Presentatie gegeven door Wouter Zeinstra in het kader van het onderzoek door Kennisland uitgevoerd in opdracht van NOB. Naar de juridische, ethische en maatschappelijke kaders rond het publiceren van persoonsgegevens uit oorlogstijd.

1. Auteursrecht & Persoonsgegevens
MAARTEN ZEINSTRA

2. • jurist en techniekfilosoof
• Projecten (o.a.)
• copyrightexceptions.eu
• outofcopyright.eu
• diligentsearch.eu
• Rightsstatements.org
• Europeana Licensing Framework
• Open Cultuur Data / Open Data Reader
Wie ben ik

3. • Auteursrecht
• Wat mag?
• Persoonsgegevens
• Wat mag?
Vandaag

4. Open Data Reader
De Kennisland Open Data
Reader biedt een overzicht
voor het publiceren van open
data.
Klik hier om de publicatie te
downloaden.

5. Bescherming
persoonsgegevens
uit oorlogstijd
in opdracht van
Netwerk Oorlogsbronnen
Persoonsgegevens
De input van deze workshop
zijn verwerkt in de publicatie
‘Bescherming
persoonsgegevens uit
oorlogstijd.’
Klik hier om de publicatie te
downloaden.

6. Waarom praten we over auteursrecht?
SMK, Public Domain

7. • Door de digitalisering van de samenleving speelt auteursrecht
een centrale rol in steeds meer delen van onze samenleving.
• De auteursrechtelijke kaders hebben een grote invloed op
onderwerpen zoals toegang tot kennis en cultuur, onderwijs en
onderzoek en innovatie.
• Wetgeving op het terrein van het auteursrecht tracht een balans
tot stand te brengen tussen de belangen van makers (exclusieve
rechten) en van de samenleving als geheel (uitzonderingen op de
exclusieve rechten).
Balans van het auteursrecht

8. Auteursrecht
SMK, Public Domain

9. • Alleen originele uitdrukkingen van ideeën zijn auteursrechtelijk
beschermd.
• ideeën zijn niet beschermd
• feiten zijn niet beschermd
• Definitie van originaliteit volgens het Europese Hooggerechtshof:
“the Author’s own intellectual creation” (“de eigen intellectuele
schepping van de maker”).
Waarop rust auteursrecht?

10. • Het auteursrecht is het exclusieve recht van de maker voor het
verveelvoudigen en distribueren van zijn/haar werk.
• Het auteursrecht ontstaat automatisch (geen formaliteiten).
• Het is (ten dele) overdraagbaar.
• Er kunnen meerdere auteurs/rechthebbenden per werk zijn (co-
auteurschap).
• Vuistregel: Auteursrecht duurt tot 70 jaar na de dood van de
laatstlevende maker.
Hoofdaspecten

11. Portretrecht
SMK, Public Domain

12. • Geldt voor alle herkenbare personen
• Het exclusieve recht van de geportretteerde op de eerste
publicatie van een portret:
• Portretten in opdracht mogen alleen met toestemming van
geportretteerde gepubliceerd worden.
• Niet in opdracht gemaakte portretten (bijvoorbeeld
straatfoto’s) mogen gepubliceerd worden, mits geen redelijk
belang van geportretteerde.
• Dit recht verloopt 1 januari na 10 jaar na de dood van de
geportretteerde.
Hoofdaspecten

13. Databankenrecht
SMK, Public Domain

14. • Een databank is een verzameling van werken, gegevens of
andere zelfstandige elementen, systematisch of methodisch
geordend, en afzonderlijk met elektronische middelen of
anderszins toegankelijk.
• 15 jaar bescherming na elke substantiële investering in tijd en/of
geld.
• Toestemming nodig voor substantiële extractie
Hoofdaspecten

15. Rechthebbenden
CC BY 4.0, Kennisland

16. • De maker is in eerste instantie de rechthebbende van een werk.
• Medewerkers verliezen hun auteursrecht aan de werkgever
voor werken die gemaakt zijn als onderdeel van het werk en
in de tijd van de werkgever.
• Tenzij anders overeengekomen behouden freelancers,
vrijwilligers, stagiairs hun auteursrecht.
• Fysiek bezit van een object betekent niet per se dat je ook de
rechthebbende bent.
• Verschillende (gestapelde) rechten kunnen bij verschillende
rechthebbenden liggen.
Rechthebbenden

17. Er kunnen meerdere rechten op een werk rusten. Denk hierbij aan
combinaties van:
• Auteursrecht
• Naburige Rechten
• Databankenrechten
• Portretrecht
Auteursrecht is stapelbaar

18. CC BY-NC Andreas-photography
Verweesde werken

19. • Als het niet mogelijk is om de rechthebbende te achterhalen of
deze is niet te vinden noemen we een werk verweesd.
• Bij verweesde werken is het niet mogelijk toestemming te krijgen
voor reproducties
• Dus mag je ook geen digitale versie online zetten
Verweesde werken (1/3)

20. • Er is een uitzondering in artikel 16(p) Nederlandse Auteurswet
• Zorgvuldig onderzoek en registratie bij de EUIPO vereist
• diligentsearch.eu
Verweesde werken (2/3)

21. Artikel 25fa
CC BY-NC-SA Miren Berasategi, Printing Press

22. Artikel 25fa
“De maker van een kort werk van wetenschap waarvoor het
onderzoek geheel of gedeeltelijk met Nederlandse publieke
middelen is bekostigd, heeft het recht om dat werk na verloop van
een redelijke termijn na de eerste openbaarmaking ervan, om niet
beschikbaar te stellen voor het publiek, mits de bron van de
eerste openbaarmaking daarbij op duidelijke wijze wordt vermeld.”

23. • Kort werk
• Publieke middelen
• Gratis beschikbaar
• Redelijke termijn
• Duitsland hanteert 12 maanden
• Begin met erfgoed
Hoofdaspecten

24. Bescherming van persoonsgegevens
SMK, Public Domain

25. • Wet Bescherming Persoonsgegevens (Wbp)
• algemene verordening gegevensbescherming (AVG)
• per 25 mei 2018
• nog geen definitieve wettekst
• Geen verwerking persoonsgegevens zonder verwerkingsgrond
Hoofdaspecten

26. • Privacy
• geen definitie
• recht ‘om met rust gelaten te worden’
• cultureel begrip
• Bescherming persoonsgegevens
• juridisch begrip, definities, regelingen
Persoonsgegevens v. Privacy

27. Persoonsgegevens
alle informatie over een geïdentificeerde of identificeerbare
natuurlijke persoon („de betrokkene”);
als identificeerbaar wordt beschouwd een natuurlijke persoon die
direct of indirect kan worden geïdentificeerd, met name aan de
hand van een identificator zoals een naam, een
identificatienummer, locatiegegevens, een online identificator of
van een of meer elementen die kenmerkend zijn voor de fysieke,
fysiologische, genetische, psychische, economische, culturele
of sociale identiteit van die natuurlijke persoon.

28. • Natuurlijk persoon is een persoon die in leven is
• Voor het verwerken van persoonsgegevens van natuurlijke
personen heb je een verwerkingsgrond nodig:
• toestemming van de betrokkene
• noodzakelijk voor de uitvoering van een overeenkomst
• om te voldoen aan een wettelijke verplichting
• om de vitale belangen van de betrokkene of van een andere natuurlijke persoon te
beschermen
• voor de uitvoering voor een taak van algemeen belang
• noodzakelijk voor de behartiging van de gerechtvaardigde belangen van de
verwerkingsverantwoordelijke of van een derde
Persoonsgegevens van natuurlijk persoon

29. • Expliciet
• Aantoonbaar
• Vrijlijk gegeven
• Heldere taal
• Doelbinding
Toestemming

30. • Archivering in het algemeen belang, wetenschappelijk of
historisch onderzoek of statistische doeleinden is een
verwerkingsgrond
• Deze geldt voor de verwerker
• Taak van algemeen belang moet wettelijk vastgelegd zijn
Taak van algemeen belang

31. Open Data / Open Content
Public Domain image

32. • Toestemming geven zodat iedereen gebruik kan maken van het
materiaal
• Open Source
• Creative Commons
• Persoonsgegevens zijn niet open licenseerbaar
Open Data / Open content

34. • Creative Commons-licenties zijn 1-op-iedereen licenties
• je geeft toestemming aan iedereen om het werk onder bepaalde voorwaarde te
gebruiken
• Creative Commons-licenties zijn voor de duur van het
auteursrecht
• Creative Commons-licenties zijn niet intrekbaar
• Creative Commons-licenties zijn internationaal geldig
• Alleen rechthebbenden kunnen toestemming verlenen om
werken onder een Creative Commons-licentie vrij te geven
• zij hebben de economische rechten
Hoofdaspecten

35. Creative Commons-licenties
De zes Creative Commons-
licenties bestaat uit een
combinatie van vier
bouwstenen:
• Naamsvermelding (BY)
• Niet Commercieel (NC)
• Geen Afgeleide Werken (ND)
• Gelijk Delen (SA)
License of the image
Naamsvermelding
Niet
Commercieel
Geen Afgeleide
Werken
Gelijk Delen
CC BY
CC BY-SA
CC BY-ND
CC BY-NC
CC BY-NC-SA
BY-NC-ND

36. • Public Domain Mark (PDM)
• Wordt gebruikt voor werken die zich al in het publieke domein begeven
• Kan door iedereen gebruikt worden
• Creative Commons Zero (CC0)
• Wordt gebruikt voor werken die nog auteursrechtelijke restricties hebben
• Wordt toegepast door de rechthebbende(n)
Creative Commons legal tools

37. Publiceren van open data en content
Metadata publiceer je als CC0,
Content publiceer je zo open
mogelijk.License of the image
Metadata Content
Zelf rechthebbende
Publiek Domein
Zelf rechthebbende
Rechthebbende is
derde partij

38. • Publieke domein markering (PDM)
• Creative Commons Zero (CC0)
• Creative Commons Naamsvermelding (CC BY)
• Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen (CC BY-SA)
Toepasbare licenties op open content

39. Vragen?
Maarten Zeinstra mz@kl.nl
Deze presentatie is gelicenseerd onder een Creative Commons Naamsvermelding-licentie.