2. İki Yaş Sendromu (The Terrible Twos) /
Korkunç İki Serkeşlik Dönemi
Beynimiz 2 Farklı Yaşta Travmaya Savunmasızdır.
İki Yaş Sendromu (The Terrible Twos) ve Ergenlik Yılları (The Teenage Years)
Beynimizin bilgi işlemesi ve etkili bir şekilde uyum sağlama yeteneği,
genler, beslenme ve yaşam deneyimleri gibi bir dizi faktöre
bağlıdır. Bu yaşam deneyimleri en önemli kasımızın fiziksel, kimyasal
ve fonksiyonel yeniden şekillendirmeye maruz kalma olasılığının
yüksek olduğu birkaç hassas dönemde beyin üzerinde belirli bir
etkiye sahiptir.
MİT'te nörobilimci ve kıdemli bir öğretim görevlisi olan
Tara Swart’a göre, “korkunç ikileriniz” ve bu çalkantılı gençlik yılları,
beynin kablolarının en yumuşak olduğu dönemlerdir. Sonuç olarak,
bu zaman periyotlarında meydana gelen travmatik deneyimler beyin
aktivitesini bazen iyiliği için değiştirebilir ve nihayetinde gen
ifadelerini değiştirebilir.
3. İki Yaş Sendromu (Terrible Two) – Korkunç İki Serkeşlik
Dönemi
• Ortalama 1.5-2 yaşındaki çocukların tüm dünyayla güç savaşına girdiği,
• Her şeye hayır dediği,
• Söz dinlemediği,
• Dengesiz,
• Kararsız,
• Olumsuz
• İsyankar olduğu geçici bir dönem.
4. SENDROM VE DÖNEM AYRIMI
Olağan durumlar yaşanıyorsa;
DÖNEM
• Hemen hemen her çocukta
görülen inatlaşma, bencilleşme,
kendini merkezde görme, her şeye
"hayır" diye cevap verme,
sebepsiz öfkelenmeler gibi
belirtiler.
Klinik değerlendirme gereken
farklılıklar yaşanıyorsa; SENDROM
• Kendine zarar verecek derecede
öfke, isyan, kimseyi istememe, hiç
yemek yememe gibi durumlar
sayılabilir.
5. Her Çocuğun GELİŞİMİ KENDİNE ÖZGÜDÜR!
Fakat "iki yaş sendromu" olarak adlandırılmasının
sebebi, yaklaşık 2 yaşındaki çocukların böyle bir zorlu
dönem geçirmesi. Çoğunlukla 2,5 yaşında zirveye
çıkar. 1,5 yaşında bazı belirtileri başlayabilir.
6. 18-24 Ay Döneminde Çocukta
Neler Değişiyor?
Bu süreçte;
1-) Kavrama ve öğrenme
2-) Hareket
3-) Dil
4-) Sosyal ve duygusal alanlarda gelişim gözlenir.
7. • Bilişsel beceriler büyük oranda çevrede keşfedilenlerle gelişir.
• Oyun hamuru,su,kum,parmak boyası gibi duyusal deneyim sağlayan
oyuncaklar gelişimi destekler.
• Müzik,ezgi ve sözler çocuğun kavramları daha hızlı anlamasını sağlar.
• En iyi öğretim yöntemi tekrardır. Tekrarlı öğrenme çocuğun beyninde
saklama oranını arttırır.
18-24 Ay Döneminde Çocukta Neler Değişiyor?
1-) Kavrama ve Öğrenme;
8. 18-24 Ay Döneminde Çocukta Neler Değişiyor?
2-) Hareket ;
• Kaba Motor Beceriler
• Destekle merdiven çıkabilir.
• Koşabilir.
• Tekme atabilir.
• Zıplayabilir.
• Çömelebilir.
• Sepete nesne fırlatabilir.
• İnce Motor Beceriler
• 4 – 6 Blok üst üste dizebilir.
• Kitap sayfalarını çevirebilir.
• Çizimleri taklit edebilir.
• Kalem tutabilir, basit karalama yapar.
• Geometrik şekilleri eşleştirebilir.
9. • Kelime hazineleri 20 kelimeden yaklaşık 50 kelimeye çıkar.
• İsmini kullanarak kendini kastetmeye başlar.
• 2-3 kelimeyi bir arada anlamlı şekilde kullanır.
• Kelimeleri karıştırabilir, yarım konuşabilir.
• Hikaye dinlemekten keyif alırlar. Büyük resimleri severler.
• 50 kelime dile getirebilseler de kelime hazineleri yaklaşık 200-300 kelime
kadardır.
• Konuşurken sizi daha iyi anlaması için jest,mimik kullanımı önemlidir.
18-24 Ay Döneminde Çocukta Neler Değişiyor?
3-) Dil;
10. • Çocuktan çok fazla ‘hayır’ ve ‘benim o’ kelimeleri duyulur. Sıklıkla itiraz
eder.
• Sevinç, öfke, mutluluk ve sevgi gibi farklı duyguları yansıtabilir.
• Yalnız oynamaktan hoşlanır.
• Paylaşmayı sevmez, paylaşması istenirse hırçınlaşabilir.
• Basit sorumlulukları gerçekleştirmekten hoşlanır. Basit ev işleri gibi..
18-24 Ay Döneminde Çocukta Neler Değişiyor?
4-) Sosyal ve Duygusal;
11. NELER YAŞANIYOR?
• Hırçınlık,
• Aniden girilen öfke nöbetleri,
• Her şeye "hayır" deme, kendi istediğini yaptırmak için çılgınca çabalama,
• Anlaşılmadığında çabucak sinirlenme, dürtüsel tepkiler verme,
• Söz dinlememe, aksine denilenlerin tersini yapma,
• Her şeyi ellemek isteme, aşırı hareketlilik,
• Her şeyi tek başına yapmak isteme,
• Bazen kriz şeklinde ağlama, başı duvara vurma, çeşitli yerlere/eşyalara vurma,
• Çevresindeki herkese karşı otorite kurma isteği.
• Uykuda düzensizlikler
12. NEDEN YAŞANIYOR?
• Sinir sisteminin gelişmesinde bir ara evre, henüz taşlar yerine oturmadı.
• 2,5 yaşındaki çocukların dengesi tam oturmamıştır, kas-motor mekanizması henüz
mükemmel düzeyde değildir.
• Seçme yeteneğine yeterince sahip olmadığından iki olanağı birden tercih eder, kafası
karışıktır.
• "Ben" duygusu geliştiği için her fırsatta sana sevdiği ve sevmediği şeyleri söylemek
ister. Artan kelime haznesi de devreye girince susmak bilmeyen bir çocuk oluyor
haliyle karşında.
• Bağımsızlığı arttıkça senden ayrı olduğunu hisseder. İsteklerini ortaya koymaya
çabalarken kendi başına adım atması korkutucu olabilir.
13. NEDEN YAŞANIYOR?
• Günlük gerilimlerin etkisiyle korkulu rüya görerek sıkça uyandıkları bir
dönem. Çalkalanan ruh hallerinin arkasında bu durumun da etkisi büyük.
• 2-3 yaşındaki bir çocuğun beyni, bir yetişkinin beyninden 2 kat daha
aktiftir. Problemlere yol açabilen merak duygusunun ve durdurarak
bilmeden sorduğu soruların arkasında hızlı çalışan bir beyin var.
14. NASIL DAVRANILMALI?
NE YAPMALI?
• Bu dönemin normal ve geçici olduğunu kabul et.
• Çocuğun bağımsızlığına kavuşması, kendini ispat etmek istemesi, kendini
tanıması ve kendine güvenmesi için yaşananların sağlıklı süreçler olduğunu bil.
• Doğru yaklaşımlarla krizleri yönet.
• "Anneyle böyle konuşulmaz!" denecek zaman değil.
• Çocuğunun bu olumsuz davranışlarını görmezden gel, onu idare et, bir süre
ilgisiz kal, tartışmaya girme.
15. NASIL DAVRANILMALI?
NE YAPMALI?
• Çocuğun "Git buradan!" diyorsa bunun altında başka neler olduğunu düşün,
hemen sinirlenme. Aslında senin ona daha yakın olmanı bile istiyor olabilir. Bu
konuda ona yardımcı olmadığın için engellenmiş hissediyor olabilir. "Sanırım az
önce meşgul olduğum için bana kızdın. Seninle oynamamı ister misin?"
diyebilirsin. Bu sayede çocuğun bir dahaki sefer kendini ifade etmek için gerekli
olan kelimeleri öğrenmiş olur.
• Sinirlendiğinde dikkatini oyuncağa ya da başka bir şeye yöneltebilirsin.
• Öfke krizi geçirirken, sinirden deliye dönerken nefesini yut, sakin kal, cevap
verme. Ona böyle yapmaması gerektiğini anlatma, kriz halindeyken
anlamayacağı gibi tansiyon daha da yükselir.
16. NASIL DAVRANILMALI?
NE YAPMALI?
• "Aman düşersin, yapma kırarsın!" gibi cümleleri bu dönemde sakın
kullanma. Karşında patlamaya hazır bir enerji ve öfke topu var!
• Çatışmadan başından itibaren uzak durmak, hayatı kolaylaştırır.
• İletişimin temel ilkelerini uygula: Tüm dikkatini ona yoğunlaştır. Göz kontağı
kur. Kabul belirtisini beden dilinle pekiştir. Ona saygı duyduğunu göstermiş
olacaksın böylece. Ciddi bir yüz ifadesiyle ona yaklaş, onu dinle. Kararlı bir ses
tonuyla konuş.
• Çabalarını daima destekle. Hatalarını görmezlikten gel. Tüm başarılarını öv.
Şımarır ve hatalarını söylemezsem öğrenemez diye endişelenme. Şu dönemde
ihtiyacı olan şey, saygı görmek, kendi varlığını kabul ettirmek.
17. NASIL DAVRANILMALI?
NE YAPMALI?
• "Sen bilirsin." demekten çekinme. Sen bilirsin demek, hem çocuğunun
isteklerine ve itirazlarına saygı göstermeni sağlar hem de çocuğuna
davranışlarının sorumluluğunu almayı öğretir.
• Oyunda paylaşmayı öğrenebilmesi için başkalarına bir şeyler vermesi
gereken oyunlar kurgula.
• Aç ya da yorgun olduğunda özellikle sıkıcı gezintilerden uzak dur.
• Çocuğunun enerjisini atmasına fırsat yarat. Evde oyun alanları
oluşturabilirsin.
18. NASIL DAVRANILMALI?
NE YAPMALI?
• Bir yere gittiğinizde çocuğunun uslu durmasını istiyorsan öncesinde onu
dışarıda koşuya çıkarabilirsin.
• "Bugün kırmızı çorap mı, mavi çorap mı giyeceksin?" gibi sorular sorarak
tercih hakkını ona bırakıp, büyüdüğünü hissetmesini sağlayabilirsin.
• Küçük görevler verirsen kendisini önemli hisseder. Yemek yaparken sana
yardım edebilir, çamaşırları katlarken kendininkileri gruplayabilir.
19. 1-) Kısa cümleler kurmak (Çocukların sabrı mutsuzken daha da azalır)
2-) Tekrar etmek (Gerçekten onu anladığınıza ikna etmek için)
3-) Doğru ses tonu (Çok yumuşak ses tonuyla konuşarak duygularını
yansıtmış olmayız. Sakin ve ölçülü bir ses tonu olmalı)
4-) Mimikler ve vücut dili (Konuşurken çocuğunuzla aynı hizada veya daha
alçakta olmak önemlidir. İlginizi ve saygınızı göstermek için yüzünüzü ve
vücudunuzu kullanmanız gerekir. Çocuklar sözsüz iletişimde çok daha
başarılıdır. )
NASIL DAVRANILMALI? NE YAPMALI?
TÜM BU YAKLAŞIMLAR SIRASINDA :
20. 1-) Duygularını ifade eden sözcükler öğretmek.(Of, o kadar kızdım ki
kafamdan dumanlar çıkıyor, korkumdan kalbim küt küt atıyor...gibi.)
2-) Duygularını göstermenin yollarını öğretmek. ( Ne kadar kızdığının
resmini yapmak ister misin? ya da haydi beraber yastıkları
yumruklayalım gibi cümleler) Bu tarz yaklaşımlarla çocuğun sakinleşme
sürecinin hızlanmasına yardımcı olabileceğimiz vurgulanıyor.
NASIL DAVRANILMALI? NE YAPMALI?
DUYGULARINI YANSITMASI İÇİN :
