1. CPU Of Cache Memory
İŞLEMCILERDE ÖN BELLEK

2. Soru?
Bir uygulamayı ikinci çalıştırdığımızda, ilk açılışından
hızlı açıldığını görürüz. Peki bu olayın perde arkası nedir?

3. Cache Memory Nedir?
 Cache Bellek, en son yaptığımız işlemleri değerlendirerek; bir sonraki
işlemi %90 tahmin edip, bu bilgileri tutan L1 ve L1 in %10 tutturamaması
durumunda bu %10 un da %90'ı oranında tahmin eder ve bu bilgileri tutan
L2 adı verilen işlemci çekirdeğine gömülü iki adet statik “ram”den oluşur.
Cpu L2'de de bu bilgileri bulamaması durumunda ram'e gider. Orada da
yoksa HDD'e (harddisk) gider.

4. CASHE HIT?
 Bellek kontrolörü işlemciden gelen istemleri önbelleğe kaydeder, işlemci
her istemde bulunduğunda ön belleğe kaydedilir ve en fazla yapılan istem
listenin en üstüne yerleşir buna "cache hit" adı verilir. Önbellek dolduğunda
ve işlemciden yeni istem geldiğinde; sistem, uzun süredir kullanılmayan
kaydı siler ve yeni istemi kaydeder. Böylece sürekli kullanılan işlemler daima
önbellekte tutulur ve az kullanılan işlemler önbellekten silinir.

5. SLOT CPU
 Cache belleğin CPU içine yerleştirilememesi üzerine, bir dönem çekirdeğe
en yakın yere konumlandırılması denendi. Bunun sonucu olarak SLOT
işlemci adı verilen cpu’lar piyasaya çıktı. Bu tip işlemcilerde çekirdeğin
etrafında cache'ler görülebilir. Fakat bu yöntem, istenen performans'ı
vermediği gibi, işlemci board üzerinde dikine durduğu için sabit bir şekilde
durması da zor oldu.

6. Kısaca Cache’in Hikayesi
 Geliştiriciler bir süre sonra cache'i çekirdeğe gömmeyi başardılar, hatta L2
ile birlikte... Cache’ li işlemciler normallerinden daha pahalıydı. Çünkü
cache'i çekirdeğe gömmek zor bir işlemdi. Öyle ki 100 işlemciden ancak 2
tanesi kullanılır olarak üretilebiliyordu.İşte bir işlemci alırken dikkatimizi çeken
4 MB cache olayının hikayesi kısaca böyledir.

7. Nasıl Çalışır?
 Bilgisayarımızın bellek erişimi hakkında örnek vermek gerekirse:Bir lokantaya
ilk defa gidip bir kase çorba istediğinizde Çorbanın yapılıp gelmesi uzun
sürebilir. Eğer yemeğin yapıldığı yerin(HDD) hemen ön tarafında belirli bir
miktar yemeği sıcak tutabilecek bir hazne varsa (RAM) ve siz oradaki
çeşitlerden birini yiyecekseniz çorbanın pişmesini beklemezsiniz. Siz eğer
aynı yere daha sık gelmeye başlarsanız garson sizi tanır ve sizin geleceğiniz
saatlerde yemek arabasına(L2) sizin çeşitlerinizi de koyar. Sürekli müşterisi
olursanız ve %90 aynı siparişleri veriyorsanız geleceğiniz saatte çorbanızı
masanızda(L1) hazır bulursunuz.

8. Ne işe yarar?
 İşte siz örnek: Excel'i ilk açtığınızda normal hızda açılır. 2. açtığınızda nasıl
açıldığını bile fark edemezsiniz. Cache farkını Setup'tan L1 ve L2
seçeneklerini DISABLE yapıp test edebilirsiniz. Statik ram’den bahsettik onu
da açıklayalım;Çalışma prensibi olarak temelde 2 tip RAM vardır. Dynamic
ve Static.Static RAM makine açık olduğu sürece üzerine yazılan veriyi
tutabilir. Transistörlerden imal edilmiştir.
Dynamic RAMler üzerindeki veriyi tutabilmek için belirli aralıklarla
kondansatörlerle tetiklenmeleri gerekir. Aksi takdirde üzerindeki veri
kaybolur. Bunun için ana kart üzerinde bu tetiklemeyi yapacak ayrı bir
devre dizayn edilmiştir ve bu yüzden dynamic ramler cache bellek olarak
çekirdekte kullanılamazlar. Bildiğimiz ramler Dynamic ramdir. Static ramler
yapılarında transistör kullanıldığı için daha pahalıdır

9. Hazırlayan
 Serkan AKYÜREK
(YBS 3. Sınıf 2. Öğretim 11010208029)
 serkan@turkeystartups.com
twitter.com/srknakyurek