Ipinasa ni: Trixi Angiela Diaz Ipinasa kay: Bb. Ana Melissa T. Venido

2. MGA
NILALAMAN
ABSTRAK
BIONOTE
TALUMPATI
POSISYONG
PAPEL

3. MGA
NILALAMAN
SINTESIS
LAKBAY SANAYSAY
REPLEKSIBONG
SANAYSAY
PHOTO ESSAY

4. MGA
NILALAMAN
ADYENDA
KATITIKAN NG
PULONG
MEMORANDUM
RESUME
LIHAM NA
APLIKASYON

6. Sa artikulong ito, tinalakay ang pag-usbong ng mga
teknolohiya kung saan nahuhumaling na ang mga tao lalo na ang
mga kabataan ang paggamit ng social media na nagdudulot ng
negatibing epekto sa mga gumagamit nito. Tinatalakay din ng
artikulong ito ang isang pinoy indie film na pinamagatang "Unfriend"
sa ilalim ng direksiyon ni Joselito Artalejos na kung saan tampok sa
Berlinale International Film Festival sa Germany na naging sikat daw
ang pagkahumaling sa internet o social media. Ipinahayag dito
ang paggamit ng social media na nakapagdulot ng negatibong
epekto sa mga kabataan. Ayon sa isang panayam, gumagamit
lang siya ng social media upang magkaroon ng interaksyon
hanggang umabot sa punto na nakikipagaway o may
cyberbullying ang naganap at pagbabanta na nagdudulot ng
depression at nagkaroon ng suicidal thoughts. Ayon sa isang
sociologist na si Professor Gerald Aborsos, dahil sa sobrang
paggamit ng social media maaaring magdulot ng depression, low
self-esteem at nawawalan ng privacy ang isang kabataan ng
gumamit nito. Maaaring mauwi sa cyberbullying at iba pang
cybercrimes na nagpapadulot into. Sa kasalukuyan, mas
nadagdagan pa ang mga nahuhumaling ng social media at mas
lalong naging malala dahil nakakaapekto ito sa pisikal at
emosyunal na estado ng isang tao kaya dapat mas pahalagahan
natin ang tunay na mundo kaysa sa mga internet friends o virtual
friends lamang na hindi kailanman maging totoo sa buhay.

8. Si ROLANDO A. BERNALES ay nagtapos ng BSE-Filipino bilang
cum-laude at nakatanggap ng graduate certificate (katumbas ng
Master of Art in Teaching) sa Lingguwistikong Filipino sa Philippine
Normal University. May digri siyang Ed.D. sa Educational
Management sa University of Makati. Limang taon siya naging Puno
ng Departamento ng Lengguwahe sa Literatura sa University of
Makati. Isa rin siyang Professor (II) at Executive Direktor ng Center for
Innovative Education and Sciences. Siya rin ay isang awtor, ko-awtor,
editor at/o consultant ng hindi kukulangin sa 70 mga aklat sa wika,
pagbasa at panitikan sa antas pre-school, elementarya, sekondarya
at tersyarya at bilang isang akademik consultant ng Mutya Publishing
House, Inc. Isa rin siyang Malikhaing manunulat ng tula, kwento, at
sanaysay. Nakatanggap siya ng karangalan na Ten Outstanding
Students of the Philippines sa taong 1989 at nakatanggap na rin ng
Award for Exemplary Performance as a Public Servant sa taong 2000
mula sa Pamahalaang Lungsod ng Makati. Panghabambuhay na
kasapi ng Pambansang samahan sa Lingguwistika at Literaturang
Filipino. Si Rolando Bernales ay miyembro rin ng KAGURO, SANGFIL, at
APNIEVE.

9. KAHIRAPAN: Ang Suliranin ng Ating
Bayan

10. Isang pagbati ng magandang araw sa ating
lahat.
Ako ay sadyang may isang katanungan sa
aking isip, sa tingin niyo, ano ang pinakamalalang
suliranin ng ating lipunan sa ngayon? Pagnanakaw?
Korupsyon? Pagbebenta ng droga? O kahirapan? Sa
aking matagal at masinsinang pagninilay-nilay,
aking nabanggit kanina ay resulta ng kahirapan?
Tama. Isa sa mga suliraning kasalukuyang
nararanasang dito sa Pilipinas ay ang kahirapan.
Dahil sa kahirapan, maraming tao ang nakakagawa
ng kasalanan, dala ng kanilang kakulangan sa pera,
ay napipilitan silang gawin ang mga bagay na hindi
kanais-nais. Dahil doon, patuloy na dumarami ang
bilang ng krimen sa ating bansa kung saan tayong
mga Pilipino ay nakaharap sa matinding krisis. Taon-
taon ay mad lumalala pa ang problema ng ating
bansa na hindi masolusyunan dala ng kahirapan.

11. Isa sa pangunahing dahilan nito ay ang
mga korap na opisyal ng gobyerno. Ninanakaw
nila ang mga kaban o pundo ng ating bansa na
para sana sa ikauunlad ng mamamayang Pilipino,
ngunit napupunta sa sariling bulsa ng mga
opsiyales at hindi rin naman nila tinuunan ng
pansin ang isyung ito dahil mas pinahalagahan
nila ang imahen at panturistang destinasyon ng
Pilipinas lamang kung kaya naman mas ramdam
natin ang krisis. Isa pang dahilan ang kawalan ng
mapapasukang trabaho ng mga tao kasabay ng
sunod-sunod na pagtaas ng bilhin. Isa pang
dahilan ng kahirapan ay ang katamaran at maling
pag-uugali nating mga Pilipino kung saan ang
mga oportunidad ay nababalewala dahil ang
mga tao ay nakukuntento na sa salat nilang
pamumuhay.

12. Mamarapatin pa ba natin ang
mamuhay ng salat? Bakit nga ba hindi tayo
makaahon sa kahirapan? Kailan pa tayo
kikilos upang magbago ang takbo ng ating
buhay? Ako bilang isang kabataan, ay
may layuning akong gawin ang aking
makakaya para hindi maging isang
mahirap at hindi maituring na isang basura
lamang sa aking lipunan. Lahat tayo ay
may magagawa para sa kinabukasan ng
ating bayan, isang bansa na
maipagmamalaki at maipapamana sa
susunod pang henerasyon.

13. Ang Pagpapatupad ng Diborsyo sa
Pilipinas

14. Nais ipatupad ng gobyerno ang diborsyo sa
Pilipinas kung saan ang mag-asawa ay naghihiwalay
na may rason. Ang Pilipinas na lamang ang natitirang
bansa sa mundo na hindi nagpapatupad ng diborsyo.
Ito ay sa kabila ng malakas na panawagan ng publiko
na pahintulutan na ng estado ang paghihiwalay ng
mga mag-asawang gusto nang kalagan ang bigkis ng
kanilang kasal dahil wala ng pag-asang maisalba ang
kanilang relasyon. Ngunit handa na ba ang Pilipinas sa
diborsyo? Paano naman sasabayan ng mga
mamamayang Pilipino ang ganitong isyu? Ito ang
tanong ng maraming Pilipino ngayon sa gitna ng mainit
na diskusyon tungkol dito. Pero bago maipatupad, ano
ba ang kahulugan ng diborsyo? Ang diborsyo ay kung
saan tinanggap mo na may kasal ngunit dahil sa hindi
pagkakaunawaan o di-pagkakasunod, umabot sa
desisyon na tapusin na ang relasyon bilang mag-
asawa.

15. Ako ay lubhang sumasang-ayon sa isyung
ito dahil sa tatlong kadahilanan:
Nagkakasundo ang nakalabang panig na
mayorya at oposisyon sa kongreso pagdating sa
pagsusulong sa legalisasyon ng diborsyo. Ayon sa
isang artikulo, suportado ni House Speaker
Pantaleon Alvarez ang naturang hakbangin dahil
mas mabilis at mas mura ang prosesong ito ng
hiwalayan kumpara sa annulment, na
kasalukuyang ipinapatupad, na inaabot ng
maraming tao at daang libo hanggang milyong
piso ang halaga. Marami rin aniyang
nananawagan na gawing legal na ang diborsyo
batay sa kanilang public consultations at mga
panayam sa mga overseas Filipino workers.

16. Nakakatulong ito sa mga kababaihan. Itinuturo ng
Simbahan na sagrado ang pagsasama ng isang mag-
asawa at hindi dapat sila papaghiwalayin ng tao. Ngunit
kung susuriin ang kasalukuyang realidad, may mga
pagsasama ng winasak na ng maraming masalimuot na
problema at pagtataksil, pang-aabuso, di
pagkakasunod, at mga isyung pinansyal. Sa
kasalukuyan ay gumugulong sa Kongreso ang tinatawag
na "Absolute Divorce and Dissolution of Marriage Bill" na
siyang may-akda. Nakatakda na itong pag-usapan sa
plenaryo matapos makapasa ang naturang panukalang
batas sa Commitee on Population and Family Relations
ng Mababang Kapulu-ngan kumakailan. Sa ilalim ng
naturang pakulang batas, maaring na-diborsyo ang
isang mag-asawang magkahiwalay na namumuhay ng
hindi bababa sa limang taon kung mayroon silang mga
problemang hindi na malulutas at kung mayroong
"sexual infidelity" sa kanilang pagsasama. Nakapaloob
din sa panukala ang pagbibigay sustento sa mga anak
ng mga magulang na nag-diborsyo.

17. Ang simbahan ay hindi dapat mag-alala.
Karamihan sa mga Pilipino ay nakakaalam na ang
Pilipinas ay isang Kristiyanong bansa kaya tutol sila
sa diborsyo. Ngunit, hindi naman ng mga Pilipino
ay kristiyano. Ang mga ibang Pilipino na may iba't
ibang relihiyon ay mga gustong makakuha ng
kasal sa sibil upang makilala ang kanilang
katayuan sa pag-aasawa. Kung hindi
pinahihintulutan ng Kristiyano ang diborsyo, hindi
nila dapat gawin ito. Manatili lang sa iyong mga
moral at paniniwala sa iyong relihiyon lamang
ngunit huwag itulak ang ibang tao sa iyong mga
paniniwala dahil mali o tama ito.

18. Sa Bibliya, hindi simpleng bagay ang diborsyo.
Sinasabi nito na galit na galit ang Diyos na Jehova
kapag basta na lang hinihiwalayan ng isa ang
kaniyang asawa, marahil ay para mag-asawa ng iba.
Para sa kaniya, isa itong pagtataksil. Ang pag-aasawa
ay isang permanenteng buklod. Maraming
pagsasamang nasira sa mababaw ng mga dahilan
ang naisalba sana kung naging mas mapagpatawad
lang ang mag-asawa. Sa kabilang banda, sinasabi ng
Bibliya na puwedeng makipagdiborsyo at makapag-
asawang muli ang isa tangi lamang kapag nagkaroon
ng seksuwal na ugnayan sa iba ang asawa niya. Kaya
kapag natuklasan mong nagtaksil sa iyo ang asawa
mo, may karapatan kang tapusin ang iyong
pagsasama. Hindi dapat makialam ang iba sa iyong
pagpapasiya. Hindi rin layunin ng artikulong ito na
sabihin kung ano ang dapat mong gawin. Ikaw mismo
ang maaapektuhan kaya ikaw ang dapat magpasiya.

19. Humag mong padalus-dalus. Mag-isip. Hindi
laging solusyon ang diborsyo. Sa katunayan,
kadalasan nang hindi nawawala ang problema
kapag ang diborsyo ang mag-asawa. Sa aklat ni
Dr. Brad Sachs na The Good Enough Teen, sabi
niya "Mangangarap ang mga naghihiwalay na
kapag nagdiborsyo sila,bigla na lang nawawala
ang kanilang tulad-unos na mga problema,
magkakaroon sila ng kapayapaan ng isip at
magiging magkaibigan ka rin sila. Pero hanggang
pangarap lang iyon, kung paanong ilusyon lang
ang pagkakaroon ng perpektong pagsasama".
Kung gayon, mahalagang pag-aralan mabuti ang
mga bagay-bagay tungkol sa diborsyo at maging
makakatotohanan.

21. •Background Synthesis
•Thesis-Driven Synthesis

22. Pamagat: Inflation
Uri: Background Synthesis
Anyo: Explanatory
Pamamaraan: Paghahalimbawa,
Komparison at Kontrast, Konsesyon
Layunin: Layunin ng sintesis nito na
mapatunayan na nakasasama ang
inflation sa Pilipinas.
Thesis Statement: Ang inflation ay
magdudulot ng malaking epekto sa
mga tao.

23. Paghahalimbawa:
Ayon kay Ace Joshua Udang, ang implasyon ay bahagi na
ng buhay ng tao sa araw-araw. Sinasabing ang implasyon ay
tanda rin ng pag-unlad ng osang ekonomiya, lalo na kung
nababalanse nito ng ibang aspekto o salik na pag-unlad ng bansa.
Ngunit, maaari ring magdudulot ito ng mga negatibong epekto sa
mga tao batay sa mga sumusunod na halimbawa:
Ang mga nagpapautang. Ang patatakda ng interes sa pautang na
mas mababa kaysa sa naging antas ng implasyon ang dahilan ng
pagkalugi ng mga nagpapautang.
Ang mga estudyante. Naapektuhan rin ang mga estudyante dahil
sa labis na pagtaas ng mga presyo sa mga kagamitan sa kanilang
pag-aaral at posible ring tataas ang kanilang tuition fee sa
eskwelahan kung kaya't mas lalo silang mahihirapan sa kanilang
pag-aaral dahil sa kakulangan sa pera.
Mga tao na may tiyak na kita. Ang pagkakaroon ng tiyak na kita ay
di-mairam sa panahon ng implasyon dahil bumababa ang
purchasing power ng tao. Ang mga empleyado at manggagawa
ay tumatanggap na tiyak na kita buwan-buwan na di-nagbabago
tulad ng pagbabago ng presyo.

24. Komparison at Kontrast:
Ayon kay Astro Del Castillo, President and
Managing Director ng First Grade Finance, Inc., na
maliit ang epekto ng TRAIN Law (Tax Reform for
Acceleration and Inclusion) sa inflation rate sa
Pilipinas kundi mas nakakaapekto dito ang
paghina ng piso laban sa dolyar at ang
mababang suplay ng mga produkto tulad ng
bigas. Dahil sa patuloy na pagtaas ng presyo ng
pangunahing bilhin sa bansa, pawang mahihirap
ang higit na naaapektuhan dito.
Ayon kay NEDA Sec. Ernesto Pernia, ang
dahilan ng sharp rise ng mga bilhin o consumer
prices ay epekto ng iba't ibang kadahilanan, tulad
ng pagtaas ng presyo ng crude oil sa international
market, pagbagsak ng piso kontra dolyar, at
pagtaas ng presyo ng bigas.

25. Konsesyon:
Ayon sa isang website na Rappler.com (2018),
ang liter na gumagapang ngayon ay ang mga
mahihirap kung saan higit sa doble ang hagupit ng
inflation sa dukha kumpara sa epekto nito sa
mayaman. Ngunit nagdudulot ito ng positibong epekto
kung saan ang sinasabing inflation ay tanda rin ng
pag-unlad ng isang ekonomiya, lalo na kung
nababalanse nito ang ibang aspekto o salik ng pag-
unlad ng bansa.
-Trixi Angela A. Diaz
http://news.abs-cbn.com/news/06/15/19/psa-presyo-
ng-pagkain-kuryente-gas-nag-ambag-sa-pagbilis-ng-
inflation
https://pinasglobal.com/2018/06/implasyon-sakit-ng-
lumalagon-ekonomiya
https://x.rappler.com/x/joseventura/1538624948197-
Implasyon-sa-Pilipinas-lumubo

26. Anyo: Argumentative Synthesis
Uri: Thesis-Driven Synthesis
Layunin: Layunin nito mapatunayan
na nakasasama ang inflation o ang
pagtaas ng bilhin sa Pilipinas.
Thesis Statement: Ang pagtaas ng
bilhin o inflation ay nakasasama lalo
na sa mga mahihirap na
naaapektuhan ng pagtaas ng presyo
at mas higit sa doble ang hagupit ng
inflation sa dukha kumpara sa mga
mayayaman.

27. Ang pahayag na ito ay ginagamitan ng
Paghahalimbawa:
Ayon kay Norman Dequia (2018) na malaki
ang epekto ng mataas na inflation sa paghina ng
ekonomiya sa bansa kung saan nangunguna ang
mga produktong pagkain. inumin, at
transportasyon, sa pinakamabilis ang pagtaas ng
presyo ng produktong langis sa pandaigdigang
pamilihan. Ayon sa ABS-CBN news (2018),
karamihan sa mga Pilipino ay "matinding
naapektuhan" ng presyo ng mga bilihin na
naramdaman ng halos lahat, lumalabas sa isang
survey. Nasa 98 porsiyento ang tumugon na
ramdam nila ang pagtaas ng presyo ng mga
bilihin simula pagpasok ng 2018. Samantala, nasa
86 porsiyento ang tumutugon sa survey ang nasabi
na "matindi" ang epekto ng pagtaas ng presyo ng
mga bilihin sa kanilang pamumuhay.

28. Ang pahayag na ito ay ginagamitan ng
Komparison at Kontrast:
Ayon sa pag-aaral at paliwanag na nabanggit
na Propesor Louie C. Montemar, sa nagiging epekto ng
pagtaas ng presyo ng petrolyo sa iba pang batayang
bilihin, tila hindi inaasahan ng Department of Finance
(DOF) ang tunay na magiging epekto ng dagdag-
buwis lalo na sa diesel, sa paglobo ng mga bilihin. Higit
sa lahat, pinakamatindi pa ang dagok nito sa mga
isang kahig isang tuna sa ating lipunan.
Ayon sa paliwanag ng mga ekonomista,
sadyang napapataas daw talaga ng presyo ng mga
bilihin ang sumusunod: mga presyo ng mga materyales
sa produksiyon, halaga ng lakas paggawa,
produktibidad halaga ng palitan ng salapi, paglago ng
ekonomiya ng mga karatig na bansa, interest rates sa
mga pautang, pagbebenta ng mga government
bonds at ang pag-inprenta ng pamahalaan ng
bagong salapi.

29. Ang pahayag na ito ay ginagamitan ng
Konsesyon:
Ayon kay Ate Joshua Udang, may
mabuting epekto ang maidudulot nito sa
ating bansa kapag ang dahilan ng
implasyon ay ang pagtaas ng demand,
ang mga negosyante ay nahihikayat na
pataasin at pagbutihin ang produksiyon
bunga ng pagkakaroon ng mataas na
presyo ng mga produkto. Dahil ang
mataas na presyo ay isang insetibo sa mga
negosyante.

30. Tungkol sa Zoo Paradise World

31. Marami ng magagandang lugar ang
aking napuntahan gaya ng mga resort,
mga siyudad sa Negros kabilang dito ang
Bacolod City, Bayawan City, Dumaguete
City at iba pa pero mayroong isang lugar
ang pinakamaalala ko at ito ay isang zoo.
Maraming mga hayop at nasa loob nito at
marami naring mga tao ang pumupunta
rito. Nakapaligid ito ng maraming mga
kahoy at halaman sa loob ng zoo. Ang
tawag ng zoo na ito ay Zoo Paradise World
at ito ay matatagpuan lamang sa Salngan,
Zamboanguita, Negros Oriental.

32. Noong mga nakaraang linggo,
pinuntahan namin ang zoo kasama na rin
ang aking mga kaklase kung saan
naglakbay kami patungo doon para
makipagvideo kami sa aming mga
karanasan sa loob ng mismong zoo. Maya-
maya, nalaman ko na ang Zoo Paradise
World ay pinamunuan ni Father Eleuterio
Trupa kung saan siya ang may-ari ng mga
hayop sa loob ng lugar.

33. Napakalawak ang zoo na ito ay maraming
hayop na nakita ko sa loob ng lugar. May museo
doon kung saan ang mga patay na hayop ay
pinapatili at ginawang display tulad ng
oranggutan, sigben, python, at iba ka. Katapat ng
museo ay ang mismong zoo namang kung saan
nakita ko ang iba't ibang klase ng hayop kabilang
dito ang mga unggoy, guinea pigs, rabbits, deer,
pythons at iba pa. Sa paglakbay namin doon, may
nakita rin kaming children's playground at mga
picnic cottages kung saan doon namin inubos ang
aming oras sa paglalaro at pagtatambay. Wala
naman ako masyadong karanasan ko sa mga tao
doon sapagkat maliit lang ang bilang ng mga
empleyado sa loob ng zoo kung kaya't hindi kami
nagtanong tungkol sa zoo doon.

34. Dahil ito ang unang beses akong pumunta
sa zoo, marami akong natuto tungkol sa mga
hayop gaya ng kanilang tirahan at ang
paboritong pagkain. Para hindi ko malilimutan ang
itong karanasan, kumukuha ako ng mga litrato ng
mga hayop at ang lugar na nakapaligid ng
maraming kahoy. Inirerekomenda ko na huwag
gaya-gayahin ang mga tunog o galaw ng mga
hayop dahil sila ay madaling magulat at
mapapraning kapag ginawa mo ito. Hindi sapat
ang isang araw na paglalakbay doon dahil may
iba't ibang pang mga magagandang tanawin
doon pero kailangan naming umuwi dahil
nagmamadaling hapon na. Kasama na rin namin
ang mga alaala ng mga magagandang tanawin,
mga hayop at mga litrato na naging baon namin
sa pag-uwi. Hinding-hindi qko magdadalawang
isip na bumalik ulit sa lugar na ito.

36. Kasawian sa Pag-aaral
Bilang isang mag-aaral, maraming mga hamon
ang nakaharap at marami ring mga karanasan ang
nangyayari mabuti man o masama sa pag-aaral.
Hindi natin nawawala ang mga duda at mga tanong
na palagi nating naiisip sa tuwing tayo'y nag-aaral.
Hindi na rin natin maiiwasan ang pagninilay-nilay at
magkaroon ng sariling repleksyon tungkol sa mga
karanasan ito kung bakit may mga hamon sa pag-
aaral ay kinakailangan gumawa ng pagsasakripisyo
at pagdudurusa. Sa mga panahon na naiisip natin
kung kaya natin ito o kungkakayanin ba ito. Minsan
takot tayo sa kung ano ang kalalabasan ng ating
pag-aaral at takot na rin tayo na kung ano ang
kamalian ang maaaring mangyayari sa tuwing tayo
ay nag-aaral.

37. Sa loob ng labinlimang taon ng aking
pag-aaral, pagtuntong ko ng highschool
ay nagbago na ang aking paligid kung
saan nagkaroon ako ng mga kaibigan at
naninibago na ang sistema ng edukasyon
kung saan idinagdag ng senior high
department sa aming paaralan. Sa senior
high school, doon ko na naranasan ang
matinding pagbabago kung saan umabot
sa punto na palagi nalang ako umiiyak sa
subject ng aming adviser noong ika-11
baitang dahil sa biglaan na mga gawain at
ang mga matinding stress na nararanasan
ko noon.

38. Umaabot na rin sa punto kung saan
hindi ko na alam ang dapat ipasa
pagkabukas at palagi nalang akong nag-
iisip kung paano ko pangangasiwaan ang
aking oras para sa paaralan at sa aking
pamilya at umabot na rin sa punto na lagi
nalang akong pinagalitan ng aking ina
dahil wala na raw akong oras para
gumawa ng gawaing-bahay kung kaya
mas lalo akong na-pressured at nagkaroon
ng emotional breakdown.

39. Naranasan ko na yung mga panahon
na napapagod ako at nasa kasukdulan
na sa pagsusuko dahil hindi ko kaya ang
mga gawain sa paaralan at ang mga
pasulit araw-araw ngunit dumating ang
panahon na nawalan ng buhay ang isa sa
aming pamilya at doon ako mas lalong
nanlulumo pero hindi ito naging dahilan
para isusuko ang aking kinabukasan sa
maling daan kung kaya pinagpatuloy ko
nalang ang pagsasakripisyo dahil
naniniwala ako na matatapos din itong
lahat.

40. Sa mga estudyante na dumaan sa
ganitong karanasan ngayon, huwag
kayong susuko sa inyong mga pangarap
sa buhay lalo na ang mga pangako sa
iyong mga magulang. Huwag niyo sila
ididismaya sapagkat sila ang nagbibigay
sa iyong pangangailangan kasi alam nila
na babawiin mo lamang iyon sa tamang
panahon at dapat magsisilbi silang
inspirasyon sa iyong pag-aaral.

42. Ang ganda ng kalikasan ay tunay na
yaman dahil ito’y mananatiling pundasyon
ng ating kinabukasan kung kaya’t
pagsisikapan kong ito’y pakaingatan.

43. Maraming araw ang inilalaan para alagaan
ang kalikasan pero patuloy pa rin ang
pagpapabaya ditto ng mga tao at pamahalaan,
kaya patuloy pa rin ang pagkasira ng kalikasan.

44. Dito sa ating bansa, napakataas ang
ating biodiversity kung kaya’t mas lumawak ang
turismo sa ating bansa. Mayaman na rin tayo sa
likas na yaman, iyon nga lang ilan sa mga ito ay
hindi pa natin alam kung paano gagamitin at
ang ilan ay hindi pa natin natutuklasan.

45. Kung anong ginanda ng kalikasan noon ay
iyon naman ang kabaliktaran sa panahon natin
ngayon kung saan hindi natin napapangalagaan
nang maayos ang ating kalikasan at marami na ring
nasisira at mga natatapon na basura kahit sa paligid
natin.

46. Katulad nalang ng mga basurang nagkalat kahit
saan. Mga taong walang pakialam basta’t matapon
ang basura at hindi alintana ang masamang dulot nito.

47. Maling paraan ang pagtatapon ng
basura kung kaya’t tayong mga tao ditto sa
mundo ay naaapektuhan ng mga sakuna at
hindi magandang pagbabago nito.

48. Maging ang karagatan ay naaapektuhan
din pati na rin ang mga isda ay kasangkot na sa
mga negatibong epekto dulot ng pagsisira ng
kalikasan.

49. Dahil sa mga taong namamasyal at
nagpapahangin dito sa dagat ay nagtatapon din
ng mga basura.

50. Pangalagaan natin ang kalikasan
sapagkat dito na rin nanggagaling ang ating mga
pangangailangan.

51. Simulan natin sa ating sarili, sa sariling bakuran
at maliit na komunidad. Lahat tayo ay kikilos habang
pwede pa nating isalba at alagaan nang maayos ang
ating inang kalikasan.

53. Petsa: Ika-9 ng Setyembre 2019 Oras: 8:40 n.u
Lugar: Zamboanguita Science High School
Re: Preparasyon para sa Science and
Math Month Celebration
Para sa: Mga Miyembro ng Science and
Math Club
Mga Guro mula sa Departamento
ng Siyensya at Matematika
Mga Classroom Presidents sa
Bawat Silid-Aralan
Teacher-in-Charge ng ZSHS
Mula kay: Trixi Angela A. Diaz
Pangulo ng Science and Math Club

54. Mga Paksa
Taong
Tatalakay
Oras/Minuto
1.) Pagbasa ng nakaraang katitikan ng pulong. Harley Quinn,
Sekretarya ng
Science and Math
Club
5 minuto
2.) Pagtatalakay ng mga Patimpalak sa
Pagdiwang ng Science and Math Month
Celebration
2.1 Damath
2.2 Tower of Hanoi Challenge
2.3 Science Quiz Bowl
2.4 Mathematical Investigation
2.5 Math Sayaw
2.6 Modulo Art Contest
Trixi Angela Diaz,
Pangulo ng Science
and Math Club
25 minuto
3.) Pagbubuo ng Iskedyul sa mga Sumusunod na
mga Patimpalak.
Alice Kinsley, Vice
President ng Club
10 minuto
3.) Pagpili ng mga Hurado para sa mga
Gaganaping Patimpalak.
Gng. Jayne Gayle
Verances, Guro ng
Asignaturang
Matematika
5 minuto
4.) Paghahanda ng Stage at ang Tema para sa
darating na Science and Math Month
Celebration.
Juanito Alfonso,
Auditor ng Club
5 minuto
5.) Paghahanda sa Kulminasyon ng Science and
Math Celebration
6.1 Pagtatalaga ng mga Komite
6.2 Pagbibigay ng Premyo sa mga
Trixi Angela Diaz,
Pangulo ng Club
10 minuto
Agenda:

56. MATH CLUB NG ZAMBOANGUITA SCIENCE HIGH
SCHOOL
Ika-9 ng Setyembre, 2019
Ika-8:40 ng umaga
Sa Silid Aralan ng Senior High School ng ZSHS
Dumalo:
Coordinator ng Departamento ng Matematika at
Siyensya
Opisyales ng Mathematics and Science Club
Opisyales ng Supreme Student Government
Presidente ng bawat klase
Di Dumalo:
Bb. Julia Baretto
G. Gerald Anderson
Panukalang Adyenda:
1. Paghahanda para sa Selebrasyon ng Buwan ng
Matematika at Siyensya 2019

57. Ang pagpupulong ay itinayo ni Robeth Yap
Banua, Presidente ng Mathematics and Science
Club sa ganap na ika-8:40 ng umaga, at ito ay
pinasimulan sa pamamagitan ng isang
panalangin na pinangunahan ni Bb. Fredelin
Parallon at isinagawa ni Bb. Robeth Banua ang
roll-call at ipinahayag na mayroong quorum.
II. Pagbasa sa Nakaraang Pagpupulong
Nagpatuloy ang pagpupulong sa pagbasa
ni Kathryn Bernardo, ang sekretarya ng Science
and Math Club ng katitikan sa nakaraang
pagpupulong noong Agosto 12, 2019. Iniulat niya
ang tungkol sa Selebrasyon ng Buwan ng Wika
lalo na ang mga patimpalak na naipapatupad sa
mismong selebrasyon at ang preparasyon ng Pista
sa Nayon kung saan nagtalaga kung sino
magdala ng pagkain sa pagdiwang ng Buwan ng
Wika.

58. -Binuksan ang pagpupulong sa maikling mensahe ni
Bb. Robeth Yap Banua sa kahalagahan ng pagkakaisa ng
mga opisyales ng Mathematics and Science Club, opisyales
ng Supreme Student Government, coordinator ng
Departamento ng Matematika at Siyensya at mga Presidente
ng bawat klase.
-Sinimulan nina G. Daniel Padilla, Bise Presidente ng
Mathematics at Science Club ang listahan ng aktibad at
iskedyul ng mga aktibidad kung saan napaloob dito ang
pambungad o opening program na gaganapin sa Setyembre
1, 2019, ika-8:00 n.u. sa entablado ng paaralan. Napaloob din
dito ang Kulminasyon o culminating program na gaganapin
ngayong Setyembre 30, 2019, ika-8:00 n.u. sa entablado rin
ng paaralan.
-Ipaliwanag nina Robeth Yap Banua, Presidente ng
Mathematics and Science Club at Daniel John Padilla, Bise
Presidente ng Mathematics and Science Club na pagtatalaga
ng Program commitee kung saan binubuo ito ng apat na klase
komite para sa gaganaping selebrasyon ng Science and Math
Month. Ito ay ang opening ceremonies commitee, contest
commitee, judge commitee, at awards commitee.

59. Mathematics and Science Club at Daniel John Padilla, Bise
Presidente ng Mathematics and Science Club na pagtatalaga ng
Program commitee kung saan binubuo ito ng apat na klase komite
para sa gaganaping selebrasyon ng Science and Math Month. Ito
ay ang opening ceremonies commitee, contest commitee, judge
commitee, at awards commitee.
-Sumunod ay ang pagpipili ng mga paligsahan sa
Kulminasyon sa Matematika na isinasagawa ni Gng. Jayne Gayle
Verances, Math Coordinator. Nagkaroon ng iba't ibang suhestiyon
ang mga miyembro ng Science and Math Club at sa huli ay
nimungkahi ang mga sumusunod na paligsahan sa Matematika:
Mathematical Investigation
Tower of Hanoy
Math Jingle
Modulo Art
Math Sayaw
-Sumunod naman ang pagpupulong ng mga posibleng paligsahan
sa kulminasyon sa Agham na isinasagawa ni Gng. Marlene Elloren,
Science Coordinator. Nagkaroon din ng iba't ibang suhestiyon sa
iskedyul at time frame ng bawat paligsahan mula sa dumadalo.
Napagkasunduan na dapat simultaneous ang mga gaganapin na
mga paligsahan at ang time frame naman ay magmumula sa 9:00

60. -Si Robeth Yap Banua, Presidente ng club
ay isinasagawa ang pagpili ng mga
hurado sa gawa paligsahan sa Siyensya at
Matematika. Kinakailangan niya ang mga
suhestiyon mula sa dumadalo kung sino
ang magiging hurado sa bawat paligsahan
sa darating na selebrasyon ng Buwan ng
Matematika at Siyensya.
-Ang panghuli ay itinalakay nina Enrique
Gil, treasurer ng club at James Reid, auditor
ng club ang mga gatimpala sa igagawad
sa mga nanalo sa bawat paligsahan sa
Siyensya at Matematika.

61. Mga Sertipiko- P1000
Ibang gatimpala
(school supplies, etc)- P5000
P11,000
IV. Iba pang mga Pinag-usapan
Pagtatalaga ng mga taong kabilang sa Food Committee
V. Iskedyul ng Susunod na Pulong
Magkakaroon ng pagpupulong ngayon Setyembre 17, 2019,
ika-8:40 ng umaga. Kalahok nito ay mga Coordinator ng
Departamento ng Matematika at Siyensya, Opisyales ng
Mathematics at Science Club, at ang mga Presidente sa bawat
klase.
VI. Pagtatapos ng Pulong
Natapos ang pagpupulong sa ganap na 9:40 ng umaga.

62. Inihanda ni: Nagpatotoo:
Trixi Angela Diaz Robeth Yap
Banua
Kalihim- Sekretarya ng Club Presidente ng Science
and Math Club
Inaprubahan ni:
Gng. Melissa A. Lero
Punong-guro

64. Republika ng Pilipinas
KAGAWARAN NG EDUKASYON
Region VII
SCHOOL DIVISION OFFICE OF NEGROS ORIENTAL
Zamboanguita District
Zamboanguita Science High School
Del Pilar St., Poblacion, Zamboanguita, Negros Oriental
Ika-8 ng Oktubre,
2019
MEMORANDUM PANSANGAY
Blg. 315, s. 2019
PARA SA: Mga Guro sa Senior High Department
MULA KAY: Ms. Trixi Angela A. Diaz
Senior High Coordinator
PAKSA: PALIGSAHAN SA SPEECH FEST NG SENIOR HIGH
SCHOOL STUDENTS

65. 1. Nais ng memo na ito na magsasagawa ng Pansangay na
Paligsahan sa Speech Fest ng mga mag-aaral sa Senior High
School sa Oktubre 18, 2019, 8:00 ng umaga sa Senior High
Department.
2. Layunin ng paligsahan na malinang ang kakayahan ng
mga mag-aaral sa pagtatalumpati sa wikang Filipino para
masanay ang mga mag-aaral ang paggamit ng wikang
pambansa at para na rin masanay sila sa public speaking.
3. Ang paligsahan ay bukas para sa mga mag-aaral sa Senior
High School, antas sekandarya ng paaralang publiko. Ang mga
mag-aaral sa Junior High School ay magsisilbing audience ng
mga magtatalumpati.
4. Hinihiling ang maaga at malawakang pagbabatid ng
memorandum na ito.
Inihanda ni:
TRIXI ANGELA A. DIAZ
Senior High Coordinator

71. Ika-1 ng Oktubre, 2019
DR. COOPER ALVAREZ
Head Doctor
Miracle Health Hospital
North Avenue, Lapu-Lapu City
Mahal na Dr. Alvarez:
Isang pagbati!
Ako si Trixi Angela A. Diaz, isang post graduate ay
nagpapaalam sa inyo ang aking pagnanais na mag-apply
bilang doktor sa Miracle Health Hospital. Noong nasa
highschool pa lamang ako, pinangarap ko na ang maging
isang doktor. Ngayon, ako ay nagtatangkang tuparin ang
pangarap na ito sa iyong ospital.

72. aaral ng medisina, hindi ko ito ginawa upang makapasok
lamang sa Unibersidad ng Pilipinas Dilliman. Noon pa man,
nais ko nang tahakin ang landas ng paggagamot at
pagtulong ng mga taong ay sakit.
Alam ko pong marami pa akong kakulangan pero
handang-handa akong punan ang mga kakulangan na iyan
at handa akong matuto pa. Mayroon din akong
maiiaambag sa aking disiplina sapagkat ako ay may
pagmamalasakit sa aking kapwa-tao.
Sakaling tanggapin ninyo ako sa ospital niyo, tinitiyak kong
magiging masigasig ang aking pagtutulong sa mga kapwa-
tao na nangangailangan ng mabisang gamot. Ako ay may
tiwala sa aking sarili na kaya ko itong gawin. Maaari niyo
akong interbiyuhin o kontakin sa aking numero,
09771981051.
Maraming salamat at nawa’y inyong bigyang-pansin ang
aking aplikasyon.
Gumagalang,
TRIXI ANGELA DIAZ

73. Tapos.