2. WONENOPZUID Zuid heeft een IMAGO probleem. In essentie is dat het hoofd-
probleem van Zuid. Het is merkwaardig dat Deetman/Mans
Zuid is al vanaf haar bestaan een rotterdams zorgenkind dit niet ook als hoofdoorzaak onderkend hebben. Alle andere
geweest. Het rapport van Deetman/Mans laat slechts zien dat problematiek is daar een afgeleide van. Met een slecht imago
hier vooralsnog geen verandering in is gekomen. De boerenzij. krijg je automatisch een zwakke score op de sociale index, lage
Er gaan verhalen dat als families uit Kralingen bij kennissen inkomens, slechte veiligheidsindex, laag opleidingsniveau. Als
in Rhoon op bezoek gingen zij vanaf het moment dat zij uit de ook nog eens de haven als belangrijke werkgever automatiseert
Maastunnel kwamen tot aan de gemeentegrens van Rhoon met gaat het met de arbeidsplaatsen ook niet goed meer. Bouwen
de neus dichtgeknepen in de auto zaten. Zo erg is het heden voor de Buurt heeft er in de jaren 80 ook geen goed aan ge-
ten dagen niet meer, maar veel beter is het er niet op gewor- daan. De woningvoorraad is eenzijdig.
den.
Als voor een woning LOKATIE - LOKATIE - LOKATIE telt, dan
Noord zegt: Op zuid wonen geen Rotterdammers. geldt voor een stad, of stadsdeel in dit geval, IMAGO - IMAGO
Van oudsher bestaat de bevolking van Rotterdam-Zuid uit im- - IMAGO.......
migranten. Of ze nu uit de Achterhoek, De Eilanden, Zeeland of Terecht constateren D/M dat goede initiatieven op Zuid nau-
Brabant kwamen en later uit Spanje, Turkije, Marokko en waar welijks een olievlekwerking hebben. Zij wijten dat aan fysieke
al niet vandaan. Op zuid wonen de arbeiders, de classificeer- barrières en beperkte mobiliteit. Onzin, het is te wijten aan het
ders, de havenwerkers. IMAGO; het diep gewortelde gevoel dat op Zuid geen Rotter-
Ondanks het feit dat op zuid de mooiste wijken zijn gebouwd; dammers wonen.
De Kiefhoek, Tuindorp Vreewijk en de na-oorlogse wijken
Tuinstad Zuidwijk, Pendrecht (Lotte Stam), Lombardijen en IJs- De enige manier om daar verandering in te brengen is van
selmonde, het is nooit onderdeel van de stad geworden. Erger Rotterdam-Zuid een zelfstandige gemeente te maken.
nog, Zuidwijk en Pendrecht werd net zo’n water en vuur als
noord en zuid. Het Deelgemeente bestel heeft daar vervolgens De gedachte alleen al doet je hart een sprong van vreugde
ook geen goed aan gedaan. De versnippering werd ook nog maken. Stel je voor, daar waar de stad groot door is geworden,
eens bestuurlijk vormgegeven. het ligt allemaal op zuid. De Haven, Feyenoord.........
Hoe het ook zei, Roltterdam-Zuid blijft op nieuwkomers
een grote aantrekkingskracht uitoefenen. Groter dan op noord. Het is van Zuid!
Daardoor ontstaat al snel het beeld dat Zuid het afvoerputje van
de stad is.
ZUID IS HET ZORGENKIND VAN ROTTERDAM
OP ZUID WONEN GEEN ROTTERDAMMERS
KORTOM, ZUID HEEFT EEN IMAGO PROBLEEM
MAAK VAN ZUID EEN ZELFSTANDIGE GEMEENTE
3. DE HAVEN Het rapport D/M zou in feite opnieuw moeten worden geschre-
ven met als hoofduitgangspunten:
De Wereldhaven ligt op Zuid, hieraan ontleent Zuid zijn of haar 1. Rotterdam-Zuid wordt een zelfstandige gemeente.
IDENTITEIT. Het IMAGO van de nieuwe zelfstandige gemeente 2. Rotterdam-Zuid ontleent haar Imago aan de Wereldhaven.
gaat ervoor zorgen dat de trots van de wereldhaven niet alleen 3. Alle adviezen en doelstellingen zijn op de een of andere
afstraalt op haar burgers, maar dat haar burgers dat zelf ook wijze aan die haven gerelateerd. Daar zit de kracht, daar zit het
gaan uitstralen. De haven is de trots van Zuid. Opgebouwd verleden, daar zit de toekomst.
door al die havenarbeiders die overal vandaan met hun blote
handen die haven hebben groot gemaakt. Niet alleen Pinkhof Het is in feite toch te gek voor woorden dat de Haven, dus Zuid,
ook al die arbeiders die zich in het zweet hebben gewerkt. Dat de stad heeft groot gemaakt en dat ditzelfde Zuid is verwor-
is Rotterdam-Zuid. den tot het afvoerputje van de stad. Dit mag het stadsbestuur,
maar overigens ook de deelgemeentebesturen zwaar worden
Zuid is dus de motor van de Haven. aangerekend.
Over honderd jaar zal de haven nog steeds een sleutelpositie Ik pleit dan ook niet alleen voor Zuid als zelfstandige
binnen de Rotterdam-Zuidse economie spelen. De Haven is de gemeente, maar bovendien voor het opheffen van alle deel-
constante factor. De drijvende kracht, de inspirator en inspiratie- gemeenten op Zuid. Zij zijn eerder een onderdeel van het
bron voor alle ontwikkelingen. probleem dan van de oplossing.
In het rapport D/M wordt zijdelings het belang van de haven Terecht onderschrijft D/M het belang van een gedeelde visie
genoemd; het KMR (Kennisinfrastructuur Mainport Rotterdam) voor de ontwikkeling van Zuid. De deelgemeenten spelen
kan een belangrijke rol vervullen bij de initiërende rol die het daarin een versnipperende rol, vinden ook D/M.
Havenbedrijf Rotterdam zichzelf heeft toebedacht. Eén (nieuwe) gemeente één visie.
Het Hart van Zuid gaat straks ook alleen maar werken als het
Zijdelings is te weinig. het Hart van heel Zuid zal zijn.
Het Hart van de wereldhaven op Zuid.
Daar komt alles samen. Het bestuur, de kennis, de cultuur,
de economie. Het Hart op Zuid voedt de wijken maar wordt er
tegelijkertijd ook zelf door gevoed.
DE WERELDHAVEN LIGT OP ZUID
ZUID IS DE MOTOR VAN DE HAVEN
DE HAVEN ALS INSPIRATOR EN INSPIRATIEBRON
ÉÉN (NIEUWE) GEMEENTE ÉÉN VISIE
4. FEYENOORD Grote man achter dit idee was Leen van Zandvliet. De
voorzitter van Feyenoord in de jaren ‘30 riep op een dag
De Wereldhaven ligt op Zuid. De Wereldclub ligt op Zuid. uit “Ik heb het, ik heb het!” Hij was wakker geworden
Is Zuid dus de motor van de Haven.
uit een droom; die droom was echter geen bedrog, hij
schreef het idee snel op een kladblok. Enkele maanden
Feyenoord is de ziel van Zuid.
later werd architect Van der Vlugt uitgenodigd voor een
Geen Woorden maar Daden. gesprek. Een stadion met twee ‘verdiepingen’ moest
Hierin ligt de mentatilteit van de man op Zuid besloten. gerealiseerd worden. De kern van het gesprek was ‘een-
Iedere oer Rotterdam-Zuiderling voelt zich met deze slogan voud’, verfraaiingen kwamen er niet aan te pas.
verbonden. Dat gevoel moet terug op Zuid.
Met dat gevoel is in crisistijd het Feyenoord stadion ooit van de
Eind 1934 werd er contact gezocht met Braat-construc-
tiewerkplaatsen. Die wilde de taak op zich nemen en
grond gekomen. Een idioot plan, megalomaan, maar het heeft
ging aan de slag. Een voetbalwedstrijd duurt twee keer
Zuid de Europacup, de Wereldbeker en diverse Uefa Cups drie kwartier. Tussendoor moet men spanning kwijt en
opgeleverd. wat kunnen eten. Zo zijn er dus zowel onder als boven
De club zit nu een beetje in een dip, maar Feyenoord is net als toiletten tussen de stalen spanten gebouwd. Tevens
Zuid, niet klein te krijgen! moest er plaats zijn voor een vergaderruimte, een
werkvloer, kleedlokalen, een hokje voor de officials en er
is een politiebureau en ook nog een brandweerkazene
Resumerend kan worden gesteld dat en met de Wereldhaven
en het bevat ook nog eens 4 woningen. De trappen aan
op Zuid en met de Wereldclub op Zuid, Zuid de drijvende kracht de buitenzijde van het stadion konden tevens als tribune
is van Rotterdam. dienen voor het trainingsveld. Van Zandvliet had haast,
Met dat (zelf)bewustzijn zal Zuid aan haar toekomst moeten zo gauw er een bouwtekening klaar was gaf hij direct de
gaan werken. opdracht om te beginnen met de bouw van het stadion.
Stop dat geweeklaag over slechte index zus of zo.
De eerste paal werd geslagen door Puck van Heel op
Het helpt alleen het zelfvertrouwen verder de put in.
16 september 1935. Daarna werden er nog 578 heipa-
len 21 meter diep de grond ingeslagen. De bouw van
Als er al geselcteerd zou moeten worden aan de poort, dan is het stadion was begonnen. Stadion Feijenoord had een
dat het enig criterium. Geen Woorden maar Daden. Dan doe je capaciteit van maar liefst 65.000, met onder meer veel
mee, daar wil je op Zuid op afgerekend worden. staanplaatsen.
GEEN WOORDEN MAAR DADEN
FEYENOORD IS ZUID, NIET KLEIN TE KRIJGEN
ZUID IS DE DRIJVENDE KRACHT VAN ROTTERDAM
DIE DROOM WAS ECHT(ER) GEEN BEDROG
5. EINDADVIES Team Deetman/Mans (D/M) VIP - PROJECTEN OP ZUID
Als we het voorafgaande nog even op een rijtje zetten: Rotterdam kent een aantal zogenaamde VIP gebieden, de
“Very Important Projects”. Op Zuid zij dat er 4:
- Zuid is het zorgenkind van Rotterdam
- Op Zuid wonen geen Rotterdammers - Hart van Zuid
- Kortom Zuid heeft een Imagoprobleem - Stadionpark
- Maak van Zuid een zelfstandige gemeente - Zorgboulevard
- Stadshavens
- De Wereldhaven ligt op Zuid
- Zuid is de motor van de Haven Stuk voor stuk prachtige projecten. De nieuwe zelfstandige
- De Haven is inspirator en inspiratiebron gemeente kan deze projecten zonder meer overnemen. De
- Eén (nieuwe) gemeente één Visie Zorgboulevard is zelfs al flink op streek.
De programma’s voor Stadionpark en Hart van Zuid zijn al
- Geen Woorden maar Daden geschreven. Raakt het Stadionpark door de crisis wat achterop
- Feyenoord is Zuid, niet klein te krijgen (wat zou Leen van Zandvliet daarvan vinden?) De tender voor
- Zuid is de drijvende kracht van Rotterdam het Hart van Zuid staat voor de deur.
- Die droom was echt(er) geen bedrog Zorg er wel voor dat binnen het programma het Hart van Zuid
echt het Hart van heeeel Zuid wordt en niet alleen het hart van
DIT IS ZUID Charlois. Zorg ervoor dat de nieuwe VIP-Projecten wel een
Als we met dat beeld voor ogen nogmaals naar het eindrapport olievlekwerking voor Zuid als geheel krijgen. Terecht noemt D/M
Deetman/Mans dan zal dat rapport direct in een ander daglicht dit als één van haar aangrijpingspunten. Dat vergt Programma,
komen te staan. Marketing en Communicatie. VIP, maar wel met de Ziel van
Ontwikkeling vanuit kracht. Precies. Zuid.
Zuid is de drijvende kracht van Rotterdam.
Ontwikkelen vanuit kracht. Precies. Op de volgende bladzijden gaan we met het profiel van het door
Zuid moet zelfstandig, pas dan kan de kwaliteitssprong worden mij geschetste Zuid het rapport van Deetman/Mans nog eens
gemaakt. door, want kanttekeningen zijn meer dan nodig om van dit nuttig
advies een voor Zuid bruikbaar handboek te maken.
ONTWIKKELING VANUIT KRACHT.
VERFRAAIINGEN KWAMEN ER NIET AAN TE PAS
ZUID IS DE DRIJVENDE KRACHT VAN ROTTERDAM
VIP, MAAR WEL MET DE ZIEL VAN ZUID
6. Aanleiding en opdracht D/M D/M zeggen in Waar komt Zuid vandaan een aantal heel be- Wat zijn de verbeterpunten vragen D-M zich af. Wat is nodig om de doorbraken te realiseren?
langrijke dingen.
1. D/M heeft opdracht van de minister een analyse van de - De historie van Zuid heeft het DNA van Zuid bepaald. Een gedeelde Visie, A. Talentontwikkeling
bijzondere situatie op Zuid te maken. - Oplossingen voor de problematiek van Zuid moeten uitgaan Een gemeenschappelijk Perspectief, 1. Wegwerken van achterstanden
van dit DNA Daadkracht en gezag, 2. Ontwikkelen doorlopende leerlijnen
2. 4 aangrijpingspunten worden genoemd: Betrokkenheid van de bewoners. 3. Ontwikkelen van ‘soft skills’ beroepsbevolking
- De imperfecte woningmarkt. Jammer genoeg komt dit DNA nergens goed uit de verf.
- Gebrek aan waardecreatie op die markt. Op de voorgaande bladzijde is mij dat beter gelukt. Allemaal waar, maar wat is die visie, waar is dat perspectief, B. Economische versterking
- Sociaal - economische situatie. D/M constateert in Wat is er aan de hand op Zuid dat lang in waarom is er geen daadkracht en gezag en omdat dat er juist 4. Stimuleren bedrijvigheid in de wijk
- De verbinding tussen de aanpak in de wijken, de VIP- . het doordenken van wat nodig is op Zuid de spiegel van Noord allemaal niet is is er geen betrokkenheid van de bewoners en 5. Concretiseren nieuwe economische dragers
projecten en de Zuidtangent. werd voorgehouden. Bij het denken over Zuid in de gemeente omdat er geen betrokkenheid van de bewoners is blijft Zuid alle
wordt nu veel meer naar de specifieke siuatie op Zuid gekeken, zwakke lijstjes aanvoeren. C. Fysieke kwaaliteitsverbetering
3. Het door D/M opgebouwde advies is opgebouwd langs de zonder direct te vergelijken met Noord. 6. Onderhouden basisniveau ‘schoon, heel en veilig’
volgende lijnen: Hoe krijg je dus betrokkenheid van de bewoners , door oplos- 7. Verbeteren van het particulier woningbezit
- Waar komt Zuid vandaan. Jammer genoeg pakt D/M niet door. Er is weliswaar een verbe- singen aan te dragen die raken aan de Ziel van Zuid. Zuid heeft 8. Herstructurering deel particuliere woningvoorraad.
- Wat is er aan de hand op Zuid tering, maar voor Noord blijft het Zuid. Rotterdam groot gemaakt. Het wordt tijd dat het nu eens aan
- Wat zijn de verbeterpunten in de huidige inzet op Zuid. De enige conclusie die D/M na al die 80 gesprekken had moe- zichzelf gaat denken. Prima adviezen, doen.
- Wat is er nodig om doorbraken te realiseren. ten trekken is deze: Ook de onderbouwing bij talentontwikkeling, doen.
Wil Zuid echt de problemen kunnen oplossen dan zal zij dat zelf Met één visie. Bij economische versterking staat echter een zin die ik liever
moeten doen. diametraal anders zou willen formuleren;
Als zelfstandige gemeente, met de Haven, met Geen Woorden Een bloeiende en zichtbare lokale economie is een belangrijke
maar Daden. Dat is de DNA van Zuid. voorwaarde voor jongeren om te werken aan perspectief op
Van Kop van Zuid tot Hart van Zuid als de as van de Stad op arbeid.
Zuid en de Haven als de motor. Mijns inziens gaat daar de volgende zin aan vooraf;
Perspectief op arbeid is een belangrijke voorwaarde voor
Immers, ondanks alle inspanningen blijft Zuid een gebied met jongeren om te werken aan een bloeiende en zichtbare lokale
een zwakke sociaal-economische structuur, blijft het een fysiek economie.
zwak gebied. Zuid zal zich moeten doorontwikkelen vanuit haar Lokale economie is prima, maar perspectief op arbeid is es-
eigen kracht. Trots op Zuid. sentieel.
HISTORIE HEEFT HET DNA VAN ZUID BEPAALD EERST ÉÉN VISIE
OPLOSSINGEN MOETEN UITGAAN VAN DIT DNA MET PERSPECTIEF OP ARBEID
VINEX VERSTERKTE DE SELECTIEVE MIGRATIE DAN VEEL DAADKRACHT
GOEDKOPE VOORRAAD ZUIGT KANSARMEN AAN BETROKKENHEID VOLGT DAN VANZELF
7. Hand in Hand De ZuidAs De diverse havenlocatie langs de ZuidAs bieden nog veel
kansen en mogelijkheden (Stadshavens) Hart van Zuid staat
D/M ziet naast alle positieve adviezen een zeer belangrijk De StadsAs voert vanaf het Centraal Station, het Weena, de al zo goed als in de steigers, maar daarbij is al de opmerking
aspect over het hoofd. Wellicht zien ze het wel maar noemen Coolsingel met daaraan de Lijnbaan, gemaakt dat dit wel het hart voor heel Zuid moet worden.
ze het niet. het Stadhuis en de Beurstraverse, de Schiedamsedijk met daar- Hetzelfde geldt eigenlijk voor de ZuidAs, dit moet een slagader
Als de oplossingen moeten uitgaan van de DNA van Zuid, dan bij het Maritiem Museum, de Kunsthal en het Scheepvaartkwar- voor heel Zuid worden. Langs deze hele As moet Zuid bruisen.
is essentieel dat er Hand in Hand en Schouder aan Schouder tier naar de Erasmusbrug.
aan de oplossingen gewerkt wordt. De ZuidAs, levensader van Zuid, vanaf de Kop van Zuid, Wil- Bij de verkeersinrichting van de Erasmusbrug kan dan wel net
helminapier met het Luxortheater, Hotel New York, het Foto- en gedaan worden of de hoofdroute de weg naar de Laan op Zuid
Hand in Hand en Schouder aan Schouder zit in de ziel van Filmmuseum, diverse Scholen en Restaurantkoepels, vervol- is, maar dit is eerder een route de stad uit (of in) dan Zuid in.
Rotterdam-Zuid ingebakken. Of het nu op het Veld of in de Ha- gens via Katendrecht met de SS Rotterdam en Chinatown langs 2 banen leiden je vanaf de Erasmusbrug de stad uit, 1 baan
ven speelde, iedereen was zich sterk bewust van de noodzaak
tot collectiviteit. Soms hangen er ook letterlijk levens van af.
de Afrikaandermarkt en de deelgemeente Feijenoord, via de
Dordtselaan met daaraan het Shortstay-Hotel en de Graansilo’s
KOP rechtsaf naar de Kop van Zuid en 1 baan rechtdoor zo op het
oog naar niemandsland.
uiteindelijk naar het Zuidplein.
Daarom zal Rotterdam-Zuid niet alleen als zelfstandige ge- Het Hart van Zuid, het episch centrum met daaraan gevestigd: Zuid weet straks wel beter. De ZuidAs vebindt straks de Kop
meente deze problemen kunnen oplossen, maar zal ook binnen met het Hart en is zelf het bruisend lint dat kop en hart verbindt.
die gemeente de politiek schouder aan schouder en hand in • het Zuidplein-theater
hand het voorbeeld moeten geven. • het Zuiderpark En als we dan toch bezig zijn lijkt het mij verstandig om de
• Ahoy entree vanuit de eilanden ook een face lift te geven. Het deel
Dat is de DNA, dat is Rotterdam-Zuid. • Winkelcentrum Zuidplein van Vreewijk langs de Vaanweg zal plaats moeten gaan maken
• Het Ikazia-ziekenhuis voor een echte entree van Zuid. Je begroet geen visite met je
Wat is nodig om de doorbraken te realiseren? • Diverse scholen kont naar hen toe. Een mooie Allée begeleidt je straks naar het
1. Een zelfstandig en eensgezind Roltterdam-Zuid • Het vervoersknooppunt nieuwe Hart van Zuid.
2. Een zelfstandig en eensgezind Roltterdam-Zuid • Het zwembad
HART
3. Een zelfstandig en eensgezind Roltterdam-Zuid • Deelgemeente
en daarna; A 1/3, B 4/5 en C 6/7 • Verzamelgebouw
• ZuidMarkt
Het verdient aanbeveling die ZuidAs verder uit te bouwen tot de
echte slagader van Zuid.
HAND IN HAND KOP VAN ZUID
EEN ZELFSTANDIG EN EENSGEZIND ZUID DE ZUIDAS, DE SLAGADER VAN ZUID
EEN ZELFSTANDIG EN EENSGEZIND ZUID HART VAN ZUID
EEN ZELFSTANDIG EN EENSGEZIND ZUID ALLÉE DE VAANWEG, DE NIEUWE ENTREE VAN ZUID
8. Elk VIP-Project adopteert een Als het niet gaat lukken om de huidige bewoners van de
Probleemproject achterstandsgebieden ervan te overtuigen dat zij zelf aan de Hart van Zuid StadionPark
verbetering van hun omstandigheden het sterkst zullen moeten
D/M spreekt in het begin van haar rapport over 4 aangrijpings- bijdragen, dan zal de Kwaliteitssprong op Zuid een kansloos
punten. De laatste is: project dreigen te worden.
De verbinding tussen de aanpak in de wijken, de VIP-Projecten
en de Zuidtangent. Alle bewoners van Zuid zullen zich hun DNA bewust moeten
Bovendien constateert D/M dat goede initiatieven op Zuid nau- worden. Van arm tot rijk en van wit tot zwart en van God tot
welijks een olievlekwerking hebben. Allah.
Twee opmerkingen: Zuid is de drijvende kracht van Rotterdam en daar werken we
1. Er is geen zichtbare of voelbare verbinding tussen de aanpak met zijn allen weer keihard aan, Hand in Hand, Schouder aan
in de wijken en de VIP-Projecten. Schouder. Vanuit het besef dat de kwaliteit van een samenle-
2. Door het ontbreken van die verbinding is er ook geen sprake ving niet wordt bepaald door de kwaliteit van de bovenlaag van
van betrokkenheid. De projecten spelen zich af buiten het blik- die samenleving maar door de kwaliteit van de onderlaag van
veld van de bewoners in de probleemwijken en zij zorgen er al die samenleving. En hier zijn zowel de bovenlaag als de onder-
helemaal niet voor dat hun problemen kleiner worden. laag verantwoordelijk voor.
Vandaar mijn dringende suggestie; koppel aan ieder VIP-Pro- Met de uitgangspunten van de individuele samenleving zal
ject een Probleemproject. het hier niet gaan lukken. Ouderwetse termen als collectiviteit,
Koppel aan ieder ambitieus project een minder aansprekende saamhorigheid zullen weer opgeld moeten doen.
opgave. En zorg ervoor dat in de promotie en presentatie van
ZorgBoulevard StadsHavens
Cynisme moet plaats maken voor Optimisme.
de plannen aan beide evenveel energie, geestdrift en aandacht Tegenwerking wordt Medewerking.
wordt besteed. Halfwas wordt Daadkracht.
Overigens kan dit principe voor ieder project gelden. Nu we Winstmaximalisatie wordt Maatschappelijk Verantwoord Onder-
midden in de crisis zitten is dat nog moeilijk voor te stellen, nemen.
maar er zullen altijd weer aantrekkelijke projecten komen. Kop-
pel bij de verdeling aan de aantrekkelijke projecten altijd een
onaantrekkelijk project. Iedere maatschappelijk verantwoord
ondernemer (MVO) zal zich in deze gunningswijze helemaal
kunnen vinden.
ELK VIP-PROJECT ADOPTEERT PROBLEEMPROJECT
PROMOOT BEIDE MET EVENVEEL GEESTDRIFT
ARM TOT RIJK, WIT TOT ZWART, GOD TOT ALLAH
MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN
9. Herstructurering Restaureer de Stadsvernieuwing Nieuwe Rotterdam-Zuiderling
Niet zo!
D/M noemt de integrale herstructurering van Katendrecht en In de jaren 80 van de vorige eeuw heeft een soortgelijke opera- Hier moet uiteraard met spoed een betere term voor worden
Pendrecht de succesvolle herstructurering van delen van buur- tie plaatsgevonden als welke D/M nu voor ogen staat. Bouwen bedacht, maar dit terzijde.
ten op Zuid met veel corporatiebezit(waaronder Zuidwijk, maar voor de Buurt. Met overigens ook toen de beste bedoelingen Rotterdam-Zuid heeft zijn/haar bestaan voor het overgrote deel
ook Hoogvliet mag hier niet onvermeld blijven) succesvolle werden woonwijken gerenoveerd. De hele stad werd overwoe- te danken aan de nieuwe Rotterdammers. Ze kwamen van de
initiatieven. kerd met 3- en 4 kamer portiek etage-woningen. Een operatie Eilanden, uit de Achterhoek, uit Brabant.
Op zichzelf zijn dit zondermeer geslaagde operaties. waar de stad nu nog onder gebukt gaat. Veel van de problemen Met hen is het gelukt Rotterdam groot te maken. Als het met
Naast deze geslaagde operaties hebben zich paralel daaraan die nu aan Zuid kleven vinden hun oorsprong in die stadsver- Zeeuwen en Brabanders is gelukt, moet het ook met Turken en
de VINEX-wijken ontwikkeld. D/M: De komst van de VINEX- nieuwingsoperatie. Bovendien werden veel oude delen van de Marokkanen kunnen.
wijken ten zuiden van Rotterdam versterkte het proces van stad, vroeg 20e eeuw, dusdanig toegetakeld dat herkenning
selectieve migratie. Met andere woorden de VINEX-wijken nauwelijks meer mogelijk was. Opvang en integratie van nieuwkomers is eigenlijk de core
maakte de vlucht van de autochtone bewoner uit de almaar business van Zuid.
allochtonere stad mogelijk. Op deze plek wil ik eens lans breken voor de overgebleven De oude en nieuwe bewoners van Zuid hebben de stad en de
delen. Breng deze panden terug in oude staat. Restaureer de Haven gemaakt. Vaak met eigen handen. Dat moet weer terug.
Beide aspecten, de herstructeringen met uitgebreide sloop gevels waar mogelijk en maak er weer pandsgewijs opgebouw- ZUID WERKT AAN ZUID.
en nieuwbouw en de selectieve migratie zorgde ervoor dat de de straatdelen van. De panden zullen zeker bijdragen aan de Onder dit motto moet voor iedereen werk aan de haven of de
problemen in de achterstandsgebieden almaar groter werden. zo nodige woondifferentiatie en zullen zeker bijdragen aan het stad te vinden zijn. Zuid pakt haar problemen op zuid met beide
Vanuit de herstructureringsgebieden schoven de kansarme beeld van de wijk. handen aan.
Rotterdammers door naar de achterstandsgebieden (zij vulden Ik doen een dringend beroep op de woningbouwverenigingen
Maar zo!
de gaten die de autochtone VINEX-bewoner had achtergelaten) om alle door de stadsvernieuwing nog te restaureren panden De slogan moet zijn: WerkenopZuid. Met WerkenopZuid moet
en wat nog leeg bleef werd opgevuld met kansarme bewoners voor deze aanpak beschikbaar te stellen. iedereen op Zuid aan de slag worden geholpen. Of als star-
van elders. tende ondernemer, of in de Haven, of bij de herstructurering, of
Restaureer waar het kan, verbeter waar het moet en herstructu- bij de klimaatneutraal opgave.
Sloop en vervangende nieuwbouw lijkt een probaat middel om reer waar het niet anders kan.
kansarme wijken hoger op de ladder van de een of andere ZUID WERKT AAN ZUID, of het Economische versterkingen,
index te krijgen, het doet echter niet anders dan de armoe stimuleringen van Bedrijvigheid of Fysieke Kwaliteitsverbeterin-
verplaatsen naar de wijk die na jou aan de beurt is. gen betreft, Zuid moet aan het werk worden gezet. En van dat
verdiende geld kan een mooi opgeknapt of nieuw gebouwd huis
worden bewoond en betaald.
SLOOP IS VERPLAATSEN VAN DE ARMOEDE
VINEX, VLUCHT VAN DE AUTOCHTONE HOLLANDER
RESTAUREER DE STADVERNIEUWING
ZUID WERKT AAN ZUID
10. DROOMWONENOPZUID Het zou toch fantastisch zijn als we dat met zijn allen voor
elkaar zouden krijgen.
Aanbevelingen: 15. Zorg ervoor dat alle middelen aanwezig zijn om de mis-
standen adequaat te kunnen bestrijden. Pas zonodig wet- en
Zuid als de meest gedroomde woonplek. regelgeving daarop aan. Geef huisjesmelkers en onderver-
DroomWonenOpZuid, de titel van mijn reactie. Deze titel is niet DroomWonenOpZuid. 1. Alle energie moet erop gericht zijn om het Imago van huurders geen kans, niet in de huursector, maar ook niet in de
zomaar gekozen. Wonen op Zuid is mij ook hier te weinig. Het Het VIP-Project StadionPark zou ook zo maar het DROOM- Rotterdam-Zuid te verbeteren. koopsector
gedroomde wonen moet op Zuid gerealiseerd worden. Net als WONEN kunnnen adopteren, als thema, maar ook als olievlek. 2. Maak van Rotterdam-Zuid een zelfstandige gemeente. 16. Zet dus ook sport hoog op de agenda.
de droom van Leen van Zandvliet moeten we de dromen van Er zal niet allen in het StadionPark gedroomd gewoond kunnen 3. Perspectief op arbeid is een belangrijke voorwaarde voor Laat de rol van Feyenoord daar nog nadrukkelijker in naar
veel Zuidelingen zien te verwezenlijken. worden, maar door heel Zuid heen, mede dankzij dit VIP- jongeren om te werken aan een bloeiende en zichtbare lokale voren komen.
project. economie.
Aan DroomWonenOpZuid gaan eerst de dromen over wonen 4. Werk, Werk, Werk. Perspectief op arbeid is de sleutel tot suc-
op Zuid vooraf. Hoe ziet het gedroomde wonen eruit. ces. Zonder werk geen perspectief. Bouwen heeft pas zin als
100 DroomWoningen als vliegwiel voor de werk is gegarandeerd.
Ik schreef eerder al: revitalisering van heel Rotterdam-Zuid. WerkenopZuid
Als het niet gaat lukken om de huidige bewoners van de 5. Het gedroomde wonen ligt op Zuid. WonenopZuid
achterstandsgebieden ervan te overtuigen dat zij zelf aan de 6. Zorg ervoor dat er van VIP-Projecten een olievlekwerking
verbetering van hun omstandigheden het sterkst zullen moeten uitgaat. Dit zou kunnen door ieder ambitieus project een lastig
bijdragen, dan zal de Kwaliteitssprong op Zuid een kansloos project te laten adopteren.
project dreigen te worden. 7. StadionPark adopteert het DroomWonen
Hoe zien de dromen er van de huidige bewoners van Zuid eruit. 8. Laat de mensen van Zuid wel mee zelf hun problemen oplos-
En hoe gaan we er samen voor zorgen dat die dromen ook sen. Hand in Hand, Schouder aan Schouder, Geen Woorden
gerealiseerd kunnen worden. maar Daden.
Uiteraard gaat het niet lukken om alle dromen ook echt waar te 9. Ga de 100 mooiste dromen daadwerkelijk realiseren.
maken. Al zouden we er slechts 100 kunnen realiseren, dat zou 10. Maak van de Zuid-As een VIP-Project
toch fantastisch zijn. 11. Restaureer de Stadsvernieuwing.
Het zou toch moeten lukken om een DROOM campagne te 12. Ontwikkel kleinschalige oudedagvoorzieningen, apart voor
starten, op de scholen, in de straten, in de buurten, wijken, de Hollandse ouderen, de Turkse ouderen, de Marokkaans,
waarbij we iedereen oproepen zijn WOONDROOM op papier te gemengde ouderen enz. Gun de mensen een plezierige oude
zetten. De mooiste 100 dromen gaan we daarna met zijn allen dag in vertrouwde omgeving.
realiseren. 13. Ontwikkel kleine zorgvoorzieningen in de wijken voor wijk-
verpleging, thuiszorg, huisartsen, eerstehulp, opname enz. 17. Binnen een moderne samenleving is het van belang dat er
14. Stimuleer het CPO (Collectief Partieculier Opdrachtgever- een synergie tot stand wordt gebracht tussen: wonen - werken -
DROOMWONEN OP ZUID schap) In feite zijn de Klushuizen daar al een goed voorbeeld onderwijs - sport - cultuur - vrije tijd - zorg.
van. Maar er kan meer. En er kan meer samen. Woningbouw-
HOE ZIET HET GEDROOMDE WONEN ERUIT verenigingen kunnen veel meer als tot nu toe samenwerkingen
Maak dat op Zuid die synergie vorm en betekenis krijgt.
Zorg voor SynergieopZuid
DE MOOISTE 100 DROMEN GAAN WE REALISEREN aangaan met CPO’s.
Ketenintegratie is niet het enige toverwoord.
STADIONPARK ADOPTEERT HET DROOMWONEN Bouwen aan je eigen huis, samen met vrienden en familie.
11. OPZUID
droomwonen
EEN KWALITEITSSPRONG - ONTWIKKELING VANUIT KRACHT
EEN REACTIE OP DE EINDVISIE TEAM DEETMAN/MANS