4. Η δύναμη Coriolis μετατοπίζει
την εκροή από τα
Δαρδανέλλια προς τα δεξιά
της εκροής, δηλαδή προς το
Βόρειο Αιγαίο .
5. •Δορυφορική απεικόνιση του Βορείου Αιγαίου και της Προποντίδας (α) 25-06-
2003 & (β) 11-07-2003. Το καλοκαίρι του 2003, και για διάρκεια 6½ εβδομάδων,
το χρώμα της Θάλασσας του Μαρμαρά από σκούρο μπλε είχε αλλάξει σε
ανοιχτό τυρκουάζ, απεικονίζοντας παράλληλα την πορεία της εκροής από τον
Ελλήσποντο στο Αιγαίο. Το φαινόμενο μπορεί να οφειλόταν σε αυξημένες
συγκεντώσεις κοκκολιθοφόρων, ανθρακικού ασβεστίου, θείου ή ιζημάτων.
6.
7. • Το Βόρειο Αιγαίο δέχεται κάθε
χρόνο μέσα απ’τα Δαρδανέλια
έναν όγκο νερού της τάξεως των
1255 km3 ,το οποίο
αντιπροσωπεύει το 3,6% του
όγκου του.
8.
9.
10. Κυκλοφορία Υδάτων στα Δαρδανέλια
Ακρ. Έλλη Βόσπορος
Αιγαίο
Πέλαγος
Μαύρη
Θάλασσα
10m
50m
55m
3
866km yr
3
25km yr
3
957km yr
3
416km yr
3
1257km yr
3
566km yr
Καθαρή Εισροή στο Αιγαίο 300 km3/yr
11. Αν ο ετήσιος όγκος των νερών αυτών
(1255 km3) απλωνόταν στιγμιαία σε
μια τετραγωνική θαλάσσια επιφάνεια
200km x 200km (περίπου η θαλάσσια
επιφάνεια στο Βόρειο Αιγαίο βόρεια
της Σκύρου) θα δημιουργούσε μια
επιφανειακή στρώση βάθους 31
περίπου μέτρων
12. • Η συνολική ποσότητα υδάτων που
εισρέουν στο Βόρειο Αιγαίο από όλους
τους ποταμούς δεν ξεπερνούν τα 20
km3/έτος, ποσότητα σημαντικά
μικρότερη (περίπου 600 φορές) από
τα 1255 km3/έτος, που είναι η εισροή
μέσω των Δαρδανελίων.
13. Η δύναμη Coriolis μετατοπίζει
την επιφανειακή εκροή από
τα Δαρδανέλλια προς τα
δεξιά της εκροής, δηλαδή
προς το Βόρειο Αιγαίο .
14.
15. • Υπάρχει μια ετήσια διακύμανση των συγκεντρώσεων
χλωροφύλλης-α (που προφανώς σχετίζεται με τις
παροχές και τις συγκεντρώσεις των εισερχόμενων
υδάτων από τη Μαύρη Θάλασσα), με τις υψηλότερες
τιμές να εμφανίζονται το Φεβρουάριο με Μάρτιο και τις
χαμηλότερες κατά τις περιόδους Ιούνιο - Ιούλιο και
Οκτώβριο - Νοέμβριο.
• Ετήσια περιοδικότητα εμφανίζεται και στην
κατεύθυνση των υδάτων της Μαύρης Θάλασσας. Κατά
τη χειμερινή περίοδο η κύρια μάζα των υδάτων
κατευθύνεται αρχικά προς τα δυτικά και στη συνέχεια
ανάμεσα Λήμνου και Ίμβρου, περνώντας βόρεια της
Λήμνου, ενώ κατά την καλοκαιρινή και φθινοπωρινή
περιόδο η κατεύθυνση είναι κάπως μετατοπισμένη
προς τα νοτιοδυτικά.
16.
17. ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΗ
Περιβαλλοντική Κατάσταση Β. Αιγαίου
Προσδιορίζεται από :
• ΕΠΙΦΝΕΙΑΚΟ ΣΤΡΩΜΑ ΝΕΡΩΝ ΠΟΥ
ΜΕΤΑΦΕΡΟΥΝ ΡΥΠΟΥΣ ΠΟΥ ΕΞΕΡΧΟΝΤΑΙ
ΚΥΡΙΩΣ ΑΠΟ ΤΑ ΔΑΡΔΑΝΕΛΛΙΑ
• ΑΠΌ ΤΗΝ ΜΕΙΞΗ ΤΟΥ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΟΥ
ΣΤΡΩΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ
ΜΕ ΤΑ ΒΑΘΥΤΕΡΑ ΣΤΡΩΜΑΤΑ
• ΑΠΌ ΤΗΝ ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ ΝΕΡΩΝ ΜΕΤΑΞΥ
ΒΟΡΕΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ
18. • Ποταμοί που εκρέουν στο Βόρειο
Αιγαίο από Ελλάδα: ο Έβρος, ο
Νέστος, ο Στρυμόνας, ο Αξιός, ο
Αλιάκμονας και ο Πηνειός, με μια μέση
ετήσια παροχή 18.42 km3/έτος,
• Από Τουρκία: Karamenderes,
Bakircay, Gediz Nehri και
Kucukmenderes, οι οποίοι
συνεισφέρουν περίπου 0.75 km3/έτος
και οι περισσότεροι εμφανίζουν
χαρακτηριστικά χειμάρρων
19.
20.
21.
22. Η άμεση ανταλλαγή των νερών μεταξύ
του Βόρειου και του Νότιου Αιγαίου
δεν είναι δυνατή για βάθη νερού
μεγαλύτερα από 250 μέτρα λόγω της
τοπογραφίας του πυθμένα. Συνεπώς
ενισχύεται η συσσώρευση ρύπων στο
Βόρειο Αιγαίο λόγω της μειωμένης
ανταλλαγής νερών του με το Νότιο
Αιγαίο.
23. • Δορυφορική απεικόνιση μέσων
συγκεντρώσεων τροφισμού ()
του Αιγαίου κατά τους μήνες (α)
Απρίλιο και (β) Σεπτέμβριο
(Lykousis et. al. 2002)
24.
25.
26. • Στις εργασίες του Jonsson (2001) και Jonsson (2002)
μελετώνται οι συγκεντρώσεις χλωροφύλλης-α που
οφείλεται στην εκροή υδάτων της ευτροφικής Μαύρης
Θάλασσας στο Βόρειο Αιγαίο, με τη λήψη δεδομένων
από το δορυφόρο SeaWiFS. Η κατανομή
συγκεντρώσεων της χλωροφύλλης-α δίνει παράλληλα
και μια αίσθηση της πορείας που ακολουθούν τα
εισερχόμενα ύδατα της Μαύρης Θάλασσας στο Βόρειο
Αιγαίο. Συνοπτικά τα κυριότερα συμπεράσματα που
προέκυψαν είναι:
• Γενικά στο Βόρειο Αιγαίο, και κυρίως στο Θρακικό
Πέλαγος, στην περιοχή νότια της Χαλκιδικής και στο
Θερμαϊκό κόλπο, εμφανίζονται υψηλές συγκεντώσεις
χλωροφύλλης-α, ως αποτέλεσμα της εκτροπής προς
τα βόρεια των υδάτων της Μαύρης Θάλασσας που
εισρέουν από τον Ελλήσποντο.
• .
28. Η ποιότητα των νερών που εκρέει απo τα
Δαρδανέλια δεν είναι καλή, επειδή είναι κυρίως
επιφανειακά νερά που προέρχονται από
την Μαύρη Θάλασσα στην οποία εκρέουν
αρκετοί ποταμοί που μεταφέρουν
απόβλητα από την κεντρική και ανατολική
Ευρώπη και Ρωσία . Πράγματι η Μαύρη
Θάλασσα δέχεται κάθε χρόνο νερά και
ρύπους από τους ποταμούς Δνείπερο,
Δούναβη ,Δον κλπ
29. • ΜΕΣΗ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΗ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ
ΦΩΣΦΟΡΟΥ ΣΤΗ ΜΑΥΡΗ
ΘΑΛΑΣΣΑ=0,4 mg/l=0.4g/m3
• ΕΚΡΕΟΥΝ ΕΤΗΣΙΩΣ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΤΟΝΟΙ
ΦΩΣΦΟΡΟY ΣΤΟ ΒΟΡΕΙΟ ΑΙΓΑΙΟ ΑΠΌ
ΤΑ ΔΑΡΔΑΝΕΛΛΙΑ
30. • οι μετρήσεις που έχουν γίνει στο Βόρειο
Αιγαίο, καθώς και οι δορυφορικές εικόνες και
τα αριθμητικά μοντέλα δείχνουν ξεκάθαρα την
επίδραση της εισροής των υδάτων της
Μαύρης Θάλασσας μέσω του Ελλήσποντου
στο Βόρειο Αιγαίο, όπου εμφανίζεται μειωμένη
αλατότητα, αυξημένη θερμοκρασία και κυρίως
αυξημένες συγκεντρώσεις χλωροφύλλης-α και
άλλων ρύπων, ένδειξη που μπορεί
μεσοπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα να
καταλήξει σε σημαντικό περιβαλλοντικό
πρόβλημα.
38. • έλλειψη πειραματικής
προσέγγισης του Βορείου
Αιγαίου,
• έλλειψη ακριβούς προσδιορισμού
της κυκλοφορίας των υδάτων
εισροής από τον Ελλήσποντο (ως
ένα από τα σημαντικά
επιστημονικά ερωτήματα που
διατυπώθηκαν στο Aegean Sea
Workgroup (Rhodes 2002))
39. Η άμεση ανταλλαγή των νερών μεταξύ
του Βόρειου και του Νότιου Αιγαίου
δεν είναι δυνατή για βάθη νερού
μεγαλύτερα από 250 μέτρα λόγω της
τοπογραφίας του πυθμένα. Συνεπώς
ενισχύεται η συσσώρευση ρύπων στο
Βόρειο Αιγαίο λόγω της μειωμένης
ανταλλαγής νερών του με το Νότιο
Αιγαίο.
40. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
• ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΕΠΑΓΡΥΠΝΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ
ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΚΑΙ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ
ΚΑΘΑΡΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΝΕΡΩΝ TΟΥ ΒΟΡΕΙΟΥ
ΑΙΓΑΙΟΥ -ΜΟΝΤΕΛΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ ΚΑΙ
ΠΡΟΒΛΕΨΗΣ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΤΩΝ
ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΩΝ ΣΤΟ ΒΟΡΕΙΟ ΑΙΓΑΙΟ .
• ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ ΤΟΣΟ ΤΟ
ΠΑΡΟΝ ΟΣΟ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ (ΑΜΕΣΟ ΚΑΙ
ΜΑΚΡΥΝΟ, 100 ΕΤΗ )
• ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΞΕΤΑΣΟΥΜΕ ΤΟΣΟ ΤΙΣ
ΤΟΠΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΟΣΟ ΚΑΙ ΤΙΣ
ΕΙΣΑΓΟΜΕΝΕΣ ΑΠΟ ΤΑ ΔΑΡΔΑΝΕΛΙΑ
