1. Թթվածին
Նարե Ղալամքարյան

2. Ֆիզիկական և քիմիական հատկությունները
• Ազատ ձևով հանդիպում է երկու մոդիֆիկացիայում՝ O2 ( «սովորական»
թթվածին) և O3 ( օզոն) : O2- գազ է առանց հոտի և գույնի: Նորմալ
պայմաններում խտությունը կազմում է 1, 42897 կգ/ մ3: Հեղուկ թթվածնի
( հողուկն ունի երկնագույն գույն) եռման աստիճանը հավասար է
182, 9° C- ի: - 218, 7° C- ից - 229, 4° C- ի դեպքում առաջանում է
պինդ թթվածին: Սենյակային ջերմաստիճանում գազանման թթվածինը
քիմիապես բավականին պասիվ է:

3. • Բնության մեջ այն դանդաղ փոխակերպվում է նեխման հետևանքով: Շատ նյութերի
հետ թթվածինը փոխազդում է առանց տաքացնելու, օրինակ ալկալիական մետաղների
հետ ( Li 2O, CaO, Na 2O2, BaO2, KO2, RbO2 և այլն) , ժանգ է
առաջացնում պողպատի վրա: Առանց տաքացնելու թթվածինը փոխազդում է սպիտակ
ֆոսֆորի հետ, մի քանի ալգերիդների և այլ օրգանական նյութերի հետ:
Տաքացման ժամանակ թթվածնի քիմիական ակտիվությունը կտրուկ աճում է: Բռնկման
դեպքում այն փոխազդում է պայթյունի հետ, ջրածնի հետ, մեթանի հետ և ուրիշ
գազերի հետ, մեծ քանակությամբ պարզ և բարդ նյութերի հետ:

4. Հայտնի է, որ թթվածնի մթնոլորտի, կամ օդի տաքացման ժամանակ, շատ
պարզ և բարդ նյութեր այրվում են, առաջացնելով օկսիդներ, օրինակ.
• S+O2 = SO2; С + O2 = СО2
• 4Fe + 3O2 = 2Fe2O3; 2Cu + O2 = 2CuO
• 4NH3 + 3O2 = 2N2 + 6H2O; 2H2S + 3O2 = 2H2O + 2SO2
Ոչ մետաղներից թթվածինը ոչ մի պայմաններում անմիջապես չի կարող
փոխազդել հալոգենների հետ, մետաղներից՝ ազնիվ մետաղների հետ
(ոսկի, արծաթ, պլատին և այլն):

5. Թթվածինը բնության մեջ
• Թթվածինը երկրագնդի ամենատարածված տարրն է, կազմում է երկրակեղևի մոտ
47,4%-ը: Ծովային և մաքուր ջրերը պարունակում են մեծ քանակությամբ
թթվածին (միացություններում)՝ մոտ 88%(քաշով), մթնոլորտում թթվածինը
պարունակում է մոտ 20% (ծավալով): Ինքը թթվածինը մտնում է երկրակեղևի
1500-ից ավել միացությունների մեջ:

6. Թթվածնի ստացումը կալիումի
պերմանգանատից

7. Աղբյուր.
• http://www.webelements.narod.ru/elements/O.
• Թարգմանեց Նարե Ղալամքարյանը
• 8.3 դասարան