ΙΣΤΟΡΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ

1. Βαριάμη Μσρτώ
Γιαγτζόγλοσ Όλγα
Γιαγτζόγλοσ Βασιλεία
Θερμιώτης Στράτος
Ιατρού Γιώργος

2. Περιεχόμενα
Α΄ Ελληνικόσ Αποικιςμόσ
 Χαρακτηριςτικϊ
 Μετακινόςεισ ςτον Ελλαδικό χώρο
Β΄ Ελληνικόσ Αποικιςμόσ
 Αύτια του αποικιςμού
 Χαρακτηριςτικϊ
 Μετακινόςεισ ςτη Μεςόγειο
Ομοιότητεσ των δύο αποικιςμών

4. Χαρακτηριςτικά
του ά αποικιςμοφ
• Ο πρώτοσ ελληνικόσ
αποικιςμόσ αναφϋρεται ςτο
αποτϋλεςμα των πληθυςμιακών
μεταναςτεύςεων και των
ανακατατϊξεων που ςυνϋβηςαν
ςτον Ελλαδικό χώρο από τα μϋςα
του 12ου ϋωσ τα τϋλη του 9ου αιώνα
π. Χ. .

5. Η εγκατάςταςη των Δωριζων ςτην κεντρική Ελλάδα
 Καταλαμβϊνοντασ την περιοχό εκτόπιςαν τουσ παλαιότερουσ τησ κατούκουσ, τουσ Δρύοπεσ οι
οπούοι κατϋφυγαν ςτην νότια Εύβοια, ςτα νηςιϊ των δυτικών Κυκλϊδων και ςτην νότια Αργολύδα
Η μετακύνηςη των Δρυόπων όταν η πρώτη ςημαντικό μετακύνηςη ςτον χώρο τησ νότιασ Ελλϊδασ
την περύοδο τησ μετϊβαςησ από την εποχό του χαλκού ςτην εποχό του ςιδόρου. Μετϊ την
εδραύωςη τουσ ςτην περιοχό τησ ΢τερεϊσ οι Δωριεύσ οργϊνωςαν εκςτρατεύα κατϊ των πλούςιων
και ιςχυρών βαςιλεύων των Αχαιών ςτην Πελοπόννηςο. ΢την εκςτρατεύα τουσ ςυμμετεύχαν και
γειτονικϊ φύλα, όπωσ οι Αιτωλού και οι Βοιωτού που εύτε ςυμμϊχηςαν απλϊ με τουσ Δωριεύσ εύτε
βρύςκονταν κϊτω από την εξουςύα τουσ εκεύνη την περύοδο. ΢τα μϋςα του 12ου αιώνα π. Χ. οι
Δωριεύσ ειςϋβαλαν ςτην Πελοπόννηςο περνώντασ με πλούα τον πορθμό του Ρύου.

6. Αιολικόσ αποικιςμόσ
 Σην ύδια περύοδο που οι Δωριεύσ κινούνταν προσ την Πελοπόννηςο πραγματοποιόθηκαν
και ϊλλεσ μετακινόςεισ ςτον Ελλαδικό χώρο. Οι Θεςςαλού με προερχόμενοι από την
περιοχό τησ Θεςπρωτύασ μετακινόθηκαν ςτην περιοχό τησ Θεςςαλύασ εκτοπύζοντασ
παλαιότερα αιολόφωνα φύλα που κατοικούςαν ςτην περιοχό. Άλλοι πληθυςμού τησ
Θεςςαλύασ και οι παλαιότεροι κϊτοικοι τησ Βοιωτύασ μετϊ την απώλεια των περιοχών
τουσ κατϋφυγαν ςτισ περιοχϋσ του Βορειοανατολικού Αιγαύου και εγκαταςτϊθηκαν
αρχικϊ ςτην Λϋςβο, την Σϋνεδο και τισ Εκατόννηςουσ (Μοςχονόςια). Οι πληθυςμού
αυτού ονομϊςτηκαν αργότερα Αιολεύσ. Οι Αιολεύσ, τα επόμενα χρόνια απούκιςαν την
απϋναντι Μικραςιατικό ακτό η οπούα ονομϊςτηκε Αιολύδα.

7. Ιωνικόσ αποικιςμόσ
 Οι Ίωνεσ πριν την κϊθοδο των Δωριϋων ζούςαν ςτην
βόρεια Πελοπόννηςο, ςτην Μεγαρύδα και ςτην Αττικό.
Μετϊ την απώλεια των περιοχών τουσ από τουσ Δωριεύσ
και Αχαιούσ τησ Αργολύδασ, μετακινόθηκαν
ανατολικότερα. Οι περιςςότερεσ παραδόςεισ των
Ιωνικών πόλεων θεωρούν ηγϋτη τησ μετανϊςτευςησ
κϊποιον απόγονο του Κόδρου και παρουςύαζαν ωσ
αφετηρύα τουσ την Αττικό.

9. Δεφτεροσ ελληνικόσ αποικιςμόσ
 Δεύτεροσ ελληνικόσ αποικιςμόσ ονομϊςτηκε η οργανωμϋνη
αποικιακό εξϊπλωςη των αρχαύων Ελλόνων ςτον χώρο
τησ Μεςογεύου και τησ Μαύρησ θϊλαςςασ, κατϊ την περύοδο του
8ου, του 7ου και του 6ου αιώνα π. Χ.
Αρταίες αποικίες ζηη Μεζόγειο
Έλληνες
Φοίνικες

10. Χαρακτηριςτικά του β΄ αποικιςμοφ
 Η ύδρυςη των αποικιών όταν αποτϋλεςμα
οργανωμϋνησ επιχεύρηςησ. Η αποςτολό
οργανωνόταν από τη μητρόπολη, ενώ ςε
πολλϋσ περιπτώςεισ ςυνεργϊζονταν
περιςςότερεσ πόλεισ.
 Η θϋςη τησ αποικύασ επιλεγόταν
προςεκτικϊ με ςτόχο να προςφϋρει
εμπορικϊ πλεονεκτόματα αλλϊ και
αςφϊλεια απϋναντι ςε επιδρομεύσ

11. Αίτια του αποικιςμοφ

12. Αποικίεσ ςτην Μακεδονία και ςτην Θράκη
 ΢την Βόρεια Ελλϊδα ιδρύθηκαν πολλϋσ αποικύεσ κυρύωσ ςτην περιοχό τησ Χαλκιδικόσ αλλϊ και
ςτην περιοχό τησ Θρϊκησ. Η Χαλκιδικό αποικύςτηκε από Ευβοεύσ, κυρύωσ από την Χαλκύδα.
Τα Άβδηρα

13. Αποικίεσ ςτο Ιόνιο και ςτην Ιλλυρία
 Η περιοχό του Ιονύου και τησ Ιλλυρύασ αποικύςτηκε αποκλειςτικϊ ςχεδόν από Κορινθύουσ.
Οι Κορύνθιοι ύδρυςαν ςημαντικϋσ αποικύεσ κατϊ μόκοσ του θαλϊςςιου δρόμου προσ
την Κϊτω Ιταλύα και την δύςη με τισ οπούεσ πϋτυχαν να γύνουν κυρύαρχοι ςτο εμπόριο τησ
δυτικόσ πλευρϊσ τησ Μεςογεύου. ΢ημαντικότερεσ αποικύεσ των Κορινθύων όταν η Λευκϊδα,
ο Αςτακόσ, το Ανακτόριο, το Άκτιο, η Αμβρακύα, και η Κϋρκυρα. Οι Κορύνθιοι ύδρυςαν
ακόμα δύο ςημαντικϋσ αποικύεσ ςτην Ιλλυρύα που εξελύχθηκαν ςε ςημαντικϋσ πόλεισ,
την Απολλωνύα και την Επύδαμνο.

14. Αποικίεσ ςτην Κάτω Ιταλία
 Οι πρώτοι που απούκηςαν την Κϊτω Ιταλύα
όταν οι Ευβοεισ, οι οπούοι με εκκύνηςη
τισ Πιθηκούςςεσ (ςτο νηςύ Ίςχια) ύδρυςαν
μια ςειρϊ από πόλεισ ςτην περιοχό. Δεύτερη
πόλη που ύδρυςαν όταν η Κύμη, ςχεδόν
απϋναντι από την Ίςχια. Άποικοι από την
Κύμη ύδρυςαν ςτην ΢ικελύα την Ζϊγκλη και
ςτην απϋναντι ακτό το Ρόγιο. Οι Ευβοεύσ
ύδρυςαν ακόμα την πόλη Νϊξο η οπούα ϋγινε
η βϊςη για την ύδρυςη των
πόλεων Λεοντύνοι, Σαυρομϋνιο και Κατϊνη.
Θέαηρο ζηις Σσρακούζες

15. Αποικίεσ ςτην Μαφρη θάλαςςα και ςτην Προποντίδα
 ΢τον αποικιςμό τησ Μαύρησ Θϊλαςςασ πρωτοςτϊτηςαν οι Μεγαρεύσ και κϊποιεσ Ιωνικϋσ
πόλεισ όπωσ η Μύλητοσ, η Φώκαια και η Σϋωσ. Οι περιςςότερεσ αποικύεσ ςτην περιοχό του
Πόντου και τησ Προποντύδασ ιδρύθηκαν τον 7ο αιώνα π. Χ. ΢την περιοχό τησ Προποντύδασ
οι Μεγαρεύσ ύδρυςαν τισ πόλεισ Αςτακό, Χαλκηδόνα και Βυζϊντιο ςε ιδιαύτερα
προνομιακϋσ θϋςεισ. Η Μύλητοσ ύδρυςε την Κύζικο και οι Φωκαεύσ την Λϊμψακο
Ναός ζηο Πανηικάπαιο

16. Αποικίεσ ςτην υπόλοιπη Μεςόγειο
 Οι ελληνικϋσ αποικύεσ εξαπλώθηκαν μϋχρι την Ιςπανύα και την βόρεια Αφρικό.
Ο Οδσζζέας ζηο νηζί ηων Σειρήνων. Η Οδύζζεια αποηύπωνε ζηοιτεία ασηής ηης περιόδοσ

18. Βιβλιογραφία
Πηγέσ
 Ιςτορία του Ελληνικού Έθνουσ, εκδοτική Αθηνών, τόμοσ Β΄
 Μεγάλη διαδικτυακή εγκυκλοπαίδεια τησ Μικράσ Αςίασ Αιολικόσ αποικιςμόσ
 Μεγάλη διαδικτυακή εγκυκλοπαίδεια τησ Μικράσ Αςίασ Ιωνικόσ αποικιςμόσ
 Μεγάλη διαδικτυακή εγκυκλοπαίδεια τησ Μικράσ Αςίασ Δωρικόσ αποικιςμόσ
 Ιςτορία των Αρχαίων χρόνων ωσ το 30 π. Χ. Λϊμπρου Σςακτςύρα – Μιχϊλη Σιβϋριου
ΟΕΔΒ, Αθόνα 2000