SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 24
Baixar para ler offline
Publikacja wydawana przez Project Management Institute – www.pmi.org.pl grudzień 2013 nr 3
Zwinne przywództwo,
czyli Management 3.0
s. 16–17
Coaching
Kierowników Projektów
Fot.:DariaPawęda
Scrumban – różnice w stosunku
do Scrum i Kanban
Tomasz Nędzi
s. 8–9TEMAT NUMERU
s. 10–11TEMAT NUMERU
Zapraszamy do PMI Poland Chapter
ODDZIAŁ POZNAŃ
INTEGRUJEMY SPOŁECZNOŚĆ
ZAINTERESOWANĄ ZARZĄDZANIEM PROJEKTAMI
Zapraszamy na naszą stronę
www.pmi.org.pl/index.php/poznan-news
oraz na www.facebook.com/pmi.poznan
PM CLUB – NETWORKING
PMI @ NIGHT
Działamy od 2003 roku – czyli od początku PMI w Polsce. Nasz oddział powstał
z pasji dzielenia się wiedzą i doświadczeniem oraz z chęci popularyzacji idei
i zasad zarządzania projektami.
Spotkania organizowane przez poznański oddział PMI stały się najważniejszym
miejscem integracji społeczności zaangażowanej i zainteresowanej zarządza-
niem w województwie i także poza nim. W każdy ostatni czwartek miesiąca
seminaria PMI POZNAŃ gromadzą ok. 100 osób. Spotkania prowadzą doświad-
czeni profesjonaliści.
Po każdym seminarium zapraszamy do rozmów i dalszej wymiany doświadczeń.
Kameralne spotkanie dedykowane członkom PMI. W wąskim gronie wysokiej
klasy specjalistów analizowane są problemy zarządzania, dla których wyjściem
do dyskusji jest prelekcja, często zagranicznych, prelegentów z najwyższej półki.
PMI POZNAŃ to również studia podyplomowe zarządzania projektami
i współpraca z organizacjami studenckimi.
PMI WWW.PMI.ORG.PL
Redaktor Naczelny: Wojciech Danowski
Marketing i Kontakt z Biznesem: Wojciech
Danowski
Fotografie: Daria Pawęda, Michał Woźny,
Grzegorz Trynkiewicz, archiwum PMI
Projekt Graficzny: Cyklopia Studio
Redakcja Strefy PMI:
3
Walden Thoreau powiedział „nie znam
bardziej optymistycznego faktu niż ludzka
zdolność do ulepszania życia dzięki
świadomemu działaniu”. Mając na uwadze
powyższe motto chciałbym przedstawić
Państwu trzeci numer czesopisma Strefa PMI.
Polecam artykuł Jerzego Stawickiego i Daniela
Skowrońskiego „Zwinne Przywództwo czyli
Management 3.0” oraz Tomasza Sienkiewicza
„Scrumban – różnice w stosunku do Scrum
i Kanban”, które przedstawiają nam nowe
metody zarządzania, realizacji projektów
i zadań projektowych. Na koniec wydania
chciałbym przenieść Państwa w świat
historii, zrekonstruowanej przez Kozienickie
Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznych.
Zapraszam i życzę miłej lektury
wojciech.danowski@pmi.org.pl
Zdolność
do ulepszania życia
Spis Treści
Od redakcji | Spis Treści
10 lat PMI Poland Chapter
Witold Hendrysiak
New Trends PM 2014
10 lat PMI Poland Chapter
dr Robert Wysocki
TEMAT NUMERU
Zwinne przywództwo, czyli
Management 3.0
Jerzy Stawicki, Daniel Skowroński
TEMAT NUMERU
Scrumban – różnice w stosunku
do Scrum i Kanban
Tomasz Sienkiewicz
8TH INTERNATIONAL PMI
POLAND CHAPTER CONGRESS
AGENDA KONGRESU
Kongres – prezentacja
prelengentów
Coaching Kierowników Projektów
Tomasz Nędzi
Standard Zarządzania Programem
„Każdy dzień jest podróżą przez
historię”
s. 3
s. 4
s. 5
s. 6–7
s. 8–9
s. 10–11
s. 12
s. 13
s. 14–15
s. 16–17
s. 18–19
s. 20–22
Witold Hendrysiak
PMIWPCrazemzwładzamiPMI(LIM,Praga2004)
4
10 lat PMI Poland Chapter
PMI WWW.PMI.ORG.PL
W 2003 roku Polska była białą plamą na
mapie PMI. Aby zdać egzamin certyfikacji
PMP trzeba było udać się za granicę, na przy-
kład do Niemiec. Dziś egzamin można
zdawać w Polsce i to w wersji elektronicznej,
a nie "paper&pencil", co oznacza, że każdy
może sam wybrać sobie dowolny termin.
Kilka lat temu zakres szkoleń otwartych, czy
zajęć uniwersyteckich w obszarze zarządza-
nia projektami był bez porównania mniejszy
niż dzisiaj, a nauczanie w szkołach było całko-
wicie nieobecne. Powołanie najpierw Warsaw
Poland Chapter, a potem PMI Poland Chapter
połączone z wdrożeniem pilotażowej na ów-
czesne czasy struktury organizacyjnej "Chap-
ter with Branches" pozwoliło na rozwinięcie
szerokiej oferty dla wszystkich zainteresowa-
nych rozwojem w obszarze zarządzania pro-
jektami, programami czy portfelem projek-
tów. Wspieramy rozwój oferty dla studentów
aktywnie współpracując z różnymi ośrodkami
akademickimi w Polsce. W maju tego roku za-
prosiliśmy reprezentację najważniejszych
uniwersytetów w Polsce na spotkanie z Saul
M. Spivack, który odpowiada w PMI za
Academic Relations. Przyleciał on do Warsza-
wy, abyśmy mogli wspólnie przedyskutować
z przedstawicielami ośrodków akademickich
jak możemy sobie wzajemnie pomagać. Już
wkrótce będziemy się też mogli pochwalić
rozpoczęciem współpracy na terenie Polski
z inną organizacją. Po podpisaniu umowy na
poziomie globalnym jako kraj pilotażowy bę-
dziemy jeszcze bardziej aktywnie wspierali
rozwój kompetencji studentów w obszarze
zarządzania projektami.
Ponadto aktywnie wspieramy nauczanie
w obszarze zarządzania projektami w szko-
łach - przetłumaczyliśmy materiały dla na-
uczycieli, udostępniamy je im za darmo,
szkoląc ich przy tym równocześnie. Po odby-
ciu szkolenia nauczyciel jest przygotowany
do przekazywania wiedzy o zarządzaniu pro-
jektami w liceum czy gimnazjum.
Od początku byliśmy wspierani przez lokalne
organizacje działające w branży. Na początku
duże wsparcie otrzymaliśmy od Management
Training & Development Center. Choć zawsze
zwracaliśmy uwagę na to, abyśmy niebyli po-
strzegani jako organizacja wspierająca jakąś
konkretną firmę, zaangażowanie MT&DC nie
mogło zostać wówczas niezauważone. Dzi-
siaj pomaga nam wiele firm zarówno w reali-
zacji wydarzeń w oddziałach, jak i na pozio-
mie PMI Poland Chapter.
Dzisiaj działamy aktywnie w 7 oddziałach:
w Warszawie, Krakowie, Poznaniu, Gdańsku,
Wrocławiu, Łodzi i lubuskim starając się ofe-
rować wszystkim zainteresowanym raz
w miesiącu seminarium pozwalające zarówno
na poszerzenie wiedzy w obszarze zarządza-
nia projektami, jak i dające możliwość ne-
tworkingu z koleżankami i kolegami w branży.
Ponadto oprócz standardowych seminariów
oferujemy również większe wydarzenia. Naj-
większym z nich jest PMI Poland Chapter
Congress, który organizowany jest w tym
roku na początku grudnia już po raz ósmy.
Zapraszamy na nie naprawdę najwyższej
klasy specjalistów – zapraszam, aby zajrzeć
na naszą stronę pmi.org.pl i sprawdzić. Po-
nadto każdy z oddziałów stara się przygoto-
wać również wyjątkowe wydarzenie. W Kra-
kowie w maju zorganizowaliśmy Project
Management and Business Analysis Summit
zapraszając równocześnie ekspertów z ob-
szaru zarządzania projektami, analizy bizne-
sowej i Agile. Wydarzenie cieszyło się olbrzy-
mim zainteresowaniem. W Gdańsku już po
raz kolejny zorganizowaliśmy konferencję
New Trends in Project Management, w Łodzi
Lean Days, w Poznaniu zamknięte warsztaty
dla członków Stowarzyszenia – PM@Night.
Jak widać dzieje się naprawdę dużo.
Liczba członków Stowarzyszenia stale rośnie
od początku istnienia organizacji. Jest nas
dzisiaj już ponad 700. To daje nam pewność,
że dostarczamy naszym członkom wartość
jakiej oczekują. Jest to dla nas olbrzymia sa-
tysfakcja. Zespół ponad 60 wolontariuszy
aktywnie pracujących na rzecz naszego śro-
dowiska jest także zauważany na świecie. Na
spotkaniach Leadership Institute Meeting,
które organizowane są w ramach kongresu
PMI chętnie dzielimy się naszymi doświad-
czeniami z innymi.
Korzystając z okazji chciałbym podziękować
wszystkim wolontariuszom zaangażowanym
w działalność w stowarzyszeniu non-profit,
jakim jest PMI Poland Chapter, na przestrze-
ni tych 10-ciu lat. Jesteśmy świadkami ich
rozwoju i karier, życzymy im kolejnych suk-
cesów! Wraz z rozwojem naszych wolonta-
riuszy rozwija się także PMI Poland Chapter
poszerzając zakres i poprawiając jakość do-
starczanych usług.
Witold Hendrysiak
Prezes Zarządu PMI Poland Chapter
W październiku tego roku PMI Poland Chapter
obchodził jubileusz 10-ciolecia. Jest to dobra okazja
do podsumowania dotychczasowych osiągnięć.
Michał Rączka PMP, PMI Agile CoP CER
Przedstawiciel Agile CoP w ramach PMI
Poland Chapter. Doświadczony ekspert
zarządzania projektami. Ma wieloletnie
doświadczenie w branży IT oraz
E-commerce. Asesor konkursu na
najlepszy projekt roku w ramach
Project Management Institute oraz
International Project Management
Association. Praktyk z metodycznym
podejściem nastawiony na zespół
realizujący projekt. Przez wiele lat
związany z tradycyjnym zarządzaniem
projektami. Pasjonat agile oraz
zastosowania lean w zarządzaniu
projektami.
PMI WWW.PMI.ORG.PL 5
WYCHODZĄC NAPRZECIW WYZWANIOM
PM XXI WIEKU
We współczesnym świecie firmy stają przed
niezliczonymi problemami związanymi z tworze-
niem dużych przedsięwzięć, które zarządza-
ne są przy ograniczonych zasobach, krótkich
terminach oraz niepewnych warunkach. Aby
zminimalizować zagrożenia „czyhające” na
zespoły projektowe, kierownicy projektów
stale poszukują nowych trendów w zarzą-
dzaniu projektami, a my – PMI Odział Gdańsk
– wychodzimy im naprzeciw już po raz trzeci
organizując konferencję New Trends in
Project Management – NTPM. Tym razem
nie jesteśmy jednak sami – partneruje nam
lider rozwiązań technologicznych – firma
Intel.
DLACZEGO NTPM?
2 konferencje – 1 idea,
2 organizacje – 1 cel
PMI oraz Intel postanowiły zareagować na
zapotrzebowanie na profesjonalną konfe-
rencję z zarządzania projektami, zgłoszone
przez sympatyków i członków PMI Oddział
Gdańsk, pracowników pomorskich firm,
a także międzynarodowe środowisko PM.
Obie organizacje chcą zapewnić współcze-
snemu Kierownikowi Projektu kompendium
wiedzy i najlepszych praktyk na temat
PMI Poland Chapter Oddział Gdańsk wraz z firmą
Intel organizatorami konferencji
New Trends in Project Management 2014
22-23
maja 2014
Kiedy?
Gdzie?
Sopot
Hotel Sheraton
Project Management. PMI jako instytucja
non-for-profit oraz światowy gigant IT –
Intel przekażą wykorzystywaną przez siebie
teorię oraz praktyczny zastrzyk informacji
na temat zwinnego zarządzania projektami.
Wsparciem będzie doświadczenie gości
z całego świata – prelegentów i warszta-
towców NTPM 2014.
KONFERENCJA, KTÓRA SPROSTA
TWOIM WYMAGANIOM
New Trends in Project
Management & Agile
& Lean Development
Poprzednia edycja skoncentrowana była
wokół trzech bloków tematycznych: Agile,
Risk Management oraz EPM & PM Tools.
W tym roku, dzięki połączeniu wysiłków PMI
oraz Partnera Strategicznego – firmy Intel –
uczestnicy wezmą udział w dwóch konfe-
rencjach jednocześnie:
• New Trends in Project Management
Conference – konferencji nakierowanej
na nowe idee oraz kompetencje miękkie
i twarde w dziedzinie PM, zarządzanie
ryzykiem i innymi elementami programów,
portfeli i portfolio projektów.
• Agile & Lean Development Conference
– po raz pierwszy w historii otwartej dla
naszych uczestników konferencji, do tej
pory dostępnej jedynie dla pracowników
firmy Intel, nastawionej na środowisko
Agile i koncepcję szczupłego zarządzania
projektami.
TY WYBIERASZ, TY DECYDUJESZ
Uczestnicy mogą samodzielnie układać plan
swojego uczestnictwa w poszczególnych
spotkaniach i warsztatach, dowolnie kom-
ponując i łącząc seminaria z poszczególnych
ścieżek.
TWOJE FORUM WYMIANY WIEDZY
Obie konferencje stanowią doskonałą plat-
formę wymiany idei, rozwoju i dzielenia się
wiedzą w trakcie prezentacji, warsztatów
i paneli dyskusyjnych. Wydarzenie to stano-
wi także idealne środowisko do spotkań ne-
tworkingowych, czy po prostu – zapoznania
i zarażenia się ideą zarządzania projektami
od naszych prelegentów i delegatów, nie
tylko z branży IT. Do współpracy zaproszone
zostaną między innymi firmy z obszarów
takich jak: consulting, finanse i bankowość,
energetyka, komunikacja, inwestycje bu-
dowlane czy FMCG.
SPOTKAJMY SIĘ W MAJU
W SHERATONIE!
Zapraszamy do odwiedzenia naszej strony
internetowej www.ntpm.pl, gdzie będziemy
na bieżąco informować o przygotowaniach
oraz dzielić się wiedzą branżową i nowymi
trendami w zarządzaniu projektami.
Oragnizatorzy konferencji,
PMI GDANSK BRANCH & INTEL
CORPORATION
6 PMI WWW.PMI.ORG.PL
dr Robert Wysocki
10 lat PMI Poland Chapter
Marka RECARO kojarzona jest
z wysokiej jakości fotelami.
Co za tym się kryje?
RECARO jest firmą o ponad stuletniej trady-
cji. W skład grupy wchodzą: RECARO
Aircraft Seating, RECARO Child Safety oraz
RECARO Holding. Z kolei RECARO Automotive
Seating jest koncesjobiorcą marki RECARO.
RECARO Aircraft Seating jest wiodącym
producentem foteli lotniczych o zasięgu
globalnym. Należymy do liderów w produk-
cji foteli Economy Class. Firma ma swoje
oddziały w Niemczech, Polsce, Afryce Połu-
dniowej, USA i Chinach. Naszymi klientami
są zarówno producenci samolotów pasażer-
skich jak i linie lotnicze – Airbus, Boeing,
Lufthansa, KLM, Norwegian Airlines.
Fotele lotnicze produkowane przez nas
spełniają najwyższe standardy jakości
i bezpieczeństwa. Produkty charakteryzują
się nowoczesnym designem oraz innowacyj-
nością, co przekłada się na poprawę komfor-
tu siedzenia.
Czym zajmuje się oddział
funkcjonujący w Polsce?
Oddział RECARO Aircraft Seating Polska
Sp. z o.o. w Świebodzinie został utworzony
w maju 2006 roku. Rozpoczynając działal-
ność zatrudnialiśmy 16 pracowników.
W wyniku dynamicznego rozwoju firmy za-
trudnienie wzrosło do 140 osób. W 2006
roku produkowaliśmy zaledwie 180 siedzeń,
natomiast w 2012 udało się nam wyprodu-
kować 30 tys. foteli typu Economy Class
3510 i 3520.
Uruchomienie oddziału w Świebodzinie było
jednym z kluczowych projektów podjętych
przez firmę w ostatnim okresie. Zakład zbu-
dowano od podstaw, nie tylko w wymiarze
technicznym, ale i społecznym, gdzie klu-
czowym elementem było pozyskanie wła-
ściwych ludzi o odpowiednim doświadcze-
niu, wiedzy i kwalifikacjach. Dzięki wysoko
wykwalifikowanej i zmotywowanej kadrze
jesteśmy w stanie, w ustalonych terminach,
dostarczać naszym klientom produkty naj-
wyższej jakości.
Co jest podstawą sukcesu i jakimi
wartościami kieruje się firma?
Podstawowymi wartościami w firmie są:
uczciwość, odpowiedzialność, umiejętność
pracy w zespole, nieustanne dążenie do
doskonałości, przedsiębiorczość i entuzjazm.
Firma RECARO Aircraft Seating Polska już po raz trzeci zdecydowała się być złotym
sponsorem Lubuskiego Oddziału PMI – Project Mangement Institute Poland Chapter
Lubuskie Branch. Co jest podstawą tej współpracy i jakie wartości jej przyświecają?
Między innymi o tym i nie tylko rozmawialiśmy z prezesem firmy Panem Uwe Köthe.
RECAROAircraftSeatingPolskaSp.zo.o.
PMI WWW.PMI.ORG.PL 7
Każda z wartości jest tak samo ważna.
Razem tworzą przepis na sukces.
Staramy się, aby nasi pracownicy myśleli
i funkcjonowali zgodnie z ideą „To my jeste-
śmy RECARO”. Dzięki temu jesteśmy
w stanie fascynować naszych klientów in-
nowacyjnymi rozwiązaniami, zapewniając
lepszy komfort siedzenia.
Wdrożenie idei „MY RECARO” nie byłoby
możliwe bez tzw. „nowoczesnej przedsię-
biorczości”. Nowoczesna przedsiębiorczość
to przede wszystkim przedsiębiorstwo ro-
dzinne zorientowane na osiąganie sukcesu,
długoterminową działalność, niezależność
gospodarczą, niepowtarzalne nastawienie.
Od samego początku ważna jest także trady-
cja i innowacyjność. Pozwalają one tworzyć
tożsamość i atrakcyjny image. „MY RECARO”
to także przedsiębiorstwo w przedsiębior-
stwie, gdzie podstawę tworzy silna identyfi-
kacja i przekazywanie odpowiedzialności,
szacunek dla wartości i kwalifikacje. Z kolei
samodzielność oddziałów zapewnia ela-
styczność funkcjonowania. To wszystko
wiąże się z odpowiedzialnością za wyniki i in-
tegracją marki.
Bycie liderem nie byłoby możliwe
bez rozwoju pracowników. Firma
wspiera i współpracuje z różnymi
organizacjami non-profit, w tym
także z PMI PC Lubuskie Branch.
Jakie wartości przyświecają tej
współpracy?
Naszym pracownikom zapewniamy bardzo
wiele możliwości rozwoju zawodowego.
Celem jest stworzenie warunków, w których
każdy pracownik może się uczyć, rozwijać,
osiągać sukcesy i współtworzyć innowacyj-
ne rozwiązania. Należy pamiętać, że w pracy
spędzamy znaczną część naszego życia.
Myślę, że dobrym wskaźnikiem sukcesu
każdej firmy jest uzyskanie wskaźnika fluk-
tuacji na poziomie bliskim „0”.
Współpraca z organizacjami non-profit,
w tym także z PMI, generuje wiele możliwo-
ści rozwoju. Nasi pracownicy stają się bar-
dziej otwarci na świat, jak i na współpra-
cowników. Uczestnicząc w seminariach,
doradztwie i szkoleniach podnoszą swoje
kwalifikacje. Dodatkową korzyścią dla firmy,
jaka płynie ze współpracy z organizacjami
non-profit, jest budowanie pozytywnego
wizerunku w regionie.
Z punktu widzenia firmy można powiedzieć,
że każdy nowy produkt jest projektem,
którym trzeba właściwie zarządzać. Jako
przedsiębiorca polecam współpracę z PMI,
gdyż standardy oferowane przez to stowa-
rzyszenie nadają odpowiedni bieg projek-
tom.
To, co wydaje się być najistotniejsze we
współpracy, to „bycie razem”, tworzenie
sieci, która pozwala generować dodatkowe
korzyści. Przykładem może być chociażby
uzyskanie „nowego spojrzenia” na rozwiązy-
wane przez naszych pracowników proble-
my..
Z tego wynika, że w centrum
uwagi firmy zawsze jest człowiek.
Jednak z drugiej strony,
uwzględniając narastającą
konkurencję na rynku - Pana
zdaniem - jakimi wartościami
powinien kierować się
współczesny Project Manager?
Tak, ludzie są najważniejsi, to oni tworzą
firmę. Niemniej jednak, niezależnie od tego,
czy jest się kierownikiem projektu, dyrekto-
rem czy też członkiem zespołu projektu, po-
winno się myśleć i działać według filozofii
„to, co robię, jest dla mnie ważne, robię to
za pierwszym razem możliwe najlepiej, sta-
rając się, aby było bliskie wzoru, który
będzie można naśladować”.
Myślę, że bycie dobrym kierownikiem pro-
jektu, to proces ciągłego doskonalenia się,
to ścieżka rozwoju, którą rozpoczyna się od
podstaw. Nie będziesz dobrym kierowni-
kiem, dopóki nie nauczysz się słuchać ludzi,
niezależnie od miejsca, jakie zajmują
w strukturze organizacyjnej firmy.
Współczesny kierownik powinien umieć bu-
dować autorytet, posiadać fachową wiedzę,
pozyskiwać uznanie zespołu, który pozwoli
budować jego „ducha”. Powinien posiadać
siłę przebicia, silną potrzebę dążenia do
wspólnego celu. Powinien być odpowie-
dzialny, umieć zachwycać, a przede wszyst-
kim umieć słuchać i widzieć więcej, łącząc
różne fakty, które pozwolą trafnie przewi-
dzieć przyszłość.
Tutaj chciałbym odwołać się do wartości,
jakimi kieruje się RECARO. Uczciwość, od-
powiedzialność, umiejętność pracy w ze-
spole, nieustanne dążenie do doskonałości,
przedsiębiorczość i entuzjazm - to wartości,
jakimi powinien kierować się współczesny
kierownik projektu. Wartości te nie powinny
być jedynie deklarowane, ale przede wszyst-
kim wdrażane w codziennym, zawodowym
i prywatnym życiu.
Wywiad przeprowadził dr Robert Wysocki,
Dyrektor ds. Edukacji i Rozwoju
Project Management Institute Poland
Chapter Lubuskie Branch
visit us: www.recaro-as.com
RECAROAircraftSeatingPolskaSp.zo.o.
Uwe Köthe
Ur. w 1949 w Wuppertal
w Niemczech. Od 2006 roku pełni
funkcję prezesa w RECARO Aircraft
Seating Polska Sp. z o.o. Od 1995
związany z branżą lotniczą. Posiada
bogate doświadczenie w zakresie
organizacji i zarządzania procesami
produkcyjnymi.
Prywatnie miłośnik gotowania
i wyścigów samochodowych.
8 PMI WWW.PMI.ORG.PL
Jerzy Stawicki, Daniel Skowroński
Zwinne przywództwo,
czyli Management 3.0
Branża wytwarzania oprogramowania (so-
ftware development) była pierwszą branżą,
która osiągnęła korzyści z zastosowania
nowych, zwinnych (agile-owych) metod za-
rządzania, realizacji projektów i zadań projek-
towych. Środowisko pracy wysoko wykwalifi-
kowanych specjalistów – określanych mianem
pracowników wiedzy (ang. Knowledge Worker)
– wymagające dotrzymywania coraz krót-
szych terminów dostarczenia złożonych pro-
duktów i charakteryzujące się dużą zmienno-
ścią to obecnie codzienność także wielu
innych branż.
Agile Project Management, jako zbiór metod,
technik i podejść stosowanych w zarządzaniu
projektem budzi więc coraz większe zaintere-
sowanie w świecie zarządzania projektami,
także poza obszarem IT i wytwarzania opro-
gramowania.
Przypomnijmy więc w skrócie główne, gene-
ralne zasady wykorzystywane w Agile Project
Management:
Silny akcent na zwrot z inwestycji,
dostarczanie wartości projektu nie
w sposób jednorazowy, lecz poprzez
kolejne produkty cząstkowe (czyli
w sposób inkrementalny) oraz myślenie
wszystkich uczestników projektu
zorientowane na wartości produktu,
dostarczające realne korzyści organizacji
Dostarczanie oczekiwanych produktów
dzięki silnemu zaangażowaniu klienta
we współpracę z zespołem projektowym
i częste interakcje z klientem
Akceptacja istnienia niepewności oraz
zarządzanie tą niepewnością poprzez
stosowanie iteracji, pomiaru oraz
adaptacji
Interdyscyplinarny, 3-9 osobowy
(zalecenia Scrum.org), w praktyce
samo-organizujący się zespół, którego
członkowie zaangażowani są w projekt
na 100%, współpracujący bardzo aktywnie
z Właścicielem Produktu (ang. Product
Owner), reprezentującym
klienta i zapewniającym że zespół pracuje
z uwzględnieniem perspektywy bizneso-
wej projektu
Wykorzystywanie kreatywności
i innowacyjności poszczególnych
członków zespołu, dzięki stworzeniu
środowiska sprzyjającego takim posta-
wom (transparentność która rodzi
zaufanie, przejrzystość zamiast kontroli)
Podniesienie efektywności prac projekto-
wych dzięki przeniesieniu odpowiedzial-
ności za rezultaty projektu na zespół
projektowy i zastąpieniu roli tradycyjnego
kierownika projektu, rolą
lidera-coacha-facylitatora.
Na razie jednak to wspomniane powyżej zain-
teresowanie świata zarządzania projektami
dotyczy przede wszystkich operacyjnych,
„technicznych”, zagadnień zarządzania, w tym
konkretnych metod i technik, jak Scrum,
Kanban, XP.
Naszym zdaniem wartość i zalety metod
zwinnych związane są przede wszystkim
z metodami zarządzania ludźmi i zespołami
projektowymi, uruchamiającymi kreatyw-
ność, inicjatywę pracowników wiedzy i ich in-
nowacyjność, prowadzącymi do efektywniej-
szej pracy i lepszych rezultatów. Lepszym
słowem niż „zarządzanie” byłoby tutaj raczej
„przywództwo”, które związane jest z trzema
ostatnim punktami z w/w listy zasad Agile PM.
Pojawia się tu istotny problem praktyczny. To
tak prosto mówi się: samo-organizujący się
zespół, kreatywność i innowacyjność ludzi
i/lub zespołu, przeniesienie odpowiedzialno-
ści za rezultaty projektu na zespół projekto-
wy. Wielu menedżerów liniowych i menedże-
rów projektów stawia sobie następujące py-
tania: jak zarządzać/przewodzić takim zespo-
łem? Na czym tak naprawdę polega moja rola
menedżera? Jak zostać takim zwinnym me-
nedżerem? Czy samo-organizujące się zespo-
ły nie prowadzą czasem do ograniczenia lub
likwidacji roli menedżera? Pytania te stawiali
sobie także autorzy artykułu. A poszukując
Fot.:DariaPawęda
TEMATNUMERU
PMI WWW.PMI.ORG.PL 9
odpowiedzi natrafiliśmy na koncepcję
Management 3.0, autorstwa Jurgena Appelo,
przedstawioną w książce i kursie pod takim
właśnie tytułem.
Podejście Management 3.0, zastępuje trady-
cyjne koncepcje zarządzania związane z hie-
rarchicznymi strukturami organizacji, uzupeł-
niane o pojawiające się i znikające koncepcje
zarządzania, takie jak Balanced Scorecard,
Six Sigma, TQM, etc. Opiera się ono na kilku
spostrzeżeniach. Pierwsze z nich mówi, że
każda organizacja to w gruncie rzeczy sieć
powiązań pracowników i kanałów ich komu-
nikacji, choć nadal przedstawiana jest jako
hierarchia. Drugie związane ze społeczną zło-
żonością wskazuje, że zarządzanie dotyczy
ludzi i relacji pomiędzy nimi, a nie działów
firmy i zysków. Można więc powiedzieć, że
Management 3.0 to koncepcja nie tyle zarzą-
dzania ludźmi, co przewodzenia zespołom,
pracującym w sieciowo funkcjonujących or-
ganizacjach, w których to ludzie i relacje po-
między nimi liczą się najbardziej. To koncep-
cja dbania o ludzi tworzących złożony ada-
ptacyjny system, a nie mechanizm złożony
z wydawać by się mogło łatwo wymienial-
nych „trybików”. Na czym więc polega to
zwinne przywództwo, opisane w podejściu
Management 3.0?
Ponieważ to ludzie są najważniejszą częścią
organizacji, więc umożliwienie ich aktywno-
ści, kreatywności i motywacji jest kluczowym
zadaniem menedżera. Stąd też pierwszy
punkt zwinnego przywództwa to inne podej-
ście do motywowania ludzi, kryjące się pod
świetnym angielskim hasłem „Energize
People”, a zorientowane na wewnętrzną mo-
tywację. Do lamusa odsyłana jest natomiast
nadal jeszcze stosowana metoda „kija i mar-
chewki” oraz systemy motywacji zewnętrz-
nej. W praktyce oznacza to, że menedżer po-
winien po pierwsze rozumieć podstawowe,
wewnętrzne pragnienia ludzi, takie jak status,
władza, ciekawość, czy relacje z innymi. Na-
stępnie musi rozpoznać te pragnienia u człon-
ków swojego zespołu i przewodzić zgodnie
z nimi.
Kolejny element zwinnego przywództwa to
angielskie hasło „Empower Teams”, co można
przetłumaczyć jako „władza w ręce zespołu”.
Wykorzystuje on stwierdzenie, że zespoły
mogą i potrafią się samo-organizować. Stąd
też zadaniem menedżera jest przekazanie im
uprawnień decyzyjnych oraz zaufanie wobec
podejmowanych przez zespół decyzji i dzia-
łań. Menedżer musi też zrozumieć, że przeka-
zanie odpowiedzialności i uprawnień decyzyj-
nych podnosi jego status w firmie, a nie – jak
się dość powszechnie sądzi – obniża go. Co
więcej takie „umocowane” zespoły są w stanie
w ustalonych obszarach same podejmować
właściwe decyzje, bez potrzeby każdorazowe-
go pytania o akceptację, co sprzyja ich pro ak-
tywności.
Samo-organizacja może prowadzić w różne
strony, niekoniecznie zgodne z celami firmy.
Stąd też kolejnym zadaniem zwinnego mene-
dżera jest zdefiniowanie granic oraz kierun-
ków działania samo-organizującego się ze-
społu. Szczegółowe zadania przedstawione
pod hasłem „Align Constraints”, czyli „dopa-
suj ograniczenia” można porównać do zadań
ogrodnika: rozwijanie, albo też „hodowanie”
samo-organizującego się systemu, jego ochro-
na oraz definiowanie kierunku jego działania.
W praktyce oznacza to więc zarządzanie sys-
temem, a nie zarządzanie ludźmi.
Czwarty element modelu Management 3.0 to
rozwijanie kompetencji pracowników. Sa-
mo-organizujące się zespoły nie są w stanie
osiągnąć swoich celów, jeśli członkowie ze-
społu nie mają odpowiednich kompetencji.
Stąd też rozwijanie ich kompetencji to na-
stępne zadanie zwinnego menedżera. Choć
wydaje się, że jest to również tradycyjne za-
danie tradycyjnego menedżera, zwinny me-
nedżer realizuje je w zupełnie inny sposób:
wprowadza kulturę stałego doskonalenia
kompetencji zespołów, jak i procesów na róż-
nych poziomach organizacji.
Ostatnie dwa elementy modelu to stworzenie
adaptacyjnej i skalowalnej struktury organi-
zacyjnej oraz umiejętne zarządzanie i stymu-
lowanie zmianami. We współczesnym świe-
cie jedyną pewną rzeczą jest zmiana. Nie ist-
nieje też coś takiego, jak najlepsza struktura
organizacyjna. Najważniejsza jest organiza-
cyjna zdolność do zmiany i umiejętność prze-
prowadzania takiej zmiany. I to właśnie dwa
kolejne zadania zwinnego menedżera.
Natomiast zarządzanie zmianami obecnie
staje się standardowa kompetencją mene-
dżera. Zwinny menedżer rozumie i pozwala
zespołom eksperymentować w bezpiecznym
środowisku, stymulując rozwój i efektywnie
wprowadzając zmiany.
Z tego krótkiego przeglądu koncepcji Mana-
gement 3.0 widać więc, że zwinne przywódz-
two to swego rodzaju mix różnych, czasem
znanych od pewnego czasu, koncepcji zarzą-
dzania/przewodzenia z nowym, agile-owym
myśleniem i praktykami przewodzenia, znaj-
dującymi do tej pory zastosowanie głównie
w zarządzaniu projektami wytwarzania opro-
gramowania.
Autorzy artykułu z powodzeniem stosują nie-
które elementy tego zwinnego przewodzenia
- takie, jak: motywacja wewnętrzna, wspiera-
nie samo-organizujących się zespołów pro-
gramistycznych i projektowych, czy określa-
nie celów i granic działania tych zespołów –
zarówno w zarządzaniu swoimi – niedużymi –
firmami, jak i w pracy z menedżerami i project
menedżerami różnych branż i szczebli. Także
w kilku znanych światowych firmach, takich,
jak Spotify, Sales Force, czy nawet u takich gi-
Daniel Skowroński
Jest trenerem i coachem metodyk
zwinnych zarządzania, jak również
specjalistą w zakresie projektowania,
rozwoju złożonych projektów IT. Daniel
przez wiele lat był zaangażowany
w rozwój oprogramowania. Doświadczył
procesu wytwórczego z wielu stron: jako
programista, architekt, analityk, menedżer
projektu i produktu. Jest ekspertem
technicznym w obrębie Microsoft .NET
Framework dzierżąc tytuł MCT. Idąc dalej,
Daniel zanurkował głęboko w oceany
Agile, Lean, a także Management 3.0,
wykorzystując i przekazując zawarte
w nich idee, wartości i praktyki.
Dr Jerzy Stawicki
Ekspert z ponad 20 letnim doświadcze-
niem praktycznym w zarządzaniu
projektami, prowadzący od 2003 roku
firmę konsultingowo – szkoleniową
JS PROJECT. Specjalizuje się w zagadnie-
niach zarządzania projektami, programami
i portfelem projektów, PMO. Fan
praktycznego łączenia metod tradycyj-
nych, zwinnych, Lean i łańcucha
krytycznego. Prowadzi autorskie szkolenia
z zarządzania projektami.
W okresie 1995–2003 pracował w SAP
Polska, m.in. zarządzając projektami
wdrożeniowymi systemu SAP, nadzorując
projekty z poziomu komitetów sterują-
cych, a także kierując zespołami konsul-
tantów. Członek założyciel PMI Poland
Charter. Posiadacz certyfikatów PMP®,
Agile Project Management Practitioner,
PRINCE2 Practitioner, Certified Project
Manager (IPMA level C) oraz APICS.
Assesor Konkursu Projekt Roku 2010–2012
PMI Poland Chapter, a take assessor IPMA
Project Excellence Award (od 2005).
gantów jak Google czy Microsoft ten sposób
myślenia i działania zarówno na poziomie me-
nedżerów, jak i zespołów pracowników
wiedzy staje się codziennością.
Biorąc pod uwagę zarówno te nasze doświad-
czenia, jak i doświadczenia w/w firm docho-
dzimy do wniosku, że właśnie teraz nastał
dobry czas dla szerszego, praktycznego zasto-
sowania zwinnego przywództwa. Sądzimy, że
dla sprawnego zarządzania we współczesnym
środowisku biznesowym, konieczne jest jego
zastosowanie zarówno przez menedżerów ze-
społów, działów i firm, jak i menedżerów pro-
jektów. A w dodatku zwinne przywództwo
może i powinno znaleźć zastosowanie także
w innych branżach poza IT, zarówno w świecie
projektowym, jak i poza projektowym.
Zapraszamy też do odwiedzenia polskiej
strony poświęconej Management 3.0 pod
adresem http://management30.pl
in progres)
Zarządzaj przepływem
Twórz jasne polityki procesów
Wdrażaj mechanizmy opinii
Ulepszaj wspólnie z zespołem
Rozwijaj doświadczalnie (modele i metody
naukowe)
Można je zwinąć do trzech głównych pojęć:
wizualizuj, ograniczaj ilość zadań w toku, po-
prawiaj. Mając te założenia w głowie, mogę
odnieść się teraz do Scrum i nałożyć na niego
płaszcz Kanban: jeśli swój proces Scrum po-
strzegasz jako przepływ, stosując adaptację
modyfikujesz proces, by był bardziej dojrzały,
i masz jasne reguły ograniczenia np. zadań
w sprincie (choćby założenie Scrum, ograni-
czenia pracy w sprincie tak, aby była wykonal-
na przez Zespół) stosujesz Kanban.
Przykład: w trakcie wytwarzania oprogramo-
wania w duchu Scrum, zauważasz, że jeśli roz-
dzielisz spotkania retrospektywne od przeglą-
dów zdecydowanie usprawnisz ten proces.
Kanban powiedziałby – rób tę zmianę, Scrum
powiedziałby – w porządku rób tą zmianę, ale
nie jesteś już Scrum.
Docieram tu do sedna istoty, potwierdzającej
moje stanowisko dot. Scrumban. Scrumban
jest procesem, który został ulepszony wyko-
rzystując ramy Kanban, przez co, najprawdo-
podobniej przestał być stricte Scrum.
Scrum kontra Kanban
kontra Scrumban
ITERACJE
Scrum – timebox, ściśle zdefiniowane czaso-
wo, nieprzekraczalne okresy zwane Sprintami.
Kanban brak zdefiniowanych iteracji, proces
jest ciągły.
Scrumban połączenie dwóch podejść. Proces
ciągły w obrębie, którego jest miejsce na krót-
kie okresy planowania i długie cykle wytwa-
rzania produktu.
PROCEDURY PRACY
Scrum, Kanban i Scrumban są metodykami
zwinnymi, w związku z czym wykorzystują
metodę pull (czasami Scrum określany jest
jako push). Oznacza to, iż członek zespołu
przydziela sobie sam zadania. W Scrum przy-
dział zadań odbywa się na początku Sprintu.
Kanban i Scrumban wykorzystują technikę
późnego wiązania – zadania pobierane jest na
10 PMI WWW.PMI.ORG.PL
Scrumban – różnice
w stosunku do
Scrum i Kanban
Czym jest Scrumban? Nazwa sama w sobie
zawiera odpowiedź, z pewnością jest to miks
zasad Scrum i Kanban. Pomysł na tyle prosty,
że aż genialny – czemu mam tkwić w ograni-
czeniach Scrum, czy pływać w nieoznaczono-
ści Kanban (np. role w projekcie, czas retro-
spektyw), jeśli mogę wykorzystać te dwa na-
rzędzia i zbudować trzecie – bardziej przyja-
zne użytkownikowi i silne jak dwa inne roz-
wiązania razem wzięte?
Jednak to nie mariaż dwóch metodyk był głów-
nym bodźcem, który stworzył Scrumban. Corey
Ladas w swojej książce „Scrumban”, twierdzi, że
bodźcem była chęć odpowiedzi na pytanie, co
by się stało, gdyby zespół Scrum-owy zaczął
korzystać z dobrodziejstw Kanban przy jedno-
czesnym rozluźnieniu scrumowskich zasad nie-
zmienności (zamknięte sprinty, timebox, prze-
gląd kodu, retrospekcja itp.).
Osobiście nie patrzę na Scrumban, jako mix
rozwiązań Agile i Lean, ale jak na zmodyfiko-
wany proces podobny do Scrum z nałożoną
warstwą Kanban. Kogoś może to zdziwić,
przecież Scrum i Kanban zazwyczaj traktowa-
ne są jak przeciwległe bieguny. Twierdzę
jednak, że Scrum nie wyklucza stosowania
Kanban.
Definicja Scrum jest precyzyjna, wystarczy
odnieść się do Scrum Guide, mamy tu pojęcia
lekkości, łatwości zrozumienia, zespoły
scrum-owe, role, zdarzenia, artefakty i reguły,
a same ramy opierają się na trzech filarach:
Przejrzystości – proces musi być zrozu-
miały dla wszystkich zaangażowanych
Inspekcji – scrumowe artefakty muszą być
często przeglądane celem wykrycia
niepożądanych rozbieżności
Adaptacji – w momencie zauważenia
rozbieżności, proces musi zostać natych-
miast skorygowany
Kanban natomiast jest zestawem praktyk do
ulepszania procesu/produktu. Ma mniej ob-
warowań i zasad w porównaniu do Scrum i nie
wyklucza używania procesów opartych
o Scrum czy inne bardziej lub mniej zwinne
metodyki. Tak jak pisałem wcześniej, Kanban
jest dodatkową warstwą istniejącego procesu.
Definicja Kanban jest mniej precyzyjna, ale
bazując na książce „Kanban” (Anderson, 2007)
oraz publikacjach w sieci można wyróżnić
kilka cech:
Wizualizuj
Ograniczaj ilość zadań w toku (WIP, work
bieżąco przez członka zespołu po wykonaniu
przydzielonej mu pracy.
ZAKRES
Pojęcie to definiuje, w jaki sposób ograniczane
jest obciążenie pracą.
W Scrum ilość pracy ograniczana jest poprzez
zobowiązanie Zespołu o wykonania konkret-
nej ilości zadań w Sprincie. Zespół w Kanban
i Scrumban nie mając z góry nałożonego, sta-
łego zaangażowania ogranicza ilość zadań na-
kładając na kolumny limity WIP (work in pro-
gres) na tablicy zadań. Cały zabieg polega na
przesuwaniu zadań zawsze z lewej strony
w kierunku prawej (TODO-> IN PROGRESS->
DONE). Jeśli w kolumnie znajduje się za dużo
zadań, Zespół może kończyć zadania, które
będą miały bardzo słabą, jakość. Aby temu za-
pobiec, Zespół nakłada sobie limity na ilość
zadań, które mogą znaleźć się w danej kolum-
nie. Jeśli liczba zadań kiedykolwiek przekroczy
limit, cały zespół pomaga zredukować ilość
zadań w tej kolumnie (rój). Swarming obejmu-
je każdego członka zespołu, bez oglądania się
na role funkcyjne przez nich pełnione.
PLANOWANIE
Pojęcie definiuje, w jaki sposób planowana
jest praca w trakcie procesu.
W Scrum zadania do pracy wyciągane są pod-
czas rozpoczęcia każdego sprint. Planowanie
jest regularne.
Kanban i Scrumban nie definiują częstotli-
wości spotkań. Zakłada się, że organizowane
są one wtedy, kiedy zachodzi potrzeba (np.
wyczyszczenie backlog).
OSZACOWANIE
Proces oszacowania czasu potrzebnego do za-
kończenia zadania.
Czas potrzebny na wykonanie zadania
w Scrum określany jest zazwyczaj jeszcze
przed startem Sprintu. Suma czasu potrzeb-
nego na zakończenie wszystkich czynności
w Sprint, nie może przekroczyć z góry zdefi-
niowanego czasu Sprintu. Jeśli taka sytuacja
ma miejsce, zadania dzielone są na mniejsze.
W Kanban i Scrumban szacowanie jest
opcjonalne. Scrumban powinno się mieć
wszystkie zadania podobnej wielkości. Jednak
nie jest to wymagane.
NOWE WYMAGANIA i ZMIANY
Scrum kategorycznie zabrania dodawania
nowych wymagań do trwającego Sprintu.
W momencie pojawiania się nowego wymaga-
nia, musi ono poczekać na decyzję do czasu
Planowania Sprintu.
Kanban i Scrumban traktują ten istotny i nie-
unikniony fakt dość łagodniej – nowe pozycje
mogą być dodane zawsze, o ile w kolejce
zadań istnieje wolne miejsce (patrz WIP).
WSKAŹNIKI WYDAJNOŚCI
Wskaźniki wydajności są bardzo przydatne,
często niestety nadużywane przez kierowni-
TEMATNUMERU
PMI WWW.PMI.ORG.PL 11
ków i stakeholderów. Najczęściej jest to chęć
sprowadzenia złożonego problemu, jakim jest
stan projektu, do prostej, nienaturalnej, jed-
nowymiarowej liczby.
Takim wskaźnikiem w Scrum jest średnia
prędkość Zespołu. Wartość ta często zmienia
się pomiędzy sprintami, niepokojąc Stakehol-
derów. Kluczowym wskaźnikiem wydajności
jest Spalanie (Burn-down), które pokazuje ile
pracy pozostaje do wykonania w obrębie
Sprintu.
Zamiast średniej prędkości i spalania, Scrum-
ban wykorzystuje znacznie lepsze narzędzie -
czas cyklu. Jest to czas, który wymagany jest,
aby zakończyć zadanie. Pomiar rozpoczyna się
w momencie rozpoczęcia pracy nad tym zada-
niem. Wraz z upływem czasu, wykorzystując
analizę statystyczną możliwe jest wyliczenie
średniego czasu cyklu oraz odchylenie stan-
dardowe. Jest to wyśmienity lepszy wskaźnik
planowania w skali makro, łatwy do użycia
(wystarczy zsumować wszystkie historyjki
w backlog i podzielić przez odchylenie stan-
dardowe).
ROLE
Scrum definiuje role: Product Ownera, Scrum
Mastera i Zespół. Product Owner jest odpo-
wiedzialny za wizję projektu, priorytetyzację,
to on podejmuje decyzję dot., które elementy
lub historyjki są najważniejsze do skończenia
w sprincie. Scrum Master jest strażnikiem
procesu Scrum, Zespół buduje produkt.
Kanban nie definiuje ról.
Scrumban podobnie jak Kanban nie ma jasno
zdefiniowanych ról – role mogą być stworzo-
ne na potrzeby projektu, bądź w ogóle może
ich nie być.
ZESPÓŁ
W Scrum członkowie zespołu powinni być
międzyfunkcjonalni – innymi słowy, zespół
musi posiadać umiejętności potrzebne do wy-
tworzenia produktu. Z racji tego, że Scrum jest
ograniczoną w czasie metodyką, scrumowi
deweloperzy często pracują nad kilkoma zróż-
nicowanymi zadaniami, aby można było za-
kończyć sprint w czasie. Kanban woli, aby
pracownicy byli wyspecjalizowani. Ponieważ
praca ograniczana jest jedynie poprzez wskaź-
nik WIP (work in progress), developer mający
zadania w backlog może rozpocząć pracę nad
kolejnym zadaniem, gdy tylko skończy pracę
nad obecnym.
Scrumban: pracownicy mogą być między-
funkcyjni bądź wyspecjalizowani.
PRAWO WŁAŚNOŚCI
Projekt w Scrum jest zorientowany na Zespół
i w związku z tym właścicielem projektu jest
również Zespół.
Scrumban, podobnie jak Kanban, nie przy-
dziela całego projektu do jednego zespołu.
Przykładowo, w różnych fazach wytwarzania
oprogramowania proces może zmieniać wła-
ściciela (zespół deweloperski, zespół teste-
rów, zespół wdrożeniowy)
SPOTKANIA
Scrum definiuje kilka spotkań, które muszą
się odbyć. Planowanie Sprintu, podczas któ-
rego wybierane są do sprintu historyjki z bac-
klog, nadawane są priorytety. Codzienny
Scrum, czyli piętnastominutowe, statusowe
spotkanie, w trakcie którego każdy członek
zespołu składa krótki raport, nad czym obec-
nie pracuje. Przegląd Sprintu spotkanie na
zakończenie każdego Sprintu, gdzie przepro-
wadzana jest inspekcja Przyrostu i dostoso-
wanie Backlogu. Retrospektywa Sprintu spo-
tkanie, którego zadaniem jest przeprowadze-
nie inspekcji działań Zespołu i opracowanie
planu usprawnień (Czy nie przypomina to
ciągłego ulepszania Kanban?) na następny
Sprint.
Kanban i Scrumban nie wymagają spotkań,
są one opcjonalne. Mogą być całkowicie po-
minięte lub ustalone, jako cykliczne lub na
żądanie. W tych dwóch metodykach zaleca
się korzystnie od czasu do czasu ze spotkań
Kaizen (krótkie, w trakcie, których omawia-
ne są ew. problemy i ich rozwiązania).
Scrumban bierze pod uwagę możliwość po-
jawienia się Codziennego Scrum, jako me-
chanizm zapewnienia ciągłości pracy
CIĄGŁE ULEPSZANIE
Pojęcie to opisuje, w jaki sposób zespoły re-
agują na napotkane problemy.
Scrum proces ten realizuje w formie Retro-
spektywy Sprintu. Proces ten odbywa się tuż
po zakończeniu Sprintu.
Kanban i Scrumban nie ma konieczności.
PODSUMOWANIE
Scrumban daje Zespołowi znacznie większe
możliwości adaptacyjne do wymagań Stake-
holderów oraz oczekiwań produkcyjnych i robi
to bez wprowadzania teorii i trudnych reguł.
Eliminuje metryki, które, w wyniku błędnej in-
terpretacji menedżera czy stakeholdera, nie
przynoszą oczekiwanych efektów (dodatkowy
stres Zespołu).
Jednak najważniejsze to odzyskanie czasu dla
zespołu poprzez redukcję niepotrzebnych spo-
tkań, ograniczenie pracy zespołu, dzięki czemu
możliwe jest zakończenie zadania w wysokim
standardzie. W dużej mierze redukowany jest
też niezdrowy stres Zespołu, przez co możliwe
jest zwiększenie efektywności. Dobra jakość
produktu przekłada się na zwiększenie ogólnej
satysfakcji klienta.
Tomasz Sienkiewicz, Risco Software sp. z o.o.
12 PMI WWW.PMI.ORG.PL
8TH INTERNATIONAL
PMI POLAND CHAPTER CONGRESS
PMI Poland Chapter, obchodzący w tym roku
10-lecie powstania stowarzyszenia w Polsce,
proponuje uczestnikom udział w wyjątkowo
bogatym wydarzeniu. Tegoroczny kongres
kusi szczególnie listą prelegentów, która po
raz pierwszy zawiera aż tyle sław z dziedziny
project managementu. Jak co roku są to
zarówno praktycy jak i teoretycy zarządza-
nia projektami, jednak tegoroczny zespół to
sławy takie jak Jim Lawless, David J. Ander-
son czy też prof. Hedley Smyth. Są to
eksperci cieszący się ogromną popularno-
ścią i sławą na całym świecie, którzy już
niebawem zawitają do Polski. Wśród
pozostałych prelegentów znajdą się: Antonio
Nieto-Rodriguez, Prof. Hedley Smyth,
Dr. Ralf Müller, José Ângelo Pinto, Avinash
Stowarzyszenie PMI Poland Chapter już po raz ósmy
zaprasza na coroczny kongres zarządzania projektami.
8Th International PMI Poland Chapter Congress, który
odbędzie się 2–3 grudnia w Hotelu Westin w Warszawie,
w tym roku obfitować będzie w szereg wydarzeń
towarzyszących.
Chandarana, Prof. Dov Dvir, Liam Dillon.
Uczestnicy kongresu mają możliwość nie
tylko udziały w samych wykładach. To
również doskonała okazja do konsultacji czy
też skorzystania z porad światowej sławy
ekspertów.
Dodatkowo, jak co roku, PMI PC, poza kongre-
sem proponuje również udział w warsztatach
– są to całodniowe spotkania, podczas
których uczestnicy mają możliwość poznania
w praktyce najnowsze trendy i techniki
zarządzania projektami. W tym roku, uczestni-
cy mogą wybrać spośród trzech całodniowych
warsztatów (każdy premiowany 7 PDUs),
które poprowadzą: David J.Anderson, Liam
Dillon oraz Paweł Brodziński.
Kongres PMI to nie tylko możliwość zdoby-
cia nowych umiejętności czy też podniesie-
nia swoich kwalifikacji. To również szansa
na wymianę doświadczeń pomiędzy uczest-
nikami – odbiorcami kongresu są project
managerowie, którzy reprezentują szeroki
wachlarz branż – począwszy od finansów,
bankowości, poprzez IT, aż do budownictwa
i telekomunikacji.
8th International PMI Poland Chapter
Congress, to również podsumowanie działal-
ności stowarzyszenia oraz firm współpracu-
jących, za rok poprzedni. Na kongresie
ogłoszone zostaną wyniki prestiżowego
konkursu Projekt Roku 2012, dla tych firm,
które z sukcesem przeprowadziły projekty
zgodnie z zasadami promowanymi przez PMI.
W tym roku, po raz pierwszy, zostanie
również wręczona nagroda Wolontariusz
Roku 2012 – nagrodzone zostaną te osoby,
których wkład w rozwój praktyk zarządzania
projektami był największy.
Tegoroczne wydarzenie jest szczególnie
ważne dla PMI. Obchodząc 10lecie swojego
istnienia, PMI Poland Chapter został
wytypowany do organizacji PMI Region
8 Meeting 2013 – spotkania, w którym
udział biorą oddziały PMI z całej Europy
i Afryki. Po raz pierwszy spotkanie europej-
skich oddziałów PMI odbędzie się w Polsce.
Jest to doskonała możliwość wymiany
doświadczeń i wiedzy pomiędzy różnymi
kulturami i krajami.
Więcej informacji o kongresie dostępne
na stronie www.pmi.org.pl
PMI WWW.PMI.ORG.PL 13
AGENDA
KONGRESU
2.12.2013 poniedziałek
Workshop 1 David J. Anderson „Improving Service Delivery with Kanban:
Foundation Level Class”
Workshop 2 Liam Dillon „The Hidden Skills of a Project Management”
Workshop 3 Paweł Brodziński „Zarządzanie Portfolio Projektów, czyli o mówieniu
«nie»”
9:00–17:00
9:00–17:00
9:00–17:00
4.12.2013 środa WARSZTATY
3.12.2013 wtorek
Prof. Jose Angelo Pinto „Changing Organizations with OPM3”
Przerwa
Prof. Dov Dvir „Customer involvement in projects: Adapting the involvement mode
to project characteristics”
Przerwa
Liam Dillon „How Program and Portfolio Management should work together”
Lunch
Tom Mochal „Top 10 Organization Challenges that Limit Project Success”
Przerwa
Closing Key Note – David J. Anderson „Improving Service Delivery with Kanban”
Podsumowanie kongresu, losowanie nagród
9:00–10:00
10:00–10:20
10:20–11:20
11:20–11:40
11:40–12:40
12:40–13:40
13:40–14:40
14:40–15:00
15:00–16:00
16:00–16:30
Rejestracja
Welcome Speech, Witold Hendrysiak
Key Note Speech – Antonio Nieto
Przerwa
Prof. Hedley Smyth „Trust, the Moral Economy and Project Management”
Przerwa
Prof. Ralf Müller „Project leadership in time and space”
Lunch
Avinash Chandarana „Crossroads of Culture – How to do business and work
together in a Global Marketplace”
Przerwa
Jim Lawless „Ten Rules for Taming Tigers”
Przerwa
10 Rocznica działania PMI w Polsce – dyskusja panelowa z członkami pierwszego
Zarządu PMI Warsaw, Poland Chapter prowadzona przez Agnieszkę Krogulec (in polish)
Finał konkursu „Projekt Roku 2012”
Cocktail Party
8:00–9:00
9:00–9:20
9:20–10:20
10:20–10:40
10:40–11:40
11:40–12:00
12:00–13:00
13:00–14:00
14:00–15:00
15:00–15:20
15:20–16:20
16:20–16:30
16:30–17:00
17:00–17:30
17:30–20:30
14 PMI WWW.PMI.ORG.PL
Kongres – prezentacja prelengentów
Antonio Nieto-Rodriguez
Członek PMI Board of Directors, Dyrektor Portfela Projektów BNP
Paribas Fortis.
Prof. Hedley Smyth
Dyrektor ds. Badań i Starszy Wykładowca na The Bartlett School
of Construction and Project Management, światowy ekspert
w temacie etyki w zarządzaniu projektami.
Dr. Ralf Müller
Profesor w dziedzinie zarządzania projektami w BI Norwegian Business
School.
José Ângelo Pinto
Konsultant, przedsiębiorca oraz naukowiec w zakresie projektów,
programów oraz zarządzania organizacjami. Ekspert OPM3.
Avinash Chandarana
Trener, koordynator, moderator, współpracujący z przedsiębiorstwami
z branż telekomunikacyjnych i farmaceutycznych oraz organizacjami
NGO.
PMI WWW.PMI.ORG.PL 15
Prof. Dov Dvir
Profesor z Ben Gurion University of the Negev.
Opublikował ponad 100 publikacji oraz wydał dwie
książki dot. zarządzania projektami i zarządzania
technologią.
Liam Dillon
Z zarządzaniem projektami związany od kilkunastu
lat, współpracuje z przedsiębiorstwami
reprezentującymi różne branże w Irlandii, Azji
i Ameryce Północnej. Zarządza międzynarodową
firmą konsultingową Turlon & Associates.
Jim Lawless
Jeden z najbardziej znanych prelegentów na całym
świecie; autorytet w dziedzinie rozwoju
osobistego, przywództwa i zmian.
David J. Anderson
Opracował koncepcję wykorzystania metody
Kanban w inżynierii oprogramowania.
Tom Mochal
Założyciel i prezes TenStep Inc., firmy
konsultingowej i szkoleniowej o globalnym zasięgu,
posiadającej oddziały w ponad 50 krajach.
Platynowy Sponsor:
Złoty Sponsor:
Patronat medialny:
Partnerzy:
PMI WWW.PMI.ORG.PL16
Tomasz Nędzi
Coaching Kierowników Projektów
Ostatni raport „70-20-10 From Research to
Rules to Real World Practices”, Cindy
McCauley, (January 25, 2012) pokazuje, że
szkolenia nie dają wystarczających rezulta-
tów, jeśli chodzi o podnoszenie efektywności
menedżerów (w tym Kierowników Projek-
tów). O ile pozwalają na przekazanie wiedzy
i kształcenie niektórych umiejętności (np.
tworzenia diagramów sieciowych typu CPM
lub PERT), to nie do końca pozwalają na
wsparcie Kierownika Projektu w jego środo-
wisku pracy, tak by mógł w pełni wykorzy-
stać swój potencjał.
Metodą, która na to pozwala jest popularny
ostatnio coaching. Pytanie, czym on jest
i w jakim stopniu można go zastosować do
Kierowników Projektu?
Czym jest coaching?
Coaching widziany z boku wygląda jak roz-
mowa pomiędzy dwoma osobami. Przy czym
osoba obserwująca mogłaby zauważyć, że
nie jest to taka zwykła rozmowa towarzyska,
jaką prowadzimy ze znajomym lub rodziną.
To jest rozmowa moderowana, w której są
określone role obu ze stron. Jedna ze stron
odpowiada za temat rozmowy, a druga odpo-
wiada za sposób prowadzenia tej rozmowy.
Coaching jest definiowany jako relacja po-
między dwoma stronami: „coachem” i „osobą
coach’owaną” (po angielsku trudno przetłu-
maczalne na język polski „coachee”). Relacja
ta ma na celu odnalezienie potencjału
w osobie poddawanej coachingowi tak, by
sama mogła znaleźć rozwiązanie swoich pro-
blemów lub określić sposób osiągania celów.
Kluczowym zadaniem coachingu jest rów-
nież to, by osoba ta również przeprowadziła
odpowiednie działania na tej drodze.
Coaching opiera się na dwóch głównych
i kluczowych założeniach:
1. coach nie ocenia osoby coach’owanej – to
założenie wynika z tego, że rolą coachingu, jak
opisano powyżej, jest zbudowanie zdolności
samodzielnego radzenia sobie z problemami,
a rolą coacha nie jest bycie zewnętrznym
autorytetem, który będzie oceniał proponowane
lub poprzednie działania osoby coach’owanej.
2. coach nie narzuca rozwiązania (w tzw.
„czystym coachingu” nawet nie sugeruje) –
oznacza, że to rolą osoby coach’owanej
wyszukanie odpowiedniego z jej perspektywy
rozwiązania, a nie rolą coacha podanie
gotowego rozwiązania – taki właśnie podział
ról powoduje przejmowanie odpowiedzialności za
swoje działania przez osobę coach’owaną.
Te wyżej wymienione założenia powodują, że
od coach’a nie powinniśmy się spodziewać
gotowej odpowiedzi na takie przykładowe
pytania, jak:
„Jak mam delegować zadania członkom
zespołu?”
„Jak wykorzystać PMBOK®Guide w moim
projekcie?”
„Jak postępować z interesariuszami
(sponsorem, trudnymi uczestnikami)
w projekcie?”
Czym różni się coaching
Jeżeli osoba podająca się za coacha udziela
tych odpowiedzi, to de facto wciela się
w rolę konsultanta/doradcy lub mentora.
Ktoś może pomyśleć, że nic nie szkodzi skoro
i tak dojdziemy do rozwiązania, jednak rezul-
tat jest mimo wszystko inny.
Zarówno coach, doradca i mentor zadają py-
tania, jednak to, co z nimi robią różni daną
rolę:
doradca zadaje pytania, by na koniec
przedstawić rekomendację, której
wdrożenie pozostawia klientowi – tutaj
rozwiązanie pochodzi od doradcy, ale
odpowiedzialność za sukces lub porażkę
od klienta,
mentor zadaje pytania, jednak dzięki
swojej wiedzy i doświadczeniu, sposób
zadawania tych pytań ma na celu
nakierować osobę na rozwiązanie
z punktu widzenia mentora optymalne –
w tym przypadku rozwiązanie pochodzi
nadal od mentora, a odpowiedzialność za
wdrożenie spoczywa nadal na kliencie
mentoringu,
coach zadaje pytania po to, by osoba
coach’owana sama znalazła swoje
rozwiązanie, nie narzucając i nie nakiero-
wując na rozwiązanie – w taki sposób
odpowiedzialność zarówno za rozwiąza-
nie, jak i jego wdrożenie spoczywa na
osobie coach’owanej.
W takim razie, pytanie, które można by sobie
zadać jest takie: „Czy coach musi się znać na
obszarze z którego coach’uje?”. Odpowiedź
jest taka, że nie musi. Coach jest specjalistą
od moderowania rozmowy i jego rolą jest od-
powiednie zadawanie pytań, a nie udzielanie
odpowiedzi. Jednak moje doświadczenia po-
kazują, że taka wiedza specjalistyczna jest
pomocna w zrozumieniu kontekstu coachin-
gu.
To właśnie kontekst, w którym coaching jest
prowadzony decyduje o jakim rodzaju co-
achingu mówimy. Poniższe omówienie
Fot.:DariaPawęda
4%rabatu
4%rabatu
4%rabatu
- podręczniki
- egzaminy certyfikujące
- akredytowane szkolenia:
• tradycyjne
• e-learningowe
• webinary
- narzędzia informatyczne
- testy kompetencyjne
udziela czytelnikom Strefa PMI
PRINCE®, PRINCE2®, M_o_R®, MSP®, P3O®, Agile PM®, ITIL® są zarejestrowanymi znakami handlowymi Kancelarii
Premiera Wielkiej Brytanii - UK Cabinet Office. The Swirl logo™ jest znakiem handlowym Kancelarii Premiera Wielkiej Brytanii -
UK Cabinet Office. PMI, CAPM®, PMP®, PMBOK® są zarejestrowanymi znakami handlowymi Project Management Institute
Prosimy o podanie kodu „PMI” na stronie
www.shop.skills.pl
17
Tomasz Nędzi
PRINCE2®/AgilePM®/M_o_R®/P3O®
Approved Trainer
Prezes Zarządu w skills sp. z o. o.
Przedstawiciel BPUG Polska
Country Head IIC
Od 1994 roku związany z zarządzaniem
projektami. Był Kierownikiem Projektu dla
IBM Polska, oraz Kierownikiem Projektu
i Programu dla NASK. Od 2004 roku
przeszkolił z zarządzania projektami
ponad 5000 osób z ponad 500 firm
różnych branż. Po jego szkoleniach
certyfikat z PRINCE2® zdobyło blisko
800 osób.
Posiada certyfikat NM Practitioner Coach
Diploma i NM Executive&Corporate
Coach, oraz akredytację Accredited
Practitioner Coach (IIC).
w żaden sposób nie wyczerpuje listy, ale
mówi o głównych rodzajach.
Rodzaje coachingu
Coaching wziął się ze sportu, gdzie zauważo-
no, że osoby nie mające wybitnych predys-
pozycji do danej dziedziny sportu (np. Raul
Lozano – niskiego wzrostu trener siatkówki),
mogą pomóc innym osobom w osiąganiu
sukcesów.
Potem znalazł zastosowanie również w życiu
codziennym w rodzaju nazywanym coachin-
giem życiowym (ang. Life Coaching). Ten
obszar zajmuje się 8 obszarami ludzkiego
życia (kariera, pieniądze, zdrowie, rozwój
osobisty, przyjaciele i rodzina, osoba najbliż-
sza, rozrywka i zabawa, otoczenie zewnętrz-
ne) próbując doprowadzić do harmonii po-
między nimi, tak, żeby obszary zaniedbane
nie wpływały negatywnie na pozostałe. Jest
to ważne ponieważ łatwo można sobie wy-
obrazić, że problemy zawodowe mogą mieć
wpływ na relacje w domu i odwrotnie.
W środowisku biznesowym mówi się o co-
achingu dla decydentów (ang. Executive Co-
oaching), który wspiera Prezesów Zarządu-
/Właścicieli firm w kwestiach takich, jak
przywództwo, zarządzanie zmianą i równo-
ważenia życia prywatnego z zawodowym.
Na średnim szczeblu zarządzania wymienia
się coaching korporacyjny (ang. Corporate
Coaching), który ma na celu wspieranie me-
nedżerów w zarządzaniu innymi, zarządzaniu
czasem, motywowaniu innych itp. W tym
obszarze można również umieścić Coaching
Kierowników Projektów.
Coaching Kierownika Projektu
Coaching Kierownika Projektu ma na celu
zwiększenie jego skuteczności w zarządzaniu
projektami i temu jest przeznaczony. Temat
pochodzi zazwyczaj od osoby coach’owanej,
jednak w przypadku, gdy pojawia się również
trzecia strona nazywana „sponsorem
coachingu” sytuacja może ulec zmianie.
Coaching Kierownika Projektu jest czasami
inicjowany poprzez kogoś (przełożonego,
PMO), kto zauważa konieczność wsparcia
Kierownika Projektów w obszarach słab-
szych i wtedy to temat sesji narzucany jest
przez sponsora.
Przebieg sesji
Sesje coachingowe trwają od 0,5 do 1,5 go-
dziny, a czas ich trwania wynika z uzgodnień
pomiędzy stronami.
Tematami sesji mogą być:
Zarządzanie czasem własnym jak
i zespołu,
Zarządzanie zespołem projektowym,
Zarządzanie komunikacją z interesariu-
szami,
Zarządzanie ryzykiem w projekcie,
Określanie ścieżki kariery,
Planowanie rozwoju zawodowego.
W trakcie sesji coach wykorzystuje modele
coachingowe (nadające strukturę sesji) by
móc zadać odpowiednie pytania w odpo-
wiedniej kolejności. Do tych najbardziej roz-
powszechnionych modeli należą: Koło Życia,
TGROW, LASER, ACHIEVE, IDEAL, 5 Pytań.
Trzeba jednak zwrócić uwagę na to, że naj-
większe postępy w realizacji celów lub roz-
wiązywaniu problemów osoba coach’owana
robi pomiędzy sesjami, gdzie realizowane są
ustalenia z sesji. W związku z tym skutecz-
ność coachingu można oceniać dopiero po
kilku sesjach.
Podsumowanie
Coaching może skutecznie wspierać Kierow-
nika Projektu zwiększając skuteczność zarzą-
dzania projektem. Niezależnie od tego czy jest
inicjowany przez samego profesjonalistę czy
przez jego przełożonego/biuro projektów, za-
daniem coachingu jest maksymalne wykorzy-
stanie potencjału Kierownika Projektu.
18 PMI WWW.PMI.ORG.PL
Standard Zarządzania Programem
Program to z reguły większa zmiana, często
na poziomie strategicznym organizacji. Pro-
gram składa się z wielu komponentów (na
ogół są to projekty), które realizują strate-
giczne cele (w tytułowym standardzie nazy-
wane korzyściami). Dobre praktyki pokazują,
że zarządzanie programem zdecydowanie
różni się od zarządzania dużym projektem.
Na poziomie programu pojawia się szereg
działań, które nie występują na poziomie
projektu. Wiedzę na temat tego obszaru
zgromadziła i uporządkowała książka zatytu-
łowana Standard for Program Management.
Aby zrozumieć lepiej filozofię
zarządzania programem, można
przytoczyć różnice w stosunku
do zarządzania projektem,
a są to:
1. SKUPIENIE SIĘ NA DOSTARCZANIU
KORZYŚCI A NIE ZAKRESU
„Program to grupa powiązanych projektów, podprogramów
i innych działań, które zarządzane w sposób skoordynowany
zapewniają dostarczenie korzyści, których nie można by uzy-
skać, gdyby zarządzać nimi osobno.” Tak w wolnym tłumaczeniu
definiuje program Standard for Program Management.
Fot.:DariaPawęda
– zgodnie ze standardem PMBOK Guide
celem kierownika projektu jest dostarczenie
zamówionego zakresu, opisanego tzw. WBS.
Gdy zakres zostanie odebrany, można zakoń-
czyć projekt. W przypadku programu najważ-
niejsza jest wartość dostarczana organizacji,
a zakres to tylko narzędzie, które ma pomóc
w zapewnieniu tej wartości. Program mena-
dżer skupia się na identyfikacji korzyści, ich
analizie i upewnieniu się, że dostarczany
zakres (w ramach projektu) je faktycznie
wspiera. Jeżeli nie, to może się okazać, że ko-
nieczne będzie podjęcie trudnych decyzji.
2. MNIEJSZA KONCENTRACJA NA PLANO-
WANIU I MONITOROWANIU KASKADOWYM
– w podejściu kaskadowym do realizacji pro-
jektu zakładamy, że zakres jest skończony
i precyzyjnie opisany na początku projektu
lub etapu. Dzięki temu możliwe jest szczegó-
łowe zaplanowanie harmonogramu oraz bu-
dżetu. W przypadku programu menadżer
skupia się na rezultatach biznesowych.
Często okazuje się, że w trakcie realizacji
programu pojawiają się nowe fakty, które
wymuszają zmianę zakresu. A niektóre pro-
gramy wręcz nie mają zdefiniowanego końca,
tylko są wykonywane dopóki organizacja ma
na nie pieniądze albo dopóki osiągane korzy-
ści są satysfakcjonujące. Tak się dzieje
w przypadku programów rozwoju nowych
produktów, czy doskonalenia jakości.
3. ISTOTNY WPŁYW FINANSOWY,
REPUTACYJNY, W WARSTWIE RYZYK ITP.
NA CAŁĄ FIRMĘ
– programy są większe ze swej natury niż
projekty. Mają z reguły wpływ na całą firmę,
ponieważ wymagają dużego finansowania, są
szeroko komunikowane, mogą wystawić całe
przedsiębiorstwo na zagrożenia, wpływają na
życie wielu pracowników itd.
4. DUŻA SFERA POLITYKI
– duży i przekrojowy wpływ programu powo-
duje, że trzeba zarządzać wiele większą
liczbą udziałowców, niż w projekcie. Częściej
są to interesariusze spoza firmy, naczelne
kierownictwo, konkurencja. Ta polityka jest
trudno opisywalna językiem metodyki
i wymaga subtelnych umiejętności dyploma-
cji, negocjacji, rozwiązywania konfliktów,
manipulacji.
5. SKUPIENIE SIĘ NA ZAPEWNIENIU ŹRÓDEŁ
FINANSOWANIA
– w programie głównie projekty konsumują
budżet, natomiast rolą kierownika programu
jest zapewnienie im budżetów. Toteż zarzą-
PMI WWW.PMI.ORG.PL 19
dr Marcin Żmigrodzki
PgMP, PMP, Lean Six Sigma Black Belt,
zdobywca światowych nagród PMI Award
2007, 2009, 2010, 2013 i PMI Poland
2010 Product Award, praktyk z ponad
10-letnim doświadczeniem w zarządzaniu
projektami i programami w sektorze
finansowym, produkcyjnym i informatycz-
nym, dyrektor programu Six Sigma –
finalisty konkursu Polish Project
Excellence Award 2010, autor wielu
artykułów na temat zarządzania
projektami i procesami, wykładowca na
konferencjach, aktualnie właściciel firmy
szkoleniowej Octigo oraz kierownik
studiów podyplomowych na Wyższej
Szkole Bankowej i Akademii Leona
Koźmińskiego.
dzanie programem skupia się na konstruowa-
niu i zapewnianiu struktur finansowania
przedsięwzięć za pomocą rozmaitych instru-
mentów finansowych.
6. MNIEJ ZARZĄDZANIA LUDŹMI, WIĘCEJ
TWORZENIA STRUKTUR ZARZĄDCZYCH
– kierownik programu ma pod sobą mena-
dżerów, którzy zarządzają bezpośrednio
swoimi ludźmi. Sam natomiast skupia się na
ustalaniu zasad, procesów, ról, zgodnie
z którymi pracują ludzie. Oznacza to, że kie-
rownik programu nie tylko musi znać stan-
dard zarządzania programami, ale i projekta-
mi. Pełni w tym obszarze rolę mentora, wi-
zjonera, rozwiązującego konflikty i w końcu
kontrolera.
7. PRZEKROJOWY WPŁYW RYZYK
– programy są zwykle rozciągnięte w czasie,
w ich trakcie uruchamianych i kończonych
jest wiele projektów. Z perspektywy kierow-
nika programu doskonale widać to, czego
często nie dostrzega kierownik projektu.
Ryzyka się powtarzają w podobnych sytu-
acjach. Toteż kierownik programu ma szansę
kumulować wiedzę o wpływie ryzyk i dostar-
czać ją do kolejnych zespołów projektowych,
aby te przygotowały się zawczasu.
Standard for Program Management SPM jest
rozwijaną przez PMI metodyką. W założeniu
równolegle do zmian w PMBOK Guide postę-
pują zmiany w SPM i oba podejścia uzupeł-
niają się, tworząc spójny opis funkcjonowa-
nia zmian w organizacji. Aktualnie obowiązu-
je wersja 3, która pojawiła się w 2013 roku.
SPM ma podobną strukturę, co PMBOK
Guide, został podzielony na procesy, a każdy
z nich umiejscowiono w dwóch wymiarach –
cyklu życia programu oraz obszaru wiedzy:
Komunikacja
Finansowanie (nie koszty)
Integralność
Zakupy
Jakość
Zasoby
Ryzyko
Harmonogram
Zakres
Należy mieć na uwadze, że 36 procesów to
jedynie zebrane dobre praktyki i wcale nie
wszystkie muszą być stosowane w każdym
programie. Może wykorzystać jeden, kilkana-
ście, albo wszystkie, to zależy od natury
przedsięwzięcia.
Program menadżer porusza się
w 5 dziedzinach zarządzania:
1. POWIĄZANIA PROGRAMU ZE STRATEGIĄ
– w tym obszarze identyfikowane są szanse
biznesowe i sposoby realizacji celów strate-
gicznych.
2. ZARZĄDZANIA CYKLEM ŻYCIA
PROGRAMU
– program ma specyficzne dla siebie etapy,
w trakcie których następuje dostarczanie za-
kresu i korzyści. Rolą menadżera programu
jest przeprowadzenie go przez cały cykl życia
przy optymalnym wykorzystaniu czasu i za-
sobów.
3. ZARZĄDZANIA KORZYŚCIAMI
– tutaj zespół zarządzający program analizu-
je, jakie rezultaty może przynieść program,
jaka jest relacja realizowanego zakresu do
oczekiwanych korzyści biznesowych
4. WPŁYWANIA NA OTOCZENIE PROGRAMU
– jak już wspomniano programy zwykle sze-
roko oddziałują na otoczenie, co oznacza, że
bardzo istotne jest zbudowanie właściwego
klimatu w organizacji wspierającego prowa-
dzenie takiej zmiany.
5. TWORZENIA STRUKTUR ZARZĄDCZYCH
W PROGRAMIE
– program menadżer pełni rolę mentora i prze-
łożonego kierowników projektów w swoim
programie, co oznacza, że odpowiada za
stworzenie efektywnych zasad komunikacji
i współpracy w projektach, i na poziomie
samego programu.
Wspomniane etapy programu wg standardu
to:
1. ZDEFINIOWANIE PROGRAMU
– program może być uruchamiany na kilka
sposobów. Może wyłonić się samorzutnie ze
zbioru realizowanych projektów, które dla
lepszej przejrzystości, kontroli lub koordyna-
cji w pewnym momencie grupuje się pod
hasłem programu strategicznego. Może też
zostać wymuszony przez pojawienie się re-
gulacji i konieczność przestrzegania ich.
Może też zostać formalnie zainicjowany
przez naczelne kierownictwo w celu przepro-
wadzenia dużej zmiany, np. transformacja
biznesowa, ekspansja na nowe rynki, pozy-
skanie nowej wiedzy, doskonalenie jakości.
W tym celu trzeba zdefiniować założenia
programu (opisane w tzw. karcie programu)
i zapewnić jego finansowanie. Konieczne jest
też uruchomienie infrastruktury zarządczej
(procesy, role, standardy) oraz technicznej
(np. maszyny, biura).
2. DOSTARCZANIE KORZYŚCI
– ten etap jest z reguły najbardziej rozbudo-
wany i może składać się z wielu kroków. To
właśnie tutaj uruchamiane, realizowane i za-
mykane są projekty, a w ich efekcie dostar-
czane korzyści w programie.
3. ZAMYKANIE PROGRAMU
– program może mieć wyznaczony koniec,
ale nie musi, co odróżnia go od projektu. Pro-
gram może być kontynuowany do momentu
dostarczenia oczekiwanych rezultatów, albo
do momentu pozyskania środków. W mo-
mencie, gdy nadejdzie jego czas, albo zabrak-
nie uzasadnienia jego finansowania, program
się kończy. Zaś rezultaty i wytworzone pro-
dukty przekazywane są do organizacji.
Tytułowa książka sporo miejsca poświęca na
wskazanie, jakie działania może podejmować
zespół kierujący programem. Jednak w prze-
ciwieństwie do PMBOK Guide nie ma ona tak
ścisłej struktury. Nie ma tutaj powiązanych
ze sobą w misterną pajęczynę wejść i wyjść,
jakie można spotkać w standardzie zarządza-
nia projektami. W znacznym stopniu od do-
świadczenia kierownika programu zależy
sposób ich poukładania.
Na koniec warto wspomnieć, o jakie obszary
SPM mógłby zostać rozwinięty. Po pierwsze
brakuje porządnie opisanego podejścia do
planowania i mierzenia korzyści bizneso-
wych. Warto byłoby uporządkować zagad-
nienie zarządzania strategicznego, gdyż
istotnie wiąże się z zarządzaniem korzyścia-
mi. Książka zyskałaby też, gdyby więcej miej-
sca poświęcić na analizy finansowe, szcze-
gólnie ważne przy ocenie rentowności inwe-
stycji. Brakuje ponadto usystematyzowania
wiedzy z obszaru zarządzania zmianą i reak-
cjami ludzi na zmiany. Literatura biznesowa
jest bogata w pozycje z tego „miękkiego” za-
kresu.
20 PMI WWW.PMI.ORG.PL
„Każdy dzień jest podróżą
przez historię”
projekt edukacyjno-historyczny jako przykład
działań środowiska rekonstruktorów w Polsce.
Kozienickie Stowarzyszenie Rekonstrukcji Hi-
storycznych jest organizacją pozarządową
skupiającą w swoich szeregach przeszło 20
pasjonatów historii, regionu i przede wszyst-
kim modnego od kilku lat w Polsce odtwór-
stwa historycznego, znanego również pod po-
jęciem rekonstrukcji historycznej, lub angloję-
zycznym historical reenacment. Jesteśmy sto-
warzyszeniem non-profit, zarejestrowanym
w styczniu 2009 r. w Krajowym Rejestrze Są-
dowym pod nr 0000321419. Wcześniej przez
2 lata działaliśmy w luźnym koleżeńsko-hob-
bystycznym gronie. Nasze statutowe cele to
m.in.: „Podtrzymywanie tradycji narodowej.
Pielęgnowanie polskości oraz rozwój świado-
mości narodowej, obywatelskiej i kulturowej.
Prowadzenie działalności wystawienniczej,
wydawniczej i edytorskiej. Działalność na
rzecz zachowania i rozwoju lokalnej tożsamo-
ści, tradycji, obyczajów i dóbr kultury”. Na
czele Stowarzyszenia stoi 3-osobowy Zarząd
Fot.:MichałWoźny
z Prezesem, Skarbnikiem i Członkiem Zarządu,
statutowymi organami są również Komisja
Rewizyjna oraz Walne Zebranie. Swoją siedzi-
bę mamy w Kozienicach (niewielkim 18-ty-
siecznym miasteczku), w lokalu Biblioteki Pu-
blicznej Gminy Kozienice, która użycza nam
pomieszczenie. Sprawami finansowo-rachun-
kowymi zajmuje się wynajęte biuro rachunko-
we, prowadzimy pełną księgowość.
Mimo upływy kilku lat, nasze działanie pełne
jest naturalnego zapału, pionierskiego entu-
zjazmu zdolnego przenosić góry, otworzyć
każde drzwi. Pasja, z jaką do dziś działamy
zjednały nam przychylność całej lokalnej spo-
łeczności, świeża idea padła na podatny
grunt. Nawiązaliśmy przydatne kontakty
i partnerstwa, działając zdobyliśmy pozytyw-
ne rekomendacje, patronaty, oficjalne i dys-
kretne poparcie samorządów, instytucji cen-
tralnych, przedsiębiorstw, firm, prywatnych
sponsorów, ludzi nauki i kultury oraz podob-
nym nam społeczników i zapaleńców. Wy-
starczy wspomnieć, że pomoc w organizacji,
finansowanie naszych działań udało się
zdobyć m.in. z Ministerstwa Obrony Narodo-
wej, Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób
Represjonowanych, Biura Ochrony Rządu,
Urzędu Marszałkowskiego Województwa Ma-
zowieckiego, Muzeum Powstania Warszaw-
skiego, Powiatu Kozienickiego, Gminy Kozie-
nice. Patronat honorowy nad naszymi działa-
niami obejmowali szefowie w/w resortów
i jednostek, a także znane i wybitne postaci:
gen. Stefan „Starba” Bałuk cichociemny, czy
Henryk Chmielewski „Papcio Chmiel”. Wszyst-
ko to dzięki celowo i skutecznie zaprojektowa-
nym i przeprowadzonym działaniom. Udane
projekty, wśród których była pierwsza w Polsce
rekonstrukcja zrzutu cichociemnych – spado-
chroniarzy Armii Krajowej „Weller 7”, zdobycie
nowych doświadczeń dodały nam motywacji
do realizacji nowych działań. Działań, które
wcześniej były jedynie pomysłami orbitujący-
mi w myślach niepoprawnych marzycieli.
Takim przedsięwzięciem zrealizowanym przez
Kozienickie SRH był dwuletni (2011-2012)
projekt „Każdy dzień jest podróżą przez histo-
rię”, finansowany głównie z dotacji Programu
Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatel-
skich i Gminy Kozienice w ramach otwartego
konkursu ofert. Planowaniem, zarządzaniem,
wdrażaniem, realizacją, ewaluacją i rozlicze-
niem projektu zajmował się Prezes KSRH –
kierownik, koordynator projektu. Wspierał go
PMI WWW.PMI.ORG.PL 21
Fot.:GrzegorzTrynkiewicz
Fot.:MichałWoźny
zespół projektowy – Skarbnik, Wiceprezes
i członkowie Stowarzyszenia.
Na sukces projektu złożyło się wiele czynni-
ków, ale jednym z ważniejszych było skutecz-
ne zaplanowanie przyszłych działań, sprawne
i celowe zaplanowanie harmonogramu, kalku-
lacji kosztów każdego rodzaju wydatku wcho-
dzącego w skład wielu zadań projektowych.
A wszystko to w dwuletniej perspektywie!
Złożony projekt otrzymał bardzo wysoką
punktację, sklasyfikowany został na wysokim
58 miejscu, spośród 1510 ofert. Z pewnością
zdecydował o tym szeroki i atrakcyjny wa-
chlarz działań i efektów przewidzianych
w ramach projektu. Były to: 4 rekonstrukcje
historyczne, 2 marsze rekonstrukcyjne i 2 rajdy
rowerowe „Śladami historii”, cykl lekcji histo-
rycznych w szkołach i instytucjach kultury,
cykl wystaw i prelekcji historycznych, uroczy-
stości i spotkania kombatanckie, szkolenia dla
wolontariuszy, ogólnopolski konkurs na komiks
historyczny „Ziemia Kozienicka w XX wieku”
i wydruk zwycięskiej pracy (2000 egz.), produk-
cja pełnometrażowego filmu historycznego
„Z okupacyjnych dziejów Kozienic 1939-1945”
(2000 egz.), opracowanie i wydanie broszur,
folderów, materiałów źródłowych będących
uzupełnieniem realizowanych działań. Oprócz
„twardych” efektów projektu, czyli realizacji
powyższych założeń i dostarczenie na rynek
gotowych produktów, głównym dążeniem
były cele „miękkie”: szerzenie postaw obywa-
telskich, patriotycznych i proobronnych oraz
świadomości narodowej poprzez nowoczesne
formy przekazu, jak również wzrost poczucia
więzi z „Małą Ojczyzną" i zainteresowania
sprawami publicznymi, wzrost zaufania do in-
stytucji i organizacji. Ponadto wzmocnienie
całego III sektora na terenie realizacji projektu
(powiat kozienicki), a także wzrost umiejętno-
ści członków organizacji biorących udział
w realizacji projektu, promowanie wolontaria-
tu i działalności społecznej, a także nawiąza-
nie i zacieśnienie współpracy wewnątrzsekto-
rowej w tym zacieśnianie więzi międzypokole-
niowej.
Całość projektu pomyślana była w ten sposób,
że poszczególne działania uzupełniały się
tworząc i przyczyniając się do realizacji planu
końcowego. To holistyczne ujęcie projektu już
na etapie planowania, istotnie ułatwiło wdro-
żenie tak wielowymiarowego i wielozadanio-
wego przedsięwzięcia.
Największy wysiłek organizacyjny, materiało-
wy, finansowy poświęciliśmy na przygotowa-
nie jednej z rekonstrukcji historycznych.
6 maja 2012 r. Kozienickie SRH w ramach pro-
jektu przygotowało rekonstrukcję „Przedmo-
ście Maciejowickie 2012”, podczas którego
przybliżono zmagania Wojska Polskiego z We-
hrmachtem w dniach 8–9 września 1939 r.
o strategiczny most wojskowy na Wiśle
między Świerżami Górnymi a okolicami Ma-
ciejowic. Zorganizowanie tego typu przedsię-
wzięcia – około godzinnego, plenerowego wi-
dowiska dla kilkutysięcznej publiki, w którym
udział bierze ponad 200 rekonstruktorów i od-
twórców historycznych wymaga wielomie-
sięcznych, drobiazgowych przygotowań i zdo-
bycia sporych funduszy.
Około 3 miesięcy przed imprezą zarezerwowa-
liśmy kilka oryginalnych pojazdów historycz-
nych polskich i niemieckich, tj: czołgi, pojazdy
opancerzone, motocykle, rowery, bryczki
i wozy konne, a także 2 samoloty – była to
bowiem pierwsza w Polsce rekonstrukcja
w której pozorowano podniebną walkę lotni-
ków! Niedługo po tym, w środowisku rekon-
struktorów rozesłaliśmy wici, wzywając do
zwarcia szeregów. Zarezerwowanie pirotech-
nika i firmy dostarczającej broń oraz amunicję
hukową do tego typu przedsięwzięć jest rów-
nież jednym z głównych zadań. W międzycza-
sie wybraliśmy najlepszy teren i odbyliśmy
kilka wyjazdowych narad na polu rekonstruk-
cji – okazałych błoniach nad rzeką Radomką.
Ta pełniła rolę Wisły. Teren dobry, rozłożysty,
niedaleko drogi krajowej, ale odseparowany od
niej pasem nieużytków i zabudowań. Wał
przeciwpowodziowy stanowił idealne miejsce
dla widowni. Dużo miejsca na parking, możli-
wość łatwego zorganizowania infrastruktury
technicznej. Oczywiście przeprowadzenie
w tym miejscu widowiska wymagało również
odpowiednich pozwoleń, uzgodnień, zjedna-
nia sobie okolicznych mieszkańców. Po tym
przystąpiliśmy do przygotowania zarysu sce-
nariusza, który z czasem był bardziej uszcze-
góławiany. W ostatnich dniach przed rekon-
strukcją, znając konkretną liczbę uczestni-
ków, rodzaje i liczbę poszczególnych grup oraz
stowarzyszeń rekonstrukcyjnych (w tym ich
jakość, doświadczenie i „ostrzelanie”), można
było przypisać poszczególne role i sekwencje
widowiska dla ponad 200 rekonstruktorów,
którzy odpowiedzieli na nasze zaproszenie.
Ważną stroną przedsięwzięcia była jego kam-
pania promocyjna i nagłośnienie. Pozyskano
patronów honorowych i medialnych o zasięgu
od lokalnego do ogólnopolskiego. Przygoto-
wano i wydrukowano ponad tysiąc plakatów,
wysłano kilkaset zaproszeń imiennych, przy-
gotowano i rozdano kilka tysięcy folderków
z opisem historycznym. Dzięki swojemu roz-
22 PMI WWW.PMI.ORG.PL
Fot.:GrzegorzTrynkiewicz
Krzysztof Anatol Zając
Rocznik 1981. Żonaty.
Absolwent Historii na Uniwersytecie
Łódzkim (2006), studia podyplomowe:
Komunikacja Psychologii Społecznej –
UMCS w Lublinie (2008), Postgraduate
Management Studies Zarządzanie
i Marketing – Politechnika Lubelska
& University of Illinois (2010), w trakcie
Master of Business Administration –
Politechnika Lubleska.
Współzałożyciel i Prezes Kozienickiego
Stowarzyszenia Rekonstrukcji Historycz-
nych, Sekretarz Towarzystwa Miłośników
Ziemi Kozienickiej, członek zespołu
redakcyjnego Zeszytów Ziemia Kozienic-
ka. Autor wielu artykułów historycznych,
redaktor, współautor publikacji
i wydawnictw historycznych. Związany
z lokalnym samorządem: pracuje
w Wydziale Promocji i Kultury Starostwa
Powiatowego, najmłodszy radny Rady
Miejskiej w Kozienicach.
Wolny czas i pasje: działalność społeczna,
bieganie (10 km – 42 min, półmaraton
1 h 40 min), rower MTB, pływanie.
machowi impreza został wciągnięta również
do projektu „Powiat Kozienicki Stolica Kultury
Mazowsza 2012”, a to zapewniło dodatkową
promocję m.in. w radiowej „Jedynce”, TVP
Warszawa i u partnerów medialnych projektu
realizowanego przez Starostwo Powiatowe
w Kozienicach. Wytężone działania prowa-
dzone były również w internecie (regionalne
portale informacyjne, portale społecznościo-
we i hobbystyczno-branżowe, akcja mejlingo-
wa) oraz lokalnych telewizjach i czasopi-
smach. Przygotowano 30-sekundowy spot
i banery reklamowe, kampania prowadzona
była również na telebimach. Szacuje się, że na
ten dział przedsięwzięcia przeznaczono około
15% całości wydatków. Wydatków, które
równocześnie kształtowały i wzmacniały po-
zytywny wizerunek naszego Stowarzyszenia
i partnerów.
Miesiąc przed wydarzeniem spełniono wyma-
gania formalne stawiane przed organizatorami
imprez masowych. Do dnia imprezy zapew-
niono wszelkie zasady bezpieczeństwa, do
którego – z uwagi na dynamikę i charakter wi-
dowiska (wybuchy, strzały, przejazd ciężkiego
sprzętu wojskowego) wielotysięczną publikę
oraz inne potencjalne zagrożenia – przywią-
zujemy wielką wagę. Na dwa dni przed „godzi-
ną zero” rozpoczęliśmy przygotowania terenu
i budowę scenografii. Postawiliśmy m.in. nad-
wiślańskie zagrody wiejskie, drewniany most na
Radomce(!), zapory przeciwpancerne, punkty
i szańce obronne „przedmościa”. Dzień przed
imprezą do pracy przystąpili pirotechnicy, za-
częli przyjeżdżać rekonstruktorzy z całej
Polski, przygotowano infrastrukturę technicz-
ną. Wiele prac własnoręcznie wykonywali
członkowie Stowarzyszenia, w tym zespół pro-
jektowy z koordynatorem na czele. Wszystko
było zaplanowane, dopinane na ostatni guzik.
Nad bezpieczeństwem rekonstruktorów i pu-
bliki czuwały zastępy ludzi: firma ochroniar-
ska, ochotnicy ze straży pożarnej, patrole po-
licji, zespoły ratownictwa medycznego,
a także wolontariusze. Jedynym czynnikiem,
na który nie mieliśmy wpływu, to pogoda. Na
szczęście dopisała, podobnie jak i widownia.
W tym miejscu warto dodać, jakie inne wy-
zwania i trudności napotkaliśmy w czasie re-
alizacji rekonstrukcji i całego projektu. Jednym
z głównych wyzwań projektu była koordyna-
cja całości przedsięwzięcia i zachęcenie do
działania w projekcie: członków KSRH oraz
partnerów projektu: lokalnego samorządu, in-
stytucji kultury, organizacji, wolontariuszy
i partnerów prywatnych. Trzeba wspomnieć,
że nasze Stowarzyszenie i jego członkowie,
zespół projektowy działali społecznie, nie po-
bierali żadnego wynagrodzenia. Wyzwaniem
było zmotywowanie i wyzwolenie energii do
działania, sprostanie zadaniom, które stały
przed nimi. Z kolei nawiązanie szerokiego wa-
chlarza, określenie zakresu działania poszcze-
gólnych partnerów, bieżące kontakty i realiza-
cja zobowiązań w ramach projektu wymagała
nie tylko czasu, cierpliwości, zaangażowania
w dwu- i wielostronne kontakty, ale również
wysokich umiejętności interpersonalnych,
elastyczności i zwinności w działaniu.
W wyznaczonym półtora roku wcześniej dniu
i godzinie wystrzał z rakietnicy gen. bryg. Jerze-
go Matusika – zastępcy szefa BOR, dał sygnał
do rozpoczęcia rekonstrukcji. Wielomiesięczne
przygotowania organizatorów i uwaga widzów
skoncentrowały się na 50-minutowym wido-
wisku głównym, podczas którego żywiołowa
akcja rozgrywała się na wodzie, ziemi, powie-
trzu, w ogniu wybuchów i wystrzałów. Wszyst-
ko zgodnie ze scenariuszem i przede wszystkim
bezpiecznie. Cały wysiłek został nagrodzony
pozytywnymi opiniami widzów, współorgani-
zatorów i partnerów przedsięwzięcia. Nic tak
nie zachęca do dalszego działania i nie motywu-
je bardziej niż doprowadzenie do pozytywnego
i widowiskowego zrealizowania planowanego
projektu. Satysfakcja i wewnętrzne poczucie
spełnienia – to jeden z motorów napędowych
społecznych managerów kultury.
Zapraszamy do wsparcia i współpracy!
Kozienickie Stowarzyszenie
Rekonstrukcji Historycznych
26-900 Kozienice, ul. Kochanowskiego 22
BANK BPH SA
61106000760000326001623474
WWW.CYKLOPIA.COM
IDENTYFIKACJA
WIZUALNA
logo
wizytówki
KREACJA
GRAFICZNA
ulotki, plakaty, katalogi
kartki okolicznościowe
ilustracje, itp.
KREACJA
WWW
strony WWW
mailingi
newslettery
JS PROJECT – Registered Education Provider PMI
od 2009 roku oferuje następujące cykle szkoleń
z zarządzania projektami:
JS PROJECT ul. Imbirowa 6C, 02-797 Warszawa | tel. (22) 644 85 64 | e-mail: szkolenia@jsproject.pl | www.jsproject.pl
Szkolenia wg standardu PMBOK® Guide:
Podstawy zarządzania projektami z symulacją PM Polestar (w języku polskim)
Zarządzanie projektami wg standardu PMBOK® Guide – teoria i praktyka
Przygotowanie do egzaminu certyfikacyjnego PMP®
Szkolenia dotyczące metod zwinnych (Agile):
Wprowadzenie do lekkich metod zarządzania projektami AGILE/SCRUM - teoria i praktyka
Przygotowanie do egzaminu PMI-ACP® (Agile Certified Practitioner)
Management 3.0 – Agile Leadership Practices
Szkolenia dotyczące innych zagadnień zarządzania projektami:
Zaawansowane PMO – praktyki funkcjonowania i rozwoju biura projektów
Zaawansowane praktyki zarządzania projektem i portfelem projektów z wykorzystaniem TOC
i metody łańcucha krytycznego (CCPM)
Emocjonalnie kompetentny kierownik projektu
Uczestnicy naszych szkoleń napisali:
„profesjonalizm i doświadczenie praktyczne”
„komunikatywność i dobra organizacja pracy”
„perfekcyjna znajomość tematu”
„kompetencje, kontakt z uczestnikami”
Zarządzanie projektami, programy
i portfele projektów, Biuro Projektów (PMO)
Agile Project Management

Mais conteúdo relacionado

Mais procurados

Strategia rozwoju spoleczenstwa informacyjnego na dolnym
Strategia rozwoju spoleczenstwa informacyjnego na dolnymStrategia rozwoju spoleczenstwa informacyjnego na dolnym
Strategia rozwoju spoleczenstwa informacyjnego na dolnymFundacja "Merkury"
 
Krajowy Program Operacyjny EFS 2014-2020
Krajowy Program Operacyjny EFS 2014-2020Krajowy Program Operacyjny EFS 2014-2020
Krajowy Program Operacyjny EFS 2014-2020Fundacja "Merkury"
 
Narzędzia kreowania odpowiedzialnego biznesu
Narzędzia kreowania odpowiedzialnego biznesuNarzędzia kreowania odpowiedzialnego biznesu
Narzędzia kreowania odpowiedzialnego biznesuFundacja Aeris Futuro
 
Strefa PMI nr 8, marzec 2015
Strefa PMI nr 8, marzec 2015Strefa PMI nr 8, marzec 2015
Strefa PMI nr 8, marzec 2015Strefa PMI
 
Dlaczego warto znać rzeczywistą strukturę organizacji?
Dlaczego warto znać rzeczywistą strukturę organizacji? Dlaczego warto znać rzeczywistą strukturę organizacji?
Dlaczego warto znać rzeczywistą strukturę organizacji? Blazej Zak, Ph.D.
 
Przewodnik KarieraPlus Sprzedaż 2013
Przewodnik KarieraPlus Sprzedaż 2013Przewodnik KarieraPlus Sprzedaż 2013
Przewodnik KarieraPlus Sprzedaż 2013KarieraPlus.pl
 
Magazyn Employer Branding Q3 2014
Magazyn Employer Branding Q3 2014Magazyn Employer Branding Q3 2014
Magazyn Employer Branding Q3 2014MJCC
 
Oblicza kreatywności - przedsiębiorczość w sektorach kreatywnych
Oblicza kreatywności - przedsiębiorczość w sektorach kreatywnychOblicza kreatywności - przedsiębiorczość w sektorach kreatywnych
Oblicza kreatywności - przedsiębiorczość w sektorach kreatywnychJolanta Tkaczyk Ph.D.
 

Mais procurados (19)

EWALUACJA Jak to się robi ? PORADNIK DLA PROGRAMÓW PAFW
EWALUACJA Jak to się robi ?  PORADNIK DLA PROGRAMÓW PAFWEWALUACJA Jak to się robi ?  PORADNIK DLA PROGRAMÓW PAFW
EWALUACJA Jak to się robi ? PORADNIK DLA PROGRAMÓW PAFW
 
Strategia rozwoju spoleczenstwa informacyjnego na dolnym
Strategia rozwoju spoleczenstwa informacyjnego na dolnymStrategia rozwoju spoleczenstwa informacyjnego na dolnym
Strategia rozwoju spoleczenstwa informacyjnego na dolnym
 
Etyka biznesu & CSR w Polsce i Europie - Manage or Die Inspiration
Etyka biznesu & CSR w Polsce i Europie - Manage or Die InspirationEtyka biznesu & CSR w Polsce i Europie - Manage or Die Inspiration
Etyka biznesu & CSR w Polsce i Europie - Manage or Die Inspiration
 
Krajowy Program Operacyjny EFS 2014-2020
Krajowy Program Operacyjny EFS 2014-2020Krajowy Program Operacyjny EFS 2014-2020
Krajowy Program Operacyjny EFS 2014-2020
 
Narzędzia kreowania odpowiedzialnego biznesu
Narzędzia kreowania odpowiedzialnego biznesuNarzędzia kreowania odpowiedzialnego biznesu
Narzędzia kreowania odpowiedzialnego biznesu
 
Raport Planowanie i współpraca firm turystycznych
Raport Planowanie i współpraca firm turystycznychRaport Planowanie i współpraca firm turystycznych
Raport Planowanie i współpraca firm turystycznych
 
Dobra praktyka csr
Dobra praktyka csrDobra praktyka csr
Dobra praktyka csr
 
Normy i standardy społecznej odpowiedzialności biznesu
Normy i standardy społecznej odpowiedzialności biznesuNormy i standardy społecznej odpowiedzialności biznesu
Normy i standardy społecznej odpowiedzialności biznesu
 
Strefa PMI nr 8, marzec 2015
Strefa PMI nr 8, marzec 2015Strefa PMI nr 8, marzec 2015
Strefa PMI nr 8, marzec 2015
 
CSR drogą do innowacji
CSR drogą do innowacjiCSR drogą do innowacji
CSR drogą do innowacji
 
Aa1000 ses pl
Aa1000 ses plAa1000 ses pl
Aa1000 ses pl
 
Mity i legendy o PR
Mity i legendy o PRMity i legendy o PR
Mity i legendy o PR
 
Dlaczego warto znać rzeczywistą strukturę organizacji?
Dlaczego warto znać rzeczywistą strukturę organizacji? Dlaczego warto znać rzeczywistą strukturę organizacji?
Dlaczego warto znać rzeczywistą strukturę organizacji?
 
Przewodnik KarieraPlus Sprzedaż 2013
Przewodnik KarieraPlus Sprzedaż 2013Przewodnik KarieraPlus Sprzedaż 2013
Przewodnik KarieraPlus Sprzedaż 2013
 
Potencjał sektora kreatywnego na Dolnym Śląsku
Potencjał sektora kreatywnego na Dolnym ŚląskuPotencjał sektora kreatywnego na Dolnym Śląsku
Potencjał sektora kreatywnego na Dolnym Śląsku
 
Magazyn Employer Branding Q3 2014
Magazyn Employer Branding Q3 2014Magazyn Employer Branding Q3 2014
Magazyn Employer Branding Q3 2014
 
Oblicza kreatywności - przedsiębiorczość w sektorach kreatywnych
Oblicza kreatywności - przedsiębiorczość w sektorach kreatywnychOblicza kreatywności - przedsiębiorczość w sektorach kreatywnych
Oblicza kreatywności - przedsiębiorczość w sektorach kreatywnych
 
3 nabor personelu wyk.1
3 nabor personelu wyk.13 nabor personelu wyk.1
3 nabor personelu wyk.1
 
Raport odpowiedzialny biznes w polsce 2014. dobre praktyki forum odpowiedzial...
Raport odpowiedzialny biznes w polsce 2014. dobre praktyki forum odpowiedzial...Raport odpowiedzialny biznes w polsce 2014. dobre praktyki forum odpowiedzial...
Raport odpowiedzialny biznes w polsce 2014. dobre praktyki forum odpowiedzial...
 

Destaque

Zasady Wjazdu Dla Obywateli Polskich Do PoszczegóLnych KrajóW I Na Wybra...
Zasady Wjazdu Dla Obywateli Polskich Do PoszczegóLnych KrajóW I Na Wybra...Zasady Wjazdu Dla Obywateli Polskich Do PoszczegóLnych KrajóW I Na Wybra...
Zasady Wjazdu Dla Obywateli Polskich Do PoszczegóLnych KrajóW I Na Wybra...rafaljurkowlaniec
 
Mikroprocesory
MikroprocesoryMikroprocesory
MikroprocesoryTZIZ
 
Analiza problemów biznesowych - ebook
Analiza problemów biznesowych - ebookAnaliza problemów biznesowych - ebook
Analiza problemów biznesowych - ebookepartnerzy.com
 
26 Prowadzenie analiz wskaźnikowych
26 Prowadzenie analiz wskaźnikowych 26 Prowadzenie analiz wskaźnikowych
26 Prowadzenie analiz wskaźnikowych Lukas Pobocha
 
CSR Polskich firm na rynkach zagranicznych. CSR of Polish companies on foreig...
CSR Polskich firm na rynkach zagranicznych. CSR of Polish companies on foreig...CSR Polskich firm na rynkach zagranicznych. CSR of Polish companies on foreig...
CSR Polskich firm na rynkach zagranicznych. CSR of Polish companies on foreig...Fundacja CentrumCSR.PL
 
Współczesne tendencje w projektowaniu obiektów architektury krajobrazu w Danii
Współczesne tendencje w projektowaniu obiektów architektury krajobrazu w DaniiWspółczesne tendencje w projektowaniu obiektów architektury krajobrazu w Danii
Współczesne tendencje w projektowaniu obiektów architektury krajobrazu w Daniitifcia
 
Управление проектами. Основы Project Management
Управление проектами. Основы Project ManagementУправление проектами. Основы Project Management
Управление проектами. Основы Project ManagementBmotion Communications
 
Fukushima wszystko, o co chciałeś zapytać
Fukushima   wszystko, o co chciałeś zapytaćFukushima   wszystko, o co chciałeś zapytać
Fukushima wszystko, o co chciałeś zapytaćGrupa PTWP S.A.
 
business law case studies with solution
business law case studies with solution business law case studies with solution
business law case studies with solution Yats Bats
 

Destaque (13)

Zasady Wjazdu Dla Obywateli Polskich Do PoszczegóLnych KrajóW I Na Wybra...
Zasady Wjazdu Dla Obywateli Polskich Do PoszczegóLnych KrajóW I Na Wybra...Zasady Wjazdu Dla Obywateli Polskich Do PoszczegóLnych KrajóW I Na Wybra...
Zasady Wjazdu Dla Obywateli Polskich Do PoszczegóLnych KrajóW I Na Wybra...
 
Mikroprocesory
MikroprocesoryMikroprocesory
Mikroprocesory
 
Analiza problemów biznesowych - ebook
Analiza problemów biznesowych - ebookAnaliza problemów biznesowych - ebook
Analiza problemów biznesowych - ebook
 
Energia Promieniowania Słonecznego
Energia Promieniowania SłonecznegoEnergia Promieniowania Słonecznego
Energia Promieniowania Słonecznego
 
Fizika az a
Fizika az aFizika az a
Fizika az a
 
26 Prowadzenie analiz wskaźnikowych
26 Prowadzenie analiz wskaźnikowych 26 Prowadzenie analiz wskaźnikowych
26 Prowadzenie analiz wskaźnikowych
 
CSR Polskich firm na rynkach zagranicznych. CSR of Polish companies on foreig...
CSR Polskich firm na rynkach zagranicznych. CSR of Polish companies on foreig...CSR Polskich firm na rynkach zagranicznych. CSR of Polish companies on foreig...
CSR Polskich firm na rynkach zagranicznych. CSR of Polish companies on foreig...
 
Współczesne tendencje w projektowaniu obiektów architektury krajobrazu w Danii
Współczesne tendencje w projektowaniu obiektów architektury krajobrazu w DaniiWspółczesne tendencje w projektowaniu obiektów architektury krajobrazu w Danii
Współczesne tendencje w projektowaniu obiektów architektury krajobrazu w Danii
 
Управление проектами. Основы Project Management
Управление проектами. Основы Project ManagementУправление проектами. Основы Project Management
Управление проектами. Основы Project Management
 
Przedszkole
PrzedszkolePrzedszkole
Przedszkole
 
Loty kosmiczne
Loty kosmiczneLoty kosmiczne
Loty kosmiczne
 
Fukushima wszystko, o co chciałeś zapytać
Fukushima   wszystko, o co chciałeś zapytaćFukushima   wszystko, o co chciałeś zapytać
Fukushima wszystko, o co chciałeś zapytać
 
business law case studies with solution
business law case studies with solution business law case studies with solution
business law case studies with solution
 

Semelhante a Strefa PMI nr 3, grudzień 2013

Strefa PMI nr 6, wrzesień 2014
Strefa PMI nr 6, wrzesień 2014Strefa PMI nr 6, wrzesień 2014
Strefa PMI nr 6, wrzesień 2014Strefa PMI
 
Strefa PMI nr 7, grudzień 2014
Strefa PMI nr 7, grudzień 2014Strefa PMI nr 7, grudzień 2014
Strefa PMI nr 7, grudzień 2014Strefa PMI
 
Strefa PMI nr 15, grudzień 2016
Strefa PMI nr 15, grudzień 2016Strefa PMI nr 15, grudzień 2016
Strefa PMI nr 15, grudzień 2016Strefa PMI
 
Strefa PMI nr 5, czerwiec 2014
Strefa PMI nr 5, czerwiec 2014Strefa PMI nr 5, czerwiec 2014
Strefa PMI nr 5, czerwiec 2014Strefa PMI
 
Strefa PMI nr 12, marzec 2016
Strefa PMI nr 12, marzec 2016Strefa PMI nr 12, marzec 2016
Strefa PMI nr 12, marzec 2016Strefa PMI
 
Strefa PMI nr 13, czerwiec 2016
Strefa PMI nr 13, czerwiec 2016Strefa PMI nr 13, czerwiec 2016
Strefa PMI nr 13, czerwiec 2016Strefa PMI
 
Strefa PMI nr 11, grudzień 2015
Strefa PMI nr 11, grudzień 2015Strefa PMI nr 11, grudzień 2015
Strefa PMI nr 11, grudzień 2015Strefa PMI
 
Strefa PMI nr 16, marzec 2017
Strefa PMI nr 16, marzec 2017Strefa PMI nr 16, marzec 2017
Strefa PMI nr 16, marzec 2017Strefa PMI
 
Strefa PMI nr 17, czerwiec 2017
Strefa PMI nr 17, czerwiec 2017Strefa PMI nr 17, czerwiec 2017
Strefa PMI nr 17, czerwiec 2017Strefa PMI
 
PMI Poznań - Seminarium styczeń 2015
PMI Poznań - Seminarium styczeń 2015PMI Poznań - Seminarium styczeń 2015
PMI Poznań - Seminarium styczeń 2015Bartosz Koczorowski
 
Strefa PMI nr 10, wrzesień 2015
Strefa PMI nr 10, wrzesień 2015Strefa PMI nr 10, wrzesień 2015
Strefa PMI nr 10, wrzesień 2015Strefa PMI
 
Strefa PMI nr 14, wrzesień 2016
Strefa PMI nr 14, wrzesień 2016Strefa PMI nr 14, wrzesień 2016
Strefa PMI nr 14, wrzesień 2016Strefa PMI
 
Sfbcc prezentacja final_2010_v2010.07.09
Sfbcc prezentacja final_2010_v2010.07.09Sfbcc prezentacja final_2010_v2010.07.09
Sfbcc prezentacja final_2010_v2010.07.09Damian Rowiński
 
Sfbcc prezentacja final_2010_v2010.07.07
Sfbcc prezentacja final_2010_v2010.07.07Sfbcc prezentacja final_2010_v2010.07.07
Sfbcc prezentacja final_2010_v2010.07.07Damian Rowiński
 
Strefa PMI nr 23, listopad 2018
Strefa PMI nr 23, listopad 2018Strefa PMI nr 23, listopad 2018
Strefa PMI nr 23, listopad 2018Strefa PMI
 
Strefa PMI nr 19, listopad 2017
Strefa PMI nr 19, listopad 2017Strefa PMI nr 19, listopad 2017
Strefa PMI nr 19, listopad 2017Strefa PMI
 
Management Week by SSWZUW
Management Week by SSWZUWManagement Week by SSWZUW
Management Week by SSWZUWMichaTutko
 
Sfbcc prezentacja final_2010_v2010.10.04
Sfbcc prezentacja final_2010_v2010.10.04Sfbcc prezentacja final_2010_v2010.10.04
Sfbcc prezentacja final_2010_v2010.10.04Damian Rowiński
 
Strefa PMI nr 27, listopad 2019
Strefa PMI nr 27, listopad 2019Strefa PMI nr 27, listopad 2019
Strefa PMI nr 27, listopad 2019Strefa PMI
 

Semelhante a Strefa PMI nr 3, grudzień 2013 (20)

Strefa PMI nr 6, wrzesień 2014
Strefa PMI nr 6, wrzesień 2014Strefa PMI nr 6, wrzesień 2014
Strefa PMI nr 6, wrzesień 2014
 
Strefa PMI nr 7, grudzień 2014
Strefa PMI nr 7, grudzień 2014Strefa PMI nr 7, grudzień 2014
Strefa PMI nr 7, grudzień 2014
 
Strefa PMI nr 15, grudzień 2016
Strefa PMI nr 15, grudzień 2016Strefa PMI nr 15, grudzień 2016
Strefa PMI nr 15, grudzień 2016
 
Strefa PMI nr 5, czerwiec 2014
Strefa PMI nr 5, czerwiec 2014Strefa PMI nr 5, czerwiec 2014
Strefa PMI nr 5, czerwiec 2014
 
Strefa PMI nr 12, marzec 2016
Strefa PMI nr 12, marzec 2016Strefa PMI nr 12, marzec 2016
Strefa PMI nr 12, marzec 2016
 
Strefa PMI nr 13, czerwiec 2016
Strefa PMI nr 13, czerwiec 2016Strefa PMI nr 13, czerwiec 2016
Strefa PMI nr 13, czerwiec 2016
 
Strefa PMI nr 11, grudzień 2015
Strefa PMI nr 11, grudzień 2015Strefa PMI nr 11, grudzień 2015
Strefa PMI nr 11, grudzień 2015
 
Strefa PMI nr 16, marzec 2017
Strefa PMI nr 16, marzec 2017Strefa PMI nr 16, marzec 2017
Strefa PMI nr 16, marzec 2017
 
Strefa PMI nr 17, czerwiec 2017
Strefa PMI nr 17, czerwiec 2017Strefa PMI nr 17, czerwiec 2017
Strefa PMI nr 17, czerwiec 2017
 
PMI Poznań - Seminarium styczeń 2015
PMI Poznań - Seminarium styczeń 2015PMI Poznań - Seminarium styczeń 2015
PMI Poznań - Seminarium styczeń 2015
 
Strefa PMI nr 10, wrzesień 2015
Strefa PMI nr 10, wrzesień 2015Strefa PMI nr 10, wrzesień 2015
Strefa PMI nr 10, wrzesień 2015
 
Strefa PMI nr 14, wrzesień 2016
Strefa PMI nr 14, wrzesień 2016Strefa PMI nr 14, wrzesień 2016
Strefa PMI nr 14, wrzesień 2016
 
Sfbcc prezentacja final_2010_v2010.07.09
Sfbcc prezentacja final_2010_v2010.07.09Sfbcc prezentacja final_2010_v2010.07.09
Sfbcc prezentacja final_2010_v2010.07.09
 
Sfbcc prezentacja final_2010_v2010.07.07
Sfbcc prezentacja final_2010_v2010.07.07Sfbcc prezentacja final_2010_v2010.07.07
Sfbcc prezentacja final_2010_v2010.07.07
 
Strefa PMI nr 23, listopad 2018
Strefa PMI nr 23, listopad 2018Strefa PMI nr 23, listopad 2018
Strefa PMI nr 23, listopad 2018
 
Strefa PMI nr 19, listopad 2017
Strefa PMI nr 19, listopad 2017Strefa PMI nr 19, listopad 2017
Strefa PMI nr 19, listopad 2017
 
Management Week by SSWZUW
Management Week by SSWZUWManagement Week by SSWZUW
Management Week by SSWZUW
 
Sfbcc prezentacja final_2010_v2010.10.04
Sfbcc prezentacja final_2010_v2010.10.04Sfbcc prezentacja final_2010_v2010.10.04
Sfbcc prezentacja final_2010_v2010.10.04
 
Strefa PMI nr 27, listopad 2019
Strefa PMI nr 27, listopad 2019Strefa PMI nr 27, listopad 2019
Strefa PMI nr 27, listopad 2019
 
what's on earth
what's on earthwhat's on earth
what's on earth
 

Mais de Strefa PMI

Strefa PMI, nr 44, marzec 2024
Strefa PMI, nr 44, marzec 2024Strefa PMI, nr 44, marzec 2024
Strefa PMI, nr 44, marzec 2024Strefa PMI
 
Strefa PMI, nr 43, listopad 2023
Strefa PMI, nr 43, listopad 2023Strefa PMI, nr 43, listopad 2023
Strefa PMI, nr 43, listopad 2023Strefa PMI
 
Strefa PMI, nr 42, wrzesień 2023
Strefa PMI, nr 42, wrzesień 2023Strefa PMI, nr 42, wrzesień 2023
Strefa PMI, nr 42, wrzesień 2023Strefa PMI
 
Strefa PMI nr 41, czerwiec 2023
Strefa PMI nr 41, czerwiec 2023Strefa PMI nr 41, czerwiec 2023
Strefa PMI nr 41, czerwiec 2023Strefa PMI
 
Strefa PMI, nr 40, marzec 2023
Strefa PMI, nr 40, marzec 2023Strefa PMI, nr 40, marzec 2023
Strefa PMI, nr 40, marzec 2023Strefa PMI
 
Strefa PMI, nr 39, listopad 2022
Strefa PMI, nr 39, listopad 2022Strefa PMI, nr 39, listopad 2022
Strefa PMI, nr 39, listopad 2022Strefa PMI
 
Strefa PMI, nr 38, wrzesień 2022
Strefa PMI, nr 38, wrzesień 2022Strefa PMI, nr 38, wrzesień 2022
Strefa PMI, nr 38, wrzesień 2022Strefa PMI
 
Strefa PMI, nr 37, czerwiec 2022
Strefa PMI, nr 37, czerwiec 2022Strefa PMI, nr 37, czerwiec 2022
Strefa PMI, nr 37, czerwiec 2022Strefa PMI
 
Strefa PMI, nr 36, marzec 2022
Strefa PMI, nr 36, marzec 2022Strefa PMI, nr 36, marzec 2022
Strefa PMI, nr 36, marzec 2022Strefa PMI
 
Strefa PMI, nr 35, listopad 2021
Strefa PMI, nr 35, listopad 2021Strefa PMI, nr 35, listopad 2021
Strefa PMI, nr 35, listopad 2021Strefa PMI
 
Strefa PMI, nr 34, wrzesień 2021
Strefa PMI, nr 34, wrzesień 2021Strefa PMI, nr 34, wrzesień 2021
Strefa PMI, nr 34, wrzesień 2021Strefa PMI
 
Strefa PMI, nr 33, czerwiec 2021
Strefa PMI, nr 33, czerwiec 2021Strefa PMI, nr 33, czerwiec 2021
Strefa PMI, nr 33, czerwiec 2021Strefa PMI
 
Strefa PMI, nr32, marzec 2021
Strefa PMI, nr32, marzec 2021Strefa PMI, nr32, marzec 2021
Strefa PMI, nr32, marzec 2021Strefa PMI
 
Strefa PMI nr 31, listopad 2020
Strefa PMI nr 31, listopad 2020Strefa PMI nr 31, listopad 2020
Strefa PMI nr 31, listopad 2020Strefa PMI
 
Strefa PMI nr 30, wrzesień 2020
Strefa PMI nr 30, wrzesień 2020Strefa PMI nr 30, wrzesień 2020
Strefa PMI nr 30, wrzesień 2020Strefa PMI
 
Strefa PMI nr 29, czerwiec 2020
Strefa PMI nr 29, czerwiec 2020Strefa PMI nr 29, czerwiec 2020
Strefa PMI nr 29, czerwiec 2020Strefa PMI
 
Strefa PMI nr 28, marzec 2020
Strefa PMI nr 28, marzec 2020Strefa PMI nr 28, marzec 2020
Strefa PMI nr 28, marzec 2020Strefa PMI
 
Strefa PMI nr 26, wrzesień 2019
Strefa PMI nr 26, wrzesień 2019Strefa PMI nr 26, wrzesień 2019
Strefa PMI nr 26, wrzesień 2019Strefa PMI
 
Strefa PMI nr 25, czerwiec 2019
Strefa PMI nr 25, czerwiec 2019Strefa PMI nr 25, czerwiec 2019
Strefa PMI nr 25, czerwiec 2019Strefa PMI
 
Strefa PMI nr 24, marzec 2019
Strefa PMI nr 24, marzec 2019Strefa PMI nr 24, marzec 2019
Strefa PMI nr 24, marzec 2019Strefa PMI
 

Mais de Strefa PMI (20)

Strefa PMI, nr 44, marzec 2024
Strefa PMI, nr 44, marzec 2024Strefa PMI, nr 44, marzec 2024
Strefa PMI, nr 44, marzec 2024
 
Strefa PMI, nr 43, listopad 2023
Strefa PMI, nr 43, listopad 2023Strefa PMI, nr 43, listopad 2023
Strefa PMI, nr 43, listopad 2023
 
Strefa PMI, nr 42, wrzesień 2023
Strefa PMI, nr 42, wrzesień 2023Strefa PMI, nr 42, wrzesień 2023
Strefa PMI, nr 42, wrzesień 2023
 
Strefa PMI nr 41, czerwiec 2023
Strefa PMI nr 41, czerwiec 2023Strefa PMI nr 41, czerwiec 2023
Strefa PMI nr 41, czerwiec 2023
 
Strefa PMI, nr 40, marzec 2023
Strefa PMI, nr 40, marzec 2023Strefa PMI, nr 40, marzec 2023
Strefa PMI, nr 40, marzec 2023
 
Strefa PMI, nr 39, listopad 2022
Strefa PMI, nr 39, listopad 2022Strefa PMI, nr 39, listopad 2022
Strefa PMI, nr 39, listopad 2022
 
Strefa PMI, nr 38, wrzesień 2022
Strefa PMI, nr 38, wrzesień 2022Strefa PMI, nr 38, wrzesień 2022
Strefa PMI, nr 38, wrzesień 2022
 
Strefa PMI, nr 37, czerwiec 2022
Strefa PMI, nr 37, czerwiec 2022Strefa PMI, nr 37, czerwiec 2022
Strefa PMI, nr 37, czerwiec 2022
 
Strefa PMI, nr 36, marzec 2022
Strefa PMI, nr 36, marzec 2022Strefa PMI, nr 36, marzec 2022
Strefa PMI, nr 36, marzec 2022
 
Strefa PMI, nr 35, listopad 2021
Strefa PMI, nr 35, listopad 2021Strefa PMI, nr 35, listopad 2021
Strefa PMI, nr 35, listopad 2021
 
Strefa PMI, nr 34, wrzesień 2021
Strefa PMI, nr 34, wrzesień 2021Strefa PMI, nr 34, wrzesień 2021
Strefa PMI, nr 34, wrzesień 2021
 
Strefa PMI, nr 33, czerwiec 2021
Strefa PMI, nr 33, czerwiec 2021Strefa PMI, nr 33, czerwiec 2021
Strefa PMI, nr 33, czerwiec 2021
 
Strefa PMI, nr32, marzec 2021
Strefa PMI, nr32, marzec 2021Strefa PMI, nr32, marzec 2021
Strefa PMI, nr32, marzec 2021
 
Strefa PMI nr 31, listopad 2020
Strefa PMI nr 31, listopad 2020Strefa PMI nr 31, listopad 2020
Strefa PMI nr 31, listopad 2020
 
Strefa PMI nr 30, wrzesień 2020
Strefa PMI nr 30, wrzesień 2020Strefa PMI nr 30, wrzesień 2020
Strefa PMI nr 30, wrzesień 2020
 
Strefa PMI nr 29, czerwiec 2020
Strefa PMI nr 29, czerwiec 2020Strefa PMI nr 29, czerwiec 2020
Strefa PMI nr 29, czerwiec 2020
 
Strefa PMI nr 28, marzec 2020
Strefa PMI nr 28, marzec 2020Strefa PMI nr 28, marzec 2020
Strefa PMI nr 28, marzec 2020
 
Strefa PMI nr 26, wrzesień 2019
Strefa PMI nr 26, wrzesień 2019Strefa PMI nr 26, wrzesień 2019
Strefa PMI nr 26, wrzesień 2019
 
Strefa PMI nr 25, czerwiec 2019
Strefa PMI nr 25, czerwiec 2019Strefa PMI nr 25, czerwiec 2019
Strefa PMI nr 25, czerwiec 2019
 
Strefa PMI nr 24, marzec 2019
Strefa PMI nr 24, marzec 2019Strefa PMI nr 24, marzec 2019
Strefa PMI nr 24, marzec 2019
 

Strefa PMI nr 3, grudzień 2013

  • 1. Publikacja wydawana przez Project Management Institute – www.pmi.org.pl grudzień 2013 nr 3 Zwinne przywództwo, czyli Management 3.0 s. 16–17 Coaching Kierowników Projektów Fot.:DariaPawęda Scrumban – różnice w stosunku do Scrum i Kanban Tomasz Nędzi s. 8–9TEMAT NUMERU s. 10–11TEMAT NUMERU
  • 2. Zapraszamy do PMI Poland Chapter ODDZIAŁ POZNAŃ INTEGRUJEMY SPOŁECZNOŚĆ ZAINTERESOWANĄ ZARZĄDZANIEM PROJEKTAMI Zapraszamy na naszą stronę www.pmi.org.pl/index.php/poznan-news oraz na www.facebook.com/pmi.poznan PM CLUB – NETWORKING PMI @ NIGHT Działamy od 2003 roku – czyli od początku PMI w Polsce. Nasz oddział powstał z pasji dzielenia się wiedzą i doświadczeniem oraz z chęci popularyzacji idei i zasad zarządzania projektami. Spotkania organizowane przez poznański oddział PMI stały się najważniejszym miejscem integracji społeczności zaangażowanej i zainteresowanej zarządza- niem w województwie i także poza nim. W każdy ostatni czwartek miesiąca seminaria PMI POZNAŃ gromadzą ok. 100 osób. Spotkania prowadzą doświad- czeni profesjonaliści. Po każdym seminarium zapraszamy do rozmów i dalszej wymiany doświadczeń. Kameralne spotkanie dedykowane członkom PMI. W wąskim gronie wysokiej klasy specjalistów analizowane są problemy zarządzania, dla których wyjściem do dyskusji jest prelekcja, często zagranicznych, prelegentów z najwyższej półki. PMI POZNAŃ to również studia podyplomowe zarządzania projektami i współpraca z organizacjami studenckimi.
  • 3. PMI WWW.PMI.ORG.PL Redaktor Naczelny: Wojciech Danowski Marketing i Kontakt z Biznesem: Wojciech Danowski Fotografie: Daria Pawęda, Michał Woźny, Grzegorz Trynkiewicz, archiwum PMI Projekt Graficzny: Cyklopia Studio Redakcja Strefy PMI: 3 Walden Thoreau powiedział „nie znam bardziej optymistycznego faktu niż ludzka zdolność do ulepszania życia dzięki świadomemu działaniu”. Mając na uwadze powyższe motto chciałbym przedstawić Państwu trzeci numer czesopisma Strefa PMI. Polecam artykuł Jerzego Stawickiego i Daniela Skowrońskiego „Zwinne Przywództwo czyli Management 3.0” oraz Tomasza Sienkiewicza „Scrumban – różnice w stosunku do Scrum i Kanban”, które przedstawiają nam nowe metody zarządzania, realizacji projektów i zadań projektowych. Na koniec wydania chciałbym przenieść Państwa w świat historii, zrekonstruowanej przez Kozienickie Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznych. Zapraszam i życzę miłej lektury wojciech.danowski@pmi.org.pl Zdolność do ulepszania życia Spis Treści Od redakcji | Spis Treści 10 lat PMI Poland Chapter Witold Hendrysiak New Trends PM 2014 10 lat PMI Poland Chapter dr Robert Wysocki TEMAT NUMERU Zwinne przywództwo, czyli Management 3.0 Jerzy Stawicki, Daniel Skowroński TEMAT NUMERU Scrumban – różnice w stosunku do Scrum i Kanban Tomasz Sienkiewicz 8TH INTERNATIONAL PMI POLAND CHAPTER CONGRESS AGENDA KONGRESU Kongres – prezentacja prelengentów Coaching Kierowników Projektów Tomasz Nędzi Standard Zarządzania Programem „Każdy dzień jest podróżą przez historię” s. 3 s. 4 s. 5 s. 6–7 s. 8–9 s. 10–11 s. 12 s. 13 s. 14–15 s. 16–17 s. 18–19 s. 20–22
  • 4. Witold Hendrysiak PMIWPCrazemzwładzamiPMI(LIM,Praga2004) 4 10 lat PMI Poland Chapter PMI WWW.PMI.ORG.PL W 2003 roku Polska była białą plamą na mapie PMI. Aby zdać egzamin certyfikacji PMP trzeba było udać się za granicę, na przy- kład do Niemiec. Dziś egzamin można zdawać w Polsce i to w wersji elektronicznej, a nie "paper&pencil", co oznacza, że każdy może sam wybrać sobie dowolny termin. Kilka lat temu zakres szkoleń otwartych, czy zajęć uniwersyteckich w obszarze zarządza- nia projektami był bez porównania mniejszy niż dzisiaj, a nauczanie w szkołach było całko- wicie nieobecne. Powołanie najpierw Warsaw Poland Chapter, a potem PMI Poland Chapter połączone z wdrożeniem pilotażowej na ów- czesne czasy struktury organizacyjnej "Chap- ter with Branches" pozwoliło na rozwinięcie szerokiej oferty dla wszystkich zainteresowa- nych rozwojem w obszarze zarządzania pro- jektami, programami czy portfelem projek- tów. Wspieramy rozwój oferty dla studentów aktywnie współpracując z różnymi ośrodkami akademickimi w Polsce. W maju tego roku za- prosiliśmy reprezentację najważniejszych uniwersytetów w Polsce na spotkanie z Saul M. Spivack, który odpowiada w PMI za Academic Relations. Przyleciał on do Warsza- wy, abyśmy mogli wspólnie przedyskutować z przedstawicielami ośrodków akademickich jak możemy sobie wzajemnie pomagać. Już wkrótce będziemy się też mogli pochwalić rozpoczęciem współpracy na terenie Polski z inną organizacją. Po podpisaniu umowy na poziomie globalnym jako kraj pilotażowy bę- dziemy jeszcze bardziej aktywnie wspierali rozwój kompetencji studentów w obszarze zarządzania projektami. Ponadto aktywnie wspieramy nauczanie w obszarze zarządzania projektami w szko- łach - przetłumaczyliśmy materiały dla na- uczycieli, udostępniamy je im za darmo, szkoląc ich przy tym równocześnie. Po odby- ciu szkolenia nauczyciel jest przygotowany do przekazywania wiedzy o zarządzaniu pro- jektami w liceum czy gimnazjum. Od początku byliśmy wspierani przez lokalne organizacje działające w branży. Na początku duże wsparcie otrzymaliśmy od Management Training & Development Center. Choć zawsze zwracaliśmy uwagę na to, abyśmy niebyli po- strzegani jako organizacja wspierająca jakąś konkretną firmę, zaangażowanie MT&DC nie mogło zostać wówczas niezauważone. Dzi- siaj pomaga nam wiele firm zarówno w reali- zacji wydarzeń w oddziałach, jak i na pozio- mie PMI Poland Chapter. Dzisiaj działamy aktywnie w 7 oddziałach: w Warszawie, Krakowie, Poznaniu, Gdańsku, Wrocławiu, Łodzi i lubuskim starając się ofe- rować wszystkim zainteresowanym raz w miesiącu seminarium pozwalające zarówno na poszerzenie wiedzy w obszarze zarządza- nia projektami, jak i dające możliwość ne- tworkingu z koleżankami i kolegami w branży. Ponadto oprócz standardowych seminariów oferujemy również większe wydarzenia. Naj- większym z nich jest PMI Poland Chapter Congress, który organizowany jest w tym roku na początku grudnia już po raz ósmy. Zapraszamy na nie naprawdę najwyższej klasy specjalistów – zapraszam, aby zajrzeć na naszą stronę pmi.org.pl i sprawdzić. Po- nadto każdy z oddziałów stara się przygoto- wać również wyjątkowe wydarzenie. W Kra- kowie w maju zorganizowaliśmy Project Management and Business Analysis Summit zapraszając równocześnie ekspertów z ob- szaru zarządzania projektami, analizy bizne- sowej i Agile. Wydarzenie cieszyło się olbrzy- mim zainteresowaniem. W Gdańsku już po raz kolejny zorganizowaliśmy konferencję New Trends in Project Management, w Łodzi Lean Days, w Poznaniu zamknięte warsztaty dla członków Stowarzyszenia – PM@Night. Jak widać dzieje się naprawdę dużo. Liczba członków Stowarzyszenia stale rośnie od początku istnienia organizacji. Jest nas dzisiaj już ponad 700. To daje nam pewność, że dostarczamy naszym członkom wartość jakiej oczekują. Jest to dla nas olbrzymia sa- tysfakcja. Zespół ponad 60 wolontariuszy aktywnie pracujących na rzecz naszego śro- dowiska jest także zauważany na świecie. Na spotkaniach Leadership Institute Meeting, które organizowane są w ramach kongresu PMI chętnie dzielimy się naszymi doświad- czeniami z innymi. Korzystając z okazji chciałbym podziękować wszystkim wolontariuszom zaangażowanym w działalność w stowarzyszeniu non-profit, jakim jest PMI Poland Chapter, na przestrze- ni tych 10-ciu lat. Jesteśmy świadkami ich rozwoju i karier, życzymy im kolejnych suk- cesów! Wraz z rozwojem naszych wolonta- riuszy rozwija się także PMI Poland Chapter poszerzając zakres i poprawiając jakość do- starczanych usług. Witold Hendrysiak Prezes Zarządu PMI Poland Chapter W październiku tego roku PMI Poland Chapter obchodził jubileusz 10-ciolecia. Jest to dobra okazja do podsumowania dotychczasowych osiągnięć.
  • 5. Michał Rączka PMP, PMI Agile CoP CER Przedstawiciel Agile CoP w ramach PMI Poland Chapter. Doświadczony ekspert zarządzania projektami. Ma wieloletnie doświadczenie w branży IT oraz E-commerce. Asesor konkursu na najlepszy projekt roku w ramach Project Management Institute oraz International Project Management Association. Praktyk z metodycznym podejściem nastawiony na zespół realizujący projekt. Przez wiele lat związany z tradycyjnym zarządzaniem projektami. Pasjonat agile oraz zastosowania lean w zarządzaniu projektami. PMI WWW.PMI.ORG.PL 5 WYCHODZĄC NAPRZECIW WYZWANIOM PM XXI WIEKU We współczesnym świecie firmy stają przed niezliczonymi problemami związanymi z tworze- niem dużych przedsięwzięć, które zarządza- ne są przy ograniczonych zasobach, krótkich terminach oraz niepewnych warunkach. Aby zminimalizować zagrożenia „czyhające” na zespoły projektowe, kierownicy projektów stale poszukują nowych trendów w zarzą- dzaniu projektami, a my – PMI Odział Gdańsk – wychodzimy im naprzeciw już po raz trzeci organizując konferencję New Trends in Project Management – NTPM. Tym razem nie jesteśmy jednak sami – partneruje nam lider rozwiązań technologicznych – firma Intel. DLACZEGO NTPM? 2 konferencje – 1 idea, 2 organizacje – 1 cel PMI oraz Intel postanowiły zareagować na zapotrzebowanie na profesjonalną konfe- rencję z zarządzania projektami, zgłoszone przez sympatyków i członków PMI Oddział Gdańsk, pracowników pomorskich firm, a także międzynarodowe środowisko PM. Obie organizacje chcą zapewnić współcze- snemu Kierownikowi Projektu kompendium wiedzy i najlepszych praktyk na temat PMI Poland Chapter Oddział Gdańsk wraz z firmą Intel organizatorami konferencji New Trends in Project Management 2014 22-23 maja 2014 Kiedy? Gdzie? Sopot Hotel Sheraton Project Management. PMI jako instytucja non-for-profit oraz światowy gigant IT – Intel przekażą wykorzystywaną przez siebie teorię oraz praktyczny zastrzyk informacji na temat zwinnego zarządzania projektami. Wsparciem będzie doświadczenie gości z całego świata – prelegentów i warszta- towców NTPM 2014. KONFERENCJA, KTÓRA SPROSTA TWOIM WYMAGANIOM New Trends in Project Management & Agile & Lean Development Poprzednia edycja skoncentrowana była wokół trzech bloków tematycznych: Agile, Risk Management oraz EPM & PM Tools. W tym roku, dzięki połączeniu wysiłków PMI oraz Partnera Strategicznego – firmy Intel – uczestnicy wezmą udział w dwóch konfe- rencjach jednocześnie: • New Trends in Project Management Conference – konferencji nakierowanej na nowe idee oraz kompetencje miękkie i twarde w dziedzinie PM, zarządzanie ryzykiem i innymi elementami programów, portfeli i portfolio projektów. • Agile & Lean Development Conference – po raz pierwszy w historii otwartej dla naszych uczestników konferencji, do tej pory dostępnej jedynie dla pracowników firmy Intel, nastawionej na środowisko Agile i koncepcję szczupłego zarządzania projektami. TY WYBIERASZ, TY DECYDUJESZ Uczestnicy mogą samodzielnie układać plan swojego uczestnictwa w poszczególnych spotkaniach i warsztatach, dowolnie kom- ponując i łącząc seminaria z poszczególnych ścieżek. TWOJE FORUM WYMIANY WIEDZY Obie konferencje stanowią doskonałą plat- formę wymiany idei, rozwoju i dzielenia się wiedzą w trakcie prezentacji, warsztatów i paneli dyskusyjnych. Wydarzenie to stano- wi także idealne środowisko do spotkań ne- tworkingowych, czy po prostu – zapoznania i zarażenia się ideą zarządzania projektami od naszych prelegentów i delegatów, nie tylko z branży IT. Do współpracy zaproszone zostaną między innymi firmy z obszarów takich jak: consulting, finanse i bankowość, energetyka, komunikacja, inwestycje bu- dowlane czy FMCG. SPOTKAJMY SIĘ W MAJU W SHERATONIE! Zapraszamy do odwiedzenia naszej strony internetowej www.ntpm.pl, gdzie będziemy na bieżąco informować o przygotowaniach oraz dzielić się wiedzą branżową i nowymi trendami w zarządzaniu projektami. Oragnizatorzy konferencji, PMI GDANSK BRANCH & INTEL CORPORATION
  • 6. 6 PMI WWW.PMI.ORG.PL dr Robert Wysocki 10 lat PMI Poland Chapter Marka RECARO kojarzona jest z wysokiej jakości fotelami. Co za tym się kryje? RECARO jest firmą o ponad stuletniej trady- cji. W skład grupy wchodzą: RECARO Aircraft Seating, RECARO Child Safety oraz RECARO Holding. Z kolei RECARO Automotive Seating jest koncesjobiorcą marki RECARO. RECARO Aircraft Seating jest wiodącym producentem foteli lotniczych o zasięgu globalnym. Należymy do liderów w produk- cji foteli Economy Class. Firma ma swoje oddziały w Niemczech, Polsce, Afryce Połu- dniowej, USA i Chinach. Naszymi klientami są zarówno producenci samolotów pasażer- skich jak i linie lotnicze – Airbus, Boeing, Lufthansa, KLM, Norwegian Airlines. Fotele lotnicze produkowane przez nas spełniają najwyższe standardy jakości i bezpieczeństwa. Produkty charakteryzują się nowoczesnym designem oraz innowacyj- nością, co przekłada się na poprawę komfor- tu siedzenia. Czym zajmuje się oddział funkcjonujący w Polsce? Oddział RECARO Aircraft Seating Polska Sp. z o.o. w Świebodzinie został utworzony w maju 2006 roku. Rozpoczynając działal- ność zatrudnialiśmy 16 pracowników. W wyniku dynamicznego rozwoju firmy za- trudnienie wzrosło do 140 osób. W 2006 roku produkowaliśmy zaledwie 180 siedzeń, natomiast w 2012 udało się nam wyprodu- kować 30 tys. foteli typu Economy Class 3510 i 3520. Uruchomienie oddziału w Świebodzinie było jednym z kluczowych projektów podjętych przez firmę w ostatnim okresie. Zakład zbu- dowano od podstaw, nie tylko w wymiarze technicznym, ale i społecznym, gdzie klu- czowym elementem było pozyskanie wła- ściwych ludzi o odpowiednim doświadcze- niu, wiedzy i kwalifikacjach. Dzięki wysoko wykwalifikowanej i zmotywowanej kadrze jesteśmy w stanie, w ustalonych terminach, dostarczać naszym klientom produkty naj- wyższej jakości. Co jest podstawą sukcesu i jakimi wartościami kieruje się firma? Podstawowymi wartościami w firmie są: uczciwość, odpowiedzialność, umiejętność pracy w zespole, nieustanne dążenie do doskonałości, przedsiębiorczość i entuzjazm. Firma RECARO Aircraft Seating Polska już po raz trzeci zdecydowała się być złotym sponsorem Lubuskiego Oddziału PMI – Project Mangement Institute Poland Chapter Lubuskie Branch. Co jest podstawą tej współpracy i jakie wartości jej przyświecają? Między innymi o tym i nie tylko rozmawialiśmy z prezesem firmy Panem Uwe Köthe. RECAROAircraftSeatingPolskaSp.zo.o.
  • 7. PMI WWW.PMI.ORG.PL 7 Każda z wartości jest tak samo ważna. Razem tworzą przepis na sukces. Staramy się, aby nasi pracownicy myśleli i funkcjonowali zgodnie z ideą „To my jeste- śmy RECARO”. Dzięki temu jesteśmy w stanie fascynować naszych klientów in- nowacyjnymi rozwiązaniami, zapewniając lepszy komfort siedzenia. Wdrożenie idei „MY RECARO” nie byłoby możliwe bez tzw. „nowoczesnej przedsię- biorczości”. Nowoczesna przedsiębiorczość to przede wszystkim przedsiębiorstwo ro- dzinne zorientowane na osiąganie sukcesu, długoterminową działalność, niezależność gospodarczą, niepowtarzalne nastawienie. Od samego początku ważna jest także trady- cja i innowacyjność. Pozwalają one tworzyć tożsamość i atrakcyjny image. „MY RECARO” to także przedsiębiorstwo w przedsiębior- stwie, gdzie podstawę tworzy silna identyfi- kacja i przekazywanie odpowiedzialności, szacunek dla wartości i kwalifikacje. Z kolei samodzielność oddziałów zapewnia ela- styczność funkcjonowania. To wszystko wiąże się z odpowiedzialnością za wyniki i in- tegracją marki. Bycie liderem nie byłoby możliwe bez rozwoju pracowników. Firma wspiera i współpracuje z różnymi organizacjami non-profit, w tym także z PMI PC Lubuskie Branch. Jakie wartości przyświecają tej współpracy? Naszym pracownikom zapewniamy bardzo wiele możliwości rozwoju zawodowego. Celem jest stworzenie warunków, w których każdy pracownik może się uczyć, rozwijać, osiągać sukcesy i współtworzyć innowacyj- ne rozwiązania. Należy pamiętać, że w pracy spędzamy znaczną część naszego życia. Myślę, że dobrym wskaźnikiem sukcesu każdej firmy jest uzyskanie wskaźnika fluk- tuacji na poziomie bliskim „0”. Współpraca z organizacjami non-profit, w tym także z PMI, generuje wiele możliwo- ści rozwoju. Nasi pracownicy stają się bar- dziej otwarci na świat, jak i na współpra- cowników. Uczestnicząc w seminariach, doradztwie i szkoleniach podnoszą swoje kwalifikacje. Dodatkową korzyścią dla firmy, jaka płynie ze współpracy z organizacjami non-profit, jest budowanie pozytywnego wizerunku w regionie. Z punktu widzenia firmy można powiedzieć, że każdy nowy produkt jest projektem, którym trzeba właściwie zarządzać. Jako przedsiębiorca polecam współpracę z PMI, gdyż standardy oferowane przez to stowa- rzyszenie nadają odpowiedni bieg projek- tom. To, co wydaje się być najistotniejsze we współpracy, to „bycie razem”, tworzenie sieci, która pozwala generować dodatkowe korzyści. Przykładem może być chociażby uzyskanie „nowego spojrzenia” na rozwiązy- wane przez naszych pracowników proble- my.. Z tego wynika, że w centrum uwagi firmy zawsze jest człowiek. Jednak z drugiej strony, uwzględniając narastającą konkurencję na rynku - Pana zdaniem - jakimi wartościami powinien kierować się współczesny Project Manager? Tak, ludzie są najważniejsi, to oni tworzą firmę. Niemniej jednak, niezależnie od tego, czy jest się kierownikiem projektu, dyrekto- rem czy też członkiem zespołu projektu, po- winno się myśleć i działać według filozofii „to, co robię, jest dla mnie ważne, robię to za pierwszym razem możliwe najlepiej, sta- rając się, aby było bliskie wzoru, który będzie można naśladować”. Myślę, że bycie dobrym kierownikiem pro- jektu, to proces ciągłego doskonalenia się, to ścieżka rozwoju, którą rozpoczyna się od podstaw. Nie będziesz dobrym kierowni- kiem, dopóki nie nauczysz się słuchać ludzi, niezależnie od miejsca, jakie zajmują w strukturze organizacyjnej firmy. Współczesny kierownik powinien umieć bu- dować autorytet, posiadać fachową wiedzę, pozyskiwać uznanie zespołu, który pozwoli budować jego „ducha”. Powinien posiadać siłę przebicia, silną potrzebę dążenia do wspólnego celu. Powinien być odpowie- dzialny, umieć zachwycać, a przede wszyst- kim umieć słuchać i widzieć więcej, łącząc różne fakty, które pozwolą trafnie przewi- dzieć przyszłość. Tutaj chciałbym odwołać się do wartości, jakimi kieruje się RECARO. Uczciwość, od- powiedzialność, umiejętność pracy w ze- spole, nieustanne dążenie do doskonałości, przedsiębiorczość i entuzjazm - to wartości, jakimi powinien kierować się współczesny kierownik projektu. Wartości te nie powinny być jedynie deklarowane, ale przede wszyst- kim wdrażane w codziennym, zawodowym i prywatnym życiu. Wywiad przeprowadził dr Robert Wysocki, Dyrektor ds. Edukacji i Rozwoju Project Management Institute Poland Chapter Lubuskie Branch visit us: www.recaro-as.com RECAROAircraftSeatingPolskaSp.zo.o. Uwe Köthe Ur. w 1949 w Wuppertal w Niemczech. Od 2006 roku pełni funkcję prezesa w RECARO Aircraft Seating Polska Sp. z o.o. Od 1995 związany z branżą lotniczą. Posiada bogate doświadczenie w zakresie organizacji i zarządzania procesami produkcyjnymi. Prywatnie miłośnik gotowania i wyścigów samochodowych.
  • 8. 8 PMI WWW.PMI.ORG.PL Jerzy Stawicki, Daniel Skowroński Zwinne przywództwo, czyli Management 3.0 Branża wytwarzania oprogramowania (so- ftware development) była pierwszą branżą, która osiągnęła korzyści z zastosowania nowych, zwinnych (agile-owych) metod za- rządzania, realizacji projektów i zadań projek- towych. Środowisko pracy wysoko wykwalifi- kowanych specjalistów – określanych mianem pracowników wiedzy (ang. Knowledge Worker) – wymagające dotrzymywania coraz krót- szych terminów dostarczenia złożonych pro- duktów i charakteryzujące się dużą zmienno- ścią to obecnie codzienność także wielu innych branż. Agile Project Management, jako zbiór metod, technik i podejść stosowanych w zarządzaniu projektem budzi więc coraz większe zaintere- sowanie w świecie zarządzania projektami, także poza obszarem IT i wytwarzania opro- gramowania. Przypomnijmy więc w skrócie główne, gene- ralne zasady wykorzystywane w Agile Project Management: Silny akcent na zwrot z inwestycji, dostarczanie wartości projektu nie w sposób jednorazowy, lecz poprzez kolejne produkty cząstkowe (czyli w sposób inkrementalny) oraz myślenie wszystkich uczestników projektu zorientowane na wartości produktu, dostarczające realne korzyści organizacji Dostarczanie oczekiwanych produktów dzięki silnemu zaangażowaniu klienta we współpracę z zespołem projektowym i częste interakcje z klientem Akceptacja istnienia niepewności oraz zarządzanie tą niepewnością poprzez stosowanie iteracji, pomiaru oraz adaptacji Interdyscyplinarny, 3-9 osobowy (zalecenia Scrum.org), w praktyce samo-organizujący się zespół, którego członkowie zaangażowani są w projekt na 100%, współpracujący bardzo aktywnie z Właścicielem Produktu (ang. Product Owner), reprezentującym klienta i zapewniającym że zespół pracuje z uwzględnieniem perspektywy bizneso- wej projektu Wykorzystywanie kreatywności i innowacyjności poszczególnych członków zespołu, dzięki stworzeniu środowiska sprzyjającego takim posta- wom (transparentność która rodzi zaufanie, przejrzystość zamiast kontroli) Podniesienie efektywności prac projekto- wych dzięki przeniesieniu odpowiedzial- ności za rezultaty projektu na zespół projektowy i zastąpieniu roli tradycyjnego kierownika projektu, rolą lidera-coacha-facylitatora. Na razie jednak to wspomniane powyżej zain- teresowanie świata zarządzania projektami dotyczy przede wszystkich operacyjnych, „technicznych”, zagadnień zarządzania, w tym konkretnych metod i technik, jak Scrum, Kanban, XP. Naszym zdaniem wartość i zalety metod zwinnych związane są przede wszystkim z metodami zarządzania ludźmi i zespołami projektowymi, uruchamiającymi kreatyw- ność, inicjatywę pracowników wiedzy i ich in- nowacyjność, prowadzącymi do efektywniej- szej pracy i lepszych rezultatów. Lepszym słowem niż „zarządzanie” byłoby tutaj raczej „przywództwo”, które związane jest z trzema ostatnim punktami z w/w listy zasad Agile PM. Pojawia się tu istotny problem praktyczny. To tak prosto mówi się: samo-organizujący się zespół, kreatywność i innowacyjność ludzi i/lub zespołu, przeniesienie odpowiedzialno- ści za rezultaty projektu na zespół projekto- wy. Wielu menedżerów liniowych i menedże- rów projektów stawia sobie następujące py- tania: jak zarządzać/przewodzić takim zespo- łem? Na czym tak naprawdę polega moja rola menedżera? Jak zostać takim zwinnym me- nedżerem? Czy samo-organizujące się zespo- ły nie prowadzą czasem do ograniczenia lub likwidacji roli menedżera? Pytania te stawiali sobie także autorzy artykułu. A poszukując Fot.:DariaPawęda TEMATNUMERU
  • 9. PMI WWW.PMI.ORG.PL 9 odpowiedzi natrafiliśmy na koncepcję Management 3.0, autorstwa Jurgena Appelo, przedstawioną w książce i kursie pod takim właśnie tytułem. Podejście Management 3.0, zastępuje trady- cyjne koncepcje zarządzania związane z hie- rarchicznymi strukturami organizacji, uzupeł- niane o pojawiające się i znikające koncepcje zarządzania, takie jak Balanced Scorecard, Six Sigma, TQM, etc. Opiera się ono na kilku spostrzeżeniach. Pierwsze z nich mówi, że każda organizacja to w gruncie rzeczy sieć powiązań pracowników i kanałów ich komu- nikacji, choć nadal przedstawiana jest jako hierarchia. Drugie związane ze społeczną zło- żonością wskazuje, że zarządzanie dotyczy ludzi i relacji pomiędzy nimi, a nie działów firmy i zysków. Można więc powiedzieć, że Management 3.0 to koncepcja nie tyle zarzą- dzania ludźmi, co przewodzenia zespołom, pracującym w sieciowo funkcjonujących or- ganizacjach, w których to ludzie i relacje po- między nimi liczą się najbardziej. To koncep- cja dbania o ludzi tworzących złożony ada- ptacyjny system, a nie mechanizm złożony z wydawać by się mogło łatwo wymienial- nych „trybików”. Na czym więc polega to zwinne przywództwo, opisane w podejściu Management 3.0? Ponieważ to ludzie są najważniejszą częścią organizacji, więc umożliwienie ich aktywno- ści, kreatywności i motywacji jest kluczowym zadaniem menedżera. Stąd też pierwszy punkt zwinnego przywództwa to inne podej- ście do motywowania ludzi, kryjące się pod świetnym angielskim hasłem „Energize People”, a zorientowane na wewnętrzną mo- tywację. Do lamusa odsyłana jest natomiast nadal jeszcze stosowana metoda „kija i mar- chewki” oraz systemy motywacji zewnętrz- nej. W praktyce oznacza to, że menedżer po- winien po pierwsze rozumieć podstawowe, wewnętrzne pragnienia ludzi, takie jak status, władza, ciekawość, czy relacje z innymi. Na- stępnie musi rozpoznać te pragnienia u człon- ków swojego zespołu i przewodzić zgodnie z nimi. Kolejny element zwinnego przywództwa to angielskie hasło „Empower Teams”, co można przetłumaczyć jako „władza w ręce zespołu”. Wykorzystuje on stwierdzenie, że zespoły mogą i potrafią się samo-organizować. Stąd też zadaniem menedżera jest przekazanie im uprawnień decyzyjnych oraz zaufanie wobec podejmowanych przez zespół decyzji i dzia- łań. Menedżer musi też zrozumieć, że przeka- zanie odpowiedzialności i uprawnień decyzyj- nych podnosi jego status w firmie, a nie – jak się dość powszechnie sądzi – obniża go. Co więcej takie „umocowane” zespoły są w stanie w ustalonych obszarach same podejmować właściwe decyzje, bez potrzeby każdorazowe- go pytania o akceptację, co sprzyja ich pro ak- tywności. Samo-organizacja może prowadzić w różne strony, niekoniecznie zgodne z celami firmy. Stąd też kolejnym zadaniem zwinnego mene- dżera jest zdefiniowanie granic oraz kierun- ków działania samo-organizującego się ze- społu. Szczegółowe zadania przedstawione pod hasłem „Align Constraints”, czyli „dopa- suj ograniczenia” można porównać do zadań ogrodnika: rozwijanie, albo też „hodowanie” samo-organizującego się systemu, jego ochro- na oraz definiowanie kierunku jego działania. W praktyce oznacza to więc zarządzanie sys- temem, a nie zarządzanie ludźmi. Czwarty element modelu Management 3.0 to rozwijanie kompetencji pracowników. Sa- mo-organizujące się zespoły nie są w stanie osiągnąć swoich celów, jeśli członkowie ze- społu nie mają odpowiednich kompetencji. Stąd też rozwijanie ich kompetencji to na- stępne zadanie zwinnego menedżera. Choć wydaje się, że jest to również tradycyjne za- danie tradycyjnego menedżera, zwinny me- nedżer realizuje je w zupełnie inny sposób: wprowadza kulturę stałego doskonalenia kompetencji zespołów, jak i procesów na róż- nych poziomach organizacji. Ostatnie dwa elementy modelu to stworzenie adaptacyjnej i skalowalnej struktury organi- zacyjnej oraz umiejętne zarządzanie i stymu- lowanie zmianami. We współczesnym świe- cie jedyną pewną rzeczą jest zmiana. Nie ist- nieje też coś takiego, jak najlepsza struktura organizacyjna. Najważniejsza jest organiza- cyjna zdolność do zmiany i umiejętność prze- prowadzania takiej zmiany. I to właśnie dwa kolejne zadania zwinnego menedżera. Natomiast zarządzanie zmianami obecnie staje się standardowa kompetencją mene- dżera. Zwinny menedżer rozumie i pozwala zespołom eksperymentować w bezpiecznym środowisku, stymulując rozwój i efektywnie wprowadzając zmiany. Z tego krótkiego przeglądu koncepcji Mana- gement 3.0 widać więc, że zwinne przywódz- two to swego rodzaju mix różnych, czasem znanych od pewnego czasu, koncepcji zarzą- dzania/przewodzenia z nowym, agile-owym myśleniem i praktykami przewodzenia, znaj- dującymi do tej pory zastosowanie głównie w zarządzaniu projektami wytwarzania opro- gramowania. Autorzy artykułu z powodzeniem stosują nie- które elementy tego zwinnego przewodzenia - takie, jak: motywacja wewnętrzna, wspiera- nie samo-organizujących się zespołów pro- gramistycznych i projektowych, czy określa- nie celów i granic działania tych zespołów – zarówno w zarządzaniu swoimi – niedużymi – firmami, jak i w pracy z menedżerami i project menedżerami różnych branż i szczebli. Także w kilku znanych światowych firmach, takich, jak Spotify, Sales Force, czy nawet u takich gi- Daniel Skowroński Jest trenerem i coachem metodyk zwinnych zarządzania, jak również specjalistą w zakresie projektowania, rozwoju złożonych projektów IT. Daniel przez wiele lat był zaangażowany w rozwój oprogramowania. Doświadczył procesu wytwórczego z wielu stron: jako programista, architekt, analityk, menedżer projektu i produktu. Jest ekspertem technicznym w obrębie Microsoft .NET Framework dzierżąc tytuł MCT. Idąc dalej, Daniel zanurkował głęboko w oceany Agile, Lean, a także Management 3.0, wykorzystując i przekazując zawarte w nich idee, wartości i praktyki. Dr Jerzy Stawicki Ekspert z ponad 20 letnim doświadcze- niem praktycznym w zarządzaniu projektami, prowadzący od 2003 roku firmę konsultingowo – szkoleniową JS PROJECT. Specjalizuje się w zagadnie- niach zarządzania projektami, programami i portfelem projektów, PMO. Fan praktycznego łączenia metod tradycyj- nych, zwinnych, Lean i łańcucha krytycznego. Prowadzi autorskie szkolenia z zarządzania projektami. W okresie 1995–2003 pracował w SAP Polska, m.in. zarządzając projektami wdrożeniowymi systemu SAP, nadzorując projekty z poziomu komitetów sterują- cych, a także kierując zespołami konsul- tantów. Członek założyciel PMI Poland Charter. Posiadacz certyfikatów PMP®, Agile Project Management Practitioner, PRINCE2 Practitioner, Certified Project Manager (IPMA level C) oraz APICS. Assesor Konkursu Projekt Roku 2010–2012 PMI Poland Chapter, a take assessor IPMA Project Excellence Award (od 2005). gantów jak Google czy Microsoft ten sposób myślenia i działania zarówno na poziomie me- nedżerów, jak i zespołów pracowników wiedzy staje się codziennością. Biorąc pod uwagę zarówno te nasze doświad- czenia, jak i doświadczenia w/w firm docho- dzimy do wniosku, że właśnie teraz nastał dobry czas dla szerszego, praktycznego zasto- sowania zwinnego przywództwa. Sądzimy, że dla sprawnego zarządzania we współczesnym środowisku biznesowym, konieczne jest jego zastosowanie zarówno przez menedżerów ze- społów, działów i firm, jak i menedżerów pro- jektów. A w dodatku zwinne przywództwo może i powinno znaleźć zastosowanie także w innych branżach poza IT, zarówno w świecie projektowym, jak i poza projektowym. Zapraszamy też do odwiedzenia polskiej strony poświęconej Management 3.0 pod adresem http://management30.pl
  • 10. in progres) Zarządzaj przepływem Twórz jasne polityki procesów Wdrażaj mechanizmy opinii Ulepszaj wspólnie z zespołem Rozwijaj doświadczalnie (modele i metody naukowe) Można je zwinąć do trzech głównych pojęć: wizualizuj, ograniczaj ilość zadań w toku, po- prawiaj. Mając te założenia w głowie, mogę odnieść się teraz do Scrum i nałożyć na niego płaszcz Kanban: jeśli swój proces Scrum po- strzegasz jako przepływ, stosując adaptację modyfikujesz proces, by był bardziej dojrzały, i masz jasne reguły ograniczenia np. zadań w sprincie (choćby założenie Scrum, ograni- czenia pracy w sprincie tak, aby była wykonal- na przez Zespół) stosujesz Kanban. Przykład: w trakcie wytwarzania oprogramo- wania w duchu Scrum, zauważasz, że jeśli roz- dzielisz spotkania retrospektywne od przeglą- dów zdecydowanie usprawnisz ten proces. Kanban powiedziałby – rób tę zmianę, Scrum powiedziałby – w porządku rób tą zmianę, ale nie jesteś już Scrum. Docieram tu do sedna istoty, potwierdzającej moje stanowisko dot. Scrumban. Scrumban jest procesem, który został ulepszony wyko- rzystując ramy Kanban, przez co, najprawdo- podobniej przestał być stricte Scrum. Scrum kontra Kanban kontra Scrumban ITERACJE Scrum – timebox, ściśle zdefiniowane czaso- wo, nieprzekraczalne okresy zwane Sprintami. Kanban brak zdefiniowanych iteracji, proces jest ciągły. Scrumban połączenie dwóch podejść. Proces ciągły w obrębie, którego jest miejsce na krót- kie okresy planowania i długie cykle wytwa- rzania produktu. PROCEDURY PRACY Scrum, Kanban i Scrumban są metodykami zwinnymi, w związku z czym wykorzystują metodę pull (czasami Scrum określany jest jako push). Oznacza to, iż członek zespołu przydziela sobie sam zadania. W Scrum przy- dział zadań odbywa się na początku Sprintu. Kanban i Scrumban wykorzystują technikę późnego wiązania – zadania pobierane jest na 10 PMI WWW.PMI.ORG.PL Scrumban – różnice w stosunku do Scrum i Kanban Czym jest Scrumban? Nazwa sama w sobie zawiera odpowiedź, z pewnością jest to miks zasad Scrum i Kanban. Pomysł na tyle prosty, że aż genialny – czemu mam tkwić w ograni- czeniach Scrum, czy pływać w nieoznaczono- ści Kanban (np. role w projekcie, czas retro- spektyw), jeśli mogę wykorzystać te dwa na- rzędzia i zbudować trzecie – bardziej przyja- zne użytkownikowi i silne jak dwa inne roz- wiązania razem wzięte? Jednak to nie mariaż dwóch metodyk był głów- nym bodźcem, który stworzył Scrumban. Corey Ladas w swojej książce „Scrumban”, twierdzi, że bodźcem była chęć odpowiedzi na pytanie, co by się stało, gdyby zespół Scrum-owy zaczął korzystać z dobrodziejstw Kanban przy jedno- czesnym rozluźnieniu scrumowskich zasad nie- zmienności (zamknięte sprinty, timebox, prze- gląd kodu, retrospekcja itp.). Osobiście nie patrzę na Scrumban, jako mix rozwiązań Agile i Lean, ale jak na zmodyfiko- wany proces podobny do Scrum z nałożoną warstwą Kanban. Kogoś może to zdziwić, przecież Scrum i Kanban zazwyczaj traktowa- ne są jak przeciwległe bieguny. Twierdzę jednak, że Scrum nie wyklucza stosowania Kanban. Definicja Scrum jest precyzyjna, wystarczy odnieść się do Scrum Guide, mamy tu pojęcia lekkości, łatwości zrozumienia, zespoły scrum-owe, role, zdarzenia, artefakty i reguły, a same ramy opierają się na trzech filarach: Przejrzystości – proces musi być zrozu- miały dla wszystkich zaangażowanych Inspekcji – scrumowe artefakty muszą być często przeglądane celem wykrycia niepożądanych rozbieżności Adaptacji – w momencie zauważenia rozbieżności, proces musi zostać natych- miast skorygowany Kanban natomiast jest zestawem praktyk do ulepszania procesu/produktu. Ma mniej ob- warowań i zasad w porównaniu do Scrum i nie wyklucza używania procesów opartych o Scrum czy inne bardziej lub mniej zwinne metodyki. Tak jak pisałem wcześniej, Kanban jest dodatkową warstwą istniejącego procesu. Definicja Kanban jest mniej precyzyjna, ale bazując na książce „Kanban” (Anderson, 2007) oraz publikacjach w sieci można wyróżnić kilka cech: Wizualizuj Ograniczaj ilość zadań w toku (WIP, work bieżąco przez członka zespołu po wykonaniu przydzielonej mu pracy. ZAKRES Pojęcie to definiuje, w jaki sposób ograniczane jest obciążenie pracą. W Scrum ilość pracy ograniczana jest poprzez zobowiązanie Zespołu o wykonania konkret- nej ilości zadań w Sprincie. Zespół w Kanban i Scrumban nie mając z góry nałożonego, sta- łego zaangażowania ogranicza ilość zadań na- kładając na kolumny limity WIP (work in pro- gres) na tablicy zadań. Cały zabieg polega na przesuwaniu zadań zawsze z lewej strony w kierunku prawej (TODO-> IN PROGRESS-> DONE). Jeśli w kolumnie znajduje się za dużo zadań, Zespół może kończyć zadania, które będą miały bardzo słabą, jakość. Aby temu za- pobiec, Zespół nakłada sobie limity na ilość zadań, które mogą znaleźć się w danej kolum- nie. Jeśli liczba zadań kiedykolwiek przekroczy limit, cały zespół pomaga zredukować ilość zadań w tej kolumnie (rój). Swarming obejmu- je każdego członka zespołu, bez oglądania się na role funkcyjne przez nich pełnione. PLANOWANIE Pojęcie definiuje, w jaki sposób planowana jest praca w trakcie procesu. W Scrum zadania do pracy wyciągane są pod- czas rozpoczęcia każdego sprint. Planowanie jest regularne. Kanban i Scrumban nie definiują częstotli- wości spotkań. Zakłada się, że organizowane są one wtedy, kiedy zachodzi potrzeba (np. wyczyszczenie backlog). OSZACOWANIE Proces oszacowania czasu potrzebnego do za- kończenia zadania. Czas potrzebny na wykonanie zadania w Scrum określany jest zazwyczaj jeszcze przed startem Sprintu. Suma czasu potrzeb- nego na zakończenie wszystkich czynności w Sprint, nie może przekroczyć z góry zdefi- niowanego czasu Sprintu. Jeśli taka sytuacja ma miejsce, zadania dzielone są na mniejsze. W Kanban i Scrumban szacowanie jest opcjonalne. Scrumban powinno się mieć wszystkie zadania podobnej wielkości. Jednak nie jest to wymagane. NOWE WYMAGANIA i ZMIANY Scrum kategorycznie zabrania dodawania nowych wymagań do trwającego Sprintu. W momencie pojawiania się nowego wymaga- nia, musi ono poczekać na decyzję do czasu Planowania Sprintu. Kanban i Scrumban traktują ten istotny i nie- unikniony fakt dość łagodniej – nowe pozycje mogą być dodane zawsze, o ile w kolejce zadań istnieje wolne miejsce (patrz WIP). WSKAŹNIKI WYDAJNOŚCI Wskaźniki wydajności są bardzo przydatne, często niestety nadużywane przez kierowni- TEMATNUMERU
  • 11. PMI WWW.PMI.ORG.PL 11 ków i stakeholderów. Najczęściej jest to chęć sprowadzenia złożonego problemu, jakim jest stan projektu, do prostej, nienaturalnej, jed- nowymiarowej liczby. Takim wskaźnikiem w Scrum jest średnia prędkość Zespołu. Wartość ta często zmienia się pomiędzy sprintami, niepokojąc Stakehol- derów. Kluczowym wskaźnikiem wydajności jest Spalanie (Burn-down), które pokazuje ile pracy pozostaje do wykonania w obrębie Sprintu. Zamiast średniej prędkości i spalania, Scrum- ban wykorzystuje znacznie lepsze narzędzie - czas cyklu. Jest to czas, który wymagany jest, aby zakończyć zadanie. Pomiar rozpoczyna się w momencie rozpoczęcia pracy nad tym zada- niem. Wraz z upływem czasu, wykorzystując analizę statystyczną możliwe jest wyliczenie średniego czasu cyklu oraz odchylenie stan- dardowe. Jest to wyśmienity lepszy wskaźnik planowania w skali makro, łatwy do użycia (wystarczy zsumować wszystkie historyjki w backlog i podzielić przez odchylenie stan- dardowe). ROLE Scrum definiuje role: Product Ownera, Scrum Mastera i Zespół. Product Owner jest odpo- wiedzialny za wizję projektu, priorytetyzację, to on podejmuje decyzję dot., które elementy lub historyjki są najważniejsze do skończenia w sprincie. Scrum Master jest strażnikiem procesu Scrum, Zespół buduje produkt. Kanban nie definiuje ról. Scrumban podobnie jak Kanban nie ma jasno zdefiniowanych ról – role mogą być stworzo- ne na potrzeby projektu, bądź w ogóle może ich nie być. ZESPÓŁ W Scrum członkowie zespołu powinni być międzyfunkcjonalni – innymi słowy, zespół musi posiadać umiejętności potrzebne do wy- tworzenia produktu. Z racji tego, że Scrum jest ograniczoną w czasie metodyką, scrumowi deweloperzy często pracują nad kilkoma zróż- nicowanymi zadaniami, aby można było za- kończyć sprint w czasie. Kanban woli, aby pracownicy byli wyspecjalizowani. Ponieważ praca ograniczana jest jedynie poprzez wskaź- nik WIP (work in progress), developer mający zadania w backlog może rozpocząć pracę nad kolejnym zadaniem, gdy tylko skończy pracę nad obecnym. Scrumban: pracownicy mogą być między- funkcyjni bądź wyspecjalizowani. PRAWO WŁAŚNOŚCI Projekt w Scrum jest zorientowany na Zespół i w związku z tym właścicielem projektu jest również Zespół. Scrumban, podobnie jak Kanban, nie przy- dziela całego projektu do jednego zespołu. Przykładowo, w różnych fazach wytwarzania oprogramowania proces może zmieniać wła- ściciela (zespół deweloperski, zespół teste- rów, zespół wdrożeniowy) SPOTKANIA Scrum definiuje kilka spotkań, które muszą się odbyć. Planowanie Sprintu, podczas któ- rego wybierane są do sprintu historyjki z bac- klog, nadawane są priorytety. Codzienny Scrum, czyli piętnastominutowe, statusowe spotkanie, w trakcie którego każdy członek zespołu składa krótki raport, nad czym obec- nie pracuje. Przegląd Sprintu spotkanie na zakończenie każdego Sprintu, gdzie przepro- wadzana jest inspekcja Przyrostu i dostoso- wanie Backlogu. Retrospektywa Sprintu spo- tkanie, którego zadaniem jest przeprowadze- nie inspekcji działań Zespołu i opracowanie planu usprawnień (Czy nie przypomina to ciągłego ulepszania Kanban?) na następny Sprint. Kanban i Scrumban nie wymagają spotkań, są one opcjonalne. Mogą być całkowicie po- minięte lub ustalone, jako cykliczne lub na żądanie. W tych dwóch metodykach zaleca się korzystnie od czasu do czasu ze spotkań Kaizen (krótkie, w trakcie, których omawia- ne są ew. problemy i ich rozwiązania). Scrumban bierze pod uwagę możliwość po- jawienia się Codziennego Scrum, jako me- chanizm zapewnienia ciągłości pracy CIĄGŁE ULEPSZANIE Pojęcie to opisuje, w jaki sposób zespoły re- agują na napotkane problemy. Scrum proces ten realizuje w formie Retro- spektywy Sprintu. Proces ten odbywa się tuż po zakończeniu Sprintu. Kanban i Scrumban nie ma konieczności. PODSUMOWANIE Scrumban daje Zespołowi znacznie większe możliwości adaptacyjne do wymagań Stake- holderów oraz oczekiwań produkcyjnych i robi to bez wprowadzania teorii i trudnych reguł. Eliminuje metryki, które, w wyniku błędnej in- terpretacji menedżera czy stakeholdera, nie przynoszą oczekiwanych efektów (dodatkowy stres Zespołu). Jednak najważniejsze to odzyskanie czasu dla zespołu poprzez redukcję niepotrzebnych spo- tkań, ograniczenie pracy zespołu, dzięki czemu możliwe jest zakończenie zadania w wysokim standardzie. W dużej mierze redukowany jest też niezdrowy stres Zespołu, przez co możliwe jest zwiększenie efektywności. Dobra jakość produktu przekłada się na zwiększenie ogólnej satysfakcji klienta. Tomasz Sienkiewicz, Risco Software sp. z o.o.
  • 12. 12 PMI WWW.PMI.ORG.PL 8TH INTERNATIONAL PMI POLAND CHAPTER CONGRESS PMI Poland Chapter, obchodzący w tym roku 10-lecie powstania stowarzyszenia w Polsce, proponuje uczestnikom udział w wyjątkowo bogatym wydarzeniu. Tegoroczny kongres kusi szczególnie listą prelegentów, która po raz pierwszy zawiera aż tyle sław z dziedziny project managementu. Jak co roku są to zarówno praktycy jak i teoretycy zarządza- nia projektami, jednak tegoroczny zespół to sławy takie jak Jim Lawless, David J. Ander- son czy też prof. Hedley Smyth. Są to eksperci cieszący się ogromną popularno- ścią i sławą na całym świecie, którzy już niebawem zawitają do Polski. Wśród pozostałych prelegentów znajdą się: Antonio Nieto-Rodriguez, Prof. Hedley Smyth, Dr. Ralf Müller, José Ângelo Pinto, Avinash Stowarzyszenie PMI Poland Chapter już po raz ósmy zaprasza na coroczny kongres zarządzania projektami. 8Th International PMI Poland Chapter Congress, który odbędzie się 2–3 grudnia w Hotelu Westin w Warszawie, w tym roku obfitować będzie w szereg wydarzeń towarzyszących. Chandarana, Prof. Dov Dvir, Liam Dillon. Uczestnicy kongresu mają możliwość nie tylko udziały w samych wykładach. To również doskonała okazja do konsultacji czy też skorzystania z porad światowej sławy ekspertów. Dodatkowo, jak co roku, PMI PC, poza kongre- sem proponuje również udział w warsztatach – są to całodniowe spotkania, podczas których uczestnicy mają możliwość poznania w praktyce najnowsze trendy i techniki zarządzania projektami. W tym roku, uczestni- cy mogą wybrać spośród trzech całodniowych warsztatów (każdy premiowany 7 PDUs), które poprowadzą: David J.Anderson, Liam Dillon oraz Paweł Brodziński. Kongres PMI to nie tylko możliwość zdoby- cia nowych umiejętności czy też podniesie- nia swoich kwalifikacji. To również szansa na wymianę doświadczeń pomiędzy uczest- nikami – odbiorcami kongresu są project managerowie, którzy reprezentują szeroki wachlarz branż – począwszy od finansów, bankowości, poprzez IT, aż do budownictwa i telekomunikacji. 8th International PMI Poland Chapter Congress, to również podsumowanie działal- ności stowarzyszenia oraz firm współpracu- jących, za rok poprzedni. Na kongresie ogłoszone zostaną wyniki prestiżowego konkursu Projekt Roku 2012, dla tych firm, które z sukcesem przeprowadziły projekty zgodnie z zasadami promowanymi przez PMI. W tym roku, po raz pierwszy, zostanie również wręczona nagroda Wolontariusz Roku 2012 – nagrodzone zostaną te osoby, których wkład w rozwój praktyk zarządzania projektami był największy. Tegoroczne wydarzenie jest szczególnie ważne dla PMI. Obchodząc 10lecie swojego istnienia, PMI Poland Chapter został wytypowany do organizacji PMI Region 8 Meeting 2013 – spotkania, w którym udział biorą oddziały PMI z całej Europy i Afryki. Po raz pierwszy spotkanie europej- skich oddziałów PMI odbędzie się w Polsce. Jest to doskonała możliwość wymiany doświadczeń i wiedzy pomiędzy różnymi kulturami i krajami. Więcej informacji o kongresie dostępne na stronie www.pmi.org.pl
  • 13. PMI WWW.PMI.ORG.PL 13 AGENDA KONGRESU 2.12.2013 poniedziałek Workshop 1 David J. Anderson „Improving Service Delivery with Kanban: Foundation Level Class” Workshop 2 Liam Dillon „The Hidden Skills of a Project Management” Workshop 3 Paweł Brodziński „Zarządzanie Portfolio Projektów, czyli o mówieniu «nie»” 9:00–17:00 9:00–17:00 9:00–17:00 4.12.2013 środa WARSZTATY 3.12.2013 wtorek Prof. Jose Angelo Pinto „Changing Organizations with OPM3” Przerwa Prof. Dov Dvir „Customer involvement in projects: Adapting the involvement mode to project characteristics” Przerwa Liam Dillon „How Program and Portfolio Management should work together” Lunch Tom Mochal „Top 10 Organization Challenges that Limit Project Success” Przerwa Closing Key Note – David J. Anderson „Improving Service Delivery with Kanban” Podsumowanie kongresu, losowanie nagród 9:00–10:00 10:00–10:20 10:20–11:20 11:20–11:40 11:40–12:40 12:40–13:40 13:40–14:40 14:40–15:00 15:00–16:00 16:00–16:30 Rejestracja Welcome Speech, Witold Hendrysiak Key Note Speech – Antonio Nieto Przerwa Prof. Hedley Smyth „Trust, the Moral Economy and Project Management” Przerwa Prof. Ralf Müller „Project leadership in time and space” Lunch Avinash Chandarana „Crossroads of Culture – How to do business and work together in a Global Marketplace” Przerwa Jim Lawless „Ten Rules for Taming Tigers” Przerwa 10 Rocznica działania PMI w Polsce – dyskusja panelowa z członkami pierwszego Zarządu PMI Warsaw, Poland Chapter prowadzona przez Agnieszkę Krogulec (in polish) Finał konkursu „Projekt Roku 2012” Cocktail Party 8:00–9:00 9:00–9:20 9:20–10:20 10:20–10:40 10:40–11:40 11:40–12:00 12:00–13:00 13:00–14:00 14:00–15:00 15:00–15:20 15:20–16:20 16:20–16:30 16:30–17:00 17:00–17:30 17:30–20:30
  • 14. 14 PMI WWW.PMI.ORG.PL Kongres – prezentacja prelengentów Antonio Nieto-Rodriguez Członek PMI Board of Directors, Dyrektor Portfela Projektów BNP Paribas Fortis. Prof. Hedley Smyth Dyrektor ds. Badań i Starszy Wykładowca na The Bartlett School of Construction and Project Management, światowy ekspert w temacie etyki w zarządzaniu projektami. Dr. Ralf Müller Profesor w dziedzinie zarządzania projektami w BI Norwegian Business School. José Ângelo Pinto Konsultant, przedsiębiorca oraz naukowiec w zakresie projektów, programów oraz zarządzania organizacjami. Ekspert OPM3. Avinash Chandarana Trener, koordynator, moderator, współpracujący z przedsiębiorstwami z branż telekomunikacyjnych i farmaceutycznych oraz organizacjami NGO.
  • 15. PMI WWW.PMI.ORG.PL 15 Prof. Dov Dvir Profesor z Ben Gurion University of the Negev. Opublikował ponad 100 publikacji oraz wydał dwie książki dot. zarządzania projektami i zarządzania technologią. Liam Dillon Z zarządzaniem projektami związany od kilkunastu lat, współpracuje z przedsiębiorstwami reprezentującymi różne branże w Irlandii, Azji i Ameryce Północnej. Zarządza międzynarodową firmą konsultingową Turlon & Associates. Jim Lawless Jeden z najbardziej znanych prelegentów na całym świecie; autorytet w dziedzinie rozwoju osobistego, przywództwa i zmian. David J. Anderson Opracował koncepcję wykorzystania metody Kanban w inżynierii oprogramowania. Tom Mochal Założyciel i prezes TenStep Inc., firmy konsultingowej i szkoleniowej o globalnym zasięgu, posiadającej oddziały w ponad 50 krajach. Platynowy Sponsor: Złoty Sponsor: Patronat medialny: Partnerzy:
  • 16. PMI WWW.PMI.ORG.PL16 Tomasz Nędzi Coaching Kierowników Projektów Ostatni raport „70-20-10 From Research to Rules to Real World Practices”, Cindy McCauley, (January 25, 2012) pokazuje, że szkolenia nie dają wystarczających rezulta- tów, jeśli chodzi o podnoszenie efektywności menedżerów (w tym Kierowników Projek- tów). O ile pozwalają na przekazanie wiedzy i kształcenie niektórych umiejętności (np. tworzenia diagramów sieciowych typu CPM lub PERT), to nie do końca pozwalają na wsparcie Kierownika Projektu w jego środo- wisku pracy, tak by mógł w pełni wykorzy- stać swój potencjał. Metodą, która na to pozwala jest popularny ostatnio coaching. Pytanie, czym on jest i w jakim stopniu można go zastosować do Kierowników Projektu? Czym jest coaching? Coaching widziany z boku wygląda jak roz- mowa pomiędzy dwoma osobami. Przy czym osoba obserwująca mogłaby zauważyć, że nie jest to taka zwykła rozmowa towarzyska, jaką prowadzimy ze znajomym lub rodziną. To jest rozmowa moderowana, w której są określone role obu ze stron. Jedna ze stron odpowiada za temat rozmowy, a druga odpo- wiada za sposób prowadzenia tej rozmowy. Coaching jest definiowany jako relacja po- między dwoma stronami: „coachem” i „osobą coach’owaną” (po angielsku trudno przetłu- maczalne na język polski „coachee”). Relacja ta ma na celu odnalezienie potencjału w osobie poddawanej coachingowi tak, by sama mogła znaleźć rozwiązanie swoich pro- blemów lub określić sposób osiągania celów. Kluczowym zadaniem coachingu jest rów- nież to, by osoba ta również przeprowadziła odpowiednie działania na tej drodze. Coaching opiera się na dwóch głównych i kluczowych założeniach: 1. coach nie ocenia osoby coach’owanej – to założenie wynika z tego, że rolą coachingu, jak opisano powyżej, jest zbudowanie zdolności samodzielnego radzenia sobie z problemami, a rolą coacha nie jest bycie zewnętrznym autorytetem, który będzie oceniał proponowane lub poprzednie działania osoby coach’owanej. 2. coach nie narzuca rozwiązania (w tzw. „czystym coachingu” nawet nie sugeruje) – oznacza, że to rolą osoby coach’owanej wyszukanie odpowiedniego z jej perspektywy rozwiązania, a nie rolą coacha podanie gotowego rozwiązania – taki właśnie podział ról powoduje przejmowanie odpowiedzialności za swoje działania przez osobę coach’owaną. Te wyżej wymienione założenia powodują, że od coach’a nie powinniśmy się spodziewać gotowej odpowiedzi na takie przykładowe pytania, jak: „Jak mam delegować zadania członkom zespołu?” „Jak wykorzystać PMBOK®Guide w moim projekcie?” „Jak postępować z interesariuszami (sponsorem, trudnymi uczestnikami) w projekcie?” Czym różni się coaching Jeżeli osoba podająca się za coacha udziela tych odpowiedzi, to de facto wciela się w rolę konsultanta/doradcy lub mentora. Ktoś może pomyśleć, że nic nie szkodzi skoro i tak dojdziemy do rozwiązania, jednak rezul- tat jest mimo wszystko inny. Zarówno coach, doradca i mentor zadają py- tania, jednak to, co z nimi robią różni daną rolę: doradca zadaje pytania, by na koniec przedstawić rekomendację, której wdrożenie pozostawia klientowi – tutaj rozwiązanie pochodzi od doradcy, ale odpowiedzialność za sukces lub porażkę od klienta, mentor zadaje pytania, jednak dzięki swojej wiedzy i doświadczeniu, sposób zadawania tych pytań ma na celu nakierować osobę na rozwiązanie z punktu widzenia mentora optymalne – w tym przypadku rozwiązanie pochodzi nadal od mentora, a odpowiedzialność za wdrożenie spoczywa nadal na kliencie mentoringu, coach zadaje pytania po to, by osoba coach’owana sama znalazła swoje rozwiązanie, nie narzucając i nie nakiero- wując na rozwiązanie – w taki sposób odpowiedzialność zarówno za rozwiąza- nie, jak i jego wdrożenie spoczywa na osobie coach’owanej. W takim razie, pytanie, które można by sobie zadać jest takie: „Czy coach musi się znać na obszarze z którego coach’uje?”. Odpowiedź jest taka, że nie musi. Coach jest specjalistą od moderowania rozmowy i jego rolą jest od- powiednie zadawanie pytań, a nie udzielanie odpowiedzi. Jednak moje doświadczenia po- kazują, że taka wiedza specjalistyczna jest pomocna w zrozumieniu kontekstu coachin- gu. To właśnie kontekst, w którym coaching jest prowadzony decyduje o jakim rodzaju co- achingu mówimy. Poniższe omówienie Fot.:DariaPawęda
  • 17. 4%rabatu 4%rabatu 4%rabatu - podręczniki - egzaminy certyfikujące - akredytowane szkolenia: • tradycyjne • e-learningowe • webinary - narzędzia informatyczne - testy kompetencyjne udziela czytelnikom Strefa PMI PRINCE®, PRINCE2®, M_o_R®, MSP®, P3O®, Agile PM®, ITIL® są zarejestrowanymi znakami handlowymi Kancelarii Premiera Wielkiej Brytanii - UK Cabinet Office. The Swirl logo™ jest znakiem handlowym Kancelarii Premiera Wielkiej Brytanii - UK Cabinet Office. PMI, CAPM®, PMP®, PMBOK® są zarejestrowanymi znakami handlowymi Project Management Institute Prosimy o podanie kodu „PMI” na stronie www.shop.skills.pl 17 Tomasz Nędzi PRINCE2®/AgilePM®/M_o_R®/P3O® Approved Trainer Prezes Zarządu w skills sp. z o. o. Przedstawiciel BPUG Polska Country Head IIC Od 1994 roku związany z zarządzaniem projektami. Był Kierownikiem Projektu dla IBM Polska, oraz Kierownikiem Projektu i Programu dla NASK. Od 2004 roku przeszkolił z zarządzania projektami ponad 5000 osób z ponad 500 firm różnych branż. Po jego szkoleniach certyfikat z PRINCE2® zdobyło blisko 800 osób. Posiada certyfikat NM Practitioner Coach Diploma i NM Executive&Corporate Coach, oraz akredytację Accredited Practitioner Coach (IIC). w żaden sposób nie wyczerpuje listy, ale mówi o głównych rodzajach. Rodzaje coachingu Coaching wziął się ze sportu, gdzie zauważo- no, że osoby nie mające wybitnych predys- pozycji do danej dziedziny sportu (np. Raul Lozano – niskiego wzrostu trener siatkówki), mogą pomóc innym osobom w osiąganiu sukcesów. Potem znalazł zastosowanie również w życiu codziennym w rodzaju nazywanym coachin- giem życiowym (ang. Life Coaching). Ten obszar zajmuje się 8 obszarami ludzkiego życia (kariera, pieniądze, zdrowie, rozwój osobisty, przyjaciele i rodzina, osoba najbliż- sza, rozrywka i zabawa, otoczenie zewnętrz- ne) próbując doprowadzić do harmonii po- między nimi, tak, żeby obszary zaniedbane nie wpływały negatywnie na pozostałe. Jest to ważne ponieważ łatwo można sobie wy- obrazić, że problemy zawodowe mogą mieć wpływ na relacje w domu i odwrotnie. W środowisku biznesowym mówi się o co- achingu dla decydentów (ang. Executive Co- oaching), który wspiera Prezesów Zarządu- /Właścicieli firm w kwestiach takich, jak przywództwo, zarządzanie zmianą i równo- ważenia życia prywatnego z zawodowym. Na średnim szczeblu zarządzania wymienia się coaching korporacyjny (ang. Corporate Coaching), który ma na celu wspieranie me- nedżerów w zarządzaniu innymi, zarządzaniu czasem, motywowaniu innych itp. W tym obszarze można również umieścić Coaching Kierowników Projektów. Coaching Kierownika Projektu Coaching Kierownika Projektu ma na celu zwiększenie jego skuteczności w zarządzaniu projektami i temu jest przeznaczony. Temat pochodzi zazwyczaj od osoby coach’owanej, jednak w przypadku, gdy pojawia się również trzecia strona nazywana „sponsorem coachingu” sytuacja może ulec zmianie. Coaching Kierownika Projektu jest czasami inicjowany poprzez kogoś (przełożonego, PMO), kto zauważa konieczność wsparcia Kierownika Projektów w obszarach słab- szych i wtedy to temat sesji narzucany jest przez sponsora. Przebieg sesji Sesje coachingowe trwają od 0,5 do 1,5 go- dziny, a czas ich trwania wynika z uzgodnień pomiędzy stronami. Tematami sesji mogą być: Zarządzanie czasem własnym jak i zespołu, Zarządzanie zespołem projektowym, Zarządzanie komunikacją z interesariu- szami, Zarządzanie ryzykiem w projekcie, Określanie ścieżki kariery, Planowanie rozwoju zawodowego. W trakcie sesji coach wykorzystuje modele coachingowe (nadające strukturę sesji) by móc zadać odpowiednie pytania w odpo- wiedniej kolejności. Do tych najbardziej roz- powszechnionych modeli należą: Koło Życia, TGROW, LASER, ACHIEVE, IDEAL, 5 Pytań. Trzeba jednak zwrócić uwagę na to, że naj- większe postępy w realizacji celów lub roz- wiązywaniu problemów osoba coach’owana robi pomiędzy sesjami, gdzie realizowane są ustalenia z sesji. W związku z tym skutecz- ność coachingu można oceniać dopiero po kilku sesjach. Podsumowanie Coaching może skutecznie wspierać Kierow- nika Projektu zwiększając skuteczność zarzą- dzania projektem. Niezależnie od tego czy jest inicjowany przez samego profesjonalistę czy przez jego przełożonego/biuro projektów, za- daniem coachingu jest maksymalne wykorzy- stanie potencjału Kierownika Projektu.
  • 18. 18 PMI WWW.PMI.ORG.PL Standard Zarządzania Programem Program to z reguły większa zmiana, często na poziomie strategicznym organizacji. Pro- gram składa się z wielu komponentów (na ogół są to projekty), które realizują strate- giczne cele (w tytułowym standardzie nazy- wane korzyściami). Dobre praktyki pokazują, że zarządzanie programem zdecydowanie różni się od zarządzania dużym projektem. Na poziomie programu pojawia się szereg działań, które nie występują na poziomie projektu. Wiedzę na temat tego obszaru zgromadziła i uporządkowała książka zatytu- łowana Standard for Program Management. Aby zrozumieć lepiej filozofię zarządzania programem, można przytoczyć różnice w stosunku do zarządzania projektem, a są to: 1. SKUPIENIE SIĘ NA DOSTARCZANIU KORZYŚCI A NIE ZAKRESU „Program to grupa powiązanych projektów, podprogramów i innych działań, które zarządzane w sposób skoordynowany zapewniają dostarczenie korzyści, których nie można by uzy- skać, gdyby zarządzać nimi osobno.” Tak w wolnym tłumaczeniu definiuje program Standard for Program Management. Fot.:DariaPawęda – zgodnie ze standardem PMBOK Guide celem kierownika projektu jest dostarczenie zamówionego zakresu, opisanego tzw. WBS. Gdy zakres zostanie odebrany, można zakoń- czyć projekt. W przypadku programu najważ- niejsza jest wartość dostarczana organizacji, a zakres to tylko narzędzie, które ma pomóc w zapewnieniu tej wartości. Program mena- dżer skupia się na identyfikacji korzyści, ich analizie i upewnieniu się, że dostarczany zakres (w ramach projektu) je faktycznie wspiera. Jeżeli nie, to może się okazać, że ko- nieczne będzie podjęcie trudnych decyzji. 2. MNIEJSZA KONCENTRACJA NA PLANO- WANIU I MONITOROWANIU KASKADOWYM – w podejściu kaskadowym do realizacji pro- jektu zakładamy, że zakres jest skończony i precyzyjnie opisany na początku projektu lub etapu. Dzięki temu możliwe jest szczegó- łowe zaplanowanie harmonogramu oraz bu- dżetu. W przypadku programu menadżer skupia się na rezultatach biznesowych. Często okazuje się, że w trakcie realizacji programu pojawiają się nowe fakty, które wymuszają zmianę zakresu. A niektóre pro- gramy wręcz nie mają zdefiniowanego końca, tylko są wykonywane dopóki organizacja ma na nie pieniądze albo dopóki osiągane korzy- ści są satysfakcjonujące. Tak się dzieje w przypadku programów rozwoju nowych produktów, czy doskonalenia jakości. 3. ISTOTNY WPŁYW FINANSOWY, REPUTACYJNY, W WARSTWIE RYZYK ITP. NA CAŁĄ FIRMĘ – programy są większe ze swej natury niż projekty. Mają z reguły wpływ na całą firmę, ponieważ wymagają dużego finansowania, są szeroko komunikowane, mogą wystawić całe przedsiębiorstwo na zagrożenia, wpływają na życie wielu pracowników itd. 4. DUŻA SFERA POLITYKI – duży i przekrojowy wpływ programu powo- duje, że trzeba zarządzać wiele większą liczbą udziałowców, niż w projekcie. Częściej są to interesariusze spoza firmy, naczelne kierownictwo, konkurencja. Ta polityka jest trudno opisywalna językiem metodyki i wymaga subtelnych umiejętności dyploma- cji, negocjacji, rozwiązywania konfliktów, manipulacji. 5. SKUPIENIE SIĘ NA ZAPEWNIENIU ŹRÓDEŁ FINANSOWANIA – w programie głównie projekty konsumują budżet, natomiast rolą kierownika programu jest zapewnienie im budżetów. Toteż zarzą-
  • 19. PMI WWW.PMI.ORG.PL 19 dr Marcin Żmigrodzki PgMP, PMP, Lean Six Sigma Black Belt, zdobywca światowych nagród PMI Award 2007, 2009, 2010, 2013 i PMI Poland 2010 Product Award, praktyk z ponad 10-letnim doświadczeniem w zarządzaniu projektami i programami w sektorze finansowym, produkcyjnym i informatycz- nym, dyrektor programu Six Sigma – finalisty konkursu Polish Project Excellence Award 2010, autor wielu artykułów na temat zarządzania projektami i procesami, wykładowca na konferencjach, aktualnie właściciel firmy szkoleniowej Octigo oraz kierownik studiów podyplomowych na Wyższej Szkole Bankowej i Akademii Leona Koźmińskiego. dzanie programem skupia się na konstruowa- niu i zapewnianiu struktur finansowania przedsięwzięć za pomocą rozmaitych instru- mentów finansowych. 6. MNIEJ ZARZĄDZANIA LUDŹMI, WIĘCEJ TWORZENIA STRUKTUR ZARZĄDCZYCH – kierownik programu ma pod sobą mena- dżerów, którzy zarządzają bezpośrednio swoimi ludźmi. Sam natomiast skupia się na ustalaniu zasad, procesów, ról, zgodnie z którymi pracują ludzie. Oznacza to, że kie- rownik programu nie tylko musi znać stan- dard zarządzania programami, ale i projekta- mi. Pełni w tym obszarze rolę mentora, wi- zjonera, rozwiązującego konflikty i w końcu kontrolera. 7. PRZEKROJOWY WPŁYW RYZYK – programy są zwykle rozciągnięte w czasie, w ich trakcie uruchamianych i kończonych jest wiele projektów. Z perspektywy kierow- nika programu doskonale widać to, czego często nie dostrzega kierownik projektu. Ryzyka się powtarzają w podobnych sytu- acjach. Toteż kierownik programu ma szansę kumulować wiedzę o wpływie ryzyk i dostar- czać ją do kolejnych zespołów projektowych, aby te przygotowały się zawczasu. Standard for Program Management SPM jest rozwijaną przez PMI metodyką. W założeniu równolegle do zmian w PMBOK Guide postę- pują zmiany w SPM i oba podejścia uzupeł- niają się, tworząc spójny opis funkcjonowa- nia zmian w organizacji. Aktualnie obowiązu- je wersja 3, która pojawiła się w 2013 roku. SPM ma podobną strukturę, co PMBOK Guide, został podzielony na procesy, a każdy z nich umiejscowiono w dwóch wymiarach – cyklu życia programu oraz obszaru wiedzy: Komunikacja Finansowanie (nie koszty) Integralność Zakupy Jakość Zasoby Ryzyko Harmonogram Zakres Należy mieć na uwadze, że 36 procesów to jedynie zebrane dobre praktyki i wcale nie wszystkie muszą być stosowane w każdym programie. Może wykorzystać jeden, kilkana- ście, albo wszystkie, to zależy od natury przedsięwzięcia. Program menadżer porusza się w 5 dziedzinach zarządzania: 1. POWIĄZANIA PROGRAMU ZE STRATEGIĄ – w tym obszarze identyfikowane są szanse biznesowe i sposoby realizacji celów strate- gicznych. 2. ZARZĄDZANIA CYKLEM ŻYCIA PROGRAMU – program ma specyficzne dla siebie etapy, w trakcie których następuje dostarczanie za- kresu i korzyści. Rolą menadżera programu jest przeprowadzenie go przez cały cykl życia przy optymalnym wykorzystaniu czasu i za- sobów. 3. ZARZĄDZANIA KORZYŚCIAMI – tutaj zespół zarządzający program analizu- je, jakie rezultaty może przynieść program, jaka jest relacja realizowanego zakresu do oczekiwanych korzyści biznesowych 4. WPŁYWANIA NA OTOCZENIE PROGRAMU – jak już wspomniano programy zwykle sze- roko oddziałują na otoczenie, co oznacza, że bardzo istotne jest zbudowanie właściwego klimatu w organizacji wspierającego prowa- dzenie takiej zmiany. 5. TWORZENIA STRUKTUR ZARZĄDCZYCH W PROGRAMIE – program menadżer pełni rolę mentora i prze- łożonego kierowników projektów w swoim programie, co oznacza, że odpowiada za stworzenie efektywnych zasad komunikacji i współpracy w projektach, i na poziomie samego programu. Wspomniane etapy programu wg standardu to: 1. ZDEFINIOWANIE PROGRAMU – program może być uruchamiany na kilka sposobów. Może wyłonić się samorzutnie ze zbioru realizowanych projektów, które dla lepszej przejrzystości, kontroli lub koordyna- cji w pewnym momencie grupuje się pod hasłem programu strategicznego. Może też zostać wymuszony przez pojawienie się re- gulacji i konieczność przestrzegania ich. Może też zostać formalnie zainicjowany przez naczelne kierownictwo w celu przepro- wadzenia dużej zmiany, np. transformacja biznesowa, ekspansja na nowe rynki, pozy- skanie nowej wiedzy, doskonalenie jakości. W tym celu trzeba zdefiniować założenia programu (opisane w tzw. karcie programu) i zapewnić jego finansowanie. Konieczne jest też uruchomienie infrastruktury zarządczej (procesy, role, standardy) oraz technicznej (np. maszyny, biura). 2. DOSTARCZANIE KORZYŚCI – ten etap jest z reguły najbardziej rozbudo- wany i może składać się z wielu kroków. To właśnie tutaj uruchamiane, realizowane i za- mykane są projekty, a w ich efekcie dostar- czane korzyści w programie. 3. ZAMYKANIE PROGRAMU – program może mieć wyznaczony koniec, ale nie musi, co odróżnia go od projektu. Pro- gram może być kontynuowany do momentu dostarczenia oczekiwanych rezultatów, albo do momentu pozyskania środków. W mo- mencie, gdy nadejdzie jego czas, albo zabrak- nie uzasadnienia jego finansowania, program się kończy. Zaś rezultaty i wytworzone pro- dukty przekazywane są do organizacji. Tytułowa książka sporo miejsca poświęca na wskazanie, jakie działania może podejmować zespół kierujący programem. Jednak w prze- ciwieństwie do PMBOK Guide nie ma ona tak ścisłej struktury. Nie ma tutaj powiązanych ze sobą w misterną pajęczynę wejść i wyjść, jakie można spotkać w standardzie zarządza- nia projektami. W znacznym stopniu od do- świadczenia kierownika programu zależy sposób ich poukładania. Na koniec warto wspomnieć, o jakie obszary SPM mógłby zostać rozwinięty. Po pierwsze brakuje porządnie opisanego podejścia do planowania i mierzenia korzyści bizneso- wych. Warto byłoby uporządkować zagad- nienie zarządzania strategicznego, gdyż istotnie wiąże się z zarządzaniem korzyścia- mi. Książka zyskałaby też, gdyby więcej miej- sca poświęcić na analizy finansowe, szcze- gólnie ważne przy ocenie rentowności inwe- stycji. Brakuje ponadto usystematyzowania wiedzy z obszaru zarządzania zmianą i reak- cjami ludzi na zmiany. Literatura biznesowa jest bogata w pozycje z tego „miękkiego” za- kresu.
  • 20. 20 PMI WWW.PMI.ORG.PL „Każdy dzień jest podróżą przez historię” projekt edukacyjno-historyczny jako przykład działań środowiska rekonstruktorów w Polsce. Kozienickie Stowarzyszenie Rekonstrukcji Hi- storycznych jest organizacją pozarządową skupiającą w swoich szeregach przeszło 20 pasjonatów historii, regionu i przede wszyst- kim modnego od kilku lat w Polsce odtwór- stwa historycznego, znanego również pod po- jęciem rekonstrukcji historycznej, lub angloję- zycznym historical reenacment. Jesteśmy sto- warzyszeniem non-profit, zarejestrowanym w styczniu 2009 r. w Krajowym Rejestrze Są- dowym pod nr 0000321419. Wcześniej przez 2 lata działaliśmy w luźnym koleżeńsko-hob- bystycznym gronie. Nasze statutowe cele to m.in.: „Podtrzymywanie tradycji narodowej. Pielęgnowanie polskości oraz rozwój świado- mości narodowej, obywatelskiej i kulturowej. Prowadzenie działalności wystawienniczej, wydawniczej i edytorskiej. Działalność na rzecz zachowania i rozwoju lokalnej tożsamo- ści, tradycji, obyczajów i dóbr kultury”. Na czele Stowarzyszenia stoi 3-osobowy Zarząd Fot.:MichałWoźny z Prezesem, Skarbnikiem i Członkiem Zarządu, statutowymi organami są również Komisja Rewizyjna oraz Walne Zebranie. Swoją siedzi- bę mamy w Kozienicach (niewielkim 18-ty- siecznym miasteczku), w lokalu Biblioteki Pu- blicznej Gminy Kozienice, która użycza nam pomieszczenie. Sprawami finansowo-rachun- kowymi zajmuje się wynajęte biuro rachunko- we, prowadzimy pełną księgowość. Mimo upływy kilku lat, nasze działanie pełne jest naturalnego zapału, pionierskiego entu- zjazmu zdolnego przenosić góry, otworzyć każde drzwi. Pasja, z jaką do dziś działamy zjednały nam przychylność całej lokalnej spo- łeczności, świeża idea padła na podatny grunt. Nawiązaliśmy przydatne kontakty i partnerstwa, działając zdobyliśmy pozytyw- ne rekomendacje, patronaty, oficjalne i dys- kretne poparcie samorządów, instytucji cen- tralnych, przedsiębiorstw, firm, prywatnych sponsorów, ludzi nauki i kultury oraz podob- nym nam społeczników i zapaleńców. Wy- starczy wspomnieć, że pomoc w organizacji, finansowanie naszych działań udało się zdobyć m.in. z Ministerstwa Obrony Narodo- wej, Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, Biura Ochrony Rządu, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Ma- zowieckiego, Muzeum Powstania Warszaw- skiego, Powiatu Kozienickiego, Gminy Kozie- nice. Patronat honorowy nad naszymi działa- niami obejmowali szefowie w/w resortów i jednostek, a także znane i wybitne postaci: gen. Stefan „Starba” Bałuk cichociemny, czy Henryk Chmielewski „Papcio Chmiel”. Wszyst- ko to dzięki celowo i skutecznie zaprojektowa- nym i przeprowadzonym działaniom. Udane projekty, wśród których była pierwsza w Polsce rekonstrukcja zrzutu cichociemnych – spado- chroniarzy Armii Krajowej „Weller 7”, zdobycie nowych doświadczeń dodały nam motywacji do realizacji nowych działań. Działań, które wcześniej były jedynie pomysłami orbitujący- mi w myślach niepoprawnych marzycieli. Takim przedsięwzięciem zrealizowanym przez Kozienickie SRH był dwuletni (2011-2012) projekt „Każdy dzień jest podróżą przez histo- rię”, finansowany głównie z dotacji Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatel- skich i Gminy Kozienice w ramach otwartego konkursu ofert. Planowaniem, zarządzaniem, wdrażaniem, realizacją, ewaluacją i rozlicze- niem projektu zajmował się Prezes KSRH – kierownik, koordynator projektu. Wspierał go
  • 21. PMI WWW.PMI.ORG.PL 21 Fot.:GrzegorzTrynkiewicz Fot.:MichałWoźny zespół projektowy – Skarbnik, Wiceprezes i członkowie Stowarzyszenia. Na sukces projektu złożyło się wiele czynni- ków, ale jednym z ważniejszych było skutecz- ne zaplanowanie przyszłych działań, sprawne i celowe zaplanowanie harmonogramu, kalku- lacji kosztów każdego rodzaju wydatku wcho- dzącego w skład wielu zadań projektowych. A wszystko to w dwuletniej perspektywie! Złożony projekt otrzymał bardzo wysoką punktację, sklasyfikowany został na wysokim 58 miejscu, spośród 1510 ofert. Z pewnością zdecydował o tym szeroki i atrakcyjny wa- chlarz działań i efektów przewidzianych w ramach projektu. Były to: 4 rekonstrukcje historyczne, 2 marsze rekonstrukcyjne i 2 rajdy rowerowe „Śladami historii”, cykl lekcji histo- rycznych w szkołach i instytucjach kultury, cykl wystaw i prelekcji historycznych, uroczy- stości i spotkania kombatanckie, szkolenia dla wolontariuszy, ogólnopolski konkurs na komiks historyczny „Ziemia Kozienicka w XX wieku” i wydruk zwycięskiej pracy (2000 egz.), produk- cja pełnometrażowego filmu historycznego „Z okupacyjnych dziejów Kozienic 1939-1945” (2000 egz.), opracowanie i wydanie broszur, folderów, materiałów źródłowych będących uzupełnieniem realizowanych działań. Oprócz „twardych” efektów projektu, czyli realizacji powyższych założeń i dostarczenie na rynek gotowych produktów, głównym dążeniem były cele „miękkie”: szerzenie postaw obywa- telskich, patriotycznych i proobronnych oraz świadomości narodowej poprzez nowoczesne formy przekazu, jak również wzrost poczucia więzi z „Małą Ojczyzną" i zainteresowania sprawami publicznymi, wzrost zaufania do in- stytucji i organizacji. Ponadto wzmocnienie całego III sektora na terenie realizacji projektu (powiat kozienicki), a także wzrost umiejętno- ści członków organizacji biorących udział w realizacji projektu, promowanie wolontaria- tu i działalności społecznej, a także nawiąza- nie i zacieśnienie współpracy wewnątrzsekto- rowej w tym zacieśnianie więzi międzypokole- niowej. Całość projektu pomyślana była w ten sposób, że poszczególne działania uzupełniały się tworząc i przyczyniając się do realizacji planu końcowego. To holistyczne ujęcie projektu już na etapie planowania, istotnie ułatwiło wdro- żenie tak wielowymiarowego i wielozadanio- wego przedsięwzięcia. Największy wysiłek organizacyjny, materiało- wy, finansowy poświęciliśmy na przygotowa- nie jednej z rekonstrukcji historycznych. 6 maja 2012 r. Kozienickie SRH w ramach pro- jektu przygotowało rekonstrukcję „Przedmo- ście Maciejowickie 2012”, podczas którego przybliżono zmagania Wojska Polskiego z We- hrmachtem w dniach 8–9 września 1939 r. o strategiczny most wojskowy na Wiśle między Świerżami Górnymi a okolicami Ma- ciejowic. Zorganizowanie tego typu przedsię- wzięcia – około godzinnego, plenerowego wi- dowiska dla kilkutysięcznej publiki, w którym udział bierze ponad 200 rekonstruktorów i od- twórców historycznych wymaga wielomie- sięcznych, drobiazgowych przygotowań i zdo- bycia sporych funduszy. Około 3 miesięcy przed imprezą zarezerwowa- liśmy kilka oryginalnych pojazdów historycz- nych polskich i niemieckich, tj: czołgi, pojazdy opancerzone, motocykle, rowery, bryczki i wozy konne, a także 2 samoloty – była to bowiem pierwsza w Polsce rekonstrukcja w której pozorowano podniebną walkę lotni- ków! Niedługo po tym, w środowisku rekon- struktorów rozesłaliśmy wici, wzywając do zwarcia szeregów. Zarezerwowanie pirotech- nika i firmy dostarczającej broń oraz amunicję hukową do tego typu przedsięwzięć jest rów- nież jednym z głównych zadań. W międzycza- sie wybraliśmy najlepszy teren i odbyliśmy kilka wyjazdowych narad na polu rekonstruk- cji – okazałych błoniach nad rzeką Radomką. Ta pełniła rolę Wisły. Teren dobry, rozłożysty, niedaleko drogi krajowej, ale odseparowany od niej pasem nieużytków i zabudowań. Wał przeciwpowodziowy stanowił idealne miejsce dla widowni. Dużo miejsca na parking, możli- wość łatwego zorganizowania infrastruktury technicznej. Oczywiście przeprowadzenie w tym miejscu widowiska wymagało również odpowiednich pozwoleń, uzgodnień, zjedna- nia sobie okolicznych mieszkańców. Po tym przystąpiliśmy do przygotowania zarysu sce- nariusza, który z czasem był bardziej uszcze- góławiany. W ostatnich dniach przed rekon- strukcją, znając konkretną liczbę uczestni- ków, rodzaje i liczbę poszczególnych grup oraz stowarzyszeń rekonstrukcyjnych (w tym ich jakość, doświadczenie i „ostrzelanie”), można było przypisać poszczególne role i sekwencje widowiska dla ponad 200 rekonstruktorów, którzy odpowiedzieli na nasze zaproszenie. Ważną stroną przedsięwzięcia była jego kam- pania promocyjna i nagłośnienie. Pozyskano patronów honorowych i medialnych o zasięgu od lokalnego do ogólnopolskiego. Przygoto- wano i wydrukowano ponad tysiąc plakatów, wysłano kilkaset zaproszeń imiennych, przy- gotowano i rozdano kilka tysięcy folderków z opisem historycznym. Dzięki swojemu roz-
  • 22. 22 PMI WWW.PMI.ORG.PL Fot.:GrzegorzTrynkiewicz Krzysztof Anatol Zając Rocznik 1981. Żonaty. Absolwent Historii na Uniwersytecie Łódzkim (2006), studia podyplomowe: Komunikacja Psychologii Społecznej – UMCS w Lublinie (2008), Postgraduate Management Studies Zarządzanie i Marketing – Politechnika Lubelska & University of Illinois (2010), w trakcie Master of Business Administration – Politechnika Lubleska. Współzałożyciel i Prezes Kozienickiego Stowarzyszenia Rekonstrukcji Historycz- nych, Sekretarz Towarzystwa Miłośników Ziemi Kozienickiej, członek zespołu redakcyjnego Zeszytów Ziemia Kozienic- ka. Autor wielu artykułów historycznych, redaktor, współautor publikacji i wydawnictw historycznych. Związany z lokalnym samorządem: pracuje w Wydziale Promocji i Kultury Starostwa Powiatowego, najmłodszy radny Rady Miejskiej w Kozienicach. Wolny czas i pasje: działalność społeczna, bieganie (10 km – 42 min, półmaraton 1 h 40 min), rower MTB, pływanie. machowi impreza został wciągnięta również do projektu „Powiat Kozienicki Stolica Kultury Mazowsza 2012”, a to zapewniło dodatkową promocję m.in. w radiowej „Jedynce”, TVP Warszawa i u partnerów medialnych projektu realizowanego przez Starostwo Powiatowe w Kozienicach. Wytężone działania prowa- dzone były również w internecie (regionalne portale informacyjne, portale społecznościo- we i hobbystyczno-branżowe, akcja mejlingo- wa) oraz lokalnych telewizjach i czasopi- smach. Przygotowano 30-sekundowy spot i banery reklamowe, kampania prowadzona była również na telebimach. Szacuje się, że na ten dział przedsięwzięcia przeznaczono około 15% całości wydatków. Wydatków, które równocześnie kształtowały i wzmacniały po- zytywny wizerunek naszego Stowarzyszenia i partnerów. Miesiąc przed wydarzeniem spełniono wyma- gania formalne stawiane przed organizatorami imprez masowych. Do dnia imprezy zapew- niono wszelkie zasady bezpieczeństwa, do którego – z uwagi na dynamikę i charakter wi- dowiska (wybuchy, strzały, przejazd ciężkiego sprzętu wojskowego) wielotysięczną publikę oraz inne potencjalne zagrożenia – przywią- zujemy wielką wagę. Na dwa dni przed „godzi- ną zero” rozpoczęliśmy przygotowania terenu i budowę scenografii. Postawiliśmy m.in. nad- wiślańskie zagrody wiejskie, drewniany most na Radomce(!), zapory przeciwpancerne, punkty i szańce obronne „przedmościa”. Dzień przed imprezą do pracy przystąpili pirotechnicy, za- częli przyjeżdżać rekonstruktorzy z całej Polski, przygotowano infrastrukturę technicz- ną. Wiele prac własnoręcznie wykonywali członkowie Stowarzyszenia, w tym zespół pro- jektowy z koordynatorem na czele. Wszystko było zaplanowane, dopinane na ostatni guzik. Nad bezpieczeństwem rekonstruktorów i pu- bliki czuwały zastępy ludzi: firma ochroniar- ska, ochotnicy ze straży pożarnej, patrole po- licji, zespoły ratownictwa medycznego, a także wolontariusze. Jedynym czynnikiem, na który nie mieliśmy wpływu, to pogoda. Na szczęście dopisała, podobnie jak i widownia. W tym miejscu warto dodać, jakie inne wy- zwania i trudności napotkaliśmy w czasie re- alizacji rekonstrukcji i całego projektu. Jednym z głównych wyzwań projektu była koordyna- cja całości przedsięwzięcia i zachęcenie do działania w projekcie: członków KSRH oraz partnerów projektu: lokalnego samorządu, in- stytucji kultury, organizacji, wolontariuszy i partnerów prywatnych. Trzeba wspomnieć, że nasze Stowarzyszenie i jego członkowie, zespół projektowy działali społecznie, nie po- bierali żadnego wynagrodzenia. Wyzwaniem było zmotywowanie i wyzwolenie energii do działania, sprostanie zadaniom, które stały przed nimi. Z kolei nawiązanie szerokiego wa- chlarza, określenie zakresu działania poszcze- gólnych partnerów, bieżące kontakty i realiza- cja zobowiązań w ramach projektu wymagała nie tylko czasu, cierpliwości, zaangażowania w dwu- i wielostronne kontakty, ale również wysokich umiejętności interpersonalnych, elastyczności i zwinności w działaniu. W wyznaczonym półtora roku wcześniej dniu i godzinie wystrzał z rakietnicy gen. bryg. Jerze- go Matusika – zastępcy szefa BOR, dał sygnał do rozpoczęcia rekonstrukcji. Wielomiesięczne przygotowania organizatorów i uwaga widzów skoncentrowały się na 50-minutowym wido- wisku głównym, podczas którego żywiołowa akcja rozgrywała się na wodzie, ziemi, powie- trzu, w ogniu wybuchów i wystrzałów. Wszyst- ko zgodnie ze scenariuszem i przede wszystkim bezpiecznie. Cały wysiłek został nagrodzony pozytywnymi opiniami widzów, współorgani- zatorów i partnerów przedsięwzięcia. Nic tak nie zachęca do dalszego działania i nie motywu- je bardziej niż doprowadzenie do pozytywnego i widowiskowego zrealizowania planowanego projektu. Satysfakcja i wewnętrzne poczucie spełnienia – to jeden z motorów napędowych społecznych managerów kultury. Zapraszamy do wsparcia i współpracy! Kozienickie Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznych 26-900 Kozienice, ul. Kochanowskiego 22 BANK BPH SA 61106000760000326001623474
  • 23. WWW.CYKLOPIA.COM IDENTYFIKACJA WIZUALNA logo wizytówki KREACJA GRAFICZNA ulotki, plakaty, katalogi kartki okolicznościowe ilustracje, itp. KREACJA WWW strony WWW mailingi newslettery
  • 24. JS PROJECT – Registered Education Provider PMI od 2009 roku oferuje następujące cykle szkoleń z zarządzania projektami: JS PROJECT ul. Imbirowa 6C, 02-797 Warszawa | tel. (22) 644 85 64 | e-mail: szkolenia@jsproject.pl | www.jsproject.pl Szkolenia wg standardu PMBOK® Guide: Podstawy zarządzania projektami z symulacją PM Polestar (w języku polskim) Zarządzanie projektami wg standardu PMBOK® Guide – teoria i praktyka Przygotowanie do egzaminu certyfikacyjnego PMP® Szkolenia dotyczące metod zwinnych (Agile): Wprowadzenie do lekkich metod zarządzania projektami AGILE/SCRUM - teoria i praktyka Przygotowanie do egzaminu PMI-ACP® (Agile Certified Practitioner) Management 3.0 – Agile Leadership Practices Szkolenia dotyczące innych zagadnień zarządzania projektami: Zaawansowane PMO – praktyki funkcjonowania i rozwoju biura projektów Zaawansowane praktyki zarządzania projektem i portfelem projektów z wykorzystaniem TOC i metody łańcucha krytycznego (CCPM) Emocjonalnie kompetentny kierownik projektu Uczestnicy naszych szkoleń napisali: „profesjonalizm i doświadczenie praktyczne” „komunikatywność i dobra organizacja pracy” „perfekcyjna znajomość tematu” „kompetencje, kontakt z uczestnikami” Zarządzanie projektami, programy i portfele projektów, Biuro Projektów (PMO) Agile Project Management