Edukasyong Pagpapahalaga mga hakbang sa pagpapasya

2. Mga Hakbang sa Pagpapasya

3. MGA SALIK SA
PAGPAPASYA

4. • Ang mithiin (goal) ay ang
pinakapayak ng iyong nais na
makamit sa hinaharap.
• Ang pagtatakda ng mithiin ay
nagsisilbing gabay sa tamang
pagpapasya.

5. Pagtuklas ng Dating Kaalaman
• Tukuyin kung alin sa mga
sumusunod na hakbang ang
iyong ginagawa bago
magpasya. Isulat kung Palagi,
Minsan o Hindi.

6. 1. Humihingi ng payo sa mga
magulang.
2. Humihingi ng payo sa mga
kaibigan.
3. Humihingi ng payo sa mga
guro.
4. Nagbabasa ng mga paksang
may kaugnayan sa suliranin.

7. 5. Humahanap ng tahimik sa lugar
upang makapag-isip.
6. Nagdarasal para sa gabay ng
Diyos.
7. Binabalikan ang mga karanasan
upang maging gabay ng aking
desisyon.

8. 8. Nagtatanong ng mga karanasan
ng ibang tao na nakaranas ng
katulad na sitwasyon.
9. Gumagawa ng plano.
10. Pinag-aaralan ang maaring
maging resulta ng gagawin.

10. Apat na Salik sa Pagpapasya
•
Impormasyon
•
Sitwasyon
•
Mga Payo
•
Oportunidad

11. Impormasyon
• Ang uri ng impormasyon na natatanggap ng tao
ay nakakaimpluwensya sa kanyang pagpapasya.
• Maaring ang impormasyon ay nasusulat
(pahayagan o aklat), napapanood (telebisyon,
computer o pelikula) o napakikinggan (radyo o
telepono).

12. Impormasyon
• Anumang impormasyon ang iyong nakakalap,
mahalagang suriin muna ang tunay nitong
intensyon at kahulugan bago gawin ang pasya.

13. Sitwasyon
• Ang tao ay nagbibigay ng reaksyon sa bawat
sitwasyon o pangyayari at kasunod nito ay ang
paggawa ng pasya.
• Ang iyong pasya ay nararapat na may mabuting
layunin, intensyon at kalalabasan.

14. Mga Payo
• Nararapat na magkaroon ng mahalagang tao na
gagabay sa iyo sa paggawa ng pasya.
• Ang payo ng mga magulang, kapatid, guro at
mabuting kaibigan ay nakatutulong sa iyo upang
linawin ang bawat sitwasyon o impormasyon.

15. Oportunidad
• Ang mga oportunidad ay ang mga pagkakataong
maaring gamitin upang maisakatuparan ang
isang mahalagang pasya.

16. Pagtuklas ng Dating Kaalaman
Kumpletuhin ang mga
sumusunod na mga
pangungusap ng unang bagay
na pumasok sa iyong isipan.
Sagutin ng mabilis.

17. HALIMBAWA:
• Gusto kong makapagtapos ng
Medesina upang ako ay
_____________
makatulong sa may sakit
_______________________.

18. 1. Gusto kong magkaroon ng
________ upang ako ay _______.
2. Nais kong _____________ kapag
Sabado at Linggo upang ako ay
____________.
3. Gusto kong pumunta sa ________
upang ako ay _________.

19. 4. Gusto kong maging ________ na
tao upang ako ay __________.
5. Gusto kong matuto kung paano
________ upang
makapag__________.

20. Kaalaman:
• Sa pagpapasya, iniisip ng tao
ang magiging sanhi at bunga ng
kanyang pasya.

21. Film Analysis:

22. Kaalaman:
• Ang maling pagpapasya ay
nagdudulot ng kapahamakan sa
tao.

23. Hakbang sa Pagpapasya
1. Alamin ang suliranin.
2. Pag-aralan ang lahat ng
posibleng solusyon.
3. Isaalang-alang ang mga
maaring ibunga ng bawat
solusyon.

24. Hakbang sa Pagpapasya
4. Tukuyin ang iyong personal at
pampamilyang pagpapahalaga.
5. Tukuyin mula sa mga
pagpipilian ang pinakamabuting
solusyon.
6. Pag-aralan ang kinalabasan.

25. Halimbawa:
Gutom ka. Ano ang
maari mong bilhin
sa halagang 20
pesos?
Nabusog ba
ako?
Nilagang mais
Champurado
Tinapay
Biskuwit
Mura
Masarap
Nakabubusog
Pagpapasya
kung ano ang
bibilhin.

26. Alamin ang suliranin.
• Mahalagang matukoy ang tunay
na suliranin upang ito ay masuri
ng mabuti. Alamin ang pinakaugat ng suliranin. Mas mainam
kung maisusulat mo ito.

27. Pag-aralan ang lahat ng
posibleng solusyon.
• Isipin ang maaring maging
solusyon sa suliranin. Alamin ang
mga paraan upang maging
madali ang paglutas nito. Isipin
ang mga taong maaring
makatulong sa paglutas nito.

28. Isaalang-alang ang mga
maaring ibunga ng bawat
solusyon.
• Mula sa mga itinalagang solusyon sa
suliranin, isipin ang maaring maging
kalabasan o kahihinatnan. Mabuting
malaman ang mga ito upang maging
handa rito at maiwasan ang pagsisisi
sa maaring kahihinatnan ng naisip
na solusyon.

29. Tukuyin ang iyong personal at
pampamilyang pagpapahalaga.
• Isipin ang mga pagpapahalagang
pampamilya at pansarili.
Alalahaning hindi ka lamang
kumikilos para sa paglutas ng
suliranin kundi isinasaalang alang
mo rin ang kabutihan ng iyong
pamilya at sarili.

30. Tukuyin mula sa mga
pagpipilian ang
pinakamabuting solusyon.
• Magpasya at isagawa ito.
Huwag mag-alinlangan dahil
alam mong ito ay iyong pinagisipan, sinuri at pinahalagahan.
Lakasan ang loob at
manalanging maisakatuparan
ang pasya ng maayos.

31. Pag-aralan ang kinalabasan.
• Timbangin ang naidulot na
kabutihan at ginhawa sa sarili at
sa pamilya. Kung nagkaroon ng
pagkukulang sa plano, maaring
iangkop ang nararapat na
pagbabago.

32. Sa huli ......
Ang paggawa ng pasya ay
nakalaan pa rin sa iyong sarili.
Maging matalino at maingat sa
paggawa ng pasya.

33. Anim na Pamantayan sa
Pagtatakda ng Mithiin

34. • Ano ang pangarap?
▫ Ito ay binubuo ng mga mithiin sa buhay.
• Bakit mahalaga ang magkaroon ng
pangarap?
▫ Ang mga pangarap ay batayan tungo
sa makabuluhan at maligayang buhay.

35. Ano ang mithiin?
• Ang mithiin (goal) ay ang pinakapayak ng
iyong nais na makamit sa hinaharap.
• Ito ang nais mong mangyari sa iyong
buhay na magpapaligaya sa iyo.

36. Bakit mahalaga ang mithiin?
• Ito ang nagbibigay ng direksyon at saysay
sa iyong buhay.
• Ang pagiging responsable sa pagpili ng
mga mithiin ay pangunahing mong
konsiderasyon sa iyong pamumuhay.

37. Ano ang kaugnayan ng mithiin sa
pangarap?
• Ang pagtatakda ng malinaw at
makatotohanang mithiin ay nagsisilbing
gabay sa tamang pagpapasya upang
matupad ang mga pangarap.

38. Mga Pamantayan sa Pagtatatag ng mga
Mithiin
S
M
A
R
T
A
− (specific) partikular ang pokus
− (measurable) madaling sukatin
− (attainable) abot ng tao
− (realistic) batay sa katotohanan
− (time-bound) may takdang panahon
− (action-oriented) aksyon ang kailangan

39. Specific (Tiyak)
• Alam mo kung ano ang gusto mong gawin
at sigurado ka sa mga hakbang na gagawin
para rito.

40. Halimbawa:
• Mabuti: Magkaroon ng sariling bahay.
• Mas Mabuti: Magkaroon ng sariling
bungalow.
• Pinakamabuti: Magkaroon ng sariling
bungalow sa Bacoor, Cavite.

41. Measurable(Madaling Sukatin)
• Nasusukat ang iyong pag-unlad sa
pagdaan ng panahon. Dapat masukat mo
kung magtutuloy ka at kung gaano
nakakalapit sa iyong pangarap.

42. Halimbawa:
• Mabuti: Mag-iipon ako ng limang daang
piso.
• Mas Mabuti: Mag-iipon ako ng limang
daang piso bago matapos ang taon.
• Pinakamabuti: Mas-iipon ako ng limaang
daang piso bago magbakasyon sa Pasko.

43. Attainable (Abot-kaya)
• Dapat mong siguruhin na ito ay praktikal
at nakabatay sa katotohanan.
• Ang pangarap ay ginawa upang matupad
at hindi upang magbigay ng kabiguan.

44. Halimbawa:
• Mabuti: Magpapagawa ako ng bahay
pagkatapos ng kolehiyo.
• Mas Mabuti: Magpapagawa ako ng bahay
sampung taon pagkatapos ng kolehiyo.
• Pinakamabuti: Magpapagawa ako ng
bahay matapos makapag-ipon makalipas
ang sampung taon ng pagtratrabaho.

45. Realistic (Makatotohanan)
• Ang mabuting layunin ay isang posibilidad
at hindi pantasya. Kailangan mong
tanggapin ang katotohanan na ang ibang
mga pangarap ay hindi mo kayang abutin
anuman ang iyong pagsisikap.

46. Halimbawa:
• Mabuti: Maging milyonaryo bago mag-18
taong gulang.
• Mas Mabuti: Maging milyonaryo
pagkatapos ng kolehiyo.
• Pinakamabuti: Maging milyonaryo
matapos ang 20 taong pagtratrabaho.

47. Time-bound (Takdang Panahon)
• Bawat layunin ay dapat mayroong
sinusunod na tinakdang panahon upang
tuparin. Dapat mayroon itong “deadline”
upang magpursige ka na gawin ito.

48. Halimbawa:
• Mabuti: Magtatapos ako ng kolehiyo.
• Mas Mabuti: Magtatapos ako ng kolehiyo
bago mag-retiro ang aking mga magulang.
• Pinakamabuti: Magtatapos ako ng
kolehiyo sa loob ng apat na taon.

49. Action-Oriented (Aksyon ang
kailangan)
• Sa pagsasaad ng iyong mga layunin, gumamit ng
mga aktibong pandiwa (hal. magkakaroon,
magpapagawa, mag-iipon). Ang mga ito ay
nagpapakita na talagang may gagawin ka.
Iwasan ang mga layunin na nagpapahiwatig na
gusto mo lamang.

50. Halimbawa:
• Hindi Mabuti: Nagbabalak ako na kumuha
ng kursong engineering.
• Mabuti: Magtatapos ako ng kursong
engineering.

51. Tandaan:
• Ang mga pamantayan sa
pagtatakda ng malinaw at
makatotohanang mithiin ay
nakakatulong sa pagkamit nito.

52. IKIT ME?
• MARAMING SALAMAT!