1. ‫استخری‬ ‫دکتررسول‬
‫کلینیکال‬ ‫و‬ ‫اناتومیکال‬ ‫پاتولوژیست‬
‫بالین‬ ‫آزمایشگاه‬ ‫در‬ ‫كیفیت‬ ‫تضمین‬
‫ی‬
clinical laboratory quality
assurance

2. ‫عملکردی‬ ‫های‬ ‫ویژگی‬
(
Performance characteristic
validation &Verification
،‫دقت‬
،‫صحت‬
،‫بودن‬ ‫خطی‬
،‫گزارش‬ ‫قابل‬ ‫محدوده‬
‫حساسیت‬ ،‫تشخیص‬ ‫حد‬
‫تشخیصی‬ ‫بودن‬ ‫اختصاصی‬
‫بالینی‬ ‫و‬
‫کاربرد‬ ‫گرفتن‬ ‫نظر‬ ‫در‬ ‫با‬
‫می‬ ‫صورت‬ ‫بیماران‬ ‫برای‬ ‫آزمایش‬ ‫آن‬
‫گیرد‬
.

3. ‫كيفيت‬ ‫تضمين‬ ‫ایجاد‬ ‫فلسفه‬
‫است‬ ‫مهم‬ ‫مشتري‬ ‫براي‬ ‫كیفیت‬
‫است‬ ‫كنترل‬ ‫و‬ ‫ارزیابي‬ ‫قابل‬ ‫كیفیت‬
‫ان‬ ‫مخارج‬ ‫از‬ ‫بیشتر‬ ‫اغلب‬ ‫كیفیت‬ ‫منافع‬
‫است‬

4. ‫كيفيت‬ ‫تضمين‬ ‫در‬ ‫مهم‬ ‫اصل‬ ‫سه‬
.1
‫برنامه‬ ‫تشكیل‬
.2
‫برنامه‬ ‫نظرداشتن‬ ‫تحت‬ ‫و‬ ‫ارزیابي‬
.3
‫موجود‬ ‫كیفیت‬ ‫دادن‬ ‫ارتقا‬ ‫در‬ ‫سعي‬

5. ‫كيفي‬ ‫كنترل‬ ‫برنامه‬ ‫یك‬ ‫مختلف‬ ‫قسمتهاي‬
--
‫كیفیت‬ ‫به‬ ‫مربوط‬ ‫اهداف‬ ‫شناسایي‬
--
‫كیفیت‬ ‫كنترل‬ ‫براي‬ ‫سازماني‬ ‫تعهد‬
‫روي‬ ‫بر‬ ‫كيفي‬ ‫كنترل‬ ‫دستورات‬ ‫سازماني‬ ‫تعهد‬ ‫بدون‬
‫را‬ ‫مدیران‬ ‫سازي‬ ‫سند‬ ‫و‬ ‫مكتوب‬ ‫نياز‬ ‫فقط‬ ‫و‬ ‫مانده‬ ‫كاغذ‬
‫ميكند‬ ‫تامين‬
--
‫فعالیتي‬ ‫هر‬ ‫مورد‬ ‫در‬ ‫مكتوب‬ ‫كار‬ ‫روشهاي‬ ‫و‬ ‫طرح‬
-
...............

6. ‫مختلف‬ ‫قسمتهاي‬
.............
---
‫سازي‬ ‫مستند‬ ‫و‬ ‫مستمر‬ ‫اجرا‬
‫تامين‬ ‫را‬ ‫مدیران‬ ‫تنظيمي‬ ‫احتياجات‬ ‫هم‬ ‫سازي‬ ‫مستند‬
‫لتي‬ ‫دو‬ ‫نظارتي‬ ‫سازمانهاي‬ ‫هاي‬ ‫خواسته‬ ‫وهمچنين‬ ‫ميكند‬
‫ميسازد‬ ‫براورده‬ ‫را‬
---
‫وارزیابي‬ ‫مرور‬
---
‫ارتقا‬
’
‫كیفیت‬ ‫مداوم‬
Cuntinuous quality improvement CQI

7. ‫ارتقا‬
’
‫ب‬ ‫داشته‬ ‫زیاد‬ ‫مخارج‬ ‫است‬ ‫ممكن‬ ‫كیفیت‬
‫اشد‬
‫ها‬ ‫هزینه‬ ‫بازگشت‬ ‫براي‬ ‫هم‬ ‫تضمیني‬ ‫هیچ‬ ‫و‬
‫كیفیت‬ ‫بهبود‬ ‫براي‬ ‫تالش‬ ‫حتي‬ ‫و‬ ‫ندارد‬ ‫وجود‬
‫قبلي‬ ‫كیفیت‬ ‫در‬ ‫موقتي‬ ‫افت‬ ‫باعث‬ ‫است‬ ‫ممكن‬
‫روش‬ ‫گیري‬ ‫یاد‬ ‫جهت‬ ‫در‬ ‫پرسنل‬ ‫مشغله‬ ‫بعلت‬
‫باشد‬ ‫جدید‬
‫این‬ ‫بنابر‬
‫اهداف‬ ‫انتخاب‬
‫ارتقا‬
’
‫باید‬ ‫كیفیت‬
‫دقت‬ ‫با‬
‫گیرد‬ ‫صورت‬ ‫زیادي‬

8. ‫كيفيت‬ ‫تضمين‬ ‫در‬ ‫توجه‬ ‫مورد‬ ‫اهداف‬
‫الف‬
—
‫آنالیتیكال‬ ‫پره‬ ‫فرایندهاي‬
‫ب‬
---
‫آنالیتیكال‬ ‫فرایندهاي‬
‫ج‬
---
‫آنالیتیكال‬ ‫پست‬ ‫فرایندهاي‬
‫فرایندهاي‬ ‫به‬ ‫مربوط‬ ‫آزمایشگاهي‬ ‫مشكالت‬ ‫اغلب‬
‫در‬ ‫نيز‬ ‫كيفيت‬ ‫كنترل‬ ‫هاي‬ ‫برنامه‬ ‫متاسفانه‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫آناليتيكال‬ ‫پره‬
‫این‬
‫دارند‬ ‫بيشتري‬ ‫ضعف‬ ‫قسمت‬

9. ‫كيفي‬ ‫كنترل‬ ‫تكنيكهاي‬
‫ميكنند‬ ‫استفاده‬ ‫بيماران‬ ‫هاي‬ ‫داده‬ ‫از‬ ‫كه‬ ‫كيفي‬ ‫كنترل‬ ‫تكنيكهاي‬
‫الف‬
-
‫میكنند‬ ‫استفاده‬ ‫بیماران‬ ‫تك‬ ‫تك‬ ‫هاي‬ ‫داده‬ ‫از‬ ‫كه‬ ‫تكنیكهایي‬
###
‫فیزیولوژیك‬ ‫محدوده‬
‫پتاسیم‬ ‫مثال‬
15
###
‫خودبیمار‬ ‫اطالعات‬ ‫از‬ ‫استفاده‬
‫و‬ ‫كردن‬ ‫كامپیوتریزه‬ ‫به‬ ‫نیاز‬ ‫روش‬ ‫این‬
‫تغییر‬ ‫داردمثال‬
5/1
‫بیمار‬ ‫پتاسیم‬ ‫در‬ ‫لیتر‬ ‫در‬ ‫مول‬ ‫میلي‬
‫میشود‬ ‫مشخص‬ ‫هفته‬ ‫یك‬ ‫عرض‬ ‫در‬
LIS

10. ‫از‬ ‫استفاده‬
..............
####
‫آزمایشات‬ ‫سایر‬ ‫با‬ ‫همبستگي‬
‫را‬ ‫پانلي‬ ‫بیمار‬ ‫یك‬ ‫از‬ ‫خواستي‬ ‫در‬ ‫آزمایشات‬ ‫معموال‬
‫نتایج‬ ‫میرود‬ ‫انتظار‬ ‫كه‬ ‫میدهند‬ ‫تشكیل‬ ‫خاصي‬ ‫ارگان‬ ‫با‬ ‫دررابطه‬
‫زیر‬ ‫پانلهاي‬ ‫مثل‬ ‫باشند‬ ‫داشته‬ ‫همخواني‬ ‫هم‬ ‫با‬
‫میشود‬ ‫آنزیم‬ ‫دو‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫تغییر‬ ‫باعث‬ ‫كبدي‬ ‫آسیب‬
‫دارند‬ ‫خاصي‬ ‫طرح‬ ‫كه‬ ‫تیروئیدي‬ ‫هورمونهاي‬
‫گلوتامیل‬ ‫گاما‬ ‫افزایش‬ ‫همراه‬ ‫اغلب‬ ‫مستقیم‬ ‫بیلیروبین‬ ‫افزایش‬
‫است‬ ‫پپتیداز‬ ‫ترانس‬
AST,ALT

11. ‫متعدد‬ ‫بيماران‬ ‫نتایج‬ ‫از‬ ‫استفاده‬
‫تمام‬ ‫میانگین‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫زمینه‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫روش‬ ‫شایعترین‬
‫بلند‬ ‫میانگینهاي‬ ‫معموال‬ ‫كه‬ ‫است‬ ‫كننده‬ ‫مراجعه‬ ‫بیماران‬
‫داد‬ ‫خواهند‬ ‫بهتري‬ ‫جواب‬ ‫ماهانه‬ ‫مثال‬ ‫مدت‬
‫هر‬ ‫دارند‬ ‫سني‬ ‫یا‬ ‫جنسیت‬ ‫تفاوت‬ ‫كه‬ ‫آنالیتهایي‬ ‫مورد‬ ‫در‬
‫میشود‬ ‫برسي‬ ‫تفكیك‬ ‫به‬ ‫سني‬ ‫گروه‬ ‫یا‬ ‫جنس‬

12. ‫كاذب‬ ‫رد‬ ‫و‬ ‫خطا‬ ‫شناسایي‬ ‫بين‬ ‫تعادل‬ ‫ایجاد‬
ERROR DETECTION
FALS REJECTION
‫ویژگي‬ ‫زیاد‬ ‫افزایش‬ ‫و‬ ‫كاذب‬ ‫رد‬ ‫و‬ ‫ویژگي‬ ‫كاهش‬ ‫باعث‬ ‫حساسیت‬ ‫افزایش‬
‫شد‬ ‫خواهد‬ ‫ها‬ ‫خطا‬ ‫تشخیص‬ ‫در‬ ‫توانایي‬ ‫كاهش‬ ‫و‬ ‫حساسیت‬ ‫كاهش‬ ‫باعث‬
‫قدم‬ ‫اولین‬
‫در‬ ‫اگر‬ ‫مثال‬ ‫است‬ ‫مناسب‬ ‫وسایل‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫تعادل‬ ‫ایجاد‬ ‫در‬
‫خطاي‬ ‫سدیم‬ ‫گیري‬ ‫اندازه‬
2
%
‫و‬ ‫راجنت‬ ‫خود‬ ‫واگر‬ ‫است‬ ‫قبول‬ ‫قابل‬
‫ذات‬ ‫خطاي‬ ‫داراي‬ ‫افزاري‬ ‫سخت‬ ‫وسایل‬
‫ی‬
1.5
%
‫از‬ ‫زیادي‬ ‫تعداد‬ ‫باشند‬
‫وسایل‬ ‫از‬ ‫اگر‬ ‫ولي‬ ‫شد‬ ‫خواهد‬ ‫زیاد‬ ‫هزینه‬ ‫باعث‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫رد‬ ‫جوابها‬
‫خطاي‬ ‫درصد‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫گرانتر‬
5
%/
‫خواهد‬ ‫پایین‬ ‫نهایي‬ ‫هزینه‬ ‫شود‬ ‫استفاده‬
‫شد‬

13. ‫ودقت‬ ‫صحت‬ ‫خطاهاي‬ ‫كردن‬ ‫جدا‬
‫میشوند‬ ‫دقت‬ ‫عدم‬ ‫باعث‬ ‫كه‬ ‫خطاهایي‬
‫كردن‬ ‫پيپت‬ ‫خطاي‬
‫حرارت‬ ‫درجه‬ ‫تغييرات‬
‫معرف‬ ‫و‬ ‫نمونه‬ ‫مناسب‬ ‫نشدن‬ ‫مخلوط‬
‫آزمایش‬ ‫هاي‬ ‫لوله‬ ‫نبودن‬ ‫تميز‬
‫میشوند‬ ‫صحت‬ ‫عدم‬ ‫باعث‬ ‫كه‬ ‫خطاهایي‬
‫معرف‬ ‫و‬ ‫دستگاهها‬ ‫خرابي‬
‫معرف‬ ‫یا‬ ‫نمونه‬ ‫حجم‬ ‫مقدار‬ ‫تغيير‬
‫حرارت‬ ‫درجه‬ ‫تغيير‬
‫دوم‬ ‫قدم‬

16. Precision and Accuracy
Low Accuracy,
High Precision
High Accuracy,
Low Precision
High Accuracy,
High Precision

17. ‫سوم‬ ‫قدم‬
‫آزمایش‬ ‫روش‬ ‫پایداري‬ ‫ارزیابي‬
‫وروشهاي‬ ‫كمتر‬ ‫تواتر‬ ‫با‬ ‫كیفي‬ ‫كنترل‬ ‫به‬ ‫نیاز‬ ‫پایدار‬ ‫روشهاي‬
‫دارند‬ ‫بیشتري‬ ‫تواتر‬ ‫به‬ ‫نیاز‬ ‫ناپایدار‬
‫روز‬ ‫در‬ ‫بار‬ ‫یك‬ ‫تواتر‬ ‫با‬ ‫كیفي‬ ‫كنترل‬ ‫شاید‬ ‫دولتي‬ ‫قوانین‬ ‫در‬
‫تاثیر‬ ‫میكند‬ ‫تعیین‬ ‫را‬ ‫كنترل‬ ‫تعداد‬ ‫آنچه‬ ‫ولي‬ ‫باشد‬ ‫كافي‬
‫تاخیر‬ ‫مثال‬ ‫میباشد‬ ‫خطا‬ ‫شناسایي‬ ‫در‬ ‫تاخیر‬ ‫مالي‬ ‫و‬ ‫بالیني‬
‫نیست‬ ‫یكي‬ ‫كلسترول‬ ‫با‬ ‫گلوكز‬ ‫آزمایش‬ ‫خطاي‬ ‫شناسایي‬ ‫در‬

18. ‫مناسب‬ ‫كيفي‬ ‫كنترل‬ ‫ماده‬ ‫یك‬ ‫خصوصيات‬
----
‫باشد‬ ‫بیمار‬ ‫نمونه‬ ‫شبیه‬
----
‫پایدار‬ ‫نگهدارنده‬ ‫ماده‬ ‫به‬ ‫نیاز‬ ‫بدون‬ ‫طوالني‬ ‫مدتهاي‬ ‫براي‬
‫بماند‬
---
‫باشد‬ ‫ممكن‬ ‫حداقل‬ ‫در‬ ‫بیماریزا‬ ‫عوامل‬ ‫با‬ ‫آلودگي‬
---
‫باشد‬ ‫مناسب‬ ‫بندي‬ ‫بسته‬ ‫در‬
---
‫میانگین‬ ‫تعیین‬ ‫به‬ ‫نیاز‬ ‫تا‬ ‫نمود‬ ‫تهیه‬ ‫را‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫باالیي‬ ‫حجم‬ ‫بتوان‬
‫نباشد‬ ‫مدت‬ ‫كوتاه‬ ‫هاي‬ ‫دوره‬ ‫در‬
----
‫باشد‬ ‫ارزان‬
‫میباشند‬ ‫مشخص‬ ‫غلظت‬ ‫بدون‬ ‫و‬ ‫معلوم‬ ‫غلظت‬ ‫با‬ ‫صورت‬ ‫دو‬ ‫به‬ ‫كیفي‬ ‫كنترل‬ ‫مواد‬

19. ‫جواب‬ ‫طبیعي‬ ‫و‬ ‫سالم‬ ‫فرد‬ ‫یك‬ ‫اینكه‬ ‫احتمال‬
‫است‬ ‫چقدر‬ ‫باشد‬ ‫داشته‬ ‫طبیعي‬ ‫غیر‬

20. ‫چیست‬ ‫نرمال‬ ‫حدود‬
‫نرمال‬ ‫براي‬ ‫مختلف‬ ‫تعریفهاي‬
‫است‬ ‫شایعتر‬ ‫جامعه‬ ‫در‬ ‫كه‬ ‫است‬ ‫چیزي‬ ‫آن‬ ‫نرمال‬
‫فاكتور‬ ‫ریسك‬ ‫عنوان‬ ‫به‬ ‫كه‬ ‫است‬ ‫مقداري‬ ‫نرمال‬ ‫مقدار‬
‫نشود‬ ‫محسوب‬
‫ندارد‬ ‫درمان‬ ‫به‬ ‫نیاز‬ ‫كه‬ ‫است‬ ‫مقداري‬ ‫نرمال‬ ‫مقدار‬

21. .
‫همان‬ ‫نرمال‬ ‫حدود‬ ‫تعیین‬ ‫براي‬ ‫روش‬ ‫ترین‬ ‫ساده‬
‫زیر‬ ‫فرمول‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫اول‬ ‫تعریف‬ ‫از‬ ‫استفاده‬
‫میشود‬ ‫محاسبه‬
(
‫معیار‬ ‫انحراف‬
×
2
+)
‫میانگین‬
=
‫نرمال‬ ‫حدود‬

22. 3sd
2sd 1sd
17000

23. 1-(0.95)
n
‫بیست‬ ‫در‬ ‫طبیعي‬ ‫فرد‬ ‫یك‬ ‫آزمایش‬ ‫بودن‬ ‫نرمال‬ ‫احتمال‬
‫متوالي‬ ‫آزمایش‬
=
‫آزمایش‬ ‫در‬ ‫بودن‬ ‫نرمال‬ ‫احتمال‬
‫اول‬
×
‫آزمایش‬ ‫در‬ ‫بودن‬ ‫نرمال‬ ‫احتمال‬
‫دوم‬
×
............
×
‫آزمایش‬ ‫در‬ ‫بودن‬ ‫نرمال‬ ‫احتمال‬
‫بیستم‬
‫متوالي‬ ‫آزمایش‬ ‫بیست‬ ‫در‬ ‫بودن‬ ‫نرمال‬ ‫احتمال‬ =(o.95)
20
=0.34 1-0.34=0.66

24. ‫كمي‬ ‫آزمایشات‬ ‫در‬ ‫كيفي‬ ‫كنترل‬ ‫انجام‬ ‫روش‬
###
‫ميشود‬ ‫مشخص‬ ‫هدف‬ ‫یا‬ ‫ميانگين‬ ‫ابتدا‬
-
‫و‬ ‫كرد‬ ‫استفاده‬ ‫ازبروشور‬ ‫ميتوان‬ ‫معلوم‬ ‫غلظت‬ ‫با‬ ‫كيفي‬ ‫كنترل‬ ‫هاي‬ ‫نمونه‬ ‫در‬
‫نتایج‬ ‫ميانگين‬ ‫دیگر‬ ‫نوع‬ ‫در‬
20
‫كيفي‬ ‫كنترل‬ ‫ماده‬ ‫از‬ ‫تكراري‬ ‫تست‬
‫باشد‬ ‫متفاوت‬ ‫سري‬ ‫پنج‬ ‫در‬ ‫باید‬ ‫اقل‬ ‫حد‬ ‫ها‬ ‫نمونه‬ ‫این‬ ‫ميشود‬ ‫مشخص‬
###
‫ميكنيم‬ ‫محاسبه‬ ‫را‬ ‫فوق‬ ‫نتایج‬ ‫معيار‬ ‫انحراف‬
###
‫معيارهاي‬ ‫انحراف‬ ‫و‬ ‫ميانگين‬ ‫محل‬ ‫مختصات‬ ‫محور‬ ‫روي‬ ‫بر‬
‫كنيم‬ ‫مي‬ ‫تعيين‬ ‫منفي‬ ‫و‬ ‫مثبت‬ ‫بصورت‬1SD 2SD 3SD

25. ‫محدوده‬ ‫دو‬ ‫از‬ ‫معموال‬ ‫جنینگ‬ ‫لوي‬ ‫چارتهاي‬ ‫در‬
‫محدوده‬ ‫دو‬ ‫این‬ ‫كه‬ ‫میشود‬ ‫استفاده‬ ‫پایین‬ ‫و‬ ‫باال‬
‫وافزایش‬ ‫كاذب‬ ‫رد‬ ‫كاهش‬ ‫اصل‬ ‫دو‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫خود‬
‫آزادي‬ ‫نیز‬ ‫حدودي‬ ‫تا‬ ‫و‬ ‫میباشد‬ ‫خطا‬ ‫شناسایي‬
‫كالج‬ ‫مطالعه‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫و‬ ‫دارد‬ ‫وجود‬ ‫درآن‬ ‫عمل‬
‫آزمایشگاههاي‬ ‫بین‬ ‫امریكادر‬ ‫پاتولوژیستهاي‬
‫بین‬ ‫مختلف‬
2/2
‫و‬
2/3
‫است‬ ‫معیار‬ ‫انحراف‬

26. =
‫ميانگين‬
‫انحرافها‬
×
‫زیر‬ ‫جدول‬ ‫از‬ ‫آمده‬ ‫بدست‬ ‫اعداد‬ UCL,,,LCL

27. ‫بتنهایي‬ ‫پایين‬ ‫و‬ ‫باال‬ ‫محدوده‬ ‫دو‬ ‫از‬ ‫استفاده‬
‫است‬ ‫زیر‬ ‫شكالت‬ ‫ا‬ ‫داراي‬
‫نمیشود‬ ‫داده‬ ‫دخالت‬ ‫كنترل‬ ‫در‬ ‫قبل‬ ‫روزهاي‬ ‫اطالعات‬
‫استفاد‬ ‫همزمان‬ ‫كه‬ ‫پایین‬ ‫یا‬ ‫باال‬ ‫كنترل‬ ‫مثال‬ ‫دیگر‬ ‫كنترلهاي‬
‫ه‬
‫میكنند‬ ‫عمل‬ ‫هم‬ ‫از‬ ‫مستقل‬ ‫میشود‬
‫نمیشوند‬ ‫شناسایي‬ ‫كنترل‬ ‫حدود‬ ‫از‬ ‫كمتر‬ ‫ولي‬ ‫ثابت‬ ‫هاي‬ ‫خطا‬
‫میشوند‬ ‫شناسایي‬ ‫دیر‬ ‫خیلي‬ ‫خطاهاي‬
Trend

28. ‫وستگارد‬ ‫قوانين‬
‫كیفیت‬ ‫كنترل‬ ‫در‬ ‫جنینگ‬ ‫لوي‬ ‫چارت‬ ‫هاي‬ ‫محدودیت‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬
‫بتنهایي‬ ‫كدام‬ ‫هر‬ ‫كه‬ ‫میكند‬ ‫استفاده‬ ‫متعدد‬ ‫قوانین‬ ‫از‬ ‫وستگارد‬
‫نمي‬ ‫افزایش‬ ‫را‬ ‫كاذب‬ ‫رد‬ ‫ولي‬ ‫شده‬ ‫خطا‬ ‫شناسایي‬ ‫افزایش‬ ‫باعث‬
‫دهند‬
‫از‬ ‫عبارتند‬ ‫وستگارد‬ ‫قوانین‬
(
‫هشدار‬
) 1.2s 2.2s 1.3s R4 4.1S 10X

29. CV=SD/X

30. N=20

39. ‫تجمعي‬ ‫اثر‬ ‫قانون‬ CUSUM
‫با‬ ‫كاري‬ ‫ردیف‬ ‫هر‬ ‫كیفي‬ ‫كنترل‬ ‫نتایج‬ ‫اختالف‬ ‫روش‬ ‫این‬ ‫در‬
‫میشود‬ ‫جبري‬ ‫جمع‬ ‫قبلي‬ ‫ردیف‬
‫ومزیت‬ ‫راندوم‬ ‫خطاهاي‬ ‫شناسایي‬ ‫در‬ ‫روش‬ ‫این‬ ‫محدودیت‬
‫است‬ ‫سیستمیك‬ ‫خطاهاي‬ ‫سریع‬ ‫شناسایي‬ ‫أن‬
‫شكل‬ ‫به‬ ‫محدودهاي‬ ‫در‬ ‫قبول‬ ‫قابل‬ ‫نتایج‬ ‫اینكه‬ ‫بدلیل‬
‫میگویند‬ ‫نیز‬ ‫روش‬ ‫ان‬ ‫به‬ ‫هستند‬ ‫محدود‬
V
V--Mask

41. ‫تغييرات‬ ‫ظریب‬ ‫یا‬ ‫دقت‬ ‫عدم‬ ‫ميزان‬ ‫تعيين‬
‫قبول‬ ‫قابل‬ ‫خطاي‬ ‫تعیین‬ ‫قوانین‬
---
‫از‬ ‫كمتر‬ ‫باید‬ ‫دقت‬ ‫عدم‬ ‫تانك‬ ‫درفرمول‬
25
%
‫باشد‬ ‫مرجع‬ ‫حدود‬
---
‫تغییرات‬ ‫نصف‬ ‫باید‬ ‫آنالیتیكي‬ ‫تغییرات‬ ‫كه‬ ‫است‬ ‫معتقد‬
‫باشد‬ ‫آنالیت‬ ‫یك‬ ‫بیولوژیكي‬
---
‫در‬ ‫دقت‬ ‫عدم‬ ‫كه‬ ‫است‬ ‫این‬ ‫بیانگر‬ ‫طرف‬ ‫از‬ ‫شده‬ ‫استانداردتعیین‬
‫بیولوژیكي‬ ‫تغییرات‬ ‫مجموع‬ ‫نصف‬ ‫از‬ ‫باید‬ ‫اسكرین‬ ‫تستهاي‬
‫تغییرات‬ ‫نصف‬ ‫از‬ ‫انفرادي‬ ‫تستهاي‬ ‫در‬ ‫ولي‬ ‫مرجع‬ ‫وتغییراتحدود‬
‫باشد‬ ‫كمتر‬ ‫بیولوژیكي‬
Tonk
cotlove
CAP

42. ‫ليني‬ ‫با‬ ‫نيازهاي‬ ‫كه‬ ‫دقت‬ ‫عدم‬ ‫كل‬ ‫در‬
‫آزمایشات‬ ‫اغلب‬ ‫در‬ ‫ميكند‬ ‫رابرآورده‬
‫بيوشيميایي‬
5
%
‫هورموني‬ ‫آزمایشات‬ ‫ودر‬
‫وآنزیمهاحدود‬
10
%
‫ميباشد‬

43. CVR <1 ‫مشابه‬ ‫گروههای‬ ‫از‬ ‫بيشتر‬ ‫دقت‬
CVR>1 …… ‫مشابه‬ ‫گروه‬ ‫از‬ ‫کمتر‬ ‫دقت‬

62. ‫محدوده‬ ‫از‬ ‫خارج‬ ‫كیفي‬ ‫كنترل‬ ‫نتایج‬ ‫اگر‬
‫كرد‬ ‫باید‬ ‫چه‬ ‫بود‬ ‫قبول‬ ‫قابل‬
‫سیستیم‬ ‫اصالح‬ ‫از‬ ‫بعد‬ ‫كه‬ ‫اینست‬ ‫روش‬ ‫بهترین‬
‫به‬ ‫مجدد‬ ‫گیري‬ ‫اندازه‬
‫معكوس‬ ‫زماني‬ ‫ترتیب‬
‫تفاوت‬ ‫جدید‬ ‫نتایج‬ ‫كه‬ ‫زماني‬ ‫تا‬ ‫گیرد‬ ‫انجام‬
‫باشند‬ ‫نداشته‬ ‫اولیه‬ ‫نتایج‬ ‫با‬ ‫داري‬ ‫معني‬

63. ‫براي‬ ‫كيفي‬ ‫كنترل‬ ‫هاي‬ ‫برنامه‬
‫كيفي‬ ‫و‬ ‫كمي‬ ‫نيمه‬ ‫آزمایشات‬
‫داده‬ ‫پاسخ‬ ‫مثبت‬ ‫یا‬ ‫منفي‬ ‫صورت‬ ‫به‬ ‫كه‬ ‫كیفي‬ ‫آزمایشات‬ ‫در‬
‫باشد‬ ‫منفي‬ ‫یا‬ ‫مثبت‬ ‫باید‬ ‫نیز‬ ‫كنترل‬ ‫نمونه‬ ‫میشود‬
‫بصورت‬ ‫كه‬ ‫كمي‬ ‫نیمه‬ ‫آزمایشات‬ ‫در‬
+
1
+
2
+
3
‫و‬
....
‫یك‬ ‫اكثر‬ ‫حد‬ ‫باید‬ ‫كنترل‬ ‫نمونه‬ ‫میشود‬ ‫داده‬ ‫پاسخ‬
‫نمونه‬ ‫در‬ ‫اگر‬ ‫مثال‬ ‫باشد‬ ‫داشته‬ ‫تفاوت‬ ‫هدف‬ ‫با‬ ‫واحد‬
‫قند‬ ‫كنترل‬
+
3
‫اگر‬ ‫ادراري‬ ‫نوار‬ ‫باشد‬
+
2
‫یا‬
+
4
‫باشد‬
‫ولي‬ ‫است‬ ‫قبول‬ ‫قابل‬
+
1
‫نیست‬ ‫قبول‬ ‫قابل‬ ‫دیگر‬

64. ‫كيفي‬ ‫كنترل‬ ‫نتایج‬ ‫براساس‬ ‫مشكل‬ ‫حل‬
‫است‬ ‫كنترل‬ ‫نمونه‬ ‫خود‬ ‫تكرار‬ ‫محدوده‬ ‫از‬ ‫خارج‬ ‫نتایج‬ ‫با‬ ‫مواجهه‬ ‫در‬ ‫قدم‬ ‫اولین‬
‫از‬ ‫عبارتند‬ ‫میگیرد‬ ‫صورت‬ ‫مرحله‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫معموال‬ ‫كه‬ ‫اشتباه‬ ‫اقدام‬ ‫دو‬
1
-
‫خطا‬ ‫علت‬ ‫شناسایي‬ ‫از‬ ‫قبل‬ ‫آزمایش‬ ‫سري‬ ‫تمام‬ ‫فوري‬ ‫تكرار‬
2
-
‫معرفهاي‬ ‫تهیه‬ ‫مانند‬ ‫اقداماتي‬ ‫از‬ ‫هم‬ ‫سر‬ ‫پشت‬ ‫مجموعه‬ ‫یك‬ ‫همیشگي‬ ‫انجام‬
‫اصلي‬ ‫مشكل‬ ‫شناسایي‬ ‫بدون‬ ‫تكراري‬ ‫وكالیبراسیونهاي‬ ‫جدید‬

65. ‫خطا‬ ‫كنیم‬ ‫ابتدامشخص‬ ‫كه‬ ‫است‬ ‫این‬ ‫اقدام‬ ‫بهترین‬
‫است‬ ‫سیستمیك‬ ‫نوع‬ ‫از‬ ‫یا‬ ‫راندوم‬ ‫نوع‬ ‫از‬
‫دارند‬ ‫تاثیر‬ ‫دقت‬ ‫روي‬ ‫بیشتر‬ ‫كه‬ ‫راندوم‬ ‫خطاهاي‬
‫نمونه‬ ‫یا‬ ‫معرف‬ ‫حجم‬ ‫در‬ ‫نوسانات‬
‫ولتاژ‬ ‫نوسانات‬
‫شده‬ ‫كثیف‬ ‫نوري‬ ‫سیستیم‬
‫معرف‬ ‫و‬ ‫نمونه‬ ‫مناسب‬ ‫نشدن‬ ‫مخلوط‬
‫دارند‬ ‫تاثیر‬ ‫صحت‬ ‫روي‬ ‫بیشتر‬ ‫كه‬ ‫سیستمیك‬ ‫خطاهاي‬
‫كالیبراسیون‬ ‫پایداري‬ ‫عدم‬
‫معرف‬ ‫تدریجي‬ ‫تخریب‬
‫پتانسیومتریك‬ ‫یا‬ ‫اسپكتروفتومتریك‬ ‫المپهاي‬ ‫تدریجي‬ ‫ضعف‬

66. ‫آن‬ ‫كردن‬ ‫برطرف‬ ‫و‬ ‫مشكل‬ ‫كردن‬ ‫پیدا‬ ‫از‬ ‫بعد‬
‫كنترلي‬ ‫مواد‬ ‫از‬ ‫كاملي‬ ‫سري‬ ‫دوباره‬ ‫باید‬
‫جا‬ ‫بر‬ ‫پا‬ ‫همچنان‬ ‫مشكل‬ ‫واگر‬ ‫شود‬ ‫استفاده‬
‫ارایه‬ ‫با‬ ‫تماس‬ ‫ویا‬ ‫معرفها‬ ‫تعویض‬ ‫باشد‬
‫تجهیزات‬ ‫خدماتي‬ ‫سرویسهاي‬ ‫هاي‬ ‫كننده‬
‫گیرد‬ ‫صورت‬ ‫باید‬

73. ‫گيري‬ ‫اندازه‬ ‫در‬ ‫مختلف‬ ‫روش‬ ‫دو‬ ‫مقایسه‬
‫مشخص‬ ‫آناليت‬ ‫یك‬
‫یا‬ ‫و‬ ‫متفاوت‬ ‫دستگاه‬ ‫دو‬ ‫یا‬ ‫مختلف‬ ‫روش‬ ‫دو‬ ‫مقایسه‬ ‫براي‬
‫آزمون‬ ‫از‬ ‫استاندارد‬ ‫روش‬ ‫با‬ ‫جدید‬ ‫روش‬ ‫یك‬ ‫مقایسه‬
‫میشود‬ ‫استفاده‬ ‫زوج‬
T

74. ‫آزمایشگاهی‬ ‫روش‬ ‫دو‬ ‫دقت‬ ‫مقایسه‬
:
Sd
‫کسر‬ ‫صورت‬ ‫در‬ ‫بزرگتر‬
‫عدد‬ ‫مقایسه‬
f
‫مربوطه‬ ‫جدول‬ ‫با‬

75. ‫آزمایشگا‬ ‫روش‬ ‫ارزیابی‬ ‫نتایج‬ ‫مورد‬ ‫در‬ ‫گیري‬ ‫تصمیم‬
‫هي‬

76. ‫گذاری‬ ‫صحه‬
validation
‫توجه‬ ‫با‬ ،‫آزمایش‬ ‫روش‬ ‫عملکردی‬ ‫های‬ ‫ویژگی‬ ‫تمامی‬ ‫وجود‬ ‫تأیيد‬ ‫معنای‬ ‫به‬
‫به‬
‫بالينی‬ ‫نيازهای‬ ‫برآوردن‬ ‫برای‬ ‫و‬ ‫بالينی‬ ‫کاربرد‬
.
.
‫ک‬ ،‫پزشکی‬ ‫آموزش‬ ‫و‬ ‫درمان‬ ،‫بهداشت‬ ‫وزارت‬ ‫تأیيد‬ ‫مورد‬ ‫تجاری‬ ‫های‬ ‫کيت‬
‫ه‬
‫عملکر‬ ‫های‬ ‫ویژگی‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫گذاری‬ ‫صحه‬ ‫کيت‬ ‫کننده‬ ‫توليد‬ ‫توسط‬ ً‫ال‬‫قب‬
‫تعيين‬ ‫آن‬ ‫دی‬
‫م‬ ‫آزمایشگاه‬ ‫در‬ ‫تعدیلی‬ ‫یا‬ ‫تغيير‬ ‫هيچگونه‬ ‫بدون‬ ‫چنانچه‬ ،‫است‬ ‫گردیده‬
‫ورد‬
‫م‬ ‫تغييراتی‬ ‫ندارندمگر‬ ‫مجدد‬ ‫گذاری‬ ‫صحه‬ ‫به‬ ‫نياز‬ ،‫گيرد‬ ‫قرار‬ ‫استفاده‬
‫یا‬ ‫کوتاه‬ ‫ثل‬
‫مور‬ ‫های‬ ‫معرف‬ ‫حجم‬ ‫یا‬ ‫نمونه‬ ‫حجم‬ ‫تغيير‬ ،‫انکوباسيون‬ ‫زمان‬ ‫کردن‬ ‫طوالنی‬
‫د‬
‫استفاده‬

77. ‫روش‬ ‫تصدیق‬
verification
،‫دقت‬ ‫مثال‬ ‫روش‬ ‫عملکردی‬ ‫های‬ ‫ویژگی‬ ‫ارزیابی‬ ‫معنای‬ ‫به‬
‫غيره‬ ‫و‬ ‫بودن‬ ‫خطی‬ ،‫صحت‬
.
‫شد‬ ‫گذاری‬ ‫صحه‬ ‫های‬ ‫کيت‬ ‫چنانچه‬
‫ه‬
‫مو‬ ‫تعدیلی‬ ‫یا‬ ‫تغيير‬ ‫گونه‬ ‫هيچ‬ ‫بدون‬ ‫تجاری‬ ‫مصرف‬ ‫آماده‬ ‫و‬
‫رد‬
‫تص‬ ‫مراحل‬ ‫آزمایشگاه‬ ‫در‬ ‫است‬ ‫کافی‬ ،‫گيرند‬ ‫قرار‬ ‫استفاده‬
‫دیق‬
‫روش‬
‫شود‬ ‫انجام‬ ‫آنها‬ ‫برای‬
.

78. ‫ت‬ ‫باید‬ ،‫کيت‬ ‫ساخت‬ ‫شماره‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫کيت‬ ‫نوع‬ ‫تغيير‬ ‫صورت‬ ‫در‬
‫وافق‬
‫قد‬ ‫کيت‬ ‫با‬ ‫بيماران‬ ‫های‬ ‫نمونه‬ ‫گيری‬ ‫اندازه‬ ‫از‬ ‫حاصل‬ ‫نتایج‬
‫و‬ ‫یم‬
‫گير‬ ‫قرار‬ ‫ارزیابی‬ ‫مورد‬ ‫جدید‬ ‫و‬ ‫قدیم‬ ‫ساخت‬ ‫شماره‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫جدید‬
‫د‬
‫حداقل‬ ‫به‬ ‫مربوط‬ ‫نتایج‬ ‫توافق‬ ‫ارزیابی‬ ،‫پيشنهادی‬ ‫روش‬
10
‫نمونه‬
‫رگرسيون‬ ‫آزمون‬ ‫طریق‬ ‫از‬ ‫بيماران‬ ‫از‬
.)
‫ط‬ ،‫پایين‬ ‫غلظتی‬ ‫محدوده‬ ‫باید‬ ‫بيماران‬ ‫شده‬ ‫انتخاب‬ ‫های‬ ‫نمونه‬
‫بيعی‬
‫دهند‬ ‫پوشش‬ ‫را‬ ‫باال‬ ‫و‬
.
‫کلی‬ ‫مجاز‬ ‫خطای‬ ‫نصف‬ ‫از‬ ‫کمتر‬ ‫باید‬ ‫خوانده‬ ‫دو‬ ‫بين‬ ‫اختالف‬
TEa
‫از‬ ‫کمتر‬ ‫یا‬
CV
‫باشد‬ ‫مجاز‬
.

79. ‫عيار‬ ‫و‬ ‫کمتر‬ ‫پایداری‬ ‫یا‬ ‫کيفيت‬ ‫آزمایش‬ ‫انجام‬ ‫سيستم‬ ‫که‬ ‫مواردی‬ ‫در‬
‫سيگمای‬
‫نت‬ ‫تفسير‬ ‫جهت‬ ‫تری‬ ‫گيرانه‬ ‫سخت‬ ‫قواعد‬ ‫است‬ ‫الزم‬ ،‫دارد‬ ‫تری‬ ‫پایين‬
‫ایج‬
‫شود‬ ‫اعمال‬ ‫کيفی‬ ‫کنترل‬
.
‫سيگما‬ ‫عيار‬ ‫و‬ ‫مطلوب‬ ‫عملکرد‬ ‫آزمایش‬ ‫انجام‬ ‫سيستم‬ ‫چنانچه‬ ‫برعکس‬
‫باال‬ ‫ی‬
‫انتخ‬ ‫کيفی‬ ‫کنترل‬ ‫نتایج‬ ‫تفسير‬ ‫برای‬ ‫که‬ ‫قواعدی‬ ،‫باشد‬ ‫داشته‬
‫می‬ ‫شود‬ ‫می‬ ‫اب‬
‫ا‬ ‫خارج‬ ‫موارد‬ ،‫صورت‬ ‫این‬ ‫غير‬ ‫در‬ ‫چون‬ ‫باشد‬ ‫گيرانه‬ ‫سخت‬ ‫کمتر‬ ‫تواند‬
‫ز‬
‫شوند‬ ‫می‬ ‫داده‬ ‫نشان‬ ‫زیاد‬ ‫کاذب‬ ‫بطور‬ ‫کنترل‬
.

80. ‫آل‬ ‫ایده‬ ‫کنترلی‬ ‫مواد‬ ‫های‬ ‫ویژگی‬
:
‫پوشش‬ ‫را‬ ‫بالينی‬ ‫گيری‬ ‫تصميم‬ ‫مقادیر‬ ،‫کنترلی‬ ‫ماده‬ ‫غلظتی‬ ‫محدوده‬
‫دهد‬
.
‫باشد‬ ‫آزمایش‬ ‫مورد‬ ‫نمونه‬ ‫مشابه‬ ‫زمينه‬ ‫و‬ ‫ماتریکس‬ ‫لحاظ‬ ‫به‬
.
‫یکسان‬ ‫ها‬ ‫ویال‬ ‫در‬ ‫موجود‬ ‫های‬ ‫آناليت‬ ‫غلظت‬ ‫و‬ ‫بوده‬ ‫یکنواخت‬ ‫و‬ ‫هموژن‬
‫باشد‬
.
‫مشخص‬ ‫مدت‬ ‫برای‬
)
‫طوالنی‬ ‫امکان‬ ‫حد‬ ‫تا‬ ‫و‬
(
‫در‬ ‫زیاد‬ ‫حجم‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫پایدار‬
‫باشند‬ ‫دسترس‬
.
‫باشد‬ ‫پریون‬ ‫و‬ ‫ویروس‬ ،‫قارچ‬ ،‫باکتری‬ ‫مثل‬ ‫بيماریزا‬ ‫عوامل‬ ‫از‬ ‫عاری‬
.
‫باشد‬ ‫صرفه‬ ‫به‬ ‫مقرون‬ ‫آن‬ ‫قيمت‬
.
‫نکته‬
:
‫آن‬ ‫به‬ ‫اصطالحا‬ ‫که‬ ‫کاليبراتورها‬
"
‫استاندارد‬
"
‫م‬ ،‫شود‬ ‫می‬ ‫گفته‬ ‫هم‬
‫وادی‬
‫آناليت‬ ‫از‬ ‫معينی‬ ‫غلظت‬ ‫حاوی‬ ‫که‬ ‫هستند‬
)
‫غلظت‬ ‫محدوده‬ ‫نه‬ ‫و‬
(
‫کارب‬ ‫هستند‬
‫رد‬
‫شود‬ ‫اشتباه‬ ‫کنترلی‬ ‫های‬ ‫نمونه‬ ‫با‬ ‫نباید‬ ‫کاليبراتورها‬
.
‫کاليبراتوره‬
‫توسط‬ ً‫ال‬‫معمو‬ ‫ا‬
‫آزما‬ ‫دسترس‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫توليد‬ ‫تشخيصی‬ ‫وسایل‬ ‫و‬ ‫تجهيزات‬ ‫توليدکنندگان‬
‫یشگاهها‬
‫گيرند‬ ‫می‬ ‫قرار‬
.

81. ‫از‬ ‫آمده‬ ‫دست‬ ‫به‬ ‫نتایج‬ ‫ارزیابی‬ ‫طریق‬ ‫از‬ ‫سنجی‬ ‫اعتبار‬
‫بیماران‬ ‫نمونه‬
:
-
Duplicate test
Check test
Limit check

82. 22
-
‫محاسبه‬ ‫مانند‬ ‫بيماران‬ ‫نمونه‬ ‫نتایج‬ ‫آماری‬ ‫آناليز‬
‫ط‬ ‫به‬ ‫هرآناليت‬ ‫برای‬ ‫بيماران‬ ‫آزمایش‬ ‫نتایج‬ ‫ميانگين‬
‫دوره‬ ‫ور‬
‫تغييرات‬ ‫بررسی‬ ‫و‬ ‫ای‬
‫ميانگين‬
)
Moving average (
،
‫نتایج‬ ‫درصد‬ ‫محاسبه‬
‫حد‬ ‫یک‬ ‫از‬ ‫تر‬ ‫پایين‬ ‫یا‬ ‫باالتر‬ ‫که‬ ‫بيماران‬
/
‫مشخ‬ ‫مقدار‬
‫ص‬
‫با‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫بوده‬
‫دارند‬ ‫همراهی‬ ‫خاصی‬ ‫بالينی‬ ‫تشخيص‬
.
‫در‬ ‫روش‬ ‫این‬
‫توان‬ ‫می‬ ‫دارند‬ ‫باالیی‬ ‫پذیرش‬ ‫تعداد‬ ‫که‬ ‫آزمایشگاههایی‬
‫به‬ ‫د‬
‫خطاهای‬ ‫شناسایی‬

83. -
‫نتایج‬ ‫صحت‬ ‫بررسی‬ ‫و‬ ‫کیفیت‬ ‫خارجی‬ ‫ارزیابی‬ ‫برنامه‬
:
‫می‬ ‫قرار‬ ‫ارزیابی‬ ‫مورد‬ ‫را‬ ‫آزمایشگاهی‬ ‫نتایج‬ ‫دقت‬ ‫عمدتا‬ ‫داخلی‬ ‫کيفيت‬ ‫کنترل‬ ‫برنامه‬ ‫اجرای‬
‫با‬ ،‫دهد‬
‫ایده‬ ،‫است‬ ‫ممکن‬ ‫حال‬ ‫این‬
‫دهد‬ ‫ارائه‬ ‫نيز‬ ‫آزمایش‬ ‫نتایج‬ ‫صحت‬ ‫از‬ ‫ای‬
.
‫ش‬ ‫طریق‬ ‫از‬ ‫عمدتا‬ ‫آزمایشگاهی‬ ‫نتایج‬ ‫صحت‬ ‫ارزیابی‬
‫رکت‬
‫خارجی‬ ‫ارزیابی‬ ‫برنامه‬ ‫در‬ ‫آزمایشگاه‬
‫گيرد‬ ‫می‬ ‫صورت‬ ‫آزمایشگاهی‬ ‫بين‬ ‫های‬ ‫مقایسه‬ ‫و‬ ‫کيفيت‬
.
‫ک‬ ‫خارجی‬ ‫ارزیابی‬ ‫برنامه‬ ‫چنانچه‬
‫برای‬ ‫يفيت‬
‫دسترس‬ ‫در‬ ‫پارامترها‬ ‫بعضی‬
‫شود‬ ‫استفاده‬ ‫جایگزین‬ ‫های‬ ‫روش‬ ‫از‬ ‫نتایج‬ ‫صحت‬ ‫ارزیابی‬ ‫برای‬ ‫باید‬ ،‫نباشد‬
.
24
-
‫عملک‬ ‫تواند‬ ‫می‬ ‫آزمایی‬ ‫مهارت‬ ‫یا‬ ‫کيفيت‬ ‫خارجی‬ ‫ارزیابی‬ ‫برنامه‬ ‫در‬ ‫شرکت‬ ‫با‬ ‫آزمایشگاه‬
‫خود‬ ‫رد‬
‫آزمایش‬ ‫نتایج‬ ‫مقایسه‬ ‫طریق‬ ‫از‬ ‫را‬
‫بد‬ ‫نتایج‬ ‫با‬ ،‫کند‬ ‫می‬ ‫دریافت‬ ‫برنامه‬ ‫کنندگان‬ ‫برگزار‬ ‫توسط‬ ‫که‬ ،‫مجهول‬ ‫های‬ ‫نمونه‬ ‫روی‬ ‫بر‬
‫از‬ ‫آمده‬ ‫ست‬
‫نمونه‬ ‫همان‬ ‫آزمایش‬ ‫انجام‬
‫دهد‬ ‫قرار‬ ‫ارزیابی‬ ‫مورد‬ ،‫آزمایشگاهها‬ ‫سایر‬ ‫توسط‬ ‫ها‬
.
‫مدیریتی‬ ‫گروه‬ ‫و‬ ‫فنی‬ ‫مسئول‬ ‫است‬ ‫الزم‬
‫ارزیابی‬ ‫و‬ ‫تفسير‬ ‫نحوه‬ ‫از‬ ‫آزمایشگاه‬
‫داشت‬ ‫کافی‬ ‫آگاهی‬ ‫کيفيت‬ ‫خارجی‬ ‫ارزیابی‬ ‫برنامه‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫با‬ ،‫آزمایشگاه‬ ‫نتایج‬ ‫اعتبار‬
‫باشند‬ ‫ه‬
) .
‫از‬
‫یا‬ ‫و‬ ‫معتبر‬ ‫مراجع‬ ‫مطالعه‬ ‫طریق‬