#MTC2019: Jasnopisanie w bankowości - rzecz o tym jak być zrozumiałym - Włodzimierz Gruszczyński (Jasnopis Sp. z o.o.), Maciej Ogrodniczuk (Jasnopis Sp. z o.o.)

Jasnopisanie w bankowości -
rzecz o tym, jak być zrozumiałym
Włodzimierz Gruszczyński
Maciej Ogrodniczuk

Od czego zależy to,
czy adresat rozumie tekst?
03.10.2019
Rand Reading Study Group, 2002
Mobile Trends Conference for Banking 2

Czytanie, zwłaszcza z urządzeń mobilnych,
bywa trudne
03.10.2019 Mobile Trends Conference for Banking 3
Złe warunki
utrudniają odbiór tekstu
Dobre warunki
ułatwiają odbiór tekstu
hałas
ruch
niewygodna pozycja
niewygodny nośnik tekstu
cisza
spokój
wygodna pozycja
wygodny nośnik tekstu

Czy pasażer metra zrozumie wszystkie
poniższe zdania?
• Bank nadal odstępuje od żądania nowego zabezpieczenia oraz ubezpieczenia
kredytu lub pożyczki w CHF wobec Kredytobiorców i Pożyczkobiorców terminowo
spłacających raty.
• Bank wspiera Klientów znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej, oferując
również rozwiązania polegające na wydłużeniu okresu kredytowania,
umożliwieniu skorzystania z wakacji kredytowych bez konieczności aneksowania
umowy oraz spłatę kredytu w CHF.
• Klientów, którzy przewidują problemy w terminowej spłacie kredytu lub pożyczki
w CHF, Bank zachęca do bezpośredniego skontaktowania się z doradcą w oddziale
Banku.
• Dodatkowo Bank udostępnia swoim Klientom możliwość wnioskowania o zmianę
zabezpieczenia kredytu udzielonego w CHF w celu umożliwienia sprzedaży
nieruchomości zabezpieczonej hipoteką i ustanowienia hipoteki na nowo
nabywanej nieruchomości.

Czytelnik – zazwyczaj przeceniamy jego
możliwości...
Idealny czytelnik Prawdopodobny czytelnik
• wykształcony,
• ma dobrą pamięć,
• krytycznie myśli i wnioskuje,
• zna języki obce;
• słabo wykształcony
• wykazuje orientację w temacie,
• zna terminologię,
• jest zainteresowany tekstem;
• nie zna się na ekonomii i bankowości,
• nie wie, jak się oblicza procenty,
• nie umie wypełnić deklaracji podatkowej...
• jest w pełni sprawny fizycznie
i mentalnie.
• co dziesiąty wykazuje jakąś dysfunkcję utrudniającą
zrozumienie tekstu.
Wyższe, policealne, średnie:
48,55%
Poniżej średniego:
51,45%

Jakie mamy możliwości działania?
• Nie mamy wpływu na:
• cechy adresata,
• warunki, w jakich czyta,
• kontekst społeczno-kulturowy.
• Mamy decydujący wpływ na formę tekstu:
• graficzną,
• kompozycyjną,
• językową.

Cechy tekstu,
które wpływają na jego zrozumiałość
• Typografia
• Kompozycja
• Pragmatyka
• Słownictwo
• Gramatyka
• Ortografia
• Interpunkcja

Unikaj wymyślnej typografii!
1. Zbyt mały stopień pisma (za mała wielkość czcionki lub fontu).
2. Kroje i odmiany pisma utrudniające czytanie:
a. pomieszane różne kroje pisma,
b. kroje ozdobne, wymyślne, dawne;
c. zapisywanie fragmentów tekstu WERSALIKAMI lub KAPITALIKAMI
3. Stosowanie zbyt wielu wyróżnień: kolorów pisma, podkreśleń, zmian
wielkości liter, efektów specjalnych.
1. Umieszczenie białej czcionki na czarnym tle spowalnia czytanie o 15%.

Czytelnik lubi światło!
1. Nie lubi długich wierszy.
2. Nie lubi zbyt długich akapitów.
3. Lubi śródtytuły, wyodrębnione wstępy,
podsumowania itp.
4. Lubi przerywniki graficzne, ilustracje itp.
Od decyzji służy odwołanie do Samorządowego Kolegium Od-
woławczego w Poznaniu Al. Niepodległości 16/18 za pośred-
nictwem Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie Działu Świad-
czeń Rodzinnych, Alimentacyjnych i Dodatków Mieszkanio-
wych ul. Wszystkich Świętych 1, w terminie 14 dni od dnia jej
doręczenia. Wniesienie odwołania w terminie zgodnie z art.
130 § 2 k.p.a. (Dz.U. Nr 98, poz. 1071 z 2000 r., z późn. zm.)
wstrzymuje wykonanie decyzji (wypłatę świadczeń rodzin-
nych). Prawo do świadczeń rodzinnych ustala się na wniosek
osoby uprawnionej, począwszy od miesiąca, w którym został
on złożony wraz z wymaganymi dokumentami (art. 24 ust. 2
ustawy z dnia 28 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych).
Zgodnie z art. 25 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych
osoba otrzymująca świadczenie rodzinne jest zobowiązana do
niezwłocznego powiadomienia organu wypłacającego świad-
czenia rodzinne o zmianach w liczbie członków rodziny lub
innych zmianach mających wpływ na prawo do świadczeń.

• Obecnie stosowana jest zazwyczaj następująca kompozycja pism urzędowych:
Decyzja
Na postawie artykułu xx ustawy z dnia xxx o xxx (Dz.U. z 2004 r. Nr 64, poz. XX) i § X pkt X rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki
Społecznej z dnia X w sprawie .....(Dz.U. z X)
przyznaję Panu/Pani Janowi Igrekowskiemu ur. 2.03.1953 zam. ul. Fotograficzna 5, w Szczecinie, pomoc pieniężną na
usamodzielnienie ....
• Rekomendowana jest kolejność odwrotna:
Decyzja
Przyznaję Panu (Pani) pomoc pieniężną na usamodzielnienie...
Podstawa prawna: Artykuł xx ustawy xx (Dz.U. z Y r. Nr Y, poz. Y) i § x pkt x rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia
Y w sprawie .....(Dz.U. z Y).
Niech kompozycja tekstu
odpowiada potrzebom czytelnika
Najważniejsza informacja
- na początku

Cechy pragmatyczne
• Im mniej oficjalnie, tym bardziej zrozumiale!
• Im bardziej potocznie, tym bardziej zrozumiale!
• Im bardziej bezpośrednio i osobiście, tym bardziej zrozumiale!
W codziennej rozmowie nadawca to „JA”, a adresat to „TY”.
A tu?
W przypadku odmowy wykonania zlecenia płatniczego nadawca ma
możliwość sprostowania zidentyfikowanych przez Bank błędów poprzez
ponowne złożenie poprawnego zlecenia płatniczego.

Zwracaj się do adresata wprost!
• Jest tak:
• Użytkownik wybiera opcję „Bankowość mobilna” z menu górnego, a następnie klika
„Dodaj urządzenie”. Użytkownik wprowadza DOWOLNĄ nazwę urządzenia
i zatwierdza wprowadzone dane. Następnie ponownie klika w „Dodaj urządzenie”
i wpisuje właściwe hasło z SMS. Wszystko zatwierdza przyciskiem „Dodaj urządzenie”.
• Lepiej napisać tak:
• Wybierz opcję "Bankowość mobilna" z menu górnego, a następnie kliknij polecenie
„Dodaj urządzenie”. Wprowadź DOWOLNĄ nazwę urządzenia i zatwierdź
wprowadzone dane. Następnie ponownie kliknij w „Dodaj urządzenie” i wpisz
właściwe hasło z SMS. Wszystko zatwierdź przyciskiem „Dodaj urządzenie”.

Wyrazy trudne
• Rzeczowniki abstrakcyjne.
• Terminy fachowe, zwłaszcza obcego pochodzenia, np.:
WIBOR, awizowanie, akredytywa, BlueCash, moneyback, ELIXIR, SORBNET,
spread walutowy, stopa procentowa banku centralnego, wzrost
zrównoważony.
• Skróty i skrótowce, zwłaszcza obcego pochodzenia, np.:
HCE, SEPA, SWIFT, IBAN.

Wyrazy i wyrażenia trudne
– co z nimi począć?
• Unikaj wyrazów obcych.
• Spróbuj pominąć słowo checkbox we fragmencie instrukcji:
• Krok 3 – zaznaczenie checkbox’a dla opcji „Bankowość mobilna” Na ekranie pojawia się lista
uprawnień do systemu. Użytkownik odszukuje uprawnienie do bankowości mobilnej i zaznacza przy
nim checkbox.
• Zamiast ekspozytura czy prolongata
napisz placówka banku i przedłużenie.
• Próbuj spolszczać nawet terminy, np.:
• zamiast lokata overnight lub O/N - pisz lokata nocna.

Jedno pojęcie – jedna nazwa
• Nie stosuj różnych nazw na oznaczenie tego samego pojęcia:
• Następnie w aplikacji pojawia się ekran do ustawienia indywidualnego
6-cyfrowego hasła dostępu. Gdy kod PIN zostanie wpisany oraz potwierdzony,
aplikacja uruchomi się i użytkownik będzie mógł korzystać z aplikacji Mobile
Biznes.
• Bogactwo synonimów ważne jest w poezji, a nie w tekstach instrukcji:
klucz PIN mobilny
PIN hasło SMS
kod kod SMS
hasło mobilne ...

Jakie konstrukcje składniowe utrudniają
zrozumienie tekstu?
• Długie zdania.
• Wiele rzeczowników następujących po sobie, a zwłaszcza ciągi
rzeczowników w dopełniaczu, np.:
• Postępowanie to obejmuje m.in. uzgodnienie z regionalnym dyrektorem
ochrony środowiska zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych
w prognozie oddziaływania na środowisko, a także określenia w prognozie
propozycji dotyczących przewidywanych metod analizy skutków realizacji
postanowień projektów planów urządzenia lasu oraz częstotliwości jej
przeprowadzenia.

Jakie jeszcze konstrukcje składniowe
utrudniają zrozumienie tekstu?
• Zdania w stronie biernej,
• Zdania z negacją, np. Nieprawda, że nie ma żadnych przeszkód.
• Czas potrzebny do oceny prawdziwości zdania w zależności od jego budowy:
Typ zdania Czas reakcji Liczba błędów
Twierdzące czynne 4,5 s. 58
Twierdzące bierne 9,4 s. 55
Przeczące czynne 9,5 s. 88
Przeczące bierne 11,1 s. 117

Jak sprawdzić, czy tekst jest (za) trudny?
Metody
psycho-
lingwistyczne analityczne*
* Metody analityczne dają się
zautomatyzować, dzięki
czemu mogą powstać
programy służące do oceny
stopnia trudności tekstu.
* Najlepszym programem
tego typu przeznaczonym do
oceny tekstów w języku
polskim jest JASNOPIS.

Narzędzie informatyczne służące do oceniania tekstów pod względem
trudności językowej dostępne bezpłatnie w wersji demo w Internecie
pod adresem:
https://jasnopis.pl .

Przykład działania

Dziękujemy!
Zapraszamy do współpracy!
Nasz e-mail: kontakt@jasnopis.pl

#MTC2019: Jasnopisanie w bankowości - rzecz o tym jak być zrozumiałym - Włodzimierz Gruszczyński (Jasnopis Sp. z o.o.), Maciej Ogrodniczuk (Jasnopis Sp. z o.o.)

Recomendados

Recomendados

Mais conteúdo relacionado

Mais procurados

Mais procurados (20)

Mais de Mobile Trends

Mais de Mobile Trends (20)

#MTC2019: Jasnopisanie w bankowości - rzecz o tym jak być zrozumiałym - Włodzimierz Gruszczyński (Jasnopis Sp. z o.o.), Maciej Ogrodniczuk (Jasnopis Sp. z o.o.)