Samskritham 21 is an initiative to learn Sanskrit using Moola Ramayanam which is the first chapter of the Bala Kandam of the Valmiki Ramayanam. It is the simplest of the Sanskrit works for a beginner

1. Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<1/12>
Sanskrit -21
Day - 14
7-04-2020

2. Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<2/12>
Previous day
Recite Sloka
Sloka Meaning
समास-1
Home work for the day
Day- Agenda
रामो राजमण िः सदा विजयते रामं रमेशं भजे
रामे ाभभहता निशाचरचमिः रामाय तस्मै िमिः ।
रामान्िास्स्त पराय ंपरतरं रामस्य दासोस्ययहं
रामे चचत्तलयस्सदा भितु मे भो राम मामुद्धर ॥
Agenda

3. Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<3/12>
बिभेद च पुनस्सालान्सप्तैके न महेषुणा ।
गिररिं रसातलिं चैव जनयन्रत्ययिं तथा ।।1.1.66।।
तत: रीतमनास्तेन ववश्वस्तस्स महाकवप: ।
ककष्ककन््ािं रामसहहतो जिाम च िुहािं तदा ।।1.1.67।।
ततोऽिजजद््ररवर: सुग्रीवो हेमवपङ्िल: ।
तेन नादेन महता ननजजिाम हरीश्वर: ।।1.1.68।।
अनुमान्य तदा तारािं सुग्रीवेण समाित: ।
ननजघान च तत्रैनिं शरेणैके न राघव: ।।1.1.69।।
ततस्सुग्रीववचनाद््त्वा वाललनमाहवे ।
सुग्रीवमेव तद्राज्ये राघव: रत्यपादयत् ।।1.1.70।।
Sloka 66-70

4. Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<4/12>
बिभेद च पुिस्सालान्सप्तैके ि महेषु ा ।
चिररं रसातलं चैि जियन्रत्ययं तथा ।।66।।
बिभेद च पुन : सालान् सप्त एके न महेषुणा ।
गिररम ् रसातलम ् च एव जनयन् रत्ययम ् तथा ।।
सालान्बिभेद
तथा then, पुनश्च again, रत्ययम ् confidence,
जनयन् creating, एके न with one, महेषुणा mighty
shaft, सप्त सालान् seven palmyra trees, गिररम ्
a mountain, रसातलिं चैव Rasatala (one of the
seven lower worlds under the earth), बिभेद
penetrated.
Sloka 66
सालान ्
बिभेद
Again in order to
create
confidence (in
Sugriva), he
released a single
mighty shaft
which
penetrated seven
palmyra trees, a
mountain to the
Rasatala.

5. Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<5/12>
तत: रीतमिास्तेि विश्िस्तस्स महाकवप: ।
ककस्ककन्धां रामसहहतो जिाम च िुहां तदा ।।67।।
तत: रीतमना: तेन ववश्वस्त: सः महाकवप: ।
ककष्ककन््ाम ् रामसहहत: जिाम च िुहाम ् तदा ।।
तत: thereafter, तेन by that act, रीतमना: well
pleased, स महाकवप: that mighty monkey
Sugriva, ववश्वस्त: च was convinced, रामसहहत:
together with Rama, तदा then, िुहाम ् a cave,
ककष्ककन््ाम् city of Kishkindha, जिाम
approached.
Sloka 67
महाकवप:
ककष्ककन््ाम ्
जिाम
Pleased with
Rama's action
and convinced
of his prowess
he left
thereafter with
Rama he left for
Kishkindha
which was like a
cave.

6. Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<6/12>
ततोऽिजजद्धररिर: सुग्रीिो हेमवपङ्िल: ।
तेि िादेि महता निजजिाम हरीश्िर: ।।68।।
तत: अिजजत् हररवर: सुग्रीव: हेमवपङ्िल: ।
तेन नादेन महता ननजजिाम हरीश्वर: ।।68।।
सुग्रीव: अिजजत्
हरीश्वर: ननजजिाम
तत: then, हररवर: best of monkeys, हेमवपङ्िल:
yellowish hued like gold, सुग्रीव: Sugriva, अिजजत्
roared, तेन महता with great, नादेन voice,
हरीश्वर: lord of monkeys (Vali), ननजजिाम came
out.
Sloka 68
हरीश्वर:
ननजजिाम
On entering the city of
Kishkindha, Sugriva the
best of monkeys of
reddish yellow hue
roared with a great
voice. There upon Vali,
the lord of monkeys
came out (of the cave).

7. Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<7/12>
Definitions :
Two वणजःs adjacent संहहता
Two हल्s adjacent सिंयोिः
 Other than 2 हल ्s all others are संहहता
Back to
Basics
संहहता
संयोििः
स्िर
व्यञ्जन
अच्
हल्
:अिंअनुस्वारिं ववसिजः
# Combinati
on
Definition सस्न्ध
1 अच्+अच् संहहता 
2 हल्+ हल् सिंयोिः 
3 अच्+ हल् संहहता 
4 हल्+ अच् संहहता 
5 : + अल ् संहहता 
6 अिं +अल ् संहहता 
सस्न्ध
अच् हल्
अल्All varnas :

8. Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<8/12>
# Combination Definition सस्न्ध: Name Day
1 अच्+अच् संहहता  अच ्सष्न््:
/स्िर सष्न््:
4,12,13
2 हल ्+ हल ् सिंयोिः  हल्सष्न््:
/व्यञ्जनसष्न््:
4,TBD
3 अच्+ हल् संहहता  ---- ----
4 हल ्+ अच् संहहता  ---- ----
5 : + अल ् संहहता  ववसिजसष्न््: 9
6 अिं +अल ् संहहता  अनुस्वारसष्न््: TBD
बिभेद च पुिस्सालान्सप्तैके ि महेषु ा ।
चिररं रसातलं चैि जियन्रत्ययं तथा ।।66।।
बिभेद (3) च (3)पुन : (5) सालान ् (2)सप्त (1)एके न महेषुणा ।
गिररम ् (6)रसातलम ् (6) च (1)एव जनयन ् (2)रत्ययम ् तथा ।।
ततोऽिजजद्धररिर:
अिजजत् (2)हररवर:
सस्न्ध

9. Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<9/12>
When to apply
सिंहहतैकपदे ननत्या ननत्या ्ातूपसिजयोः I
ननत्या समासे वाक्ये तु सा वववक्षामपेक्षते II
Mandatory -Conditions
1- सिंहहतैकपदे - राम + औ (द्ववतीया)- रामौ ,
कष्श्चत्
2- ्ातूपसिजयोः - रनत +आिछ- रत्यािछ (D7-
D8)
3- समासे – पाद + अङ्िुकठेन = पादाङ्िुकठेन
Optional Conditions
4. वाक्ये - क:+ समथज: च = कस्समथजश्च
• सष्न््: about two
varnas coming
together
• समास is regarding
two words coming
together
Tooth-Pick
Black -Cow
Foot-path
Table-Lamp
Paddy-field
Gold-Mine
Cow –Shed
Book-stall

10. Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<10/12>
समास – Compound Word
The moment I say two words the former and
latter comes into picture
रामकृ कणौ - पूवजपद उत्तरपद
Dimensions of Samasa-1- Importance
रामकृ कणौ Importance is on both the words
रनतहदनम् - Importance is on पूवजपद
रामिाणम ्- Importance is on उत्तरपद
चक्रपाणण:-- totally a new word is arrived at based
on the two words
समास
Level-1
Tooth-Pick
Black -Cow
Foot-path
Table-Lamp
Paddy-field
Gold-Mine
Cow –Shed
Book-stall
नाम
अव्ययम्
ववशेषण
्ातु
उपसिज

11. Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<11/12>
अिुमान्य तदा तारां सुग्रीिे समाित: ।
निजघाि च तत्रैिं शरे ैके ि राघि: ।।69।।
अनुमान्य तदा ताराम् सुग्रीवेण समाित: ।
ननजघान च तत्र एनम् शरेण एके न राघव: ।।
तदा then, ताराम ् Tara (Vali's wife), अनुमान्य
having convinced, सुग्रीवेण Sugriva, समाित:
joined (entered into a combat), राघव: Raghava,
तत्र there, एनम ् him, एके न with one, शरेण च
single shaft, ननजघान killed.
Sloka 69
राघव:
एनम्
ननजघान
After convincing
his wife Tara,
who was
dissuading from
this, Vali entered
into a combat
with Sugriva.
There, Rama
killed Vali with a
single shaft.

12. Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<12/12>
ततस्सुग्रीििचिाद्धत्िा िाभलिमाहिे ।
सुग्रीिमेि तद्राज्ये राघि: रत्यपादयत् ।।70।।
तत: सुग्रीववचनात् हत्वा वाललनम ् आहवे ।
सुग्रीवमेव तद्राज्ये राघव: रत्यपादयत् ।।
राघव: Rama, सुग्रीववचनात् in compliance with
the words of Sugriva, वाललनम ् Vali, आहवे in the
battle, हत्वा having killed, तत: thereafter, तद्राज्ये
in that kingdom of Vali, सुग्रीवमेव Sugriva itself,
रत्यपादयत् proposed (installed).
राघव:
सुग्रीवमेव
रत्यपाद
यत ्
After he killed
Vali in the
combat in
compliance
with the words
of Sugriva,
Rama installed
Sugriva as king.
Sloka 69