E-Ticaret E-İş Türkiyedeki uygulamalar çalışmalar, projeler, öneriler ve çözümler
R.Murat YILMAZ
E-Ticaret konusunda Türkiye ve Uluslararası çalışmalar gerçekleştirdi.
1. E-Ticaret ve E-İş Projeleri Uygulama, Çözüm ve Öneriler www.pazarlama projeleri .com pazarlamaci.blogspot.com http://tr.linkedin.com/in/rmuratyilmaz info@pazarlama projeleri .com
2. İnternetin hızla yaygınlaşması, elektronik ticareti, ticari işlemlerin yürütülmesinde yeni ve çok etkin bir araç, satış kanalı haline getirmiştir. Elektronik ticaret, tüm dünyada ticaretin serbestleştirilmesi eğilimi ile birlikte, son on yılda yaşanan ve bilgi iletişimini kolaylaştıran teknolojik gelişmelerin bir ürünü olarak ortaya çıkmıştır. E-Ticaret’in gelişimi
3. Bugünkü iş dünyasında olacak değişikliğin temel etkeni hiç şüphesiz ki Internet’in sağladığı elektronik iş (e-business) ortamıdır. Bir çok araştırma şirketi ve şirketin üst yöneticisi Internet’in iş dünyasını değiştireceğine ve büyük bir etki yapacağına inanmaktadır. PriceWaterHouseCoopers danışmanlık şirketinin tahminlerine göre sayısal ekonomi olarak ta adlandırılan yeni ekonomiyi şekillendirecek 6 güç vardır[1]: 1) Endüstri Yakınlaşması (Industry Convergence), 2) Elektronik İş (E-Bussiness), 3) Bilgi Ekonomisi (Knowledge Economy), 4) İşletme Raporlama (Corporate Reporting), 5) En İyi İş Gücü için Rekabet (Competition for Best People), 6) Yeni Avrupa (New Europa). Bunların en önemlisi bilgi tabanlı teknolojiye dayanan elektronik iş ’tir.. Doç. Dr. Selim Akyokuş Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Doğuş Üniversitesi E-Ticaret’in gelişimi
4. 2010 yılında Türkiyede yapılan kredi kartları ile yapılan E-Ticaret işlemlerinin hacmi 15,2 milyar TL 2011 yılında Türkiyede kredi kartları ile yapılması tahmin edilen E-Ticaret işlemlerinin hacmi 25 milyar TL E-Ticaret’in gelişimi
5. 2011 Anneler Günü İnternet Satışları %11 Artışla 278 Milyonu Geçti 6-8 Mayıs 2011 tarihinde internet ve telefon gibi kanallar üzerinden yapılan doğrudan pazarlama sektörünün cirosu, bir önceki haftanın aynı dönemi olan 29 Nisan-1 Mayıs 2011 tarihi ile karşılaştırıldığında yüzde 11 oranında artış göstererek 278 milyon 657 bin 862 TL’ye ulaştı. Bu yıl anneler gününde internet üzerinden verilen siparişlerde, İstanbul, Ankara ve Eskişehir başı çekti. Bankalararası Kredi Merkezi [BKM], Anneler Gününde (6-8 Mayıs 2011 tarihleri arası) internet satış rakamlarını bir basın bülteni ile açıkladı. E-Ticaret’in gelişimi
6. Ticaret öncesi firmaların elektronik ortamda bilgilenmesi ve araştırma yürütmesi, ( Pazarlama – Mal veya Hizmet Hakkında Bilgi Alma ) Firmaların elektronik ortamda buluşması, - Ödeme sürecinin yerine getirilmesi, Taahhüdün yerine getirilmesi, mal veya hizmetin müşteriye teslimi, satış sonrası bakım, destek, vb. hizmetlerin temin edilmesi . E-Ticaret’in aşamaları
7.
8. Alıcı Satıcı Üretici Bankalar Komisyoncular Sigorta Şirketleri Nakliye - Kargo Şirketleri Özel Sektör Bilgi Teknolojisi - Yazılım Şirketleri Sivil Toplum Örgütleri (Tüketiciyi Koruma Derneği, Odalar v.b.) Üniversiteler Onay Kurumları, Elektronik Noterler Dış Ticaret Müsteşarlığı Gümrük Müsteşarlığı Diğer Kamu Kurumları E-Ticaret’de taraflar
9. Satış : Şirketler kendi kurumsal siteleri üzerinden ürün satarlar; Wallmart, Adidas,Nike, Teknosa…gibi İşlem, Komisyon : Satılan/kiralanan ürün üzerinden komisyon alınır; sahibinden, hepsiburada, biletix, yemeksepeti… gibi Üyelik : Servisi sağlayan, belirli dönem bazında üyelik ücreti alır; siberalem, ihale vs. E-Ticaret’de gelir modelleri
10. Reklam : Popüler web sayfaları, sayfa üzerine ücretli (banner) reklam alırlar; mynet, superonline, milliyet.. Entegrasyon : Kendi üzerinden, diğer web sayfalarına geçiş sağlayarak gelir elde ederler, google’a (adwords / adsense) yönlenen kişisel ve kurumsal siteler.. Diğer : Bazı şirketler belirli bir bedel karşılığı, oyun oynatabilir, canlı spor karşılaşması izletebilir; Msn.espn.go.com.. E-Ticaret Gelir Modelleri
11. B2B (Business To Business) Şirketler Arası Elektronik Ticaret B2C (Business To Consumer / Customer) Şirket-Tüketici Arası Elektronik Ticaret B2G (Business To Goverment) Şirket-Kamu İdaresi Arası Elektronik Ticaret C2G (Consumer / Customer To Goverment) Tüketici-Kamu İdaresi Arası Elektronik Ticaret E-Ticaret Türleri
12. 1. Şirketler Arası (B2B- Business To Business) Elektronik Ticaret : En yaygın kullanılan elektronik ticaret şeklidir. Şirket içi veya şirketler arası yapılan ticarettir. Elektronik Veri Değişimi (Electronik Data Interchange) olarak da adlandırılmaktadır. Firmaların elektronik ortamda tedarikçiye sipariş vermesi, faturalarını temin etmesi ve bedellerini ödemesi bu bölümde değerlendirilmektedir. Şirketler Arası B2B
13. 2. Şirket-Tüketici Arası Elektronik Ticaret (B2C-Business to consumer / costumer) : Elektronik ticaretin en çok bilinen türüdür. Sanal Mağaza uygulamaları ile İnternette firmalar elektronik ortamda; bilgisayardan otomobile, kitaptan pizzaya birçok ürünün doğrudan tüketiciye satışını yapmaya başlamıştır. Yaygın GSM kullanımı ile birlikte wap teknolojisi de gelişmekte olup, yer ve zaman gibi kısıtlar olmaksızın elektronik ticaret yapılan uygun bir ortam haline gelmiştir . B2C Şirket Tüketici Arası
18. Potansiyel tüketicinin dünyanın her yanından pazara sunulan ürünler hakkında bilgi sahibi olmasını Yeni üreticilerin dünya pazarına girmesini Daha düşük fiyatlı ve kaliteli ürünlerin pazara girmesini Üreticiler arasında rekabetin artmasını Ticari ürünlerin maliyetinin düşmesini Ürün seçeneklerinin artmasını Ürün kalitesinin yükselmesini Daha hızlı bir şekilde ödeme ve teslim işlemlerinin gerçekleştirilmesini sağlar E-Ticaret’in firmaya avantajları
22. İnternet sayesinde firmalar müşterilerine dünyanın her yerinde 7gün 24 saat hizmet verebilirler. İnternette sanal mağaza açmanın maliyeti fiziksel bir mağaza açmanın maliyetine kıyaslandığında oldukça düşüktür. Daha hızlı bir şekilde ürün geliştirilmesi, test edilmesi ve müşteri ihtiyaçlarının tespit edilmesi mümkün kılındığından, talebe karşı arz tarafı daha hızlı uyum göstermektedir. Etkin tanıtım, sınırsız ulaşım sayesinde global tüketici ağı ile firmalar yüksek satış hacmi elde ederler. E-Ticaret’in firmaya avantajları
23. Tüketici, evinden, işyerinden veya herhangi bir yerden internete bağlanarak zaman ve mekân kavramı olmaksızın her zaman her yerden alışveriş yapabilir. İnternette alışveriş kolay ve eğlencelidir. Tüketici, internetteki pek çok ürün arasından kendisi için en uygun ürünü karşılaştırma yaparak seçer ve hızlı bir şekilde satın alma işlemini gerçekleştirir. E-Ticaret’in firmaya avantajları
24.
25. 1- Firmanızın sattığı ürünleri rakip firmalardan farklı ve cazip hale getirebilir misiniz? Daha ayrıntılı ürün bilgileri Daha iyi ve kullanışlı bir içerik Cazip indirim ve fırsat kampanyaları Daha hızlı ürün nakliyesi Daha iyi müşteri desteği 7/24 Hizmet verme Anlık Stok Bilgisi paylaşma Müşteriyi daha iyi tanıma E-Ticarete hazır mısınız?
26. 2- Rakip firmaların e-ticaret sektöründeki pozisyonu nedir? Rekabete hazır mısınız? Rakip firmaların web sitelerini ziyaret edin, Hizmet anlayışlarını kontrol edin Ürün yelpazeleri içindeki hangi ürünlerin satışını sanal mağazalardan yapıyorlar, Fiyatları karşılaştırın , Sanal mağazalarında üstün oldukları noktaları belirleyin Yurtdışındaki benzer siteleri ziyaret edin E-Ticarete hazır mısınız?
27. 3- Hedef müşteri kitlenizi belirleyin? Hedef kitlenin Internet erişimi var mı? Hedef kitle grupları kimler? Erkek, kadın, gençler, iş adamları, sporcular, bayiler, v.b. Ne gibi faktörler müşterileri sanal mağazanıza çekebilir? Hedef kitlenizi yurt içinde mi, dünya çapında mı düşünüyor musunuz? E-Ticarete hazır mısınız?
28. 4- E-ticaret işine giriş amaçlarınızı belirleyin . Satışlar ile gelir yükseltmek, Markayı güçlendirmek, Maliyetleri düşürmek, Müşteri ilişkilerini güçlendirmek, Daha iyi rekabet etmek Yeni bir Satış Kanalı Açmak Yeni bir ödeme alternatifi sunmak E-Ticarete hazır mısınız?
29. 5-Internet üzerinden satmayı düşündüğünüz ürünleri belirleyin. Tüm ürünlerinizi mi yoksa belir bir kısmını mı satmayı düşünüyorsunuz? E-ticaret avantajlarından yararlanarak ne oranda cazip kampanyalar yapabilirsiniz? Ürünler hakkında broşür veya katalog benzeri bilgi verici yazılı dokümantasyonunuz var mı? E-Ticarete hazır mısınız?
30. 6-Satış personeliniz bu sektöre girmeye hazır mı? En az bir adet yabancı dil bilen (İngilizce) bir personeliniz var mı? Sanal mağaza işletim prosedürü hakkında yeterli bilginiz var mı? Sanal mağazanızın projesini yürütecek çözüm ortağınız sanal mağaza işletimi için personel eğitimi veriyor mu? E-Ticarete hazır mısınız?
31. 7-Satın almayı veya kiralamayı düşündüğünüz mağaza yazılımı hakkında yeterli araştırma yaptınız mı? Mağaza arka ofisi web tabanlı mı? Kullanımı kolay mı? Diğer dilleri destekliyor mu? Müşterilerin siparişlerini nasıl takip ediyorsunuz? Müşteri ve satış kayıtları tutuluyor mu? Faturalandırma, envanter kontrolü gibi işlemleri otomatik olarak yapabiliyor mu? Ürün arama fonksiyonu güçlü mü? E-Ticarete hazır mısınız?
32.
33. Üst yöneticilerin katılımının eksikliği Elektronik ticaret ve işi, klasik ticaretin yerine düşünmek Kendi başına yapmak Pazar talep ve fırsatlarına yavaş tepki vermek Tamamen dış kaynakla ( o utsourcing ) yapmak Elektronik ticaret, finans ve kaynak planlama uygulamaları arasındaki ilişkiyi yanlış anlamak. E-Ticaret’de sık yapılan hatalar
34. Ülkemizde KOBİ'lerin E-Ticarete Yönelimin Önündeki Engeller Kuruluş Maliyetleri İnsan Kaynaklarındaki Eksiklik Sağlanacak Faydanın Belirsizliği Sınırlı Bilgi Düzeyi E-Ticaretin Öneminin Henüz Yeterince Fark edilememiş Olması E-Ticaret’in engelleri
35. Öneri: KOBİ’ler bir araya gelerek e-pazaryerleri oluşturabilirler… Yeni başlayanlar için E-Ticaret yönetimi Electronic Market (Pazar yeri) Satıcı 1 Satıcı 2 Satıcı 3 Tüketici Ürün Dağıtım Ağı Tüketici Tüketici
36. İnternette sanal mağaza için gereken teknik altyapı; İnternet üzerinden satış, ürün/hizmet, cari ve stokları takip edebileceğiniz web tabanlı bir web sitesi Güvenilir bir yer sağlayıcı hizmeti (Hosting, reseller veya server) SSL sertifikası IP tahsisi VPOS (Sanal Pos) hizmeti. (Çalıştığınız banka üzerinden) EFT / Havale yapılabilecek banka hesabı (PTT Bank) Teknik eğitim (1 saat ile 1 hafta arası) Sanal Mağaza Açalım.
37. 1- İşyeri site adres(ler)i ne(ler)dir? 2- İşyerinin sitesinde ürün kataloğu ve alışveriş sepeti bulunmakta mıdır? 3- İşyerinin sitesindeki linkler çalışıyor mu? 4- Sitede yer alan logo ve markalar ile ilgili firmanın yetkileri var mıdır? 5- İşyerinin web sitesinde tüketici hakları (iade, iptal ve garanti koşulları) konusundaki içerik var mıdır? 6- Teslimat'a ilişkin bilgiler yer almakta mıdır? 7- İşyeri sitesinde “gizlilik taahhüdü ve güvenlik politikası” var mıdır? Sanal Pos Almak için gerekenler - 1
38. 8- İşyerinin sitesinde sattığı ürünler Türk kanunlarına uygun mudur? (Örnek vermek gerekirse; porno, kumar, uyuşturucu ve ateşli silah gibi fiziksel dünyada yasak olan tüm ürünlerin satışı Türk iye Cumhuriyeti Kanunları’na göre özel hükümlere tabidir.) 9- İşyeri sattığı ürünlere ilişkin tam açıklamaları sitesine koymuş mudur? (Örnek; 120 voltluk bir ürünü Avrupa’dan alan bir kişi ürünü teslim aldığında itiraz edecektir.) 10- İşyeri adı, adresi, telefon ve faks numarası ile e-mail adres(ler)i sitede yar almakta mıdır? 11- İşyeri birden fazla sitesinde aynı Sanal POS ile satış yapacak mıdır? 12- İşyeri döviz ile satış yapacak mıdır? Yapacaksa satış kuru nedir? Örnek; Türkiye’de USD ile satış yapan birinin TL’ye dönüşümler sonucunda kart sahibi ekstresine farklı tutarlar gideceğini bilmesi ve kart sahibine gerekli uyarıları yapması gerekmektedir. 13- Döviz üzerinden satış yapacak işyeri müşterilerine TL olarak fiyat göstermekte midir? Sanal Pos Almak için gerekenler - 2
39. 1- Alan adı (Domain): 12 $ 2- Web barındırma hizmeti (Hosting): 50 $ 3- Web sitesi (Online shop) Ücretsiz yazılımlar (scriptler): 0 $ Ücretli yazılımlar: 500-1200 $ Profesyonel yazılımlar: 5000 > $ 4- SSL sertifikası: 65 $ 5- SSL için IP adresi: 15 $ 6- SSL kurulumu: 50 $ 7- Sanal POS için yıllık : 100 $ (Bankaya göre değişmektedir.) B2B ve B2C modelleri için maliyet analizi
40. Projenizin ihtiyaçlarına, bütçesine, olmazsa olmaz özelliklerine, teknik bilginize ve daha birçok kritere göre seçeceğiniz e-ticaret sistemi değişiklik gösterir. E-Ticaret Sistem, seçerken;
41. 1) Ücretli E-ticaret Paketleri Kiralanan E-ticaret Paketleri: Aylık ya da yıllık bir ücret karşılığı kiralayarak kullanacağınız ve genellikle kiralayan şirketin sunucularında barındırılacak modeldir. Avantajları: Teknik maliyet ya da teknik bilgi neredeyse gerektirmez, güncellemeler kiralayan şirket tarafından yapılır, güvenlik kiralayan şirketin sorumluluğudur, giriş maliyeti düşüktür, teknik destek imkanı vardır ve genellikle fiyata dahildir. Dezavantajları: Tasarım ve teknik olarak esnekliği sınırlıdır, belirli büyüklükten sonra sunulan özellikler yetersiz kalabilir, üçüncü parti yazılımlara (muhasebe, stok yönetimi, vs) entegrasyonunda limitler olabilir. E-Ticaret Sistemi Seçerken 3 ana alternatif 1.a.
42. 1) Ücretli E-ticaret Paketleri Satın Alınan E-ticaret Paketleri: Satın alıp, kendi sunucularınızda barındırdığınız e-ticaret paketleri bu modele dahildir. Genellikle bir sefer satın alma/lisans ücreti ve yıllık olarak güncellemelere ulaşım için bir ücret ödenir. Avantajları: Genellikle bütün koda ulaşabileceğiniz için tasarım ve teknik olarak daha esnektir, satın aldığınız şirket ücretli ya da ücretsiz teknik destek sunar. Dezavantajları: Giriş maliyeti yüksektir, güvenlik ve bakım maliyetleri genellikle size aittir, güncellemeleri kendiniz uygulamanız gerekir. E-Ticaret Sistemi Seçerken 3 ana alternatif 1.b.
43. 2) Ücret siz E-ticaret Paketleri Açık Kaynak Ücretsiz Çözümler: Tamamen ücretsiz sunulan ve bütün kodu açık kaynak olarak hazırlanmış e-ticaret sistemleri/scriptleri bu kategoriye girer. Avantajları: Giriş maliyeti, ücretli/ücretsiz tema çeşitleri, esneklik (teknik bilginize göre dezavantaja da dönüşebilir). Dezavantajları: Güvenlik sorunu, teknik maliyetler, destek sorunu, güncellemeler size aittir ve ücretsiz çözümler ücretlilere göre daha sık güncellenir E-Ticaret Sistemi Seçerken 3 ana alternatif 2.a.
44. 2) Ücret siz E-ticaret Paketleri Yarı Açık/Kapalı Kaynak Ücretsiz Çözümler: Genellikle şirketler tarafından sunulur. Bir e-ticaret sitesinin temel işlevlerini barındırır. Ekstra fonksiyonellik ve esneklik için genellikle ücretli plugin ve add on’lar sunarak gelir modeli oluşturmuştur. Avantajları: Giriş maliyeti, teknik destek (genellikle sunan şirket ücretli verir). Dezavantajları: Esneklik, teknik maliyetler, güncellemeler genellike size aittir, ya da ekstra bir ücret karşılığı sunulur E-Ticaret Sistemi Seçerken 3 ana alternatif 2.b.
45. 3) Kişiye Özel E-ticaret Çözümleri (Custom Solutions) Custom Çözüm Sunan Şirketler: Custom çözüm sunan şirketler genellikle enterprise level dediğimiz, belirli bir büyüklüğe gelmiş e-ticaret şirketlerine, %100 şirketin ihtiyaçlarına göre tasarlanmış ve planlanmış çözümler sunarlar. Avantajları: Esneklik, Ölçeklenebilir (scalability), üçüncü parti yazılımlara tam entegrasyon (ERP veya spesifik bütün yazılımlara full entegrasyon), güvenlik. Dezavantajları: Maliyet doğal olarak hazır paketlerden daha yüksektir, Sistemi size özel hazırlayan şirkete uzun vadeli ticari bağımlılık konusu başta planlanmalıdır. E-Ticaret Sistemi Seçerken 3 ana alternatif 3.a.
46. 3) Kişiye Özel E-ticaret Çözümleri (Custom Solutions) Kendi Geliştireceğiniz E-ticaret Altyapısı: Avantajları: Esneklik, Ölçeklenebilir (scalability), üçüncü parti yazılımlara tam entegrasyon (ERP veya spesifik bütün yazılımlara full entegrasyon), güvenlik. Dezavantajları: Maliyet en büyük dezavantajdır. Kendi yazılımınızı kullanıyorsanız teknik ekip kurmanız kaçınılmaz olabilir . E-Ticaret Sistemi Seçerken 3 ana alternatif 3.b.
47. Karar vermeniz gereken en önemli nokta SEO performansı yüksek bir alan adı mı tercih etmelisiniz yoksa marka olmaya yatkın bir alan adı mı? Eğer projenizi dikey bir konuda kurgulayacaksanız, yani spesifik bir ürün ya da ürün grubunda uzmanlaşma yoluna gidecekseniz alan adınızın SEO uyumlu olmasında fayda var. Muhtemelen müşteri profiliniz sizi marka bilinirliğiniz için değil sunduğunuz ürün ve fiyat avantajı için tercih edecekler. Bu durumda sunduğunuz ürünle ilgili araştırma içinde olan herkes potansiyel müşteriniz ve sizi mutlaka bulmaları gerekli. Bu durumda ürün grubunuzla ilgili sıkça aratılan kelimeleri analiz ederek bu kelimeleri barındıran alan adları bulmak faydanıza olacaktır. Örneğin kalem satışı yapacağınız bir site kuracaksanız, alan adınız içerisinde “kalem” kelimesinin geçmesi arama motoru performansı ile size büyük artı sağlayacaktır. Alan adı seçimi;