3. Ölçme ve değerlendirme, öğretme ve öğrenmenin
etkililiğini belirlemek amacı ile yapılan, eğitimle ilgili verilerin
toplanmasını ve yorumlanmasını içeren çok adımlı, sistematik
bir süreçtir.
En genel anlamı ile
Ölçme; Bir nesneye ilişkin gözlemlerin sayı ve sembollerle
ifade edilmesi
Değerlendirme; “Ölçme sonuçlarının bir ölçütle karşılaştırılması
sonucunda bir değer yargısına (karara) ulaşma işi” olarak
tanımlanmaktadır. (Turgut, 1990).
5. Ölçme ve Değerlendirmenin Amaçları
Öğrencilerin mevcut bilgi ve becerilerini teşhis
etmek (diagnostik amaç)
Öğretim programının yapılandırılmasına yardımcı
olmak amacı ile öğrencilerin programda belirtilen
kazanımlara ulaşması aşamasındaki sürecin takip edilmesi
ve denetlenmesi (formatif amaç)
Öğretim sonuncunda öğrencinin ulaştığı en son
düzeyi belirlemek amacı ile veri sağlama (summatif amaç)
6. Ölçme ve değerlendirme teknikleri ikiye ayrılır:
Geleneksel ölçme ve değerlendirme teknikleri
Alternatif ölçme ve değerlendirme teknikleri
7.
8. Geleneksel Ölçme ve Değerlendirme Teknikleri
Çoktan seçmeli testler
Doğru yanlış soruları
Eşleştirme soruları
Tamamlama (Boşluk doldurma) soruları
Kısa cevaplı yazılı yoklamalar
Uzun cevaplı yazılı yoklamalar
Soru-cevap
9. Geleneksel ölçme teknikleri üç varsayım üzerinde
kurulmuştur:
Öğretilenleri ispatlayabilmek için testlerin gizliliğine
gereksinim vardır.
Testler için eğitim yapılmaz.
Ders işlemek ve değerlendirmek birbirinden farklıdır.
10. Geleneksel ölçme öğrencilere şu mesajları verir:
Değerlendirme onların sorumluluğu değildir.
Onların bilgileri ve özümsedikleri önemli değildir. Esas olan
testlerde hedeflenen belirli alanda gösterdikleri
performanstır.
İlk yaptıkları yeterlidir.
Başarı gelişmeden bağımsızdır.
16. Testi yanıtlayan kimsenin, verilen cümlenin doğru ya da yanlış
olduğunu belirtmesinin istenildiği test maddesidir. Bunun "evet-
hayır" biçiminde yanıtlananı da vardır.
17. Doğru yanlış Testlerin Avantajları
• Testin hazırlanması, uygulanması ve puanlaması kolaydır.
• Çok sayıda soru sorulabildiği için güvenirliği ve kapsam geçerliği yüksektir.
• Puanlanmasında objektiflik diğer testlere göre yüksektir.
• Eğitimin okuma ve okuduğunu anlama becerilerinin yeterli düzeyde geliştiği tüm
basamaklarda kullanılabilir.
• Bilgi, kavrama ve uygulama basamağındaki davranışların ölçülmesi söz konusu
olduğunda kullanılır.
• Cevaplanması çok zaman gerektirmediğinden çok geniş bir bilgi alanı yoklanabilir.
18. Doğru yanlış Testlerin Sınırlılıkları
• Şans başarısı yüksek(%50) olduğundan güvenirliği düşüktür.
• Kopyaya elverişlidir
• Bir doğru yanlış testi öğrencilerin yanlış öğrendikleri yerleri ortaya çıkarmaya elverişli
değildir.
• Kullanılacak ifade mutlak anlamda doğru yada yanlış olmak zorundadır.
• Sorularda kesinlik olmazsa öğrencide belirsizlik oluşabilir bu da yanlış anlamaya
sebep olabilir.
• Üst düzey bilgiler için uygun değildir.
20. Sol sütunda madde köklerinin ve sağ sütunda cevapların yer
aldığı iki sütunlu eşleştirme maddelerinden oluşan testlere
eşleştirme testleri denilmektedir. Eşleştirme testlerinde şans
başarısının doğru cevaplama olasılığını azaltması için cevap
sayısının madde kökü sayısından fazla olması gereklidir.
21. Eşleştirme Testlerin Avantajları
• Ölçme ve puanlama işlemi kolaydır, objektiftir. Bu yüzden geçerliği ve güvenirliği
yüksektir.
• Puanlama fazla zaman almaz.
• Seçenek sayısı (cevaplar) fazla olduğundan şans faktörü azdır.
• Birçok çoktan seçmeli madde yerine tek bir madde kullanılarak bilgi ölçülebilir.
Eşleştirmeli maddelerin bu özelliği kağıt üzerinde az bir yere ve tek bir yönerge
altına çok sayıda soru kullanılabilmesini olanaklı kılar.
• Kim?, Ne?, Nerede?, Ne zaman?’ gibi olgusal bilgilerin ölçülmesinde daha
elverişlidir.
22. Eşleştirme Testlerin Sınırlılıkları
• Deneyimsiz kişiler için soruların hazırlanması zordur.
• Sadece olgusal yani bilgi düzeyindeki davranışları ölçer.
• Soruların güçlük düzeyini belirlemek zordur.
• Testi her konuya uyarlamak zordur.
• Üst düzey bilgiler için uygun değildir.
24. Cevabı bir kelime, rakam veya en çok bir cümle ile verilebilen
sınavlardır. Kısa cevap maddeleri, soru cümlesi , tanımlama,
soru cümlesi ya da eksik cümle yapısında olabilir.
• Kuvveti tanımlayınız.
• Hareket eden bir cismi durduran, duran bir cismi hareket ettiren,
cisimlerin şekil, yön ve doğrultularını değiştiren etkiye _____ denir.
25. Kısa cevaplı testlerinin avantajları
• Hazırlanması, uygulanması ve puanlanması kolaydır.
• Cevapların tek olması güvenilirliği artırır.
• Çok soru sorulabildiğinden güvenilirlik ve kapsam geçerliği yüksektir.
• Her eğitim düzeyine uygundur.
• Şansla doğru cevap verme olasılığı daha azdır.
• Cevaplama bağımsızlığı vardır.
26. Kısa Cevaplı Testlerinin Sınırlılıkları
• Analiz , sentez, değerlendirme düzeyleri için uygun değildir.
• Öğrencileri daha çok ezbere yöneltir.
• Öğrencilerin verdiği cevaplar tamamen doğru ya da tamamen yanlış olmaz.
Doğruyla yanlışı birlikte içerebilir. Bu durumda cevabın doğru olması puanlayıcıya
bağlıdır . Bu nedenle tamamen nesnel değildir.
28. Sorunun genelde yazılı olarak verildiği veya cevabın da yazılı
olarak istendiği testlere yazılı yoklama denir. Yazılı yoklamalar
sınırlı cevap soruları ve serbest cevap soruları olmak üzere ikiye
ayrılır.
29. Yazılı Yoklamaların Avantajları
• Hazırlanması ve uygulanması kolaydır.
• Cevaplayıcıya cevap özgürlüğü verir.
• Öğrencilerin yanlış bilgileri kolayca tespit edilir.
• Öğrencilerin analiz, sentez, değerlendirme düzeylerini ölçmek için uygundur.
• Şans faktörü yok denecek kadar azdır.
• Kompozisyon , anadilini ve yabancı dilini kullanma gibi yetenekleri ölçmek için
uygundur.
30. Yazılı Yoklamaların Sınırlılıkları
• Puanlanması zordur.
• Puanlama güvenirliği düşüktür yani objektiflik azdır.
• Şişirme, esnek yanıt verme olasılığı yüksektir. Bu da puanlama yanlılığına sebep
olabilir.
• Yazı güzelliği, sayfa düzeni gibi değişkenler puanlamaya dahil olursa güvenirlik ve
geçerlik düşer.
• Kapsam geçerliği düşüktür.
• Yanıtlayıcıların zamanın çoğunu yazmaya ayırdığından düşünme ve analiz etme
süresi sınırlandırılır.
32. Öğretmen tarafından sözlü olarak sorulan soruların öğrenciler
tarafından sözlü olarak cevaplanmasıdır.
33. Sözlü Yoklamaların Avantajları
• İletişim becerilerinin ölçülmesinde en uygun tekniktir.
• Soruların hazırlanması kolaydır ve az zaman alır.
• Şans faktörü yok denecek kadar azdır.
• Kopya ihtimali azdır.
• Öğrenciyi güdüler, sosyalleştirir; ona öğrendiklerini uygulama ve
yorumlama imkânı verir.
• Sentez değerlendirme için uygundur.
34. Sözlü Yoklamaların Sınırlılıkları
• Bir defada birden çok öğrenciye sorulamaz. Bu yüzden uygulanması zaman
alır.
• Öğrencilerin diksiyon , güzel konuşma yeteneği gibi faktörleri öğretmeni
etkileyebilir.
• Her öğrenciye aynı soru sorulamaz.
• Az soru sorulduğundan kapsam geçerliliği azdır., Sorular iyi ifade edilemez ise,
anlaşılmaz, kasıtlı ve yönlendirici olursa öğrencinin serbest düşünmesi
engellenmiş olur.
35. AŞAĞIDAKİ SORULAR DOĞRUYSA D, YANLIŞSA Y İŞARETLEYİNİZ
Ölçme ve değerlendirme aynı şeylerdir. D/Y
Değerlendirme, ölçme için yapılır. D/Y
Çoktan seçmeli testlerde öğrencinin üst düzey bilgileri ölçülemez. D/Y
Yazılı yoklamaların puanlaması zordur. D/Y
Kısa cevaplı testler tamamen nesneldir D/Y
AŞAĞIDA BOŞ BIRAKILAN YERE DOĞRU CEVABI YERLEŞTİRİNİZ
Kısa cevaplı testlerin hazırlanması, uygulanması, puanlanması _______.
Sözlü yoklamalarda her öğrenciye aynı soru _______.
Doğru yanlış testlerde şans faktörü ______.
Kompozisyon, anadili öğrenme gibi bilgilileri ölçmek için en uygun test ______.
Çoktan seçmeli testlerde öge vardır. Bunlar ______, ______dir.
Eşleştirme testlerde şans faktörü _______.
Ölçme nedir?
AŞAĞIDAKİ SORULARIN DOĞRU CEVAPLARINI İŞARETLEYİNİZ
Aşağıdaki test türlerinden hangisinin objektifliği en düşüktür?
a)Yazılı Yoklama
b)D-Y testler
c)Eşleştirmeli testler
d)Çoktan Seçmeli Testler
e)Kısa Cevaplı testler
36. Aşağıdaki test türlerinden hangi ikisi sentez düzeyi için uygundur?
a)Çoktan seçmeli test- yazılı yoklamalar
b)Yazılı yoklama-kısa cevaplı testler
c)Eşleştirme-Kısa cevaplı testler
d)Yazılı yoklamalar-sözlü yoklamalar
e)Sözlü yoklamalar- çoktan seçmeli testler
AŞAĞIDA VERİLEN SORUNUN CEVABINI YAZINIZ.
Yazılı yoklamaları ve doğru yanlış testlerini kapsam geçerliği yönüyle karşılaştırınız. Düşük/yüksek olmasını
nedenleriyle açıklayınız.
AĞAĞIDA SOL TARAFTAKİ SORULARI SAĞ TARAFTAKİ DOĞRU CEVABIYLA EŞLEŞTİRİNİZ
Her öğrenciye aynı soru sorulamaz. A)Eşleştirme
Sol sütunda sorular sağ sütunda muhtemel cevaplar vardır. B)Kısa Cevaplı
Şans başarısı %50 olduğundan güvenirlik azdır. C)Yazılı Yoklama
Öğrencileri ezbere yöneltir. D)D/Y Testler
E)Sözlü Yoklamalar
F)Çoktan Seçmeli Testler
37. KAYNAKÇA
TEKİN,Halil (23.Baskı) Eğitimde Ölçme Ve Değerlendirme
Eğitimde Kullanılan Ölçme Araçları
(http://www.baskent.edu.tr/~hersoy/materyal/bolum8.pdf )
Geleneksel Ölçme Değerlendirme Araçları
(http://egitimbilimlerinotlari.com/tag/eslestirme-testi/ )
