Sheets Congres Pensioenexpeditie 2011 - Belevingssessie I Moreel dilemma
Presentatie Jeroen van Breda Vriesman Pensioenexepditie 2011
1. 29 november 2011
Pensioen – zorg – wonen
Verbinden – vernieuwen – versterken
Jeroen van Breda Vriesman
lid Raad van Bestuur Eureko - Achmea
2. Pensioen kan zorg niet bijbenen
pensioeninkomen zorguitgaven
BBP gemiddeld: Afgelopen decennia:
+ 2% per jaar + 4% per jaar
29 November 2011
3. Voor zorg willen betalen ja, maar kunnen?
Zorgpremie 2040
werknemer + werkgever:
39% van modaal inkomen
bron: Miljoenennota 2012
Welke prioriteiten: politiek èn aan CAO-tafel?
29 November 2011
4. AWBZ snelste groeier
Zvw
AWBZ op termijn
AWBZ even groot als Zvw
bron: CPB
Hoe over generaties verdelen?
29 November 2011
5. Vermogensopbouw voor meer eigen bijdragen?
= “Hoeveel méér eigen bijdragen kunnen we vragen van ouderen?”
29 November 2011
6. “Pensioenstelsel beste ter wereld”: wat is probleem?
We zijn rijk, maar rijk ≠ onkwetsbaar
Vermogen huishoudens Totale private schuld
Q2-2011 (mld) 2010: 223% BBP
Pensioen Ruim boven ontwerpnorm EU
-vermogen € 834 (max. 160%)
Leven € 146 Risico financiële instabiliteit
Spaargeld € 360 Waardedaling onderpand
hypotheekschuld
Effecten € 97 (€ 660 mld, 128% BBP)
29 November 2011
7. Systeemkeuzes ouderenzorg: wat is best passend?
voorspelbare uitgaven: eigen verantwoordelijkheid
SPAREN bij geringe zorgafhankelijkheid (groter moral hazard)
last niet naar toekomstige generaties
voor risico met grote gevolgen (kanssolidariteit)
VERZEKEREN grote zorgafhankelijkheid (gering moral hazard)
precies voor wie het nodig heeft (doelmatigheid)
29 November 2011
8. Enkele solidaire opties
Lasten niet
Naast AWBZ
Naast AWBZ afgewenteld op
extra sparen in
extra sparen in latere generaties
2e pensioenpijler
2e pensioenpijler Alleen voor
voor zorg ?
voor zorg ? werknemers
Doelmatigheid
Verzekeren:
Verzekeren:
verder met
verder met
omslag AWBZ?
omslag AWBZ?
Verzekeren met
Verzekeren met Lasten niet
vermogens-
vermogens- afgewenteld èn
opbouw?
opbouw? doelmatig
(Kapitaalgedekte
(Kapitaalgedekte Brede AWBZ
ouderenzorg)
ouderenzorg) onverzekerbaar
Complexe
verzekering
Beide: toekomstvoorziening = tijdelijk dubbele last
29 November 2011
9. Niet of-of Houdbare verzekering
ouderenzorg. Hoe?
Verzekeren:
Verzekeren:
- grote zorgafhankelijkheid
- grote zorgafhankelijkheid
- lage inkomens
- lage inkomens
Kleinere eigen betalingen:
Kleinere eigen betalingen:
zelf betalen uit gespaard
zelf betalen uit gespaard
(pensioen)inkomen
(pensioen)inkomen
Robuuste pensioenen.
Extra sparen?
29 November 2011
10. Natura pensioen?
PF
€B Pensioentoezegging in
Aanbieder geld: €A + €B
€A (woon)zorg
Allianties voor levering N
N Zorgpartners
Deelnemer Partners vastgoed
Verbinden aan investeringen in (woon)zorginfrastructuur
29 November 2011
11. Woningvermogen voor zorg?
De Ierse aanpak
Eigen bijdrage verzorgingshuis:
Eigen bijdrage verzorgingshuis:
80% van inkomen en 5% van
80% van inkomen en 5% van
vermogen (max. 3 jaar)
vermogen (max. 3 jaar)
Vermogensheffing kan geleend
Vermogensheffing kan geleend
op onderpand eigen huis
op onderpand eigen huis
Partner kan in huis blijven
Partner kan in huis blijven
de Volkskrant 5-11-2011 Aflossing lening bij verkoop
Aflossing lening bij verkoop
Er is ruimte: jaarlijks €12 mld erfenis
29 November 2011
12. Uitdagingen
Doelmatigheid, kwaliteit en efficiency zorg
Robuust pensioen
Balans eigen verantwoordelijkheid – solidariteit
• Nieuwe combinaties sparen – verzekeren
Publiek-private samenwerking
Inzet woningvermogen, minder hypotheekschuld
Investeringen pensioenfondsen in zorginfrastructuur?
29 November 2011