SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 15
BAB 6 : NOMBOR KOMPLEKS
                                                                               Matematik II (B 2001)


                                          POLITEKNIK PORT DICKSON
                                   JABATAN MATEMATIK SAINS DAN KOMPUTER

NOMBOR KOMPLEKS
     Nombor Kompleks ialah nombor yang berbentuk a + ib
           di mana a dan b adalah nombor nyata
           terdiri drpd bahagian nyata (a) dan bahagian khayal (ib)

       Secara amnya,                 − a2
                                   = a 2 (−1)
                                   = a 2 i2
                                   = ai
       Contoh :
            1.       −9        =      9(−1) =     9i 2 = 3i
            2.       − 50 =           50(−1) =     50i 2 = 5    2i

PERLU INGAT !!!

                   i2 = -1
                 (-1)nombor genap = 1
                 (-1)nombor ganjil = -1

Contoh :
      a.         i8=i        2 (4)
                                     = (-1) = 1

       b.        i   15
                          = i 2(7) i = (-1) 7 i = (-1) i = -i

       c.        3i34 - i13
                 = 3i2(17) - i2(6) i
                 = 3 (-1)17 - (-1)6 i
                 = 3 (-1) – 1 i
                 = -3 - i

       d. –2i3 + 2 i18 - 3 i51
          = -2 i2 i + 2 i2(9) - 3 i2(25) i
          = -2 (-1) i + 2 (-1) 9 - 3 (-1) 25 i
          = 2 i + 2 (-1) – 3 (-1) i
          = 2 i – 2 +3 i
          =5i–2
CONTOH SOALAN :

                                                                             June/JMSK/PPD/750621
                                                                                                1
BAB 6 : NOMBOR KOMPLEKS
                                                                                       Matematik II (B 2001)


           1. Ringkaskan kuasa bagi i yang berikut:
                     a.    i7
                     b.    i 12
                     c.    i 20
                     d    i 36
                     e.   7i 56 – i 3 6
                     f.    8i 59 + 5i 97
           2. Permudahkan bentuk nombor-nombor berikut:
                   a.       − 25                      c.   − 38
                   b.       − 81                      d.    − 69

Penambahan & Penolakan Nombor Kompleks

     Jika z = x + yi dan w = u + vi

     Maka, z + w = ( x + yi )          + ( u + vi )
                         = ( x + u ) + ( yi + vi )
   Nombor nayata
                                                                        Nombor
      tambah
                                                                       kompleks
   nombor nyata
                                                                        tambah

              z – w = ( x + yi ) - ( u + vi )
                        = ( x - u ) + ( yi - vi )

                                                              Nombor
     Nombor nayata                                         kompleks tolak
        tolak                                                 nombor
     nombor nyata



CONTOH :

     a)    ( 3 + 4i ) + ( 5 + 6i )         = ( 3 + 5 ) + ( 4i + 6i)
                                           = 8 + 10i

     b)    ( 5 + 3i ) – ( 8 + 2i )         = ( 5 – 8 ) + ( 3i – 2i )
                                           = -3 + i

     c)    ( 7 + 5i ) + ( 2 – 3i )         = ( 7 + 2 ) + ( 5i + (–3i) )
                                           = ( 7 + 2 ) + ( 5i – 3i )
                                           = 9 + 2i

     d)    ( 4 – 2i ) – ( 2 – 3i )         = ( 4 – 2 ) + ( -2i – (-3i) )
                                           = ( 4 – 2 ) + ( -2i + 3i )
                                           =2+i

Pendaraban Nombor Kompleks

                                                                                     June/JMSK/PPD/750621
                                                                                                        2
BAB 6 : NOMBOR KOMPLEKS
                                                                                    Matematik II (B 2001)



                                                          Kembangka
     Jika z = a + bi dan w = p + qi                       n ungkapan

     Maka, z + w = ( a + bi ) x ( p + qi )
                     = (a x p) + (a x qi) + (bi x p) + (bi x qi)
                     = ap + aqi + pbi + bqi2
                     = ap + aqi + pbi + bq(-1)
                      = ap + aqi + pbi – bq
                      = (ap-bq) + (aq+pb)i

CONTOH :

     a)    Jika z = 3 + 4i dan w = 2 – 3i

           maka zw = ( 3 + 4i ) ( 2 – 3i )
                   = ( 3 x 2 ) + ( 3 x (-3i) ) + ( 4i x 2 ) + ( 4i x (-3i) )
                   = 6 + (-9i) + 8i +( -12i2 )
                   = 6 + ( -i ) – 12(-1)
                   = 6 – i +12
                   = 18 – i

     b)    Jika z = 4 + i dan w = 3 + 2i

           maka zw = ( 4 + i ) ( 3 + 2i )
                   = ( 4 x 3 ) + ( 4 x 2i ) + ( i x 3 ) + ( i x 2i )
                   = 12 + 8i + 3i + 2i2
                   = 12 + 11i + 2(-1)
                   = 12 + 11i - 2
                   = 10 + 11i




Pembahagian Nombor Kompleks

                                                                                  June/JMSK/PPD/750621
                                                                                                     3
BAB 6 : NOMBOR KOMPLEKS
                                                                                 Matematik II (B 2001)




     Bagi proses pembahagian, perlu gunakan konjugat supaya penyebut jadi nombor nyata

                                                                Saling
     Contoh :                                                  memusna
                3
     1.
              2 + 3i
                  3      2 − 3i
              =        ×
                2 + 3i 2 − 3i
                6 − 9i                a2 + b2
              =
                 4+9
                6 − 9i
              =                                 Jika z = a + bi dan w = a – bi
                  13
                6 9i
              = −                               Maka, zw = ( a + bi ) ( a – bi )
                13 13                                    = a2 – abi + abi – b2i2
                                                         = a2 – b2i2
              2 +i                                       = a2 – b2(-1)           Nombor
     2.                                                                           nyata
              3 − 2i
                                                             2     2
                                                         = a – (-b )
                                                         = a2 + b2
                  2+i       3 + 2i
              =          ×
                  3 − 2i 3 + 2i                 Oleh itu, w dikenali sbg konjugat
                                                kompleks bagi z
                  6 + 4i + 3i + 2i2
              =
                     9+4                        Jika z = a + bi, konjugat bagi z
                6 + 7i + 2(-1)                  ialah
              =
                     13
                6 + 7i − 2
              =
                   13
                4 + 7i
              =
                 13
                4 7i
              =    +
                13 13

Kesamaan Nombor Kompleks

     Katakan z = x + yi dan w = u + vi
     Jika z = w,  x + yi = u + vi
                     maka, x = u dan yi = vi

                                                    Bahagian
          Bahagian                                   khayal
           nyata




                                                                                 June/JMSK/PPD/750621
                                                                                                    4
BAB 6 : NOMBOR KOMPLEKS
                                                                                          Matematik II (B 2001)


Contoh:

Diberi 3 – 2i = ( p + qi )( 5 + i ). Carikan nilai p dan q.

                ( p + qi )( 5 + i ) = 5p + pi + 5qi + qi2
     x        y                     = 5p + pi + 5qi + q(-1)
                                    = 5p + pi + 5qi – q
                                    = ( 5p – q ) + ( p + 5q )i



                                          u                v


MAKA,         x=u          dan          y=v

            3 = 5p – q                  -2 = p + 5q
            q = 5p – 3                   p = -5q – 2
            q = 5( -5q – 2 )- 3                 1
            q = -25q – 10 – 3            p = −5 −  − 2
          26q = -13                             2
                − 13                          1
            q=                            =
                 26                           2
                  1
              =−
                  2


CONTOH SOALAN :

         1. Ungkapkan yang berikut dalam bentuk a + ib
              a. 3 +     −9                       b. 2 +   −8              c. 8 -     − 16

         2.   Ringkaskan setiap yang berikut:
              a. ( 3 + 4i) + ( 5 – 2i)        b. ( 7 + 6i) – ( -4 – 3i)

         3.   Ungkapkan yang berikut dalam bentuk a + ib:
                         2                                      2+i
                   a.                                      b.
                        1+ i                                    1− 2i

         4.   Dalam setiap kes berikut, cari nilai x dan y.
              a.   x + iy = ( 3 + i )(2 – 3i) b. ( x + iy ) ( -2 + 7i ) = -11 – 4i
                               2 + 5i
              c.    x + iy =
                                1− i




                                                                                        June/JMSK/PPD/750621
                                                                                                           5
BAB 6 : NOMBOR KOMPLEKS
                                                                                               Matematik II (B 2001)


RAJAH ARGAND
                                          y

                                                                                      Mewakili nombor
                    paksi khayal                                                         kompleks
                                                       P ( x, y )
                                                                                         z = x + yi


              Hujah z
                                      θ
                                                                      x

                                              r                                       paksi nyata

                                                       P’ ( x, -y )

                              Modulus z


MODULUS z              z =        x2 + y2
                             y
HUJAH z        huj z = tan−1 
                             x

CONTOH :
     Cari modulus dan hujah bagi setiap nombor kompleks berikut
          a) 1 – i                                          y

             z  = 12 + 12
                      = 2                     tan –ve di              θ
                  Huj z = tan –1 (-1/1)        sukuan                                          x
  Sudut Ө
  dr asalan             = tan –1( -1)           2&4                                   β
   paksi-x              = - 45 °                                                  r
                     θ = 360º - 45º

              b) –3 + 4i                                                  y

                  z  =   (−3)2 + (4)2                           r
                      = 25
                      =5                                      β               θ
                                                                                              x
                  Huj z = tan –1 (4/-3)
                         = -53° 8′
                       θ = 180º - 53° 8′
                                                                                                   x
                          = 126° 52’




                                                                                             June/JMSK/PPD/750621
                                                                                                                6
BAB 6 : NOMBOR KOMPLEKS
                                                                                     Matematik II (B 2001)




CONTOH SOALAN :

     Cari modulus dan hujah bagi setiap nombor kompleks berikut:
          a) 1 – 3i                         b)   1 + 2i
          c) 3 – 5i                         d)   -5 + 12i
          e) -7 – 4i                        f)   6 + (-2i)

PENAMBAHAN dan PENOLAKAN RAJAH ARGAND

     Langkah-langkah :
           1. Buatkan penambahan atau penolakan kepada nombor kompleks dulu
           2. Dari hasil penambahan atau penolakan td, baru plotkan rajah argand.
           3. Then tandakan hasil yg br td pd graf.

CONTOH :

     Tunjukkan pada Rajah Argand, garis-garis yang mewakili nombor kompleks berikut
     kemudian dapatkan modulus dan hujah bagi setiap satunya:

                      Z1 = 2 + 4i               Z2 = -3 + 2i
                      Z3 = -5 – 3i              Z4 = 3 - 5i

     a)    Z1 , Z2 , Z3 , Z4

     b)     Z1 + Z2                                c)    Z2 + Z3
            = ( 2 + 4i) + ( -3 + 2i )                    = ( -3 + 2i ) + ( -5 – 3i )
            = ( 2 + (-3) ) + ( 4i + 2i)                  = ( -3 + (-5) ) + ( 2i + (-3i) )
            = -1 + 6i                                    = -8 - i

     d)     Z1 - Z3                                e)    Z3 - Z4
            = ( 2 + 4i) - ( -5 – 3i) )                   = ( -5 – 3i) – ( 3 - 5i )
            = ( 2 - (-5) ) + ( 4i – (-3i) )              = ( -5 – 3 ) + ( -3i – (-5i) )
            = 7 + 7i                                     = -8 + 2i

     f)     Z2 - Z3                                g)    Z2 - Z4
            = ( -3 + 2i ) – ( -5 – 3i )                  = ( -3 + 2i ) – ( 3 - 5i )
            = ( -3 – (-5) ) + ( 2i – ( -3i) )            = ( -3 – 3 ) + ( 2i – ( -5i) )
            = 2 + 5i                                     = -6 + 7i

     h)     Z1 + Z4                                i)    Z1 - Z2
            = ( 2 + 4i) + ( 3 - 5i )                     = ( 2 + 4i) - ( -3 + 2i )
            = ( 2 + 3 ) + ( 4i + (-5i) )                 = ( 2 - (-3) ) + ( 4i - 2i )
            =5-i                                         = 5 + 2i




                                                                                   June/JMSK/PPD/750621
                                                                                                      7
BAB 6 : NOMBOR KOMPLEKS
                    Matematik II (B 2001)


RAJAH ARGAND




                  June/JMSK/PPD/750621
                                     8
BAB 6 : NOMBOR KOMPLEKS
                         Matematik II (B 2001)


MODULUS dan HUJAH




                       June/JMSK/PPD/750621
                                          9
Soalan               Modulus                   Hujah                   Rajah Argand

a)   Z1 = 2 + 4i                               Huj z = tan –1 (4/2)                  y
                    z  =    (2)2 + (4)2                                 BAB 6 : NOMBOR KOMPLEKS
                                                     = 63° 26’                 Matematik II (B 2001)
                        = 20                     ∴ θ = 63° 26’                               θ
                        = 4.47                                                                   x



     Z2 = -3 + 2i   z  =    (-3) 2 + (2)2    Huj z = tan –1 (2/-3)
                                                     = -33° 41’
                        = 13                    ∴ θ = 180º - 33° 41’                     θ
                        = 3.61                       = 146º 19’
                                                                                                 x



                                                                                         y
     Z3 = -5 – 3i   z  =    (-5) 2 + (-3)2   Huj z = tan –1 (-3/-5)
                                                                                         θ
                                                     = 30° 57’                                   x
                        = 34                    ∴ θ = 180º + 30° 57’
                        = 5.83                       = 210º 57’



     Z4 = 3 - 5i                               Huj z = tan –1 (-5/3)             y
                    z  =    (3)2 + (-5)2                                θ
                                                     = -59° 2’                                   x
                        = 34                    ∴ θ = 360º - 59° 2’
                        = 5.83                       = 300º 58’


b)   -1 + 6i                                   Huj z = tan –1 (6/1)                  y
                    z  =    (-1) 2 + (6)2
                                                     = 80° 32’
                        = 37
                                                                                         θ
                        = 6.08                                                                   x




c)   -8 - i         z  =    (-8) 2 + (-1)2   Huj z = tan –1 (-1/-8)
                                                                                         θ
                                                     = 7° 7’                                     x
                        = 65                    ∴ θ = 180º + 7° 7’
                        = 8.06                       = 187º 7’



d)   7 + 7i                                    Huj z = tan   –1
                                                                  (7/7)          y
                    z  =    (7)2 + (7)2
                                                     = 45º
                        = 98                    ∴ θ = 45º
                        = 9.90                                                       θ
                                                                                                 x




e)   -8 + 2i                                   Huj z = tan –1 (2/-8)                 y
                    z  =    (-8) 2 + (2)2
                                                     = -14º 2’
                        = 68                    ∴ θ = 180º - 14º 2’
                                                                                         θ
                        = 8.25                       = 165º 58’                                  x




f)   2 + 5i                                    Huj z = tan –1 (5/2)              y
                    z  =    (2)2 + (5)2                                     June/JMSK/PPD/750621
                                                     = 68º 11’                                  10
                        = 29                    ∴ θ = 68º 11’
                        = 5.39                                            θ      y yθ θθ         x
BAB 6 : NOMBOR KOMPLEKS
                                                                                                 Matematik II (B 2001)




                     Tunjukkan pada Rajah Argand, garis-garis yang mewakili nombor kompleks berikut
                     kemudian dapatkan modulus dan hujah bagi setiap satunya:

                                   Z1 = -3 + 5i         Z2 = 5 - 3i
                                   Z3 = -2 – 2i         Z4 = 6 + 3i

                      a)  Z1 , Z2 , Z3 , Z4                 b)    Z1 + Z2
                      c)  Z2 + Z3                           d)    Z1 - Z3
                      e)  Z3 - Z4                           f)    Z2 - Z3
                      g)  Z2 - Z4                           h)    Z1 + Z4
                      i)  Z1 - Z2                           j)    Z1 - Z4
              BENTUK-BENTUK NOMBOR KOMPLEKS

                a)   Bentuk Cartesian                       a + bi

                b)   Bentuk Trigonometri                    |z| ( kos Ө + i sin Ө )
                                                              R ( kos Ө + i sin Ө )

                c)   Bentuk Kutub (Polar)                   |z| ∠ Ө
                                                              R ∠ Ө

                d)   Bentuk Eksponen                        RejӨ (Ө dlm bacaan radian)


              CONTOH :

                1.   Tukarkan nombor kompleks z = -5 + 2i ke dalam bentuk Trigonometri, Kutub dan
                     Eksponen.
                                                                                  y

                           PENYELESAIAN :
                             a) Lakar rajah Argand untuk
                                pastikan kedudukannya
                                                                                  Ө               x


                              b) Modulus z                       R = z =       25 + 4
                                                                            =    29 = 5.39

                              c)   Hujah z                                               y
                                                                 Huj z = ß = tan      –1
                                                                                          
                                                                                         x
                                                                                          2 
                                                                                = tan –1    
                                                                                          −5
                                                                           = tan –1 ( -0.4)
                                                                           = 21.8° atau 0.38 rad
paksi nyata                                                      Maka Ө = 180º - 21.8º
                                                                        = 158.2º

                                                                                                 June/JMSK/PPD/750621
                                                                                                                   11
BAB 6 : NOMBOR KOMPLEKS
                                                                                       Matematik II (B 2001)




                  d) Bentuk kutub                        |z| ∠ Ө atau R ∠ Ө
                                                         5.39 ∠ 158.2º

                  e) Bentuk eksponen                     RejӨ
                                                         =5.39ei0.38

                  f)      Bentuk trigonometri            |z| ( kos Ө + i sin Ө ) atau
                                                         R ( kos Ө + i sin Ө )
                                                         =5.39 ( kos 158.2º + i sin 158.2º )

  2.   Tukarkan nombor kompleks z = 2.5 ( kos 189° + i sin 189 ° ) ke dalam bentuk Cartesian,
       Kutub dan Eksponen

                PENYELESAIAN :

                          dapatkan nilai kos 189° dan sin 189° melalui kalkulator
                           kos 189° = - 0.988
                           sin 189° = - 0.156

                  a)      Bentuk cartesian           a + bi
                                                     = 2.5 ( ( - 0.988 ) + i(- 0.156 ) )
                                                     = - 2.47 - 0.39i

                  b) Bentuk eksponen                 RejӨ
                                                     Ө = 0.157 rad
                                                     =2.5ei0.157

                  c)      Bentuk kutub               |z| ∠ Ө atau R ∠ Ө
                                                     2.5 ∠ 189º



CONTOH SOALAN :

       1. Tukarkan nombor kompleks berikut ke dalam bentuk Cartesian, Kutub
           dan Eksponen.
           a.    z = 4 ( kos 54º + i sin 54º )
           b.    z = 15 ( kos 200º + i sin 200º )
           c.    z = 3.5 ( kos 175º + i sin 175º )
           d.   z = 5 ( kos 250º + i sin 250º )


       2. Tukarkan nombor kompleks berikut ke bentuk Trigonometri, Kutub dan Eksponen.
           a.    3 + 3i
           b.    –5 + 2i

                                                                                     June/JMSK/PPD/750621
                                                                                                       12
BAB 6 : NOMBOR KOMPLEKS
                                                                                         Matematik II (B 2001)


             c.   –3 – 3i
             d.   5 – 2i




TEOREM DE MOIVRE

        ( a + bi )n = |z|n ( kos n Ө + i sin n Ө )
                                                                       Ө + 360k
                                                               Jika kuasanya ialah punca
                                                               kuasa atau kuasa pecahan
CONTOH :

1.   Ungkapkan dalam dalam sebutan kos nθ dan sin nθ:
       a) ( kos θ - i sin θ )4             b)         1
                                                        kos 2θ + i sin 2θ
           = kos 4 θ - i sin 4 θ                        = ( kos 2θ - i sin 2θ )-1
                                                        = kos (-2θ) - i sin (-2θ)
                                                        = - kos 2θ - i sin 2θ

2. Dapatkan nilai bagi
     a) (8 – 5i )3
         PENYELESAIAN :
         i)   Modulus z              R = | z | = 8 2 + 52
                                               = 64 + 25
                                               = 89
                                               = 9.43
                                                                                     8 - 5i terletak di
           ii)    Hujah z            Hujah z = 360° – tan –1 ( 5/8 )                     sukuan 4
                                             = 360° – 32°                             ∴hujah dibaca
                                             = 328°                                   sebagai 360 - θ

           iii) ∴      8 – 5i = 9.43 ( kos 328° + i sin 328° )

           iv)    Menggunakan Teorem De Moivre
                  ( a + bi )n = |z|n ( kos n Ө + i sin n Ө )
                  MAKA :         ( 8 – 5i )3 = 9.43 3 [ kos 3(328°) + i sin 3 (328°) ]
                                             = 838.56 ( kos 984° + i sin 984° )
                                            = 838.56 [ kos ( 984° - 720° ) + i sin ( 984°- 720° )]

                                                                                       June/JMSK/PPD/750621
                                                                                                         13
BAB 6 : NOMBOR KOMPLEKS
                                                                               Matematik II (B 2001)


                                  = 838.56 ( kos 264° + i sin 264° )

                                                          984º lebih drpd 2 pusingan
                                                            maka kena tolakkan 2
                                                          pusingan penuh ( 2 x 360º)




b)   ( -5 + 2i )1/4
     PENYELESAIAN :
     i)    Modulus z         R = | z | = (-5) 2 + 2 2
                                      = 25 + 4
                                      = 29
                                      = 5.39
                                                                          -5 + 2i terletak di
     ii)    Hujah z          Hujah z = 180° – tan –1 ( -5/2 )                  sukuan 2
                                     = 180° – 68°                          ∴hujah dibaca
                                     = 112°                                sebagai 180 - θ

     iii)   ∴    -5 + 2i = 5.39 ( kos 112° + i sin 112° )

     iv)    Menggunakan Teorem De Moivre
            ( a + bi )n = |z|n ( kos n ( Ө + 360K ) + i sin n ( Ө + 360K ) )
            MAKA :       ( -5 + 2i )1/4
                         = 5.391/4 [kos (158.2°+ 360k )/4 + i sin ( 158.2° + 360k)/4 ]
                         = 1.52 [kos (158.2°+ 360k )/4 + i sin ( 158.2° + 360k)/4 ]

            Sekarang perlu selesaikan nilai k tersebut  mulakan dengan nilai k = 0
            sehingga jumlah (Ө + 360k) tidak melebihi 360º

            Bagi k = 0   ( -5 + 2i )1/4 = 1.52 (kos 39.6°+ i sin 39.6°)

            Bagi k = 1   ( -5 + 2i )1/4
                         = 1.52 [kos (158.2°+ 360° )/4 + i sin ( 158.2° + 360° )/4 ]
                         = 1.52 ( kos 129.6° + i sin 129.6°)

            Bagi k = 2   ( -5 + 2i )1/4
                         = 1.52 [kos (158.2°+ 720° )/4 + i sin ( 158.2° + 720°)/4 ]
                         = 1.52 ( kos 219.6° + i sin 219.6°)

            Bagi k = 3   ( -5 + 2i )1/4
                          = 1.52 [kos (158.2°+ 1080° )/4 + i sin ( 158.2° + 1080°)/4 ]
                         = 1.52 ( kos 309.6° + i sin 309.6°)



                                                                             June/JMSK/PPD/750621
                                                                                               14
BAB 6 : NOMBOR KOMPLEKS
                                                                                    Matematik II (B 2001)


                    Bagi k = 4   ( -5 + 2i )1/4
                                 = 1.52 [kos (158.2°+1440° )/4 + i sin ( 158.2° + 1440°)/4 ]
                                 = 1.52 ( kos 399.6° + i sin 399.6°)

             Bila k = 4, jawapan tidak diterima kerana hujah telah melebihi 360°
CONTOH SOALAN :

1.   Dapatkan nilai bagi.
        a)   ( 3 + 3i )½
        b)   ( –5 + 2i )3
        c)   ( –3 – 3i ) 1/4
        d)   ( 5 – 2i )5




                                                                                  June/JMSK/PPD/750621
                                                                                                    15

Mais conteúdo relacionado

Mais procurados

Bab 2 teknologi pembuatan
Bab 2 teknologi pembuatanBab 2 teknologi pembuatan
Bab 2 teknologi pembuatan
deeyah mar
 
Perintang
PerintangPerintang
Perintang
syie
 
Akta keselamatan dan kesihatan perkerjaan 1994
Akta keselamatan dan kesihatan perkerjaan 1994Akta keselamatan dan kesihatan perkerjaan 1994
Akta keselamatan dan kesihatan perkerjaan 1994
Tengkurex
 
Gerudi & mesin gerudi
Gerudi & mesin gerudiGerudi & mesin gerudi
Gerudi & mesin gerudi
ahhafizi2
 
Organisasi dan pengurusan
Organisasi dan pengurusanOrganisasi dan pengurusan
Organisasi dan pengurusan
ikha2203
 
Langkah langkah keselamatan sebelum semasa dan selepas memateri
Langkah langkah keselamatan sebelum semasa dan selepas memateriLangkah langkah keselamatan sebelum semasa dan selepas memateri
Langkah langkah keselamatan sebelum semasa dan selepas memateri
Byla Kasmani
 

Mais procurados (20)

Diode
DiodeDiode
Diode
 
fungsi-komponen dalam litar
fungsi-komponen dalam litarfungsi-komponen dalam litar
fungsi-komponen dalam litar
 
Reka bentuk mekanikal
Reka bentuk mekanikal Reka bentuk mekanikal
Reka bentuk mekanikal
 
Bab 3 (vektor)
Bab 3 (vektor)Bab 3 (vektor)
Bab 3 (vektor)
 
Bab 2 teknologi pembuatan
Bab 2 teknologi pembuatanBab 2 teknologi pembuatan
Bab 2 teknologi pembuatan
 
Get logik
Get logik Get logik
Get logik
 
Peraturan bengkel
Peraturan bengkelPeraturan bengkel
Peraturan bengkel
 
teknologi pembuatan
teknologi pembuatanteknologi pembuatan
teknologi pembuatan
 
Diod
DiodDiod
Diod
 
Elektronik dan sistem kawalannya
Elektronik dan sistem kawalannyaElektronik dan sistem kawalannya
Elektronik dan sistem kawalannya
 
Perintang
PerintangPerintang
Perintang
 
KOMPONEN KAWALAN MOTOR
KOMPONEN KAWALAN MOTORKOMPONEN KAWALAN MOTOR
KOMPONEN KAWALAN MOTOR
 
Jenis wayar dan kerja pendawaian
Jenis wayar dan kerja pendawaianJenis wayar dan kerja pendawaian
Jenis wayar dan kerja pendawaian
 
Akta keselamatan dan kesihatan perkerjaan 1994
Akta keselamatan dan kesihatan perkerjaan 1994Akta keselamatan dan kesihatan perkerjaan 1994
Akta keselamatan dan kesihatan perkerjaan 1994
 
Bahan komposit
Bahan kompositBahan komposit
Bahan komposit
 
Gerudi & mesin gerudi
Gerudi & mesin gerudiGerudi & mesin gerudi
Gerudi & mesin gerudi
 
Organisasi dan pengurusan
Organisasi dan pengurusanOrganisasi dan pengurusan
Organisasi dan pengurusan
 
Langkah langkah keselamatan sebelum semasa dan selepas memateri
Langkah langkah keselamatan sebelum semasa dan selepas memateriLangkah langkah keselamatan sebelum semasa dan selepas memateri
Langkah langkah keselamatan sebelum semasa dan selepas memateri
 
Kod etika
Kod etikaKod etika
Kod etika
 
BUKU TEKS RBT TINGKATAN 2
BUKU TEKS RBT TINGKATAN 2BUKU TEKS RBT TINGKATAN 2
BUKU TEKS RBT TINGKATAN 2
 

Destaque (20)

Nombor perdana
Nombor perdanaNombor perdana
Nombor perdana
 
Theor yinvt ...
Theor yinvt ...Theor yinvt ...
Theor yinvt ...
 
natur 1. gaia
natur 1. gaianatur 1. gaia
natur 1. gaia
 
نسخة من مسودّة الدستور الجديد Exclusive by superviseur
نسخة من مسودّة الدستور الجديد Exclusive by superviseurنسخة من مسودّة الدستور الجديد Exclusive by superviseur
نسخة من مسودّة الدستور الجديد Exclusive by superviseur
 
Isaac, daniel m y sergio
Isaac, daniel m y sergioIsaac, daniel m y sergio
Isaac, daniel m y sergio
 
1 091203052652-phpapp02
1 091203052652-phpapp021 091203052652-phpapp02
1 091203052652-phpapp02
 
Rrdd introduccion
Rrdd  introduccionRrdd  introduccion
Rrdd introduccion
 
La navegación
La navegaciónLa navegación
La navegación
 
Políticas_de_planificación
Políticas_de_planificaciónPolíticas_de_planificación
Políticas_de_planificación
 
Syllabus
SyllabusSyllabus
Syllabus
 
Show time
Show timeShow time
Show time
 
Personality test
Personality testPersonality test
Personality test
 
Presentación de los árboles genealógicos
Presentación de los árboles genealógicosPresentación de los árboles genealógicos
Presentación de los árboles genealógicos
 
Cat shoulder bag
Cat shoulder bagCat shoulder bag
Cat shoulder bag
 
Trouble in england tale salad ppt
Trouble in england tale salad pptTrouble in england tale salad ppt
Trouble in england tale salad ppt
 
Natur
NaturNatur
Natur
 
Technical Debt
Technical DebtTechnical Debt
Technical Debt
 
Theory ...
Theory ...Theory ...
Theory ...
 
Halloween
HalloweenHalloween
Halloween
 
Fisika Berbasiskan Dinamika Molekular Butiran
Fisika Berbasiskan Dinamika Molekular ButiranFisika Berbasiskan Dinamika Molekular Butiran
Fisika Berbasiskan Dinamika Molekular Butiran
 

Semelhante a Nombor kompleks

Chapter 6 algebra iii a2 + bx + c
Chapter 6 algebra iii a2 + bx + cChapter 6 algebra iii a2 + bx + c
Chapter 6 algebra iii a2 + bx + c
shuhainor74
 
Bank soal-olimpiade-matematika
Bank soal-olimpiade-matematikaBank soal-olimpiade-matematika
Bank soal-olimpiade-matematika
okto feriana
 

Semelhante a Nombor kompleks (20)

Ba201 chapter -1-complex number
Ba201 chapter -1-complex numberBa201 chapter -1-complex number
Ba201 chapter -1-complex number
 
1. BENTUK ALJABAR(s) - Matematika SMP Kelas VIII [www.defantri.com].ppt
1. BENTUK ALJABAR(s) - Matematika SMP Kelas VIII [www.defantri.com].ppt1. BENTUK ALJABAR(s) - Matematika SMP Kelas VIII [www.defantri.com].ppt
1. BENTUK ALJABAR(s) - Matematika SMP Kelas VIII [www.defantri.com].ppt
 
BENTUK ALJABAR.ppt
BENTUK ALJABAR.pptBENTUK ALJABAR.ppt
BENTUK ALJABAR.ppt
 
Trigonometri ppt bab6
Trigonometri ppt bab6Trigonometri ppt bab6
Trigonometri ppt bab6
 
Kalkulus modul xii deret bilangan
Kalkulus modul xii deret bilanganKalkulus modul xii deret bilangan
Kalkulus modul xii deret bilangan
 
Chapter 6 algebra iii a2 + bx + c
Chapter 6 algebra iii a2 + bx + cChapter 6 algebra iii a2 + bx + c
Chapter 6 algebra iii a2 + bx + c
 
integral
integralintegral
integral
 
integral
integralintegral
integral
 
Bab 15-integral
Bab 15-integralBab 15-integral
Bab 15-integral
 
Smart solution barisan dan deret
Smart solution barisan dan deretSmart solution barisan dan deret
Smart solution barisan dan deret
 
Bank soal-olimpiade-matematika
Bank soal-olimpiade-matematikaBank soal-olimpiade-matematika
Bank soal-olimpiade-matematika
 
Contoh notasi-sigma2
Contoh notasi-sigma2Contoh notasi-sigma2
Contoh notasi-sigma2
 
11. soal soal lingkaran
11. soal soal lingkaran11. soal soal lingkaran
11. soal soal lingkaran
 
integral
integralintegral
integral
 
integral
integralintegral
integral
 
Soal SNMPTN Matematika
Soal SNMPTN MatematikaSoal SNMPTN Matematika
Soal SNMPTN Matematika
 
Bentuk aljabar
Bentuk aljabarBentuk aljabar
Bentuk aljabar
 
Math soal @1
Math soal @1Math soal @1
Math soal @1
 
tugas pkn
tugas pkntugas pkn
tugas pkn
 
Soal mid semester 1 kelas viii
Soal mid semester 1 kelas viiiSoal mid semester 1 kelas viii
Soal mid semester 1 kelas viii
 

Nombor kompleks

  • 1. BAB 6 : NOMBOR KOMPLEKS Matematik II (B 2001) POLITEKNIK PORT DICKSON JABATAN MATEMATIK SAINS DAN KOMPUTER NOMBOR KOMPLEKS Nombor Kompleks ialah nombor yang berbentuk a + ib  di mana a dan b adalah nombor nyata  terdiri drpd bahagian nyata (a) dan bahagian khayal (ib) Secara amnya, − a2 = a 2 (−1) = a 2 i2 = ai Contoh : 1. −9 = 9(−1) = 9i 2 = 3i 2. − 50 = 50(−1) = 50i 2 = 5 2i PERLU INGAT !!! i2 = -1 (-1)nombor genap = 1 (-1)nombor ganjil = -1 Contoh : a. i8=i 2 (4) = (-1) = 1 b. i 15 = i 2(7) i = (-1) 7 i = (-1) i = -i c. 3i34 - i13 = 3i2(17) - i2(6) i = 3 (-1)17 - (-1)6 i = 3 (-1) – 1 i = -3 - i d. –2i3 + 2 i18 - 3 i51 = -2 i2 i + 2 i2(9) - 3 i2(25) i = -2 (-1) i + 2 (-1) 9 - 3 (-1) 25 i = 2 i + 2 (-1) – 3 (-1) i = 2 i – 2 +3 i =5i–2 CONTOH SOALAN : June/JMSK/PPD/750621 1
  • 2. BAB 6 : NOMBOR KOMPLEKS Matematik II (B 2001) 1. Ringkaskan kuasa bagi i yang berikut: a. i7 b. i 12 c. i 20 d i 36 e. 7i 56 – i 3 6 f. 8i 59 + 5i 97 2. Permudahkan bentuk nombor-nombor berikut: a. − 25 c. − 38 b. − 81 d. − 69 Penambahan & Penolakan Nombor Kompleks Jika z = x + yi dan w = u + vi Maka, z + w = ( x + yi ) + ( u + vi ) = ( x + u ) + ( yi + vi ) Nombor nayata Nombor tambah kompleks nombor nyata tambah z – w = ( x + yi ) - ( u + vi ) = ( x - u ) + ( yi - vi ) Nombor Nombor nayata kompleks tolak tolak nombor nombor nyata CONTOH : a) ( 3 + 4i ) + ( 5 + 6i ) = ( 3 + 5 ) + ( 4i + 6i) = 8 + 10i b) ( 5 + 3i ) – ( 8 + 2i ) = ( 5 – 8 ) + ( 3i – 2i ) = -3 + i c) ( 7 + 5i ) + ( 2 – 3i ) = ( 7 + 2 ) + ( 5i + (–3i) ) = ( 7 + 2 ) + ( 5i – 3i ) = 9 + 2i d) ( 4 – 2i ) – ( 2 – 3i ) = ( 4 – 2 ) + ( -2i – (-3i) ) = ( 4 – 2 ) + ( -2i + 3i ) =2+i Pendaraban Nombor Kompleks June/JMSK/PPD/750621 2
  • 3. BAB 6 : NOMBOR KOMPLEKS Matematik II (B 2001) Kembangka Jika z = a + bi dan w = p + qi n ungkapan Maka, z + w = ( a + bi ) x ( p + qi ) = (a x p) + (a x qi) + (bi x p) + (bi x qi) = ap + aqi + pbi + bqi2 = ap + aqi + pbi + bq(-1) = ap + aqi + pbi – bq = (ap-bq) + (aq+pb)i CONTOH : a) Jika z = 3 + 4i dan w = 2 – 3i maka zw = ( 3 + 4i ) ( 2 – 3i ) = ( 3 x 2 ) + ( 3 x (-3i) ) + ( 4i x 2 ) + ( 4i x (-3i) ) = 6 + (-9i) + 8i +( -12i2 ) = 6 + ( -i ) – 12(-1) = 6 – i +12 = 18 – i b) Jika z = 4 + i dan w = 3 + 2i maka zw = ( 4 + i ) ( 3 + 2i ) = ( 4 x 3 ) + ( 4 x 2i ) + ( i x 3 ) + ( i x 2i ) = 12 + 8i + 3i + 2i2 = 12 + 11i + 2(-1) = 12 + 11i - 2 = 10 + 11i Pembahagian Nombor Kompleks June/JMSK/PPD/750621 3
  • 4. BAB 6 : NOMBOR KOMPLEKS Matematik II (B 2001) Bagi proses pembahagian, perlu gunakan konjugat supaya penyebut jadi nombor nyata Saling Contoh : memusna 3 1. 2 + 3i 3 2 − 3i = × 2 + 3i 2 − 3i 6 − 9i a2 + b2 = 4+9 6 − 9i = Jika z = a + bi dan w = a – bi 13 6 9i = − Maka, zw = ( a + bi ) ( a – bi ) 13 13 = a2 – abi + abi – b2i2 = a2 – b2i2 2 +i = a2 – b2(-1) Nombor 2. nyata 3 − 2i 2 2 = a – (-b ) = a2 + b2 2+i 3 + 2i = × 3 − 2i 3 + 2i Oleh itu, w dikenali sbg konjugat kompleks bagi z 6 + 4i + 3i + 2i2 = 9+4 Jika z = a + bi, konjugat bagi z 6 + 7i + 2(-1) ialah = 13 6 + 7i − 2 = 13 4 + 7i = 13 4 7i = + 13 13 Kesamaan Nombor Kompleks Katakan z = x + yi dan w = u + vi Jika z = w,  x + yi = u + vi maka, x = u dan yi = vi Bahagian Bahagian khayal nyata June/JMSK/PPD/750621 4
  • 5. BAB 6 : NOMBOR KOMPLEKS Matematik II (B 2001) Contoh: Diberi 3 – 2i = ( p + qi )( 5 + i ). Carikan nilai p dan q. ( p + qi )( 5 + i ) = 5p + pi + 5qi + qi2 x y = 5p + pi + 5qi + q(-1) = 5p + pi + 5qi – q = ( 5p – q ) + ( p + 5q )i u v MAKA, x=u dan y=v 3 = 5p – q -2 = p + 5q q = 5p – 3 p = -5q – 2 q = 5( -5q – 2 )- 3  1 q = -25q – 10 – 3 p = −5 −  − 2 26q = -13  2 − 13 1 q= = 26 2 1 =− 2 CONTOH SOALAN : 1. Ungkapkan yang berikut dalam bentuk a + ib a. 3 + −9 b. 2 + −8 c. 8 - − 16 2. Ringkaskan setiap yang berikut: a. ( 3 + 4i) + ( 5 – 2i) b. ( 7 + 6i) – ( -4 – 3i) 3. Ungkapkan yang berikut dalam bentuk a + ib: 2 2+i a. b. 1+ i 1− 2i 4. Dalam setiap kes berikut, cari nilai x dan y. a. x + iy = ( 3 + i )(2 – 3i) b. ( x + iy ) ( -2 + 7i ) = -11 – 4i 2 + 5i c. x + iy = 1− i June/JMSK/PPD/750621 5
  • 6. BAB 6 : NOMBOR KOMPLEKS Matematik II (B 2001) RAJAH ARGAND y Mewakili nombor paksi khayal kompleks P ( x, y ) z = x + yi Hujah z θ x r paksi nyata P’ ( x, -y ) Modulus z MODULUS z  z = x2 + y2 y HUJAH z  huj z = tan−1  x CONTOH : Cari modulus dan hujah bagi setiap nombor kompleks berikut a) 1 – i y z  = 12 + 12 = 2 tan –ve di θ Huj z = tan –1 (-1/1) sukuan x Sudut Ө dr asalan = tan –1( -1) 2&4 β paksi-x = - 45 ° r θ = 360º - 45º b) –3 + 4i y z  = (−3)2 + (4)2 r = 25 =5 β θ x Huj z = tan –1 (4/-3) = -53° 8′ θ = 180º - 53° 8′ x = 126° 52’ June/JMSK/PPD/750621 6
  • 7. BAB 6 : NOMBOR KOMPLEKS Matematik II (B 2001) CONTOH SOALAN : Cari modulus dan hujah bagi setiap nombor kompleks berikut: a) 1 – 3i b) 1 + 2i c) 3 – 5i d) -5 + 12i e) -7 – 4i f) 6 + (-2i) PENAMBAHAN dan PENOLAKAN RAJAH ARGAND Langkah-langkah : 1. Buatkan penambahan atau penolakan kepada nombor kompleks dulu 2. Dari hasil penambahan atau penolakan td, baru plotkan rajah argand. 3. Then tandakan hasil yg br td pd graf. CONTOH : Tunjukkan pada Rajah Argand, garis-garis yang mewakili nombor kompleks berikut kemudian dapatkan modulus dan hujah bagi setiap satunya: Z1 = 2 + 4i Z2 = -3 + 2i Z3 = -5 – 3i Z4 = 3 - 5i a) Z1 , Z2 , Z3 , Z4 b) Z1 + Z2 c) Z2 + Z3 = ( 2 + 4i) + ( -3 + 2i ) = ( -3 + 2i ) + ( -5 – 3i ) = ( 2 + (-3) ) + ( 4i + 2i) = ( -3 + (-5) ) + ( 2i + (-3i) ) = -1 + 6i = -8 - i d) Z1 - Z3 e) Z3 - Z4 = ( 2 + 4i) - ( -5 – 3i) ) = ( -5 – 3i) – ( 3 - 5i ) = ( 2 - (-5) ) + ( 4i – (-3i) ) = ( -5 – 3 ) + ( -3i – (-5i) ) = 7 + 7i = -8 + 2i f) Z2 - Z3 g) Z2 - Z4 = ( -3 + 2i ) – ( -5 – 3i ) = ( -3 + 2i ) – ( 3 - 5i ) = ( -3 – (-5) ) + ( 2i – ( -3i) ) = ( -3 – 3 ) + ( 2i – ( -5i) ) = 2 + 5i = -6 + 7i h) Z1 + Z4 i) Z1 - Z2 = ( 2 + 4i) + ( 3 - 5i ) = ( 2 + 4i) - ( -3 + 2i ) = ( 2 + 3 ) + ( 4i + (-5i) ) = ( 2 - (-3) ) + ( 4i - 2i ) =5-i = 5 + 2i June/JMSK/PPD/750621 7
  • 8. BAB 6 : NOMBOR KOMPLEKS Matematik II (B 2001) RAJAH ARGAND June/JMSK/PPD/750621 8
  • 9. BAB 6 : NOMBOR KOMPLEKS Matematik II (B 2001) MODULUS dan HUJAH June/JMSK/PPD/750621 9
  • 10. Soalan Modulus Hujah Rajah Argand a) Z1 = 2 + 4i Huj z = tan –1 (4/2) y z  = (2)2 + (4)2 BAB 6 : NOMBOR KOMPLEKS = 63° 26’ Matematik II (B 2001) = 20 ∴ θ = 63° 26’ θ = 4.47 x Z2 = -3 + 2i z  = (-3) 2 + (2)2 Huj z = tan –1 (2/-3) = -33° 41’ = 13 ∴ θ = 180º - 33° 41’ θ = 3.61 = 146º 19’ x y Z3 = -5 – 3i z  = (-5) 2 + (-3)2 Huj z = tan –1 (-3/-5) θ = 30° 57’ x = 34 ∴ θ = 180º + 30° 57’ = 5.83 = 210º 57’ Z4 = 3 - 5i Huj z = tan –1 (-5/3) y z  = (3)2 + (-5)2 θ = -59° 2’ x = 34 ∴ θ = 360º - 59° 2’ = 5.83 = 300º 58’ b) -1 + 6i Huj z = tan –1 (6/1) y z  = (-1) 2 + (6)2 = 80° 32’ = 37 θ = 6.08 x c) -8 - i z  = (-8) 2 + (-1)2 Huj z = tan –1 (-1/-8) θ = 7° 7’ x = 65 ∴ θ = 180º + 7° 7’ = 8.06 = 187º 7’ d) 7 + 7i Huj z = tan –1 (7/7) y z  = (7)2 + (7)2 = 45º = 98 ∴ θ = 45º = 9.90 θ x e) -8 + 2i Huj z = tan –1 (2/-8) y z  = (-8) 2 + (2)2 = -14º 2’ = 68 ∴ θ = 180º - 14º 2’ θ = 8.25 = 165º 58’ x f) 2 + 5i Huj z = tan –1 (5/2) y z  = (2)2 + (5)2 June/JMSK/PPD/750621 = 68º 11’ 10 = 29 ∴ θ = 68º 11’ = 5.39 θ y yθ θθ x
  • 11. BAB 6 : NOMBOR KOMPLEKS Matematik II (B 2001) Tunjukkan pada Rajah Argand, garis-garis yang mewakili nombor kompleks berikut kemudian dapatkan modulus dan hujah bagi setiap satunya: Z1 = -3 + 5i Z2 = 5 - 3i Z3 = -2 – 2i Z4 = 6 + 3i a) Z1 , Z2 , Z3 , Z4 b) Z1 + Z2 c) Z2 + Z3 d) Z1 - Z3 e) Z3 - Z4 f) Z2 - Z3 g) Z2 - Z4 h) Z1 + Z4 i) Z1 - Z2 j) Z1 - Z4 BENTUK-BENTUK NOMBOR KOMPLEKS a) Bentuk Cartesian  a + bi b) Bentuk Trigonometri  |z| ( kos Ө + i sin Ө ) R ( kos Ө + i sin Ө ) c) Bentuk Kutub (Polar)  |z| ∠ Ө R ∠ Ө d) Bentuk Eksponen  RejӨ (Ө dlm bacaan radian) CONTOH : 1. Tukarkan nombor kompleks z = -5 + 2i ke dalam bentuk Trigonometri, Kutub dan Eksponen. y PENYELESAIAN : a) Lakar rajah Argand untuk pastikan kedudukannya Ө x b) Modulus z R = z = 25 + 4 = 29 = 5.39 c) Hujah z y Huj z = ß = tan –1   x  2  = tan –1    −5 = tan –1 ( -0.4) = 21.8° atau 0.38 rad paksi nyata Maka Ө = 180º - 21.8º = 158.2º June/JMSK/PPD/750621 11
  • 12. BAB 6 : NOMBOR KOMPLEKS Matematik II (B 2001) d) Bentuk kutub |z| ∠ Ө atau R ∠ Ө 5.39 ∠ 158.2º e) Bentuk eksponen RejӨ =5.39ei0.38 f) Bentuk trigonometri |z| ( kos Ө + i sin Ө ) atau R ( kos Ө + i sin Ө ) =5.39 ( kos 158.2º + i sin 158.2º ) 2. Tukarkan nombor kompleks z = 2.5 ( kos 189° + i sin 189 ° ) ke dalam bentuk Cartesian, Kutub dan Eksponen PENYELESAIAN : dapatkan nilai kos 189° dan sin 189° melalui kalkulator  kos 189° = - 0.988  sin 189° = - 0.156 a) Bentuk cartesian a + bi = 2.5 ( ( - 0.988 ) + i(- 0.156 ) ) = - 2.47 - 0.39i b) Bentuk eksponen RejӨ Ө = 0.157 rad =2.5ei0.157 c) Bentuk kutub |z| ∠ Ө atau R ∠ Ө 2.5 ∠ 189º CONTOH SOALAN : 1. Tukarkan nombor kompleks berikut ke dalam bentuk Cartesian, Kutub dan Eksponen. a. z = 4 ( kos 54º + i sin 54º ) b. z = 15 ( kos 200º + i sin 200º ) c. z = 3.5 ( kos 175º + i sin 175º ) d. z = 5 ( kos 250º + i sin 250º ) 2. Tukarkan nombor kompleks berikut ke bentuk Trigonometri, Kutub dan Eksponen. a. 3 + 3i b. –5 + 2i June/JMSK/PPD/750621 12
  • 13. BAB 6 : NOMBOR KOMPLEKS Matematik II (B 2001) c. –3 – 3i d. 5 – 2i TEOREM DE MOIVRE ( a + bi )n = |z|n ( kos n Ө + i sin n Ө ) Ө + 360k Jika kuasanya ialah punca kuasa atau kuasa pecahan CONTOH : 1. Ungkapkan dalam dalam sebutan kos nθ dan sin nθ: a) ( kos θ - i sin θ )4 b) 1 kos 2θ + i sin 2θ = kos 4 θ - i sin 4 θ = ( kos 2θ - i sin 2θ )-1 = kos (-2θ) - i sin (-2θ) = - kos 2θ - i sin 2θ 2. Dapatkan nilai bagi a) (8 – 5i )3 PENYELESAIAN : i) Modulus z R = | z | = 8 2 + 52 = 64 + 25 = 89 = 9.43 8 - 5i terletak di ii) Hujah z Hujah z = 360° – tan –1 ( 5/8 ) sukuan 4 = 360° – 32° ∴hujah dibaca = 328° sebagai 360 - θ iii) ∴ 8 – 5i = 9.43 ( kos 328° + i sin 328° ) iv) Menggunakan Teorem De Moivre ( a + bi )n = |z|n ( kos n Ө + i sin n Ө ) MAKA : ( 8 – 5i )3 = 9.43 3 [ kos 3(328°) + i sin 3 (328°) ] = 838.56 ( kos 984° + i sin 984° ) = 838.56 [ kos ( 984° - 720° ) + i sin ( 984°- 720° )] June/JMSK/PPD/750621 13
  • 14. BAB 6 : NOMBOR KOMPLEKS Matematik II (B 2001) = 838.56 ( kos 264° + i sin 264° ) 984º lebih drpd 2 pusingan maka kena tolakkan 2 pusingan penuh ( 2 x 360º) b) ( -5 + 2i )1/4 PENYELESAIAN : i) Modulus z R = | z | = (-5) 2 + 2 2 = 25 + 4 = 29 = 5.39 -5 + 2i terletak di ii) Hujah z Hujah z = 180° – tan –1 ( -5/2 ) sukuan 2 = 180° – 68° ∴hujah dibaca = 112° sebagai 180 - θ iii) ∴ -5 + 2i = 5.39 ( kos 112° + i sin 112° ) iv) Menggunakan Teorem De Moivre ( a + bi )n = |z|n ( kos n ( Ө + 360K ) + i sin n ( Ө + 360K ) ) MAKA : ( -5 + 2i )1/4 = 5.391/4 [kos (158.2°+ 360k )/4 + i sin ( 158.2° + 360k)/4 ] = 1.52 [kos (158.2°+ 360k )/4 + i sin ( 158.2° + 360k)/4 ] Sekarang perlu selesaikan nilai k tersebut  mulakan dengan nilai k = 0 sehingga jumlah (Ө + 360k) tidak melebihi 360º Bagi k = 0 ( -5 + 2i )1/4 = 1.52 (kos 39.6°+ i sin 39.6°) Bagi k = 1 ( -5 + 2i )1/4 = 1.52 [kos (158.2°+ 360° )/4 + i sin ( 158.2° + 360° )/4 ] = 1.52 ( kos 129.6° + i sin 129.6°) Bagi k = 2 ( -5 + 2i )1/4 = 1.52 [kos (158.2°+ 720° )/4 + i sin ( 158.2° + 720°)/4 ] = 1.52 ( kos 219.6° + i sin 219.6°) Bagi k = 3 ( -5 + 2i )1/4 = 1.52 [kos (158.2°+ 1080° )/4 + i sin ( 158.2° + 1080°)/4 ] = 1.52 ( kos 309.6° + i sin 309.6°) June/JMSK/PPD/750621 14
  • 15. BAB 6 : NOMBOR KOMPLEKS Matematik II (B 2001) Bagi k = 4 ( -5 + 2i )1/4 = 1.52 [kos (158.2°+1440° )/4 + i sin ( 158.2° + 1440°)/4 ] = 1.52 ( kos 399.6° + i sin 399.6°) Bila k = 4, jawapan tidak diterima kerana hujah telah melebihi 360° CONTOH SOALAN : 1. Dapatkan nilai bagi. a) ( 3 + 3i )½ b) ( –5 + 2i )3 c) ( –3 – 3i ) 1/4 d) ( 5 – 2i )5 June/JMSK/PPD/750621 15