7. POST-OPERATİF AĞRIYI ETKİLEYEN FAKTÖRLER
2 GRUPTA TOPLANABİLİR.
1-BEKLENEN FİZYOLOJİK NEDENLER;
Özellikle hastanın ameliyat girişimini
kabullenmesinde etkin rol oynar.
• Hastanın önceki deneyimleri beklenen
ağrının düzeyi üzerinde etkilidir.
• Kaçınılmaz olarak özellikle insizyona bağlı
kas dokusu yıkımı, ağrının ortaya
çıkmasında en önemlifaktördür.
9. 2-BEKLENMEYEN FİZYOLOJİK
NEDENLER
Herhangi bir alanda serum ya da kan toplanması
ve bunun yaptığı bası
Post-op. yetersiz analjezik kullanımı
Yara kapanmasında aşırı sıkı sütur konulması
Kötü yerleştirilmiş tüp ve drenler
Yara ayrılması
Yara sepsisi ve intra-abdominal abseler
16. B- Sayısal Skala(NS)
• Hasta ağrı yoğunluğunu 0 ile 10 puan
arasında değerlendirir.
• Değerlendirme 0 ile 100 rakamları arasında
da yapılabilir.
• Hastaların çoğu, özellikle tedavi sürecinde
ağrı şiddetini % kavramı ile ifade etmeyi
tercih ederler.
• Yeterli derecede entelektüel olmayan
hasta aynı sayısal değerlendirmeyi parmak
hesabı ile de yapabilir
17.
18. C- Görsel Skala(VAS)
Hasta 10 cm lik dikey veya
yatay bir çizgi üzerinde hastanın
ağrısının
şiddetini işaretlemesi istenir.
Çizginin solu hiç ağrısızlığı, sağ ucuda
dayanılmaz ağrıyı gösterir.
19. Ağrıyı en kolay değerlendirme yolu,
hastaya ağrısının olup olmadığını
Sormaktır.
Ağrıyı en kolay değerlendirme yolu,
hastaya ağrısının olup olmadığını
Sormaktır.
20.
21.
22. • Preoperatif dönemde ve
• Post-op dönemde;
cerrahi girişim türü ve beklenen ağrı şiddetine
göre belirlenen aralıklarla düzenli olarak
değerlendirilmelidir.
23. AĞRI;
POST-OPERATİF 30. DAKİKADA,
1, 2, 3, 4, 5, 6, 12, 24, 48 SAATLERDE
DEĞERLENDİRİLMELİDİR.
• Her yeni ağrı bildiriminde,IV analjezik
uygulamasından 30 dk, PO’den 1 st sonra
• Diğer ağrı giderici yöntemlerden sonra
24. Post-op dönemde ağrı;
• Yaranın açılması
• Enfeksiyon
• Derin ven trombozu
•Beklenmeyen şiddetli
ağrı,
•Ani oligüri ya da
•Hipotansiyon,
•Taşikardi,
•Hipertermi
Problemlerin habercisi
olabileceğinden
Yönünden değerlendirilmelidir
25.
26. • Hastaların ağrısız uyku süresini uzatmak,
• Dinlenme ve hareket halinde ağrı
hissettirmemek,
• Ağrıya verilen otonomik ve somatik refleksleri
engellemek,
• Hastanın rahat nefes almasını ve hareket
etmesini sağlamak ,
• Günlük yaşam aktivitelerini yerine getirmesini
sağlamak ve yaşam kalitelerini geliştirmektir.
Postoperatif Ağrı yönetiminin amacı
29. • Hastada anksiyete oluşmaz,
• Günlük ilaç gereksinimi minimal olur,
• Yan etki ve tolerans görülmesi en aza iner.
30. AMAÇ
• Hastanın rahatsızlığını en aza indirme-
ortadan kaldırma,
• Derlenmeyi kolaylaştırma,
• Yan etkileri etkili bir şekilde önleme ve yan
etkilerden koruma,
• Tedaviyi ekonomik olarak yapma olmalıdır.
34. AĞRIYI TANILAMA VE
DEĞERLENDİRME
• Ağrının yeri, şiddeti, niteliği
• Başlangıç süresi
• Hastanın ağrıyı ifade etme şekli
• Ağrıyı arttıran/azaltan faktörler
• Ağrının hasta üzerindeki etkileri
• Sözsüz ve otonomik ağrı yanıtları
35. Ağrı Değerlendirme/Yönetimi: Ağrı İle İlgili
Değerlendirmelerinizi Eksiksiz Olarak Altta Gördüğünüz
Şekilde Kodlayınız
Ağrı Yok
Ağrı
Değerlendirme
Tarih /Saat
Ağrı skoru (0-10)
Ağrı niteliği
Farmakolojik
tedavi
Nonfarmakolojik
tedavi
Yan etkiler
Altı Aydan Daha Uzun Süren Ağrı mı?: Hayır Evet
Arttıran Faktörler: ……………………………………………………………………
Azaltan Faktörler: ……………………………………………………………………
Beklenen Ağrı Skoru (0-10): ……………………………………………………………
36. Nitelik Farmakolojik tedavi Non-farmakolojik
tedavi
Yan etkiler
1.İğneleyici
2.Yanıcı
3.Kramp
4.Kesici
5.Yanıcı
6.Batıcı
7.Spazmkası
lma
8.Zonklayıcı
Diğer………
1. IV Non-Steroid
AntiEnflamatuar
(NSAID)
2. Oral Non-Steroid
AntiEnflamatuar
3. IM İlaç
4. Hasta Kontrollü
Analjezi (PCA)
5. Opoidler
6. Diğer ………………
1. Masaj
2. Dikkati
dağıtma
3. Müzik
4. Pozisyon
5. Sıcak/soğuk
uygulama
6. Diğer……..
1.Sedasyon
2.Konstipasyon
3.Hipotansiyon
4.Bulantı -
Kusma
5.Kaşıntı
6.Üriner
retansiyon
7.Uyuşukluk/ka
rıncalanma
Diğer……….
37. • Ağrı izlem formlarının kullanılması
• İzlem formunda; izleme zamanı, ağrı şiddeti,
tedavi planı,
• Solunum,Nabız,KB,bilinç takibi
• Ağrı giderme; analjezi dışındaki yöntemler
• Tedavini etkilerinin izlemesi
38. • Ağrı anamnezi alma
• Ağrıya bağlı semptomları izleme
• Uygulanan ilaç ve yöntemin kayıt edilmesi
• Hasta bakım planının hazırlanması
• Hasta tanı ve girişim formunun
doldurulması
• Hastaya herhangi bir tedavi uygulanması
ve invaziv bir girişim sonrası bilgilerin kayıt
edilmesinden sorumludurlar.
39. • Ağrının kontrol altına alınabilmesi için
hasta sık aralıklarla izlenmeli
• Hastada verbal olmayan belirtiler (yüz
ifadesi, anksiyete) gözlenmeli
• Hastada otonomik belirtiler (terleme,
bulantı, kusma) değerlendirilmeli
• Önerilen narkotik analjezikler
uygulanmalı ve yan etkiler gözlenmeli
40. • Analjezikler, ağrılı işlemlerden önce
verilecek biçimde planlanmalı
• İlacın etkisini arttırmak için farmakolojik
olmayan yöntemler kullanılır.
• Dinlenebilmesi için sakin bir çevre sağlanır,
rahat edebileceği pozisyon verilir.
• Öksürme, derin nefes alma vb.gibi
nedenlerle hareket ederken operasyon
bölgesi desteklenir.
• Ağrı skalası kullanılarak, yapılan ağrı kontrol
girişimlerinin etkinliği saptanır.
41. Non-farmakolojik Yöntemler
• Bu girişimler farmakolojik girişimlerin yerini
almak için değil, bunların etkilerini arttırmak
için uygulanmalıdır
• Bu yöntemlerin kullanılması ve bilinmesi,
hemşirenin bağımsız fonksiyonlarından olduğu
için önemlidir.
42.
43. SONUÇ OLARAK;
SAĞLIK BAKIMI HEM TEKNİK, HEM DE ETİK BİR İŞTİR
AĞRININ ÖNLENMESİ YA DA
YETERİNCE GİDERİLMESİ
HASTANIN HAKKIDIR.
44. KAYNAKLAR
1.Eti Aslan F. (Editör) (2010) Ağrı Doğası ve Kontrolü.
2.Akyolcu N., Aksoy G., Kanan N.(2011) Cerrahi Hemşireliği Uygulama Rehberi
3.Karadakovan A., Eti Aslan F. (2010) Dahili ve Cerrahi Hastalıklarda Bakım
4.Doenges M.E., Frances Moorhouse M., Murr A.C. (2010) Nursing Care Plans
Guidelines for Individualizing Client Care Across the Life Span, Edition 8
Notas do Editor
Ağrı tedavisini belirleyecek uzman hekim ve hemşirenini olmaması
Büyük cerrahi girişimlerde epidural yöntemlerin ağrıyı kontrol etmede uygun ve yararlı olmasına rağmen deneyim gerektirmesi post-op ağrı kontrolündeki yetersizliklerin başlıca nedenidir