2. Ամեոբայի
• Սովորաբար մանրադիտակային չափի կենդանիներ են։ Կան նաև «հսկա»
ամեոբաներ։ մեծությունը հասնում է 3 մմ։ Մեծ մասամբ միակորիզ են, չունեն
մարմնի կայուն ձև, կմախք։ Շարժվում են ժամանակավորապես առաջացող կեղծ
ոտքերի օգնությամբ։ Սովորական ամեոբան հանդիպում է
կեղտոտված ջրով լճակների հատակում, տիղմի մեջ։ Ամեոբայի կառուցվածքի
մանրամասները կարելի է դիտել միայն մանրադիտակով։ Ամեոբայի մարմինը
կազմված է կիսահեղուկ ցիտոպլազմայից, որի ներսում տեղավորված է նրա ոչ մեծ
բշտիկաձև կորիզը, այսինքն՝ նա միաբջիջ է, բայց այդ բջիջը ինքնուրույն կյանք
վարող ամբողջական օրգանիզմ է։ Ցիտոպլազման գտնվում է մշտական շարժման
մեջ։ Եթե ցիտոպլազմայի հոսքը ուղղվում է մակերևույթի որևէ կետին, նրա
մարմինը այդ նույն կետում արտափքվում է։ Այն չափերով մեծանում է, դառնում
մարմնի ելուստ՝ կեղծ ոտք, նրա մեջ ներհոսում է ցիտոպլազման և այդ եղանակով
ամեոբան տեղաշարժվում է։ Ամեոբան և մյուս նախակենդանիները, որոնք
ընդունակ են կեղծ ոտքեր առաջացնելու, պատկանում են արմատոտանիների
դասին։ Այդ անունը նրանք ստացել են արտաքին այն նմանության համար, որ կա
նրանց կեղծ ոտքերի և բույսերի արմատների միջև։
•
3. Ամեոբայի
• Միաժամանակ կարող են առաջանալ ամեոբայի մի
քանի կեղծ ոտքեր, որոնցով նա շրջապատում է
սնունդը՝ բակտերիաներ, ջրիմուռներ,
այլ նախակենդանիներ։ Որսը ներառվում է
ցիտոպլազմայի մեջ և նրա շուրջը ցիտոպլազմայից
արտադրվում է մարսողական հյութ։ Առաջանում է
բշտիկ՝ մարսողության վակուլ։
• Մարսողական հյութը լուծվում է սննդի
բաղադրության մեջ մտնող նյութերի մի մասը և
մարսում դրանք։ Լուծված վիճակում սննդանյութերը
վակոուլից ներծծվում են ցիտոպլազմայի մեջ և
օգտագործվում ամեոբայի մարմնի կառուցման
համար։ Չլուծված մնացորդները դուրս են ընկնում
ամեոբայի մարմնի յուրաքանչյուր մասից։
4. Ամեոբայի
• Ամեոբան շնչում է ջրում լուծված թթվածնով,
որը թափանցում է նրա ցիտոպլազմայի մեջ
մարմնի ամբողջ մակերեսով։ Թթվածնի
մասնակցությամբ ցիտոպլազմայի բարդ
նյութերը քայքայվում են ավելի պարզ
նյութերի։ Դրա հետևանքով արտադրվում
է էներգիա, որն անհրաժեշտ է օրգանիզմի
կենսագործունեության համար։
Միաժամանակ ցիտոպլազմայում
կուտակվում են ամեոբայի համար
վնասակար ածխաթթու գազ և այլ նյութեր։
5. Ամեոբայի և դիզինտերիայի
• Դիզենթերիային ամեոբայի հյուսվածքային ձևն
ունի 20-25 մկմ երկարություն, ինվազիոն մեծ
ունակություն և շարժունակություն։
Շարժումներն հրոցանման են և իրականացվում
են պսևդոպոդիումների օգնությամբ։ Այս ձևը
հայտնաբերվում է միայն
սուր ամեոբիազի ժամանակ ախտահարված
օրգաններում, հազվադեպ նաև
արտաթորանքներում։
•