1. PENULISAN GAYA UKM
TUJUAN:
Membentuk satu amalan yg. berterusan, mudah dan
seragam dlm sistem rujukan (referencing)
PRINSIP:
Memperakukan hasil kerja org.lain yg. disebut dlm
penulisan; kelangsungan; kejelasan; nyah kesulitan
(memudahkan) dan sbg.sumber rujukan kpd.pembaca
1

2. SISTEM NOTA KAKI/CATATAN BAWAH
Definisi:
• Nota kaki / sistem catatan bawah adalah nota yang
ditaip di bahagian bawah sesuatu halaman atau muka
surat yang menerangkan atau memberikan maklumat
lanjut mengenai sesuatu perkara yang diungkapkan
dalam kandungan teks di halaman yang berkenaan, atau
ia merupakan suatu ulasan tambahan terhadap apa-apa
yang telah dinyatakan dalam teks utama. Ia juga
merupakan sebagai salah satu sumber maklumat dan
rujukan kepada pembaca.[1]
[1] Panduan Penulisan Tesis Gaya UKM, Edisi Semak, Pusat Pengajian Siswazah,
Universiti Kebangsaan Malaysia, Bangi, Selangor Darul Ehsan, 2006, hlm 43 .
2

3. PENOMBORAN NOTA KAKICATATAN BAWAH
• Penomboran superskrip digunakan pada tempat yang
berkenaan dalam sesuatu halaman teks (ini boleh
dilakukan secara mudah menggunakan kemudahan
komputer sistem catatan bawah.)
• Penomboran nota kaki / catatan bawah hendaklah
bersambungan atau berturutan di sepanjang bab yang
sama dan bermula dengan nombor yang baru bagi bab
seterusnya.
3

4. KONVENSYEN AMALAN NOTA KAKI/CATATAN BAWAH
• Gunakan selang sebaris dalam setiap penulisan nota
kaki / catatan bawah.
• Baris pertama bagi setiap nota kaki / catatan bawah
hendaklah ‘indent’ (diensot) satu ruang.
• Saiz ‘font’ hendaklah tidak kurang daripada 10 poin.
• Setiap nota kaki / catatan bawah mesti berakhir dengan
tanda noktah.
• Mesti ada ruang / selang antara nota kaki / catatan
bawah dengan nota kaki / catatan bawah berikutnya.
• Sebutan kali pertama untuk sebarang rujukan dalam
nota kaki hendaklah ditaip dengan lengkap setiap kali
memulakan bab baru.
• Nombor nota kaki hendaklah ditaip selepas tanda
bacaan.
4

5. BUKU
Untuk rujukan kali pertama dlm.teks penulisan:
• Nama pengarang
• Judul buku (italicised, title case), koma
• Nama editor (jika ada), koma
• Siri tajuk buku (jika ada), koma
• Nombor edisi (jika ada), koma
• Nombor jilid (jika ada), koma
• Nama penerbit, koma
• Tempat terbitan, koma
• Tahun terbitan, koma
• Muka surat / halaman, noktah.
5

6. • 1.1. Pengarang Melayu
• Nama pengarang Melayu, hendaklah ditaip dengan
lengkap.
• Contoh
• Norchaya Talib, Euthanasia – A Malaysian Perspective,
Sweet & Maxwell Asia, Selangor, Malaysia, 2002, hlm 5.
• 1.2. Pengarang Barat
• Bagi pengarang barat atau pengarang yang
menggunakan nama keluarga hendaklah diringkaskan
dahulu kepada nama keluarga sahaja. Nama selainnya
hendaklah menggunakan para (initials). Parap
hendaklah ditaip sebelum nama keluarga dan diikuti
dengan tanda noktah.
• Contoh
• J. Devereux, Australian Medical Law, 2nd Edn,
Cavendish Publishing, London, 2002, hlm 29.
6

7. BUKU YG. DITULIS OLEH 2 ATAU LEBIH PENGARANG
Bagi buku-buku yang ditulis oleh dua atau lebih
penulis, penggunaan ‘et al’ adalah dibenarkan dan
sebutan sedemikian hendaklah digunakan berlarutan
di sepanjang penulisan tesis
• Contoh:
Tunku Sofiah Jewa, Salleh Buang & Yaacob Hussain
Merican, An Introduction to the Constitution of Malaysia,
Edisi ke 3, Pacifica Publications, Malaysia, 2007, hlm 43.
Ditaip sebagai:
Tunku Sofiah Jewa et al, An Introduction to the
Constitution of Malaysia, Edisi ke 3, Pacifica
Publications, Malaysia, 2007, hlm 43.
7

8. SEBUTAN RUJUKAN SETERUSNYA BAGI
PENGARANGYG.SAMA DLM.KANDUNGANTEKS
• Sebutan rujukan seterusnya bagi pengarang sama
dalam kandungan teks:
• Nama pengarang, koma
• Tajuk buku / makalah, koma
• Nombor halaman, noktah.
Contoh: J. Devereux, Australian Medical Law, hlm 40.
8

9. JIKA BUKU MEMPUNYAI TAJUK & SUB
TAJUK YG. TIDAK DIPISAHKAN MELALUI
TANDA BACAAN
Rujukan hendaklah ditaip seperti contoh di bawah:
Shad Saleem Faruqi, Document of Destiny: The
Constitution of the Federation of Malaysia, Star
Publications (Malaysia) Berhad, Petaling Jaya, Selangor,
Malaysia, 2008, hlm 159.
9

10. BUKU SUNTINGAN DAN TERJEMAHAN
Peraturan yang sama juga digunakan bagi buku-buku
suntingan dan terjemahan, kecuali dengan memasukkan
‘(pnyt.)’ atau ‘(terj.)’.
Contoh:
• A.W Bradley (pnyt.), E.C.S. Wade and G.Geofrey
Phillips’s Constitutional and Administrative Law, Edisi ke
9, Longman Group Limited, London, 1977, hlm 143.
• T. Weir (terj.), K. Zweigert and H.Kotz’s An Introduction
to Comparative Law, Edisi ke 3, Clarendon Press,
Oxford, 1998, hlm. 39.
10

11. BAB DALAM BUKU & ARTIKEL DLM. JURNAL
Sebutan bagi bab dalam buku adalah seperti
berikut:
S. Brown, Understanding youth and crime: listening to
youth?, dalam Maguire, M (pnyt.), Crime and Justice,
Open University Press, Buckingham, England, 1998, hlm
45.
SEBUTAN BAGI ARTIKEL DALAM JURNAL
Sekiranya sebutan telah ditetapkan oleh penerbit jurnal
tersebut, maka sebutan itu hendaklah digunapakai.
Contoh: Rohaida Nordin, “Malaysian Perspective on
Human Rights” (2010) 14 JUU hlm 19.
11

12. Sekiranya sebutan tidak dinyatakan oleh
penerbit, maka format berikut hendaklah
digunapakai.
• Nama pengarang, koma
• Judul artikel dalam pengikat kata (sentence case).
• Tahun terbitan dalam kurungan bulat atau empat segi
(yang mana berkenaan)
• Nombor jilid
• Nombor keluaran (jika ada terbitan bersiri, gunakan
tanda kurungan)
• Nama jurnal (italicised)
• Halaman pertama artikel, koma diikuti dengan halaman
yang dirujuk.
• Contoh
• W. Clive, ‘Pamphleteers, libel awards and free speech’
(2006) 1 (1) Help Law Review 41, hlm 50.
12

13. Format yang sama hendaklah digunakan untuk
penulisan artikel dalam jurnal di bahagian Rujukan.
Maksudnya dalam Senarai Rujukan (di bahagian belakang
selepas bab terakhir) penulisan tersebut, cara rujukan
nya adalah seperti yang digunakan dalam nota kaki atau
catatan bawah tadi.
13

14. Bagi rujukan berikutnya kepada artikel yang
sama dalam jurnal yang dirujuk dalam teks,
taipkan:
• Nama pengarang, diikuti koma
• Judul artikel dalam pengikat kata, diikuti koma
• Halaman, diikuti noktah.
Contoh:
W. Clive, ‘Pampheleteers, libel awards and free speech’,
hlm 44.
14

15. Jurnal Dicetak Bermusim /
Berperingkat/Berpenggal*
• Penggal ia diterbitkan (contoh
Spring/Summer/Autumn/Winter) hendaklah diletak dalam
kurungan.
• Peraturan yang sama terpakai bagi jurnal-jurnal
tambahan/sisipan hendaklah dieja sebagai ‘Supp’.
Contoh:
A.O. Sykes, ‘The law, economics and politics of
preferential trading arrangements: An introduction’
(2010) 46 (2) (Summer) Stanford Journal of International
Law 171, hlm 173.
15

16. Artikel Dalam Prosiding
• Nama penulis, koma
• Tajuk artikel i.e kertas seminar,koma
• Tajuk prosiding(italicized), colon
• Tema prosiding, koma
• Tempat prosiding, koma
• Tahun prosiding, noktah
16

17. Contoh:
Abdul Halim Sidek, Victimology: an overview
of its origin and development, The 4th Asian
Law Institute Conference Proceedings:
Voices from Asia for a just and equitale
world, Depok, Indonesia, 2007, hlm121.
17

18. RUJUKAN KES
• Nama kes yang disebut dalam teks hendaklah
diitalikskan termasuk juga ‘v’ tanpa menggunakan
noktah.
Contoh:
Dalam teks:
• Mohd. Ezam bin Mohd. Noor v Ketua Polis Negara &
Other Appeals
Dalam nota kaki:
[2002] 4 MLJ 449, hlm 452.
18

19. MERINGKASKAN NAMA KES
BAGI RUJUKAN YG. BERULANG DLM. TEKS, RINGKASKAN
NAMA KES SPT. BERIKUT:
Contoh rujukan kes pertama kali dibuat dalam teks:
Woolwich Equitable Building Society v Comrs of Inland Revenue
Rujukan kali kedua dan selanjutnya:
… seperti yang diterangkan oleh Lord Goff dalam kes Woolwich
(Berikan sebutan (citation) lengkap kes dalam nota kaki/catatan
bawah)
19

20. KES-KES YANG TIDAK DILAPORKAN
Bagi kes yang tidak dilaporkan dalam mana-mana Laporan Kes (Law
Reports), ia bolehlah dirujuk dalam nota kaki samada dengan
menyebut sebagai:
a)Tidak dilaporkan (Unreported) atau
b)Dengan menggunakan neutral citation (iaitu sebutan atau citation
yang diberikan oleh mahkamah berkenaan. Maksudnya sebutan
tersebut tidak mempunyai siri rujukan kpd.mana-mana Laporan Kes,
spt. ALL ER, MLJ, CLJ )
Contoh:
Thannhauser v Westpac Banking Corporation (Federal Court,
Australia, 9 December 1991).
20

21. KES-KES YANG DITERBITKAN SECARA ELEKTRONIK
Contoh rujukan dalam nota kaki:
Cox v Robinson [2000] QCA 454 (Supreme Court of
Queensland, Court of Appeal, 7 November 2000)
http://austlii.edu.au/au/cases/qld/QCA/44.html (7 Januari
2001).
PERINGATAN:
Rujukan kepada kes-kes yang dilaporkan secara ini hanyalah digunakan
sekiranya ia masih belum diterbitkan dalam bentuk bercetak.
21

22. PERUNDANGAN
Terdapat 2 jenis perundangan:
a)Statut induk/utama (Primary legislation)
b)Statut sekunder (Subsidiary legislation/ by laws/delegated
legislation)
Sebutan bagi statut induk:
•Seksyen
•Sub seksyen
•Perenggan
•Judul Akta
•Nombor Akta (bagi rujukan kali pertama sahaja)
Contoh:
•Seksyen 27(5)(a) Akta Polis 1967 (Akta 344)
•Seksyen 12 Enakmen Pentadbiran Ugama Islam dan Adat Melayu
Pahang No.8/82 (Pindaan) 1987.
22

23. PERUNDANGAN SEKUNDER
1) Nama instrumen
2) Tahun
3) Nombor (jika ada, bagi rujukan kali pertama sahaja)
Contoh:
•Community Charge Support Grant (Abolition) Order 1987, SI
1987/466.
•Ke arah Memelihara Keselamatan Negara Kertas Perintah 14, 1988.
•Police Association Rules 1973, P.U (A) 265/1973.
23

24. Sebutan bagi Perlembagaan
1) Perkara
2) Fasal/Klausa
3) Perenggan
4) Nama Perlembagaan
5) Tahun
Contoh:
Perkara 10(2)(b) Perlembagaan Persekutuan Malaysia
1957.
24

25. PERBAHASAAN PARLIMEN
Rujukan ialah seperti berikut:
1) Nama negara
2) Judul (Samada Dewan Rakyat atau Dewan Negara
atau House of Lords)
3) Peringkat perbahasaan
4) Tarikh lengkap
5) Halaman
6) Nama pembahas
Contoh:
Malaysia, Perbahasaan Dewan Rakyat, Bacaan Kedua, 9 Mac
1993, 26 (Karpal Singh)
25

26. Sebutan untuk ‘Parliamentary Papers’
• Utk.Kertas Laporan Parlimen & dan lain-
lain dokumen Parlimen -
Contoh:
Dewan Rakyat Malaysia, 1986,
Peristiwa Memali, Kertas Perintah 21,
1986.
26

27. Sebutan artikel di dalam akhbar
• Tajuk artikel, koma
• Nama akhbar, koma
• Nama penulis artikel, koma
• Tarikh, koma
• Halaman, noktah
27

28. Contoh:
Shad Faruqi, Much to relish and cherish,
Sunday Star, 23 Jun 2002, hlm 31.
28

29. Sebutan bagi penulisan diambil daripada
tesis
• Nama penulis, koma
• Tajuk tesis, koma
• Peringkat ijazah tesis ditulis, koma
• Nama universiti, koma
• Tahun tesis disempurnakan, koma
• Halaman, noktah
29

30. Contoh:
Che Norlia Mustafa, The 1993 royal immunity
crisis: the kerajaan, the constitution and the
dilemma of a new bangsa, thesis Ph.D,
University of Kent at Canterbury, United
Kingdom, 2000, hlm 227.
30

31. Sebutan utk data drp hasil temubual
• Nama orang yg. ditemubual, koma
• Jawatan/designation beliau, koma
• Institusi/organisasi di mana ia bertugas
(affiliated), koma
• Tempat temubual, koma
• Tarikh temubual, noktah
31

32. Sebutan bagi data komunikasi peribadi
(termasuk e mel)
Contoh komunikasi peribadi:
• Kenyataan oleh Sakina Shaik Ahmad Yusoff
(Komunikasi peribadi, 13 Mei 2011).
Contoh komunikasi secara e mel:
Kenyataan oleh Rahmah Ismail (komunikasi e
- Mel, 2 Disember 2011).
32

33. Sebutan utk triti/perjanjian dan lain-lain instrumen
antarabangsa
Contoh:
International Covenant on Civil and Political Rights
(diterima pakai 16 Disember 1966, berkuatkuasa 23 Mac
1976) 999 UNTS 171(ICCPR).
33

34. TERIMA KASIH
34