5 Aralık 2014 - Kültürel Miras ve Kültürel Bellek Sempozyumu Koç Üniversitesi VEKAM - ÜNAK Yazarlar: Prof Dr. Bülent Yılmaz, Arş. Gör. Tolga Çakmak

1. Türkiye’de Dijital Koruma Politikaları
Prof. Dr. Bülent Yılmaz - Arş. Gör. Tolga Çakmak
Hacettepe Üniversitesi
Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü
{byilmaz, tcakmak}@hacettepe.edu.tr
5 Aralık 2014 – Kültürel Miras ve Kültürel Bellek Sempozyumu

2. İçerik
• Kültürel Miras ve Dijitalleştirme
• Türkiye’de Dijitalleştirme Çalışmalarının Değerlendirilmesi
• Türkiye’de Dijitalleştirme ve Dijital Koruma ile İlgili Sorunlar
• Sonuç ve Öneriler
5 Aralık 2014 – Kültürel Miras ve Kültürel Bellek Sempozyumu

3. Kültürel Miras ve Dijitalleştirme
• Dijital ortamda kültürel miras ürünlerinin oluşturulması ya da yaşatılması
• Kültürel bellek kurumlarının dijital koruma yatırımları
• Anadan doğma dijital
• Dijital ortama aktarma
• Dijital Koruma teknikleri: göç, öykünme, yenileme, dijital arkeoloji…
• Teknik ve teknoloji standartları
• «Erişilebilirlik için koruma»
5 Aralık 2014 – Kültürel Miras ve Kültürel Bellek Sempozyumu

4. Dijitalleştirme Girişimleri
• Kültür ve Turizm Bakanlığı
• Milli Kütüphane
• Üniversite ve Halk Kütüphaneleri
• Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü
• Araştırma Merkezleri
• Başlangıç noktası: Basılı materyallerin elektronik ortamda tanımlanma ve
kataloglama çalışmaları
• İkinci adım: Basılı materyallerin elektronik ortama aktarılması
5 Aralık 2014 – Kültürel Miras ve Kültürel Bellek Sempozyumu

5. Dijitalleştirme Girişimleri
1970-2000 TÜYATOK Projesi
• Tanımlama süreçleri doğrultusunda yazma eserlerin tanımlanması
• Yazma eserlerin görülebilirliğinin artırılması amacıyla envanterin oluşturulması
Akademik ve Araştırma Kütüphaneleri
• Genellikle yazma eserlerin sayısallaştırılması odaklı çalışmalar
Araştırma Merkezleri
• Koleksiyona ve kurumsal hedeflere yönelik dijitalleştirme uygulamaları
• Teknoloji bağlamında tanımlama uygulamalarına yönelik çalışmalar
5 Aralık 2014 – Kültürel Miras ve Kültürel Bellek Sempozyumu

6. Dijitalleştirme Girişimleri
Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümleri
• Elektronik tez projeleri
• Açık arşiv kurma/geliştirme
• Dijital ortamdaki eserlere yönelik kayıt aktarım projeleri
• Eğitim ve farkındalık oluşturma çalışmaları
Milli Kütüphane
• 2004 yılında yürütülen bir proje ile 25200 kaynağın dijitalleştirilmesi
• Europeana ile kayıt paylaşımı
Halk Kütphaneleri
• 28 Halk/Bölge Kütüphanesinde dijitalleştirme çalışmaları
• 167 bin materyalin dijitalleştirilmesi
5 Aralık 2014 – Kültürel Miras ve Kültürel Bellek Sempozyumu

7. Dijitalleştirme Girişimleri
Arşivler
• DAGM – 9 milyon materyalin dijitalleştirilmesi
• Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü
5 Aralık 2014 – Kültürel Miras ve Kültürel Bellek Sempozyumu

8. Dijitalleştirme Projeleri
AccessIT Projesi
• 50 bin kültürel miras ürününün Europeana ile paylaşılması
• Dijitalleştirme uzaktan eğitim programı
Milli Kütüphane
• Gazete koleksiyonunun Europeana ile paylaşılması
5 Aralık 2014 – Kültürel Miras ve Kültürel Bellek Sempozyumu

9. Dijitalleştirme Projeleri
INDICATE Projesi
• Kültürel miras ürünlerine yönelik araştırmalar için elektronik altyapı
• Dijtialleştirme ve koruma politikalarının geliştirilmesi
LoCloud Projesi
• Küçük ve orta ölçekli kültürel bellek kurumlarındaki dijitalleştirilmiş
materyal sayısının artırılması
• Bu kurumlar için altyapı olanaklarının sağlanması
5 Aralık 2014 – Kültürel Miras ve Kültürel Bellek Sempozyumu

10. Bilimsel Etkinlikler
Bilgi Kaynaklarının Sayısallaştırılmasında İşbirliği ve Standartlar
Çalıştayı
• Dijitalleştirme işlemlerinin değerlendirilmesi
UNESCO Dünya Belleğinde Türkiye Çalıştayı
• Dijitalleştirme uygulamalarında gereklilikler
İBB Atatürk Kitaplığı Nadir ve Yazma Eserlerin Dijitalleştirilmesi
Çalıştayı
• Sayısallaştırma Çalışma Grubu
TBD – Kültür ve Sanatta Bilişim Grubu
5 Aralık 2014 – Kültürel Miras ve Kültürel Bellek Sempozyumu

11. Sorunlar
• Birbirinden bağımsız ve kopuk olarak gerçekleştirilen problemler
• Personel beceri ve yeterlilikleri
• Bütçeleme
• Ulusal standartların eksikliği
• Terminoloji açısından tanımlamada birliğin olmaması
• Yasal düzenlemeler ve telif hakları ile ilgili belirsizlikler
• Toplu katalog eksikliği
• Kültürel bellek kurumlarını toplayan bir platformun olmaması
• Üst kurul eksikliği
• Kullandırma ile ilgili sorunlar
5 Aralık 2014 – Kültürel Miras ve Kültürel Bellek Sempozyumu

12. Sonuç
• Paydaşların etkinlikle yer aldığı bir süreç yönetiminin gerçekleştirilmesi
• Başarılı bir stratejik yönetim gerekliliği
• Dijital dönüşüm
• Dijital bilgi kaynaklarının yönetimi
• Dijital kaynaklara yönelik hizmet tabanlı yaklaşım
• IFLA Trend Raporu – Dijitalleştirme Politikası geliştirme gerekliliği
• Dijital koruma ile ilgili süreçlere yönelik planlama ve strateji geliştirme
5 Aralık 2014 – Kültürel Miras ve Kültürel Bellek Sempozyumu

13. Türkiye’de Dijital Koruma Politikaları
Prof. Dr. Bülent Yılmaz - Arş. Gör. Tolga Çakmak
Hacettepe Üniversitesi
Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü
{byilmaz, tcakmak}@hacettepe.edu.tr
5 Aralık 2014 – Kültürel Miras ve Kültürel Bellek Sempozyumu