Ensoc Magazine Thema: energielabel Scherpe sanctie stuit op weerstand Notaris: 'Belonen beter dan straffen' Op pad met woninglabelaar

1. jaargang 02 nummer 03
*
najaar 2012
* *
in dit nummer onder meer:
Thema: energielabel
Scherpe sanctie stuit op weerstand
Notaris: ‘Belonen beter dan straffen’
Op pad met woninglabelaar
En verder:
Interview met Gazprom Energy
Eneco wil investeren in zonneparken
o naf h an k e li j k n i e u ws- en opi n i eb l ad over de ener giemar kt

2. Pompen zijn wereldwijd
Pompen zijn wereldwijd
Pompen zijn wereldwijd van
verantwoordelijk voor 10%
verantwoordelijk voor 10% van
het totale electriciteitsverbruik
verantwoordelijk voor 10% van Het energielabel voor woningen leeft nog niet
het totale electriciteitsverbruik
echt. Niet bij makelaars, noch bij kopers van
een huis. Dat zegt makelaar Jan Vendrig uit
het totale electriciteitsverbruik Vianen. Hij heeft gelijk. En deze situatie is al jaren
hetzelfde.
In 2008 koop ik met mijn vriendin een hoek-
woning in Hoorn. De woning, gebouwd in 1993,
beschikt niet over een energielabel, zeggen de
vorige bewoners. Ik wil wel een label, want dat
geeft me inzicht in de toekomstige energiekos-
ten. Ik vraag hen naar de huidige energiekosten,
waarop ik inzage krijg in hun energierekening.
Die blijkt vooral het laatste jaar hoog, omdat
de bewoners een kindje hebben gekregen en
meerdere kamers verwarmen, waardoor van
energiebesparing weinig terecht komt. Maar
vervanging van de 15 jaar oude cv-ketel door
een moderne HR-ketel zal de nodige besparing
opleveren, zo verzekert onze makelaar.
coverfoto: hete herfst het Een half jaar later ondertekenen we de koop-
is herfst. de jongen gooit overeenkomst van de woning. De notaris leest
gevallen bladeren omhoog. eerst het contract voor, waarin staat dat koper
hij veroorzaakt opschudding. en verkoper akkoord gaan met de overdracht
dat gebeurt ook met van het huis zonder energielabel. Even twijfel
energiebesparing in de gebouwde ik of ik dwars moet gaan liggen en het recht
Zonder exact de juiste motor zal zelfs de beste pomp niet omgeving. vanaf volgend jaar op een energielabel moet opeisen. Maar wie
optimaal presteren en energie verspillen. Daarom hebben mogen geen gebouwen en doet dat nu bij zo’n feestelijke gebeurtenis? De
wij, als één van de toonaangevende pompfabrikanten, onze woningen zonder energielabel sleutels van de woning liggen al op tafel en de
Zonder exact de juiste motor zal zelfs de beste pomp niet
eigen motortechnologie ontwikkeld, speciaal om pompen van eigenaar wisselen. notarissen vorige bewoner is speciaal voor de verkoop van
optimaal presteren en energie verspillen. Daarom hebben
Zonder exact de juiste motor zal zelfs de beste pomp niet
aan te drijven. Deze technologie heet Grundfos Blueflux® moeten de verkoop ophouden het huis helemaal vanuit Brabant naar Noord-
wij, als één van de toonaangevende pompfabrikanten, onze
optimaal presteren en energie verspillen. Daarom hebben
en is ontwikkeld met het oog op rendement. als het label ontbreekt, staat Holland gekomen om de overdracht in orde te
wij, alsmotortechnologie ontwikkeld, speciaal om pompen
eigen één van de toonaangevende pompfabrikanten, onze
eigen motortechnologie ontwikkeld, speciaal omBlueflux®
aan te drijven. Deze technologie heet Grundfos pompen in het wetvoorstel van minister maken. Moet ik hem èn mijn vriendin teleurstel-
aan te drijven. Deze technologierendement.
en is ontwikkeld met het oog op heet Grundfos Blueflux® spies. dat betekent werk aan len?
en is ontwikkeld met het oog op rendement. de winkel voor makelaars en
energieadviseurs die woningen ‘Oké’, zeg ik, met enige spijt in mijn stem, en ik
moeten voorzien van een label. onderteken het koopcontract. Vendrig zegt: ‘Ko-
ook vormt dit een stimulans pers kunnen het label afdwingen, maar ze doen
om huizen en kantoren dit nooit.’ Ik vrees dat ik geen uitzondering ben...
energiezuiniger te maken. wordt
het toch nog een heet najaar. Norbert Cuiper, hoofdredacteur
Kijk voor meer informatie en besparingen
op: energy.grundfos.com.
2 e n s o c m a g a z i n e n a j a a r 2meer informatie en besparingen
Kijk voor 0 1 2 www.ensoc.nl 3
op: energy.grundfos.com.
Kijk voor meer informatie en besparingen

3. 40
06 21 28 ‘zonneparken
hebben de
toekomst’
eneco wil investeren
‘belonen beter in grootschalige
dan straffen’ zonne-energie.
12
notaris geert joosten energielabel energielabel
over handhaving woning geeft inzicht in
energielabel betrouwbaarder besparing
31
bij woningen. dat zegt energieadviseur agentschap nl
dirk pilat tijdens een rekent het voor.
inspectie van woningen. lessen voor het
energielabel
‘iedereen ervaringen in nederland en
verwelkomt ons’ woning steeds buitenland leveren tips op
interview met directeur energiezuiniger? voor sanctionering.
11
sytse van heijst van dat valt in praktijk tegen, moeten we
34
gazprom energy. meldt energieadviseur duurzame
michiel van bruggen. energie
44
opinie pagina 20 besparen?
column van
energieadviseur
antoine stultjens.
energielabel is gasprijs onder
geen abc’tje druk door groen geld
hilarische column van recessie voor duurzame
16
hamilcar knops. overheid maakt gebouwen scherpe sanctie agenda
verkeerde keuze verslag fedec-congres stuit op alle beurzen, cursussen
met hogere financiering. weerstand en bijeenkomsten voor het
belasting op tegenstanders vertra- komende kwartaal op
aardgas. gen invoering wetsvoor- een rij. pagina 48
stel voor energielabel.
pagina 38
4 ensoc magazine najaar 2012 www.ensoc.nl 5

4. n ota r i s g e e rt j o o st e n ove r h a n d h av i n g e n e r g i e l a b e l b i j wo n i n g e n
Notarissen zijn niet blij met het woning ophouden in plaats van energiezuinigheid van hun wo- energielabel an sich, maar wel
wetsvoorstel van minister Spies tegenhouden. De discussie loopt ning. Dit geeft ze ook de moge- tegen de voorgestelde manier
van Binnenlandse Zaken voor de hoog op. VVD-Kamerlid Betty de lijkheid om het energieverbruik van sanctionering. Ik vind ook
handhaving van het energielabel Boer en haar CDA-collega Bas te verbeteren. Het energielabel het niet laten passeren van
voor woningen. De Koninklijke Jan Bochove dienen bezwaren moet consumenten prikkelen om de akte van levering een te
Notariële Beroepsorganisatie in tegen de handhaving door met hun woning meer energie te zware sanctie. Dat is alsof je
(KNB) heeft zowel principiële notarissen. Minister Spies legt besparen. Dat lijkt me een goed met een kanon schiet op een
als praktische bezwaren op het de bezwaren van CDA en VVD streven.’ mug. Ik voorzie net als de KNB
wetsvoorstel. Dat heeft de KNB voor aan de Raad van State. civielrechtelijke problemen als
eind maart gemeld in een brief Die oordeelt dat de bezwaren Wat zijn uw ervaringen met partijen de door hen aangegane
Notaris Geert Joosten aan de Tweede Kamer. Volgens in strijd zijn met de Europese het energielabel? ‘Ik maak leveringsverplichting niet of niet
ziet meer in het het wetsvoorstel moeten notaris- richtlijn voor energiebesparing het zelden mee dat woningen tijdig kunnen nakomen omdat
belonen van het sen dienst weigeren bij het pas- bij gebouwen. een energielabel hebben. een label ontbreekt. Daarbij zit je
energielabel seren van een overdrachtsakte, Woningcorporaties voorzien wel als notaris in de laatste fase van
als er geen energielabel voor de Het blijkt lastig om een notaris de woningen die ze verkopen het traject. Dat is te laat, want
woning is afgegeven. Dit vindt de te vinden die kan spreken over van een label, maar particulieren dan kan je niks meer veranderen
KNB een te zware sanctie. De be- het energielabel. De KNB wil niet doen dit nauwelijks. Dat aan het feit of een woning wel of
roepsorganisatie van notarissen meewerken aan een interview komt ook doordat makelaars niet beschikt over een energiela-
doet een dringend beroep op de met een notaris over het label. standaard een clausule bel. Dat zou wel kunnen als je als
Tweede Kamer om het voorstel Een oproep via energieadviseurs opnemen in de overeenkomst notaris in de beginfase van het
ook vanuit juridisch perspectief levert in eerste instantie weinig dat koper en verkoper afzien verkoopproces wordt betrokken.
‘ elonen
B
kritisch te beoordelen en daarop op. Eén adviseur spreekt met van een energielabel. Dat Anders ben je als notaris alleen
aan te passen. De KNB stelt een notaris uit zijn dorp, maar komt ook doordat er niet spelbreker of brenger van slecht
voor dat woningeigenaren een die wil niet ingaan op een ver- wordt gehandhaafd, doordat nieuws.’
bestuurlijke boete betalen als zoek tot een interview. De KNB er geen sanctie bestaat op
beter dan
het energielabel ontbreekt. Deze heeft met haar leden afgespro- de afwezigheid van een Hoe kan de handhaving van
sanctie wordt in veel andere ken om interviews over dit soort energielabel. Dat gaat in 2013 het energielabel beter? ‘Het
lidstaten van de EU toegepast zaken via hun persvoorlichters te veranderen.’ zou beter zijn om verkopers
en past beter bij de aard van de laten lopen. Via een andere ener- van woningen te belonen voor
straffen’
overtreding, meldt de KNB op gieadviseur lukt het echter wel Hoe bespreekt u het een energielabel in plaats
haar website. om een notaris te spreken over energielabel met uw klanten? van ze te bestraffen voor de
het energielabel. Henk Wulms ‘Het energielabel komt ter afwezigheid van het label. Het
De Tweede Kamer debatteerde van energieadviesbureau Uni- sprake bij het passeren van de zou eigenlijk net zo moeten
eind juni over het energielabel. label uit het Limburgse Helden verkoopakte. Ik leg altijd uit als bij de Nationale Hypotheek
Tekst: Norbert Cuiper
Regeringspartijen CDA en VVD werkt in hetzelfde pand als zijn dat het energielabel een wet- Garantie. Dit biedt consumenten
willen de verplichting voor huurbaas, notaris Geert Joosten telijke verplichting is en dat het voordelen, waardoor ze het uit
het energielabel bij woningen van De Novitaris. Joosten is be- bijdraagt tot bewustwording zichzelf gaan aanvragen. In ieder
Minister Spies wil de verkoop van een huis afzwakken. Dit is in strijd met de reid om met Ensoc Magazine te van het energieverbruik van de geval moet het ze aantrekkelijker
ophouden zolang de woning niet is voorzien Europese richtlijn voor energie- praten over de handhaving van woning. Maar dan is er geen worden gemaakt om hun
van een energielabel. Deze straf gaat besparing die Nederland heeft het energielabel vanuit notariële verandering meer mogelijk. Wat woning te laten voorzien van
aangenomen, zegt minister invalshoek. dat betreft juich ik het toe dat een energielabel. We moeten
volgens notarissen te ver. ‘Om particulieren Spies. Ze blijft erbij dat notaris- de notaris eerder kan worden het veel meer zoeken in een
te stimuleren hun woning te laten voorzien sen erop gaan toezien dat een Hoe kijkt u aan tegen het ingeschakeld als het label zou positieve benadering. Dat lijkt
van een energielabel is het beter om ze te woning bij verkoop in bezit is van energielabel van woningen? ontbreken. De KNB wil dit al me heel redelijk en logisch. Ook
belonen,’ zegt notaris Geert Joosten. Hij ziet een energielabel. Wel zegt ze toe Joosten: ‘Op zich is het ener- lang, maar de makelaars boden collega’s vinden dat belonen
het wetsvoorstel aan te passen. gielabel een prima instrument weerstand.’ beter is dan straffen.’
veel heil in een hogere hypotheek bij een Als een energielabel ontbreekt om energiebesparing bij consu-
groen energielabel. ‘Dat zou standaard moeten vanaf 1 januari 2013 moeten menten te stimuleren. Het maakt Bent u het eens met de KNB? Zoals een hogere hypotheek
zijn,’ zegt Joosten. notarissen de verkoop van de huiseigenaren bewust van de ‘Ja. De KNB is niet tegen het voor energiezuinige huizen?
6 ensoc magazine najaar 2012 www.ensoc.nl 7

5. ‘Ja, dat is een voorbeeld van Is achtduizend euro extra niet Wat vindt u van het voorstel ‘ nergielabel leeft
E
belonen. Kopers kunnen achtdui- te weinig voor een groene om een energielabel light in te nog niet echt’
zend euro extra lenen bovenop hypotheek? ‘Dat bedrag stelt voeren? ‘Een energielabel light,
hun hypotheek als ze een ener- inderdaad weinig voor. Eigenlijk gebaseerd op het bouwjaar, Het verplichte energielabel voor
giezuinig huis kopen. Daarbij zou het rentepercentage van biedt geen oplossing. Dat zou woningen leeft nog niet echt bij
wordt een hypotheek niet alleen de hypotheek moeten worden dan moeten gebeuren zonder makelaars, noch bij kopers. Dat zegt
gebaseerd op het restinkomen, verlaagd bij het plan om de gecertificeerde instantie, makelaar Jan Vendrig van Mutters
maar ook op de woonlasten, die woning energiezuiniger te waardoor het label inboet Makelaardij in Vianen. Hij werkt al
hoger zijn naarmate de woning maken. Hierdoor zouden aan kwaliteit. Dan wordt acht jaar als makelaar en kan sinds
meer energie verbruikt.’ ‘Als huiseigenaren meer geld het een extra formaliteit 2009 woningen voorzien van een
de woonlasten zo zwaar gaan overhouden om te investeren in zonder betekenis en heeft de energielabel of maatwerkadvies.
wegen dat ze een doorslag- energiebesparende maatregelen. consument gelijk als hij dat niet ‘Kopers kunnen het label afdwingen,
gevende factor vormen dan Het maakt voor de woonlasten ziet zitten.’ maar ze doen dit nooit. Althans,
mogen huizenkopers standaard immers veel verschil uit ik heb het nooit meegemaakt dat
achtduizend euro extra lenen. of de woning tochtig is of Wat moet er nog meer gebeuren dit wel gebeurde.’ Vendrig legt aan
Hiermee kunnen ze investeren in goed geïsoleerd. Ik vind het om het energielabel te handha- klanten uit dat het energielabel
energiebesparende maatregelen onbegrijpelijk dat dit nog niet is ven? ‘Voorlichting is heel belang- een wettelijke plicht is en dat het
voor hun woning. Als het muntje ingevoerd.’ rijk: het nut van het energielabel label de woning een hogere waarde
is gevallen is dit zo geregeld.’ moet duidelijker worden geeft, zoals blijkt uit onderzoek,
Paulus Jansen (SP) stelt voor overgebracht naar consumenten. maar ‘de koper en verkoper van
Een mooi voorstel, maar om de WOZ-waarde van de Nu beschouwt iedereen het label een huis beslissen uiteindelijk of
waarom gebeurt dit niet of woning te koppelen aan het als kostenpost, waar ze geen zin een energielabel nodig is.’ Volgens
nauwelijks? ‘Dat is mij een energielabel. ‘Dat lijkt me een in hebben. Ik vind dat de Vendrig is handhaving niet zo’n
raadsel. Het energielabel is al goed plan. Ook dit voorstel overheid de voordelen van het groot probleem. ‘Het signaleren of
jaren een Europese verplichting vormt een positieve stimulans. energielabel moet benadrukken. een energielabel aanwezig is kan
die Nederland moet uitvoeren. Om minder WOZ-belasting Als de banken daar op inspelen, via de notaris. Die moet toch de
Dat mag je toch als bekend te betalen moeten mensen kunnen we het labelen overlaten verkoop van een woning doorgeven
veronderstellen. Ik vermoed energiebesparende maatregelen aan de marktsector. Helaas zorgt aan het Kadaster. Het lijkt me
dat banken veel bezig zijn met aan hun woning laten uitvoeren, een trage overheid ervoor dat handig om het zo te doen.’
andere zaken. Hierdoor komen zodat ze een beter energielabel het energielabel niet wordt
de zogeheten groene hypotheken krijgen. Dit zorgt ook voor lagere gestimuleerd. Er moet nog veel Makelaars hebben geen dwingend
niet echt van de grond.’ woonlasten.’ gebeuren.’ instrument om het energielabel te
verplichten en zijn ook niet bij alle
verkopen betrokken. ‘We kunnen
‘Dienst weigeren piet bij de notaris, terwijl die geen invloed heeft
KNB: ‘Minister is een extreme op het wel of niet hebben van een energielabel.
geen boete opleggen of de koop
van een woning verhinderen. We
legt zwarte piet sanctie. Dat Ook zijn we niet betrokken bij de implementatie kunnen wel met onze klanten praten
bij notaris’ doen notarissen van de Europese wetgeving. Daarom kunnen we over het energielabel, maar we
alleen als de zaak er niet zoveel over zeggen.’ Volgens Albers is het kunnen het niet afdwingen.’ Vendrig
stinkt, bijvoorbeeld bij verdenking van fraude stimuleren van het energielabel veel meer een stelt voor om een boete van 500
of afpersing. Dat is heel iets anders dan het taak voor makelaars. ‘Een energielabel hoort te euro te geven als het energielabel
ontbreken van een papiertje dat circa 250 euro worden vermeld in een koopovereenkomst, die ontbreekt, of om de woning na
kost.’ Dat zegt Renée Albers, hoofd Notarieel makelaars van tevoren opstellen. De notaris komt verkoop verplicht te laten labelen
Juridisch Bureau bij de KNB. Ze wil niet meewerken pas aan het slot van de rit om de hoek kijken.’ Het voor 500 euro op kosten van de
aan een interview met een notaris over het signaleren dat een energielabel ontbreekt kan in verkoper. Omdat een energielabel
energielabel, omdat de KNB ‘geen politieke de meeste gevallen via de makelaar gebeuren, hooguit de helft van dat bedrag kost
opinie’ wil afgeven. Toch staat ze Ensoc Magazine aldus Albers. Ze raadt aan om makelaars te zullen particulieren hun woning
telefonisch te woord. ‘De minister legt de zwarte interviewen over het label. eerder labelen, aldus Vendrig.
8 ensoc magazine najaar 2012 www.ensoc.nl 9

6. column
Hamilcar Knops
En er g ie la b el e
is ge en AB C’ tj
Het leek het ideale hulpmiddel in de plannen om Zo gek is dat niet. Want voor de gemiddelde koper
onze gebouwen energiezuiniger te krijgen: het is de energieprestatie van een huis niet echt een
energielabel. Bepaal van een woning of ander kernpunt. Wie een huis koopt, kijkt toch eerst
gebouw het te verwachten energieverbruik naar de locatie, de grootte of faciliteiten zoals
en vertaal dat in een letter tussen A (heel een garage of tuin, en pas daarna eventueel naar
energiezuinig) en G (energieverslindend). En dan? het verwachte energieverbruik. Anders gezegd:
Dan hoop je dat eigenaren massaal het ‘cijfer’ men woont liever in een monumentale woning
van hun woning of gebouw gaan verbeteren, in de binnenstad van Amsterdam dan in een
men woont liever vanwege het milieu of de portemonnee (een lagere nul-energiewoning in Almere. De consequentie
in een monumentale woning energierekening of een hogere waarde van het hiervan is dat een zuinig energielabel eigenlijk
in de binnenstad van gebouw). maar een beperkt effect heeft op de prijs van een
Amsterdam dan in een huis. Waarschijnlijk niet echt genoeg om een grote
nul-energiewoning in Almere Maar dat gebeurt dus niet, althans niet op grote investering in energiebesparing terug te kunnen
schaal. Dat is niet zo verrassend, want allereerst verdienen door waardestijging van het huis.
is het energielabel moeilijk te doorgronden. Het En dus gebeurt er (te) weinig op het gebied van
label moet bepaald worden door iemand die energiebesparing in bestaande gebouwen. Dat is
ervoor heeft doorgeleerd (een ‘gecertificeerd jammer, want daar is de meeste winst te boeken,
energielabeladviseur’) en de berekening zelf qua energie en qua geld.
is voor een buitenstaander weinig inzichtelijk.
Kortom, voor de gemiddelde persoon is het niet Is er nog hoop voor het energielabel? Alleen als
meteen helder wat die uitkomst betekent. Om het lukt om gebouweigenaren zelf enthousiast te
het nog verwarrender te maken hanteert men bij krijgen over het energielabel en de verbetering
nieuwbouw weer een ander begrip, namelijk de ervan. Bijvoorbeeld door een koppeling te
energieprestatie¬coëfficiënt (epc). maken met de hervorming van de woningmarkt.
Nederlandse huizenbezitters doen er alles voor
Maar misschien nog wel erger is dat niemand zich om de belastingaftrek voor hypotheekrente te
druk lijkt te maken over het energielabel. In totaal behouden. Je zou als voorwaarde voor die aftrek
heeft slechts een kwart van de huizen in Nederland kunnen stellen dat je minstens energielabel C
een energielabel en dat zijn bijna allemaal moet hebben of – bij een minder zuinig label – dat
huurwoningen van woningcorporaties. Slechts je minstens elke 10 jaar een labelniveau omhoog
één op de zes verkochte woningen beschikt over moet. Een politieke deal waar links èn rechts zich in
een energielabel. Dat is schrijnend weinig als men moeten kunnen vinden. Ik durf te wedden dat het
zich realiseert dat sinds 2008 gebouweigenaren energielabel en energiebesparing dan ineens wel
verplicht zijn om nieuwe huurders of kopers een aanslaan. Men zal energie (be)sparen om voordelig
energielabel te overhandigen. Het ontbreken van geld te kunnen lenen: het begrip ‘spaarhypotheek’
een label lijkt de koper kennelijk niet te deren. krijgt zo een heel nieuwe betekenis.
10 ensoc magazine najaar 2012 www.ensoc.nl 11

7. Gazprom wil gas èn stroom verkopen in Nederland
‘ edereen
I
verwelkomt ons’
Het Russische Gazprom wil in Nederland onder de vleugels van een groot moederbedrijf.
binnen vijf jaar vijftien procent van de Ik denk dat we voor velen een interessante partij
zakelijke energiemarkt verwerven. Dat zijn, omdat we een 100% dochter van Gazprom
meldt directeur Sytse van Heijst van zijn en de merknaam van het bekende Russische
dochterbedrijf Gazprom Energy. Begin gasbedrijf voeren. Dat geeft ons een sterke
oktober staat hij voor het eerst namens uitgangspositie.’
Sytse van Heijst (1966) Gazprom Energy op de vakbeurs Energie
is geen onbekende in
de energiewereld. Hij
2012. ‘We willen aardgas èn elektriciteit Hoe reageert de markt op jullie komst? ‘De eerste
werkt vanaf 1990 bij het verkopen aan het MKB. Daarvoor hebben reactie van de markt is overwegend positief.
Gemeentelijk Energiebedrijf we energie-adviseurs nodig.’ Diverse partijen zeggen dat ze het fijn vinden dat
in Rotterdam, het latere er weer nieuwe spelers op de gasmarkt komen.
Eneco. Daarna werkt hij bij het Tekst: Norbert Cuiper Door de overnames van grote energiebedrijven
Amerikaanse energiebedrijf zoals Essent door RWE was de concurrentie
Enron in Londen, waar Het Russische Gazprom, ’s werelds grootste verminderd. Iedereen verwelkomt ons, omdat
hij contracten afsluit met gasproducent, wil in Nederland een koppositie we een sterke partij zijn die de marktwerking
grootverbruikers en industriële verwerven op de zakelijke energiemarkt. Het wil bevordert. Daarnaast kunnen we onze kennis en
bedrijven. Van Heijst werkt een binnen vijf jaar vijftien procent van de markt in expertise op gebied van aardgas aanwenden.
jaar voor Enron in Noorwegen, handen hebben. Dat meldt Sytse van Heijst, direc- Verder zijn we van plan om vanaf september te
waarna hij een sabbatical
teur van Gazprom Energy, eind juni in het Financi- starten met de handel in elektriciteit, die we vanaf
houdt en kort bij TXU werkt
omdat Enron failliet gaat. eele Dagblad. Dat Gazprom in Nederland markt- 2013 aanbieden. Dat betekent dat we voor de
Vanaf 2003 werkt hij bij Nuon aandeel wil veroveren werd gebracht als nieuws, kleinzakelijke markt zowel stroom als gas kunnen
en Essent. Gazprom leert maar kwam voor insiders niet als een verrassing. aanbieden. Dat is een voordeel voor onze klanten,
hij kennen via zijn zakelijke De Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) want die kunnen dan niet alleen voor gas naar ons
netwerk, in de tijd dat Essent gaf al in augustus vorig jaar een leveringsvergun- overstappen, maar ook voor elektriciteit.’
wordt overgenomen door RWE. ning aan Gazprom Marketing Trading om gas
Omdat zijn mogelijkheden en stroom te verkopen. De Britse handelstak van Hoe gaan jullie gas en stroom leveren? ‘We zijn
hierdoor sterk worden beperkt Gazprom heeft Sytse van Heijst en Manfred Bartels voor heel Nederland leverancier, in tegenstelling
zien Van Heijst en Manfred in dienst genomen om in Nederland klanten te tot lokale partijen, en we besteden de levering
Bartels een kans en tonen werven. Beide heren werken vanuit een kantoor in ook niet uit. De levering van gas verzorgen we van
ze interesse in het plan van
Den Bosch, waar ze begin volgend jaar een nieuw begin tot eind. We kopen het in, transporteren
Gazprom Energy om een
leveringsbedrijf op te zetten in pand zullen betrekken om de beoogde groei te het en zijn programmaverantwoordelijk (PV) voor
Nederland. Eind 2010 worden realiseren. de levering. Dat laatste houdt in dat we zorg
ze in dienst genomen door dragen voor de balancering op het net. Onze
Gazprom Marketing Trading, Wat is de positie van Gazprom Energy? Van klanten krijgen een mix van gas afkomstig van
waarna ze in Nederland aan Heijst: ‘Ons bedrijf is een nieuwkomer op de de Nederlandse handelsplaats TTF en van het
de slag gaan voor Gazprom energiemarkt, een startende energieleverancier. gasnet dat wordt beheerd door gasnetbeheerder
Energy, een volle dochter van We hadden hiervoor in Nederland niets aan de GTS. Voor elektriciteit beschikken we over een
het Russische Gazprom. leveringskant. Gazprom Energy is een startup PV-licentie van TenneT. Deze hadden we al voor de
12 ensoc magazine najaar 2012 www.ensoc.nl 13

8. ‘ e zijn een
W ‘ nergieadviseurs
E
interessante vormen voor ons
speler die een makkelijkere
duurzaam manier om klanten
zaken wil te werven.’
doen.’
G az p rom op BritNed-kabel, maar nu kunnen we de licentie ook gebruiken Hoe benadert u potentiële klanten? ‘We richten Gazprom ambitieus: ze wil groeien in Europa
vak b e u rs Energie voor levering van elektriciteit in Nederland. Elektriciteit kopen ons op het middenkleinbedrijf en zogeheten onder zakelijke klanten. Vanuit Londen is Gazprom
2012 Ga zprom Energy we in en verkopen we aan onze klanten. Het verschil tussen gas profielklanten. Wij benaderen nu nog geen nu ook actief in andere landen, zoals Frankrijk,
i s é é n va n de ex po- en elektriciteit is dat we bij stroom niet fysiek beschikken over grote klanten omdat we voor uurbemeten Duitsland en Nederland.’
s an ten op de kom ende eigen producten, omdat we geen eigen centrales hebben.’ klanten nog geen offerte kunnen maken. Maar
vak b e u rs Energie 20 1 2, bedrijven uit het MKB zijn individueel door onze Waarom heeft Gazprom gekozen voor Nederland?
d i e van 9 tot en m et 11 De handel in aardgas op de TTF neemt toe. Wat betekent dit voor accountmanagers niet rendabel te bereiken ‘Nederland vormt voor Gazprom geen grote
o kto ber wordt gehouden Gazprom Energy? ‘Dit is gunstig voor ons. De TTF staat eigenlijk omdat dit pas gaat lonen bij meer aansluitingen. maar wel een een interessante markt, omdat
i n d e Bra ba ntha l l en te voor het gasnet waarbij het aardgas onder hoge druk wordt Daarom zoeken we toegang tot klanten via veel klanten zijn aangesloten op het gasnet.
‘s - H e rtogenbosc h. H et rondgepompt. Dit noemen we ook wel de gasrotonde, dat het gas tussenpersonen of bemiddelaars. In Engeland Ook de zakelijke mentaliteit van Nederlandse
b e d r i jf doet voor het verdeelt over het vasteland van Europa. Het komt aan bij Zeebrugge noemen we deze mensen ‘brokers’, die energie ondernemers heeft eraan bijgedragen dat
e e rs t m ee aa n de be urs. en in het noorden van Duitsland via de Nord Stream pijpleiding kunnen inkopen voor een groep bedrijven, zoals Gazprom wil investeren in Nederland. Verder
D e fo c u s va n G a zprom vanuit Rusland. GTS zorgt ervoor dat het gas in Nederland wordt supermarkten, winkelketens, autodealers of versterkt de handel vanuit Nederland ook die in
i n Ne der la nd ligt op het verdeeld en kan het overschot via de BBL pijpleiding naar Engeland hotelketens. Dit zijn bedrijven met in elke stad een omringende landen zoals Frankrijk en Duitsland.
m i d d en- en k l einbedrijf, sturen. Gazprom Marketing Trading handelt vanuit Londen op vestiging. De ‘brokers’ in Nederland vormen de We krijgen hiervoor ondersteuning vanuit het
d at aa rdga s ka n a f ne - alle gashandelsplaatsen in Europa. Het kan hierdoor de stromen energieadviseurs, die gebaat zijn bij een overzicht Britse kantoor van Gazprom Energy in Manchester.
m e n voor een va ste prijs aardgas optimaliseren, ook die uit Rusland. Dit zorgt voor een van energieleveranciers. Deze energieadviseurs Met onze Britse collega’s kunnen we overleg
o f vo or een ga spr ijs die internationale handel in gas, waarbij de gasprijzen op de TTF de adviseren inkoopcollectieven en vormen voor ons plegen om te leren en om elkaar te helpen.’
i s ge koppeld aa n de Ne- referentie vormen voor andere landen zoals Frankrijk.’ een makkelijkere manier om klanten te werven.’
d e r l andse ha ndelspl aats Wat is het uiteindelijke doel van Gazprom?
T T F. Ga zprom wil ook U wilt binnen vijf jaar een marktaandeel van 15%. Bent u niet te Verloopt de werving van klanten naar wens? ‘Het ultieme doel is het bedienen van
s t ro om l everen, omdat ambitieus? ‘Ik denk dat we met deze ambitie oog hebben voor de ‘Ja, het gaat goed. We merken dat we vooral multinationals, zodat we overkoepelende
ve e l a f nem ers ga s en realiteit. We zijn een interessante speler die duurzaam zaken wil grotere energieadviseurs gebruiken als afspraken kunnen maken met bedrijfsketens
s t ro om bij dezelfde e ner- doen. Dat betekent dat we ons richten op kwaliteit. We voeren een tussenpersoon, omdat die gas en elektriciteit die over heel Europa gelden. Zo kunnen we een
g i e l e vera nc ier wil l en groot Russisch merk, waardoor we aan onze stand verplicht zijn kunnen splitsen. Andere energieadviseurs vinden contract aanbieden met indexatie. Indexatie
ko p e n. De eerste deals om onze producten kwalitatief goed neer te zetten. Ook willen we dit te complex. De klanten waarmee we tot nu van de gasprijs met de olieprijs is de bekendste
z i j n b egin dit jaa r a l onze klanten zo goed mogelijk bedienen. Prioriteit is het leveren toe een contract hebben gesloten variëren van koppeling, maar het is ook mogelijk om te
ge s l oten met tu inders. van aardgas en elektriciteit in de komende twee jaar. Verder zijn de bakker op de hoek tot autodealers, hotels, indexeren met de prijs van aluminium, ijzer, CO2 of
D e c o nsu m entenm a rkt we van plan om ons te onderscheiden met extra diensten, die apothekers en tuinders. Vooral deze laatste groep elektriciteit.’
l aat G a zprom voorl op ig beter aansluiten op de vraag van de klant. Natuurlijk zullen we ook let sterk op de kosten, dus die zijn gebaat bij een
l i n ks liggen. Neder la nd een scherpe prijs vragen. We doen ons best om de zaken zo goed lagere energieprijs. De grootste klantengroepen Wat verwacht u van de vakbeurs Energie 2012?
i s h e t vijfde la nd na mogelijk en strak neer te zetten.’ tot nu toe vormen de tuinders en de autodealers.’ ‘Ik ben benieuwd. Het is de eerste keer dat wij als
G ro ot- Britta nnië, I er land, Gazprom Energy naar de beurs in Den Bosch gaan.
Fran kr ijk en Du itsla n d U wilt ‘energie zo efficiënt en duurzaam mogelijk leveren’, staat Wat is uw indruk van Gazprom als bedrijf tot nu We willen Gazprom Energy als leverancier bekend
waar G a zprom een eigen op uw website. Hoe wilt u dat realiseren? ‘Dat willen we doen toe? ‘Ik kende Gazprom eerst niet in detail, maar maken bij een breed publiek, vandaar dat we
ve r koopka ntoor vestigt. door ons systeem te standaardiseren. Hierbij speelt ICT een grote ik heb het bedrijf leren kennen als een zakelijk hebben gekozen voor deze beurs. Het vormt de
B i n n e nkort vol gt ook rol. Daarnaast willen we maatwerk aanbieden om onze klanten zo gedreven onderneming. Ondanks de grootte van start van onze marketing campagne. Ik wil dit met
B e l g i ë, waa r G a zprom in goed mogelijk te bedienen. Dat betekent dat we slim omgaan met het bedrijf heeft ze toch een goede grip op de open vizier tegemoet treden en heb er veel
e l e kt ric iteit en aa rdg as inkoop van energie en onze klanten via tussenpersonen proberen activiteiten. Zo moet ik aan Gazprom Marketing vertrouwen in dat dit zal leiden tot een groei van
g aat ha ndelen. te bereiken.’ Trading rapporteren over de activiteiten van ons klantenbestand.’
Gazprom Energy in Nederland. Daarnaast is
14 ensoc magazine najaar 2012 www.ensoc.nl 15

9. overheid maakt verkeerde keuze met hogere bel asting op aardgas
Gasprijs onder druk
door recessie
De gasprijs op de Europese markten staat via belastingverhoging creëert een situatie waarin onderzoek en innovatie in 2014-2020. Een deel van Investeringen Toch zal de komende jaren de
onder druk. De economische crisis heeft energiebesparing niet als eerste op het lijstje van dit geld zal volgens bronnen nu beschikbaar ko- gasprijs in Europa en Nederland direct of indirect
een negatief effect op de vraag. Onder noodzakelijke uitgaven staat. Het bevreemdt dat men voor gasprojecten. Deze nieuwe investering aan de olieprijs blijven verbonden. Het bijna-gas-
druk van de Griekse eurocrisis en een de ambtenaren van deze ministeries deze over- zal zeker de vraag stimuleren. monopolie dat Gazprom op dit moment heeft op
algehele economische recessie blijft de weging niet hebben meegenomen in hun analyse. de Europese markt zal niet toelaten dat er andere
vraag in 2012 achter bij de verwachtingen. In tegenstelling tot het officiële doel (bevordering Blok aan het been Toch staat de Europese gas- prijszettingen mogelijk zijn. Deze ontwikkeling
Toch ziet de toekomst voor de gassector er van energiebesparing) lijkt de nieuwe maatregel prijs in het geheel onder druk. Toekomstige vraag- wordt niet alleen door Gazprom gestimuleerd,
nog steeds stralend uit. eerder een stap om het overheidstekort verder verwachtingen zijn zo diffuus, dat ze niet worden andere leveranciers hebben ook voordeel van de
terug te dringen. De kosten van energie in Neder- meegenomen in de prijsonderhandelingen. De huidige situatie. De stelling kan worden gepo-
Tekst: Cyril Widdershoven, expert olie gas land zijn al hoger dan in de omringende landen. afgesproken contracten met Europa’s grootste neerd dat een olieprijsindexering van de gasprijs
Misschien speelt ook de lagere gasprijs een rol. De gasleverancier Gazprom voor de komende twintig de markt stabiliseert en tevens investeringen
De Duitse ‘Energiewende’ en de roep van Europa overheid ontvangt dan ook minder inkomsten. tot dertig jaar worden op dit moment gezien als stimuleert. Het laatste kan en mag niet worden
om meer aardgas in te zetten als middel om CO2- een blok aan het been. Europese gasprijzen, ook vergeten. De huidige Hosanna-stemming die er
reductie te realiseren, zal naar verwachting de Low-carbon Als pro-Europees land bevreemdt voor Nederland, worden nog steeds voor het heerst over de schaliegasrevolutie kan niet worden
vraag weer structureel laten toenemen. De Neder- het ook dat het Nederlandse belastingbeleid grootste gedeelte gebaseerd op de olieprijs. Deze verlengd zonder de komende jaren miljarden te
landse markt is hierop geen uitzondering. De inzet haaks staat op de nieuwe Europese plannen die olie-index, vaak door analisten gezien als stabili- investeren. De kostprijs van schaliegas ligt struc-
van gas als transitiebrandstof wordt gestimuleerd. gas zelfs willen gaan subsidiëren. Analisten heb- serende factor, is op dit moment echter spelbreker. tureel hoger dan het ‘normale’ aardgas.
Vreemd is dan ook echter dat Den Haag tevens een ben al aangegeven dat Brussel op dit moment een Wereldwijd is de gasprijs laag, terwijl voor Euro-
totaal gas-restrictief belastingbeleid voorstelt. strategie is aan het overwegen om een deel van de pese afnemers dit voordeel voor een groot deel Hogere gasprijs Investeerders in Europa, maar
beoogde 80 miljard euro ter stimulering van duur- teniet wordt gedaan door de hoge olieprijzen. ook in andere meer exotische plaatsten zoals
Hogere belasting De Nederlandse regering zame energie beschikbaar te stellen voor de bouw Jordanië, Algerije, Chad, China of zelfs Saoedi-
heeft een plan gepresenteerd om een hogere ener- van nieuwe elektriciteitscentrales op gas. Volgens Prijsoorlog Gazprom en het Noorse gasbedrijf Arabië, gaan niet over tot miljardeninvesteringen
giebelasting te heffen op het gasgebruik. Volgens Britse kranten heeft de Europese Commissie dit Statoil staan nu onder druk om prijsverlagingen zonder dat er een markt is met aantrekkelijke
de overheid kan op deze manier energiebesparing plan al opgesteld. Een deel van de analisten, toe te staan. De opkomst van schaliegas wordt commerciële prijzen. Zelfs indien er geen schalie-
bij gebouwen worden gestimuleerd. De plannen waaronder de schrijver, staat te juichen. Gas wordt zelfs door de Russische president Vladimir Poetin gasrevolutie was is de markt (lees: de producen-
die door ministers Verhagen en Spies aan de Twee- eindelijk aanvaard als ‘low-carbon’ brandstof die aangewezen als prijsfactor. Schaliegas, overpro- ten) er niet bij gebaat dat prijzen dalen. De huidige
de Kamer zijn gemeld zijn voornamelijk bedoeld een snelle omwenteling naar lagere CO2-emissies ductie van LNG en lagere vraag naar gas zetten gasprijs in de VS is negatief voor verdere ontwik-
om energiebesparing te stimuleren. De positieve kan halen. grote druk op de leveranciers. Gazprom heeft haar keling van nieuwe velden. Deze situatie kan zeker
effecten van deze belastingverhoging zijn echter klanten, het Duitse Wingas en E.On en het Italiaan- ook in Nederland ontstaan. Het kleine veldenbe-
minimaal. De extra kosten voor de consument Schaliegas De invloed van de opkomst van se Eni, aangeboden om een deel van de kosten te leid van Nederland, waar toch een structureel deel
(privaat of grootverbruiker) zullen op korte termijn schaliegas moet hierbij niet worden onderschat. vergoeden. De opkomst van LNG op de Westeuro- van de gasproductie vandaan moet komen, is niet
niet kunnen worden gecompenseerd in de huidige De toevloed van nieuw gas maakt het aantrekkelij- pese markten heeft ook tot een kleine prijsoorlog rendabel bij zeer lage gasprijzen. Minieme
economische crisis. De beoogde investeringen in ker om nieuwe gascentrales te bouwen. Tegen- geleid. Nieuwe energieaanbieders hebben via de prijsdalingen zijn de eerste tijd te verwachten,
energiebesparende maatregelen zullen voor veel standers roepen echter dat de mogelijke politieke zogenaamde spotmarkt nog verdere prijsdalingen maar belastingverhoging en mogelijke andere
consumenten op dit moment niet mogelijk zijn. omwenteling in Brussel wordt veroorzaakt door veroorzaakt. De Nederlandse gashandelsplaats kostenmaatregelen zullen die teniet doen. Voor de
de al jaren durende lobby van de gasindustrie. Eu- TTF is nu al in staat om de prijs van meer dan 50% lange termijn is de verwachting dat de gasprijs
Overheidstekort De economische crisis en de ropa’s nieuwe energiestrategie, Horizon 2020, zal van de Europese markt te beïnvloeden. weer zal stijgen. Een exponentiëel hogere vraag de
nieuwe bezuinigingen op de lonen van iedereen meer dan 80 miljard euro beschikbaar stellen voor gasproducerende landen is hier debet aan.
16 ensoc magazine najaar 2012 www.ensoc.nl 17

10. meer in opdracht van het CBL of dat De Hogeschool Rotterdam werkt met
Een perfecte combinatie, investeringen in ook wordt gehaald. Crielaard: een meetsysteem van Innax dat het
energiebesparing
milieuvriendelijk en met Bedrijven investeerden in
‘In 2020 heb je het dan
over een energiebespa-
energieverbruik online analyseert.
‘Hiermee kunnen we per jaar tien
winst op alle fronten… 2011 45% meer in energie-
besparende maatregelen
ring van 20 procent.’
Supermarkten kunnen op
procent besparen. Zodra de monitoring
wordt losgelaten verbruikt de school
en duurzame energie allerlei manieren besparen: binnen korte tijd weer tien procent
dan in 2011. Dat komt led-verlichting in de winkel, meer energie.’
door belastingkorting van koel- en vrieswanden afdekken
energiebes p a
de overheid, meldt het ministerie met deuren of flappen, leidingen ‘financiering
van Economische Zaken, Landbouw isoleren en installaties regelmatig energiebesparing
-0,3 EPC-aftrek, Innovatie. Bedrijven vroegen vorig jaar controleren. ‘Apparaten goed deels benut’
drie stappen in fiscale aftrek aan voor EUR 1,5 mld aan afstellen is ook een manier Er is binnen de gebouwde
investeringen in energie, 45% meer om energie te bezuinigen.’ omgeving nog genoeg
labelverbetering
ring
dan in 2010. Bijna EUR 640 mln werd De supermarktketen financiering voor
en 35% CO2-reductie… uitgegeven aan duurzame energie en Coop claimt deze week de energiebesparing,
EUR 820 mln aan energiebesparende zuinigste supermarkt van maar deze wordt niet
maatregelen. Dat staat in het jaarver- Nederland te hebben. Die volledig benut. Dat zegt
slag van de Energie Investeringsaftrek staat in Eemnes. ‘Nagenoeg projectleider Rob Smit
precies wat mijn (EIA), een regeling van het ministerie de hele winkel is uitgerust van Agentschap NL. Rob
klanten zoeken… van ELI waarmee bedrijven 41,5% met led-verlichting. Het is een Smit was één van de sprekers
van de investeringskosten kunnen investering, maar die moet er op den op het FedEC-congres ‘Financiering
aftrekken van de fiscale winst. Het duur uitkomen’, zegt Coop-ondernemer energiebesparing en duurzame energie
omdat ook zij netto voordeel komt uit op ongeveer Michel van Kesteren. in de gebouwde omgeving’ op 13 juni
10% van de totale investering. Agent- in Hilversum. Met een lagere financiële
innoveren voor een schap NL ontving in 2011 bijna 16.000 hogeschool bespaart drempel kan er meer energiebesparing
duurzame toekomst. aanvragen voor een fiscaal voordeel. 10% energie en duurzame energie in de gebouwde
De meeste aanvragen van bedrijven De Hogeschool Rotterdam bespaart omgeving worden gerealiseerd.
betreffen investeringen in energiezui- met haar 16 gebouwen in de Maasstad De financiële drempel kan volgens
nige bedrijfsgebouwen, bijvoorbeeld in jaarlijks tien procent energie. Dat Smit worden verlaagd, bijvoorbeeld
warmtepompen of isolatie. Het meeste meldt energiebeheerder Toon de Jong met de Energie Investeringsaftrek
geld steken ondernemers in duurzame over het convenant energiebesparing (EIA). Hiermee heeft een aanvrager
energie, waarbij vooral de hogere MJA3. De Hogeschool Rotterdam circa 10 procent belastingvoordeel
investeringen opvallen in wind- is deelnemer aan de MJA-3, voor investeringen in maatregelen
energie, bio-energie en dat eind 2008 is gesloten voor energiebesparing op duurzame
zonne-energie. tussen de HBO-raad en energie. Maar de EIA wordt nog niet
de toenmalige minister volledig benut, zegt Smit. ‘Binnen de
supermarkten van VROM Jacqueline EIA zijn er maatregelen die niet op
besparen energie Cramer. In het convenant de energielijst staan, maar die wel
Nederlandse supermarkten staat dat de hogescholen in aanmerking kunnen komen voor
zijn erin geslaagd hun dertig procent energie- de EIA. Voorwaarde is dat met een
energieverbruik terug te dringen. efficiencyverbetering bereiken berekening wordt aangetoond dat aan
Gemiddeld hebben ze in 2011 2,2 pro- in de periode 2005-2020. De scholen de vereiste energiebesparing wordt
GeniaHybrid, het veelzijdige systeem cent minder energie verbruikt dan een hebben een hoge interne warmtelast voldaan.’
jaar eerder. Het streven was 2 procent, door de vele studenten en het compu-
dus we hebben aan onze doelstelling tergebruik. Een groot van het jaar moet Voor een verslag van het congres
Het nieuwe verwarmingssysteem van AWB combineert het beste uit de natuur! Het totaalsysteem bestaat uit een
voldaan, zegt Henrieke Crielaard van er in de gebouwen gekoeld worden in Financiering zie pag 34.
lucht-/waterwarmtepomp, een HR-ketel en de unieke Dynamische Systeem Intelligentie (DSI). Door de perfecte
supermarktkoepel CBL. In 2010 namen plaats van verwarmd. ‘Per jaar willen
balans tussen gas en elektra zorgt de GeniaHybrid voor 25% besparing op de energierekening. Ook is het veelzijdige
systeem dé oplossing voor passiefhuizen die minder dan 15 kWh/m2 bruto per jaar voor ruimteverwarming de supermarkten zich voor om tot 2020 we tien procent energie besparen De
gebruiken. De GeniaHybrid is prima toepasbaar op alle CV-ketels in nieuwe en bestaande installaties. Uiteraard elk jaar 2 procent energie te besparen. meeste energie in de gebouwen is
krijgt u bij AWB projectbegeleiding op maat, van concept tot ingebruikname. Maak via www.awb.nl/afspraak een Een onafhankelijk bureau onderzoekt ’s nachts te besparen,’ zegt De Jong.
afspraak met uw Technisch Project Adviseur en overtuig uzelf van de ‘groene’ kracht van GeniaHybrid!
18 ensoc magazine najaar 2012 www.ensoc.nl 19

11. Lagere EPC
Woning Belangrijke wijziging in de norm is dat het budget
steeds
voor gebruik van duurzaam opgewekte stroom
groter is. Was het in de oude norm alleen moge-
energie-
lijk het gebouwgebonden elektriciteitsgebruik te
compenseren met bijvoorbeeld zonnepanelen,
zuiniger?
bij de energieprestatienorm van gebouwen (EPG)
wordt er ook rekening gehouden met niet-gebouw-
gebonden stroomgebruik. Met zonnepanelen kan Op pad met
Nieuwe woningen moeten steeds
dus in de nieuwe EPG een lagere EPC gerealiseerd
worden. Verder biedt de koppeling met maatrege-
energieadviseur
energiezuiniger worden om meer energie len op gebiedsniveau nieuwe mogelijkheden om Dirk Pilat
te kunnen besparen. Maar in de praktijk tot een lagere EPC te komen.
valt de behaalde energiebesparing tegen.
Energie-
Dat komt vooral doordat bewoners niet Zonnepanelen
bewust omgaan met de installaties. Met het aanscherpen van de EPC-eis naar 0,6 zijn
extra energiebesparende maatregelen nodig. Goe-
de isolatie en een efficiënte installatie alleen vol-
label
Ir. Michiel van Bruggen,
De Energiemanager, lid van TVVL doen niet meer. Een zonneboiler of zonnepanelen
zijn meestal nodig om de eis te realiseren. Deze
V
anaf 1 januari 2012 is de eis bij de energie- extra voorzieningen maken de woning duurder.
prestatiecoëfficient (EPC) voor woningen Volgens onderzoek in opdracht van Agentschap NL
woning
aangescherpt van 0,8 naar 0,6. In 2015 is is de aanscherping van de EPC-eis financieel haal-
een verdere verscherping naar 0,4 voorzien met baar. Gesteld wordt dat de woonlasten circa 200 Energieadviseur
als uiteindelijk doel te komen tot energieneutrale euro per jaar lager zullen zijn dan bij een woning Dirk Pilat belt
woningen in 2020. De invoering van de nieuwe met EPC 0,8. Bij varianten met een warmtepomp
betrouw-
om de sleutel
eis gaat gepaard met een nieuwe berekeningsme- stijgen de woonlasten echter met 800 à 1400 euro van de woning te
thodiek. Die biedt de mogelijkheid om met steeds per jaar. Na de vorige aanscherpingsronde in 2006 achterhalen
meer innovatieve technieken, steeds gedetail- bleek dat van de verwachte energiebesparing van
leerder te rekenen. Maar heeft het wel zin om 23% op nieuwbouwwoningen in de praktijk maar
baarder
de energieprestatie van de woning tot achter de 8% gerealiseerd werd.
komma te berekenen als blijkt dat de gebruiker
een groot deel van de verwachte besparing weer Gedrag bewoners
te niet doet? Of de geschetste financiële haalbaarheid reëel is,
is dus maar de vraag. Nu het theoretische
Lente-akkoord energiegebruik van nieuwbouwwoningen richting Het energielabel voor huurwoningen
De nieuwe norm is een uitvloeisel van het energieneutraal gaat, blijkt het gedrag van de
Lente-akkoord, een afspraak uit 2008 tussen de bewoners, en niet de isolatie of de installatie, de is een stuk betrouwbaarder dan vijf jaar
Rijksoverheid en marktpartijen om steeds energie- belangrijkste bepalende factor voor het energiege- geleden. Dat komt vooral doordat het
zuiniger te gaan bouwen. Uitgangspunt is dat de bruik. Daar komt nog bij dat door ondeskundige label wordt gekoppeld aan de huurprijs.
norm zoveel mogelijk fysisch correct moet zijn en toepassing van innovatieve technieken gezond-
goed bruikbaar voor zeer energiezuinige of zelfs heidsrisico’s kunnen ontstaan. Een goede Dat zegt energieadviseur Dirk Pilat
energieneutrale woningen. Door het toevoegen bewonersinstructie en inzicht in het eigen van Enerdeco. Ensoc Magazine liep een
van de laatste stand der techniek aan de norm zal energieverbruik zijn noodzakelijk om te voorko- ochtend met hem mee tijdens de
het aantal gelijkwaardigheidsverklaringen voor men dat we ons rijk rekenen met de verwachte
installaties, een doorn in het oog van gemeenten energiebesparing, maar ook om de woningen zo inspectie van enkele woningen.
die de bouwaanvragen moesten toetsen, terug- comfortabel en gezond te maken.
gebracht worden. Tekst en foto’s: Norbert Cuiper
20 ensoc magazine najaar 2012 www.ensoc.nl 21

12. E
en dagje meelopen met iemand die wo- er een fout energielabel wordt bepaald is het altijd
ningen voorziet van een energielabel? nodig dat een energieadviseur de woning ingaat
Daar moet energieadviesbureau Ener- om deze op te nemen, zegt Pilat. Dit brengt ook
deco uit Enschede even over nadenken. administratie en kosten met zich mee. Hij maakt
Opmeten van Oprichter Raymond Moelard en zijn ook foto’s om de geometrie en eigenschappen
kozijn gebeurt met compagnon Dirk Pilat en hun tien collega’s hebben van de installatie van de woning vast te leggen,
laserlicht het druk met het labelen van woningen. Zelfs in de zodat daarover geen misverstand kan ontstaan op
zomervakantie gaat het werk gewoon door. Geluk- kantoor.
kig kan de verslaggever op een druilerige dinsdag
mee op inspectie van enkele leegstaande wonin- Laser Naast de fotocamera, een Panasonic
gen. De eerste woning zit in een seniorenflat op de Lumix DMC-TZ22 met 14 megapixels, beschikt Pilat
tweede verdieping. Energieadviseur Dirk Pilat legt over een Leica laserafstandsmeter, waarmee hij
uit dat de inspecties vlak voor de ingebruikname de afstanden binnen de woning snel en nauwkeu-
van de woning plaatsvinden. Hij hoopt dat de rig kan meten. Hij gebruikt hem niet alleen om
woning bijna klaar is en dat er geen nieuwe ketel de lengte, breedte en hoogte van de woning te
of isolatie meer wordt aangebracht, want ‘anders meten, maar ook om de maten van de kozijnen op
komen we weer terug.’ te nemen. Daarnaast heeft Pilat een spaak om de
dikte van isolatie te meten. Verder heeft hij in zijn
Huurprijs Doel van de inspectie is een kwalita- tas een rolmaat een schroevendraaier, een smart
tief goed energielabel, legt Pilat uit. ‘Het ener- phone met ingebouwd zaklampje, waarmee hij
gielabel moet betrouwbaar zijn, omdat het label via spiegelingen in het raam kan zien uit hoeveel
van invloed is op de huurprijs. Als het label teveel lagen het glas bestaat en of het raam een coating
afwijkt van de werkelijke waarde dan betalen de bevat. Uit zijn borstzak steekt een paspoort. Die
bewoners een te hoge of een te lage huurprijs. Dat kan Pilat laten zien om zich te identificeren. Is dat
wil de verhuurder voorkomen,’ vertelt hij. De in- wel eens nodig geweest? ‘Een enkele keer, maar
spectie van de woning noemt Pilat ‘opname’, alsof het is vooral preventief en om snel te reageren
het gaat om een patient in het ziekenhuis komt. op vragen’, zegt Pilat. Hij is vast niet de eerste
‘We kijken in de woning wat voor cv-ketel er hangt, energieadviseur wordt aangezien voor een dief
Dirk Pilat studeerde wat voor beglazing er is en wat de isolatiegraad is. die op klaarlichte dag een leegstaande woning
werktuigbouwkunde
Deze gegevens voeren we op kantoor in software binnenloopt.
met specialisatie
in, waarmee we het label uitrekenen. Met een
energietechniek aan
de Saxion Hogeschool database kunnen we de opname controleren, maar Inspecties Enerdeco heeft nu twaalf men-
in Enschede. In de ook adviezen bepalen en berekeningen uitvoeren. sen in dienst die voornamelijk bezig zijn met
eindfase van zijn studie We kunnen met de database allerlei parameters inspecties. ‘We inspecteren de woningen om een
werkte hij al voor het bepalen, bijvoorbeeld het gemiddelde energiela- energielabel te bepalen. Daarnaast geven we ook
energieadviesbureau bel voor alle woningen van een verhuurder.’ maatwerkadvies, waarbij we huurders informeren
Enerdeco, dat hij samen over energiebesparende maatregelen zoals HR-
met Raymond Moelard Label B Pilat denkt normaliter tien tot vijftien ketels, dubbel glas en isolatie. Dit is belangrijk,
oprichtte vanuit minuten nodig te hebben voor de seniorenwoning, want hierdoor besparen ze op energiekosten. Dit
Enschede. De focus die kleiner is dan gemiddeld. Op basis van zijn er- geeft de verhuurders de ruimte om te investeren
van het bedrijf ligt
varing verwacht Pilat dat de woning een label B zal in energiebesparing. De investering kunnen ze te-
op gebouwen en hun
hebben, maar hij geeft toe dat dit soms lastig is in rugverdienen door een hogere huurprijs te vragen.
installaties zoals
verlichting, ventilatie te schatten. ‘Het hangt af van het type woning, de Het uiteindelijke resultaat is meestal een comfor-
en koeling. ‘We installatie, de geometrie; of een woning een dak, tabelere woning met lagere woonlasten.’
maken energielabels vloer of hoekgevels heeft kan verschillen opleve-
voor woningen en ren en andere eigenschappen. Als de woningen Meterkast Pilat neemt een kijkje in de meter-
utiliteitsgebouwen. veel op elkaar lijken komen de energielabels vaak kast. Hij ziet een ventilatiebox hangen en contro-
Dat vormt de basis overeen, maar regelmatig kan een klein verschil leert of er sprake is van gelijkstroom, dat energie-
van ons werk.’ toch een labelstap geven.’ Om te voorkomen dat zuiniger is dan een ventilator op wisselstroom.
22 ensoc magazine najaar 2012 www.ensoc.nl 23