seni khat

3. Jenis-jenis Seni
Khat
• Khat Nasakh
• Khat Thuluth
• Khat Diwani
• Khat Kufi
• Khat Farsi
• Khat Riq’ah
lima jenis khat: Diwani jali, Riq’ah, Farisi, Thuluth dan Diwani, ayat 65 .surah Yasin

4. Khat Nasakh
• Pengasasnya ialah Ibnu Muqlah
• Berkembang dari Khat Hijazi ( berbentuk lembut )
• Dinamakan Nasakh kerana digunakan untuk menaskhkan Al Quran
• Digunakan juga untuk menulis kitab ,buku,akhbar dan sebagainya
• Khat yang paling asas untuk diajarkan di sekolah-sekolah
Ciri – ciri:
• Ditulis dengan huruf saiz kecil ( kebiasaannya 1 mm )
• Berbaris tanpa hiasan yang rumit
• Mudah dibaca

5. Khat Nasakh

6. Khat Thuluth
• Thuluth bermaksud satu pertiga
• Pengasasnya oleh Ibnu Muqlah
• Dikenali sebagai ‘Raja Khat’
• Gaya yang paling indah tetapi sukar dikuasai
• Digunakan sebagai hiasan bangunan,kubah masjid,tajuk buku dan lain-lain.
• Terbahagi kepada dua:
a) Thuluth A’adi
b) Thuluth Jali ( 1.Mutarakibah 2.Muta’akisah )
• Ciri-ciri :
1. Mempunyai banyak hiasan yang padat
2.Huruf Alif ,Lam dan Kaf mempunyai kepala ( tarwis )
3. Hurufnya lebih besar dari Nasakh

7. Khat Thuluth

8. Khat Diwani
• Pengasasnya ialah Ibrahim Munif
• Dinamakan Diwani kerana penggunannya di dewan sultan
• Terbahagi kepada dua:
1. Diwani Jali 2. Diwani Himayuni
Ciri-ciri :
a)Huruf condong dan membulat
b)Tidak berbaris dan hiasan
• Dipopularkan oleh Hafiz Uthman
Ciri-ciri :
a) Berbaris dan penuh dengan hiasan titik-titik
b) Agak susah dibaca ,lebih dekat kepada tujuan penciptaannya sebagai
tulisan maklumat rahsia.

9. Khat Diwani

10. Khat Kufi
• Khat terawal dan dimasyhurkan di Kufah
• Digunakan untuk penulisan Al Quran, hiasan bangunan dan logo
• Terbahagi kepada 4 jenis:
1. Kufi Kuno
2. Kufi Fatimi
3. Kufi Empat Segi (Murabba)
4. Kufi Moden
Ciri-ciri:
1. Hurufnya berbentuk keras dan lurus
2. Tidak berbaris dan lebar
3. Ditulis dengan perkiraan matematik

11. Khat Kufi
KUFI FATIMI KUFI MURABBA’
KUFI MODERN

12. Khat Farisi
• Dikenali juga dengan nama Nasta’liq (gabungan Naskh dan Ta,liq)
• Pengasasnya ialah Mir Al Tabrizi ( 1416M )
• Digunakan secara meluas di Iran ,India dan Pakistan untuk penulisan
Al Quran ,buku, tajuk, tanda nama jalan dan sebagainya
Ciri-ciri :
1. Condong ke kanan
2. Titiknya hanya separuh segi
3. Tiada tanda bacaan dan hiasan

13. Khat Farisi

14. Khat Riq’ah
• Riq’ah bermaksud cebisan kertas
• Diasaskan oleh Mumtaz Bik ( Zaman Uthmaniah )
• Terhasil dari khat Diwani dan khat Siaqat
• Digunakan untuk menulis nota,buku dan boleh ditulis dengan pantas
• Khat yang paling mudah dipelajari
Ciri-ciri:
1. Berbentuk ringkas, kecil, lurus dan pendek
2. Titiknya hanya separuh segi
3. Tiada tanda bacaan
4. Jelas dan mudah dibaca

15. Khat Riq’ah

16. Persediaan
Menulis Seni
Khat

17. Peralatan Menulis
• Pen / Pena
• Kertas
• Dakwat
• Bekas Dakwat
• Pisau atau Cutter
• Kertas Pasir
• Pembaris
• Pensil

18. Pena
• Pen yang terbaik adalah pen tradisi kerana
beberapa faktor:
• Sendi-sendi huruf lebih tajam dan tepat
• Lebih tahan dan bebas menggunakan apa
sahaja dakwat
• Boleh dibentuk mengikut kesesuaian penulis
• Pergerakan lebih mudah dikawal
• Mengeluarkan irama

19. Pena
Pen Khat Tradisional:
1. Handam ( Resam )
2. Buluh
3. Tunjang Pipit
4. Rotan
5. Duri Landak

20. Pena
Pen Khat Modern:
1. Fountain Pen
2. Calligraphy Pen
3. Marker Pen

21. Kertas
• Kertas yang terbaik untuk menulis khat dinamakan “Waraq Muqahhar”
diadun dengan the dan putih telur
• Ciri terpenting kertas ialah:
- Permukaan yang halus
- Licin
- Tidak menyerap dakwat
- Berwarna kekuningan
• Kertas yang terdapat di pasaran:
1. Glossy paper
2. Matt art paper
3. A4 (AA)
4. Manila kad
5. Kertas lukisan
6. Tracing paper “Waraq Muqahhar”
7. Mahjong paper
8. Chinese paper

22. Dakwat
• Dakwat yang digunakan biasanya selalu berwarna hitam dan boleh juga
berwarna lain.
• Keadaan dakwat yang sesuai hendaklah:
1. Tidak terlalu pekat sehingga tidak nampak corak sambungan huruf
yang ditulis
2. Tidak terlalu cair sehingga nampak corak seperti kurang guna dakwat.
3. Dakwat tersebut cepat kering dan bertahan lama sesudah menulis
(tidak luntur)
Contoh Dakwat modern:
1.Holbein ink
2.Dr Martin ink
3.Chinese ink
4.Indian ink
5.Calligraphy ink

23. Bekas Dakwat
• Bekas atau botol yang diisi dakwat di dalamnya.
• Ketinggian sekitar satu inci.
• Penutup bekas atau botol yang kemas supaya ink tidak
mudah kering dan beku
• Letakkan penyerap di dalamnya seperti
1. Benang Sutera
2. Kapas
3. Stocking
4. Kain pembalut luka

24. Kaedah Menulis Khat
Nasakh

33. Tamrin Nasakh ( Latihan )

34. SEKIAN