Presentatie van het onderzoek naar een duurzame economie in Noord-Nederland: Regiovisie Groningen-Assen en de Green Deal NN

1. Probleemstelling
 Omschakeling naar een duurzame economie
 Minder afhankelijk van fossiele brandstoffen
 Invloed van de kenniseconomie op de
verduurzaming van de economie

2. Doelstelling
 Inzicht te verwerven in de uitvoering van de
beleidsdoelstellingen van duurzame projecten in
de regio Groningen-Assen en de Green Deal
Noord-Nederland.

3. Vraagstelling
 Hoe worden kennis en nieuwe duurzame
concepten ingepast in de regio Groningen-Assen
en in de Green Deal Noord-Nederland.
 Is er sprake van een transitie naar een duurzame
economie of is er slechts sprake van een
beleidstechnische transitie op papier?

4. Conceptueel model
Kenniseconomie
Beleid
Duurzame economie
Uitvoering
Regio Groningen-Assen
Green Deal
Hoe?
Regionale duurzame
projecten en concepten
Waarom?
Minder afhankelijk van
fossiele brandstoffen

5. Definitie duurzame economie
Een duurzame economie is een economie waarin
evenwicht is tussen economische, ecologische en
maatschappelijke belangen.
De nadruk ligt niet op winstmaximalisatie en
economische groei maar op de mate waarin
economieën op globale, nationale en regionale
schaal zelfredzaam en weerbaar zijn tegen
economische, ecologische en
maatschappelijke problemen.

6. Kenniseconomie
 Kennis als nieuwe productiefactor
 Inzet kennis op verduurzaming
 Kennis in Noord Nederland (Energy Valley,
Energy Academy) in combinatie met energie en
duurzame concepten.

7. Nederland
 Relatief laag aandeel hernieuwbare energie in de totale
energiemix (3.8% in 2010). Doelstelling van 14% in
2020.
 De urgentie voor hernieuwbare bronnen is o.a. lager
door de gasreserves in Slochteren en de Noordzee
 De Nederlandse vraag naar energie zal elk jaar licht
stijgen afhankelijk van de groei van de economie.
 Tot 2025 – 2030 kan Nederland rekenen op zijn eigen
gasvoorraad.
 Landelijk kent Nederland een wisselend beleid t.a.v.
subsidies op groene stroom.

8. Conclusies
 Een algehele lichte stijging van hernieuwbare bronnen
in de laatste 10 jaar. Waarin biomassa de belangrijkste
energiebron vormt.
 Economieën zijn wereldwijd nog sterk afhankelijk van
fossiele brandstoffen.
 Een forse opgave om te voldoen aan de Europese
energiedoelstellingen (nu nog relatief een klein aandeel
hernieuwbare energie)
 De Europese en Nederlandse markt blijft sterk
afhankelijk van de productie van aardgas.

9. Duurzame economie Noord-
Nederland
 Regio Groningen-Assen
 De Green Deal
In welke mate dragen deze programma’s bij aan de
duurzame economie van Noord-Nederland

10. De Regiovisie Groningen-Assen
 Inzet op de programma’s: bereikbaarheid,
wonen, economie en ecologie (Regiopark)
 Economische motor van het noorden
 Kernwaarden: economische ontwikkeling en
internationale profilering, duurzame
ontwikkeling, verstedelijking (opvang), landelijke
kwaliteiten (Regiopark), ruimtelijke kwaliteit en
identiteit en demografische en maatschappelijke
ontwikkelingen

11. De Regiovisie Groningen-Assen
 Duurzaamheid speelt een kleine rol binnen de
Regiovisie
 Vooral een conceptueel begrip door de
bundeling van wonen, werken en voorzieningen:
minder vervoerskilometers en zuinig omgaan
met de ruimte.
 Duurzaamheid wordt niet gemeten en er is geen
sprake van monitoring op duurzaamheid

12. Doelstellingen Regiovisie G-A
 Bereikbaarheid: 5% minder mobiliteit in de spits, meer E-
transport, aanleg P+R transferia en fietsplusroutes
 Groter aandeel openbaar vervoer en schoner vervoer door de
aanleg van de Regio Tram + opvang toename reizigerskilometers
vanuit de Regio naar de stad Groningen
 Economie: Energie, life-science/healthy ageing, sensor
technologie, zuinig en duurzaam gebruik van bedrijventerreinen
 Wonen: aanbieden gevarieerd aantrekkelijk woonklimaat, behoud
van hoger opgeleiden binnen de regio
 Regiopark: behoud en ontwikkeling ecologische, toeristische,
recreatieve, agrarische, natuurlijke waarden en functies.
Versterken van de identiteit en een regionale voedselstrategie,

13. Conclusie Regiovisie G-A
Binnen de regiovisie Groningen-Assen krijgt het begrip
duurzaamheid vooral een conceptuele invulling. De stad
Groningen werkt wel aan een eigen
duurzaamheidsparagraaf en de stad Assen heeft een eigen
duurzaamheidsvisie opgesteld die los staat van de regie van
de Regiovisie Groningen-Assen. De RegioTram kon een
deel van de toenemende mobiliteit vanuit de Regio naar de
stad opvangen. Maar de RegioTram is momenteel van de
baan. De regiovisie heeft geen regionale concrete visie met
meetbare doelstellingen op het thema duurzaamheid. Wel
stellen gemeenten onafhankelijk van elkaar
duurzaamheidsvisies en paragrafen op waarin zij de
doelstellingen per gemeente formuleren. Duurzaamheid
blijft daardoor regionaal versnipperd en lastig te
monitoren.

14. Green Deal Noord-Nederland
 Concrete en meetbare doelstelling
 Bundeling van Groene projecten (80%
bestaande projecten)
 Specifiek gericht op de energie-transitie en de
duurzame economie van Noord-Nederland
 Publiek private samenwerking (overheid en
Energy Valley)
 Wegnemen van belemmeringen, inzet op groen
en groei, innovatie en kennis (Energy Academy)
 Internationale samenwerking (European Region
of energy excellence

15. Verbanden energiesector
Energie Akkoord
Noord-Nederland
I en II (Regionaal)
SER-Noord
Advies aan het Rijk
en maatschappelijke
partijen
– SER 510 mln
– Rijk Totaal 1080 mln
Monitoring
– CO2-monitor DWA
– Energie monitor
Energy valley
– Scoringskaart
projecten
Green Deal
Werkgelegenheid
en bedrijven EV-regio
2010
– 3148 bedrijven (groei
37%)
– 22429 banen (groei 14%)
Stichting Energy Valley
– kennis (innovatie)
– energie
– economie
20 – 25 mld
– bestaand 23,16mld
– plan12,5 mld
Topsectoren beleid
(Nationaal)
– biobased economy 100 mln per jaar
– Weghalen belemmeringen 10 mln per jaar
– Noord-Nederlandse proeftuin 100 mln
– 100.000 voertuigen en woningen plan 70 mln
– Ontwikkeling ondergrond 20 mln
European Energy
Academy/college
157,6 mln
(50 mln Rijk,
1,2mln hansa corridor
50 mln
vervolginvesteringen))
Green Deal NN
(duurzame energie)
– biobased economy/groene
gasrotonde
– elektriciteitsproductie,
balancing/slimme decentrale systemen
– energieonderzoek en samenwerking
– organisatie
2,7943 mld

16. Speerpunten Green Deal Noord-
Nederland
 Groene Gasrotonde/Bio Based Economy
 Elektriciteitproductie & Balancering/Slimme
decentrale energiesystemen
 Energiekennis/Internationale Samenwerking
 Organisatorische samenwerking

17. Green Deal Noord-Nederland
 Monitoring via de CO2-monitor (DWA-
installatie en energieadvies) en de
energiemonitor Energy Valley Regio en de regio
Groningen-Assen
 Green Deal focus op duurzame energie en
kennisbundeling
 Stichting Energy Valley focus op energie en
economie (werkgelegenheid, investeringen en
energieproductie)

18. Green Deal Noord-Nederland
 Systeemvernieuwende resultaten
– succes- en faalfactoren in beeld
– groene handelsplatform, biotickets, emissie
certificaten, groene businessmodellen
– analyse van projecten op basis van rendement en
investeringen
 In het 1e kwartaal van 2014 zijn de eerste
(tussen) resultaten van de monitors bekend

19. Financiering Green Deal NN

20. Conclusie GDNN
Naast fysieke doelstellingen (toename groen gas
installaties en besparing fossiel) ook
systeemveranderende doelstellingen:
in kaart brengen succes- en faalfactoren, Noord-
Nederland als proeftuin voor groene
experimenten en de oprichting en financiering
van kennisclusters (Energy Academy Europe)
GDNN is een bundeling van voornamelijk
bestaande projecten

21. Eindconclusie
Grote kloof tussen ambities en de praktijk op dit moment
(van 4% naar 16% in 2020)
– Binnen de Regiovisie G-A heeft duurzaamheid vooral een
conceptuele betekenis
Stichting Energy Valley grote aanjager energiemarkt (zowel
fossiel als hernieuwbaar), economie en werkgelegenheid
Momenteel weinig informatie bekend over de gehaalde
resultaten (resultaten monitor in 2014)
Veel indicatieve investeringen vanuit private investeerders
Binnen de Green Deal NN is er een sterke focus op
duurzame energie en besparing. Vooral in Groen gas, kennis
(energy academy) en energiebalancering,
elektriciteitsproductie en slimme decentrale systemen

22. Vervolgacties
Analyse van de projecten:
- wat zijn de resultaten per project
(scoringskaarten, provincie Groningen).
– hoe vindt de monitoring plaats (verschillende
monitoren).
– wat zijn de investeringen
– wat zijn de belemmeringen.
– hoeveel werkgelegenheid levert het op.