1. The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement of the contents, which solely reflect the views of the
authors. The Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained herein
მოდული 5
ეკო-ინოვაციის განხორციელების სასტარტო წერტილი
ევროკომისიის მიერ ამ პროექტის მხარდაჭერა არ გულისხმობს რაიმე პასუხისმგებლობას შინაარსზე, რომელიც ასახავს მხოლოდ ავტორისეულ ხედვას და კომისია არ შეიძლება იყოს
პასუხისმგებელი შიგნით მოყვანილი ინფორმაციის რაიმე სახით გამოყენებადობაზე.
4. ნარჩენი - არასასურველი გასავალი
ენერგია
პროდუქტი/
სერვისი
შემოსავლები
წყლის ემისია
გაზების ემისია
ნარჩენები
არასასურველი გასავალი
5. განმარტებები – ნარჩენები (1)
ნარჩენები განისაზღვრება, როგორც არასასურველი მყარი
გასავალი, რომელშიც შედის სითხეები და აირები,
რომლებიც ინახება კონტეინერებში / ყუთებში.
ქიმიურ ნაშთებს ასევე უწოდებენ ნარჩენების პროდუქტს/
ნარჩენ ნივთიერებებს
ან
ნარჩენები ასევე შეიძლება უდროო დროს არასწორად,
უადგილოდ შერჩეული მასალა იყოს, ამ კონტექსტში ხშირად
განიხილება მატერიალური ფასეულობები.
ან
ნარჩენები არის გადაადგილებადი საგნები, მფლობელს სურს
მათი მოცილება, რადგან არსებობს საზოგადოებრივი
ინტერესი მათგან განთავისუფლებისა.
საერთოდ, მნიშვნელოვანია ერთმანეთისგან გამოყოფა
საშიში / სახიფათო და არასახიფათო ნარჩენებისა
6. თუ შესრულებულია შემდეგი კრიტერიუმები :
მფლობელმა არეგულიროს განკარგვის მიზანი
მოვალეა იზრუნოს გარემოზე
ჩვენ ვსაუბრობთ ნარჩენებზე!
განმარტება – ნარჩენები (2)
7. ნარჩენების მართვის პრინციპები:
ნარჩენების თავიდან აცილება!
ყველაზე იაფი ნარჩენი არის არარსებული ნარჩენი!
რაც უფრო ახლოსაა ნარჩენი ბუნებრივ გარემოსთან,
მით უფრო მარტივია მისი განკარგვა ან შენახვა!
ნარჩენებისგან განთავისუფლების დაგეგმვა იწყება
პროდუქტის დამუშვებით, მასალების შერჩევითა და
შეძენით და მთავრდება მისი განკარგვითა და
გაყიდვით!
ნარჩენების მართვა
8. ნარჩენების მდგრადი მართვა
ევროპის ნარჩენების დირექტივა 2008
ადგენს ნარჩენების მართვასთან დაკავშირებულ ძირითად ცნებებსა და განმარტებებს,
როგორიცაა ნარჩენების განსაზღვრა, გადამუშავება, აღდგენა. ის განმარტავს,
როდის წყვეტს ნარჩენი ნარჩენობას და გარდაიქმნება მეორად რესურსად (ეგრეთ
წოდებული ნარჩენის დასრულების კრიტერიუმი), და როგორ განვასხვავოთ
ნარჩენები და მავნე პროდუქტები ერთმანეთისაგან.
სტატია 4: ნარჩენების მართვის იერარქია
ხელახალი
გამოყენება
მოვლა/
გადამუშავება
სხვა
შემთხვევებ
ი
განკარგვა
პროდუქტი (ნარჩენების გარეშე)
ნარჩენები
10. ნარჩენების რაოდენობრივი პრევენცია
- ნარჩენების წარმოების თავიდან აცილება მთლიანად ან
ნაწილობრივ
- ან მთლიანი რაოდენობის შემცირება
ნარჩენების ხარისხობრივი პრევენცია
- ნარჩენების ხარისხის გაზრდა გადამუშავების ხარისხის
გაზრდით გარემოს საფრთხის შემცირების მიზნით
ნარჩენების პრევენცია
13. გადამუშავებული ნარჩენების გამოყენება მასალების წარმოებაში
გამოიყენება ახალ პროდუქტებში
საქონლის უკან დაბრუნება
გადამუშავების ტიპები :
- შიდა გადამუშავების წარმართვა
- შიდა გადამუშავება
- გარე გადამუშავება
გადამუშავება
15. ნარჩენების აღდგენა იძლევა საშუალებას სათანადოდ დამუშავებული
ნარჩენების წარმოებაში გამოყენებისა.
ამრიგად, დამუშავებული ნარჩენები წარმოადგენს ნედლეულს ახალი
საქონლის წარმოებისთვის.
ვინაიდან ნედლეული რამდენჯერმე გამოიყენება მასალის წარმოებაში,
ხანდახან ამ პროცესს გადამუშავებას უწოდებენ.
გადამუშავების პროცედურები
1.ორგანული ნარჩენების გადამუშავება
2.მექანიკურ-ორგანული ნარჩენების გადამუშავება
3.ქიმიურ-ფიზიკური ნარჩენების გადამუშავება
4.თერმული ნარჩენების გადამუშავება
ნარჩენებზე ზრუნვა და აღდგენის სხვა საშუალებები