Litwa

1. Litewski
elementarz
1

2. Republika Litewska jest republiką parlamentarną, w której głową państwa jest prezydent.
Składa się z 10 okręgów. Łączna powierzchnia kraju wynosi 65,3 tys. km2. Litwa liczy 3
mln mieszkańców, z których 80,6% to Litwini, 8,7% Rosjanie, 7,0%, Polacy, 1,6%
Białorusini i 1,2% Ukraińcy. W roku 2004 Litwa przystąpiła wraz z 9 innymi krajami do Unii
Europejskiej. Pozostaje poza strefą euro, przystąpienie Litwy do wspólnej waluty
początkowo planowane jest w 2007 r. było kilkukrotnie przesuwane i obecnie planuje się,
że nastąpi to w 2014 r. Od 2 lutego 2002 r. Bank Litwy związał litewskiego lita z euro
stałym kursem 3,4528 LTL/EUR. W głosowaniu w Brukseli 23.07.2014, unijni ministrowie
spraw zagranicznych zaaprobowali przystąpienie Litwy do wspólnej Unii Walutowej.
Ustalili też kurs wymiany: 1 EUR = 3,45 LTL. 1 stycznia 2015 Litwa wprowadzi euro i
wycofana zostanie aktualna waluta tego kraju, lit litewski, który będzie wtedy liczył 92 lata.
Rząd zatwierdził projekt budżetu państwa na 2015 r., który po raz pierwszy został
obliczony w euro.
Litewski elementarz
2

3. Projekt ten przewiduje m. in. likwidację ulgowej 9 % stawki podatku VAT na ogrzewanie.
Jednak w przyszłym roku będzie już obowiązywała ulgowa stawka 9 % w przypadku usług
hotelarskich. Także w przyszłym roku o 1/3 – do 424,5 mln EUR – ma zwiększyć się
finansowanie obrony kraju. Będzie ono stanowiło 1,11 % PKB. Szacuje się, że
skonsolidowane przychody państwa i samorządów, łącznie z 2,324 mld EUR wsparcia
unijnego, wyniosą w przyszłym roku 9,215 mld EUR i będą o 5,9 % wyższe niż w
bieżącym roku. Przychody budżetu państwa razem ze wsparciem unijnym są planowane
na poziomie 7,956 mld EUR, czyli o 5 % więcej niż w br. Deficyt fiskalny jest szacowany
na poziomie 1,2 % PKB. Jednak ekonomiści zarzucają, że niektóre cyfry ujęte w projekcie
budżetu są zbyt optymistyczne. Szczególnie zwracają uwagę na założenia, że wzrost PKB
w przyszłym roku wyniesie 3,4 %, średnia roczna stopa inflacji – 1,2 %, średnie
wynagrodzenia zwiększą się o 5,8 %, a stopa bezrobocia zmniejszy się do 10,4 %.
„Widzimy, co się dzieje w UE i na Litwie: wszyscy stali się ostrożni z powodu wojny
Ukrainy i Rosji.
Litewski elementarz
3

4. Przedsiębiorstwa są skłonne mniej inwestować, a konsumenci unikają zwiększonej
konsumpcji. Nakręca się spirala deflacji, producenci zmniejszają ceny produkcji, jednak
konsumenci nie są skłonni do jej nabycia i czekają, gdy ceny jeszcze bardziej się
zmniejszą. Dlatego prognoza jest bardzo optymistyczna.” – stwierdził Sigitas Besagirskas,
kierownik Departamentu Ekonomii i Finansów Litewskiej Konfederacji Przemysłowców.
Jednak minister finansów Rimantas Šadžius odciął się od krytycznych uwag. „Budżet
został zaplanowany umiarkowanie optymistycznie. Odrzucam oskarżenia ekonomistów, że
Ministerstwo Finansów zbyt optymistycznie postrzega sytuację ekonomiczną.” – stwierdził
minister finansów.
Litwa jest sklasyfikowana na 48 pozycji pod względem konkurencyjności w rankingu
Światowego Forum Ekonomicznego 2013-2014 (Polska na 42). W rankingu Banku
Światowego krajów, w których najłatwiej prowadzić działalność gospodarczą Doing
Business 2014, Litwa zajmuje wysokie 17 miejsce (Polska jest uplasowana na pozycji 45).
Litewski elementarz
4

5. Przez szereg lat wzrost gospodarczy Litwy osiągał wartości rzędu 7-10%. Od 2000 roku
PKB Litwy zwiększył się o ponad 70%. Wzrost odnotowały wszystkie działy gospodarki,
przy czym najszybciej rozwijał się sektor budowlany. Pod koniec 2007 r. i na początku
2008 r. pojawiły się oznaki spowolnienia tempa wzrostu gospodarczego. Ujawniła się
wysoka, znacznie przekraczając prognozy rządowe, inflacja, która rosła do 2008 r.,
głównie w wyniku znaczących podwyżek kosztów ogrzewania, gazu i elektryczności dla
gospodarstw domowych. W pod koniec 2009 odnotowano jednak znaczne
przyhamowanie wzrostu cen spowodowane zmniejszeniem popytu wewnętrznego na
skutek kryzysu, a w I kwartale 2010 pojawiło się zjawisko deflacji. W latach 2006-2008
miał miejsce znaczący wzrost płac, który w roku 2007 przekroczył 24%, co wpłynęło na
wysoki poziom inflacji pod koniec tego okresu. Średnia miesięczna płaca netto pod koniec
2011 r. wynosiła 460 EUR (1590LTL).
Litewski elementarz
5

6. Na skutek światowego kryzysu finansowego w 2008 r. spadła znacząco dynamika wzrostu
PKB i wzrosła liczba bankructw. W roku 2009 dochód narodowy spadł o prawie 15% oraz
gwałtownie wzrosła stopa bezrobocia. Na początku 2010 r. pojawiły się oznaki powolnej
stabilizacji gospodarczej, a w roku 2011 Litwa osiągnęła najwyższy w UE wzrost
gospodarczy. Odnotowano także spadek bezrobocia. W kolejnych latach Litwa znalazła
się w grupie państw UE o największym tempie wzrostu gospodarczego. Prognozowany w
latach 2013 -2014 wzrost gospodarczy Litwy należy do najwyższych w Europie
(odpowiednio (odpowiednio 3,1% i 3,6%), obok prognoz dla Łotwy i Estonii. W 2012r.
dochód na mieszkańca liczony wg parytetu siły nabywczej wynosił na Litwie 18,3 tys. EUR
i stanowił 71,3 średniej wartości dla UE.
W 2008 r. odnotowano dobre wyniki handlu zagranicznego Litwy, poprawę bilansu oraz
kontynuację wzrostu obrotów handlu zagranicznego. Eksport wzrósł w tempie ponad 28%,
a import ponad 18%. Jednak już pod koniec 2008 r. obroty zaczęły gwałtownie spadać, a
w 2009 r. eksport spadł o 27% a import o prawie 40%.
Litewski elementarz
6

7. W wyniku tych zmian znacząco zmalał także deficyt obrotów handlowych. W roku 2010
trend się odwrócił, eksport ponownie wzrósł o 33% a i import o 34,5%. W 2011 r. eksport i
import wzrosły nieco ponad 20% wg EUROSTAT, a ponad 28% wg danych litewskich,
przekraczając wartości sprzed kryzysu.
Litwa najwięcej swych towarów eksportuje do Rosji – 19,8%, na Łotwę - 10%, Estonii
7,5%, Polski 7,4%, Niemiec 7,2% (udziały na podstawie statystyk litewskich z 2013 r.).
Rosja również jest liderem wśród państw, z których najwięcej Litwa importuje – 29,3%, z
Niemiec 10,3%, z Polski 9,4%. Udział UE w eksporcie i imporcie wynosi odpowiednio 57,4
% i 59,3%, natomiast udział WNP wynosi odpowiednio 31,6% i 33,8%.
Polsko-litewskie stosunki gospodarcze regulują postanowienia dorobku prawnego Unii
Europejskiej na podstawie podpisanego 16 kwietnia 2003 r. w Atenach i obowiązującego
od 1 maja 2004 roku Traktatu dotyczącego przystąpienia Polski i 9 innych krajów do Unii
Europejskiej (Dz.U. 2004 nr 90 poz. 864).
Litewski elementarz
7

8. Ponadto obowiązują umowy międzynarodowe, które nie są w kolizji z Traktatem,
pozostałe zaś zostały wypowiedziane. Wśród nich najważniejsze to:
Umowa w sprawie popierania i wzajemnej ochrony inwestycji z 28 września 1992 r.,
weszła w życie 6 sierpnia 1993 r. ( Dz.U. 1993 nr 122 poz. 543),
Umowa w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu w zakresie podatków od
dochodu i majątku z 20 stycznia 1994 r. obowiązująca od 19 lipca 1994 r. (Dz.U. 1995 nr
51 poz. 277).
Litwa jest sygnatariuszem Konwencji Narodów Zjednoczonych o umowach
międzynarodowej sprzedaży towarów, z 11 kwietnia 1980 r., do której także przystąpiła
Polska (Dz.U. 1997 nr 45 poz. 286). Litwa zastrzegła, że zgodnie z artykułami 12 i 96
Konwencji, postanowienia artykułów 1 i 29 lub zawarte w Części II Konwencji,
pozwalające na zawieranie umów sprzedaży bądź ich modyfikację lub zakończenie, jak
również wyrażenie intencji, w formie innej niż pisemna nie będą miały zastosowania na
terytorium litewskim.
Litewski elementarz
8

9. 9
Co warto wiedzieć
o gospodarce

10. Przez szereg lat wzrost gospodarczy Litwy osiągał wartości rzędu 7-10%. Od 2000 roku
PKB Litwy zwiększył się o ponad 70%. Wzrost odnotowały wszystkie działy gospodarki,
przy czym najszybciej rozwijał się sektor budowlany. Pod koniec 2007 r. i na początku
2008 r. pojawiły się oznaki spowolnienia tempa wzrostu gospodarczego. Ujawniła się
wysoka, znacznie przekraczając prognozy rządowe, inflacja, która rosła do 2008 r.,
głównie w wyniku znaczących podwyżek kosztów ogrzewania, gazu i elektryczności dla
gospodarstw domowych. W pod koniec 2009 odnotowano jednak znaczne
przyhamowanie wzrostu cen spowodowane zmniejszeniem popytu wewnętrznego na
skutek kryzysu, a w I kwartale 2010 pojawiło się zjawisko deflacji. W latach 2006-2008
miał miejsce znaczący wzrost płac, który w roku 2007 przekroczył 24%, co wpłynęło na
wysoki poziom inflacji pod koniec tego okresu. Średnia miesięczna płaca netto pod koniec
2011 r. wynosiła 460 EUR (1590LTL).
Co warto wiedzieć o gospodarce
10

11. Na skutek światowego kryzysu finansowego w 2008 r. spadła znacząco dynamika wzrostu
PKB i wzrosła liczba bankructw. W roku 2009 dochód narodowy spadł o prawie 15%
orazgwałtownie wzrosła stopa bezrobocia. Na początku 2010 r. pojawiły się oznaki
powolnej stabilizacji gospodarczej, a w roku 2011 Litwa osiągnęła najwyższy w UE wzrost
gospodarczy. Odnotowano także spadek bezrobocia. W kolejnych latach Litwa znalazła
się w grupie państw UE o największym tempie wzrostu gospodarczego. Prognozowany w
latach 2013 -2014 wzrost gospodarczy Litwy należy do najwyższych w Europie
(odpowiednio (odpowiednio 3,1% i 3,6%), obok prognoz dla Łotwy i Estonii. W 2012r.
dochód na mieszkańca liczony wg parytetu siły nabywczej wynosił na Litwie 18,3 tys. EUR
i stanowił 71,3 średniej wartości dla UE.
Co warto wiedzieć o gospodarce
11

12. ABC biznesu
12

13. ABC biznesu
W stosunku do zarejestrowanych w Republice Litewskiej przedstawicielstw i filii osób
prawnych lub innych organizacji zagranicznych mają zastosowanie przepisy prawa
Republiki Litewskiej. Inwestor zagraniczny (osoba fizyczna bądź prawna) uprawniony jest
do podjęcia działalności gospodarczej na terenie Republiki Litewskiej na takich samych
warunkach i w takim samym zakresie jak podmioty litewskie, o ile nie zostało to w
ustawach uregulowane inaczej. Oznacza to, że zagraniczne osoby fizyczne lub prawne
uprawnione są do samodzielnego założenia (ze 100 proc. kapitałem własnym) litewskiego
podmiotu prawnego lub też nabycia udziałów w istniejącym już litewskim podmiocie
prawnym.
Prowadzenie działalności
gospodarczej na Litwie
13

14. ABC biznesu
Tryb zakładania przedsiębiorstwa określa cytowany wyżej Kodeks Cywilny (Nr VIII-1864 z
dn. 18.07.2000 r. z późn. zm., Valstybės žinios 2000 Nr 74-2262) i inne akty normatywne
regulujące zakładanie przedsiębiorstw poszczególnych rodzajów, natomiast rejestrację
reguluje Ustawa o rejestrze osób prawnych (Nr IX-368 z dn. 12.06.2001 r. z późn. zm.,
Valstybės žinios 2001 Nr 55-1940). Rejestrację i ewidencję firm z kapitałem zagranicznym
na Litwie od dnia 1 kwietnia 2003 r. prowadzi Państwowe Przedsiębiorstwo Centrum
Rejestru w Wilnie (Valstybės Įmonė Registrų Centras, www.registrucentras.lt).
W przypadku rejestracji firmy w Specjalnej Strefie Ekonomicznej (SSE) niezbędne jest
uzyskanie od organu zarządzającego strefą zezwolenia na prowadzenie na jej terytorium
działalności gospodarczej.
Zarejestrowana firma staje się podmiotem gospodarczym RL i podlega przepisom
prawnym obowiązującym na terenie RL.
14

15. ABC biznesu
Kwestie statusu prawnego, zakładania, zarządzania, likwidacji i reorganizacji osób
prawnych uregulowane są w litewskim Kodeksie Cywilnym (Nr VIII-1864 z dn. 18.07.2000 r.
z późn. zm., Žinios 2000 Nr 74-2262). Kodeks Cywilny obejmuje regulacje systemowe
stosunków cywilnoprawnych. Także reglamentują ustawy konkretnych spółek.
Osobami prawnymi na Litwie są podmioty posiadające własną nazwę, instytucje lub
organizacje, które mogą we własnym imieniu nabywać i posiadać prawa oraz obowiązki,
być powodem lub pozwanym w sądzie. Osoba prawna powinna być zarejestrowana w
Rejestrze Osób Prawnych. W Rejestrze Osób Prawnych osoby prawne powinny zamieścić
wszelkie ustawowo wymagane dane dotyczące siebie i swej działalności. Urząd
prowadzący Rejestr (instytucja ustanowiona ustawowo przez państwo) – Państwowe
Przedsiębiorstwo „Centrum Rejestrów” (VĮ „Registrų centras“, www.registrucentras.lt).
Formy prowadzenia działalności
gospodarczej
15

16. 16
ABC biznesu
W Republice Litewskiej funkcjonują przedsiębiorstwa o następujących formach
prawnych:
• spółki akcyjne - akcinė bendrovė (AB), uždaroji akcinė bendrovė (UAB)
• przedsiębiorstwa państwowe - valstybės įmonė
• przedsiębiorstwa samorządowe - savivaldybės įmonė
• spółdzielnie - kooperatinė bendrovė - kooperatyvas
• spółki rolnicze - žemės ūkio bendrovė
• spółki jawne - tikroji ūkinė bendrija (TŪB)
• spółki komandytowe - komanditinė ūkio bendrija (KŪB)
• małe spółdzielnie - mažoji bendrija (MB)
• europejskie grupy interesów gospodarczych - Europos ekonominių interesų grupė
• przedsiębiorstwa indywidualne - individuali įmonė (IĮ)

17. 17
ABC biznesu
Działalność w/w przedsiębiorstw regulują ustawy, w szczególności:
• Ustawa o rejestrze osób prawnych (Juridinių asmenų registro įstatymas, Nr IX-368 z dn.
12.06.2001 r. z późn. zm., Valstybės žinios 2001 Nr 55-1940)
• Ustawa o spółkach akcyjnych (Akcinių bendrovių įstatymas, Nr VIII-1835 z dn.
13.07.2000 r. z późn. zm., Valstybės žinios 2000 Nr 64-1914)
• Ustawa o przedsiębiorstwach państwowych i samorządowych (Valstybės ir savivaldybės
įmonių įstatymas, Nr IX-1895 z dn. 16.12.2003 r. z późn. zm., Valstybės žinios 2004 Nr
4-24)
• Ustawa o spółdzielniach (Kooperatinių bendrovių (kooperatyvų) įstatymas, Nr IX-903 z
dn. 28.05.2002 r. z późn. zm., Valstybės žinios 2002 Nr 57-2296)
• Ustawa o spółkach gospodarczych (Ūkinių bendrijų įstatymas, Nr IX-1804 z dn.
06.11.2003 r., Valstybės žinios 2003 Nr 122-4990)
• Ustawa o przedsiębiorstwach indywidualnych (Individualių įmonių įstatymas, Nr IX-1805
z dn. 06.11.2003 r., Valstybės žinios 2003 Nr 112-4991)

18. 18
ABC biznesu
• Ustawa o małych spółdzielniach (Mažųjų bendrijų įstatymas, Nr XI-2159 z dn.
29.06.2012 r., Valstybės žinios 2012, nr 83-4333)
• Ustawa o europejskich grupach interesów gospodarczych (Europos ekonominių interesų
grupių įstatymas, Nr IX-1939 z dn. 22.12.2003 r., Valstybės žinios 2004 Nr 4-43)
• Ustawa o spółkach rolniczych (Žemės ūkio bendrovių įstatymas, Nr I-1222 z dn.
21.09.2010 r. z późn. zm.)

19. 19
ABC biznesu
Teksty wszystkich ustaw są dostępne na stronie internetowej Sejmu RL – www.lrs.lt - w
wyszukiwarce aktów prawnych (lit. - Teisės aktų ir Seime įregistruotų teisės aktų projektų
pasieka; ang. – Legal Acts of the Republic of Lithuania). Teksty najważniejszych ustaw są
tłumaczone na języki obce (jęz. rosyjski, jęz. angielski).
Przedsiębiorstwa mają prawo do prowadzenia dowolnej działalności gospodarczej, jeżeli
nie jest zabroniona ustawowo. Licencjonowaniu podlegają tylko niektóre rodzaje
działalności gospodarczej.

20. 20
ABC biznesu
Osoba prawna powinna być zarejestrowana w Rejestrze Osób Prawnych. Zamieszcza się
w nim wszelkie ustawowo wymagane dane dotyczące podmiotu i jego działalności. Urząd
prowadzący Rejestr (instytucja ustanowiona ustawowo przez państwo) – Państwowe
Przedsiębiorstwo „Centrum Rejestrów” (VĮ „Registrų centras“, www.registrucentras.lt).
Rejestracja osób prawnych regulowana jest poprzez następujące przepisy:
• Kodeks Cywilny
• Ustawa o Spółkach Akcyjnych (Akcinių bendrovių įstatymas), nr VIII-1835 z dnia
13.07.2000 r., Valstybės žinios 2000, nr 64-1914
• Ustawa o rejestrze osób prawnych (Juridinių asmenų registro įstatymas)
Rejestracja działalności gospodarczej

21. 21
ABC biznesu
Datą utworzenia osoby prawnej, jest moment zarejestrowania podmiotu w Rejestrze.
Prowadzący Rejestr, po zarejestrowaniu, wydaje Świadectwo Rejestracyjne oraz nadaje
osobie prawnej Kod. Przed złożeniem w Rejestrze wniosku o zarejestrowanie nowego
podmiotu, notariusz powinien potwierdzić: prawdziwość wymienionych we wniosku
dokumentów, zgodność statutu z wymogami prawnymi oraz fakt, że rejestracja nowego
podmiotu prawnego jest możliwa. Wszystkie dokumenty powinny być przetłumaczone na
język litewski oraz uwierzytelnione w Ambasadzie Litwy poprzez apostille. Jak
poinformowała w październiku 2014 roku Państwowa Inspekcja Podatkowa, obecnie przy
rejestracji nowej spółki w Rejestrze Osób Prawnych można jednocześnie zarejestrować
się jako płatnik VAT. Inspekcja podatkowa automatycznie otrzyma informację o
zarejestrowaniu nowego przedsiębiorcy oraz wniosku rejestracji go jako płatnika VAT, a
podjęta decyzja zostanie przekazana w ciągu trzech dni roboczych poprzez system
elektroniczny inspekcji

22. 22
ABC biznesu
Dotychczas mieszkaniec, chcąc zarejestrować nowe przedsiębiorstwo oraz zarejestrować
je w rejestrze płatników VAT powinien był złożyć dwa odrębne wnioski do dwóch instytucji
– Rejestru Osób Prawnych oraz Państwowej Inspekcji Podatkowej. Teraz tego robić nie
trzeba – we wniosku o zarejestrowanie nowego przedsiębiorstwa w Rejestrze Osób
Prawnych wystarczy zaznaczyć, że przedsiębiorstwo ma być zarejestrowane także jako
płatnik VAT.
Osoby prawne z państw UE mogą prowadzić działalność na terytorium Litwy
poprzez:
• Osobę prawną (spółka - córka)
• Filię lub przedstawicielstwo
• Poprzez stałą siedzibę
Spółka–córka jest samodzielnym litewskim podmiotem prawnym.

23. 23
ABC biznesu
Procedura założenia spółki akcyjnej (akcinė bendrovė, AB) :
• Zawarcie umowy o założeniu spółki. Jeżeli spółkę zakłada jeden podmiot, podpisuje się
akt o założeniu spółki
• Założyciele spółki mogą przedstawić Rejestrowi Osób Prawnych wniosek (formularz
JAR-5) o tymczasowe wciągnięcie nazwy spółki do Rejestru
• Umowa o założeniu spółki daje prawo do założenia w banku rachunku
oszczędnościowego tworzonej spółki
• Wpłacenie początkowego wkładu pieniężnego za obejmowane akcje. Wkłady
początkowe mogą być opłacane tylko środkami pieniężnymi. Łączna suma wkładów
początkowych musi stanowić minimum 150 tys. litów. Każdy akcjonariusz powinien
wpłacić nie mniej, niż 1/4 nominalnej wartości obejmowanych przez niego akcji oraz
sumy całej nadwyżki nominalnej wartości obejmowanych akcji

24. 24
ABC biznesu
• Wkłady w postaci aportu, którymi przewiduje się pokrycie części akcji, powinny zostać
wycenione przed podpisaniem umowy o założeniu spółki przez niezależnego
rzeczoznawcę
• Zwołanie zgromadzenia założycielskiego. Podczas zebrania dochodzi do: zatwierdzenia
sprawozdania z założenia spółki akcyjnej, wyboru przez walne zgromadzenie
akcjonariuszy (WZA) członków organów spółki. Jeżeli jest wybierana rada nadzorcza, to
przed rejestracją spółki powinna ona wybrać zarząd lub kierownika spółki w przypadku,
gdy zarząd nie jest powoływany. Wybrany zarząd powinien wybrać kierownika spółki
• Opracowanie i podpisanie statutu spółki
• Spółka jest uznana za założoną w momencie rejestracji w Rejestrze Osób Prawnych

25. 25
ABC biznesu
Przed złożeniem w Rejestrze Osób Prawnych wniosku o zarejestrowaniu spółki akcyjnej
notariusz powinien potwierdzić zgodność informacji zawartych we wniosku, zgodność
statutu z wymogami prawnymi oraz fakt, że rejestracja spółki jest możliwa.
W celu rejestracji spółki akcyjnej, w Rejestrze Osób Prawnych należy złożyć
następujące dokumenty:
• Statut (2 egzemplarze)
• Formularze: JAR-1, JAR-VO-V, JAR-T
• Sprawozdanie z założenia spółki
Jeżeli założycielem jest jedna osoba prawna:
• Akt o założeniu spółki
• Formularz JAR-AJ

26. 26
ABC biznesu
Gdy założycielem spółki jest zagraniczna osoba prawna, należy przedstawić odpis z
rejestru, w którym dana zagraniczna osoba prawna jest zarejestrowana bądź inny
dokument stwierdzający fakt zarejestrowania osoby prawnej, jeżeli zgodnie z prawem
zagranicznego państwa odpis nie jest wystawiany
Za rejestrację spółki akcyjnej jest pobierana opłata w wysokości 198 litów.
Procedura założenia zamkniętej spółki akcyjnej (uždaroji akcinė bendrovė, UAB) :
• Zawarcie umowy o założeniu spółki. Jeżeli spółkę zakłada jeden podmiot, podpisuje się
akt o założeniu spółki
• Założyciele spółki mogą przedstawić Rejestrowi Osób Prawnych wniosek (formularz
JAR-5) o tymczasowe wciągnięcie nazwy spółki do Rejestru
• Umowa o założeniu spółki daje prawo do założenia w banku rachunku
oszczędnościowego tworzonej spółki

27. 27
ABC biznesu
• Umowa o założeniu spółki daje prawo do założenia w banku rachunku
oszczędnościowego tworzonej spółki
• Wpłacenie początkowego wkładu pieniężnego za obejmowane akcje. Wkłady
początkowe mogą być opłacane tylko środkami pieniężnymi. Łączna suma wkładów
początkowych musi stanowić minimum 10 tys. litów. Każdy akcjonariusz powinien
wpłacić nie mniej, niż 1/4 nominalnej wartości obejmowanych przez niego akcji oraz
sumy całej nadwyżki nominalnej wartości obejmowanych akcji
• Wkłady w postaci aportu, którymi przewiduje się pokrycie części akcji, powinny zostać
wycenione przez niezależnego eksperta od wyceny majątku przed podpisaniem umowy
o założeniu spółki
• Zwołanie zgromadzenia założycielskiego, na którym mają zostać wybrani członkowie
organów spółki, wybieralni przez walne zgromadzenie akcjonariuszy (WZA). Jeżeli jest
wybierana rada nadzorcza, to przed rejestracją spółki powinna ona wybrać zarząd lub
kierownika spółki w przypadku, gdy zarząd nie jest powoływany. Wybrany zarząd
powinien wybrać kierownika spółki

28. 28
ABC biznesu
• Stworzenie listy udziałowców zamkniętej spółki akcyjnej
• Opracowanie i podpisanie statutu spółki
• Spółka jest uznana za założoną w momencie rejestracji w Rejestrze Osób Prawnych
• Przed złożeniem w Rejestrze Osób Prawnych wniosku o zarejestrowaniu zamkniętej
spółki akcyjnej notariusz powinien potwierdzić zgodność informacji zawartych we
wniosku, zgodność statutu z wymogami prawnymi oraz fakt, że rejestracja spółki jest
możliwa

29. 29
ABC biznesu
W celu rejestracji spółki akcyjnej, w Rejestrze Osób Prawnych należy złożyć
następujące dokumenty:
• Statut (2 egzemplarze)
• Wykaz udziałowców zamkniętej spółki akcyjnej
• Formularze: JAR-1, JAR-VO-V, JAR-T
Jeżeli założycielem jest jedna osoba prawna:
• Akt o założeniu spółki
• Formularz JAR-AJ

30. 30
ABC biznesu
Gdy założycielem spółki jest zagraniczna osoba prawna, należy przedstawić odpis z
rejestru, w którym dana zagraniczna osoba prawna jest zarejestrowana bądź inny
dokument stwierdzający fakt zarejestrowania osoby prawnej, jeżeli zgodnie z prawem
zagranicznego państwa odpis nie jest wystawiany. Za rejestrację zamkniętej spółki
akcyjnej jest pobierana opłata w wysokości 198 litów. Każda spółka akcyjna bądź
zamknięta spółka akcyjna, która w ciągu 12 miesięcy sprowadziła z państw UE towary o
wartości 35 tys. litów (z wyjątkiem nowych środków transportu oraz towarów
opodatkowanych podatkiem akcyzowym) lub osiągnęła przychody w wysokości 100 tys.
litów, powinna zarejestrować się jako płatnik podatku VAT (lit. PVM). W celu rejestracji
jako płatnik VAT, podmiot gospodarczy powinien zgłosić się do okręgowego oddziału
Państwowej Inspekcji Podatkowej i wypełnić wniosek FR 0388 – „Wniosek osoby prawnej
o wpisanie/skreślenie do rejestru płatników VAT”.

31. 31
ABC biznesu
Procedura założenia filii lub przedstawicielstwa zagranicznej osoby prawnej:
• Odpowiedni organ osoby prawnej, w oparciu o własne dokumenty założycielskie,
powinien podjąć decyzję o założeniu filii lub przedstawicielstwa
• Opracowanie statutu filii lub przedstawicielstwa
• Następnie wyznaczane są organy zarządcze filii lub przedstawicielstwa
• Filia lub przedstawicielstwo są uznawane za założone z chwilą rejestracji w Rejestrze
Osób Prawnych
• Przed złożeniem w Rejestrze Osób Prawnych wniosku o zarejestrowaniu filii lub
przedstawicielstwa notariusz powinien potwierdzić zgodność informacji zawartych we
wniosku, zgodność statutu z wymogami prawnymi oraz fakt, że rejestracja filii lub
przedstawicielstwa zagranicznej osoby prawnej jest możliwa
Filia lub przedstawicielstwo

32. 32
ABC biznesu
W celu rejestracji filii lub przedstawicielstwa w Rejestrze Osób Prawnych należy
złożyć następujące dokumenty:
• Statut filii lub przedstawicielstwa
• Dokumenty założycielskie zagranicznej osoby prawnej, umowę założycielską oraz statut,
jeżeli są to odrębne dokumenty oraz wszelkie zmiany tych dokumentów
• Dokumenty o sprawozdawczości finansowej zagranicznej osoby prawnej z ostatniego
roku, a w określonych w ustawie wypadkach – dokumenty sprawozdawczości
skonsolidowanej, jeżeli taka sprawozdawczość jest wymagana przez ustawodawstwo
państwa zagranicznego, mającego zastosowanie wobec spółki powołującej filię lub
przedstawicielstwo
• Odpis świadectwa o rejestracji zagranicznej osoby prawnej bądź odpis z rejestru, w
którym przechowywane są dokumenty zagranicznej osoby prawnej
• Wypełnione następujące wnioski: JAR-1, JAR-VO-V, JAR-VO-BV1, JAR-VO- BV2, JAR-
T, JAR-FV, JAR-SG1, JAR-SG2

33. 33
ABC biznesu
Za rejestrację filii lub przedstawicielstwa zagranicznej osoby prawnej jest pobierana opłata
w wysokości 200 LTL.
Jeżeli filia/przedstawicielstwo zamierza prowadzić działalność, dla prowadzenia której
przepisy prawne wymagają uzyskanie odpowiedniej licencji przed rejestracją
filii/przedstawicielstwa, należy przedstawić licencję, wydaną przez odpowiednią instytucję.
Filie zagranicznych osób prawnych (przedstawicielstwa nie mogą prowadzić działalności
gospodarczo - komercyjnej) mają obowiązek rejestrowania się jako płatnik VAT od
początku swej działalności gospodarczej, od pierwszego lita osiągniętych przychodów. W
tym celu filia powinna w okręgowym oddziale Państwowej Inspekcji Podatkowej złożyć
następujące wnioski: FR 0227 – „Wniosek zagranicznej osoby prawnej o
wpisanie/skreślenie do rejestru płatników podatków” oraz FR 0388 – „Wniosek osoby
prawnej o wpisanie/skreślenie do rejestru płatników VAT.

34. 34
ABC biznesu
W przypadku prowadzenia na Litwie sprzedaży wysyłkowej, zagraniczna osoba prawna
ma obowiązek rejestrowania się jako płatnik VAT, jeżeli wartość dostarczanych i
sprowadzonych na Litwę towarów w ciągu roku kalendarzowego przekroczy poziom 125
tys. litów. Jeżeli są dostarczane artykuły opodatkowane akcyzą, ta granica nie jest
stosowana. Zagraniczne osoby prawne nie powinny rejestrować się jako płatnik VAT, jeżeli
dostarczają towary lub usługi, które nie są opodatkowane podatkiem VAT.

35. 35
ABC biznesu
Przedsiębiorstwo zagraniczne może prowadzić działalność na terytorium Litwy nie
posiadając spółki – córki bądź filii/przedstawicielstwa – poprzez stałą siedzibę. Posiadanie
stałej siedziby na terytorium Litwy uznawane jest za formę prowadzenia działalności
podmiotu zagranicznego na terytorium Litwy.
Działalność poprzez stałą siedzibę

36. 36
ABC biznesu
Zgodnie z art. 2 pkt 22 Ustawy o podatku od zysku (Pelno mokesčio įstatymas),
podmiot zagraniczny uważa się za prowadzący działalność gospodarczą na terenie
Litwy poprzez stałą siedzibę, jeżeli:
1. stale prowadzi działalność, bądź
2. prowadzi swą stałą działalność poprzez zależnego przedstawiciela (agenta) lub
3. wykorzystuje plac budowy, obiekt budowlany, montowany czy urządzenie, bądź
4. w celu badania i wydobycia kopalin użytecznych stale używa konstrukcje i urządzenia,
w tym także używane w tym celu statki lub szyby. Określenie stałości, kryteria
zależności czy niezależności statusu przedstawiciela (agenta) ustala rząd Litwy bądź
upoważniona przez niego instytucja.

37. 37
ABC biznesu
Stała siedziba podmiotu zagranicznego powinna być zarejestrowana w Rejestrze
Płatników Podatków według miejsca prowadzenia działalności najpóźniej w dzień
rozpoczęcia działalności. Początkiem działalności stałej siedziby jest dzień zawarcia
pierwszej transakcji. Działalność stałej siedziby kończy się z dniem dokonania wszystkich
transakcji. Okresowe wstrzymanie działalności stałej siedziby (z powodu sezonowości
działalności, zmiany warunków meteorologicznych, braku siły roboczej czy kapitału itd.)
nie jest uważane za zakończenie działalności stałej siedziby. Podmioty zagraniczne,
prowadzące działalność na terytorium Litwy również powinny rejestrować się jako płatnicy
podatku VAT. W tym celu powinny zgłosić się do okręgowego oddziału Państwowej
Inspekcji Podatkowej i wypełnić wnioski FR 0227 oraz FR 0388.
W lipcu 2014 r. Sejm zatwierdził propozycję Ministerstwa Sprawiedliwości, która
upraszcza procedurę likwidacji osób prawnych.

38. 38
ABC biznesu
Zgodnie z tą propozycją, przedsiębiorstwo państwowe „Centrum Rejestrów” (CR) będzie
mogło przyjmować decyzję o likwidacji spółki, jeżeli nie składa sprawozdań finansowych
lub spółka nie posiada organów zarządczych. „Administrowanie spółek nieprowadzących
działalności kosztuje państwo nie jeden milion LTL, dlatego po uchwaleniu nowego trybu
likwidacji takich spółek i osób prawnych zaoszczędzi się niemało pieniędzy.” – stwierdził
minister sprawiedliwości Juozas Bernatonis. Dotychczas, jeżeli była ku temu podstawa,
decyzję o likwidacji spółki podejmował sąd, jednak była to długotrwała procedura. Zgodnie
ze zmianami Kodeksu Cywilnego, decyzję o zainicjowaniu likwidacji osoby prawnej będzie
mogło przyjąć Centrum Rejestrów, a odwołać taką decyzję będzie mógł sąd. Spółka
zostanie postawiona w stan likwidacji, jeżeli przez rok nie złoży sprawozdań finansowych,
dłużej niż przez pół roku nie będzie posiadała sformowanych organów zarządczych lub
przez tyle czasu nie można będzie znaleźć kierowników spółki w jej siedzibie lub pod
wskazanym adresem.

39. 39
ABC biznesu
Można będzie likwidować także takie spółki, które przez 5 lat nie odnawiają swych danych
w Centrum Rejestrów i są podstawy sądzić, że podmiot nie prowadzi żadnej działalności.
Obecnie w Centru Rejestrów zarejestrowanych jest 38,6 tys. osób prawnych, które od
ponad roku nie składają sprawozdań finansowych oraz 63,7 tys. spółek, które przez ponad
5 ostatnich lat nie odnawiały swych danych w rejestrze.

40. 40
ABC biznesu
Osoby fizyczne z państw UE mogą prowadzić działalność na terytorium Litwy
poprzez:
• Osobę prawną
• Przedsiębiorstwo indywidualne
• Działalność indywidualną
Osoby fizyczne

41. 41
ABC biznesu
Procedura założenia spółki akcyjnej bądź zamkniętej spółki akcyjnej oraz zestaw
dokumentów, które należy złożyć w Rejestrze Osób Prawnych w przypadku zakładania
spółki przez osobę fizyczną są zasadniczo identyczne, jak w przypadku zakładania spółki
przez osobę prawną. Jedyna różnica polega na tym, że jeżeli założycielem spółki jest
jedna osoba fizyczna, to należy złożyć wniosek JAR-AF (w przypadku osób prawnych jest
to wniosek JAR-AJ). Od 2012 r. osoby fizyczne mają możliwość prowadzenia działalności
gospodarczej w oparciu o nową formę prawną – małą spółdzielnię. Zgodnie z art. 2
Ustawy o małych spółdzielniach, jest to prywatna osoba prawna z ograniczoną
odpowiedzialnością, której wszyscy członkowie są osobami fizycznymi. Liczba członków
małej wspólnoty nie może być większa niż 10. Nazwa powinna zawierać wyrazy
określające jej formę prawną „mažoji bendrija” lub skrót „MB”. Siedziba takiej wspólnoty
powinna być na terytorium Litwy.
Osoba prawna

42. 42
ABC biznesu
Procedura małej wspólnoty (mažoji bendrija, MB) :
• Zawarcie umowy lub podpisanie aktu założycielskiego. Jeżeli wspólnotę zakłada jeden
członek, podpisuje się akt o założeniu wspólnoty
• Założyciele wspólnoty mogą przedstawić Rejestrowi Osób Prawnych wniosek (formularz
JAR-5) o tymczasowe wciągnięcie nazwy wspólnoty do Rejestru
• Opracowanie statutu wspólnoty
• Zgodnie z uchwalonym statutem powoływane są organa wspólnoty
• Małą wspólnotę uznaje się za założoną z chwilą rejestracji w Rejestrze Osób Prawnych
• Przed złożeniem w Rejestrze Osób Prawnych wniosku o zarejestrowaniu małej
wspólnoty notariusz powinien potwierdzić zgodność informacji zawartych we wniosku,
zgodność statutu z wymogami prawnymi oraz fakt, że rejestracja wspólnoty jest możliwa

43. 43
ABC biznesu
W celu rejestracji małej wspólnoty w Rejestrze Osób Prawnych należy złożyć
następujące dokumenty:
• Statut (2 egz.)
• Wypełnione następujące wnioski: JAR-1, JAR-T
Jeżeli założycielem wspólnoty jest jedna osoba fizyczna, a statut przewiduje
jednoosobowy organ zarządczy - kierownika, w takim razie należy złożyć:
• Akt założycielski
• Wypełniony wniosek: JAR-VO-V
W zależności od ilości założycieli oraz przewidzianego w statucie organu zarządczego
może to być akt lub umowa założycielska, a także mogą różnić się składane wnioski: JAR-
VO-V lub JAR-VO-BV2, lub JAR-AT.
Za rejestrację małej wspólnoty jest pobierana opłata w wysokości 178,2 litów.

44. 44
ABC biznesu
Procedura założenia przedsiębiorstwa indywidualnego (individuali įmonė, IĮ) :
• Opracowanie statutu, który podpisuje właściciel zakładanego przedsiębiorstwa
• Założyciel spółki może przedstawić Rejestrowi Osób Prawnych wniosek (formularz JAR-
5) o tymczasowe wciągnięcie nazwy spółki do Rejestru
• Jeżeli właściciel spółki nie jest jej kierownikiem, wyznacza jako kierownika inną osobę i
wskazuje to w statucie przedsiębiorstwa
• Przedsiębiorstwo jest uznawane za założone z momentem rejestracji w Rejestrze Osób
Prawnych
• Przed złożeniem w Rejestrze Osób Prawnych wniosku o zarejestrowaniu
przedsiębiorstwa indywidualnego notariusz powinien potwierdzić zgodność informacji
zawartych we wniosku, zgodność statutu z wymogami prawnymi oraz fakt, że rejestracja
przedsiębiorstwa jest możliwa
Przedsiębiorstwo indywidualne

45. 45
ABC biznesu
W celu rejestracji przedsiębiorstwa indywidualnego należy złożyć następujące
dokumenty :
• Statut (2 egzemplarze)
• Formularze: JAR-1, JAR-S, JAR-T, JAR-VO-V
Za rejestrację przedsiębiorstwa indywidualnego jest pobierana opłata w wysokości 107
LTL.
Jeżeli statut przewiduje prowadzenie działalności, która wymaga uzyskania licencji przed
rejestracją przedsiębiorstwa, należy przedstawić odpowiednią licencję.

46. 46
ABC biznesu
Zgodnie z art.2 pkt 7 Ustawy o podatku dochodowym mieszkańców (Gyventojų pajamų
mokesčio įstatymas) działalność indywidualna – to prowadzona przez mieszkańca
samodzielna działalność, poprzez którą mieszkaniec dąży do uzyskania dochodów lub
innych korzyści ekonomicznych w ciągłym okresie. Przychody z działalności indywidualnej
są opodatkowane w oparciu o specyficzne zasady opodatkowania. Od 1 stycznia 2010 r.
sprzedaż bądź dzierżawa nieruchomości nie jest uważana za działalność indywidualną.
Mieszkaniec może prowadzić działalność indywidualną albo rejestrując ją zgodnie z
ustalonym trybem (dalej – działalność w oparciu o zaświadczenie), albo nabywając
świadectwo działalności gospodarczej (tzw. patent), płacąc z góry ustalony podatek od
przychodów, uzyskanych z działalności, która jest wymieniona w opracowanym przez rząd
wykazie rodzajów działalności, które można prowadzić posiadając ww. świadectwo.
Działalność indywidualna

47. 47
ABC biznesu
świadectwo. Od 2012 r. może dokonać wyboru płacenia z góry ustalonego podatku od
przychodów uzyskanych z działalności tylko w tym przypadku, jeżeli nie jest zobowiązany i
nie jest zarejestrowany jako płatnik podatku VAT.
W przypadku określonych rodzajów działalności gospodarczej akty prawne mogą
wymagać zarejestrowania osoby prawnej. Oznacza to, że określone rodzaje działalności
gospodarczej mogą prowadzić tylko osoby prawne, dlatego osoby fizyczne tym zajmować
się nie mogą.
W przypadku niektórych rodzajów działalności gospodarczej, dla prowadzenia których nie
jest wymagane zarejestrowanie osoby prawnej, akty prawne mogą wymagać uzyskanie
odpowiedniej licencji, zezwolenia bądź innego dokumentu, uprawniającego do
prowadzenia określonego rodzaju działalności.

48. 48
ABC biznesu
W przypadku realizacji działalności w oparciu o zaświadczenie, osoba posiadająca
zezwolenie na pobyt stały na Litwie powinna poinformować okręgowy oddział Państwowej
Inspekcji Podatkowej, który swym zakresem terytorialnym obejmuje miejsce zamieszkania
danej osoby, o prowadzonej działalności najpóźniej w dzień jej rozpoczęcia. W tym celu
stały mieszkaniec powinien złożyć wniosek FR 0792 – „Wniosek stałego mieszkańca Litwy
o wpisanie do rejestru płatników podarków”. Jeżeli dane płatnika ulegają zmianie,
powinien on w ciągu 5 dni roboczych poinformować okręgowy oddział Państwowej
Inspekcji Podatkowej poprzez ponowne złożenie wniosku FR 0792. Jeżeli stały
mieszkaniec zaprzestaje prowadzić działalność indywidualną, powinien poinformować
okręgowy oddział Państwowej Inspekcji Podatkowej 5 dni roboczych przed zaprzestaniem
działalności poprzez złożenie wniosku FR 0792. Po zarejestrowaniu stałego mieszkańca
w rejestrze płatników podatków, otrzymuje on zaświadczenie o prowadzeniu indywidualnej
działalności FR 0468.

49. 49
ABC biznesu
W przypadku osoby nie posiadającej zezwolenia na pobyt stały na Litwie, powinna ona
przedstawić okręgowemu oddziałowi Państwowej Inspekcji Podatkowej wniosek REG 807.
Po złożeniu podania w formie dowolnej, taka osoba otrzymuje zaświadczenie FR 0469 o
zarejestrowaniu stałej siedziby.
Wykaz rodzajów działalności, które mogą być prowadzone poprzez nabycie tzw. patentów
jest opracowywany przez rząd Litwy. Dokładny wykaz rodzajów działalności jest zawarty w
rozporządzeniu rządu nr 1797 z dnia 19.11.2002 „W sprawie zasad wydawania
mieszkańcom świadectw działalności gospodarczej oraz wykazu rodzajów działalności,
które można prowadzić posiadając świadectwo działalności gospodarczej”.

50. 50
ABC biznesu
Świadectwa działalności gospodarczej mogą być wystawiane:
• bez ograniczenia terytorium prowadzenia działalności
• na całym terytorium Republiki Litewskiej, z wyjątkiem samorządów miast Olity (Alytus),
Kowna (Kaunas), Kłajpedy (Klaipėda), Połągi (Palanga), Poniewieża (Panevėžys),
Szawli (Šiauliai), Wilna (Vilnius) oraz terytorium samorządów Mariampola (Marijampolė) i
Neringi
• na terytorium określonego samorządu

51. 51
ABC biznesu
Po wprowadzeniu w życie przez Państwową Inspekcję Podatkową zasady jednego
okienka, mieszkańcy w celu uzyskania świadectwa działalności gospodarczej (tzw.
patentu) mogą zwrócić się do dowolnego terytorialnego oddziału Państwowej
Inspekcji Podatkowej, który przy wydawaniu świadectw stosuje ustalone wielkości
podatku w następującym trybie:
• gdy miejsce realizacji działalności jest wybierane bez ograniczeń bądź na całym
terytorium Litwy, z wyjątkiem samorządów miast Olity (Alytus), Kowna (Kaunas),
Kłajpedy (Klaipėda), Połągi (Palanga), Poniewieża (Panevėžys), Szawli (Šiauliai), Wilna
(Vilnius) oraz terytorium samorządów Mariampola (Marijampolė) i Neringi, stosowane są
wielkości podatku i ulg podatkowych ustalone przez samorząd, w którym zostało
zarejestrowane (zadeklarowane) stałe miejsce zamieszkania osoby nabywającej patent
• gdy jako miejsce realizacji działalności jest wybierany konkretny samorząd, stosowane
są wielkości podatku i ulg podatkowych ustalone przez ten konkretny samorząd, w
którym będzie realizowana działalność.

52. 52
ABC biznesu
Patenty mogą zostać wystawione również w trybie elektronicznym. Świadectwo
działalności gospodarczej dla mieszkańca zostanie wysłane na adres poczty
elektronicznej, wskazany w podaniu mieszkańca bądź w elektronicznym systemie
deklarowania.
Świadectwo działalności gospodarczej może być wystawione tylko dla osoby posiadającej
całkowitą cywilną zdolność do czynności prawnych, tj. dla osoby, która osiągnęła wiek 18
lat, lub osoby o wieku do 18 lat, która całkowitą zdolność do czynności prwnych nabyła w
inny sposób, określony w Kodekcie Cywilnym.
W celu uzyskania świadectwa działalności gospodarczej należy przedłożyć
następujące dokumenty:
• Wniosek o wydanie świadectwa, który powinien zawierać określone dane (Państwowa
Inspekcja Podatkowa opracowała formularz standardowy);

53. 53
ABC biznesu
• Dokument tożsamości. Obywalet państwa zagranicznego poza dokumentem tożsamośic
powinien przedłożyć zezwolenie na pobyt czasowy bądź stały na Litwie (ten wymóg nie
jest stosowany wobec obywateli i członków cih rodzin z krajów UE i EFTA).
• Dokument, jeżeli tego potrzebuje terytorialny oddział Państwowj Inspekcji Podatkowej,
potwierdzający prawo do stosowania niższej stawki podatku dochodowego;
• W przypadku dystrybucji utworów objętych prawami autorskimi należy przedstawić
autorskie umowy licencyjne, zawarte z producentami bądź osobami posiadającymi prawa
do takich utworów;
• Certyfikat produktów dziedzictwa narodowego, potwierdzający nabycie statusu
tradycyjnego rzemieślnika.

54. 54
ABC biznesu
Patent jest wydawany nie później, niż w ciągu cztery dni roboczych od momentu złożenia
w terytorialnym oddziale Państwowej Inspecji Podatkowej wszystkich niezbędnych
dokumentów. Przed wydaniem świadectwa należy przelać na konto Państwowej Inspekcji
Podatkowej opłatę o określonej wielkości.
Patenty są wydawane na żądany okres roku, jednak nie na dłuższy, niż do końca tego
samego roku kalendarzowego. Patenty dotyczące handlu są wydawane na dowolny
żądany okres roku kalendarzowego, który jest liczony w dniach. Najkrótszym okresem jest
jeden dzień. Patenty na działalność usługową i produkcyjną są wydawane na dowolny
okres roku liczony w dniach, jednak nie dłużej niż do końca roku kalendarzowego oraz nie
krótszy niż 5 dni kalendarzowych (nie koniecznie ma to być pięć kolejnych dni
kalendarzowych). Oznacza to, że mieszkaniec może prowadzić działalność przez pięć
dowolnych dni kalendarzowych w ciągu roku. Na życzenie mieszkańca, patent wydany na
okres krótszy niż rok kalendarzowy, po uiszczeniu dodatkowego podatku dochodowego,
może zostać przedłużony.

55. 55
ABC biznesu
W patencie mogą być wpisane następujące osoby: małżonek, ojciec, matka, dziecko od
14 lat, osoba pod opieką, opiekun, jednak przychody z działalności, na którą wydano
patent, powinna deklarować osoba, która patent otrzymała. Wpisane do patentu osoby
mogą uczestniczyć w działalności indywidualnej mieszkańca, na którą został wystawiony
patent.
Stała wielkość podatku od przychodów, płatnego z góry podczas nabycia patentu, jest
ustalana oddzielnie dla każdego rodzaju działalności. Stawki podatku są zatwierdzane
przez poszczególne samorządy odrębnie, dlatego ich wielkość w poszczególnych
samorządach może być różna, jednak nie może być niższa niż ustalona w następujący
sposób: poprzez zastosowanie obowiązującej w dniu 1 stycznia roku, na który został
wydany patent, stawki podatku dochodowego dla 12 wielokrotności minimalnego
wynagrodzenia miesięcznego, obowiązującego w roku poprzedzającym rok, na który
został wydany patent. Np., minimalne miesięczne wynagrodzenie od 01.01.2013 r. wynosi
1000 litów, stawka podatku PIT 01.01.2014 – 15 proc.

56. 56
ABC biznesu
W ten sposób minimalna wielkość podatku dla 2014 r. wynosi 12 × 1000 × 15 proc., czyli
1800 litów. Rady samorządów mają prawo ustalić mniejszą wielkość podatku dla grup
społecznych, określonych w art. 6, ust. 3 pkt 1 – 4 Ustawy o podatku od mieszkańców (np.
osoby niepełnosprawne). Także od 2014 r. dziewięć największych samorządów, w których
mieszka 45 % mieszkańców kraju, otrzymali możliwość samodzielnego ustalania wielkości
ceny patentu. Dla przykładu, Kłajpeda dla 25 rodzajów działalności gospodarczej z 89
ustaliła symboliczną cenę patentu w wysokości 1 litów. Wielkość podatku, którą
mieszkaniec powinien zapłacić okręgowej Państwowej Inspekcji Podatkowej jest ustalana
proporcjonalnie do ilości dni, na które jest wystawiany patent. Podatek powinien zostać
zapłacony przed wydaniem patentu.
Ze względów objętościowych oraz różnorodności taryf w niniejszym opracowaniu nie
przytaczamy listy rodzajów działalności oraz stałych wielkości podatku od przychodów dla
poszczególnych rodzajów działalności.

57. 57
ABC biznesu
Sugerujemy, by zainteresowane osoby w konkretnych przypadkach zwracały się do WPHI
w Wilnie, Wydział będzie starał się w miarę możliwości udzielić precyzyjnych informacji.
Osoby, prowadzące indywidualną działalność w oparciu o patent, w trybie obowiązkowym
wpłacają do Funduszu Ubezpieczeń Socjalnych składkę tylko dla uzyskania podstawowej
części emerytury. Obowiązkowym ubezpieczeniem socjalnym nie są objęte osoby
wpisane do patentu. Wysokość składki na zapewnienie podstawowej części emerytury
wynosi 50 proc. emerytury bazowej. Od 1 stycznia 2008 r. emerytura bazowa wynosi 360
litów, czyli wielkość składki, płaconej przez osobę prowadząca działalność w oparciu o
patent, wynosi 180 litów miesięcznie. Składki należy płacić od momentu rozpoczęcia
działalności indywidualnej, naliczane są proporcjonalnie do okresu, na jaki został
wystawiony patent. Jeżeli patent jest wystawiony na okres do trzech miesięcy,
mieszkaniec powinien z góry wpłacić składki za cały okres obowiązywania patentu.

58. 58
ABC biznesu
Jeżeli patent jest wydany na termin trzech miesięcy bądź dłuższy, składki należy płacić raz
w ciągu kwartału, jednak nie później niż przed 15 dniem pierwszego miesiąca następnego
kwartału.
Mieszkańcy, posiadający patenty na określone rodzaje działalności, powinni płacić co
miesiąc składki na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne. Wielkość składki wynosi 9
proc. minimalnego wynagrodzenia miesięcznego, które obowiązywało ostatniego dnia
miesiąca, za który jest płacona składka. Ponieważ od 01.01.2013 r. minimalne
wynagrodzenie miesięczne wynosi 1000 litów, wysokość miesięcznej składki na
ubezpieczenie zdrowotne wynosi 90 litów (1000 × 9 proc.). Miesięczna składka powinna
być wpłacona przed ostatnim dniem miesiąca. Składkę można też wpłacić za okresy
przyszłe.

59. 59
ABC biznesu
Jeżeli wartość otrzymanych bądź należnych przychodów ze sprzedaży towarów oraz/lub
świadczenia usług w ciągu roku (w ciągu ostatnich 12 miesięcy) przekracza wartość 100
tys. litów, mieszkaniec prowadzący działalność indywidualną ma obowiązek
zarejestrowania się jako płatnik VAT.
Osoba fizyczna, prowadząca działalność indywidualną, która w ciągu poprzedniego roku
kalendarzowego sprowadziła z innych państw członkowskich UE towary (z wyjątkiem
nowych środków transportu i/lub towarów opodatkowanych akcyzą) o wartości
przekraczającej 35 tys. litów, bądź zamierza sprowadzić towary o takiej wartości w roku
bieżącym, również powinna zarejestrować się jako płatnik podatku VAT (nawet, jeżeli
wartość przychodów z działalności indywidualnej nie przekroczyła 100 tys. litów).

60. 60
ABC biznesu
Działalność gospodarcza, której prowadzenie wymaga uzyskania specjalnych licencji jest
regulowana przez ustawy oraz akty prawne niższego rzędu. Na Litwie brak jest jednolitego
systemu licencjonowania działalności gospodarczej. Występuje również decentralizacja
uprawnień licencjonowania poszczególnych sfer działalności pomiędzy urzędami i
instytucjami, zgodnie z przydzielonymi im kompetencjami. Zasady i porządek ubiegania się
o właściwe licencje zostały ustalone w podanych niżej ustawach i aktach wykonawczych do
ustaw. WPHI na bieżąco monitoruje typy działalności gospodarczej, które wymagają
wydania licencji, jak też zmiany w ustawodawstwie reglamentującym taką działalność.
Licencjonowanie działalności
gospodarczej

61. 61
ABC biznesu
Wszystkie wymienione akty prawne dotyczące licencjonowania działalności są dostępne w
witrynie internetowej Sejmu Republiki Litewskiej:
http://www3.lrs.lt/dokpaieska/forma_l.htm, kopiując do rubryki „Pavadinimas” dokładną
nazwę aktu prawnego w języku litewskim.

62. 62
ABC biznesu
Z dniem wejścia w życie Ustawy RL o działalności farmakologicznej Nr X-709, (22
czerwca 2006 r.), licencjonowanie wszelkiej farmaceutycznej działalności spółek
handlowych przeszło pod kontrolę Państwowej Służby Kontroli Medykamentów
(Valstybinė vaistų kontrolės tarnyba, ul. Trakų 9/1, LT-01132 Vilnius, tel. +37052639264,
faks +37052639265, vvkt@vvkt.lt, www.vvkt.lt). Rząd RL przyjął Uchwałę Nr 1191 „W
sprawie zasad licencjonowania działalności farmaceutycznej, opisu wymagań wobec osób
kwalifikowanych, odpowiedzialnych za produkcję i/lub import, a także zatwierdzenia form
licencjonowania działalności farmakologicznej”, na mocy której przyjęto nowy tryb
udzielania licencji na prowadzenie działalności w branży farmaceutycznej.
Branża farmaceutyczna

63. 63
ABC biznesu
Obecnie obowiązuje Rozporządzenie Ministra Gospodarki RL w sprawie zatwierdzenia
laboratorium doświadczalnego nawozów Nr 4-280 z dnia 16 lipca 2004 r. W oparciu o
Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady Europy 2003/2003/EB z dnia 13 października
2003 r. „w sprawie nawozów” oraz Rozporządzenie dyrektora Narodowego Biura
Akredytacyjnego przy Ministerstwie Środowiska RL Nr V-44 z dnia 17 maja 2004 r. „w
sprawie udzielenia akredytacji dla laboratorium doświadczalnego AB„ACHEMA””, uznano
laboratorium doświadczalne nawozów spółki „ACHEMA” za laboratorium kompetentne do
świadczenia usług niezbędnych do sprawdzenia zgodności produktu z wymaganiami
technicznymi wobec nawozów w WE.
Branża chemiczna
(nawozy mineralne)

64. 64
ABC biznesu
Od dnia 1 lipca 2006 r. wszelkie nawozy dostarczane na rynek litewski powinny spełniać
wymagania art. 6 p. 1 i 2 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Europy 2003/2003.
Producenci nie później niż z 5-dniowym wyprzedzeniem powinni przedstawić
kompetentnej instytucji wyniki badań oraz certyfikat odporności na detonację. Importerzy
nie później niż z 5-dniowym wyprzedzeniem powinni przedstawić kompetentnej instytucji
oraz służbom celnym wyniki badań oraz certyfikat odporności na detonację
(Rozporządzenie Ministra Gospodarki RL w sprawie Dyrektywy Parlamentu Europejskiego
i Rady Europy 2003/2003/EB z dnia 13 października 2003 r. „w sprawie nawozów” oraz
uzupełnienia Rozporządzenia Ministra Gospodarki RL „w sprawie zatwierdzenia listy
„wrażliwych” artykułów niespożywczych” Nr 4-124 z dnia 14 kwietnia 2006 r.).

65. 65
ABC biznesu
Instytucją kompetentną do kontroli rynku nawozów jest Państwowa Inspekcja Produktów
Niespożywczych przy Ministerstwie Gospodarki RL (Vaslsytbinė ne maisto produktų
inspekcija prie Ūkio Ministerijos, Žalgirio g. 92, LT-09303 Vilnius, tel +37052612300, faks
+37052629413, e-mail: rastine@vnmpi.lt, www.vnmpi.lt). Instytucja udziela również
informacji co do wymogów oznakowania i etykietowania produktów niespożywczych.

66. 66
ABC biznesu
Kontrolę nad wprowadzaniem artykułów spożywczych do obrotu handlowego sprawuje
Państwowa Inspekcja Żywności i Weterynarii (Valstybinė maisto ir veterinarijos tarnyba,
Adres: Siesikų g. 19,
LT-07170 Vilnius, Tel. 00370 5 240 43 61, Faks: 00370 5 240 43 62, e-mail: vvt@vet.lt,
www.vmvt.lt).
Kontrola handlu artykułami spożywczymi opiera się na wytycznych Rozporządzenia
dyrektora ww. inspekcji (Nr. B1-976 z dnia 22 grudnia 2003 r. „Dėl Valstybinės maisto
kontrolės principų patvirtinimo“ (Žin., 2004, Nr. 8-217)
http://www3.lrs.lt/pls/inter3/dokpaieska.showdoc_l?p_id=225202&p_query=&p_tr2=).
Handel artykułami spożywczymi

67. 67
ABC biznesu
Wprowadzane do obrotu artykuły spożywcze mają być oznakowane zgodnie z przyjętą
Litewską Normą Higieny HN 119: 2002 „Maisto produktų ženklinimas“ (Žin., 2003, Nr. 13-
530, http://www3.lrs.lt/pls/inter3/dokpaieska.showdoc_l?p_id=204888&p_query=&p_tr2=)
oraz zgodnie z wytycznymi ogólnymi Warunków etykietowania produktów (towarów)
sprzedawanych w Republice Litewskiej (Lietuvos Respublikoje parduodamų daiktų
(prekių) ženklinimo ir kainų nurodymo taisykles (Žin., 2002, Nr. 50-1927)
http://www3.lrs.lt/pls/inter3/dokpaieska.showdoc_l?p_id=166589&p_query=&p_tr2=).
Niestety większość informacji podawanych w witrynie internetowej ww. Inspekcji są
dostępne wyłącznie w języku litewskim.
Generalnie, regułą jest, iż importer powinien informować producenta o informacjach, jakie
powinny być koniecznie umieszczone na opakowaniu.