Wykład dla nauczycieli. Prowadzenie przyrodniczych obserwacji w terenie. Konferencja. Jak realizować ciekawe lekcje przyrodnicze w szkole i w terenie?Konferencja dla nauczycieli szkół podstawowych

1. Jak realizować ciekawe lekcje przyrodnicze w szkole i w terenie?
Konferencja dla nauczycieli szkół podstawowych
ORGANIZATORZY PARTNERZY
Jaka jest rola bezpośredniego kontaktu z
przyrodą w kształtowaniu postaw
ekologicznych? Prowadzenie przyrodniczych
obserwacji w terenie
Stanisław Czachorowski
http://czachorowski1963.blogspot.com/

2. Jaka jest rola bezpośredniego
kontaktu z przyrodą w
kształtowaniu postaw
ekologicznych? Prowadzenie
przyrodniczych obserwacji w
terenie
Dr hab. Stanisław Czachorowski, prof. UWM

3. Co się zmieniło?
Przykład z Górnego Śląska
Świat trzeciej rewolucji technologicznej

4. Skansen i elementarz…

5. Zanikający kontakt z przyrodą
Co uczeń widzi w drodze do szkoły?

6. Czym dysponuje współczesny
nauczyciel?

7. Zamknięcie w
budynkach, brak
kontaktu z żywa
przyrodą
Potrzeba
doświadczania, wrażeń,
obserwacji zadziwienia
Emocje nauczyciela,
ciekawość
(metoda naukowa)
Wsparcie nauczyciela
(zewnętrzne),
uniwersytety, NGO,
Superbelfrzy itd.
centra nauki itp.
Jak ?

8. Jak i gdzie?
ParkPodwórko
Las
Miasto Skwer
Ogród
szkolny

9. Hotele dla owadów

10. https://www.mentimeter.com/

11. Cechy trzeciej rewolucji technologicznej
•Znaczące rozproszenie i decentralizacja,
zarówno pozyskiwania energii jak i produkcji.
•Coraz większe znaczenie ma kapitał ludzki i
innowacyjność, a mniejsze surowce i stare,
konwencjonalne źródła energii.
•Do tych zmian społecznych i gospodarczych
dostosowuje się system edukacji.

12. Trzecia rewolucja technologiczna
•Rozproszone źródła energii (odnawialnej)
•Rozproszenie kontaktów i wiedzy w internecie
•Ułatwianie kontaktu wielu do tej pory rozproszonym
grupom ludzi (buduje nowe więzi).
•Na to nakładają się zmiany klimatu i wynikające z tego
wyzwania dla współczesnych społeczeństw: szybkiego
dostosowywania się do zmian w wielu wymiarach
(tworzenie wspólnoty w nowych czasach).

13. Ryba i wędka
•W jednej głowie wszystko się nie zmieści
•Kształcenie encyklopedyczne ?
•Nauczyć metody poznawania świata
(zdobywania wiedzy)
Nauka jako produkt i proces

14. Przedszkole – leśne lekcje Węgój

15. Przedszkole – leśne lekcje Węgój

16. Ucz się ze światem
a nie tylko o świecie
Kluby Młodych Odkrywców (nauczanie pozaformalne, nowa misja uniwersytetu),
kamishibai (teatrzyk ilustracji) - opowieść edukacyjna o motylu cytrynku latolistku.

17. Czego uczyć w szkole XXI w.
•„Zdolność oddzielania
prawdy od chłamu jest
ważniejsza niż znajomość
logarytmów czy historii
wojen i powstań”
Prof. Łukasz Turski
•Metoda naukowa i
racjonalne myślenie
Ech, ta młodzież…

18. Jak interpretować fakty ?

19. Wykład dla uczniów w szkole…
Iława, listopad 2017,
uczniowie na wykładzie….
Co oni robili?

20. Zadanie z wykorzystaniem
telefonu

21. „Naukowcem może zostać każdy, od zaraz
– nauczyciel też !”
Sprzęt i aparatura czy ciekawość,
dociekliwość i kreatywność?

22. Ciekawość i obserwowanie
Erasto Mpemba i prof. Denis Osborne (z prawej)
Efekt Mpemby

23. Wdrażać do procesu a nie
tylko „podawać” produkt
•Uczeń przyswaja
produkt naukowy
•Student studiuje czyli
uczestniczy w procesie
naukowym
Uczenie się jest nudne (jak kopiowanie plików na CD),
studiowanie jest przyjemne (endorfiny).
Z boku oba procesy wyglądają tak samo.

24. Pokaż proces nie (tylko)
produkt
•Uczeń przyswaja
produkt naukowy
•Student studiuje czyli
uczestniczy w procesie
naukowym
Uczenie się jest nudne (jak kopiowanie plików na CD),
studiowanie-odkrywanie jest przyjemne (endorfiny).
Z boku oba procesy wyglądają tak samo.

25. Problem, hipoteza – jak to
sprawdzić?
Samochód w warsztacie
naprawczym. Dlaczego nie jedzie?
1.Hipoteza.
2. Jak to sprawdzić.

26. Magia jest jak inżynieria – ma
zmieniać rzeczywistość
Współczesne badania etnograficzne
– coś dla szkoły i tożsamości lokalnej

27. Emocje budują motywację
do nauki
zadziwienie zaobserwowanym zjawiskiem
poszukiwanie wyjaśnienia za pomocą znanych
teorii (wiedza jako zintegrowany system)
jeżeli niepowodzenie to formułowanie nowych
hipotez
Weryfikowanie eksperymentami
Od emocji do satysfakcji

28. Erudycja może być kagańcem kreatywności i
barierą nowych pomysłów.
Niewiedza generuje nowe hipotezy do
porównywani, nieliniowe wyszukiwanie
rozwiązań (hipotez, teorii).
Dobrze być ignorantem !
Nauka : proces i produkt

29. Pełen proces badawczy
• jak, dlaczego, gdzie, z czego się składa,
jak działa itd.Hipoteza, problem
• co chcemy sprawdzićCel
• Obiektywizm, powtarzalnośćMateriał i metody
• co uzyskałemWyniki
• porównanie z wiedzą i wynikami innych
(Interpretacja)
Dyskusja
• opowiedzieć innym o moich wynikach i
obserwacjach (konferencje, publikacje)
Komunikacja w
nauce

30. Metoda KMO
•Obserwacja
•Dyskusja
•Eksperyment
•Wiedza
•Działanie
Rozwijanie krytycznego myślenia

31. Tworzenie sieci współpracy
Ekosystem edukacyjny
szkoły
uniwersyte
t
KMO Kluby
młodych
odkrywców
Pikniki
naukowe i
centra nauki
NGO, samorządy
otoczenie szkoły
Zasoby
biblioteczne i
internetowe

32. Jak współpracować?
•Pole do dyskusji
•Zajęcia na UWM jako
element procesu
dydaktycznego?
•KMO ?
•Kawiarnie naukowe?
•Pikniki naukowe (Noc
Biologów itd.)?
•Wsparcie samorządów i
NGO?
Szkolny festyn w Lamkowie, 2017
Edukacja to nasza wspólna sprawa

33. Pograj z kolegami na podwórku

34. Podwórko
Kompetencje społeczne.
Rozwój ruchowy, poznawanie techniki i przyrody itd.

35. Przestrzeń edukacyjna (wokół nas)
Grupa wsparcia, na Facebooku

36. Co jest obiektem badawczym?
"Dzieci przychodzą do szkoły wcale nie dlatego, żeby
nauczyć się czytać, tylko po to, żeby znaleźć
odpowiedzi na pytania, które je nurtują."
Między ciekawością a programem nauczania

37. Wakacyjne liczenie motyli

40. Creatonotos gangis - poszukiwanie z
wykorzystaniem TIK
czy to nie jest jakiś fejk?

41. http://manufaktura.osial.pl/

42. Tworzenie warunków do edukacji i
eksperymentowania
Centra nauki Ścieżki edukacyjne w lesie
odpowiedzi na nurtujące pytania... wcale nie musi
udzielać szkoła i nauczyciel...

43. Wsparcie - rola uniwersytetu
i centrów nauki
Pikniki naukowe na uczelniach.
Wow ! A co dalej?

44. Edukacja pozaformalna i
współpraca ze szkołami
44
Olsztyńskie Dni Nauki i Sztuki, wrzesień 2015

45. Centrum Nauki Kopernik
Wsparcie instytucjonalne i
tworzenie nowego systemu
w nowych warunkach.

46. Edukacja przez zabawę?
Odkrywanie jest przyjemne.
Co możemy spotkać w terenie?

47. Interdyscyplinarnie, w terenie.
Wsparcie szkoły. I ty możesz być naukowcem!
Gdzie szukać wsparcia?

48. Zaproszenie do ornitologicznego projektu
„Żyjemy w zgodzie z naturą. Program
edukacyjny dla nauczycieli wychowania
przedszkolnego i nauczania początkowego”
Poszukujemy nauczycieli do udziału w programie
stażowym. Przewidywany wyjazd stażowy w lipcu, do
Irlandii. Ekipa z Polski będzie liczyła 10 osób. Dobrze
byłoby, żeby nauczyciel znał język angielski.
http://uniwersytetmo.blogspot.com/2017/11/zaproszenie-do-projektu-zyjemy-w.html
https://otop.org.pl/naszeprojekty/edukujemy/zyjemy-zgodzie-natura/

49. Edukacja na przystanku

50. Europejska Noc Naukowców, malowanie
w bibliotece na starych dachówkach

51. Maskotka chruścika

53. Otoczenie szkoły
Czas drewna, Skansen w Olsztynku
Noc Biologów, UWM

54. Tworzenie warunków do poznawania i
eksperymentowania
Nie tylko w klasie
Odkrzesłowić = wyjść poza
klasę i bierne przyswajanie
wiedzy

55. Proste projekty… (miasto, sklep)
W nawiązaniu do rzeczywistych problemów wokół
nas. Nie opierać się tylko na książkach. Wszystko
można sprawdzić samemu. Ile śmieci produkujemy?
Analiza postaw konsumenckich itd.
•Analiza kosza na
śmieci
•Półki sklepowej
•Ruchu ulicznego

56. Noc Świętojańska w parku (Olsztyn)
Blog + FB+ portal Gazety lokalnej
(Encyklopedia Przyrody)

57. Analogowe metody z przeszłości
Ważne to co czuje nauczyciel.
Ciekowość nowego narzędzia.

58. Jak uczynić polską szkołę jeszcze
lepszą?
Programy czy nauczyciele?
•Najważniejszy jest nauczyciel
•Jego wiedza, wyczucie, rozumienie świata,
emocje i zaangażowanie… i kondycja
psychiczna.

59. Świat jest ciekawy, prawdziwe odkrywanie
sprawia przyjemność.
Najważniejsze w szkole, by nauczyciel czuł się
dobrze. I sam był zaciekawiony odkrywaniem.

60. Przykład: E(x)plory 2015
Inne konkursy naukowe, olimpiady przedmiotowe,
szkolne projekty badawcze

61. Szkoła i uniwersytet się
zmieniają
• Edukacja przez całe życie
• Edukacja rozproszona
• Edukacja w małych
porcjach
• Edukacja poza murami
szkoły

62. Szkoła potrzebuje zmian
nieustannych
•Ale nie każda zmiana jest dobra!
Rozumieć świat wokół nas i
do tych warunków
dostosowywać przestrzeń
edukacyjną!

63. Być uczestnikiem tworzenia
•Badanie gwiazd i galaktyk (repozytorium w Internecie)
•Liczenie bocianów
•Zimowy karmnik (ptaki)
•I wiele innych
•Autentycznie odkrywać !
odpowiedzi na nurtujące pytania... wcale nie musi
udzielać szkoła i nauczyciel...

64. Nauczyciel ignorant…
•Nauczeństwo, to neologizm dla zjawiska
obserwowanego w edukacji, rodzącego się w
czasie trzeciej rewolucji technologicznej.
•Termin nauczeństwo, nauczeń powstała
analogicznie do prosumpcji, połączenie w
jedno procesów nauczania i uczenia się.

65. Emocje (nauczyciela) są ważne w edukacji.
Odkryj w sobie ciekawość świata, jak dziecko.
(potrzebne wsparcie systemowe)
Podsumowanie

66. Wiedźmy i czarownice

67. Kultura i współczesna nauka
•Obecnie postać czarownicy ukształtowana jest przez
wyobrażenia filmowe i popkulturowe: starej lub
młodej kobiety, zielarki, latającej na miotle, postaci
sympatycznej i wesołej, itd. Jest to sylwetka mocno
oswojona i przetworzona, oderwana od dawnych
realiów.
•W przeszłości czarownice inaczej traktowaliśmy –
widoczne jest to jeszcze w starych bajkach i
baśniach.

68. Czarownica dawniej
•Czarownica, szeptucha, wiedźma to ktoś zły,
groźny. Synonim złego i niebezpiecznego. Jeśli
kobieta podpaliła dom, wywołując pożar w
mieście, z powodu zazdrości i gniewu na
niewiernego kochanka – to musiała być
opętana jakimiś siłami nieczystymi. Musiała
mieć kontakty z diabłem.

69. Masło wiedźm…

70. Czarcie żerbro

71. Komunikacja (nie tylko
naukowa)
•Mówienie (wykłady, referaty, dyskusje
kuluarowe)
•Pisanie: publikacje, komunikaty, eseje,
upowszechnianie wiedzy, publicystyka
naukowa
•Internet: portale specjalistyczne, blogi,
wydawnictwa elektroniczne, podkasty,
fotokasty itd.

72. Stanisław Czachorowski
http://czachorowski1963.blogspot.com/
Blog: Profesorskie Gadanie
http://czachorowski.blox.pl/html