1. นโยบายคืออะไร
นโยบาย คือ ข้อความหรือสิ่งที่ได้กำาหนดไว้
เพื่อใช้เป็นแนวทางในการดำาเนินงานด้านต่างๆ
ที่เกี่ยวข้องกับนโยบายนัน ซึ่งผู้บริหารในระดับ
้
ต่างๆ หรือผู้ปฏิบัติจะต้องนำาไปใช้เป็นกรอบของ
แนวความคิดในการพิจารณาตัดสินใจ จัดทำา
แผน จัดทำาโครงการและกำาหนดวิธีการดำาเนิน
งาน ข้อความที่เป็นนโยบายอาจระบุไว้ในรูปที่
เป็นแนวทางกว้างๆ หรืออาจจะระบุแบบจำาเพาะ
เจาะจงเป็นเฉพาะกรณีก็ได้ การกำาหนดนโยบาย
ในทางปฏิบัตจริงนั้น อาจมีได้ในทุกระดับชัน
ิ ้
ขององค์กร เช่น นโยบายระดับประเทศ ระดับ

2. ข้อความที่กำาหนดเป็นนโยบาย
ข้อความต้องกะทัดรัด เข้าใจง่าย ไม่สลับ
ซับซ้อน
ผู้ปฏิบัติทุกระดับที่เกี่ยวข้องสามารถ
เข้าใจได้ง่าย
และนำาไปปฏิบัติได้อย่างถูกต้อง

3. ลักษณะของข้อความที่ระบุเป็น
นโยบาย
การกำาหนดข้อความที่กำาหนดเป็น
นโยบายโดยทัวไป อาจทำาได้เป็น 2 แบบ
่
ด้วยกัน คือ
แบบที่ 1 ระบุเป็นหลักการกว้างๆ
นโยบายแบบกว้างๆจะมีข้อความที่ระบุ
แสดงทิศทางการดำาเนินงานในระยะยาว
เป็นการบอกให้รู้ เป็นการกระตุ้นเชิง
ชักชวน แสดงให้เห็นจุดเน้นและแนวทาง
ในการดำาเนินงานอย่างกว้างๆ เป็นการ

4. ตัวอย่าง
ปรับปรุงระบบการนิเทศภายในให้มี
ประสิทธิภาพอย่างแท้จริง และให้การ
นิเทศเป็นไปอย่างทั่วถึง
พัฒนาทางด้านคุณธรรมและจริยธรรม
ของข้าราชการครูโดยเน้น
การลดอบายมุข ส่งเสริมการใช้จ่าย
อย่างประหยัด ส่งเสริมการประพฤติ
ปฏิบัติที่เป็นแบบอย่างอันดีงามแก่

5. แบบที่ 2 แบบจำาเพาะเจาะจง
ข้อความที่ระบุจะชีแนวทางการดำาเนินงานที่
้
ค่อนข้างชัดเจน และจำาเพาะเจาะจง ในบาง
กรณีจะเสนอแนะมาตรการที่เหมาะสมบาง
ประการประกอบด้วย บอกให้ทราบหรือแสดง
ให้เห็นว่าให้ทำาอะไร เน้นสิ่งใดเป็นพิเศษ ส่ง
เสริมเรื่องใดโดยเฉพาะ และมักจะเสนอ
แนวทางไว้ว่า ควรจะทำาอย่างไร จึงจะ
สอดคล้องกับนโยบายในการแก้ปญหาหรือ ั
พัฒนาเรื่องนันๆ
้

6. ตัวอย่าง
ปรับปรุงคุณภาพการสอนภาษาไทย ให้ได้ระ
ดับสัมฤทธิผลที่ใกล้เคียงกันทั่วทั้งจังหวัด
โดยการผลิตเอกสารคูมือครูและหนังสืออ่าน
่
ประกอบ ส่งเสริมการใช้สอมาตรฐานประกอบ
ื่
การสอน และเน้นการนิเทศเพื่อเสริมสร้าง
คุณภาพเป็นพิเศษในบริเวณพื้นที่ที่เป็น
ปัญหาค่อนข้างรุนแรง

7. ตัวอย่าง
ลดอัตราการขาดเรียนของนักเรียนใน
พื้นที่ที่เป็นปัญหาค่อนข้าง รุนแรง โดย
เน้นวิธีการให้ครูควบคุมติดตามการมา
เรียนของนักเรียน และการจัดการเรียน
ซ่อมเสริมชดเชย
เร่งรัดให้โรงเรียนขนาดใหญ่และขนาด
กลางจัดระบบการนิเทศ ภายใน
โรงเรียน เพื่อเสริมสร้างและปรับปรุง
คุณภาพทางการศึกษาของโรงเรียนโดย
ตนเอง

8. ถ้อยคำาที่นิยมใช้ในการกำาหนด
นโยบาย
คำาที่แสดงทิศทางการปฏิบัติ มักประกอบ
ด้วยคำาเหล่านี้ :
ส่งเสริม
ปรับปรุง
ลด
เพิ่ม
สนับสนุน
เร่งรัด

9. ตัวอย่าง
(ลด) อัตราการซำ้าชั้น
(เน้น) ระบบการนิเทศภายใน
(เพิ่ม) อัตราการมาเรียน
(ปรับปรุง) คุณภาพการสอนภาษาไทย
เป็นต้น

10. งานที่มอบหมาย
ให้นักศึกษาแบ่งกลุ่มๆละ 5 คน
ให้แต่ละกลุ่มเลือกประธานและเลขานุการ
กลุ่ม
ให้แต่ละกลุ่มระดมสมองเกี่ยวกับนโยบาย
ด้านการศึกษา(ในระดับชาติ/กระทรวง/
กรม/เขตพื้นทีหรือระดับโรงเรียน)
่
ให้สมาชิกภายในกลุ่มเลือกนโยบายดัง
กล่าวมา 1 นโยบาย
ส่งตัวแทนมานำาเสนอรายละเอียดของ
นโยบายดังกล่าวอย่างละเอียด