Erfgoed in Melsele

1. Arteveldehogeschool – Educatieve bacheloropleiding voor lager onderwijs
Plaats hier de naam van uw opdracht
1. Plaats - adres
Onze-Lieve-Vrouwkerk
Kerkplein 23
9120 Beveren (Melsele)
2. Geolocatie / geolokalisatie
Geef de correcte coördinaten! Exact te bepalen via GoogleMaps (instructiefilmpje te bekijken via Canvas).
51°13’18.5”N 4°16’56.2”E
3. Korte omschrijving
We gaan met de leerlingen naar de Onze-Lieve-Vrouwkerk in Melsele.
De leerlingen krijgen een monumentendocument, dit is een document dat ze het hele jaar door gaan
gerbuiken om verschillende soorten erfgoed gaan verkennen in Melsele.
Op het einde van het jaar hebben de leerlingen zelf een omgevingsboek rond erfgoed opgesteld.
Per monument zijn er verschillende opdrachten die de leerlingen gaan uitvoeren, zo kunnen we tijdens de
leeruistappen verschillende leergebieden aan bod laten komen.
De opdrachten bij de Onze-Lieve-Vrouwkerk starten met het invullen van een Monumenten-ID. In de tweede
opdracht focussen we op het gericht waarnemen van de kerk en in de derde opdracht komt de tijdsband aan
bod.
Voor de laatste opdracht maken de leerlingen een puzzel van de kerk, de leerlingen verplaatsen zich mentaal
in de ruimte door deze opdracht.
We sluiten af met een korte reflectie op de ervaringen tijdens deze activiteit.
4. Doelgroep
3e
graad: 5e
en 6e
leerjaar
5. Tijdsduur
Verplaatsing van de school naar de kerk en terug: 10 minuten.
Activiteit aan de kerk: 40 minuten.
6. Eindtermen
Wiskunde
Meten - Procedures
3.7. De leerlingen zijn in staat:
- zich ruimtelijk te oriënteren op basis van plattegronden, kaarten, foto's en gegevens over afstand en
richting;
- zich in de ruimte mentaal te verplaatsen en te verwoorden wat ze dan zien.
Wetenschappen en techniek
Natuur

2. Arteveldehogeschool – Educatieve bacheloropleiding voor lager onderwijs
1.1 De leerlingen kunnen gericht waarnemen met alle zintuigen en kunnen waarnemingen op een
systematische wijze noteren.
Mens en maatschappij
Tijd
3.7. De leerlingen kennen de grote periodes uit de geschiedenis en ze kunnen duidelijke historische
elementen in hun omgeving en belangrijke historische figuren en gebeurtenissen waarmee ze kennis maken,
situeren in de juiste tijdsperiode aan de hand van een tijdband.
7. Leerinhoud
Onze-Lieve-Vrouwekerk in Melsele
De kerk is te vinden in de dorpskom van Melsele en omgeven door een plantsoen (een openbare tuin met
planten en struiken).
De meeste kerken zijn gebouwd in een gotische stijl, zoals ook Onze-Lieve-Vrouwekerk in Melsele.
Een gotische stijl wordt gekenmerkt door haar verticaliteit, grote vensteropeningen, spitsbogen en
kruisribgewelven.
Sinds 1892 is deze kerk aangewezen tot werelderfgoed.
De Onze-Lieve-Vrouwekerk werd van de 13de tot de 17de eeuw gebouwd. In 1936 werden al drie koren van
de kerk beschermd als monument, in 1982 werd de hele kerk beschermd. In 1995 werden originele
gewelfschilderingen uit de 15de eeuw ontdekt in het hoogkoor.
In 2001 werd de restauratie van de Onze-Lieve-Vrouwekerk genomineerd voor de Vlaamse Monumentenprijs.
Elk jaar worden er orgelconcerten gegeven op het 18de-eeuwse orgel, dat voor het laatst werd gerestaureerd
in 1969. Dit orgel wordt beheerd door het Orgelcomité Melsele.
In 1936 werden de drie koren van de kerk beschermd als monument, in 1982 de gehele kerk.
In de Middeleeuwen zijn ze beginnen bouwen aan de kerk.
Beschermd monument
Monument (erfgoed), in het algemeen een bouwwerk van historische waarde dat om die reden beschermd is.
8. Lesdoelen
De leerlingen kunnen…
1. De gotische stijl van de Onze-Lieve-Vrouwkerk (Melsele) benoemen en verklaren.
2. De Onze-Lieve-Vrouwekerk kunnen bekijken en analyseren aan de hand van gerichte vragen en schriftelijk
verwoorden wat ze zien.
3. Zich mentaal veplaatsen in de omgeving rond de Onze-Lieve-Vrouwekerk en verklaren van welk perspectief
de puzzelfoto is getrokken.
4. Verklaren wat een beschermd monument is en dat de Onze-Lieve-Vrouwekerk een beschermd monument
is.
9. Materiaal
- Monumentendocument (voor élke leerling)
- Schrijfgerief
- Schrijfplank

3. Arteveldehogeschool – Educatieve bacheloropleiding voor lager onderwijs
- Chromebooks (11)
- Gsm leerkracht met hotspot
- Wc-rolletjes (22)
- Puzzels van de kerk (11)
10.Organisatie
Verplaatsing naar de kerk
Afspraken
§ Iedereen draagt een fluohesje.
§ Je mag maximum met twee op het voetpad lopen.
§ Sluit goed aan bij de groep zodat we samen blijven.
§ De leerlingen luisteren goed naar de instructies van de leerkracht.
Aan de Onze-Lieve-Vrouwekerk
§ Blijf bij jouw eigen groepje.
§ Iedereen vult zijn eigen monumentendocument in.
§ Laat je gerief niet rondslingeren en hou dit altijd bij jou.
§ Luister goed naar elkaar en laat iedereen uitspreken.
§ Wanneer de leerkracht op het fluitje blaast verzameld iedereen aan de ingang van de kerk.
Tips voor de leerkracht
§ Dit is de eerste keer dat de leerlingen aan de slag gaan met het monumentendocument. Zorg dat je het
doel van dit document al hebt besproken in de klas. Je kan de eerste pagina van het
monumentendocument in de klas bespreken of aanhalen tijdens een les over erfgoed.
§ Spreek een punt af waar de leerlingen moeten verzamelen.
§ Voorzie een hotspot met wifi zodat de leerlingen met een goede internetverbinding aan de slag kunnen
bij opdracht 1.
11.Werkbladen – instructiebladen – richtlijnen…
Zie bijlagen.
12.Oplossingen - sleutel
Zie bijlagen.
13.Bronnen
Dehaene, T. (2021). Ontdek onroerend erfgoed in je schoolbuurt (1ste ed.). Drukkerij Steylaerts.
Gotiek. (z.d.). Onroerenderfgoed.be. Geraadpleegd op 10 april 2021, van
https://thesaurus.onroerenderfgoed.be/conceptschemes/STIJLEN_EN_CULTUREN/c/4
Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw. (z.d.). Inventaris Onroerend Erfgoed. Geraadpleegd op 10 april 2021, van
https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/17413
14.Achtergrondinformatie voor de leerkracht
Beschrijving – Dorpskom Melsele
Het Kerkplein is een vierkant plein met centraal de Onze-Lieve-Vrouwkerk. Vroeger lag rond de kerk het
kerkhof, nu geruimd en aangelegd als grasveld omzoomd door schermbomen. Het ruime dorpsplein heeft

4. Arteveldehogeschool – Educatieve bacheloropleiding voor lager onderwijs
voornamelijk 19de-eeuwse bebouwing met hoofdzakelijk dorpswoningen. Uitzondering hierop is de pastorie
uit 1767 in rococostijl.
Onze-Lieve-Vrouwkerk - Erfgoedobject
De Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouwkerk:
- Is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed (14/09/2009)
- Is aangeduid als beschermd monument (27/10/1982)
- De drie koren omvat de aanduiding als beschermd monument (28/12/1936)
Dorpskom Melsele
- Deel van de aanduiding als beschermd stads- of dorpsgezicht (27/10/1982)
Onze-Lieve-Vrouwkerk – Stijl
- Gotiek, gotische stijl: bouwstijl vooral aanwezig in kerkgebouwen. Deze stijl wordt gekenmerkt door haar
verticaliteit, grote vensteropeningen, spitsbogen en kruisribgewelven.
15.(optioneel) Extra mogelijkheden tot naverwerking
/

5. Arteveldehogeschool – Educatieve bacheloropleiding voor lager onderwijs
16. Bijlage: Monumentendocument

6. Arteveldehogeschool – Educatieve bacheloropleiding voor lager onderwijs

7. Arteveldehogeschool – Educatieve bacheloropleiding voor lager onderwijs

8. Arteveldehogeschool – Educatieve bacheloropleiding voor lager onderwijs

9. Arteveldehogeschool – Educatieve bacheloropleiding voor lager onderwijs

10. Arteveldehogeschool – Educatieve bacheloropleiding voor lager onderwijs
17. Bijlage: Puzzels.
Puzzel A

11. Arteveldehogeschool – Educatieve bacheloropleiding voor lager onderwijs
Puzzel B

12. Arteveldehogeschool – Educatieve bacheloropleiding voor lager onderwijs
Puzzel C

13. Arteveldehogeschool – Educatieve bacheloropleiding voor lager onderwijs
18. Bijlagen: Oplossingen

14. Arteveldehogeschool – Educatieve bacheloropleiding voor lager onderwijs

15. Arteveldehogeschool – Educatieve bacheloropleiding voor lager onderwijs