รูปแบบการสอน

1. 0
เทคนิคการสอน
โดย รศ. ดร. ทิศนา แขมมณี

2. 1
ทฤษฎีการเรียนรู้ / การสอน
(THEORY)
 ข้อความรู้ที่พรรณนา/ อธิบาย/ ทานาย ปรากฏการณ์ต่างๆ ทางการเรียนรู้/
การสอนที่ได้รับการพิสูจน์ ทดสอบ และการยอมรับว่าเชื่อถือได้
 ทฤษฎีการเรียนรู้/ การสอน มักประกอบด้วยหลักการย่อยๆ หลายหลักการ
 ทฤษฎีการเรียนรู้บางทฤษฎีเสนอทฤษฎีการสอนควบคู่ไปด้วย
 ทฤษฎีการสอนส่วนใหญ่แปลงมาจากทฤษฎีการเรียนรู้ เพื่อนาไปใช้เป็น
หลักในการจัดการเรียนการสอน

3. 2
ตัวอย่าง ทฤษฎีการเรียนรู้/ การสอน
 พฤติกรรมนิยม (Behaviorism)
 พุทธินิยม (Cognitivism)
 มนุษย์นิยม (Humanism)
 กระบวนการทางสมองในการประมวลข้อมูล (Information Processing Theory)
 พหุปัญญา (Theory of Multiple Intelligences)
 การสร้างความรู้ (Constructivism)
 การสร้างสรรค์ชิ้นงาน (Constructivism)
 การเรียนรู้แบบร่วมมือ (Cooperative Learning)
 การทางานของสมอง (Brain Theories)
ฯลฯ

4. 3
หลักการเรียนรู้ – การสอน
(PRINCIPLE)
 ข้อความรู้ย่อยๆ ที่พรรณนา/ อธิบาย/ ทานาย ปรากฏการณ์ต่างๆ
ทางการเรียนรู้/ การสอน ที่ได้รับการพิสูจน์ ทดสอบ และการยอมรับ
ว่าเชื่อถือได้
 หลักการหรือ ข้อความรู้ย่อยๆ หลายประการ อาจนาไปสู่การสร้าง
ทฤษฎีได้
 หลักการย่อยๆ อาจนิรนัยมาจากทฤษฎีได้

5. 4
ตัวอย่างหลักการเรียนรู้ – การสอน
หลักการเรียนรู้-การสอน
- แบบเน้นตัวผู้เรียน
- แบบเน้นความรู้ความสามารถ
- แบบเน้นประสบการณ์
- แบบเน้นปัญหา
- แบบเน้นทักษะกระบวนการ
- แบบเน้นการเรียนรู้ผ่านสื่อ เทคโนโลยี
ฯลฯ
- จากง่ายไปยาก
- จากรูปธรรมไปนามธรรม
- จากประสบการณ์ตรง
- โดยการฝึกปฏิบัติ
- โดยให้เชื่อมโยงกับชีวิตจริง
- โดยให้เชื่อมโยงกับประสบการณ์เดิม
- โดยให้สอดคล้องกับความสนใจ และ
ความต้องการของผู้เรียน
- โดยเป็นแบบอย่าง

6. 5
วิธีสอน
(METHOD)
 วิธีการต่างๆ ที่นามาใช้ในการสอน เพื่อช่วยให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ วิธีแต่ละวิธีมี
วัตถุประสงค์ และลักษณะเด่นเป็นเอกลักษณ์แตกต่างกัน
 ลักษณะเด่นของแต่ละวิธี ก็คือลักษณะเฉพาะที่ขาดไม่ได้ของวิธีนั้น หากขาดไป
ก็จะทาให้ไม่ใช่วิธีนั้นอีกต่อไป เช่น ลักษณะเฉพาะของวิธีสอนแบบสาธิตก็คือ การ
แสดง/การทาให้ดู หากไม่มีการทาให้ดู ก็จะไม่ใช่วิธีสอนแบบสาธิต
 วิธีแต่ละวิธี มีวัตถุประสงค์เฉพาะ คือ เป็นวิธีที่จะช่วยให้เกิดผลเฉพาะบางประการ
จากการใช้วิธีนั้น เช่น วัตถุประสงค์ของวิธีสอนแบบสาธิต ก็คือการช่วยให้เห็นการ
ปฏิบัติจริง ทาให้เห็นภาพ ทาให้เกิดความเข้าใจ และจาเรื่องที่เห็นจากการสาธิตได้ดี
 การเลือกใช้วิธีสอน จึงต้องพิจารณาว่า วิธีนั้นมีวัตถุประสงค์ คือจะช่วยให้เกิดผล
อะไร สอดคล้องกับวัตถุประสงค์ในการสอนบทเรียนที่ต้องการหรือไม่

7. 6
วิธีสอนแบบต่างๆ
 บรรยาย (Lecture)
 สาธิต (Demonstration)
 ทัศนศึกษา (Field trip)
 อภิปรายกลุ่มย่อย (Small Group Discussion)
 ละคร (Dramatization)
 บทบาทสมมติ (Role Playing)
 กรณีตัวอย่าง (Case)
 เกม (Game)
 สถานการณ์จาลอง (Simulation)
 นิรนัย (Deduction)
 อุปนัย (Induction)
 ศูนย์การเรียน (Learning Center)
 บทเรียนแบบโปรแกรม (Programmed Instruction)
ฯลฯ

8. 7
วิธีสอนและวัตถุประสงค์
เกม
อภิปราย
กลุ่มย่อย
สถานการณ์
จาลอง
วิธีสอน
ช่วยให้ผู้เรียน
จำนวนมำกเรียนรู้
เนื้อหำสำระจำนวน
มำกพร้อมกันใน
เวลำจำกัด
เห็นกำร
ปฏิบัติจริง
ประจักษ์ชัด
ด้วยตำ
เห็นผลของกำร
คิด กำรกระทำ
ประจักษ์ชัด
เรียนรู้หลักกำรและ
นำหลักกำรไปใช้
เรียนรู้จำกตัวอย่ำง
เหตุกำรณ์ย่อยๆ และจับ
หลักกำรของตัวอย่ำง
เหล่ำนั้น
เรียนรู้จำก
ประสบกำรณ์ตรง
จำกสภำพจริง
เรียนรู้จำกกำรมี
ส่วนร่วมอย่ำงทั่วถึง
แลกเปลี่ยนควำมรู้
และประสบกำรณ์
ผู้เรียนรำยบุคคล
เรียนรู้ตำม
ควำมสำมำรถ โดย
อำศัยสื่อบทเรียนที่
ได้รับกำรออกแบบให้
ผู้เรียนสำมำรถเรียนรู้
และตรวจสอบผลกำร
เรียนรู้ด้วยตนเอง
เรียนรู้เนื้อหำ
สำระต่ำงๆ
ด้วยตนเอง โดยกำร
ผลัดเปลี่ยนกัน
เข้ำศึกษำค้นคว้ำตำม
ศูนย์กำรเรียนต่ำงๆ
ฝึกฝนกำรเผชิญและ
แก้ปัญหำ ฝึกกำรวิเครำะห์
และเรียนรู้ควำมคิด
และมุมมอง
ของผู้อื่น
ช่วยให้เรื่องรำว/
สำระมีชีวิต เห็น
ประจักษ์ชัดด้วยตำ
เรียนรู้กำรเอำใจ
เขำมำใส่ใจเรำ ช่วยให้เข้ำใจ
ควำมรู้สึกและพฤติกรรม
ของตนและของผู้อื่น
เรียนรู้ควำมเป็นจริงของ
สถำนกำรณ์ที่มีควำม
ซับซ้อน
ฝึกกำรเอำชนะ
อุปสรรคอย่ำง
สนุกสนำน และ
ท้ำทำย

9. 8
รูปแบบการสอน/รูปแบบการเรียนการสอน
รูปแบบการสอน/รูปแบบการเรียนการสอน (Teaching/Instructional Model) คือ
แบบแผนการดาเนินการสอนที่ได้รับการจัดเป็นระบบ อย่างสัมพันธ์สอดคล้องกับทฤษฎี/
หลักการเรียนรู้หรือการสอนที่รูปแบบนั้นยึดถือ และได้รับการพิสูจน์ ทดสอบ ว่ามี
ประสิทธิภาพ สามารถช่วยให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ตามจุดมุ่งหมายเฉพาะของรูปแบบนั้น
แบบแผนการดาเนินการสอนดังกล่าว ประกอบด้วย ทฤษฎี/หลักการที่รูปแบบนั้น
ยึดถือ และกระบวนการสอนที่มีลักษณะเฉพาะ อันจะนาผู้เรียนไปสู่จุดมุ่งหมายเฉพาะที่
รูปแบบนั้นกาหนด ซึ่งผู้สอนสามารถนาไปใช้เป็นแบบแผนหรือแบบอย่างในการจัดและ
ดาเนินการสอนอื่นๆ ที่มีจุดมุ่งหมายเฉพาะเช่นเดียวกันได้
การนารูปแบบการเรียนการสอนไปใช้ คือการนากระบวนการหรือขั้นตอนที่
รูปแบบฯ กาหนด ไปจัดเป็นกิจกรรมการเรียนรู้ในเรื่องที่สอน เสริมด้วยวิธีสอน และ
เทคนิคการสอนต่างๆ ที่จะช่วยให้กระบวนการเรียนรู้มีความสมบูรณ์และเกิด
ประสิทธิภาพสูงสุด

10. 9
รูปแบบการสอนต่างๆ
รูปแบบที่เน้นด้านพุทธพิสัย
• Concept Attainment Model
• Gagne’ Model
• Memory Model
รูปแบบที่เน้นด้านจิตพิสัย
• Krathwohl’s Model
• Jurisprudentail Model
• Role Playing Model
รูปแบบที่เน้นด้านทักษะพิสัย
• Sympson’s Model
• Harrow’s Model
• Dave’s Model
รูปแบบที่เน้นทักษะกระบวนการ
• Group Investigation Model
• Inductive Teaching Model
• Creative Thinking Model
• Torrance’s Future Problem-Solving Model
รูปแบบที่เน้นบูรณาการ
• Direct Instruction Model
• Storyline Model
• 4 MAT Model
• Cooperative Learning Model

11. 10
เทคนิคการสอน
 กลวิธีต่างๆ ที่ใช้เสริมขั้นตอนการสอน วิธีสอน หรือ การดาเนินการใดๆ
เพื่อช่วยให้การสอนมีคุณภาพ และประสิทธิภาพมากขึ้น
 ตัวอย่าง เช่น ในการบรรยาย ผู้สอนอาจใช้เทคนิค การยกตัวอย่าง การ
ใช้คาถาม การใช้สื่อประกอบ เพื่อช่วยให้การบรรยายมีคุณภาพ และ
ประสิทธิภาพมากขึ้น

12. 11
เทคนิคการสอนต่างๆ
 การใช้ผังกราฟฟิค (Graphic Organizer)
 การใช้คาถาม (Questioning)
 การจัดกลุ่ม (Grouping)
 การสร้างแรงจูงใจ (Motivation)
ฯลฯ

13. 12
ภาษาไทย : การเขียนเรียงความ
ทฤษฎี / หลัก / แนวคิด การเรียนรู้แบบนิรนัย
แนว / ยุทธศาสตร์การสอน ให้หลักการเขียนเรียงความแก่ผู้เรียน แล้วให้
ฝึกเขียนให้ได้ตามหลัก
กระบวนการเรียนการสอน ขั้นตอนการเรียนการสอน
1. นาเข้าสู่บทเรียน
2. ครูให้หลักการเขียนเรียงความที่ดีแก่ผู้เรียน
3. ผู้เรียนเลือกหัวข้อการเขียน
4. ผู้เรียนฝึกเขียนตามหลัก
5. ครูให้ข้อติชมและให้ข้อเสนอแนะ
6. ผู้เรียนปรับปรุงงานการเขียนตามข้อเสนอแนะ

14. 13
ภาษาไทย : การเขียนเรียงความ
ทฤษฎี / หลัก / แนวคิด การเรียนรู้แบบนิรนัย
แนว / ยุทธศาสตร์การสอน ให้หลักการเขียนเรียงความแก่ผู้เรียน แล้วให้
ฝึกเขียนให้ได้ตามหลัก
กระบวนการเรียนการสอน ขั้นตอนการเรียนการสอน
วิธีสอน
(โดยใช้การบรรยาย)
1. นาเข้าสู่บทเรียน
2. ครูให้หลักการเขียนเรียงความที่ดีแก่ผู้เรียน
3. ผู้เรียนเลือกหัวข้อการเขียน
4. ผู้เรียนฝึกเขียนตามหลัก
5. ครูให้ข้อติชมและให้ข้อเสนอแนะ
6. ผู้เรียนปรับปรุงงานการเขียนตามข้อเสนอแนะ
วิธีสอน (โดยการฝึกปฏิบัติ)
เทคนิคการสอน
(ให้ข้อติชมแบบแซนด์วิช)

15. 14
ทฤษฎี / หลัก / แนวคิด การเรียนรู้แบบอุปนัย
แนว / ยุทธศาสตร์การสอน ให้ตัวอย่างเรียงความที่ดี และไม่ดีแก่ผู้เรียน ให้
ผู้เรียนวิเคราะห์และสรุปเป็นหลักการเขียน
เรียงความ และฝึกปฏิบัติการเขียน โดยใช้หลักนั้น
กระบวนการเรียนการสอน ขั้นตอนการเรียนการสอน
1. นาเข้าสู่บทเรียน
2. ครูให้ตัวอย่างเรียงความแก่ผู้เรียนทั้งที่ดี และไม่ดี
3. ให้ผู้เรียนแบ่งกลุ่ม ช่วยกันวิเคราะห์ว่า เรียงความที่ตน
ได้รับมีจุดดี จุดด้อย อย่างไร
4. ผู้เรียนนาเสนอผลการวิเคราะห์ และสรุปหลักการเขียน
ร่วมกัน
5. ผู้เรียนเลือกเรื่องที่จะเขียน และฝึกเขียน ให้ได้ตาม
หลักการที่สรุป
6. ครูตรวจผลงาน ให้ข้อติชม และข้อเสนอแนะ
7. ผู้เรียนปรับปรุงงานการเขียนตาม ข้อเสนอแนะ

16. 15
ทฤษฎี / หลัก / แนวคิด การเรียนรู้แบบอุปนัย
แนว / ยุทธศาสตร์การสอน ให้ตัวอย่างเรียงความที่ดี และไม่ดีแก่ผู้เรียน ให้
ผู้เรียนวิเคราะห์และสรุปเป็นหลักการเขียน
เรียงความ และฝึกปฏิบัติการเขียน โดยใช้หลักนั้น
กระบวนการเรียนการสอน ขั้นตอนการเรียนการสอน
วิธีสอน
(อภิปรายกลุ่มย่อย)
1. นาเข้าสู่บทเรียน
2. ครูให้ตัวอย่างเรียงความแก่ผู้เรียนทั้งที่ดี และไม่ดี
3. ให้ผู้เรียนแบ่งกลุ่ม ช่วยกันวิเคราะห์ว่า เรียงความที่ตน
ได้รับมีจุดดี จุดด้อย อย่างไร
4. ผู้เรียนนาเสนอผลการวิเคราะห์ และสรุปหลักการเขียน
ร่วมกัน
5. ผู้เรียนเลือกเรื่องที่จะเขียน และฝึกเขียน ให้ได้ตาม
หลักการที่สรุป
6. ครูตรวจผลงาน ให้ข้อติชม และข้อเสนอแนะ
7. ผู้เรียนปรับปรุงงานการเขียนตาม ข้อเสนอแนะ
เทคนิค
(ให้ทารูบริคส์
ประเมินผลงานการเขียน)

17. 16
ทฤษฎี / หลัก / แนวคิด การเรียนรู้แบบสร้างสรรค์ คิดออกนอกกรอบ เพื่อไม่ให้
ความคิดถูกจากัดอยู่ในกรอบเดิม
แนว / ยุทธศาสตร์การสอน ใช้รูปแบบการสอน SYNNECTICS ซึ่งเป็นรูปแบบ
การสอนเขียนอย่างสร้างสรรค์ ที่ใช้เทคนิคให้ผู้เรียน
คิดออกจากกรอบเดิมๆ
กระบวนการเรียนการสอน ขั้นตอนการเรียนการสอน
รูปแบบการเรียนการสอน
(Synnectics Model)
1.การให้ผู้เรียนทางานเขียนตามปกติ
2.การสร้างอุปมาแบบตรง (Direct analogy)
3.การสร้างอุปมาบุคคล (Personal analogy)
4.การสร้างอุปมาคาคู่ขัดแย้ง (Compressed conflict)
5.การอธิบายความหมายของคาคู่ขัดแย้ง
6.การนาความคิดมาสร้างสรรค์งาน

18. 17
เทคนิคการสอนต่างๆ
 การใช้ผังกราฟฟิค (Graphic Organizer)
 การใช้คาถาม (Questioning)
 การจัดกลุ่ม (Grouping)
 การสร้างแรงจูงใจ (Motivation)
ฯลฯ

19. 18
CO-OP LEARNING TECHNIQUES
 THINK-PAIR-SHARE: คิด-จับคู่ –แลกเปลี่ยน
 FORMULATE-SHARE-LISTEN-CREATE:
คิดหำคำตอบเป็นรำยบุคคล
เล่ำให้เพื่อนฟัง
เพื่อนรับฟัง
อภิปรำยหำคำตอบร่วมกัน
 SAY AND SWITCH
คนที่1 แสดงควำมคิดเห็น
คนที่2 รับฟัง แล้วตอบสนองต่อควำมคิดเห็นของ คนที่1 ต่อไปจึงแสดงควำม
คิดเห็นของตน
คนที่1 รับฟัง แล้วตอบสนองต่อควำมคิดเห็นของ คนที่2 ต่อไปจึงแสดงควำม
คิดเห็นของตน

20. 19
CO-OP LEARNING TECHNIQUES
 ROUND TABLE
คนที่1 เริ่มเขียนให้ข้อมูล หรือแสดงควำมคิดเห็นในกระดำษ แล้วส่งให้ คนที่2
ด้ำนซ้ำยมือ
คนที่2 เขียนต่อจำกคนที่ 1 ใช้ปำกกำสีอื่น แล้วส่งต่อไปเรื่อยๆ จนครบทุกคน
 ROUND ROBIN
เหมือนกับ ROUND TABLE แต่ใช้การพูดแทนการเขียน
คนที่ 1 นำเสนอข้อมูล/ ควำมคิดเห็น ด้วยวำจำ แก่ คนที่ 2 ซึ่งอยู่ถัดไป
คนที่ 2 แสดงควำมเห็น/ ให้ข้อมูล ต่อจำกคนที่ 1 แต่คนที่ 3 ซึ่งอยู่ถัดไป ทำต่อกัน
ไปเรื่อยๆ จนครบทุกคน หรือ เมื่อเห็นว่ำ ได้ข้อมูลเพียงพอ
(ต่อ)

21. 20
CO-OP LEARNING TECHNIQUES
 CORNERS
- ครูกำหนดประเด็นอภิปรำยที่แตกต่ำงกันในหัวข้อเรื่องเดียวกัน ติดไว้ที่มุมต่ำงๆ
ควำมเหมำะสม โดยอำจมีคำถำมเสริมเพื่อช่วยให้ผู้เรียนคิดค้นได้รวดเร็วยิ่งขึ้น
- ผู้เรียนเลือกเข้ำมุมอภิปรำยที่ตนสนใจ
- ผู้เรียนจับคู่อภิปรำย และร่วมกันตอบคำถำมเสริม ซึ่งครูจัดไว้ให้ตำมมุม
- ครูสุ่มสมำชิกจำกมุมต่ำงๆ มำรำยงำนผล
 GRAFFITI
- แบ่งกลุ่มย่อย
- สมำชิกกลุ่มย่อยได้รับกระดำษ และปำกกำเมจิก
- ครูให้คำถำมที่แตกต่ำงกันแต่ละกลุ่ม
- สมำชิกกลุ่มย่อยช่วยกันเขียนคำตอบ แล้วส่งกระดำษคำตอบให้กลุ่มอื่นทำต่อ
เวียนไปจนครบทุกกลุ่ม
(ต่อ)

22. 21
CO-OP LEARNING TECHNIQUES
 JIGSAW
- COOPERATIVE GROUP (HOME GROUP)
แจกงำนและสื่ออุปกรณ์
- EXPERT GROUP
ศึกษำ
- COOPERATIVE GROUP (HOME GROUP)
สอนและตรวจสอบ
 FISH BOWL
- จัดกลุ่มให้นั่งเป็นวงกลม 2 วงซ้อน จำนวนสมำชิกเท่ำกัน
- ให้คนวงนอกจับคู่สังเกตคนวงใน
- ให้วงในอภิปรำยแสดงควำมคิดเห็น คนวงนอก สังเกตและบันทึก ควำมคิดเห็นและ
พฤติกรรมของคู่ที่ตนสังเกต
- เมื่อวงในอภิปรำยเสร็จ ให้เปลี่ยนที่ให้คนวงนอกเข้ำมำนั่งแทน
- คนวงนอกที่เข้ำมำเป็นคนวงใน ให้ข้อสังเกตและแสดงควำมคิดเห็นต่อกำรอภิปรำย
ของคนที่ตนสังเกต
- ต่อไป กลุ่มวงในอภิปรำย โดยกลุ่มวงนอกสังเกต
- เมื่อกลุ่มวงในอภิปรำยเสร็จ กลุ่มวงนอกรำยงำนผลกำรสังเกต และแสดงควำมคิดเห็น
(ต่อ)

23. 22
เทคนิคการจัดกลุ่มอภิปราย
 แบบสัมมนา (seminar)
 แบบซิมโปเซียม (symposium)
 แบบปฏิบัติ (workshop)
 แบบนอมินัล (nominal group)
 แบบปุจฉา-วิสัชนา (questioning-answering)
 แบบเป็นคณะ (panel)
 แบบกันเอง (informal) แบบจับเข่าคุยกัน (knee group)
 แบบโต๊ะกลม (round table)
 แบบระดมสมอง (brainstorming)
 แบบซินดิเคท (syndicate)
 แบบฟิลลิป 66 หรือ กลุ่มหึ่ง (Phillip 66 or Buzz group)
 แบบเวียนรอบวง (circular response)
 แบบกลุ่มซ้อน/ ปลาทองในอ่างแก้ว (fishbowl)
ฯลฯ

24. 23
เทคนิคการรวบรวมข้อมูล
 เทคนิค CARD SORTING
– ให้ข้อมูล
– แจก CARD ให้แต่ละคนเขียนว่า เห็นด้วย ไม่เห็นด้วยกับข้อมูลเพราะอะไร
– รวบรวม CARD
– อ่าน CARD
– จัดกลุ่ม CARD ที่มีความเห็นคล้ายกันไว้ด้วยกัน แล้วประมวลเหตุผล

25. 24
เทคนิคการรวบรวมข้อมูล
(ต่อ)
 เทคนิค POST BOX
– ตั้งกล่องเรียงไว้ตามจานวนคาถาม
– ให้คาถาม แจกกระดาษจานวนแผ่นเท่าจานวนคาถาม
– แต่ละคนเขียนตอบคาถามในกระดาษ 1 แผ่น ต่อคาถาม
– นากระดาษคาตอบไปใส่กล่องประจาคาถามนั้น
– มอบกล่องคาถาม-คาตอบให้ผู้เรียนแต่ละกลุ่มไปช่วยกันพิจารณาแล้ว
สรุปคาตอบ

26. 25
เทคนิคสัญญาณเงียบ
(THE QUIET SIGNAL)
 Hands up! (stop talking, stop doing)
 Look
 Listen
 Signal others
ฯลฯ

27. 26
ผังกราฟิก
(GRAPHIC ORGANIZER)
 ผังกราฟิก เป็นแผนผังที่ใช้เส้น เครื่องหมาย สัญญาลักษณ์ รูปทรงเรขาคณิต
ภาพ สี ตัวเลข อักษร คา ข้อความ แสดงความเชื่อมโยงของสาระ/ความคิด
ต่างๆ ที่ต้องการสื่อ
 ผังกราฟิก เป็นเครื่องมือทางการคิด ช่วยทาให้ความคิดที่เป็นนามธรรมอยู่ใน
สมอง สามารถแสดงออกมาให้เห็นเป็นรูปธรรม และเกิดความชัดเจนขึ้น
 ผังกราฟิก เป็นเครื่องมือที่ช่วยประมวลและจัดข้อมูล/ความคิดให้เป็นระบบ
ระเบียบ สามารถอธิบายให้ผู้อื่นเข้าใจได้ง่าย

28. 27
ผังกราฟิกแบบต่างๆ
 ผังความคิด (mind map)
 ผังมโนทัศน์ (concept map)
 ผังแมงมุม (spider map)
 ผังก้างปลา (fishbone map)
 ผังลาดับขั้นตอน (sequential map)
 ผังวัฏจักร (circle/ cyclical map)
 ผังวงกลมซ้อน หรือ เว็นน์ไดอะแกรม(Venn diagram)
 ผังวีไดอะแกรม (Vee diagram)
 ผังพล็อตไดอะแกรม (Plot diagram)
ฯลฯ

29. 28
ผังความคิด
(MIND MAP)
ผังแสดงความสัมพันธ์ของสาระหรือความคิดต่างๆ ให้เห็นเป็นโครงสร้างในภาพรวม
โดยใช้เส้น ลูกศร เครื่องหมาย สัญลักษณ์ รูปทรงเรขาคณิต ภาพ สี คา ข้อความ แสดงความหมาย
และความเชื่อมโยงของความคิด/ สาระนั้นๆ
ตัวอย่างผังความคิด

30. 29
ผังมโนทัศน์
(CONCEPT MAP)
ผังแสดงความสัมพันธ์ระหว่างมโนทัศน์หรือความคิดรวบยอดใหญ่ และมโนทัศน์ย่อยๆ
อย่างเป็นลาดับขั้น โดยใช้เส้นเชื่อมโยง
ตัวอย่างมโนทัศน์
แผนภาพผังมโนทัศน์เรื่องสัตว์
สัตว์
(animal)
สัตว์เลื้อยคลาน
(reptile)
สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม
(mammal)
แมลง
(insect)
สุนัข
(dog)
หมี
(bear)
ปลาวาฬ
(whale)
หมีดา
(bear)
หมีโพลา
(polar bear)
หมึกริชลี่
(grizzly bear)

31. 30
ผังแมงมุม
(SPIDER MAP)
ผังแสดงมโนทัศน์ ซึ่งมีลักษณะคล้ายใยแมงมุม
ตัวอย่างผังแมงมุม
การวัด
แผนภาพผังแมงมุมเรื่องการวัด
ความยาว
พื้นที่
ทิศ แผนผัง
และเวลา
การชั่ง
รูป รูปทรง
ปริมาตร
เงิน การตวง

32. 31
ผังก้างปลา
(FISHBONE MAP)
ผังแสดงปัญหา และสาเหตุที่ทาให้เกิดปัญหา ทั้งสาเหตุหลักและสาเหตุย่อย มีลักษณะ
คล้ายหัวปลาและก้างปลา
ตัวอย่างผังก้างปลา
นักเรียนประพฤติผิด
ระเบียบวินัย
แผนภาพผังก้างปลาหาสาเหตุของการประพฤติผิดระเบียบวินัยของนักเรียน
นักเรียน ครู
พ่อ-แม่ ระเบียบของโรงเรียน
ยากจน
สอนลูกไม่ได้
ตามใจลูก
ไม่มีเวลาดูแล
หยุมหยิม
ระเบียบมากเกินไป
ระเบียบล้าสมัย
ถูกเพื่อนยุ
ตามเพื่อน
อยู่กับคนอื่น
ธรรมชาติของเด็กย่างเข้าวัยรุ่น
มีความสุขที่ทาผิด
ไม่ลงโทษจริงๆ
บางคนเข้มงวดบางคนละเลย
ตักเตือนไม่สม่าเสมอ
ไม่เข้มงวด

33. 32
ผังวัฏจักร
(CIRCLE/ CYCLICAL MAP)
ผังแสดงลาดับขั้นตอนที่ต่อเนื่องกันเป็นวงจร ไม่มีที่สิ้นสุด
ตัวอย่างผังวัฏจักร
ประสบการณ์
รูปธรรม
การสร้างแนวคิด มโนทัศน์
หรือหลักการ
แผนภาพผังวัฏจักรการเรียนรู้แบบเน้นประสบการณ์ (Experiential LearningCycle) ของจอห์นสันและจอห์นสัน และปรับโดยแอเร็นด์ (Arends, 1989:56)
ความคิด/หลักการที่จะนาไป
ทดสอบ/ ใช้ในสถานการณ์ใหม่
การสังเกต การสะท้อน
การคิดการสืบสอบ

34. 33
ผังวงกลมซ้อน
(VENN DIAGRAM)
ผังวงกลม 2 วงหรือมากกว่าที่มีส่วนหนึ่งซ้อนทับกันอยู่ ทาให้เห็นส่วนที่เป็นความ
เหมือน และความแตกต่างกัน
ตัวอย่างผังวงกลมซ้อน
แผนภาพผังแสดงความสัมพันธ์ของวัตถุประสงค์ 3 ด้าน ของแบรี่และคิง (Barry & King, 1992: 15)
ด้านเจตคติ
(Affective)
ด้านทักษะ
(Psychomotor)
ด้านความรู้
(Cognitive)

35. 34
ผังวีไดอะแกรม
(VEE DIAGRAM)
ผังรูปตัว V แสดงความสัมพันธ์ระหว่างทฤษฎีกับวิธีการ ในการศึกษาความรู้ทางวิทยาศาสตร์
ตัวอย่างผังวีเว็นน์ไดอะแกรม
แผนภาพโครงสร้างของแผนผังรูปตัววี ของโกวิน (Novok and Gowin, 1984: 3)
ความคิด
(Conceptual)
ทฤษฎี:
(Theory)
หลักการ
(Principle)
มโนทัศน์
(Concepts)
เหตุการณ์ และ/หรือวัตถุ
(Events/ Objects)
คาถามสาคัญ
(Focus Questions)
วิธีการที่ทาให้ได้มาซึ่งความรู้
(Methodological)
ข้อความรู้ที่ได้:
(Knowledge Claims)
การแปลงข้อมูลหรือการจัดกระทาข้อมูล
(Transformation)
การบันทึกข้อมูล
(Records)

36. 35
ผังพล็อตไดอะแกรม
(PLOT DIAGRAM)
ผังแสดงการดาเนินเรื่อง จากการเริ่มต้น ไปสู่จุดยอด (CLIMAX) ของเรื่อง และ
คลี่คลายไปสู่บทสรุปของเรื่อง เป็นผังที่ช่วยในการอ่าน
ตัวอย่างผังพล็อตไดอะแกรม
แผนภาพผังพล็อตไดอะแกรม (Plot Diagram)
จุดยอด
บทนา บทสรุป

37. 36
เทคนิคการนาเสนอข้อมูล
 การนาเสนอข้อมูลในรูปตาราง
 การนาเสนอข้อมูลในรูปแผนภูมิภาพ
 การนาเสนอข้อมูลในรูปแผนภูมิวงกลม
 การนาเสนอข้อมูลในรูปแผนภูมิแท่ง
 การนาเสนอข้อมูลในรูปกราฟเส้น

38. 37
เทคนิคหมวกคิด 6 ใบ
(SIX THINKING HATS)
เทคนิคในการช่วยให้บุคคลคิดอย่างรอบคอบ ในหลายๆ ด้าน
หมวกขาว แทนข้อเท็จจริง ข้อมูล ที่เป็นที่จริงและเป็นที่ยอมรับ
หมวกแดง แทนอารมณ์ ความรู้สึกต่างๆ เช่น ชอบ-ไม่ชอบ พอใจ-ไม่พอใจ สงสัย กลัว
หมวกดา แทนความคิดทางลบ จุดด้วย จุดบกพร่อง ข้อผิดพลาด ผลเสีย
หมวกเหลือง แทนสิ่งดี สิ่งถูกต้อง สิ่งที่เป็นประโยชน์ มีคุณค่า สร้างสรรค์
หมวกเขียว แทนความคิดใหม่ๆ ที่อาจสร้างความเจริญ ความก้าวหน้าและการเปลี่ยนแปลง
ไปในทางที่ดีขึ้น ความคิดที่มีความเป็นไปได้ และเป็นประโยชน์
หมวกน้าเงิน แทนการดูแลควบคุมการทางานร่วมกัน

39. 38
เทคนิคการคิดไตร่ตรอง
 Self Questioning ถามตนเอง
 Self Talk พูดกับตนเอง
 Learning Log
– บันทึกการเรียนรู้
– บันทึกส่วนตัว
– บันทึกสาระเฉพาะ
– บันทึกแลกเปลี่ยนข้อมูล
– บันทึกบันทึกสองทาง

40. 39
เทคนิคการคิดสร้างสรรค์
 การมองต่างมุม ต่างมิติ (มองภำพแนวนอน-แนวตั้ง)
 การมองมุมตรงกันข้าม (คิดจำก มี-ไม่มี ซ้ำย-ขวำ ดำ-ขำว)
 คิดเชื่อมโยงกับสิ่งที่ไม่คุ้นเคย (หมอนหนุน-หมอนใส่ของ)
 การคิดหาทางลัด (สู่เป้ำหมำย)
 การขยายขอบเขตความเป็นไปได้ (น.ส.พ.ใช้ประดิษฐ์อะไรได้)
 การทาของเก่าให้เป็นของใหม่ (ใช้checklist ของ Osborn: ดัดแปลง เปลี่ยน
เพิ่ม/ขยำย ลด/หด ทดแทน จัดใหม่ สลับ ผสม)
 การมองมุมกลับ (ร้ำนอำหำรไม่มีเมนู/ ให้อำหำรฟรี/ ไม่มีอำหำรขำย)

41. 40
เทคนิคการคิดสร้างสรรค์
(ต่อ)
 การสร้างภาพ/ จินตนาการ ที่ไม่เคยคิด/ทา
 จากัดเวลาคิด
 ให้คิดเร็วๆ
 เทคนิค Gordon
– การเปรียบเทียบสิ่งหนึ่งกับอีกสิ่งหนึ่ง (direct analogy)
– การเปรียบเทียบตนเองกับสิ่งอื่น (personal analogy)
– การหาคาคู่ขัดแย้ง (compressed conflict)
– การจับคู่ตรงกันข้ามเพื่อหักมุม (ข่าวดี-ข่าวร้าย)

42. 41
เทคนิคการสังเกต
SCUMPS
Size สังเกตขนาด
Color สังเกตสี
Use สังเกตการใช้ประโยชน์
Materials สังเกตวัสดุ
Parts สังเกตส่วนประกอบ
Shape สังเกตรูปร่างสัณฐาน

43. 42
เทคนิคการสังเกต
BLACK BOX
 เอาของใส่กล่องดา มองไม่เห็นสิ่งของที่อยู่ข้างใน
 ให้ยกกล่อง แล้วทายว่ามีอะไรในกล่อง

44. 43
เทคนิคการใช้คาถามกระตุ้นการคิด

45. 44
Taxonomic Thinking: Bloom’s Taxonomy
Bloom's Original Taxonomy
(1956)
Anderson' Revised Taxonomy
(1999)
Knowledge Remembering
Comprehension Understanding
Application Applying
Analysis Analyzing
Synthesis Evaluation
Evaluation Creating

46. 45
The Revised Bloom’s Taxonomy
Remembering
Recognize, list, describe, identify, retrieve, name ...
Can the student RECALL information?
Understanding
Interpret, exemplify, summarise, infer, paraphrase …
Can the student EXPLAIN ideas or concepts?
Applying
Implement, carry out, use …
Can the student USE the new knowledge in another familiar situation?
Analyzing
Compare, attribute, organize, deconstruct …
Can the student DIFFERENTIATE between constituent parts?
Evaluation
Check, critique, judge, hypothesise…
Can the student JUSTIFY a decision or course of action?
Creating
Design, construct, plan, produce…
Can the student GENERATE new products, ideas or ways of viewing things?

47. 46
Taxonomic Thinking: Revised Bloom’s Taxonomy
Description
Remembering (Recall)  Recognize  Describe  Retrieve
 List  Identify  Name
Understanding (Explanation)  Interpret  Summarise  Paraphrase
 Exemplify  Deduce  Conceptualise
Applying (Use)  Implement  Use  Trial
 Carry out  Employ  Experiment
Analyzing (Differentiate)  Compare  Attribute  Deconstruct
 Infer  Organize  Dissect
Evaluation (Justification)  Check  Judge  Assess
 Critique  Hypothesise  Review
Creating (Generate)  Design  Plan  Invent
 Construct  Produce  Initiate

48. 47
Socratic Questioning
Type of Questioning Generic Example
Support questioning Can you give us more information to support your
idea or proposal?
Source questioning Could there be other more appropriate and useful
sources of information?
Conflict questioning How might people who do not support your idea or
proposal influence the outcome?
Consequence questioning What might be the consequences of your idea or
proposal now and in the future?

49. 48
Directed thinking
Why YES? What are the good points of an idea,
regardless of how you might feel
about it?
Why NO? What are the negative aspects of the
idea, regardless of how you may feel
about it?
Why WAIT? What other alternatives and
possibilities are there to be
discovered?
What ELSE?
What other information might be
needed before we judge an idea?
Way to GO!
How might you chosen idea or course
of action?


?

50. 49
Posing Questions at Different Levels of Sophistication
(From Melvin Freestone)
Level of Sophistication Illustrative examples – Posing Questions
Focus on factual material
Engaging in explicit tasks, making observations from direct
experience, and trying things out.
Where did you get that from? Why do you like….? What is happening to …? What
will our design look like? What should we do …? How can we put it together?
What do we need to do…?
Focus on making simple connections
Discovering links, ‘arguing; about simple ideas, devising whys to
fine out more, carrying out orderly investigations, recording data,
and discovering ways to use ideas and information.
What is involved here? What can we do to investigate this…? How many different
things are affected by…? What steps do we need to take? Which of these
effects…? Why is … important? Can we explain how and why…? What does…
think about…?
Focus on searching for explanations
Considering future implications, showing concern about
consequences, gathering information systematically, planning
investigations, and using different thinking ‘tools’ appropriately.
What is needed here and why? How are we going to do this…? Which way is best to
investigate…? What are the critical elements in this situation…? Can we come up
with a ‘theory’ to explain…? Who has a stake or interest in…? Is it logical? What
is the most appropriate plan of attack? What kind of research skills will we need to
use or develop here?
Focus on searching for different combinations
Balancing options and possibilities, defining choices and particular
courses of action, showing concern for the quality of information,
seeking to control variable, identifying assumptions and exploring
how particular disciplines and real-life contexts inform thinking.
Are the questions sufficiently targeted for focused investigation…? What is the
primary question here and how does it relate to other questions that could be
asked? What is the order of priority here? Can we predict likely consequences
from the information we have? What implications does that have…? Which of the
possible actions is most desirable? What’s the best way to ‘brainstorm’ the
questions we could ask…?
Focus on exploring interrelationships
Examining assumptions, dealing with complex problems and
challenges, understanding and using ideas and strategies derived
from ‘disciplines’ of knowledge and experience, making balanced
judgements, and designing multi-faceted investigations.
Which question(s) is likely to generate a comprehensive investigation? What
processes will we use to generate questions? What factors and angles do our
questions need to encompass? In what ways can the questions we raised be
investigated…? What criteria shall we use to determine what is relevant and what
is irrelevant? What is the variety of interpretations of these questions…? Dose
everyone see it the same way…?

51. 50
Scaffolding learning
(From Melina Freestone)
Strategic Direction
What is it like? FROM
How is it like it is? CONNECTION
Generative Question
IN WHAT WAYS CAN OUR COMMUNITY BE IMPROVED?
Examining PARTS  Are there any vested interests and how do they operate?
 Who has the power and how do they use it?
 What are the views of different stakeholders?
 How has the community operated in the part?
Envisaging WHOLES  What’s needed to improve or develop community relations?
 What priorities and future directions are being considered?
 How could things be done differently to the benefit of all?
Investigating COMPLEXITIES  How does the power and people dynamics operate?
 How do the decision-making processes and structures work?
 In what ways can and do people participate in activities?
 Is action needed to deal with issues that are blocking progress?
Extracting SIMPLICITIES  In what ways might the community be improved?
 Who will benefit?

52. 51
Empathically Intelligent Thinking
(From Roselyn Arnold, Melvin Freestone)
Aspects Of Empathically Intelligent
Thinking
Generative Questions
A cognitively focused In what ways could the proposed housing development affect the
ecosystem in these wetlands?
A feeling focused How might the feelings of families and children be affected by the loss of
bird life from the wetland areas?
An emotion focused In what ways are different interest groups and stakeholders using the
emotions among the local community to advance their arguments?
An empathy focused How could we sympathise with and support the concerns of individuals
and groups within the local community?
An ethically focused How should the main players for and against the proposal exercise their
right to prote3st and influence the outcome?

53. 52
Different Types of Thinking Through The Six Thinking Hats
(From Edward De Bono, Melvin Freestone)
Description Focus Features Overview
White hat FACTS Virgin white, pure facts,
figures and information
 Distinguishing parts
 Focusing questions
 Proving facts
 Establishing authenticity
Fact quest
Red hat EMOTIONS Seeing red, emotions and
feelings, hunches and
intuitions
 Exploring feelings
 Contemplating emotions
 Being personal
 Escaping logic
Emotions quest
Black hat JUDGEMENT Devil’s advocate, negative
judgement, why it will not
work
 Examining fit
 Pursuing errors
 Investigating limitations
 Identifying faults
Judegement quest
Yellow hat OPTIMISM Sunshine, brightness and
optimism, positive,
constructive
 Seeing value
 Considering benefits
 Generating proposals
 Seeking opportunities
Optimism quest
Green hat CREATIVITY Fertile, cre3ative, plants
springing from seeds,
movement and provocation
 Exploring alternatives
 Challenging ideas
 Moving forward
 Postponing judgement
Creativity quest
Blue hat REFLECTIVE Cool and controlled,
orchestration, thinking about
thinking
 Defining problems
 Monitoring processes
 Sequencing actions
 Summarising situations
Reflection quest

54. 53
The SCAMPER for Solving Problems
(From Edward De Bono’s CoRT Skills)
Strategy Description Some Indicative Questions
S Substitute Substitute something different into the
system
Could you replace something with
something else?
C Combine Bring together and blend different
components or aspects
Could you combine things in different
ways?
A Adapt Adjust to another set of conditions or a
different purpose
Could you alter something to better
meet your purposes?
M Modify Change, magnify, reduce to enhance
attributes
Could you transform something to
improve it?
P Put to use Use for different purpose or in a different
context
Could you put it to another use or use it
in a different way?
E Eliminate Remove particular components and aspects Could you take something out to make
it work better?
R Reverse Change the order, sequence, layout or
scheme
Could you change the order of things or
chain of events?

55. 54
CAMPER Asking Critical Questions
(From Michael Pohl)
Strategy Some Indicative Questions
C
Consequences
Consistency
 What are the consequences of believing this?
 How consistent is the information?
A
Assumptions
Accuracy
 What assumptions have been made here?
 How accurate is the date/information?
M
Meaning
Main Points
 What is the meaning of this?
 What is the main point here?
P
Prejudice
Point of view
 What prejudices are being shown here?
 What other points of view could be expressed?
E
Evidence
Examples
 What evidence is given to support the claims?
 What examples are given to back up claims?
R
Relevance
Reliability
 How relevant are the claims?
 How reliable is the source, writer, information?

56. 55
Tactics of Undertaking Tasks and Actions
(From Melvin Freestone)
Understand emotions Emotions are involved in all our
thinking and often determine
how we act.
 How are emotions involved here?
 What’s dominating the atmosphere?
 To what extent are your emotions involved?
 Are there any games being played?
 How can the emotions be managed?
Try it out Trail and error enables you to
translate ideas into actions.
 What’s the idea you want to trial?
 Is it best-modelled in theory or in practice?
 What needs to be tested?
 How well does it work?
 What refinements can you make?
 Does it work better now?
Backtrack to go forward When you know what you want
sometimes you have to
backtrack to work out how to
get there.
 Where’s your ‘big idea’?
 Can you fill in the gaps between your ‘big idea’ and where you are now?
 Can you identify stages for realising your ‘big idea’?
 Are there any uncertainties in this plan?
 Are the risks worth taking?
Get organised Good organisation aids
efficiency and prevents
confusion.
 What could be grouped and what need to be kept separate?
 Are there alternative groupings available to you?
 Can you organise this systematically?
 Is anything causing difficulties?
 How can you provide and ongoing system for managing it?
Have clear purposes Purpose gives direction to
projects and activities.
 What need to be done?
 How can this be translated into action statements?
 Can an order of importance be established for the action statements?
 Are the purposes sufficiently different from each other?
Find new combinations Combining two or more ideas
often creates new things.
 What can you combine?
 What is the likely result of this combination?
 How does what happens differ from what is expected?
 How useful is it?
 Could you combine the ideas in other ways?

57. 56
Tactics for Devising Alternatives and Innovations
(From Melvin Freestone)
Explore other views No two people view a situation the same
way.
 What views do other people hold?
 How are they different from your own?
 Why do they view the situation differently?
 What values and ideas are affecting their viewpoints?
 Is there any common ground?
Generate ‘crazy’ ideas Bringing in completely unconnected
material is often the springboard to
innovation.
 What would be an outrageous suggestion here?
 What is triggered by this input?
 Can you look at this idea from other angles?
 How can the ‘crazy’ idea help you in the situation you are facing?
Challenge ideas Ideas need to be challenged to see how
well they will work..
 Can you find ways to challenge these ideas?
 Will modifying them improve them?
 Must it be done this way?
 Are there better alternatives?
 Do they meet expectations?
Avoid blind alleys People are seldom wrong on purpose but
sometimes find themselves up a blind
alley.
 What’s making you feel uneasy?
 Have false generalizations been made?
 Are the facts wrong, mistaken or misinterpreted?
 Are fixed ideas causing a blind spot?
 What’s misleading you?
Search for alternatives There are many ways to accomplish
something.
 Are there other options worth pursuing?
 Where might they lead?
 Could it be done in a completely different way?
 Which options are likely to be useful or effective?
 Have you ‘left any stone unturned’?
Do it better Ideas and actions can always be refined
and improved.
 What can you target for improvement?
 What variables are involved?
 How can you determine their effects?
 What are the possibilities for improvement?
 How can this be achieved?

58. 57
Tactics for Seeking Opportunities and Possibilities
(From Melvin Freestone)
Bridge the gap The best way to bridge the gap maybe
to create stepping-stone.
 What ideas and actions have potential?
 How can they be developed to bridge the gap?
 Do they allow you to move on?
 Are there other ways for getting there?
 Which stepping-stone are you going to use?
Identify opportunities Most of situations have opportunities
for people to engage in enterprising
activities.
 What are the opportunities here?
 Where might they lead to?
 Which is the best opportunity?
 How can you make the most of these opportunities?
 What ‘good’ can be achieved from doing this?
Brainstorm for inspiration Sometimes instant inspiration is needed
to make the most of a situation or to
remove blockages.
 What is the challenge?
 What ideas come into your mind immediately?
 Can you think up a range of options for exploration?
 Which ones deal with the challenge?
 Which ones are worth pursuing?
 Which ones could be used to produce solutions?
Consider all angles Examining things from every angle
helps you find workable ideas.
 What is positive here?
 What is negative here?
 What else have possibilities?
 Can you translate the possibilities into workable ideas?
 Have all the implications been explored?
Find unlimited possibilities You often need to suspend judgement
in order to generate new ideas.
 What judgement need to be suspended?
 What new ideas could be used here?
 Which ones are worth trying out?
 Which of these possibilities is likely to work well?
 Can you decide which one you will use?
Guess the solution If ideas and information are incomplete
sometimes you have to guess.
 Can you guess what you can do or what will happen?
 Does it work?
 Is there anything else you can do?
 Do you need to make a better guess?
 Do you need to start somewhere else?

59. 58
Tactics for Addressing Difficulties and Conflicts
(From Melvin Freestone)
Make it work You can adjust things to make
them work..
 How well are you ideas and actions working?
 What needs to be improved?
 How could you achieve this?
 Is the result satisfactory?
 Is a completely different approach needed?
Unearth the blockage Some things stop people from
thinking clearly and deflect their
thoughts in unproductive ways.
 Can you detect any blockages?
 What are they?
 Are any stereotypes, clichés, prejudices or ‘official’ opinions getting in the way?
 What needs to be done to eliminate the blockage?
 What benefits are likely to accrue?
Get it right You need to know when
something is right and then leave
it alone.
 How well is it working?
 Does it need more work?
 What do others think?
 Is there value in future improvements?
 Should you leave it alone?
Determine its worth It is useful to pinpoint the worth
of an idea or action.
 What are the ideas or actions intended to do?
 How well do they meet specified requirements?
 What is their appeal?
 Are they efficient, effective and reliable?
Assess contradictions Contradictions in ideas and
actions often reveal areas for
modification, improvement and
re-development.
 What things don’t seem to be right?
 Do they have and opposite effect to what is intended?
 How significant is this effect?
 Can it be removed or transformed?
 What are the possibilities for changing it?
Resolve conflicts Sometimes people have
conflicting ideas about how to do
things or negative feelings about
their role.
 Are there any conflicts?
 What are they about?
 What are the ideas, issues and emotions involved?
 Who are the key players?
 How can you encourage collaboration and negotiation?
 What’s needed to create a ‘win-win’ outcome?

60. 59
ข้อพึงระวังในการถาม
 มีเป้ าหมายที่ชัดเจนในการถาม
 รู้ Direction/ Strategy ในการนาผู้เรียนไปสู่เป้ าหมาย
 ข้อคาถามไม่กว้างเกินไป
 ให้เวลาในการคิดตอบคาถาม
 ไม่ถามเอง ตอบเอง
 ฟังคาตอบตรวจสอบความเข้าใจ ไม่ด่วนตัดสินคาตอบ
 ปรับคาถามให้เหมาะสมกับระดับของผู้เรียน
 เปิดโอกาสให้ผู้เรียนถาม
 สังเกตผู้เรียนทั้งด้านวาจา พฤติกรรม และสีหน้าท่าทาง
 ให้เกียรติผู้เรียน ไม่แสดงกิริยาวาจาดูถูกดูหมิ่นผู้เรียน