1. LAKUAN MOTOR
&
BIOMEKANIK
UNIT 4
ASAS BIOMEKANIK

2. 4.1 Asas Biomekanik
Bio bermaksud sistem biologi (kehidupan)
Mekanik bermaksud analisis daya dan
kesannya.
Biomekanik ialah kajian tentang daya yang
bertindak ke atas tubuh manusia dan kesan
yang dihasilkan daripada daya tersebut.

3. Definisi
Menurut Watkins (1999), biomekanik ialah kajian
daya yang bertindak ke atas objek dan kesannya
kepada pergerakan, bentuk, saiz dan struktur.
Menurut Mc Ginnis (1999), biomekanik ialah
kajian daya dan kesannya pada sistem khidupan.
Menurut Hay (1985), biomekanik ialah kajian
tentang tindakan daya dalaman dan luaran pada
tubuh manusia dan kesan yang dihasilkan
melalui tindakan tersebut.

4. Biomekanik berkaitan dengan pergerakan yang
melibatkan:
Sistem otot
Sistem rangka
Prinsip mekanikal dalam pergerakan manusia
Kepentingan biomekanik ialah:
Membantu tingkatkan kecekapan dan prestasi dalam
aktiviti fizikal
Merancang program latihan yang lebih berkesan dan
selamat
Prinsip-prinsip biomekanik dalam pergerakan
tubuh manusia ialah:
Sistem tuas
Berfungsi untuk meningkatkan daya dan menambahkan
kelajuan dalam sistem mekanikal jasad

5. 4.1.1 Ciri-ciri Sistem Mekanikal Jasad
Bentuk badan manusia adalah berasaskan
struktur rangka.
Tulang-tulang akan bersambung melalui sendi
yang bertindak sebagai tuas.
Pergerakan berlaku melalui pengecutan otot.
Sistem tuas rangka penting kerana
mempengaruhi keupayaan mekanikal jasad.

6. Sistem Tuas Rangka
Tuas ialah satu struktur tegar yang
bergerak pada satu titik tetap.
Tuas terdiri daripada:
Beban = bertindak sebagai rintangan atau
kerja
Daya = bertindak sebagai penguncupan otot
Fulkrum = bertindak sebagai sendi atau paksi

7. Terdapat tiga kelas tuas, iaitu:
Tuas kelas pertama
Tuas kelas kedua
Tuas kelas ketiga
• Klasifikasi tuas adalah ditentukan oleh tiga
kedudukan, iaitu:
Kedudukan fulkrum
Kedudukan beban
Kedudukan daya
Jenis-jenis Tuas

8. Tuas kelas pertama
• Berlaku apabila fulkrum
berada di antara daya dan
beban.
• menggunakan daya yang
minimum untuk mengatasi
beban yang besar tetapi
pergerakan yang perlahan.
• Digunakan untuk:
– keseimbangan
– tingkatkan kelajuan dan julat
pergerakan
– tidak meningkatkan daya

9. Contoh tuas kelas pertama
• Aktiviti pukulan dalam
badminton
– Fulkrum =pergelangan
tangan
– Daya=
otot bahagian lengan
– Beban= berat
tubuh badan
F
BD

10. Tuas kelas kedua
• Berlaku apabila beban
berada di antara daya dan
fulkrum.
• Menggunakan daya yang
minimum untuk mengatasi
beban yang besar tetapi
pergerakan perlahan.
• Digunakan untuk:
– Menghasilkan daya gerakan

11. Contoh tuas kelas kedua
• Aktiviti lonjakan
menggunakan lombol
– Fulkrum =hujung jari
kaki
– Daya= penguncupan
otot kaki
– Beban= berat badan
F
B
D

12. Tuas kelas ketiga
• Berlaku apabila daya
berada di antara beban
dan fulkrum.
• Menggunakan daya yang
maksimum dan
pergerakan pantas.
• Digunakan untuk:
– Menambahkan kelajuan

13. Contoh tuas kelas ketiga
• Aktiviti menolak bola
hoki
– Fulkrum= pergelangan
tangan kiri
– Daya=
tangan kanan
– Beban=
bola hoki F
D
B

14. 4.2 Deskripsi Pergerakan Asas
Pergerakan asas adalah berdasarkan
kepada tiga satah anatomi iaitu:
Satah sagital
Satah frontal
Satah horizontal (transverse)

15. Satah sagital
Satah yang membahagi badan kepada dua iaitu
bahagian kanan dan kiri.
Satah ini merentas dari depan ke
belakang badan.
Contoh pergerakan ialah:
Fleksi
Hiperfleksi
Ekstensi
Hiperekstensi
Plantar-fleksi
Dorsi-fleksi

16. Contoh rajah satah sagital
Fleksi Hiperekstensi
Ekstensi Plantar-fleksi
Dorsi-fleksi

17. Satah frontal
Satah yang membahagi badan kepada dua iaitu
bahagian depan dan belakang.
Satah ini merentas dari sisi kanan
ke sisi kiri badan.
Contoh pergerakan ialah:
abduksi
aduksi
fleksi lateral
inversi
eversi

18. Contoh rajah satah frontal
inversi
eversi
aduksi
abduksi
Fleksi lateral
kiri
kanan

19. Satah horizontal (transverse)
Satah yang membahagi badan kepada dua
iaitu bahagian atas dan bawah.
Satah ini merentas di bahagian
tengah badan.
Contoh pergerakan ialah:
Rotasi
Supinasi
Pronasi
Sirkumduksi

20. Contoh rajah satah horizontal
supinasi
pronasi
sirkumduksi
rotasi

21. 4.2 Jenis-jenis pergerakan
Dalam aktiviti fizikal, pergerakan asas ini
bergabung untuk menghasilkan daya
maksimum.
Bagi menghasilkan daya maksimum,
pergerakan perlu menggunakan banyak
sendi.
Terdapat dua jenis pergerakan iaitu:
Pergerakan linear
Pergerakan putaran

22. Pergerakan Linear
Pergerakan yang melibatkan sesaran
bergerak secara menegak atau mendatar
pada arah, jarak dan masa yang sama.
Terbahagi kepada dua jenis iaitu:
Pergerakan rektilinear
Pergerakan kurvelinear

23. Pergerakan Rektilinear
• Pergerakan yang
melibatkan sesaran
mengikut landasan
lurus.
• Contoh:
– Pergerakan lompatan
acara palang dalam
gimnastik.
– Kedudukan sendi bahu
dan pinggul pada arah
yang sama

24. Pergerakan Kurvelinear
• Pergerakan yang
melibatkan sesaran
mengikut landasan
yang melengkung.
• Contoh:
– Pergerakan fasa
lompatan dalam
gimnastik.
– Kedudukan sendi
pinggul dan bahu
adalah sama.

25. Pergerakan Putaran/Rotasi/Bersudut
Berlaku apabila bahagian badan bergerak
mengikut lengkung bulatan mengelilingi
satu paksi putaran.
Sesaran bergerak dengan sudut, arah dan
masa yang sama.
Terbahagi kepada dua:
Pergerakan putaran paksi dalaman
Pergerakan putaran paksi luaran

26. Pergerakan putaran paksi dalaman
• Pergerakan ini
berlaku apabila kaki
dinaikkan ke atas
dan bahagian
badan bersentuhan
dengan tapak
sokongan.

27. Pergerakan putaran paksi luaran
• Berlaku apabila
tapak sokongan
iaitu bahagian
tengah palang
berada di luar atau
jauh daripada
badan.

28. AKTIVITI
• Anda dikehendaki berada dalam kumpulan.
• Setiap kumpulan akan mendapat satu topik.
• Arahan : Cari tiga contoh aktiviti, sukan atau
permainan lain bagi setiap topik yang kumpulan
anda dapat. Huraikan tentang sukan dan
permainan tersebut.
– Contoh: topik tuas kelas pertama.
– Aktiviti tekan tubi. huraikan aktiviti ini berada dalam
tuas kelas pertama.