1. M A R C O S G Ó M E Z R A M O S 2 º B B A C
Ramón Piñeiro
2. Índice
Introdución.
Contexto histórico no que se enmarca o autor.
Obra.
Interpretación da mesma a partir dun comentario.
Conclusión.
Fontes.
3. Introdución
Ramón Piñeiro nace en
Láncara no 1915 e fina en
Santiago no 1990.
Foi unha gran figura
histórica do Galeguismo
do século XX.
Adicouselle o Día das
Letras Galegas no 2009.
4. Contexto Histórico
Na sociedade galega do
momento concentrábase
o capital en sectores
minoritarios.
5. Tamén relacionado ca
economía, esta baseábase
nun sistema de
agricultura casi feudal.
6. Ademáis, unha crecente
inmigración iba vaciando
o país. O destino máis
común eran as Américas.
7. No ámbito lingüístico, a lingua galega séguese
tratando como unha lingua inútil que só serve para
os ámbitos familiares, pero non para os de prestixio.
8. Ao longo do século XX aparecerán diversos grupos
ou asociacións que intentarán mellorar esta situación
lingüística (Grupo Nós, Seminario de Estudos
Galegos, Irmandades da Fala…)
9. Todas elas se verán freadas coa chegada da guerra
civil do 1936 e a ditadura franquista no 1939, a cal
repercutirá enormemente na visión futura da lingua.
10.
11. No 1950 é un dos fundadores da editorial Galaxia, a
cal publica libros únicamente en galego. Estamos
falando, en ton, dunha recuperación a nivel literario
e cultural.
12. Coa morte do dictador apróbase o Estatuto de
Autonomía, o cal defende o territorio de Galiza xunto
coa súa lingua no campo político.
13. Obra
A súa obra divídese entre escritos de carácter
filosófico e ensaios onde prima a defensa da lingua
galega, centrándose nos problemas de normalización
da mesma.
14. Interpretación da obra a partir dun comentario
Durante séculos, o galego foi a lingua oral popular e máis nada. Nin era utilizada para os usos documentais nin era
cultivada literariamente. E, mesmo, como lingua oral, tampouco era a lingua adoitada de tódolos galegos, senón,
fundamentalmente, a lingua do pobo. A Administración, a Eirexa, os señores e maila burguesía urbana tiñan como lingu
de seu o castelán.
Ora, o pobo -daquela entendíase por pobo a camada social traballadora, a que carecía de privilexios-, en Galicia era
predominantemente campesiño. Mesmo os artesáns e obreiros das cidades e vilas eran, na súa maioría, procedentes e
entroncados co campo, tiñan un substrato mental campesiño. De aí que o galego, como lingua coloquial do pobo
traballador, fora esencialmente unha lingua campesiña. Unha lingua apta, extraordinariamente apta e marabillosamente
rica en recursos, para expresar a vida campesiña en tódolos seus matices, desde as condicións e formas obxectivas do
traballo, ou as variadas e cambiantes condicións climáticas, deica o intimismo afectivo que a soidade ante a Natureza
favorece, ou a cautela psicolóxica que a indefensa debilidade social impón como necesidade, ou o sutil humor con que
espírito se libera da opresión da realidade.
Esa lingua oral popular, intensamente cultivada na expresión vivencial do mundo campesiño, no século XIX
experimentou unha revolución. A súa tradición alterouse, pois ademais de seguir sendo a mesma lingua oral popular de
semántica campesiña comezou a ser lingua escrita, converteuse en lingua literaria. Pouco a pouco, mais en grao crecente,
foise convertendo en lingua sometida a tódalas experiencias da expresión cultural escrita. Conservou, iso si, a súa plena
substancia de lingua campesiña.
Este panorama do galego está a experimentar unha transformación radical. A emigración masiva no noso campo e a
simultánea invasión masiva nel dos medios de comunicación social en castelán -xornais, radio, televisión-, producen unha
fonda depresión na vitalidade "campesiña" do galego. O seu fabuloso xenio expresivo orixinal, vai cedendo terreo á
deturpación e ao empobrecemento. Os axentes erosivos medran en eficacia. Mais velaquí que, ao mesmo tempo que este
proceso se afirma e se estende no campo, a lingua comezou a conquista da cidade. Hoxe en día a poboación urbana está a
se interesar pola lingua, a percibir a súa forza espiritual colectiva. Iníciase unha tendencia á reivindicación da lingua como
expresión da personalidade cultural propia.
O centro fundamental da vitalidade da lingua galega está pasando do campo á cidade. Trátase da meirande revolución
da súa historia. De que este proceso siga, se afirme e triunfe depende o futuro da nosa lingua. No campo está o seu pasado.
Na cidade, o seu futuro. Nese futuro, o galego perderá gran parte dos seu caudal expresivo axeitado ás necesidades da
mentalidade urbana, industrial, técnica, moderna, etc., etc. Experimentará unha fonda transformación. Cómpre aceptala e
favorecela.
15. O texto de Ramón Piñeiro, titulado “Unha revolución
na nosa lingua”, presente no libro “Olladas no
futuro”, trata a situación do galego presente na época
do autor, comparando esta coa futura.
A lingua desta época é especialmente campesiña, polo
que é comprensible que se desenvolvese cun amplio
léxico relacionado co campo e a vida rural.
Aínda así, é a solución a conquista da cidade e, con
isto, dun mundo máis tecnolóxico?
16. Dende o meu punto de vista, non o creo. Ramón
Piñeiro parece centrarse só nun dos prexuízos que
recae sobre a lingua galega aínda a día de hoxe, cun
remedio demasiado utópico.
Indo por partes, o único problema ao que se
enfrentou o galego, e aos que se ten que enfrentar
aínda, non é tan só ser considerada unha lingua de
paletos e bárbaros do monte. Ademáis, para
“conquistar a cidade” necesitaríase un sentimento de
orgullo por parte dos galego-falantes cara a súa
lingua.
17. Pero resulta evidente que non existe. A maioría
destos cambia ao castelán fora dun ámbito familiar,
con excusas como: “si lle falo en galego seguro que
non me entende” sempre que non se convirtan en
castelán-falantes con pretextos similares: “yo para
hablar el gallego mal pues no lo hablo”.
18. É certo que un elevado número de falantes
monolingües en galego reduciría un dos prexuízos
que xira en torno a lingua, pero débese recordar que
terminou extendéndose cara ao propio rural, polo
que resulta inviable unha conquista da cidade cando
a xente que usa a lingua non sinte respeto pola
mesma.
19. Conclusión
Aínda que o traballo de Ramón Piñeiro foi moi
importante para desenvolver a lingua galega (como
ser un dos fundadores da editorial Galaxia) non podo
dicir que esté dacordo coas súas ideas de defensa da
lingua, pois parécenme irreais.