm thế nào để bóc tách không bị thiếu khối lượng
Bạn nên tính dự toán trên bản vẽ in, và chuẩn bị một số bút chì, bút chì màu, bút
dạ quang.
Nhiều người thích bóc trực tiếp trên bản vẽ CAD, và coi như vậy mới là chuyên
nghiệp. Nhưng thực tế thì ngược lại. Cách bóc trực tiếp trên bản vẽ chỉ phù hợp
với những công trình không lớn lắm, bản vẽ đơn giản, người bóc có thể nhớ
được hầu hết các chi tiết. Còn với những bản vẽ lớn, phức tạp thì bắt buộc phải
tính trên bản vẽ giấy, nếu không sẽ dễ sai sót.
Các bạn nên bóc tách, ghi ra giấy trước, sau đó mới nhập vào máy. Thực ra, với
những bộ bản vẽ lớn, phải lật đi lật lại nhiều thì bắt buộc phải ghi ra giấy chứ
không thể gõ trực tiếp vào máy được.
Bạn có thể sử dụng mẫu sau để bóc tách:

STT TÊN CÔNG VIỆC/DIỄN
GIẢI
ĐV SL DÀI RỘNG CAO K.LG
Bạn hãy in hoặc photo, đóng thành tập (có thể sử dụng giấy nháp cho tiết kiệm).
Các bạn nên bóc ra giấy trước rồi mới nhập vào máy vì khi bóc ra giấy, phát
hiện ra sai sót gì mình có thể quay lại sửa ngay (gạch xóa sửa trên giấy giúp ta
nhớ được ta đã sai và sửa chữa thế nào chứ sửa trên máy thì chỉ còn số cuối
cùng thôi). Vả lại, khi bóc ra giấy rồi nhập vào máy gần như sẽ thành bước kiểm
tra lại khối lượng đã bóc nên số liệu đảm bảo hơn.
Bạn bóc tách, ghi ra giấy, bóc xong cấu kiện nào thì đánh dấu lại (bằng bút chì
hay bút dạ quang) để tránh nhầm lẫn (tính thiếu hay tính trùng)
Chỉ cần ghi kích thước hoặc công thức tính, khi nhập vào máy máy sẽ tính khối
lượng và cộng tổng
Bạn để ý, bản vẽ A2 không rõ chi tiết, tôi phải in thêm một số mặt bằng khổ A1.
Khối lượng bóc tách được ghi ra giấy nháp nhưng chỉ ghi kích thước, sau này
nhập vào máy thì máy tự nhân. Cái này tôi đã quen nên không cần kẻ bảng như
trên mà làm trên giấy nháp trắng.
Mỗi khi tính xong một mảng tường, tôi dùng bút dạ quang đánh dấu. Như vậy
sẽ tránh được sai sót hoặc tính trùng lắp.

Bài 6: Kiểm tra khối lượng tính toán
Một số mẹo giúp bạn kiểm tra khối lượng đã tính hoặc kiểm khối lượng người
khác tính toán.
1. Chú trọng những khối lượng có giá trị lớn: Những công việc có giá trị lớn
nếu bị sai thì sai số sẽ lớn nên cần chú ý kiểm tra kỹ hơn. Tất nhiên những công
việc có giá trị nhỏ vẫn phải cẩn thận nhưng lỡ có sai thì sai số cũng nhỏ hơn.
2. Kiểm tra bằng cách so sánh tương quan các khối lượng: Hầu hết các công
việc có mối tương quan với nhau. Chẳng hạn khối lượng đà và sàn thường hơn
kém nhau không nhiều. Trường hợp bạn thấy khối lượng BT đà lớn gấp vài lần
sàn hoặc ngược lại thì phải kiểm tra lại (có thể làm sàn căng cáp thì sàn lớn hơn
đà nhiều, hoặc làm dầm ô vuông thì KL dầm lớn hơn sàn nhiều vẫn hợp lý)
3. Kiểm tra bằng cách so sánh giá trị các công tác: Chỉ kiểm tra được sau khi
đã áp giá. Tương tự như trên, các công tác có mối tương quan với nhau và dựa
vào việc so sánh giá trị của chúng có thể tìm được sai sót. VD: giá trị ván khuôn
đà và sàn thường tương đương với giá trị BT đà, sàn. Trường hợp bạn thấy giá
trị ván khuôn sàn lớn hơn BT sàn rất nhiều thì có khả năng bạn chưa chia diện
tích ván khuôn cho 100 (vì đơn giá nhà nước là 100m2).
4. Kiểm tra bằng cách so sánh tổng giá trị hạng mục: Cũng kiểm tra sau khi
đã áp giá. Các hạng mục cũng có mối tương quan với nhau, chẳng hạn giá trị
phần móng bằng khoảng 20-30% tổng giá trị công trình, phần BTCT thân
khoảng 30-40%, phần hoàn thiện khoảng 30-50% tùy công trình. Nếu có những
bất thường, bạn kiểm tra lại có thể có sai sót.
5. Kiểm tra dựa trên suất đầu tư: Chẳng hạn nhà văn phòng hiện nay khoảng
8tr-10tr/m2XD, nhà chung cư khoảng từ 6tr-8tr/m2XD, chung cư cao cấp từ
10tr-18tr/m2XD, sân đường BT khoảng 500.000-700.000đ/m2XD v..v.. Sau khi
tính được tổng giá trị công trình, bạn tính suất đầu tư (trên mỗi m2, md ...) để so
sánh xem giá trị đó đã hợp lý chưa.
Bài 7: Một số lưu ý khi tính khối lượng
1. Lưu ý tách các khối lượng đơn giá khác nhau: Các công tác có tính chất
khác nhau thì đơn giá cũng khác nhau. VD: Tô tường dày 2cm thì đơn giá cao
hơn tô dày 1,5cm. Khi tính khối lượng, bạn phải tách ra để sau áp giá cho đúng.
Hoặc có nhiều công tác phân chia theo chiều cao – càng lên cao đơn giá càng
tăng. Hồi đầu mới làm tôi cũng không để ý, tính gộp khối lượng các công tác
mà không chia theo chiều cao, sau áp giá không được lại phải loay hoay tách ra,
rất mất thời gian.
Bạn hãy căn cứ vào cuốn định mức hoặc đơn giá để biết cách chia tách cho hợp
lý.

Đối với công trình nhà nước thì bạn phải tuân thủ cách chia tách theo bộ ĐG
ĐM, nhưng với công trình tư nhân và nước ngoài thường người ta không chia
tách quá chi tiết như vậy mà gộp những công tác đơn giá không khác biệt nhiều
lắm cho dự toán đỡ dài dòng. VD: ĐG nhà nước tách BT cột, dầm, sàn, cầu
thang, lanh tô nhưng với dự toán thực tế, họ có thể gộp chung tất cả khối lượng
BT toàn công trình tính 1 đơn giá cho giản tiện và dễ kiểm soát (tất nhiên, đơn
giá sẽ là đơn giá trung bình).
2. Chú ý đơn vị tính: ĐGĐM nhà nước có nhiều công việc có đơn vị rất
“buồn cười”: Ván khuôn đơn vị là 100m2 (tại sao không là m2 hay 1000m2),
đào đắp đất bằng máy đơn vị là 100m3, lợp mái tôn đơn vị cũng là 100m2, đóng
cừ tràm đơn vị là 100md. Với những công việc này, khi tính khối lượng bạn
phải nhớ tính cho phù hợp với đơn vị. Chẳng hạn, ván khuôn thường tính ra m2,
sau đó phải chia cho 100 để được đơn vị là (100m2). Cừ tràm sau khi tính ra số
cây thì phải nhân (*) với chiều dài mỗi cây rồi chia (/) cho 100 thì mới được
đơn vị là 100md
Những người mới làm dự toán hay bị sai ở chỗ này, làm giá trị dự toán tăng vọt
và thường loay hoay không biết tại sao để điều chỉnh cho đúng.
3. Sai số: Trong xây dựng, sai số tương đối lớn, hơn nữa do ảnh hưởng của
điều kiện thi công nên nhiều khi khối lượng thi công có khác biệt với khối
lượng hình học.
Tất nhiên, nếu tính được khối lượng chính xác là tốt nhất, nhưng nhiều khi phải
chấp nhận sai số hoặc tính trừ hao cho thi công
VD1: Bạn phải tính khối lượng xây bậc tam cấp hình uốn lượn rất đẹp. Nếu
muốn tính chính xác thì phải sử dụng các kiến thức vi phân, tích phân v..v..
Nhưng thực ra việc đó không cần thiết lắm, vì giá trị phần này so với tổng công
trình không lớn, khi thi công chưa chắc người thợ đã làm được chính xác như
bản vẽ (xây rồi phải đẽo gọt …) nên thường tôi tính theo đường trung bình,
chấp nhận sai số và nên tính dư một chút so với kích thước hình học.
VD2: Ở trên tường, có để thêm các lỗ thông gió 150x150. Về nguyên tắc, chỗ
nào không xây thì phải trừ đi. Nhưng trong trường hợp này, nếu để các lỗ thì
chưa chắc đã giảm được chi phí, so với việc xây thẳng qua. Vì khi để lỗ, người
thợ không những không giảm được công xây mà còn tăng lên do phải đo đạc,
chặt gạch … Vì vậy, trường hợp để các lỗ nhỏ, có thể không cần thiết phải trừ.
VD3: Tính khối lượng lót nền.
Trường hợp các cột ở giữa nhà và cạnh nhà, có thể không cần trừ, tương tự
trường hợp xây tường ở trên vì khi cắt gạch để lót thì công tốn hơn, gạch hao
hụt hơn mà viên cắt ra phải bỏ chứ ít khi dùng lại được vào chỗ khác.

Nếu nền có cạnh xéo hoặc bo tròn thì cũng không cần áp dụng công thức hình
học chính xác mà có thể tính với cạnh lớn nhất, vì chỗ gạch cắt ra cũng không
thể sử dụng lại được
Bài 8: Trăm nghe không bằng một thấy/Trăm thấy không bằng một ... sờ
Lý thuyết bao nhiêu cũng không bằng làm thực tế. Bạn làm ví dụ sau, và qua ví
dụ này, bạn có thể hiểu thêm được cụ thể cách tính toán.
Tính khối lượng dự toán hệ thống móng như sau.

Bạn có thể download file bản vẽ này tại http://dutoan.com/files/BV-mong.zip
Hướng dẫn:
Bạn hãy làm từng bước như sau:
1. Đọc bản vẽ: Thực ra với công trình nhỏ xíu này thì bạn lướt qua là nhớ.
Nhưng bạn nên tập làm theo bài bản để sau gặp những công trình lớn bạn sẽ làm
nhanh hơn.
Ở bước này, bạn đọc để hiểu các thông số bản vẽ, ghi chú những điểm cần lưu ý
để lúc tính khối lượng cho nhanh và chính xác.
2. Tìm hiểu các sai sót: Các thiết kế lớn thường có sự kết hợp rất nhiều bộ
phận nên sai sót gần như không tránh khỏi. Chúng ta phải tìm hiểu để điều
chỉnh các sai sót đó nếu không dự toán sẽ sai.
Trong ví dụ này, tôi cố tình đưa vào một vài sai sót, ví dụ như kích thước móng
M1, chi tiết thép, cổ cột, cốt đất tự nhiên ... bạn phải tìm hiểu và ghi chú để tính
cho đúng.
3. Tìm hiểu về trình tự thi công và biện pháp tổ chức thi công có ảnh hưởng
tới khối lượng. Với những công trình lớn thì biện pháp thi công sẽ ảnh hưởng
nhiều tới khối lượng và giá. Với công trình này thì có lẽ chỉ lưu ý là phải đào
đất thì mới làm được móng (liệu có ai quên tính khối lượng đào đất không nhỉ)
4. Lập danh sách công việc: Bạn sẽ liệt kê các công việc cần làm. Thường tôi
lập theo trình tự thi công (làm cái gì tính tiền cái đó) là dễ kiểm soát và đỡ sai
sót nhất.
Danh sách công việc bạn xem ở file bài giải.
5. Tính khối lượng: Bạn áp dụng công thức tính diện tích và thể tích. Khối
lượng xem ở file bài giải.
Bài 9: Bài giải
Lười định gõ nhưng cuối cùng vẫn phải viết tay cho thật hơn. Nắn nót mãi. Dễ
phải hơn chục năm gõ phím chứ không viết gì bằng bút rồi.

Bạn để ý ở phần 5 (tính khối lượng), tôi chỉ bóc tách kích thước từ bản vẽ thôi.
Vì trong phần mềm đã có chức năng tính khối lượng và chỉ cần nhập kích thước
mà thôi.
Ngoài ra, tôi chỉ ghi kích thước chi tiết cho công việc đào đất. Các công việc
sau sử dụng lại các kích thước trên, và trong Excel thì chỉ cần link công thức là
xong (đó là một lợi thế rất lớn của phần mềm Excellent! chạy trực tiếp trong
Excel của chúng tôi).
Ở bảng này, tôi làm quen rồi nên chỉ ghi vắn tắt đủ để hiểu. VD: BT cổ cột, mỗi
móng có 1 cột, cao 1.1m và kích thước là 0.3x0.3 nên tôi ghi như trên cho ngắn
gọn.
Bảng tính khối lượng sau khi đã nhập vào máy. Chúng tôi đã xóa kết quả, bạn
có thể tự tính lại nếu muốn.

Các bạn cũng lưu ý là chúng tôi tận dụng tối đa khả năng link công thức của
excel. Ở công thức tính ván khuôn, tôi link công thức tới kích thước móng, rồi
kích thước móng lại link với các ô ở trên nữa. Nếu kích thước móng thay đổi,
bạn chỉ cần đổi ở ô trên cùng, tất cả các con số khác sẽ nhảy theo.

CHƯƠNG 3: ĐƠN GIÁ THỰC TẾ
Bài 10: Áp giá
Vậy là bạn đã tính được khối lượng. Xin chúc mừng. Nhưng đoạn đường phía
trước vẫn còn dài lắm.
Bây giờ chúng ta sẽ áp giá.
1. Nếu bạn làm dự toán tư nhân hoặc nước ngoài, hãy áp giá thực tế. Tuyệt
đối không được áp giá theo kiểu nhà nước, có thể bạn sẽ rớt từ vòng gửi xe vì
dự toán nhà nước vô cùng lằng nhằng và rắc rối, họ sẽ không đủ thời gian để
tìm hiểu đâu.
Ngoài ra, bạn có thể cân nhắc gộp những công việc liên quan lại cho dự toán
ngắn gọn và dễ theo dõi hơn.
Vẫn ví dụ móng, tôi làm theo kiểu dự toán báo giá theo đơn giá thực tế.
Kinh nghiệm khi báo giá các công trình tư nhân hoặc nước ngoài, càng ngắn
gọn và dễ hiểu càng dễ trúng thầu. Ngược lại, công trình nhà nước thì phải in
thật hoành tráng, nhiều bảng biểu, cataloge ... thì mới là ngon (nhưng thực ra
bên trong chẳng có gì)
2. Nếu bạn làm công trình có yếu tố nhà nước, sẽ phải áp giá theo đơn giá
nhà nước và gồm các bảng biểu:
- Bảng dự toán chi tiết (áp đơn giá tỉnh hoặc thành phố nơi đặt công trình)
- Bảng phân tích vật tư (phân tích theo định mức nhà nước)
- Bảng tổng hợp vật tư (áp giá theo đơn giá vật tư thực tế)
- Bảng tổng hợp dự toán (tổng VL, NC, M và tính thêm CPC, TNCTTT, VAT,
lán trại)
- Bảng tổng dự toán (tổng các hạng mục, tính thêm CP thiết bị, CP quản lý và tư
vấn, CP dự phòng)

Chi tiết về dự toán nhà nước vui lòng xem từ bài 16
Bài 11: Đơn giá lấy ở đâu vậy thày? Làm sao biết giá đó làm có lời? Làm
sao biết giá đó có quá cao không?
Biết ngay là sẽ hỏi câu đó mà. Câu trả lời là: KINH NGHIỆM. Và để có kinh
nghiệm, các bạn sẽ phải trả giá nhiều.
Nhưng tôi sẽ chỉ cho các bạn cách tính toán để việc trả giá ít đi. Nhớ mời tôi bia
nhé?
Đầu tiên, các bạn sẽ phải tính được giá thành công việc. Thành phần hao phí của
các công việc là:
a. Vật liệu: Bạn sẽ phải sử dụng kinh nghiệm (lại kinh nghiệm!) để xác định
hao phí vật tư cho công việc. Nếu chưa biết, có thể tham khảo những người có
kinh nghiệm hoặc sử dụng định mức nhà nước (nói chung sử dụng định mức
nhà nước thì phải điều chỉnh nhiều vì định mức nhà nước được lập từ lâu, theo
tiêu chuẩn Liên xô và ít/chậm được thay đổi)
VD: Xây tường gạch ống dày 10cm VXM M75 sẽ phải sử dụng (1m2):
+ 70 viên gạch
+ 8 kg xi măng
+ 0.03 m3 cát
(Lưu ý, định mức này tôi dựa theo định mức nhà nước nhưng tăng lên nhiều
theo thực tế)
b. Nhân công: Theo kinh nghiệm hoặc đơn giá khoán. VD: Đơn giá khoán hiện
nay trên thị trường (tp. HCM) khoảng 45.000đ/m2, tương đương với 0.2
công/m2
c. Máy thi công: Tương tự, tính hao phí máy cho mỗi đơn vị khối lượng. Tuy
nhiên, trong thực tế, việc tính toán chi li ca máy cho mỗi đơn vị cũng tương đối
khó khăn, ví dụ khi đưa máy tới nhưng vướng mặt bằng thi công được một hai
ngày rồi ngưng, để máy đó ... Vì vậy, nhiều loại máy không tính theo định mức
cho từng công việc mà lập bảng cho cả công trình sau đó phân bổ vào công việc
theo tỷ lệ %.
d. Chi phí chuẩn bị thi công: Cổng hàng rào, văn phòng, điện nước, đồng phục
... Sẽ tính cho toàn bộ công trình và phân bổ theo tỷ lệ %
e. Chi phí quản lý: Lương cán bộ công trường, phân bổ chi phí quản lý công
ty, văn phòng phẩm, chi phí tài chính, tiếp thị ... Cũng tính cho toàn công trường
và phân bổ theo tỷ lệ %
Cộng tổng các chi phí trên sẽ được giá thành công việc.
Sau đó bạn tính thêm lợi nhuận để được giá dự thầu.

Vậy lợi nhuận tính như thế nào là hợp lý? Câu trả lời là không có con số nào là
hợp lý cả mà hoàn toàn phụ thuộc vào thị trường, cạnh tranh ...
Chẳng hạn, công ty bạn đang có nhiều công trình và có dấu hiệu hơi vượt quá
năng lực đáp ứng về nhân lực, tài chính ... thì có thể bạn tính lợi nhuận cao.
Trúng thì lời nhiều, trượt thì cũng không sao.
Nhưng nếu công ty đang dần bàn giao các công trình và chưa có công trình gối
đầu, có thể bạn phải chấp nhận một tỷ suất lợi nhuận thấp để lấy công trình nuôi
lính. (nhiều khi phải chấp nhận lợi nhuận là 0%)
Bài 12: Thấy mông lung quá thày? Thày cho ví dụ được không?
Chúng ta làm với công việc đóng cừ tràm cho đơn giản:
a. Vật liệu:
+ Mua cừ: 20.000đ/cây
+ Hao hụt (chặt, gẫy ...) 5%: 1.000đ
+ Vật tư phụ (giáo, ván, dây ...) 5%: 1.000đ
b. Nhân công: Khảo sát giá bên ngoài họ nhận đóng: 10.000đ/cây (họ phải
mang vồ đóng, rìu chặt và những dụng cụ cầm tay khác)
c. Máy: Không
Cộng chi phí trực tiếp: 32.000đ/cây
d. Chi phí chuẩn bị: Bạn tính ở bảng khác rồi phân bổ, ví dụ là 5%: 1.600đ/cây
e. Chi phí quản lý: Cũng tính ở bảng khác rồi phân bổ, ví dụ là 10%:
3.200đ/cây
Giá thành: 36.800đ/cây
Lợi nhuận: Tùy bạn cân nhắc, ví dụ lấy là 10%: 3.680đ/cây
Như vậy, tổng đơn giá: 40.480đ/cây
Lưu ý, khi bạn đấu thầu công trình tư nhân hoặc nước ngoài, ít khi họ yêu cầu
giải trình tính toán đơn giá. Việc tính toán này chỉ để bạn biết và kiểm soát chi
phí - lợi nhuận mà thôi.Bạn hoàn toàn có thể tăng giảm giá trị này. Chẳng hạn,
có thể tính 40.000đ/cây cho chẵn.
Ghi chú: Thường công trình nhà nước thì tính thuế VAT vào đơn giá. Công
trình tư nhân và nước ngoài hay tính đơn giá trước thuế, sau khi cộng tổng rồi
mới tính thêm VAT.
Thường người ta dùng Excel hoặc sử dụng phần mềm và lập bảng tính cho
nhiều đơn giá.

Bài 13: Chi phí chuẩn bị là gì? Cách tính như thế nào?
Các công trình nhà nước thường áp dụng một tỷ lệ cứng nhắc cho các chi phí
gián tiếp, ví dụ lán trại là 1%, chi phí chung (quản lý) là 6.5% và thu nhập chịu
thuế tính trước (lợi nhuận) là 5.5% [với công trình dân dụng, loại công trình
khác thì tỷ lệ sẽ khác]
Việc này sẽ dẫn đến tình trạng là công việc có giá trị vật tư cao thì các chi phí
gián tiếp này cao ngất. Chẳng hạn cùng là lắp bồn cầu, nhưng lắp loại 2tr thì
CPGT chỉ vài trăm ngàn, nhưng lắp loại 20tr thì CPGT là vài triệu mà tính chất
công việc không khác nhau nhiều.
Các công ty tư nhân thường tách chi phí chuẩn bị ra thành bảng riêng. Việc này
sẽ giúp bảng tính toán sát với thực tế nhất. Đồng thời, CĐT cũng dễ dàng kiểm
soát được công việc của nhà thầu.
VD: Trong chi phí chuẩn bị, có tính máy phát điện. Nhưng nhà thầu không thực
hiện thì CĐT có quyền cắt chi phí này hoặc việc không trang bị máy phát điện
làm ảnh hưởng tới tiến độ hoặc chất lượng công trình thì nhà thầu sẽ phải hoàn
toàn chịu trách nhiệm ...
Mỗi dạng công trình, mỗi chủ đầu tư sẽ có những bảng tính CPCB khác nhau.
Bạn có thể tham khảo ví dụ sau để áp dụng

Lưu ý: Bạn tính bảng này, rồi phân bổ vào đơn giá từng công việc như VD ở bài
12, nhưng bạn cũng có thể không tính chi phí chuẩn bị này ở mỗi công việc mà
tính ở bảng riêng.
Hiện nay một số công ty xây dựng lớn như An Phong, CotecCons, Hòa Bình
đều tách chi phí chuẩn bị và tính trong bảng riêng.
Bài 14: Chi phí quản lý là gì? Cách tính như thế nào
Nói thật, mấy cái này kế toán rành hơn tôi. Bạn có thể hỏi kế toán và nhờ họ liệt
kê các khoản chi phí để tính cho sát (nhưng nếu bạn là nhân viên mới thì có
nhiều khoản chi ABC gì đó bạn sẽ không được biết đâu)
Bảng này tôi liệt kê những chi phí phổ biến, bạn tham khảo để tính toán.

Bài 15: Phần mềm dự toán giá thành
Người ta có thể làm bằng Excel (tạo từng công thức) hoặc tận dụng phần mềm
dự toán (nhà nước) rồi chỉnh sửa số liệu để thành dự toán giá thành. Nhưng các
cách này lâu và dễ sai sót.

Ở đây, tôi giới thiệu với các bạn maxPRO, một phần mềm chuyên dụng tính giá
thành và lợi nhuận công trình. Ở trong phần mềm đã có sẵn định mức thi công
và được lập trình sẵn để tính giá thành nên các bạn có thể làm dự toán giá thành
rất nhanh.
B1: Bạn copy hoặc nhập công việc, khối lượng. maxPRO vẫn mượn mã hiệu
định mức nhà nước để nếu bạn có dự toán nhà nước thì chỉ cần copy vào là
xong.
Nếu công việc nào khoán, bạn nhập vào giá khoán. Nếu không bấm F9 để phần
mềm lấy định mức và tính sang bảng phân tích đơn giá.
Bạn lưu ý, định mức và đơn giá đều là ĐMĐG thực tế.
Trong các bài học trước, tôi chỉ phân chi phí làm 2 loại là chuẩn bị và quản lý.
Nhưng trong phần mềm này phân chia chi tiết hơn thành 5 loại chi phí. Các chi
phí này đều là (dự trù) chi phí thực tế. Sau khi tính được tổng sẽ phân bổ cho
các công việc theo tỷ lệ %

Sau khi tính được đơn giá, PM sẽ đưa vào bảng dự toán để tính dự toán giá
thành (bảng đầu tiên).

CHƯƠNG 4: CÁCH QUẢN LÝ CỦA NHÀ NƯỚC
Bài 16: Cách quản lý của nhà nước trong dự toán
OK, vậy là bạn đã tính được giá thành và báo giá thực tế.
Giờ chúng ta sẽ sang phần dự toán kiểu nhà nước.
Nhắc lại bài 3 một chút:
- Năm 2007, nhà nước đã ra NĐ 99 và TT 05, quy định rằng nhà nước không
còn quản lý định mức và đơn giá như trước nữa. Tất cả định mức đơn giá đã ban
hành đều bị bãi bỏ, và công bố các ĐMĐG thay thế (thực chất ruột vẫn vậy).
- Nhưng trong thực tế, không dựa vào định mức đơn giá thì biết dựa vào đâu?
Nên dự toán nhà nước vẫn làm y chang như trước mà không có thay đổi gì.
Hiện tại, văn bản chính hướng dẫn việc quản lý chi phí xây dựng là thông tư
04/2010/TT-BXD của Bộ Xây dựng, hướng dẫn thi hành nghị định
112/2009/NĐ-CP.
Bạn nên đọc kỹ 2 văn bản này để áp dụng cho đúng. Riêng phần tôi, thú thật tôi
cũng chỉ lướt qua những phần cần thiết, vì càng đọc càng rối, càng thấy hình
như cách mình tính bây giờ là ... sai.
Tuy nhiên, đúng sai gì tôi cũng hướng dẫn các bạn cách làm hiện nay, vì mọi
người đều làm thế cả.
Nhà nước quản lý chi phí xây dựng qua các công cụ:
- Các bộ định mức dự toán: Đây chính là quy định của nhà nước về các hao
phí vật liệu, nhân công, máy thi công như đã đề cập ở phần giá thành. Khác ở
chỗ lúc trước bạn tự tính, giờ nhà nước quy định. Định mức do Bộ Xây dựng
công bố và sử dụng trên toàn quốc
- Các bộ đơn giá XDCB khu vực: Mỗi tỉnh, thành phố sẽ tính và công bố bộ
đơn giá trên địa bàn tỉnh mình. Đơn giá sẽ được tính bằng cách lấy định mức
nhân với giá vật liệu, nhân công, máy tại thời điểm làm cuốn đơn giá.
- Các bảng giá vật tư thực tế: Giá vật tư luôn thay đổi theo thị trường nên đơn
giá không còn đúng, ngay cả khi vừa ra khỏi nhà in. Vì vậy, phải cập nhật giá
vật tư theo thực tế. Các bảng giá này do Sở Xây dựng công bố.
- Các văn bản điều chỉnh nhân công và máy thi công: Tương tự vật tư, nhân
công và máy cũng thay đổi (thường là tăng). Vì vậy, nhà nước phải ra các văn
bản, thường là cho lấy nhân công và máy thi công trong đơn giá nhân với hệ số.
- Các văn bản khác liên quan: Có rất nhiều thứ liên quan, và mỗi địa phương
đều có quyền ra các văn bản can thiệp vào cách tính toán. Vì vậy nên nhìn
tưởng như có sự thống nhất (đều do Bộ Xây dựng quản lý) nhưng thực ra rối
như gói thuốc lào. Một số văn bản hay sử dụng là định mức tư vấn và QLDA

(957/QĐ-BXD do Bộ Xây dựng công bố), NĐ 85 hướng dẫn luật đấu thầu,
Nghị định 15/2013 về quản lý chất lượng công trình xây dựng ...
Bài 17: Định mức
Qua các bài về tính giá thành, các bạn đã biết định mức là gì rồi.
Định mức chẳng qua là mức hao phí về vật liệu, nhân công, máy thi công để
thực hiện được một đơn vị công tác nào đó.
Chẳng hạn, để đổ được 1m3 BT (trộn tại công trường), phải dùng hết 350kg
XM, 0.9m3 đá 1x2, 0.5m3 cát; 1.6 công lao động, 0.1 ca máy trộn, 0.1 ca máy
đầm.
Nhưng bạn nên lưu ý điểm khác biệt giữa cách quản lý kiểu thị trường [tư bản]
và kế hoạch [XHCN]
- Kiểu thị trường, định mức đơn giá là do bản thân đơn vị thi công hoặc thuê các
đơn vị tư vấn tính toán để họ sử dụng. Như vậy, định mức được cập nhật theo
thực tế rất nhanh nhưng do mạnh ai nấy tính và sử dụng nên không thống nhất.
- Kiểu kế hoạch, định mức do nhà nước tính toán và ban hành (nay là công
bố), bắt buộc mọi đối tượng tham gia hoạt động xây dựng phải tuân thủ. Điểm
hay là mọi người trong ngành xây dựng đều có sẵn dữ liệu để sử dụng, nhưng
điểm dở là việc cập nhật phụ thuộc rất nhiều vào bộ máy quản lý (viện kinh tế
xây dựng). Thực tế việc cập nhật định mức tương đối chậm (năm 1998 và năm
2005 có cập nhật định mức mới sử dụng cho tới nay) nên có rất nhiều định mức
lỗi thời.
Người ta tập hợp nhiều định mức vào thành một bộ định mức. Hiện có khoảng
vài chục bộ định mức nhưng chỉ khoảng 5-7 bộ thông dụng và hay sử dụng, còn
lại là định mức chuyên ngành.
Các công trình xây dựng dân dụng - công nghiệp - giao thông - thủy lợi hay sử
dụng các bộ ĐM:
- Định mức xây dựng công trình phần xây dựng: ĐM 24 - 1776
- Định mức xây dựng công trình phần lắp đặt: ĐM 33 - 1777
Tùy công trình có thể sử dụng các bộ định mức khác như sửa chữa, duy tu cầu
đường bộ, cây xanh, chiếu sáng ...
Các bạn tham khảo 1 trang của cuốn định mức 24-1776 (khoảng 600trang)
(Các bộ định mức và đơn giá đều có trong thư mục Định mức – đơn giá tại
https://drive.google.com/folderview?id=0By5DhT7vu8-
7cU5xd2RqZDZZMkk&usp=sharing )

Cách tra định mức: Lấy mã hiệu ở cột dọc, ghép với mã ở hàng ngang dưới
cùng để được mã hiệu hoàn chỉnh của công việc. VD: AF.61412 là mã hiệu của
công tác Lắp đặt cốt thép cột, d<=10mm, cao <=16m
Khi sử dụng định mức, các bạn nên lưu ý các quy định áp dụng và thành phần
công việc
Theo quy định áp dụng như trên thì phần nối chồng, thép chống (ngựa kê), thép
chờ ... chưa tính. Vì vậy, khi thống kê bạn phải tính phần thép này vào.
Tôi đã liệt kê những điểm cần lưu ý khi sử dụng đơn giá định mức, bạn vui lòng
tham khảo bài 32
Còn một điểm nữa, với những công tác bê tông (trộn tại công trường), xây, tô,
lát ... để cho gọn, định mức vật liệu chỉ tính ra vữa. Bạn phải sử dụng định mức
cấp phối (có luôn trong cuốn định mức) để phân tích ra xi măng, cát ... Rất may

là các phần mềm dự toán đều đã phân tích ra xi măng, cát ... sẵn. Tôi chỉ nêu
vấn đề ở đây để bạn biết nếu lúc nào cần sử dụng đến đơn giá định mức.
Bài 18: Đơn giá
Mỗi tỉnh, thành phố sẽ công bố bộ đơn giá áp dụng cho khu vực của mình. Một
vài khu vực có bộ đơn giá riêng, chẳng hạn như huyện Côn đảo. Công trình nằm
trên địa bàn nào thì áp dụng đơn giá địa bàn đó.
Đơn giá thường do Phòng Kinh tế Xây dựng thuộc Sở Xây dựng tính toán.
Nhưng do phải được Viện Kinh tế Xây dựng kiểm tra nên để cho "tiện", thường
các Sở thuê Viện KTXD lập, một công đôi việc.
Cách tính đơn giá cũng đơn giản. Chỉ cần áp giá vật liệu, nhân công, máy thi
công tại thời điểm lập đơn giá vào định mức sẽ tính được đơn giá. VD:
Sau đó, tập hợp lại để được bộ đơn giá. VD một trang trong bộ đơn giá Quảng
Ngãi

Có một điểm tôi đặc biệt lưu ý các bạn: Do cuốn đơn giá tính trên cơ sở giá
VL, NC, M tại thời điểm lập đơn giá nên khi giá vật liệu, nhân công, máy thay
đổi thì đơn giá sẽ SAI. Vì vậy, phải cập nhật lại bằng cách:
- Với vật liệu: Tính lại theo giá vật liệu thực tế tại thời điểm làm dự toán
- Với nhân công và máy thi công: Nhân hệ số hoặc tính lại theo hướng dẫn của
tỉnh.
Bài 19: Giá vật tư thực tế
Giá vật tư thực tế thường do Sở Xây dựng công bố (trước kia do Liên sở Tài
chính Vật giá - Xây dựng ban hành).
Tuy nhiên, bảng giá này cũng chỉ có những chủng loại vật tư chính, bạn phải
tham khảo thêm các nguồn như:
- Báo giá của nhà cung cấp.
- Chứng thư thẩm định giá.
- Hóa đơn GTGT.
Nói chung, với công trình nhà nước thì bảng giá của Sở XD là cơ sở tốt nhất.
Chừng nào không có thì mới được phép sử dụng các nguồn khác (vì thực ra các
nguồn đó cũng chẳng có gì đáng tin cậy cả)
Với giá vật tư thực tế, bạn lưu ý 2 điểm như sau:
- Giá là giá trước thuế. Tôi cũng hay lộn giữa trước và sau thuế. Nhiều lần bên
thẩm tra gửi trả về lụi hụi làm lại rất mất công.

- Giá là giá tại chân công trình (đã bao gồm cước vận chuyển). Nhiều bảng giá
của các tỉnh ghi giá là giá tại nơi bán. Bạn lưu ý để tính thêm cước vận chuyển,
nếu không sẽ bị thiếu.
Bạn có thể mua bảng giá này tại Sở Xây dựng (nếu muốn có dấu đỏ) hoặc
download trên mạng.
Khi làm dự toán, bạn sẽ phải tính tổng khối lượng vật tư công trình cần sử dụng
rồi cập nhật theo đơn giá mới. Vì vậy, bạn sẽ phải:
- Phân tích vật tư: Tính xem mỗi công việc sử dụng hết bao nhiêu vật tư.
- Tổng hợp vật tư và áp đơn giá mới: Cộng dồn lượng vật tư sử dụng của các
công việc rồi áp giá.

Bài 20: Điều chỉnh nhân công và máy thi công
Tương tự như vật tư, nhân công và máy thi công cũng thay đổi.
Tuy rằng giá thị trường luôn biến động, nhưng việc điều chỉnh thường chỉ dựa
vào mức lương tối thiểu do nhà nước quy định.
VD: Với đơn giá Tp. HCM ban hành năm 2006 (công bố lại vào 2008) sử dụng
mức lương tối thiểu là 350.000đ/tháng
- Năm 2006, lương tối thiểu tăng lên 450.000đ/tháng, được điều chỉnh bằng
cách nhân giá trị nhân công với 1.286 (thực ra chính bằng 450.000/350.000),
máy nhân với 1.05
- Các đợt tăng lương sau đều có hướng dẫn, thường là tăng theo hệ số (lương
mới)/(lương cũ). Với tp. HCM thì văn bản mới nhất là 9427/SXD-QLKTXD
hướng dẫn với mức lương 2.000.000/1.780.000 năm 2011. Theo đó, ở nội thành
(tương ứng với lương 2.000.000đ) thì hệ số NC là 5.714 và M là 1.82
- Lương tối thiểu đã được tăng từ đầu 2013
(2.350.000/2.150.000/2.100.000/1.800.000) và tăng 1 lần nữa vào 1/1/2014
(2.700.000/2.400.000/2.100.000/1.900.000) nhưng tới thời điểm này (tháng
4/2014) vẫn chưa có hướng dẫn. Lý do chính thức là theo NĐ 99 và TT 05 năm
2007, chủ đầu tư tự quyết định, nhà nước không cần can thiệp. Nhiều anh em
đồng nghiệp thì cho rằng việc nhân hệ số theo lương tối thiểu là một bất cập,
đẩy đơn giá lên cao hơn thị trường thực tế nên Sở Xây dựng không ra hướng
dẫn cụ thể.
Ở các tỉnh khác, trước kia mỗi khi tăng lương tối thiểu thì Bộ Xây dựng và các
tỉnh đều hướng dẫn các hệ số điều chỉnh tương đối thống nhất. Nhưng mấy năm
gần đây, Bộ xây dựng không hướng dẫn nữa (theo tinh thần NĐ 99 và TT 05)
nên mỗi tỉnh áp dụng một kiểu. Nhiều tỉnh điều chỉnh giá trị máy thi công bằng
cách phân tích nhiên liệu, nhân công điều khiển máy rồi tính bù giá rất rắc rối.
Tóm lại, ở tp. HCM vẫn đang áp dụng hệ số cho mức lương năm 2011, chưa có
hướng dẫn cho mức lương 2014. Ở các tỉnh khác, bạn phải tìm hiểu hướng dẫn
của tỉnh để áp dụng cho đúng.
Bài 21: Lương tối thiểu vùng và lương tối thiểu chung
Đầu tiên, tôi dự định gộp phần này vào bài 20, nhưng đây là vấn đề rất nhiều
anh em quan tâm nên tôi tách ra thành bài riêng.
Rất nhiều anh em gọi điện hỏi sao cùng là quy định về lương mà lại có 2 văn
bản, một cái quy định mức lương tối thiểu vùng (thường là ban hành trước, phân
chia thành nhiều khu vực thành thị, nông thôn và thường là cao hơn), một cái
quy định lương tối thiểu chung (thường là ban hành sau, chỉ có 1 mức lương và
là mức thấp nhất của lương tối thiểu vùng)

Thực ra, lúc đầu chỉ có 1 mức lương tối thiểu mà thôi.
Sau, Hà nội, tp. HCM và các thành phố lớn kiến nghị là giá cả và chi phí ở
thành phố quá cao so với nông thôn, mức lương chung như vậy không hợp lý.
Nhà nước thấy đúng, nhưng nếu tăng thì sẽ có nhiều rắc rối (cùng là công chức,
cùng ngạch bậc sao ở thành phố lại cao hơn? Nhất là bên công an, quân đội, ở
thành phố đã sướng hơn ở các vùng sâu vùng xa rồi mà còn hưởng lương cao
hơn nữa v..v..). Đồng thời, ngân sách cũng sẽ phải chi trả nhiều hơn.
Vì vậy, nhà nước chọn giải pháp ... khôn lỏi, các đối tượng hưởng lương từ ngân
sách chỉ có 1 mức lương tối thiểu chung. Các đối tượng hưởng lương của doanh
nghiệp sẽ chia thành 4 vùng (nội thành Hà nội - HCM - một vài địa bàn lân
cận/ngoại thành Hà nội - HCM - lân cận - các thành phố lớn/các thành phố
nhỏ/nông thôn). Thường lương tối thiểu chung được tăng sau lương tối thiểu
vùng và luôn là mức thấp nhất của lương tối thiểu vùng.
Lĩnh vực xây dựng là khu vực doanh nghiệp nên áp dụng mức lương tối thiểu
vùng như sau (từ 1/1/2014):
Tp. HCM, Hà nội và một vài TP lớn: 2.700.000đ/tháng
Một số thành phố lớn khác và ngoại thành Hà nội, HCM: 2.400.000đ/tháng
Các thành phố nhỏ hơn: 2.100.000đ/tháng
Khu vực còn lại: 1.900.000đ/tháng
Chi tiết vui lòng xem Nghị định 103
Bài 22: Các văn bản khác
Cách quản lý của chúng ta hơi ngẫu hứng theo kiểu "hở đâu bịt đó" nên có rất
nhiều văn bản ảnh hưởng tới việc tính dự toán. Ở đây tôi xin nhắc một vài văn
bản chính.
1. Thông tư 17/2000/TT-BXD: Phân loại vật tư/thiết bị xây dựng.
Tại sao phải có văn bản này? Với công trình tư nhân thì tôi thích để là thiết bị
hay vật liệu cho tiện quản lý thì tùy tôi chứ, sao phải quy định?
Với công trình nhà nước thì hơi khác. Do thiết kế phí và các chi phí tư vấn được
tính theo tỷ lệ % so với chi phí xây lắp (thiết bị thì không được tính), nên các
công ty tư vấn thường có xu hướng đưa các loại lẽ ra là thiết bị vào thành vật
liệu để thiết kế phí và CPTV cao lên. Sau Bộ Xây dựng phải ra văn bản này để
phân loại cái nào là thiết bị, cái nào là vật liệu.
Văn bản này được ban hành từ năm 2000 nhưng hiện chưa có văn bản thay thế
nên vẫn được áp dụng, tuy rằng có nhiều thay đổi chưa được cập nhật. VD: Các
thiết bị vệ sinh, thuyền tắm, thuyền massage có giá trị hàng trăm triệu nhưng
vẫn được tính vào vật liệu vì năm 2000 những loại này chưa xuất hiện nhiều ở
nước ta nên BXD chưa biết để phân loại vào thiết bị.

Áp dụng cái này không khó, bạn chỉ cần đọc kỹ là làm được thôi. Tuy nhiên,
cũng có một vài cái hơi rối, ví dụ: Ống D<600 thì được tính là vật liệu, trên 600
thì phần giá tương đương với ống 600 thì tính vào vật liệu, phần giá trị còn lại
thì phải tính vào thiết bị.
Nếu bạn tính đường ống D1000, bạn sẽ phải lấy giá của loại ống D600 nữa. Sau
đó phần giá của ống D600 được tính vào vật liệu, phần giá chênh lệch tính vào
chênh lệch vật liệu đặc thù.
Trước tôi có làm một dự án cấp nước, tìm được báo giá ống D1000 đã vã mồ
hôi rồi (vì ống phải nhập khẩu, chỉ một vài đơn vị kinh doanh, dự án nào họ đều
biết hết nên rất khó lấy được giá đúng), sau lại phải tìm giá ống D600 cùng
chủng loại. Nhưng cùng chủng loại đó họ không sản xuất, làm sao có báo giá.
Bó tay.
Bạn có thể download TT17 tại đây.
2. Cước vận chuyển: Trước kia sử dụng Quyết định 89/2000/QĐ-BVGCP để
tính cước vận chuyển, nhưng sau các đợt rà soát văn bản thì nó đã bị bãi bỏ
bằng quyết định 57/2004/QĐ-BTC và việc hướng dẫn cước vận chuyển được
giao cho tỉnh. Nhưng hiện cũng chỉ có vài tỉnh có quy định về cước vận chuyển
(tp. HCM cũng không có).
Tôi thường lách bằng cách lấy thêm các báo giá của nhà cung cấp tại chân công
trình nếu trong bảng giá vật liệu của tính chỉ là giá tại nơi bán.
3. Định mức chi phí QLDA & tư vấn: Dùng để tính chi phí quản lý dự án và
chi phí tư vấn (trước hay gọi gọn là chi phí khác). Hiện đang sử dụng định mức
theo QĐ 957/2009/QĐ-BXD. Cái này dễ tra, bạn có thể download tại đây.
Còn một số văn bản khác ít va chạm như:
- Quy định về thuế suất thuế GTGT: Trong xây dựng thì đều là 10%, nhưng với
các dự án ODA thì được ưu đãi (0%), các dự án sửa chữa duy tu công trình lịch
sử văn hóa gì đó được ưu đãi (5%). Nếu bạn làm các dạng công trình này thì
chú ý.
- Một số văn bản quy định về chi phí kiểm toán quyết toán ... của Bộ Tài chính,
các bạn cũng phải lưu ý để đưa vào bảng tổng dự toán.
- Các văn bản quy định về bảo hiểm xây dựng: Bảo hiểm xây dựng không phải
là bảo hiểm bắt buộc nhưng CĐT muốn dự trù cho đủ chi phí trong bảng tổng
dự toán nên phải tham khảo các văn bản để đưa vào cho đầy đủ.
Nói chung còn nhiều văn bản khác, nhiều cái mang tính chất địa phương nên
các bạn phải tìm hiểu kỹ. Chẳng hạn trước tôi làm công trình dạng đào đường,
chính người bên thẩm tra cho tôi văn bản của UBND nói cho phép tính thêm vỏ
bao để xúc và chuyển đi (chi phí tăng gấp mấy lần tính chuyển đi bằng ô tô).

CHƯƠNG 5: DỰ TOÁN NHÀ NƯỚC
Bài 23: Bảng 1 - "Bảng dự toán chi tiết"
Phù, xong. Bạn đã hiểu về cách quản lý của nhà nước. Giờ ta bắt tay vào tính
toán cụ thể.
Bảng đầu tiên là "Bảng dự toán chi tiết". Cũng có một vài tên gọi khác như là
"Bảng tiên lượng dự toán" hay "Bảng khối lượng dự toán" nhưng tên này được
sử dụng phổ biến.
Mẫu bảng này như sau:
Bạn sẽ phải tra đơn giá tỉnh/thành phố nơi xây dựng công trình.
Tuy rằng sau này các bạn làm bằng phần mềm, nhưng để các bạn hiểu được bản
chất, các bạn hãy thử tra bằng tay. Nếu các bạn có cuốn đơn giá in thì tốt, còn
không mời download file PDF trong file nén tại đây.
Khi tra, bạn sẽ phải tìm nhóm công việc tại mục mục, sau đó căn cứ tính chất
công việc để tìm mã hiệu cho đúng.
VD: Với công tác đào đất móng trong ví dụ hôm trước.

Công tác đào đắp đất đá cát trang 24
Các bạn chú ý đọc phần thuyết minh, cách tính cự ly vận chuyển, thành phần
công việc ... để áp dụng cho đúng.
Phần đào móng cột ở trang 27. Ở đây, các bạn lại phải tra một bảng khác là
bảng phân cấp đất ở trang 5 để xác định cấp đất. VD đất cấp 2.
Móng rộng >1m, sâu >1m nên mã hiệu sẽ là AB.11442, ĐG vật liệu và máy TC
không có, chỉ có đơn giá nhân công là 52.589đ/m3.
Bạn làm tương tự với các công việc khác, sau đó lấy khối lượng nhân với đơn
giá và cộng tổng.

Bạn lưu ý, lúc trước tôi hướng dẫn các bạn tính khối lượng xong rồi mới đưa
vào bảng DTCT này. Nhưng trong thực tế, người ta thường kết hợp bảng tính
khối lượng vào đây luôn, như mẫu trên
Bài 24: Hì hụi tra đơn giá ... sai
Chúng ta hì hụi tra đơn giá, tính thành tiền. Nhưng buồn thay, nó lại ... sai, như
đã phân tích ở bài 18. Và chúng ta sẽ phải điều chỉnh.
Như bạn đã biết ở bài 20, nhân công và máy thi công sẽ được nhân hệ số. Tôi sẽ
lên Google để tìm văn bản điều chỉnh của tỉnh Quảng Ngãi.
May quá, có đây rồi. Lương tối thiểu của tỉnh Quảng Ngãi, có 2 khu vực. Tp.
Quảng Ngãi, huyện Sơn Tịnh, Bình sơn: 1.800.000đ/tháng. Khu vực còn lại:
1.650.000đ/tháng
Hệ số nhân công được điều chỉnh tương ứng là: 4,0 và 3,667. Giả sử công trình
chúng ta đang tính nằm ở Tp. Quảng Ngãi, hệ số nhân công sẽ là 4,0
Hệ số máy phức tạp hơn, hướng dẫn rất dài. Nếu bạn làm công trình ở Quảng
Ngãi thật sự, bạn đọc kỹ hướng dẫn và ví dụ là làm được. Ở đây, tôi lấy hệ số là
1.727 cho gọn để minh họa.
Nhân công sau điều chỉnh: 6.220.190 x 4 = 24.880.760đ
Máy sau điều chỉnh: 105.446 x 1.727 = 182.071đ
Đối với vật liệu, sẽ phức tạp hơn vì chúng ta không thể nhân hệ số (vật liệu có
loại tăng nhiều, có loại tăng ít). Vì vậy, chúng ta phải tính lại giá trị vật liệu theo
đơn giá thực tế bằng cách:
Bảng 2: Phân tích vật tư, tính xem mỗi công việc sử dụng hết bao nhiêu vật tư.
Bảng 3: Tổng hợp vật tư, tổng cộng vật tư dùng cho cả công trình. Sau đó áp giá
thực tế (hoặc tính bù giá theo kiểu miền Bắc và miền Trung)

Bài 25: Bảng 2 - "Bảng phân tích vật tư"
Bạn sẽ áp dụng định mức (do nhà nước công bố) để tính xem mỗi công việc sẽ
phải sử dụng hết bao nhiêu vật tư các loại.
Bạn đã biết tra đơn giá rồi nên tôi không bắt các bạn tra định mức nữa mà tra
giùm luôn cho nhanh.
Bạn lấy khối lượng công việc, nhân với định mức để được khối lượng vật tư hao
phí.
Sau đó, bạn cộng dồn vật liệu lại để được bảng tổng hợp vật tư sử dụng cho
công trình.
Lưu ý: Tất nhiên, các dự toán thực sự sẽ có rất nhiều công việc. VD: Bê tông,
xây, tô, ốp, lát ... đều sử dụng xi măng. Lúc đó, bạn sẽ phải cộng dồn tất cả xi
măng lại thì mới có khối lượng xi măng dùng cho cả công trình.

Bài 26: Bảng 3 - "Bảng tổng hợp vật tư"
Bạn cộng tổng khối lượng vật tư ở bảng "Phân tích vật tư sang"
Bây giờ, bạn sẽ tra đơn giá thực tế.
Tôi lại vào Google để download bảng giá vật tư thực tế. Đã download được
bảng giá tháng 6

Bạn lưu ý 2 điểm:
- Giá trong bảng giá này đã có thuế nên bạn phải lấy giá /1.1 để ra giá trước
thuế.
- Cát thì ghi là giá tại Tp. Quảng Ngãi nên chỉ cần /1.1 là xong, nhưng đá thì ghi
là ở mỏ đá Bình Đông nên phải cộng thêm cước vận chuyển.
Bạn hãy tra, nhập và tính ra thành tiền vật tư thực tế.

Có thể một số vật tư không tìm thấy trong bảng giá của Sở XD. Bạn phải tìm
báo giá bên ngoài hoặc lấy nguồn từ chứng thư thẩm định giá hoặc hóa đơn.
Cách tính tổng giá trị vật tư thực tế này phổ biến ở khu vực tp. HCM và các tỉnh
miền Tây. Miền Bắc và miền Trung thường tính kiểu "bù giá" tức là chỉ tính
phần chênh giữa giá đã tính trong đơn giá và giá thực tế mà thôi.
Giá trị vật tư thực tế sẽ bằng tổng TT vật liệu (ở bảng 1) cộng với bù giá vật
liệu:
6.964.293 + 6.351.388 = 13.315.681
Bạn thấy rằng giá trị vật liệu tính theo 2 cách này gần như tương đương nhau,
sai lệch không đáng kể do sai số tính toán mà thôi.

Một lưu ý nữa, bảng này dùng để tính chênh lệch giá vật tư, nên những vật tư
nào không có chênh lệch (ví dụ ở trên là nước) bạn có thể không cần nhập cả
giá gốc và giá thực tế luôn. Tức là nếu nền kinh tế vận hành đúng theo "Kinh tế
kế hoạch", giá vật tư không thay đổi thì chúng ta không cần bảng này!
Bài 27: Vật liệu khác
Ở bài trước, các bạn thấy có sự sai lệch giữa cách tính giá trị vật tư thực tế và bù
giá.
Tuy không nhiều, nhưng nó luôn luôn xảy ra.
Lúc trước, để đơn giản, tôi giải thích là do sai số. Nhiều khi có các bạn thắc
mắc, tôi lười cũng trả lời đại như vậy cho xong.
Thực ra, sai số đó luôn luôn xảy ra là do cái "Vật liệu khác"
VD: Với công tác xây tường
Vật liệu khác tính theo %. Khi tính theo kiểu vật tư thực tế thì có thể tính được
giá trị vật liệu khác, nhưng khi tính kiểu bù giá thì không kiểu gì tính được phần
bù giá của vật liệu khác. Do vậy giá trị tính theo 2 cách luôn luôn chênh lệch.
Về giá trị vật liệu khác, một số phần mềm không tính được nên bỏ luôn. Thực
ra, với những công trình đấu thầu thì cũng không quan trọng lắm, nhưng với
những công trình giao thầu thì tính thêm được đồng nào tốt đồng đó (miễn là

đúng theo quy định). Vì vậy, những công trình được giao thầu thì bắt buộc phải
tính vật liệu khác (VD công trình 300tr thì cũng được 2-3tr uống bia chứ bộ).
Minh họa cách tính vật liệu khác trong phần mềm dtPro Excellent!
Vật liệu khác được tính chung trong bảng PTVT. Đầu tiên, áp giá vật tư để tính
tổng đơn giá vật tư. Sau đó nhân với khối lượng và định mức vật liệu khác sẽ
được giá trị vật liệu khác của công việc đó. Cộng tổng sẽ được giá trị vật liệu
khác cho toàn công trình.
Bài 28: Bảng 4 - "Tổng hợp dự toán"
Ở các bài trước, bạn tính được giá trị vật liệu, nhân công, máy thi công thì mới
chỉ là những chi phí trực tiếp. Để triển khai công trường còn cần thêm các chi
phí như: chi phí quản lý, lợi nhuận nhà thầu, chi phí chuẩn bị (cổng hàng rào thẻ
bảng tên đồng phục bảo hộ ...).
Những chi phí đó được tính trong bảng THDT này

Chi phí vật liệu lấy ở bảng tổng hợp vật tư (bảng 3). Trường hợp tính theo kiểu
bù giá thì lấy ở tổng thành tiền vật liệu (trong bảng 1) cộng với bù giá vật liệu ở
bảng 3.
Chi phí nhân công và máy thi công lấy ở bảng 1 rồi nhân hệ số.
Trực tiếp phí khác được tra ở thông tư 04 (bảng 3.7 trang 47)
Chi phí chung (CP quản lý) và thu nhập chịu thuế tính trước (lợi nhuận) cũng ở
TT04, bảng 3.8 trang 49.
Chi phí lán trại tạm tra ở trang 10, mục 1.1.5
Bài 29: Bảng 5 - "Tổng dự toán"
Bảng này dùng để tổng hợp giá trị dự toán các hạng mục (nếu công trình có
nhiều hạng mục), tính thêm chi phí thiết bị (nếu có), chi phí tư vấn và QLDA,
chi phí dự phòng.

Nếu bạn làm ở đơn vị thi công thì chỉ cần giá trị tổng cộng ở bảng Tổng hợp dự
toán mà thôi, vì đó là số tiền mà CĐT sẽ thanh toán cho đơn vị thi công. Nhưng
nếu bạn làm ở ban Quản lý dự án, Chủ đầu tư, tư vấn thiết kế ... thì sẽ phải tính
bảng này.
Bảng này dễ, các bạn chỉ cần tra đúng định mức và làm theo mẫu.
Nói chung, bảng này không có mẫu nào thống nhất, mỗi đơn vị lại có cách làm
riêng. Mẫu này chỉ mang tính gợi ý. Bạn hãy làm theo đúng mẫu của đơn vị
bạn.
Bài 30: Một số cách tính khác
Như vậy, bạn đã biết để tính được dự toán phải làm 5 bảng.
Nhân công, Máy TC và các chi phí khác tính giống nhau, riêng vật liệu thì có 2
cách tính:

Cách 1 - Áp giá vật tư thực tế: Không sử dụng tổng tiền vật liệu theo đơn giá,
tính tổng khối lượng vật liệu và áp giá vật liệu thực tế. Cách này phổ biến ở khu
vực Tp. HCM và miền Tây nam bộ.
Cách 2 - Bù giá vật tư: Sử dụng tổng tiền vật liệu theo đơn giá (ở bảng 1) sau
đó tính thêm phần chênh lệch giá giữa giá trong đơn giá và giá thực tế. Cách
này phổ biến ở miền Bắc và miền Trung.
Nói chung, đây là 2 cách làm phổ biến hiện nay. Tuy nhiên, trong thực tế còn
nhiều cách làm khác. Tôi xin nêu thêm 2 cách hay dùng hiện nay nữa.
Cách 3 (Theo hướng dẫn ở TT18/2008/TT-BXD): Áp giá thực tế cho cả vật
liệu, nhân công, máy TC.
- Ở bảng 1: Không cần tra đơn giá nữa, chỉ dùng để tính khối lượng (tên có thể
đổi thành Bảng tính khối lượng thay vì Bảng dự toán chi tiết)
- Bảng 2: Phải phân tích cả vật liệu, nhân công và máy thi công (thay vì chỉ
phân tích vật liệu)
- Bảng 3: Tổng hợp cả vật liệu, nhân công, máy thi công và áp giá thực tế (thay
vì chỉ có vật liệu)
- Bảng 4: Vật liệu lấy theo vật liệu thực tế như cách 1, nhân công và máy TC
cũng lấy theo thực tế luôn (không phải lấy theo đơn giá rồi nhân hệ số)
Tóm lại cách 3 này tương tự như cách 1 nhưng sẽ tính giá thực tế cho cả vật
liệu, nhân công và máy thi công và hoàn toàn không cần sử dụng tới đơn giá
nữa.
Cách 4: Tính lại đơn giá vật liệu, nhân công, máy thi công
Cách này thường được các đơn vị ngành giao thông sử dụng. Có lẽ do đặc thù
ngành giao thông là các công trình trải dài qua các địa phương nên nhiều khi
cùng một con đường, cùng một thiết kế nhưng nếu bên này trên địa phận tỉnh
này, bên kia trên địa phận tỉnh kia thì khi áp đúng đơn giá địa phương theo quy
định chắc chắn đơn giá/md sẽ khác nhau.
Vì vậy, họ chọn cách làm là tính lại đơn giá theo giá vật liệu, nhân công, máy
TC thực tế (tương tự như cách tính Bộ đơn giá).
Bài 31: Các công việc không có trong đơn giá
Bộ đơn giá tuy đã rất dày nhưng cũng không đủ tất cả các công việc. Trong thực
tế bạn sẽ gặp rất nhiều công việc không có trong bộ đơn giá. Có 3 trường hợp
như sau:
1. Công việc có đơn giá tương đương. Trường hợp này chọn đơn giá và sửa
tên. VD:

- Công tác đắp cát tôn nền, đắp cát hố móng ... không có trong đơn giá. Vì vậy,
ta thường phải lấy đơn giá tương đương là Đắp cát nền móng công trình (Mã
hiệu AB.13411) rồi sửa tên.
- Công tác BT, ván khuôn cổ cột cũng không có trong đơn giá. Vì vậy thường
chúng ta phải lấy đơn giá BT, ván khuôn cột để áp dụng mặc dù tính chất công
việc khác nhau khá nhiều.
2. Công việc có đơn giá gần giống nhưng tính chất công việc khác nhau.
Trường hợp này chọn đơn giá gần giống nhất rồi sau đó sửa định mức và đơn
giá. VD:
Trong thiết kế có công tác đổ BT lót đá 4x6 mác 75. Trong đơn giá chỉ có mác
100 là thấp nhất. Ta sẽ phải chọn đơn giá mác 100 rồi sau đó sửa:
- Định mức: Phải tính lại định mức xi măng, đá, cát ...
- Đơn giá: Tính lại đơn giá.
Trong thực tế, người ta thường nội suy đơn giản thôi (vì thực ra để tính chính
xác tương đối rắc rối mà không phải ai cũng làm được). Chẳng hạn trong trường
hợp này, đa số mọi người chỉ sửa định mức xi măng bằng cách nội suy, còn đá,
cát thì coi như không thay đổi cho đơn giản.
Thường trong các dự toán có các mã hiệu (theo nhà nước) sau có thêm chữ "vd"
(vận dụng) là trường hợp này.
3. Công việc hoàn toàn không có trong bộ đơn giá: Sẽ phải tính định mức và
đơn giá từ đầu. Ví dụ nếu làm công tác chống thấm bằng sika 2 thành phần
chẳng hạn, bạn sẽ phải căn cứ vào tài liệu kỹ thuật của Sika để xác định định
mức (mỗi m2 thì hết bao nhiêu kg phụ gia loại A, bao nhiêu kg phụ gia loại B,
bao nhiêu nhân công, bao nhiêu máy ...) rồi sau mới tính ra đơn giá.
Nhưng cũng tương tự trường hợp 2, người ta thường quy về một bài toán đơn
giản nhất để tính. Chẳng hạn như trong ví dụ trên, người ta sẽ coi như khoán
cho nhà thầu chống thấm là bao nhiêu tiền/m2 chứ nếu tính chi tiết sẽ rất phức
tạp.
Bài 32: Một số lưu ý khi sử dụng đơn giá
Trong bài 17, tôi đã lưu ý các bạn phải đọc kỹ hướng dẫn và thuyết minh khi áp
dụng đơn giá, định mức. Hiện nay đa số anh em dự toán đều sử dụng máy tính
nên rất nhiều người không biết tới cuốn đơn giá, định mức ra sao. Vì vậy xảy ra
trường hợp là tính sai do không nắm được tính chất công việc.
VD: Ngay đầu chương VI: Công tác Bê tông tại chỗ có phần thuyết minh và quy
định áp dụng. Trong đó có 2 điểm quan trọng:
- Nếu trên bề mặt kết cấu BT có lỗ rỗng <1m2 thì không phải trừ diện tích ván
khuôn và không được tính diện tích ván khuôn cho thành, gờ lỗ rỗng.

Rất nhiều người không đọc chỗ này và làm theo thói quen, cứ chỗ nào có lỗ
rỗng là trừ. Cứ tưởng cẩn thận thế là đúng nhưng thực ra lại là sai.
- Khối lượng BT là khối lượng hình học theo thiết kế, khi đo bóc khối lượng
không trừ đi thể tích cốt thép chiếm chỗ.
Cái này cũng nhiều người nhầm. Nhiều anh em gặp trường hợp giám sát của
CĐT không phải chuyên ngành xây dựng nên cứ đè ra trừ thể tích thép trong
BT. Thực ra đúng là thép có chiếm chỗ trong bê tông, nhưng để đơn giản tính
toán, người ta đã trừ hao phần chiếm chỗ đó vào định mức hao hụt BT rồi. Tức
là khi đổ BT sẽ có việc rơi vãi, xả ống bơm ... thì thay vì hao hụt 5% thì định
mức chỉ tính là 2% mà thôi.
Các bạn nên có một bản của cuốn đơn giá để áp dụng cho đúng.
Tôi đã tổng hợp một số lưu ý khi sử dụng định mức và đơn giá, vui lòng xem ở
Phụ lục 1

CHƯƠNG 6: SỬ DỤNG MÁY TÍNH
Bài 33: Sử dụng máy tính để làm dự toán
Với những dự toán thực tế hay những dự toán nhà nước nhỏ thì có thể làm bằng
Excel.Excel là một phần mềm thông dụng và cũng rất mạnh, giúp tính toán và
in ấn khá linh hoạt. Nhưng điểm yếu của Excel là không quản lý được cơ sở dữ
liệu và các phép tính toán phức tạp.
Vì vậy, với các dự toán nhà nước, đa số phải sử dụng phần mềm dự toán chuyên
dụng.
Các phần mềm này có ưu điểm là lưu trữ được cơ sở dữ liệu định mức và đơn
giá (cả chục bộ định mức x 63 bộ đơn giá của 63 tỉnh thành). Đồng thời các
phần mềm này được lập trình chuyên cho công tác làm dự toán nên rất tiện
dụng, không phải lập từng công thức như Excel.
Tuy nhiên, nhược điểm của nó là không phổ dụng như Excel, file của phần mềm
nào thì chỉ phần mềm đó đọc được mà thôi.
Vì vậy, nhiều phần mềm có thêm chức năng xuất kết quả ra Excel để in ấn và
chia sẻ file dễ dàng hơn.
Hiện tại, có một xu hướng mới là viết phần mềm trực tiếp trên Excel. Theo kinh
nghiệm của tôi thì dạng này là linh hoạt và tiện lợi nhất, tuy rằng yêu cầu người
dùng phải rành về Excel.
Hiện tại trên thị trường có rất nhiều phần mềm khác nhau, nhưng chức năng thì
cũng na ná như nhau. Ở đây, tôi hướng dẫn các bạn bằng minh họa trên dtPro
Excellent!
Nếu làm các dự toán (thực tế) bằng Excel thì các bạn cũng chỉ sử dụng các hàm
và các phép tính toán thông dụng của Excel mà thôi. Cái này nằm trong phần
kiến thức về văn phòng nên tôi không cần nói sâu thêm.
Các bài sau sẽ hướng dẫn các bạn cài đặt và sử dụng phần mềm dtPro Excellent!
Ghi chú: Ở đây chỉ hướng dẫn những điểm chính, vui lòng xem hướng dẫn chi
tiết trong thư mục HuongDan hoặc phần hướng dẫn trong Sheet Help
Bài 34: Cài đặt dtPro Excellent!
Tin vui là dtPro Excellent! luôn có bản miễn phí đủ để học tập và làm những dự
toán nhỏ.
Bạn download file cài đặt tại www.dutoan.com/files/dtPro-Setup.msi
Việc cài đặt tương đối dễ dàng như với các phần mềm khác. Bạn chạy file
dtPro-Setup.msi, bấm <Next> vài lần là xong.
Phần mềm dtPro có 2 phiên bản:

- Phiên bản dtPro Fox: được viết từ năm 1997, nổi tiếng vì sự đơn giản, dễ sử
dụng, thao tác nhanh và dễ kiểm soát số liệu. Hiện giờ vẫn được nhiều anh em
ưa dùng, nhất là khu vực Tp. HCM và miền Nam. Phiên bản này chạy trong
phần mềm rồi mới xuất kết quả ra Excel
- Phiên bản dtPro Excellent!: Lấy file Excel kết quả kết xuất từ dtPro Fox, thêm
các chức năng chọn đơn giá, sửa định mức ... để có thể làm trực tiếp trên Excel
mà không cần phải sửa trong chương trình nữa. Có thể làm file mới từ đầu hoặc
làm trong dtPro Fox rồi xuất ra Excel chỉnh sửa tiếp.
Bản thân tôi thì đã chuyển sang xài Excellent! nhưng nhiều anh em ít làm dự
toán thì lại thích xài bản Fox cho đơn giản và nhanh. Ở đây, tôi sẽ hướng dẫn
các bạn phiên bản Excellent! vì tuy rằng học phiên bản này lúc đầu hơi khó
khăn với những người chưa rành Excel nhưng lúc đã quen thì nó làm giảm thời
gian làm dự toán của bạn xuống đáng kể.
Bạn nhấp đúp vào Shortcut [dtProExl] trên màn hình. Phần mềm này chạy trên
Excel nên thực chất shortcut này cũng mở một file mẫu là [dtmau.xls] trong thư
mục cài phần mềm mà thôi. Bạn có thể mở file này trực tiếp trong Excel cũng
được. Sau đó, bạn hãy Save As... thành file dự toán của bạn.
Lần sau bạn mở lại file này và làm trong Excel như bình thường.
Các nút, các công cụ được đưa sẵn vào trong file Excel rất trực quan và dễ sử
dụng.
Bài 35: Cưỡi ngựa xem hoa
Chúng ta hãy rảo một vòng xem chương trình hoạt động thế nào nhé

File Excel này có nhiều Sheet, nhưng có 4 Sheet quan trọng (màu đỏ), tương
ứng với 5 bảng
- Sheet DuToan: Bảng Dự toán chi tiết
- Sheet PhanTich: Bảng Phân tích vật tư
- Sheet HaoPhi: Bảng tổng hợp vật tư (có thể tổng hợp cả nhân công và máy nên
tôi đặt là HaoPhi)
- Sheet THDT: Bảng Tổng hợp dự toán và bảng Tổng dự toán
Các Sheet còn lại là các Sheet hỗ trợ (Help: Trợ giúp, CaiDat: Cài đặt các thông
số, DMTV: Định mức tư vấn theo 957) và tính toán một số bảng cần thiết khác
(DGTH: Tính đơn giá dự thầu dạng dọc, DGTH2: Tính đơn giá dự thầu dạng
ngang).
Trên mỗi Sheet có các nút để thực hiện các chức năng. Ví dụ ở Sheet DuToan
này có hàng nút với nút [Đổi ĐG] dùng để đổi đơn giá tỉnh, [Lấy ĐM] dùng để
lấy lại định mức ..
Các nút này đều được cài các Shortcut tạo thuận tiện tối đa cho người dùng.
VD: Bạn có thể bấm nút [Tính (F9)] để tính sang bảng PTVT nhưng có thể bấm
F9 nhanh hơn. Hoặc có thể bấm nút có bàn tay giở sách để hiện bảng chọn đơn
giá nhưng có thể bấm F11.
Ngoài Sheet Help ghi hướng dẫn khá chi tiết còn có hướng dẫn ngay trong sheet
theo dạng comment. Bạn di chuột vào các ô có dấu tam giác đỏ ở góc sẽ hiện
lên hướng dẫn rất tiện lợi.

Bạn sẽ làm dự toán theo đúng trình tự Bảng 1 - Bảng 2 - Bảng 3 - Bảng 4.
Từ Bảng 1 sang bảng 2, từ bảng 2 sang bảng 3 nếu bạn có thay đổi thì bạn phải
bấm nút [Tính] tương đương với nút F9. Còn nếu bạn không thay đổi và không
muốn tính lại thì bấm vào các Sheet như bình thường.
Bài 36: Cài đặt các thông số
1. Cài đặt bộ đơn giá: Bạn bấm nút [Đổi ĐG] để thay đổi đơn giá tỉnh/thành
phố. Sẽ hiện lên bảng chọn và chọn bộ đơn giá cần thiết. Lưu ý: Với Excellent!,
những đơn giá tỉnh mới công bố gần đây sẽ được đưa vào cuối và có mã tỉnh có
năm công bố. VD: ctho12 là đơn giá tỉnh Cần thơ năm 2012, dthap13 là đơn giá
Đồng Tháp 2013.
2. Các hệ số nhân công và máy TC: Bạn nhập thẳng hệ số vào các ô

Trong các ô có sẵn công thức theo hướng dẫn của Tp. HCM, các tỉnh khác có
thể khác thì bạn xóa công thức đi và nhập lại thôi.
3. Hệ số chi phí chung và thu nhập chịu thuế tính trước: Tôi đã làm sẵn
bảng tra, bạn chỉ cần chọn loại công trình là hệ số tự nhảy theo.
4. Một số hệ số khác: Bạn tra và nhập trực tiếp.
Bài 37: Chọn đơn giá
Theo đúng trình tự, chúng ta bắt đầu ở bảng 1, Sheet DuToan
Trong Sheet này, bạn sẽ làm 2 công việc chính là chọn đơn giá và tính khối
lượng (hoặc nhập nếu khối lượng đã có sẵn). Xong bảng này là bạn đã xong tới
90%.
Có 3 cách chọn đơn giá như sau:
Cách 1: Bạn bấm nút có hình bàn tay (khoanh màu đỏ - tương đương với phím
tắt F11) để hiện bảng chọn đơn giá.

Bạn bấm danh mục các nhóm công việc bên trái rồi chọn công việc cần dùng và
bấm [Ghi&Thoát]. Trường hợp muốn chọn nhiều đơn giá một lúc thì bấm nút
[Chọn] hoặc nhấp đúp, sẽ xuất hiện bảng nhỏ phía dưới ghi những công việc đã
chọn.
Sau khi chọn xong, bấm [Ghi&Thoát].

Cách 2: Nếu bạn nhớ (hoặc đã tra trước hoặc có dự toán cũ tra sẵn mã hiệu) bạn
nhập thẳng mã hiệu vào ô mã hiệu rồi nhấn [Enter]. Nếu mã hiệu đúng phần
mềm sẽ tra và ghi tên công việc, đơn giá vào cho bạn.
Cách 3: Tìm theo mã hiệu. Nếu bạn chỉ nhớ vài ký tự đầu của mã hiệu thì bạn
gõ vào ô mã hiệu rồi nhấn [Enter]. Sẽ hiện bảng chọn mã hiệu với mã gần với
mã bạn gõ vào nhất.
Khi mới làm, bạn nên làm theo cách 1 (bấm F11 rất nhanh). Sau đã quen nhớ
được những ký tự đầu thì làm theo cách 3 nhanh hơn. Còn cách 2 nhanh nhưng
chắc mỗi người chỉ nhớ được vài mã thông dụng hoặc khi nhập dự toán đã có
sẵn mã hiệu mà thôi.
Lưu ý thêm: Cách 1 hiện tất cả đơn giá, cách 2 chỉ hiện những đơn giá hay dùng
(PM tự động ghi những đơn giá bạn hay dùng để bạn chọn cho nhanh). Bạn có
thể bấm vào nút kiểm để hiện/ẩn các đơn giá.
Trường hợp bạn muốn tìm theo tên công việc, bạn gõ tieng viet khong dau vào ô
tìm kiếm và bấm tìm tiếp cho đến khi tìm được đơn giá mong muốn.
Bài 38: Nhập (hoặc tính) khối lượng
Nếu đã có sẵn khối lượng (bạn đã tính từ trước hoặc làm hồ sơ dự thầu), bạn có
thể nhập thẳng vào ô Khối lượng. Nếu không, bạn nhập kích thước hoặc công
thức để PM tính toán.
3 dòng đầu là nhập thẳng khối lượng. Các dòng sau là nhập kích thước để PM
tính.
Thực ra thì đây là môi trường Excel nên bạn hoàn toàn có thể tự tạo công thức
tính toán theo ý bạn. Nhưng ở đây, phần mềm hỗ trợ bạn bằng cách lập các công
thức theo đúng yêu cầu tính toán cho nhanh.

Bạn bấm nút chìm dưới chữ [TỔNG KL] hoặc F12, phần mềm sẽ rà toàn bộ
bảng và lập công thức:
- Ở cột KL TP (khối lượng thành phần) sẽ là hàm Product nhân 5 ô: KQCT, SL,
DÀI, RỘNG, CAO với nhau. Hàm Product giống công thức nhân, nhưng khi có
ô trắng thì công thức nhân sẽ cho kết quả bằng 0 còn hàm Product sẽ bỏ qua ô
trắng và nhân các số còn lại.
- Ở cột TỔNG KL sẽ là hàm sum, cộng khối lượng thành phần của các dòng
công thức bên dưới của công việc (quy ước là dòng công việc ở trên, các dòng
chi tiết không có mã hiệu ở bên dưới sẽ là dòng khối lượng thành phần cho
dòng công việc phía trên).
Lưu ý: Những ô bạn nhập khối lượng hoặc công thức sẽ có màu xanh và chương
trình không lập lại công thức. Nếu bạn muốn lập lại công thức ở các ô này, hãy
xóa nội dung ô và bấm [TỔNG KL] hoặc F12.
Bạn cũng có thể nhập theo dạng công thức bằng cách gõ trực tiếp vào ô
TÊN CÔNG VIỆC/DIỄN GIẢI
Ở dòng 16 tôi nhập theo công thức. Bạn thấy mẫu là <Phần diễn giải> : <công
thức> . Công thức có thể có dấu ngoặc, hàm pi(), hàm khai căn SQRT(số) ... tùy
ý. Sau khi bạn [Enter] công thức sẽ được đưa sang ô diễn giải công thức và tính
ra giá trị cho bạn.
Lưu ý: Theo thói quen từ xa xưa (từ hồi chưa có máy vi tính và Excel), mọi
người hay nhập theo kiểu công thức. Cách này nhập liệu vừa lâu (vì phải gõ các
dấu, dấu ngoặc ...), sau lúc kiểm tra lại cũng rất khó kiểm tra vì phải dò từng số
một. Nhưng có một điểm đặc biệt bất lợi là làm theo cách này sẽ không tận
dụng được việc link công thức trong Excel (xem bài sau, bài 39).
Vì vậy, tôi đặc biệt khuyến cáo các bạn nên nhập theo kích thước vào từng ô.

Bài 39: Tận dụng khả năng link công thức và các chức năng của Excel
Một trong số những khả năng tuyệt vời của PM trên nền Excel là khả năng link
công thức.
Tất nhiên, không thể không nói đến những tiện ích rất hay khác sẽ làm giảm
thời gian làm việc của các bạn xuống đáng kể. Thường những công trình làm
bằng PM cũ (dtPro Fox) tôi phải làm hết 1 tuần thì với Excellent!, tôi chỉ còn
làm trong khoảng 4 ngày.
Tôi chỉ giới thiệu vài điểm chính, các bạn có thể tự tìm hiểu để hoàn thiện kỹ
năng nhé.
1. Link công thức.
Trong công thức của công việc số 4 và số 5, số lượng cọc giống nhau, chiều dài
giống nhau. Ta sẽ link công thức bằng cách bấm dấu "=" ở ô G19 rồi bấm chọn
ô G16 [Enter]. Làm tương tự hoặc copy công thức cho các ô khác.
Điểm lợi của việc này là khi thay đổi (VD thay đổi số lượng hoặc chiều dài cọc)
thì tất cả các số liệu liên quan sẽ thay đổi, mình không phải sửa thủ công nữa.
Ở trong ví dụ tính cọc khoan nhồi này, có tới 7-8 công việc liên quan tới nhau
có thể link công thức. Khi thiết kế thay đổi, chỉ cần sửa 1 số là tất cả sẽ thay đổi
theo, vừa nhàn nhã vừa tránh được sai sót (trước kia nhiều khi có 8 số liên quan,
ngồi sửa được 7 số, sót 1 số).
Trong thực tế có rất nhiều khối lượng có liên quan tới nhau, như ván khuôn và
bê tông cột, đà, sàn (có bê tông thì link công thức để tính ván khuôn rất nhanh);
khối lượng xây, tô; khối lượng matit sơn nước với khối lượng tô ...

Nếu bạn lập các công thức chuẩn thì khi thay đổi, tất cả sẽ chạy theo và bạn
khỏi phải suy nghĩ nhiều.
Chính vì vậy, tôi mới nói tôi đã tiết kiệm được tới 30-40% thời gian làm dự
toán.
2. Tính toán trực tiếp: Như ở ví dụ này, tôi phải nội suy đơn giá khoan cọc
nhồi
Thực ra, việc nội suy này chưa hẳn đã chính xác, nhưng vì đơn giá nhà nước chỉ
có cọc D800 là nhỏ nhất nên buộc phải chấp nhận cách này (nội suy đơn giá
theo tiết diện cọc)
- Ô G15 tôi nhập công thức tính tiết diện cọc D800 =0.4*0.4*pi()
- Ô H15 tôi nhập công thức tính tiết diện cọc D350 =0.175*0.175*pi()
- Ô I15 tôi nhập công thức tính tỷ lệ tiết diện cọc =H15/G15
Dòng 14 (công việc số 3) tôi chọn đơn giá cọc D800, khối lượng là 0 để làm
đơn giá chuẩn. Sau đó, ở ô T15, tôi nhập công thức =T14*I15, tương tự với
nhân công và máy.
3. Các tiện ích khác: Có rất nhiều tiện ích, bạn hãy tự khám phá vì không thể
nói hết được khả năng của Excel (bản thân tôi là người lập trình mà cũng chỉ sử
dụng hết khoảng vài % khả năng của Excel mà thôi, có lẽ dưới 5%). VD:
- Bạn nghi ngờ số liệu nào sai, đánh dấu (màu đỏ, màu tím ...) để lưu ý, lúc sau
kiểm tra lại.
- Bạn có thể tạo các công thức tính toán để kiểm tra các số liệu có chính xác hay
không

- Bạn có thể dùng các chức năng sắp xếp, lọc dữ liệu, tìm kiếm ... của Excel để
xử lý số liệu rất nhanh.
Bài 40: Sửa định mức
Ở bài 31, bạn đã biết là nhiều khi phải sửa đơn giá và định mức.
Sửa đơn giá thì đơn giản, bạn tính toán và nhập vào ô đơn giá là xong (xem lại
minh họa sửa đơn giá ở bài trước - bài 39).
Nếu muốn sửa định mức, bạn bấm nút [Sửa ĐM] hoặc F10
Sẽ hiện bảng sửa định mức (chính là Sheet PhanTich nhưng chỉ có 1 công việc)
Bạn sửa tên vật tư, ĐVT, định mức rồi bấm [Lưu ĐM] hoặc F10 để lưu và trở
lại Sheet DuToan
Bạn có thể sửa định mức ngay ở bảng phân tích vật tư (khi bấm [Tính (F9)]
hoặc F9). Chỉ khác lúc này bảng sẽ có toàn bộ các công việc chứ không phải chỉ
1 công việc.
Thực tế, tôi thường không sửa định mức cho từng công việc mà để sau khi xong
cả bảng, bấm F9 và sửa cho toàn bộ công trình cho nhanh.
Lưu ý: Một trong những chức năng rất hay của Excellent! là bạn thoải mái sửa
định mức mà không cần phải quan tâm tới mã vật tư. Khi bạn lưu đúng cách
(bấm F10 hoặc F9) định mức sẽ được lưu lại và khi bạn chạy lại từ bảng

DuToan, định mức sẽ được giữ nguyên những thay đổi chứ không bị mất như
các phần mềm khác.
Bài 41: Bảng Phân tích vật tư
Sau khi nhập xong Sheet DuToan, bạn bấm nút [Tính (F9)] hoặc F9 để tính sang
bảng Phân tích vật tư.
Lưu ý: Khác với dtPro Fox, khi chuyển bảng tự động tính lại các số liệu, ở
Excellent! nhiều khi bạn muốn chuyển qua lại giữa các Sheet để xem, copy ...
nên khi chuyển Sheet tính lại sẽ không hợp lý. Vì vậy, tôi để chế độ phải nhấn
nút hoặc F9 thì mới tính, còn bạn bấm chuyển Sheet bình thường thì không tính.
Bảng Phân tích vật tư

Như đã nói ở bài trước bảng này với bảng sửa định mức là một. Chỉ khác khi
bạn bấm F9 thì hiện định mức và khối lượng vật tư cho tất cả công việc.
Bạn rà soát lại và sửa tên vật tư, ĐVT, định mức nếu cần. Nếu muốn quay lại
bảng DuToan thì bấm F10, nếu muốn tính tiếp sang bảng Tổng hợp vật tư
(Sheet HaoPhi) thì bấm F9.
Bạn lưu ý, như đã biết ở bài 25, bảng này chỉ cần tính tới khối lượng vật tư thôi
(cột K.LƯỢNG HAO PHÍ). Nhưng ở bài 27, bạn lại cũng biết rằng còn có vật
liệu khác và vật liệu khác được gộp tính chung trong bảng này.
Phần phía bên phải vạch đỏ là phần giành cho việc tính vật liệu khác. Chi tiết về
cách tính tôi sẽ đề cập ở bài sau. Chỉ lưu ý ở cột GÍA HAO PHÍ bạn thấy có ô bị
#N/A, bạn đừng có rối. Vật tư đó chưa có trong bảng Hao phí nên hàm vlookup
tìm không thấy báo #N/A thôi. Chỉ cần bạn nhấn F9 để tính tiếp sang bảng hao
phí, khi quay trở lại bảng này sẽ không còn #N/A nữa.
Nhắc lại một lần nữa để các bạn đỡ rối về vật tư và hao phí: Bảng này và bảng
HaoPhi tính được cả Nhân công và Máy nên tôi gọi chung là hao phí. Vậy bạn
đừng rối. Hao phí là tên chung cho cả vật tư, nhân công và máy thi công mà
thôi.
Bài 42: Bảng Tổng hợp vật tư
Sau khi rà soát và sửa/nhập vật tư, bạn bấm nút [Tính (F9)] để PM tính và hiện
Sheet HaoPhi

Phần mềm tự lọc tên vật tư và ghi công thức tính khối lượng từ Sheet PhanTich
(hàm Sumif()). Bạn chỉ cần tìm giá và nhập vào cột GIÁ THỰC TẾ là xong.
Nhắc lại một chút:
- Giá thực tế là giá trước thuế và tại chân công trình (đã bao gồm cước vận
chuyển)
- Giá lấy từ các nguồn: Bảng giá vật tư thực tế do Sở XD công bố, chứng thư
thẩm định giá, bảng giá của nhà cung cấp, hóa đơn.
Trường hợp bạn làm dự toán kiểu Bù giá, bạn bấm nút ở phía trên cột ĐVT

Nút khoanh đỏ là nút chuyển kiểu tính. Bạn có thể Hide, Unhide cột thủ công
cũng được. Bạn để ý số trên nút khi tính VTTT là 2, khi tính Bù giá là 3.
Ở bên dưới là phần tổng hợp nhân công và máy thi công nhưng ở đây mình chỉ
tính vật liệu nên có thể giấu đi.
Bài 43: Tính Vật liệu khác
Quay trở lại Sheet PhanTich một chút

Phía bên phải đường kẻ đỏ là phần tính vật liệu khác.
Giá vật tư sẽ được link từ bảng HaoPhi qua, nhân với định mức và cộng tổng sẽ
được tổng đơn giá vật liệu.
Sau đó lấy khối lượng công việc, nhân với tỷ lệ vật liệu khác và đơn giá để được
thành tiền hao phí khác và cộng tổng lại.
Bảng tính hao phí khác này tôi làm theo yêu cầu của Phòng Tài Chính Quận
(nơi quản lý vốn XDCB của Quận) và đã được dùng để tính dự toán và thanh
quyết toán các công trình xây dựng và chưa gặp thắc mắc hay trở ngại nào.
Bài 44: Kiểm tra khối lượng của bảng Tổng hợp vật tư
Có lần, tôi kiểm tra dự toán đơn vị khác làm. Tổng vật tư sai toét.
Gặp người làm, nói sai, hắn cãi: "Phần mềm tính làm sao mà sai được". Cho
ngồi cộng lại bằng tay, "Ừ, sao vậy nhỉ?"
Hầu hết mọi người đều ỷ y, tin tưởng vào máy. Vả lại với những dự toán cả vài
trăm đầu công việc, khó có thể dò lại để biết bảng tổng hợp vật tư có khớp với
bảng phân tích vật tư hay không (ai mà ngồi dò cộng từng số cho được). Muốn
kiểm tra chỉ có nhập lại (nhiều khi có file cũng rất khó kiểm tra, nếu người cung
cấp file CỐ TÌNH làm sai như lập công thức sai, sửa định mức ...)

Với phần mềm này, tất cả các công thức đều là của Excel nên bạn dễ dàng kiểm
tra công thức để biết bảng tính đúng hay sai.
Bảng khối lượng vật tư là dễ bị sai nhất. Đối với Excellent! tôi chưa phát hiện ra
trường hợp nào bị sai, nhưng tôi cũng gài một công thức vào để xác nhận tính
xác thực của tổng vật tư.
Ô H33, tôi có công thức tổng Khối lượng hao phí. Sau đó ở ô H34, tôi lập công
thức so sánh với tổng khối lượng hao phí của bảng HaoPhi, nếu hai tổng ở 2
bảng này bằng nhau (TRUE) thì có thể yên tâm là tổng khối lượng vật tư là
đúng.
Tất cả các công thức khác tôi cũng đều sử dụng các công thức và hàm của Excel
bình thường chứ không chơi kiểu đánh đố như một số phần mềm khác, khi chép
file sang máy không cài phần mềm là công thức bị REF hết. Vả lại nếu không
may kết quả sai cũng rất khó kiểm tra và phát hiện.
Bài 45: Tính cả vật liệu, nhân công, máy đều theo đơn giá thực tế (Kiểu 3:
TT18)
Trong bài 30, bạn đã biết ngoài 2 cách tính như vừa làm còn có cách tính cả vật
liệu, nhân công, máy đều theo đơn giá thực tế.
Trường hợp này, ở Sheet DuToan, bạn bấm chọn cả 3 nút kiểm Vật liệu, Nhân
công, Máy

Lưu ý, lúc này phần đơn giá thành tiền sẽ không cần thiết nữa (vì sẽ sử dụng giá
thực tế, không áp thứ đơn giá sai lè dở hơi này nữa) nên bạn giấu hết phần đơn
giá thành tiền đi.
Có thể bấm nút phía trên cột TỔNG KL để chuyển về dạng bảng chỉ có khối
lượng (lúc này nút là số 0)
Sau khi bấm F9 sang Sheet PhanTich và Sheet HaoPhi sẽ có đủ cả Vật liệu,
nhân công và máy.

Giao trinhdutoanxaydungthuchanh

Giao trinhdutoanxaydungthuchanh

Recomendados

Recomendados

Mais conteúdo relacionado

Destaque

Destaque (20)

Giao trinhdutoanxaydungthuchanh