Khí cụ điện

2. Nhóm thuyết trình gồm
có:
Nguyễn Hữu Tâm
Phạm Minh Thành
Lê Thành Thảo
Trần Duy Thế

3. Khái quát và công dụng
 Khởi động từ là một loại thiết bị điện dùng
để điều khiển từ xa việc đóng/cắt, đảo
chiều và bảo vệ quá tải (nếu có mắc thêm
rơle nhiệt) cho các động cơ ba pha rôtor
lồng sóc.
 Khởi động từ khi có một công tắc tơ gọi là
khởi động từ đơn, thường dùng để điều
khiển đóng cắt động cơ điện.
 Khởi động từ có hai công tắc tơ gọi là khởi
động từ kép, dùng để khởi động và điều
khiển đảo chiều động cơ điện. Muốn khởi
động từ bảo vệ được ngắn mạch phải mắc
thêm cầu chảy (cầu chì).

4. Cách đấu KĐT đơn 1 bv đ/c 3 pha
 Mạch lực: dây 3 pha đấu vào 3 tiếp điểm
thường mở chính của bộ KĐT.(phía 2RL
nhiệt đã được đấu sẳn).
 Mạch đk: lấy 1 pha 220V qua 1 nút nhấn
đấu thường kín, đấu // thường hở nối tiếp
qua cuộn dây của KĐT, đầu ra qua 02 tiếp
điểm của 2 RL nhiệt về dây N.

5. 4. Cấu tạo và nguyên lý chung của các thiết bị điều
khiển
a Cấu t o:
, ạ
1: Cuộn dâ hú
y t
2: Phần dẫn t tnh bằng v tlệu
ừĩ ậ i
sắtt ừ 2
3 Nắp t động
: ừ 1
4 Tếp điểm chnh
:i í
b, Hoạtđộng: *Tước khi có dò điều
r ng 3
khiển
Tạng t á : Chưacó l c t t cđộng, l xo
r hi ự ừá ò
ké mở nắp t 3, tếp điểm chnh 4mở
o ừ i í 4
Trướ c khi có dòng
điề u khiể n

6. *Khi có dòng điều khiển
Cấu t o :
ạ
1: Cuộn dâ hú
y t
2: Phần dẫn t tnh bằngv tlệu
ừĩ ậ i
sắtt ừ 2
3 Nắp t động
: ừ 1
4 Tếp điểm chnh
:i í
3
Tạngt á : Cuộn hú 1 cóđiện, L c
r hi t ự
t hú nắp t 3 l m đóngtếp điểm
ừ t ừ ,à i 4
4

7.  Sơ đồ nguyên lý khởi động động cơ dùng khởi
động từ đơn
A B C
CC
ON
OFF
K1 K2 K3 7 8 10 9
CD
RN
K0
RN
Hình : Nguyên lý làm việc của khởi động từ đơn
ĐC

8. Nguyên lý hoạt động mạch điện
khởi động từ đơn.
 Ưu điểm: điều khiển được từ xa, an toàn,
tần số thao tác cao, bảo vệ nhiều sự cố.
 Nhược: Mạch phức tạp, chi phí cao.

9. Phương pháp dùng khởi động từ kép.
Gồm 2 bộ khởi động từ đơn ghép lại.
Hộp nút nhấn
Tiếp điểm động
lực

11. Các yêu cầu kĩ thuật chủ yếu
 Động cơ không đồng bộ ba pha làm việc
liên tục hay không nhờ chủ yếu vào độ
làm việc tin cậy của khởi động từ.
 Khởi động từ muốn làm việc tin cậy cần
thỏa mãn các yêu cầu kĩ thuật sau:

12. + Tiếp điểm phải có độ bền chịu được độ
mài mòn cao.
+ Khả năng đóng cắt của khởi động từ phải
cao.
+ Thao tác đóng cắt phải dứt khoát.
+ Tiêu thụ công suất ít nhất.
+ Bảo vệ tin cậy động cơ điện khỏi quá tải
lâu dài.
+ Thỏa mãn các điều kiện khởi động động
cơ không đồng bộ rotor lồng sóc có hệ số
dòng khởi động từ bằng từ 5 đến 7 lần
dòng điện định mức.

13.  Để thỏa mãn các yêu cầu trên, trong sản
xuất người ta chế tạo tiếp điểm động ngày
một nhẹ, đồng thời tăng cường lò xo nén
tiếp điểm. Làm như vậy sẽ giảm được thời
gian chấn động tiếp điểm trong quá trình
mở máy động cơ, do đó giảm được độ mài
mòn tiếp điểm.

14.  Thời gian chấn động là một chỉ tiêu quan trọng
nói lên độ bền chịu mòn của tiếp điểm. Các kết
quả nghiên cứu thí nghiệm cho thấy rằng nếu
rút ngắn được 0,5ms thời gian chấn động lúc
đóng khởi động từ để mở máy động cơ điện thì
sẽ giảm được độ mài mòn tiếp điểm đi khoảng
50 lần. Các khởi động từ của Liên Xô (cũ) có loại
∏ như kiểu ∏422, thời gian chấn động chỉ 3ms,
kiểu ∏222 - 1,5ms, đồng thời khả năng đóng
ngắt về điện đã đạt tới 1.106 lần thao tác. Hãng
Siemens (Đức) sản xuất khởi động từ đạt được
tuổi thọ về điện tới 2.106 lần thao tác (ví dụ kiểu
K -915).

15.  Khi ngắt khởi động từ, điện áp phục hồi
trên tiếp điểm bằng hiệu số điện áp lưới
và sức điện động của động cơ điện. Kết
quả trên các tiếp điểm chỉ còn xuất hiện
một điện áp bằng khoảng (15 , 20)% Uđm
tức là thuận lợi cho quá trình ngắt. Các
kết quả nghiên cứu thí nghiệm về khởi
động từ cho thấy độ mòn tiếp điểm khi
đóng động cơ lớn gấp 3 đến 4 lần độ mòn
tiếp điểm khi ngắt khởi động từ trong điều
kiện đang làm việc bình thường.

16. Độ bền chịu mài mòn về điện và
cơ của các tiếp điểm khởi động từ
Tuổi thọ của các tiếp điểm về điện và về
cơ thường do ba yếu tố sau đây quyết
định:
+ Kết cấu.
+ Công nghệ sản xuất.
+ Sử dụng vận hành và sửa chữa.

17. a) Độ bền chịu mòn về điện
 Độ mòn tiếp điểm về điện lớn nhất khi
khởi động từ mở máy động cơ điện không
đồng bộ rotor lồng sóc, hồ quang điện
sinh ra khi các tiếp điểm động dập vào
tiếp điểm tĩnh bị chấn động bật trở lại. Lúc
này dòng điện đi qua khởi động từ bằng 6
- 7 lần dòng điện định mức, do đó hồ
quang điện cũng tương ứng với dòng điện
đó.

18.  Kết quả nghiên cứu, thí nghiệm với nhiều
kiểu khởi động từ khác nhau cho thấy
rằng khi giảm thời gian chấn động các tiếp
điểm, độ bền chịụ mòn của chúng tăng
lên rõ rệt. Trong chế tạo khởi động từ
ngày nay người ta thường dùng kết cấu
tiếp điểm bắc cầu để giảm bé thời gian
chấn động thứ nhất, đồng thời làm tiếp
điểm động có trọng lượng bé và tăng
cường lò xo nén ban đầu lên tiếp điểm.
Giảm thời gian chấn động thứ hai bằng
cách đặt nệm lò xo vào lõi thép tĩnh đồng
thời với việc nâng cao độ bền chịu mài
mòn về cơ của nam châm điện.

19.  Tình trạng bề mặt làm việc của các tiếp
điểm cũng ảnh hưởng rõ rệt đến mức độ
mài mòn. Điều này thường xảy ra trong
qúa trình sử dụng và nhất là do chất
lượng sửa chữa bảo dưỡng tiếp điểm.
Hiện tượng cong vênh, nghiêng các bề
mặt tiếp điểm làm tiếp xúc xấu dẫn tới
giảm nhanh chóng độ bền chịu mòn của
tiếp điểm. Để giảm ảnh hưởng của hiện
tượng này, người ta thường chế tạo tiếp
điểm động có đường kính bé hơn tiếp
điểm tĩnh một chút và có dạng mặt cầu.

20.  Vật liệu làm tiếp điểm khi dòng điện bé
(nhỏ hơn 100A) ở các khởi động từ cỡ nhỏ
thường là làm bằng bột bạc nguyên chất.
Còn ở các khởi động từ cỡ lớn (dòng điện
lớn hơn 100A) thường làm bằng bột gốm
kim loại như hỗn hợp bạc - cađimi ôxít
(mã hiệu COK - 15) hoặc bạc - niken.

21. b) Độ bền chịu mòn về cơ
 Cũng như hầu hết các thiết bị điện hạ áp,
các chi tiết động của khởi động từ làm
việc không có dầu mỡ bôi trơn, tức là làm
việc khô. Do đó phải chọn vật liệu ít bị
mòn do ma sát và không bị gỉ. Ngày nay
người ta thường dùng kim loại - nhựa có
độ bền chịu mòn cao, có thể bền gấp 200
lần độ mòn giữa kim loại - kim loại.

22. Các yếu tố ảnh hưởng đến độ bền
chịu mài mòn về cơ của khởi động
từ thường là:
 + Kiểu kết cấu (cách bố trí các bộ phận cơ
bản).
 + Phụ tải riêng (tỉ tải) ở chỗ có ma sát và
va đập.
 + Hệ thống giảm chấn động của nam
châm.

23. Chọn đúng khởi động từ, sử dụng và
vận hành đúng chế độ, cũng làm tăng
tuổi thọ về cơ. Đối với các khởi động từ
kiểu thông dụng, cần phải đảm bảo:
 + Làm sạch bụi và ẩm nước.
 + Lựa chọn phù hợp với công suất và chế độ
làm việc của động cơ.
 + Lắp đặt đúng, ngay ngắn, không để khởi
động từ bị rung, kêu đáng kể. Độ bền chịu
mài mòn về cơ khí của khởi động từ có thể
đạt tới 10.106 lần thao tác đóng/cắt.

24. Kết cấu và nguyên lí làm việc
 Khởi động từ thường được phân chia:
 + Theo điện áp định mức của cuộn dây hút :
36V, 127V, 220V, 380V, và 500V.
 + Theo kết cấu bảo vệ chống tác động bởi
môi trường xung quanh có các loại: hở, bảo
vệ, chống bụi, chống nổ,...
 + Theo khả năng làm biến đổi chiều quay
động cơ điện: có loại không đảo chiều và đảo
chiều.

25.  + Theo số lượng và loại tiếp điểm : có loại
thường mở và thường đóng.
Căn cứ vào điều kiện làm việc của khởi
động từ như đã nêu ở trên, trong chế tạo
khởi động từ, người ta thường dùng kết
cấu tiếp điểm bắc cầu (có hai chỗ ngắt
mạch ở mỗi pha) do đó đối với cỡ nhỏ
dướí 25A không cần dùng thiết bị dập hồ
quang cồng kềnh dưới dạng lưới hoặc hộp
thổi từ.

26. 4
R Ơ LE ĐIỆ N TỪ
3
2 a b
a, C ấ u tạ o:
1- Cu ộ n dây hút,
2- Mạ ch từ tĩ nh
1
3- Mạ ch từ đ ộ ng (ph ầ n ứ ng ) ,
4- Tiế p điể m th ườ ng đóng ,
th ườ ng m ở v à các lò s o lá, 5
5- Đầ u 4a đóng ,4b m ở
c ố t b ắ t dây đ ư a điệ n v ào cu ộ n hút
6
6-Đầ u c ố t b ắ t dây vào các tiế p
điể m

27. RƠ LE Đ IỆ N TỪ
4
4
3
3
b.Hoạtđộng: 2
2 a bb
a
Cho dò v o cuộn hú 1 cóđiện,
ng à t
l c t hú nắp t 3 đò bẩy
ự ừ t ừ , n
1
1
đẩyl xo l l m đóngtếp
ò áà i
điểm 4 mở tếp điểm4
b, i a
5
5
4a đóng , 4b mở
4a m ở , 4b đóng
6
6

28. 2-công tắ c tơ : b
c
a, công dụ ng: Đ iề u khiể n đ óng a 7
3
cắ t mạ ch đ iệ n độ ng cơ
c
b, C ấ u tạ o: 8 3
Đ
1: Trụ c quay 2: Tiế p 6
điể m đ ộ ng 3: Nắ p từ
đ ộ ng 4: Tiế p điể m ph ụ : 5 2
đ ộ ng 5: Tiế p điể m ph ụ :
tĩ nh 6: Tiế p điể m chính: 4 C3
tĩ nh 7: Lõi thép tĩ nh 8: 1
Cu ộ n dây hút 9: Độ ng c ơ C2
C1
c,Ho ạ t đ ộ ng
* Tước khi ấn nú Đ : cuộn hú 8chưacóđiện,
r t t
chưahú nắp t 3 cá tếp điểm động 2 chưa
t ừ , ci
đóng v o tếp điểm tnh 6,động cơ chưacó
à i ĩ 9
điện.

29. c
2-công tắ c tơ : b 7
*Sau khi ấn nút Đ a 3
Trạ ng thá c ủ a
i c
m ạ ch : Cu ộ n hút 8 8
có điệ n , lự c từ hút
n ắ p từ đ ộ ng 3 , trụ c
Đ 6
1 quay theo chiề u 5 2
đóng cá tiế p chính
c 4
2 v ào 6, đ ộ ng c ơ có C3
điệ n, đ ồ ng th ờ i 1 C2
đóng tiế p điể m ph ụ C1
4 v ào 5, m ạ ch điệ n
tự duy trì .
Khi b ị ng ắ n m ạ ch,
ch ạ m ch ậ p: c ầ u chì 9
ch ả y đ ứ t, c ắ t m ạ ch
điệ n đ ộ ng c ơ

30. 2-công tắ c tơ : b
c
a 7
c,Ho ạ t đ ộ ng 3
c
*Mu ố n c ắ t 8 3
điệ n đ ộ ng Đ
6
cơ : ?
Ấ n tay và o nút C , cuộ n 5 2
hút 8 mấ t đ iệ n , lò xo
4 C3
kéo mở nắ p từ , trụ c 1 1
quay theo chiề u mở C2
tách các tiế p đ iể m 2 rờ i C1
6 , độ ng cơ mấ t đ iệ n ,
4 tách rờ i 5 , đả m bả o
cắ t đ iệ n cuộ n hút 8
9

31. 3.Rơ le nhiệ t: phụ
tải
a Ch ứ c năng : B ả o
I bảo vệ
v ệ quátả i dài h ạ n
cho đ ộ ng c ơ
3
b. C ấ u tạ o: 1: Cu ộ n
1
dây đ ố t nóng 2: Băng 2
kép 3: Đòn quay c ơ khí 4
4: Trụ c quay 5: Lò xo; 6-
tiế p điể m đ ộ ng 7: Tiế p 5
điể m tĩ nh
6
c, Hoạtđộng: * Khi I cần bảo vệ ?Iđm : 7
Đò 3t v o đầu băng ké 2 , tếp điểm
n ỳ à p i
6, 7đóng , cuộn dâ công t c t cóđiện
y ắ ơ
Tiế p điể m 6-7 đóng liề n

32. Phụ
tải
I bảo vệ
* Khi I cần bảo v > Iđm :
ệ
3
Băngké 2 giã nở , congv
p n ề
phatê , bậtkhỏi điểm t , l
í rn ỳ ò 1
2
xo 5 ké đò 3qua qua tục
o n y nh r 4
4, tếp điểm 6t ch r i khỏi
i á ờ B ăng kép g iãn nở ,
tếp điểm tnh 7, cuộn dâ
i ĩ y
côngt ct mấtđiện.
ắ ơ
lò xo kéo đòn 3 5
quay
7
6
Tiế p điể m 6,7 tá ra
ch

33. s ố t.t tên g ọ i ký hi ệ u
Tiế p đ iể m cầ u dao, máy cắ t, áp tô mát
1 a: Thườ ng mở
b: Thườ ng đ óng
Tiế p đ iể m công tắ c tơ , khở i độ ng từ , rơ le
a: Thườ ng mở
b: Thườ ng đ óng
2 c: Thườ ng mở , khi mở có thờ i gian
đ : Thườ ng mở , khi đ óng có thờ i gian
e: Thườ ng đ óng, khi mở có thờ i gian
f: Thườ ng đ óng, khi đ óng có thờ i gian

34. 3. Tiế p đ iể m có bộ phậ n dậ p hồ quang
a, Thườ ng mở
b, Thườ ng đ óng
4. Tiế p đ iể m có bộ phậ n trả lạ i vị trí ban
đầ u bằ ng tay
a. Thườ ng mở
b. Thườ ng đ óng
5. Nút ấ n thườ ng mở
6. Nút ấ n thườ ng đ óng
7 Cuộ n dây rơ le, công tắ c tơ ,khở i độ ng từ ,
áp tô mát
8 Cuộ n dây rơ le nhiệ t

35.  Tiếp điểm động 1 được chế tạo kiểu bắc cầu có
lò xo nén tiếp điểm để tăng lực tiếp xúc và tự
phục hồi trạng thái ban đầu.
 Giá đỡ tiếp điểm 3 làm bằng đồng thanh mạ kền
hoặc kẽm trên đó có hàn viên tiếp điểm tĩnh 4
thường làm bằng bột gốm kim loại.
 Nam châm điện chuyển động có hệ thống mạch
từ hình E gồm lõi thép tĩnh 5 và lõi thép phần
động 6 nhờ lò xo 7, khởi động từ tự trở về vị trí
ban đầu. Vòng chập mạch 8 được đặt ở đầu mút
hai mạch rẽ của lõi thép động.

36.  Các tiếp điểm chính có nắp đậy kín làm
nhiệm vụ hộp dập hồ quang và bình
thường làm bằng vật liệu chịu hồ quang

37.  Khởi động từ cũng còn có các cụm tiếp điểm phụ
kiểu bắc cầu (12), số lượng tùy thuộc từng kiểu cụ
thể.
 Để bảo vệ động cơ điện khỏi bị qúa tải, khởi động
từ thường có lắp kèm theo rơle nhiệt ở hai pha và
lắp cùng một giá với khởi động từ.
 Khởi động từ đảo chiều (gọi là khởi động từ kép)
gồm hai khởi động từ đơn có cấu tạo như trên, lắp
trên cùng một giá, có thêm khóa liên động về cơ
khí kiểu đòn bẩy( 2) để đề phòng cả hai khởi động
từ cùng đóng đồng thời. Cơ cấu này được bố trí ở
dưới chân đế. Khởi động từ kép cũng có kiểu lắp
kèm theo cả rơle nhiệt trên cùng một giá.

38. Đ/c 3 pha lồng sóc có thể được
khởi động bằng các phương pháp
đơn giản sau:
 - Dùng khởi động từ đơn hoặc KĐT kép để sử dụng
rơ le nhiệt bảo vệ đ/c.Trong mạch khởi động trực
tiếp.
 - Sử dụng phương pháp khởi động Y-A.
 - Dùng cuộn kháng mở áy động cơ trong mạch khởi
động giảm điện áp stator khi mở máy.
 - Dùng máy tự biến áp (auto-tranformer) để mở
máy.
 Có sự cố thương gặp là: Tiếp điểm bị oxy hóa nên
không còn dẫn điện tốt nữa, chọn dòng nhỏ quá sẽ
hỏng! Cách khắc phục: Bảo dương lại tiếp điểm,
cách chọn thiết bị!

39. Thêm một sự cố nữa: hàn dính tiếp
điểm contactor trong mạch động lực.
 Có 2 phương pháp chống hàn dính tiếp điểm:
 1. Chọn kết cấu:
 Chọn kết cấu sao cho cho lực điện động cùng chiều với lực ép
tiếp điểm. Thay đổi dạng tiếp xúc, tiếp xúc điểm dễ bị hàn
dính với dòng điện bé; tiếp xúc đường & tiếp xúc mặt dễ bị
với dòng điện lớn.
Phân khâu tiếp xúc thành nhiều cặp tiếp điểm song song.
 2. Chọn vật liệu:
 Nếu 2 tiếp điểm làm bằng kim loại khác nhau thì khó bị hàn
dính hơn là làm bằng cùng 1 kim loại.
 Ở môi trường không khí, các tiếp điểm kim loại gốm bị hàn
dính với dòng điện lớn hơn so với các vật liệu khác.
Nên chọn vật liệu có điện trở tiếp xúc bé ngay cả khi ngắn
mạch.

40. CONTACTOR
SHI-L
Giá: 117000đ
Model S-P21
Xuất xứ: Đài
Loan
Hiệu:
SHIHLIN

64. Sản phẩm khác cùng loại

67.  - Khởi động từ loại
LC1F, dùng cho điều
khiển động cơ có
công suất lên tới
450KW, tải AC3
 - Cuộn dây điều
khiển có điện áp điều
khiển AC, DC
 - Độ bền cơ khí và độ
bền điện cao - 5 - 10
triệu lần đóng cắt
cho congtactor từ
115 - 500A;
630-800A

68. Các thông số kỹ thuật

69. Để biết thêm chi tiết mời liên hệ:
 CÔNG TY CỔ PHẦN TỰ ĐỘNG HÓA ĐÔNG
DƯƠNG
 Đc: 153 Hoàng Văn Thái, Phường Khương
Trung, Quận Thanh Xuân, Hà Nội
 Đt: 84-4-5680582 / 5680583 Fax:
84-4-5680581
 Mobile phone: 0913554609 / 0913501357
Email: infor_indochina@fpt.vn
sales_indochina@fpt.vn
 Website: http://www.schneider.com.vn

70. Loại nhỏ dưới 75 kW : LC1D
- Khởi động từ loại LC1D, dùng cho điều khiển động cơ
có công suất lên tới 75 KW, tải AC3
- Cuộn dây điều khiển có điện áp điều khiển AC, DC
hoặc loại DC tiêu thụ ít năng lượng
- Tích hợp 2 tiếp điểm phụ, 1 NO và 1 NC
- Độ bền cơ khí với độ bền điện cao - 30 triệu lần đóng
cắt cho congtactor từ 9 - 38A
- Tấm che ở mặt trước ngăn không cho bụi thâm nhập
khởi động từ
- Cuộn dây điều khiển có thể thay thế lẫn nhau
Khởi động với cuộn dây điều khiển loại AC hoặc
DC

73. Khởi động từ

75. Khởi động từ

76. AC Contactor

77. AC Contactor
relay

78. AC
Contactor

80. imagesCAPY7AX1

81. DC Contactor

82. JX1 3TF
contactor

83. 5d588cafeeba6558

84. New Type
LC1 D80

87. Rơle nhiệt