Prezentacja PwC z webinarium, które odbyło się 16.10.2017r.
Wiecej: https://pwc.to/2xtXiaJ
W 2018r. polscy podatnicy uzyskają możliwość korzystania z mechanizmu podzielonej płatności. Mechanizm unikalny na skalę światową może uchronić podatnika przed działaniami fiskusa, ale może też nastręczać wielu problemów administracyjnych i wpędzić w spiralę kosztów.
2. PwC
Agenda
2
1. Doświadczenia zagraniczne i polskie propozycje
2. Kierunkowe założenia mechanizmu podzielonej płatności
3. Rachunek VAT
4. Możliwe zastosowania mechanizmu podzielonej płatności
5. Korzyści ze stosowania mechanizmu podzielonej płatności
6. Nieefektywności wynikające ze stosowania mechanizmu podzielonej płatności
7. SWOT dla mechanizmu podzielonej płatności
8. Kluczowe kwestie do rozstrzygnięcia
3. PwC
Mechanizm podzielonej płatności
Doświadczenia zagraniczne i polskie propozycje
3
Czym jest mechanizm podzielonej płatności?
Faktura VAT
cena netto
kwota VAT
Rachunek
rozliczeniowy
dostawcy
Rachunek VAT
dostawcy
Zasadniczo istota mechanizmu podzielonej płatności (split
payment) polega na tym, że płatność za dostawę jest
przekazywana do dostawcy z podziałem na kwoty (netto i
VAT) i z podziałem na dwa rachunki (rozliczeniowy i VAT);
Możliwość dysponowania środkami zgromadzonymi na
rachunku VAT jest ograniczona
• Mechanizm podzielonej płatności został zastosowany w 2014 r. we Włoszech w odniesieniu do dostaw
realizowanych na rzecz sektora publicznego (mechanizm obligatoryjny, uprzednia zgoda KE, ostatnio
przedłużony na kolejne 3 lata, sankcje finansowe za brak stosowania mechanizmu)
• W Polsce proponowane jest wprowadzenie mechanizmu podzielonej płatności w formule dobrowolności (tj. można, a nie trzeba stosować mechanizm
podzielonej płatności) i automatyzmu (techniczne aspekty podziału płatności będą po stronie banku, a nie samego przedsiębiorcy)
• Mechanizm ma być stosowany wyłącznie do transakcji pomiędzy podatnikami VAT i tylko w odniesieniu do otrzymanych wcześniej faktur
• Mechanizm podzielonej płatności został właśnie wdrożony w Rumunii (od października 2017 r. w formie
dobrowolnej, zaś od stycznia 2018 r. w formie obligatoryjnej, brak wcześniejszej zgody KE, sankcje
finansowe za brak stosowania mechanizmu)
• Propozycja wprowadzenia mechanizmu podzielonej płatności w formie dobrowolnej i automatycznej od
kwietnia 2018 r. (odzwierciedlenie trendu europejskiego, istotna rola banków w zakresie obsłużenia tego
mechanizmu)
Formy mechanizmu podzielonej płatności
Obligatoryjny (przedsiębiorca
musi go stosować inaczej
czeka go sankcja)
Dobrowolny (przedsiębiorca
sam decyduje czy stosować
mechanizm)
Automatyczny (przedsiębiorca
realizuje jeden przelew, który
jest automatycznie dzielony w
systemie bankowym)
Manualny (przedsiębiorca
sam realizuje dwa przelewy na
dwa odrębne konta dostawcy)
4. PwC
Mechanizm podzielonej płatności
Kierunkowe założenia mechanizmu podzielonej płatności
4
Płatność za fakturę zakupową może zostać dokonana z wykorzystaniem specjalnego
komunikatu przelewu
Podział kwoty brutto na dwa strumienie płatności
W komunikacie przelewu nabywca będzie wskazywał:
zł
Kwotę odpowiadającą całości albo części kwoty podatku
wynikającej z faktury, która ma zostać zapłacona przy
zastosowaniu mechanizmu,
Kwotę odpowiadającą całości albo części wartości sprzedaży
brutto, a także
Numer faktury, w związku z która dokonywana jest płatność,
Numer, za pomocą którego dostawca towaru lub usługodawca jest
zidentyfikowany na potrzeby podatku.
• Mechanizm podzielonej płatności (zapłata z wykorzystaniem
specjalnego komunikatu przelewu) będzie dotyczyć
poszczególnych (otrzymanych) faktur zakupowych
• Kwestia stosowania komunikatu do paczek przelewów
• Po stronie przedsiębiorcy będzie decyzja odnośnie faktur, które
w danym okresie mogą być regulowane w wykorzystaniem
mechanizmu podzielonej płatności
• Zapłata w mechanizmie podzielonej płatności będzie dotyczyć poszczególnych
faktur
• Kluczowym elementem dla stosowania mechanizmu podzielonej płatności
będzie rachunek VAT, na którym będą gromadzone środki m.in. pochodzące od
klientów, którzy regulują zobowiązania z tytułu faktur zakupowych
• Kwoty zgromadzone na rachunku VAT będą mogły zostać zadysponowane przez
przedsiębiorcę w ograniczony sposób (stan rachunku VAT będzie raportowany
dla celów finansowo-księgowych)
Skarb Państwa ma relatywnie
wysoki poziom kontroli nad
środkami pieniężnymi
zgromadzonymi na rachunku VAT
Przewidywany termin wejścia w
życie – 1 kwietnia 2018 r.
5. PwC
Mechanizm podzielonej płatności
Rachunek VAT
5
• Banki – dla każdego rachunku rozliczeniowego przedsiębiorcy
prowadzonego w walucie polskiej – powinny otworzyć rachunek VAT
• Otwarcie rachunku nie powinno wiązać się z żadnymi dodatkowymi
obciążeniami administracyjnymi czy kosztami po stronie przedsiębiorców
(brak nowych umów, brak opłat za otwarcie)
• Rachunki VAT otwiera się do każdego rachunku rozliczeniowego – jeśli
przedsiębiorca chce otworzyć tylko jeden rachunek VAT w odniesieniu do
różnych rachunków rozliczeniowych w ramach jednego banku, powinien
złożyć odpowiedni wniosek do banku (w każdym banku obsługującym
przedsiębiorcę jest minimum jeden rachunek VAT)
• Bank powinien informować przedsiębiorcę o stanie środków na rachunku
VAT
• Do rachunków VAT nie wydaje się instrumentów płatniczych (kart
płatniczych)
• Środki zgromadzone na rachunku VAT mogą być oprocentowane – w
zależności od uzgodnień pomiędzy przedsiębiorcą a bankiem; należne
odsetki od środków zgromadzonych na rachunku VAT są dopisywane do
rachunku rozliczeniowego przedsiębiorcy
• Środki zgromadzone na rachunku VAT nie podlegają zajęciu, egzekucji
bądź zabezpieczeniu, chyba że te operacje dotyczą należności z tytułu VAT
(czyli można zająć środki na rachunku VAT, tylko jeśli zajęcie wynika z
regulacji w zakresie VAT)
Otwarcie rachunku Operacje na rachunku
• Operacje na rachunku VAT są realizowane tylko w polskich złotych
• Środki z rachunku VAT mogą w szczególności:
• zostać wykorzystane do zapłaty kwoty VAT wynikającej z faktury
zakupowej w systemie split payment
• zostać wykorzystane do zwrotu należności wynikającej z faktury
sprzedażowej (w przypadku korekty)
• zostać wykorzystane do przeksięgowania między rachunkami VAT
przedsiębiorcy w ramach tego samego banku
• zostać wykorzystane do zapłaty zobowiązania bądź sankcji w VAT
• Operacje z wykorzystaniem rachunku VAT są realizowane za pomocą
komunikatów przelewu (w zależności od rodzaju przelewu, może się
zmieniać opis operacji i numer podatkowy podmiotu na rzecz którego
realizowany jest przelew)
• Nie powinno się realizować przelewu z wykorzystaniem mechanizmu podzielonej
płatności, jeśli dostawca nie ma aktywnego rachunku VAT
• Realizacja przelewu z wykorzystaniem mechanizmu podzielonej płatności na rzecz
dostawcy, który nie posiada numeru VAT może okazać się nieskuteczna albo nie będzie
skutkować żadnymi korzyściami
• Przedsiębiorcy mogą mieć kilka rachunków VAT (co najmniej jeden w banku, z którym
współpracują)
• Rachunki VAT i podzielona płatność nie będą funkcjonować w odniesieniu do rozliczeń
w walutach obcych
Jeśli na rachunku VAT
przedsiębiorcy nie ma środków, ale
użyje on komunikatu przelewu, to
kwota odpowiadająca
zadysponowanej kwocie VAT
zostanie pobrana z rachunku
rozliczeniowego
6. PwC
Mechanizm podzielonej płatności
Możliwe zastosowania mechanizmu w praktyce (1/2)
6
Środki zgromadzone na rachunku VAT mogą zostać wykorzystane do zapłaty za
fakturę zakupową co następuje poprzez złożenie odpowiedniego komunikatu
przelewu na rachunku rozliczeniowym
Zapłata za fakturę zakupową
Komunikat przelewu
zł Kwota VAT z faktury (możliwe płatności częściowe)
Kwota brutto z faktury (możliwe płatności częściowe)
Numer faktury
Numer VAT dostawcy
Środki zgromadzone na rachunku VAT mogą zostać wykorzystane do zapłaty
zobowiązania w zakresie VAT (bez konieczności składania komunikatu)
Środki mogą zostać również wykorzystane do zapłaty VAT na WNT paliw silnikowych
przez płatnika, co następuje poprzez złożenie odpowiedniego komunikatu przelewu
Zapłata zobowiązania
Komunikat przelewu
zł Kwota VAT
Numer dokumentu związanego z płatnością
Numer VAT płatnika
Zastosowanie komunikatu przelewu
w każdym z tych przypadków wiąże
się z określonymi korzyściami (dla
przedsiębiorcy)
Przedsiębiorca (podatnik) może wystąpić o zwrot podatku na rachunek VAT celem
zasilenia tego rachunku
W takim przypadku urząd skarbowy przelewa środki na rachunek VAT z
wykorzystaniem określonego komunikatu przelewu
Wystąpienie o zwrot VAT Komunikat przelewu
zł Kwota zwracanego VAT
Okres za który jest zwrot
Numer VAT przedsiębiorcy (podatnika)
7. PwC
Mechanizm podzielonej płatności
Możliwe zastosowania mechanizmu w praktyce (2/2)
Możliwe będzie zadysponowanie środkami zgromadzonymi na rachunku VAT
poprzez:
• ich przeksięgowanie na inny rachunek VAT przedsiębiorcy w danym (tym
samym) banku (komunikat przelewu)
• ich przeksięgowanie na rachunek rozliczeniowy przedsiębiorcy (wniosek do
urzędu skarbowego, w którym wskazuje się wysokość środków pieniężnych do
przekazania na rachunek rozliczeniowy przedsiębiorcy)
Wycofanie środków z rachunku VAT
Przepisy przejściowe:
• Mechanizm podzielonej płatności można stosować od momentu wejścia w
życie nowelizacji w odniesieniu do dowolnych faktur (możliwość zapłaty za
faktury wystawione na początku stycznia 2018 r.
• W praktyce mechanizm podzielonej płatności można stosować do zapłaty
zobowiązania, którego termin zapłaty przypada po dniu wejścia w życie
nowelizacji (brak szczególnych przepisów przejściowych)
• Wystąpienie o zwrot VAT na konto VAT możliwe jest dopiero w odniesieniu
do zwrotu za okres rozliczeniowy po wejściu w życie nowelizacji
Rozstrzygnięcie o przekazaniu środków na rachunek rozliczeniowy w terminie
60 dni od złożenia wniosku
Przeksięgowanie na rachunek rozliczeniowy przedsiębiorcy następuje na
podstawie postanowienia Naczelnika Urzędu Skarbowego (w postanowieniu jest
wysokość środków do przekazania na rachunek rozliczeniowy) – doręczenie do
przedsiębiorcy i do banku (możliwe sytuacje, kiedy kwota do przeksięgowania
jest niższa niż kwota na rachunku VAT w momencie otrzymania postanowienia)
Odmowa przekazania środków następuje w formie decyzji – odmowa jest
obligatoryjna:
• w przypadku zaległości w VAT wraz z odsetkami (do wysokości zaległości i
odsetek na dzień decyzji nie można dokonać przekazania)
• w przypadku obawy o brak uregulowania zobowiązania w VAT bądź ryzyka
zaległości/sankcji (trwały brak regulowania zobowiązań, rozprzedaż majątku)
8. PwC
Mechanizm podzielonej płatności
Korzyści ze stosowania mechanizmu podzielonej płatności
8
Zapłata za fakturę zakupową
• Zapłata mechanizmem podzielonej płatności będzie skutkować domniemaniem
działania w dobrej wierze (zakwestionowanie odliczenia VAT z takiej faktury przez
organ będzie utrudnione)?
• Zapłata mechanizmem podzielonej płatności eliminuje ryzyko zastosowania przepisów
o solidarnej odpowiedzialności i sankcji VAT
• W przypadku zaległości podatkowej wynikającej z deklaracji, w której 95% faktur
zakupowych zostało opłaconych mechanizmem podzielonej płatności, nie stosuje się
podwyższonej stawki odsetek od zaległości
Możliwe korzyści
Jeśli przedsiębiorca wie, że płaci (z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności)
fakturę wystawioną przez podmiot nieistniejący, za czynności niewykonane lub takie
które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy albo też kwoty na fakturze
są niezgodne z rzeczywistością, to nie korzysta z ochrony przed solidarną
odpowiedzialnością czy sankcją VAT
Możliwe ograniczenia
Zapłata zobowiązania
• W przypadku zapłaty zobowiązania w VAT w całości z rachunku VAT przed terminem
zapłaty tego zobowiązania, istnieje możliwość obniżenia kwoty zobowiązania o kwotę
odpowiadającą wartości zobowiązania odniesioną do stopy referencyjnej NBP i ilości
dni, o którą przyspieszono zapłatę podatku
Zwrot podatku
• Jeśli przedsiębiorca zdecyduje się na wnioskowanie o zwrot VAT na rachunek VAT,
zwrot taki zostanie przekazany na rachunek VAT przedsiębiorcy w terminie 25 dni od
dnia złożenia wniosku i deklaracji (następnie przedsiębiorca może zadysponować
kwotą na rachunku VAT)
Jeśli kwota ujawnionej zaległości dwukrotnie przekracza kwotę VAT naliczonego
wskazaną w danej deklaracji, to ulga w odsetkach od zaległości nie wystąpi
Zastosowanie mechanizmu
podzielonej płatności nie
eliminuje wszystkich ryzyk
biznesowych i podatkowych po
stronie przedsiębiorcy
9. PwC
Mechanizm podzielonej płatności
Nieefektywności wynikające ze stosowania mechanizmu podzielonej płatności
9
• Stosowanie mechanizmu podzielonej płatności nie zwalnia z obowiązku weryfikacji
kontrahenta; zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności w stosunku do
kontrahenta, który nie jest zarejestrowany dla celów VAT bądź podaje błędny numer
VAT, nie będzie dawało przedsiębiorcy ochrony
• Stosowanie mechanizmu podzielonej płatności będzie ograniczone tylko do transakcji
krajowych i rozliczanych w walucie polskiej; ochroną nie będą więc objęte transakcje
rozliczane w walutach obcych
• Zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności nie daje pełnej ochrony; wciąż organ
będzie mógł dowodzić, że przedsiębiorca wiedział, iż zapłata następuje na rzecz
podmiotu nieistniejącego bądź za czynności, które nie zostały wykonane
• Zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności wymaga wcześniejszego otrzymania
faktury (brak faktury to brak możliwości zastosowania mechanizmu)
Nieefektywności podatkowe
• Mechanizm podzielonej płatności ma być stosowany do poszczególnych faktur
zakupowych
• Dostawca nie ma faktycznej kontroli nad sposobem zapłaty za fakturę przez nabywcę;
to od nabywcy może częściowo zależeć płynność finansowa przedsiębiorcy (dostawcy)
• Należy dokonać szczegółowej weryfikacji kontrahentów i umów handlowych pod
kątem podzielonej płatności
Nieefektywności organizacyjne
10. PwC
Mechanizm podzielonej płatności
SWOT dla mechanizmu podzielonej płatności
10
Pozytywne Negatywne
• Może doprowadzić do zmian w procedurach księgowych i podatkowych, w
tym do skrócenia terminów na składanie deklaracji VAT (dodatkowa korzyść
finansowa w przypadku przedsiębiorstw w pozycji „do zapłaty”)
• Może dać możliwość ograniczenia ekspozycji ryzyka VAT i KKS
• Może doprowadzić do przeglądu i weryfikacji kontrahentów (dostawcy i
odbiorcy) pod kątem ryzyka podatkowego i biznesowego
• Może skrócić proces odzyskiwania VAT i wykorzystywania go dla potrzeb
finansowania zobowiązań
Otoczenie
• Może mieć niekorzystny wpływ na płynność finansową przedsiębiorstwa i
wydłużyć proces odzyskiwania VAT (szczególnie w przypadku producentów
żywności)
• Może ograniczyć elastyczność finansową (szczególnie istotne przy sezonowej
czy nieregularnej działalności)
• Może istotnie wydłużyć procesy księgowe i rozliczeniowe (płatność po
fakturze)
• Może wpłynąć na wzrost kosztów organizacyjnych i księgowych
• Może skutkować koniecznością modyfikacji procedur zakupowych i
sprzedażowych
• Może wpłynąć na ograniczenie ryzyka kwestionowania odliczenia VAT i
ryzyka sporu z organami podatkowymi
• Może wpłynąć na zwiększenie transparentności podatkowej
przedsiębiorstwa (możliwość komunikacji do rynku)
• Może wpłynąć na relacje z dostawcami (szczególnie jeśli są to producenci
ponoszący ograniczone ryzyko kwestionowania odliczenia VAT)
• Może skutkować koniecznością renegocjowania umów handlowych (żeby
zaadresować kwestię podzielonej płatności, w tym waluty rozliczeniowej i
ilości wystawianych faktur)
• Może skutkować koniecznością weryfikacji i renegocjacji warunków obsługi
zadłużenia albo udzielania kredytów kupieckich
• Może wpłynąć na układ sił / zasady gry na danym rynku
Organizacja
11. PwC
Mechanizm podzielonej płatności
Kluczowe kwestie do rozstrzygnięcia
• Wybór dostawców i faktur, w odniesieniu do których warto stosować mechanizm podzielonej płatności
• Identyfikacja potencjalnych klientów, którzy mogą stosować mechanizm podzielonej płatności w odniesieniu do faktur przedsiębiorcy
• Oszacowanie kosztów organizacyjnych i finansowych związanych ze stosowaniem mechanizmu podzielonej płatności oraz identyfikacja potencjalnych szans na oszczędności
• Identyfikacja optymalnego sposobu dysponowania środkami pieniężnymi zgromadzonymi na koncie VAT przez przedsiębiorcę
• Oszacowanie wpływu mechanizmu podzielonej płatności na płynność finansową przedsiębiorstwa